18 grudnia 2020
1.1.1. Opis zawartej w programie strategii dotyczcej wkadu
w realizacj unijnej strategii na rzecz inteligentnego,
zrównowaonego wzrostu sprzyjajcego wczeniu spoecznemu oraz
osignicie spójnoci gospodarczej, spoecznej
i terytorialnej
Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na
okres 2014-2020 (RPO WZ 2014-2020) jest oparty na trzech gównych
filarach, którymi s:
i) regionalne dokumenty programowe, takie jak przygotowana w 2010
r. Strategia Rozwoju Województwa, Plan Zagospodarowania
Przestrzennego Województwa Zachodniopomorskiego, pozostae strategie
sektorowe oraz wynikajce z nich tworzone obecnie Programy
Strategiczne wraz z towarzyszcymi im diagnozami, analizami
i konsultacjami, które pozwoliy na okrelenie aktualnych
potrzeb, wyzwa i szans regionu;
ii) dowiadczenia i dobre praktyki powstae w trakcie realizacji
koczcego si Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013 oraz Programu Operacyjnego
Kapita Ludzki, dziki czemu dla poszczególnych rodzajów interwencji
moliwa jest m.in. ocena ich skutecznoci i przydatnoci, a take
zaplanowanie nakadów ilociowych na podstawie przyjtych alokacji.
Szczególnie cenne wydaj si dowiadczenia zwizane z implementacj
instrumentów finansowych w ramach narzdzi JEREMIE i JESSICA.
iii) strategiczne kierunki i zasady rozwoju przyjte na poziomie
Polski i Unii Europejskiej na lata 2014-2020, w tym Europa 2020 –
Strategia na rzecz inteligentnego i zrównowaonego rozwoju
sprzyjajcego wczeniu spoecznemu, a take wynikajce z niej dokumenty
regulujce zasady realizacji polityki spójnoci (takie jak
rozporzdzenia dotyczce funduszy strukturalnych, Wspólnotowe Ramy
Strategiczne, Umowa Partnerstwa, Position of the Commission
Services on the development of Partnership Agreement and programmes
in POLAND for the period 2014-2020) oraz – na poziomie krajowym –
Dugo- i redniookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Krajowa
Strategia Rozwoju Regionalnego, Koncepcja Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju, Krajowy Program Reform.
Diagnoza wyzwa, potrzeb i potencjaów obszarów/sektorów objtych
programem
Przeprowadzone diagnozy – zarówno w dokumentach regionalnych,
krajowych, jak i unijnych – pokazuj, e potrzeby i bariery rozwojowe
regionu s na tyle powane i wielowymiarowe, e realizacja kadego
z trzech priorytetów strategii Europa 2020 oraz kadego z jej
celów bdzie stanowia dla regionu wyzwanie wymagajce istotnych dziaa
interwencyjnych. RPO WZ 2014-2020 w sposób istotny przyczyni si do
realizacji strategii Europa 2020 z uwagi na zaplanowan szerok
interwencj w ramach jej trzech kluczowych priorytetów.
1. W ramach priorytetu „Rozwój inteligentny – rozwój gospodarki
opartej na wiedzy i innowacji” zostan zaspokojone potrzeby regionu
zwizane z wielokrotnie zdiagnozowanym bardzo niskim stanem jego
innowacyjnoci, w tym cigle zbyt nisk wiadomoci innowacyjn
przedsibiorców, sabym stanem infrastruktury wsparcia innowacji,
niemal cakowitym brakiem dziaa proinnowacyjnych wród przedsibiorców
(eksperymentowanie, patentowanie, wspópraca z sektorem B+R),
zbyt ma iloci infrastruktury i usug badawczych dostpnych dla
przedsibiorstw, sabymi powizaniami sieciowymi w biznesie oraz
na jego styku z sektorem B+R, cigle za nisk orientacj probiznesow
uczelni w regionie. Przewidywane interwencje bd skierowane na
wsparcie rozwoju inteligentnych specjalizacji regionu,
wykorzystujcych jego mocne strony i pojawiajce si szanse
gospodarcze, w tym unikatowe powizania i acuchy umoliwiajce
tworzenie nowych produktów, szczególnie zwizanych z takimi
zidentyfikowanymi ju sektorami regionalnych specjalizacji jak
biogospodarka, dziaalno morska i logistyka, przemys maszynowy
i metalowy, usugi oparte na wiedzy oraz turystyka. Pod wzgldem
rodzaju wsparcia bd to m.in. interwencje obejmujce konieczne
inwestycje w infrastruktur B+R; granty i dotacje na dziaalno
wysokoinnowacyjn w przedsibiorstwach, a take dziaania
edukacyjno-promocyjne adresowane do wszystkich aktorów procesów
innowacyjnych. Interwencje te powinny zapewni regionaln dyfuzj
wiedzy i rozwiza technologicznych powstajcych w orodkach badawczych
Szczecina, a take Koszalina.
Ponadto w zakresie tego priorytetu w regionie wystpuje potrzeba
dostosowania profilu ksztacenia do potrzeb gospodarki regionu oraz
zwikszenia popytu na cige zdobywanie nowej wiedzy.
Konieczne jest take przeciwdziaanie wykluczeniu cyfrowemu
mieszkaców, szczególnie na obszarach wiejskich. Poprawy
i rozbudowy wymaga równie stan usug cyfrowych w administracji,
medycynie i kulturze.
2. Grupa potrzeb dotyczcych priorytetu „Rozwój zrównowaony –
wspieranie gospodarki efektywniej korzystajcej z zasobów” obejmuje
potrzeby regionalne zwizane z:
a) rozwojem przedsibiorstw (szczególnie w obszarach przyczyniajcych
si do rozwoju inteligentnych specjalizacji), w tym:
· wspieranie form wspópracy sieciowej (klastrowej) przedsibiorstw
(take po to, by skompensowa efekt nadmiernego rozdrobnienia
struktury wielkociowej firm),
· jakociowy rozwój przedsibiorczoci, prowadzcy do powstawania firm
zdolnych do zatrudniania pracowników, prowadzenia wspópracy
midzynarodowej, w tym transgranicznej, ledzenia i adaptowania
rozwiza technologicznych, reagowania na zmiany gospodarcze
itp.,
· wzrost atrakcyjnoci inwestycyjnej regionu, poprzez dalszy rozwój
stref aktywnoci inwestycyjnej (parków przemysowych
i podobnych),
· internacjonalizacj przedsibiorstw, prowadzc do wzrostu eksportu
oraz zwikszenia udziau w midzynarodowych acuchach wartoci,
szczególnie w odniesieniu do transgranicznych kontaktów z
ssiadujcymi landami niemieckimi, Berlinem i krajami
skandynawskimi,
· wzmocnienie i dalsz profesjonalizacj instytucji otoczenia
biznesu, prowadzce do wzrostu ich kompetencji w zakresie usug
proinnowacyjnych oraz wyspecjalizowanych sektorowo
i terytorialnie,
· rozwój i wzmocnienie narzdzi finansowych specyficznych dla dziaa
prorozwojowych przedsibiorstw, takich jak seed capital, anioy
biznesu, fundusze poyczkowe i porczeniowe;
b) rozwojem i promocj form gospodarowania minimalizujcych obcienia
dla rodowiska oraz jednoczenie wykorzystujcych warunki naturalne
regionu, takich jak:
· zwikszenie wykorzystania odnawialnych róde energii, szczególnie
energii sonecznej oraz pochodzcej z biomasy,
· rozwój energetyki rozproszonej, szczególnie opartej na
kogeneracji energii cieplnej i elektrycznej wykorzystujcej lokalne,
odnawialne róda energii,
· wzrost efektywnoci energetycznej w przedsibiorstwach, budynkach i
systemach miejskich,
· racjonalizacja gospodarowania wod, w tym rozwój form maej
retencji (take dla celów przeciwpowodziowych) oraz inwestycje w
zakresie gospodarki wodno-ciekowej,
· zapobieganie klskom ywioowym, np. rozwój systemów ostrzegania
przeciwpoarowego, zakup sprztu ratowniczego i ganiczego,
· poprawa gospodarki odpadami (w tym komunalnymi, przemysowymi,
porolniczymi, niebezpiecznymi) zgodnie z wymogami UE oraz WPGO
i planami inwestycyjnymi, w tym poprzez zapobieganie powstawaniu
odpadów, przygotowanie do ponownego uycia, odzysk wraz z
recyklingiem,
· przywrócenie walorów rodowiska przyrodniczego i miejskiego,
w tym zmniejszenie skutków antropopresji (take pochodzcej od
wzrastajcego ruchu turystycznego), ochrona i przywrócenie siedlisk
i gatunków (równie w formie ogrodów botanicznych, banków genowych),
rekultywacja terenów powojskowych i przemysowych (w tym
postoczniowych), redukcja punktowych emisji zanieczyszcze gazowych,
redukcja emisji powierzchniowej,
· dziaania edukacyjno-informacyjne dotyczce wyej wymienionych
kwestii;
c) rozwojem przyjaznej dla rodowiska infrastruktury transportowej
na poziomie regionu, w tym:
· rozwój infrastruktury zrównowaonego transportu miejskiego,
w tym szczególnie na obszarze Szczeciskiego Obszaru
Metropolitalnego, np. system P&R, integracja opat i rodków
transportu, wzy przesiadkowe, trasy rowerowe,
· modernizacj cigów transportowych na poziomie dróg wojewódzkich i
lokalnych w celu uatwienia dostpu do sieci TENT, a take poprawy
bezpieczestwa na drogach,
· zwikszenie intermodalnoci oraz multimodalnoci systemów
transportowych w regionie w czci nienalecej do sieci TEN-T,
w tym modernizacj portów regionalnych, budow i rozbudow wzów
logistycznych, modernizacj lokalnych dróg kolejowych,
· zakup i modernizacj taboru kolejowego dla pocze wojewódzkich wraz
z modernizacj infrastruktury kolejowej.
· realizowane inwestycje drogowe bd umoliwiay ruch pojazdów o
dopuszczalnym nacisku osi napdowej do 11,5 tony (zapis wprowadzony
w ramach przegldu ródokresowego).
3. Realizacja priorytetu „Rozwój sprzyjajcy wczeniu spoecznemu –
wspieranie gospodarki charakteryzujcej si wysokim poziomem
zatrudnienia i zapewniajcej spójno gospodarcz, spoeczn i
terytorialn” dla województwa zachodniopomorskiego bdzie oznaczaa
realizacj nastpujcych celów:
a) poprawa sytuacji na rynku pracy, w tym:
· poprawa dostpu do zatrudnienia dla osób bezrobotnych,
poszukujcych pracy i nieaktywnych zawodowo, w tym szczególnie osób
w trudnej sytuacji na rynku pracy, takich jak kobiety powracajce na
rynek pracy, osoby z niepenosprawnociami i dugotrwale
bezrobotne,
· wsparcie integracji na rynku pracy ludzi modych bez pracy,
nieuczestniczcych w ksztaceniu lub szkoleniu,
· wsparcie tworzenia nowych miejsc pracy (zarówno poprzez nowe
przedsibiorstwa, jak i w przedsibiorstwach istniejcych),
szczególnie w obszarach inteligentnych specjalizacji,
· wsparcie usug w zakresie równouprawnienia oraz godzenie ycia
zawodowego i prywatnego na rzecz wzrostu poziomu
zatrudnienia,
· wsparcie MP i ich pracowników w zakresie wspierania zdolnoci
przystosowania si do zmian,
· wzrost aktywnoci zawodowej osób starszych.
Wskanik zatrudnienia osób w wieku 20–64 lat w województwie
zachodniopomorskim wynosi w 2013 r. 61,6% i by znacznie niszy od
wartoci krajowej, wynoszcej 64,9%. Na podstawie analiz
spoeczno-gospodarczych szacuje si, e w latach realizacji RPO WZ
2014-2020 wskanik ten bdzie systematycznie wzrasta, osigajc wartoci
66%, 67% i 70% odpowiednio w latach 2018, 2020 i 2023.
b) rozwój kapitau ludzkiego poprzez:
· popraw jakoci infrastruktury owiatowej w regionie,
· wzmocnienie potencjau, atrakcyjnoci i podniesienie jakoci
edukacji w szkoach i placówkach prowadzcych ksztacenie ogólne dziki
kompleksowym programom rozwojowym wdraanym na kadym poziomie
ksztacenia oraz indywidualizacji pracy z uczniami, które prowadz do
wyrównania szans edukacyjnych w wymiarze terytorialnym i w ramach
poszczególnych szkó,
· zwikszanie dostpnoci do edukacji przedszkolnej, szczególnie na
obszarach wiejskich,
· rozwijanie systemów uczenia si poprzez praktyczn nauk zawodu
realizowan w cisej wspópracy z pracodawcami,
· upowszechnianie uczestnictwa osób dorosych w ksztaceniu
ustawicznym;
c) zmniejszenie liczby mieszkaców dotknitych ubóstwem
i wykluczeniem spoecznym poprzez
· podniesienie jakoci infrastruktury zdrowotnej i spoecznej,
· wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i spoecznej
ubogich spoecznoci oraz obszarów miejskich i wiejskich,
· zapewnienie wszystkim mieszkacom województwa dostpu do wysokiej
jakoci usug w zakresie integracji spoecznej, zdrowotnej i
zawodowej,
· realizacj kompleksowych programów integracji wykorzystujc
instrumenty aktywizacji edukacyjnej, zdrowotnej, spoecznej,
zawodowej i prowadzc do wzrostu zatrudnienia,
· zwikszanie potencjau ilociowego, infrastrukturalnego,
organizacyjnego oraz kompetencyjnego przedsibiorstw ekonomii
spoecznej oraz instytucji im sucych.
Cel krajowy dla Polski w obszarze redukcji liczby osób pozostajcych
w ubóstwie ustalony na 1,5 mln osób osignito w 2012 r. Naley jednak
kontynuowa dziaania majce na celu dalsze ograniczanie skali ubóstwa
oraz utrwalenie uzyskanego dotychczas efektu w tym zakresie.
Dla okrelenia pozycji województwa wzgldem wartoci krajowych
stosowany jest wskanik zagroenia ubóstwem relatywnym.
W przypadku województwa zachodniopomorskiego w 2011 r. wynosi
on 17,9%. W 2013 r. nastpi znaczny spadek wartoci tego parametru –
do 15,3% i warto ta bya nieznacznie nisza od krajowej, wynoszcej
16,2%. Natomiast w latach realizacji RPO WZ 2014-2020 wskanik
nieznacznie wzronie w stosunku do 2013 r., po czym przyjmie
trend spadkowy i odpowiednio w latach 2018, 2020 i 2023 wynosi
bdzie 15,6%, 15,5% i 15,4%.
Naley podkreli, e oba ww. wskaniki su jedynie do wskazywania
ogólnej sytuacji spoeczno-gospodarczej w regionie i do
podejmowania ewentualnych decyzji w zakresie wdraania RPO WZ
2014-2020. Nie s one wskanikami rezultatu interwencji RPO WZ
2014-2020 i nie mog by przedmiotem odpowiedzialnoci RPO WZ
2014-2020. Umowa Partnerstwa wskazuje, e wpyw interwencji EFSI na
osiganie tych wskaników jest bardzo ograniczony (do rzdu 4–8%), a
ich zmienno zaley od ogólnych czynników natury
spoeczno-gospodarczej oraz zmian legislacyjnych pozostajcych
zasadniczo poza sfer oddziaywania RPO WZ 2014-2020.
Wskaniki rozwoju spoeczno-gospodarczego bd monitorowane przez IZ
RPO WZ przynajmniej raz w roku.
SEKCJA 1. STRATEGIA DOTYCZCA WKADU PROGRAMU OPERACYJNEGO W
REALIZACJ UNIJNEJ STRATEGII NA RZECZ INTELIGENTNEGO, ZRÓWNOWAONEGO
WZROSTU SPRZYJAJCEGO WCZENIU SPOECZNEMU ORAZ OSIGNICIE SPÓJNOCI
GOSPODARCZEJ, SPOECZNEJ I TERYTORIALNEJ
1.1.2. Uzasadnienie wyboru celów tematycznych i priorytetów
inwestycyjnych
Tabela 1. Uzasadnienie wyboru celów tematycznych i priorytetów
inwestycyjnych
Cel tematyczny
Priorytet inwestycyjny
Wzmacnianie bada naukowych, rozwoju technologicznego
i innowacji
1a (EFRR) Udoskonalanie infrastruktury B+I i zwikszanie
zdolnoci do osignicia doskonaoci w zakresie B+I oraz wspieranie
orodków kompetencji, w szczególnoci tych, które le w interesie
Europy
Na obszarze województwa zachodniopomorskiego zaplecze B+R nie jest
w peni dostosowane do potrzeb nowoczesnej gospodarki regionu, w
szczególnoci do potrzeb inteligentnych specjalizacji
województwa.
Specyfik regionu jest to, e cay ciar wspópracy sfery B+R z
gospodark spoczywa na uczelniach, gdzie zadanie to konkuruje z
dydaktyk oraz badaniami podstawowymi. Zachodniopomorskie uczelnie i
przedsibiorstwa powinny dy do utworzenia wspólnych centrów
innowacji i orodków B+R pozwalajcych na wykorzystanie szans i
mocnych stron gospodarki i nauki regionu, w tym bogatych dowiadcze
i dorobku zwizanego z gospodark morsk oraz zasobów
biogospodarki i odnawialnych róde energii.
Realizacja strategii inteligentnych specjalizacji wymaga dziaa na
rzecz rozwoju sektora B+I poprzez wsparcie inwestycji w
infrastruktur jednostek naukowych, które umoliwi wiadczenie usug
w odpowiedzi na faktyczne zapotrzebowanie zachodniopomorskich
przedsibiorstw.
1b (EFRR) Promowanie inwestycji przedsibiorstw w B+I,
rozwijanie powiza i synergii midzy przedsibiorstwami, orodkami B+R
i sektorem szkolnictwa wyszego (…), wspieranie bada
technologicznych i stosowanych, linii pilotaowych, dziaa w
zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolnoci
produkcyjnych i pierwszej produkcji w dziedzinie kluczowych
technologii (…)
Poziom innowacyjnoci zachodniopomorskich przedsibiorstw jest pod
kadym wzgldem zdecydowanie za niski.
Dotyczy to zarówno przedsibiorstw prowadzcych prace B+R, jak i
korzystajcych z dostpnych wyników bada. Nieliczne firmy, które s
zdolne do samodzielnej, planowej dziaalnoci proinnowacyjnej (np.
eksperymentowanie, patentowanie, prototypy) dziaaj w odosobnieniu,
a motor ich rozwoju to jedynie zapa i wiedza ich wacicieli.
Wspópraca pomidzy przedsibiorstwami jest niewystarczajca.
Odnotowuje si kilkadziesit razy nisz aktywno patentow ni w
dominujcych w tym zakresie krajach Europy.
Ma na to wpyw wiele czynników. W szczególnoci bardzo istotne s
wysokie koszty opracowania i wdroenia innowacji oraz niski
poziom wspópracy jednostek z sektora nauki i B+R z podmiotami
gospodarczymi.
Naley zachci przedsibiorstwa do zwikszania nakadów na B+R, a take
na realizacj wspólnych przedsiwzi badawczo–rozwojowych oraz do
zacieniania wspópracy z jednostkami naukowymi.
CT 2
2c (EFRR) Wzmocnienie zastosowa TIK dla e-administracji,
e-uczenia si, e-wczenia spoecznego, e-kultury i ezdrowia
Poprawa sytuacji mieszkaców regionu wymaga stworzenia lepszych
podstaw do odpowiedniego wykorzystania dostpnych technologii. Moe
to stanowi wsparcie dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej
(telegospodarka, e-gospodarka) czy edukacji i ochrony zdrowia
(e-zdrowie). Wane dla rozwoju cyfrowego jest uwzgldnienie cyfrowych
systemów informacji przestrzennej.
CT 3
Wzmacnianie konkurencyjnoci MP, sektora rolnego (w odniesieniu
do EFRROW) oraz sektora ryboówstwa i akwakultury
(w odniesieniu do EFMR)
3a (EFRR) Promowanie przedsibiorczoci, w szczególnoci poprzez
uatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysów oraz
sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym równie poprzez inkubatory
przedsibiorczoci
Aby zwikszy liczb inwestycji podejmowanych na uzbrojonych terenach
inwestycyjnych przez MP, naley poprawi warunki do rozwoju ich
dziaalnoci. W województwie jest take wiele niezagospodarowanych
terenów powojskowych, poprzemysowych i popegeerowskich, które
odpowiednio przystosowane mog stanowi atrakcyjne miejsca do
aktywizacji gospodarczej ww. obszarów.
Obecna dziaalno IOB jest czsto niedostosowana do potrzeb
gospodarki. Naley dy do stworzenia otoczenia biznesu uatwiajcego
zmian w kierunku gospodarki opartej na innowacjach, zdolnej tworzy
miejsca pracy. Interwencje powinny by dopasowane do wyzwa
strategicznych, w tym uwzgldnia struktur przedsibiorstw,
kontekst terytorialny oraz rozwijajce si regionalne specjalizacje.
Konieczna jest take wiksza kooperacja przedsibiorstw, zarówno z
partnerami krajowymi, jak i zagranicznymi. W ramach priorytetu
realizowane bd równie przedsiwzicia z zakresu promocji
przedsibiorczoci i kreowania postaw przedsibiorczych.
3c (EFRR) Wspieranie tworzenia i poszerzania
zaawansowanych zdolnoci w zakresie rozwoju produktów i usug
Ilociowy rozwój przedsibiorczoci w wojew. idzie w parze z rozwojem
jakociowym, prowadzcym do wzrostu innowacyjnoci i konkurencyjnoci
regionu. W 2012 r. innowacje – procesowe, jak i produktowe –
wprowadzio . 11,67% przedsibiorstw z sektora usug i 18,15%
przedsibiorstw przemysowych. Wspóprac w zakresie dziaalnoci
innowacyjnej podjo 4,9% podmiotów w sektorze przemysowym i 1,6% w
sektorze usug.
Wikszo MP w regionie nie jest w stanie realizowa inwestycji
(prowadzcych np. do istotnego wzrostu zatrudnienia, do wykreowania
nowego produktu lub zmiany profilu dziaalnoci) – zarówno
w oparciu o rodki wasne, jak i rodki zewntrzne.
Realizacja PI przyczyni si do tworzenia warunków sprzyjajcych
budowie konkurencyjnego i innowacyjnego sektora MP w regionie, jako
czynnika niezbdnego do dynamicznego rozwoju regionu. Jednym z
wikszych wyzwa Programu bdzie oywienie gospodarcze, wzrost
zatrudnienia i podniesienie konkurencyjnoci przedsibiorstw na
obszarze SSW.
CT 4
4a (EFRR) Promowanie produkcji i dystrybucji OZE
Na drodze dalszego dynamicznego rozwoju OZE w regionie stoj braki w
infrastrukturze (sieci przesyowe i dystrybucyjne) oraz brak róde
wytwórczych o charakterze interwencyjnym, które zapewniyby stabilno
energetyczn systemu.
Produkcja energii ze róde odnawialnych pozostaje w bezporednim
zwizku z rozwojem sektora biogospodarki, który w regionie zyskuje
na znaczeniu i stanowi jedn z jego specjalizacji gospodarczych.
Wykorzystanie warunków do produkcji energii z odnawialnych róde
stworzonych przez biogospodark wymaga rozwijania metod produkcji,
jak i samej produkcji energii z biomasy, biogazu, sonecznej.
Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, w tym gównie CO2, jest
jednym z gównych zidentyfikowanych kierunków dziaa mitygacyjnych w
BEi. W regionie coraz wiksz rol odgrywaj róda energii
charakteryzujce si sezonowoci dostaw. Rozwizaniem tej sytuacji
bdzie rozwój rozproszonych róde energii, przede wszystkim
wykorzystujcych biomas, biogaz i energi soneczn.
4c (EFRR) Wspieranie efektywnoci energetycznej i
wykorzystywania OZE w budynkach publicznych i sektorze
mieszkaniowym
W województwie zauwaalne s due straty energii w istniejcych
budynkach mieszkalnych oraz publicznych. Aby je zmniejszy, naley
wdroy kompleksowe rozwizania efektywnoci energetycznej budynków
oparte na audytach energetycznych.
Poprawa systemu racjonalizacji uytkowania i wytwarzania energii w
budynkach pozwoli na ograniczenie zuycia wgla, co przeoy si na
znaczne zmniejszenie emisji zanieczyszcze i gazów cieplarnianych do
atmosfery.
Zmniejszenie energochonnoci budynków publicznych i mieszkalnych
osignite bdzie poprzez wsparcie ukierunkowane na kompleksowe
dziaania modernizacyjne budynków uytecznoci publicznej i
mieszkalnych wraz z wymian wyposaenia tych obiektów na
energooszczdne.
4e (EFRR) Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich
typów obszarów, w szczególnoci na obszarach miejskich, wspieranie
zrównowaonego transportu miejskiego oraz podejmowania odpowiednich
dziaa adaptacyjnych i mitygacyjnych
Badania pokazuj, e emisja gazów cieplarnianych jest w duej mierze
generowana przez rodki transportu – przede wszystkim
indywidualnego. Wsparcie w ramach priorytetu w zakresie transportu
miejskiego bdzie wdroeniem zrównowaonej mobilnoci miejskiej,
wyraajcej si poprzez zwikszenie liczby osób rezygnujcych z
indywidualnego transportu samochodowego na rzecz transportu
publicznego lub rowerowego, a take poprzez wymian taboru, jak
równie zmniejszanie ruchu samochodowego na obszarach miejskich
dziki wdraaniu przyjaznych rodowisku rozwiza w transporcie
miejskim, jak np. centra przesiadkowe. Dziaania te bd miay w gównej
mierze wpyw na ograniczenie emisji CO2 poprzez uatrakcyjnienie
transportu publicznego.
Badania ewaluacyjne i analizy w zakresie technologii
niskoemisyjnych wskazuj, e gówn barier we wdroeniu „zielonych”
technologii jest brak wiedzy na temat korzyci ekonomicznych
wynikajcych z zastosowania tego rodzaju rozwiza.
4g (EFRR) Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej
kogeneracji ciepa i energii elektrycznej w oparciu
o zapotrzebowanie na ciepo uytkowe
Wysokosprawna kogeneracja jest kierunkiem rozwoju energetyki
rozproszonej. Zgodnie z zaoeniami „Polityki energetycznej Polski do
2030 r.” wielko produkcji energii w wysokosprawnej kogeneracji ma
zosta podwojona w porównaniu do produkcji w 2006 r. (z poziomu 24,4
TWh w 2006 r. do 47,9 TWh w 2030 r.). Zwikszeniu ma ulec
równie udzia produkcji energii elektrycznej w wysokosprawnej
kogeneracji w krajowym zapotrzebowaniu na energi elektryczn brutto,
który wzronie z poziomu 16,2% w 2006 r. do 22% w 2030 r.
Zaplanowane dziaania w priorytecie inwestycyjnym maj za zadanie
racjonalizacj systemów rozproszonych gospodarowania energi i ciepem
w wysokosprawnej kogeneracji.
CT 5
5b (EFRR) Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne
rodzaje ryzyka, zapewniajcych odporno na klski ywioowe, oraz
stworzenie systemów zarzdzania klskami ywioowymi
Skutkiem zmian klimatu jest zwikszenie czstotliwoci wystpowania
ekstremalnych zjawisk pogodowych. Wzrost temperatury pociga za sob
obecno zjawiska suszy, co wie si z wysokim zagroeniem poarowym.
Prognozowane podniesienie si poziomu morza skutkowa bdzie czstszym
zalewaniem terenów nisko pooonych, wzronie czstotliwo powodzi
sztormowych. Bdzie to miao negatywny wpyw na bezpieczestwo osób i
mienia. Najwiksze zagroenie powodzi w województwie wystpuje na
ujciowych odcinkach rzek, na jeziorach przymorskich oraz na
rodkowych odcinkach niektórych rzek (Rega, Parsta, Wieprza, Ina).
Jednymi z przyczyn zagroenia powodziowego s oddziaywanie cofki,
która siga do Zalewu Szczeciskiego, oraz sezonowe zatory lodowe
(gównie na Odrze). Konieczne jest podjcie dziaa zmniejszajcych
ryzyko powodzi zgodnie z mapami redniego ryzyka powodziowego. Maa
retencja w skali lokalnej ograniczy negatywne skutki wystpowania
zjawisk zwizanych z niedoborem i nadmiarem wody.
CT 6
6a (EFRR) Inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem
wypenienia zobowiza okrelonych w dorobku prawnym Unii w
zakresie rodowiska oraz zaspokojenia wykraczajcych poza te
zobowizania potrzeb inwestycyjnych okrelonych przez pastwa
czonkowskie
Problemem regionu jest sabo rozwinity system selektywnego zbierania
odpadów, obejmujcy w 2012 r. 9,59% zebranych odpadów
komunalnych, w tym równie tych ulegajcych biodegradacji
(2,94%).
Skadowanie odpadów jako dominujca w województwie metoda
unieszkodliwiania odpadów, obejmujca 77,92% zebranych odpadów
komunalnych, jest niezgodna z unijn hierarchi postpowania z
odpadami. Zgodnie z WPGO konieczna jest kompleksowa organizacja
gospodarowania odpadami (sortownie odpadów, kompostownie,
biologiczne przetwarzanie wysortowanych odpadów komunalnych oraz
inne urzdzenia do przetwarzania odpadów, np. wielkogabarytowych,
opakowaniowych, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego). W
województwie nadal nie zosta zakoczony proces unieszkodliwiania
wyrobów zawierajcych azbest. Dziaania wynikajce ze zdiagnozowanych
deficytów bd zgodne z Ramow dyrektyw o odpadach 2008/98/EC,
Dyrektyw 99/31/WE w sprawie skadowania odpadów oraz Ustaw z dnia 14
grudnia 2012 r. o odpadach.
6b (EFRR) Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem
wypenienia zobowiza okrelonych w dorobku prawnym Unii w zakresie
rodowiska oraz zaspokojenia wykraczajcych poza te zobowizania
potrzeb inwestycyjnych, okrelonych przez pastwa czonkowskie
Na cele produkcyjne przypada ponad 93% ogólnego poboru wody, a na
gospodarstwa domowe jedynie 3,6%. Stosunek dugoci sieci
kanalizacyjnej do wodocigowej w województwie wynosi 62%. Duy
odsetek wodocigów o niskiej dobowej produkcji ma niekorzystny wpyw
na jako dostarczanej wody. Wodocigi o najniszej produkcji (poniej
100 m3/d) s wyczane z eksploatacji, poprzez zwikszanie stref
zaopatrzenia ludnoci w wod pochodzc z wodocigów o duej produkcji.
Pomimo najlepszego w kraju poziomu skanalizowania zgodnie z KPOK w
regionie nadal wystpuje potrzebna budowy/modernizacji kilku tysicy
kilometrów kanalizacji. Aby wypeni zobowizania dyrektywy
91/271/EWG, konieczne jest wyposaenie aglomeracji w systemy
kanalizacji zapewniajce oczyszczanie cieków zgodne z obowizujcymi
normami oraz odpowiednie zagospodarowanie osadów ciekowych. Ze
wzgldu na ekonomiczne aspekty budowy kanalizacji w aglomeracjach
istnieje konieczno inwestowania w przydomowe oczyszczalnie.
6c (EFRR) Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa
naturalnego i kulturowego
Na terenie województwa zachodniopomorskiego znajduj si zabytki o
midzynarodowej sawie, niestety wiele z nich wymaga renowacji oraz
przywrócenia dawnej wietnoci. Poniewa ruch turystyczny
ukierunkowany jest nie tylko na wypoczynek nadwodny, ale równie na
aktywno zwizan ze zwiedzaniem miejsc zwizanych z histori i kultur
regionu, wan kwesti stanowi udostpnienie zabytków i ich
otoczenia.
W województwie ma swoj siedzib niedostateczna liczba instytucji
kultury o znaczeniu ponadregionalnym. Kultura to wiadectwo rozwoju
spoecznoci, naley wic zadba o jej moliwie jak najszerszy rozwój,
przynajmniej w skali regionalnej, poprzez stworzenie odpowiedniej
bazy materialnej.
Region Pomorza Zachodniego na tle innych regionów wyrónia
odnoszenie si do ssiedztwa morza i jego zasobów – zarówno w
ogólnie pojtym stylu ycia, jak równie w dziaalnoci
ekonomicznej.
6d (EFRR) Ochrona i przywrócenie rónorodnoci biologicznej,
ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usug
ekosystemowych, take przez program Natura 2000 i zielon
infrastruktur
Blisko 2 mln hektarów w regionie objto ochron Natura 2000. Gównym
powodem wyznaczenia obszarów chronionych jest wystpowanie ostoi
ptasich. Naley podj dziaania na rzecz zwikszenia zrozumienia istoty
ochrony biorónorodnoci i potrzeby zrównowaonego rozwoju, w celu
akceptacji tych wartoci. Specjaln form ochrony przyrody s ogrody
botaniczne. cz one funkcj czynnej ochrony przyrody ex situ oraz
edukacyjn. Województwo jest jednym z najczciej odwiedzanych przez
turystów regionem w Polsce. Sprzyja temu sie szlaków turystycznych,
których dugo (6728,2 km) plasuje województwo na drugim miejscu w
kraju. Zwikszenie si liczby turystów skutkowa moe wzmoon
antropopresj na tereny szczególnie cenne przyrodniczo. Niezbdna
jest interwencja na rzecz kanalizowania ruchu turystycznego w
powizaniu z rozwijan w regionie sieci szlaków turystycznych oraz
zaplecza turystycznego przyjaznego dla przyrody (np. tarasów
widokowych, ekologicznych miejsc postojowych).
6e (EFRR) Podejmowanie przedsiwzi majcych na celu popraw stanu
jakoci rodowiska miejskiego, rewitalizacj miast, rekultywacj i
dekontaminacj terenów poprzemysowych (w tym terenów powojskowych),
zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza oraz propagowania dziaa
sucych zmniejszaniu haasu
Europejska Agencja rodowiska informuje, e przyjte w przepisach
unijnych standardy jakoci powietrza nie s dotrzymywane: dotyczy to
m.in. Polski. Zanieczyszczenia powietrza w sposób istotny wpywaj na
zdrowie ludzi, powodujc wiele dolegliwoci ukadu oddechowego i
krwiononego. Pomimo systematycznej poprawy jakoci powietrza w
Polsce, istotnym problemem nadal pozostaj: w sezonie letnim - zbyt
wysokie stenia ozonu troposferycznego, a w sezonie zimowym –
ponadnormatywne stenia pyu zawieszonego PM10
oraz benzo(a)pirenu. W zwizku z przygotowaniem Planów
Gospodarki Niskoemisyjnej coraz wicej jednostek samorzdu
terytorialnego zdao sobie spraw z problemu zej jakoci powietrza.
Wychodzc naprzeciw potrzebom zgaszanym w PGN oraz Planie Ochrony
Powietrza dla WZ zdecydowano o skierowaniu wsparcia na wymian
starych pieców o duych parametrach emisji zanieczyszcze. Wsparcie
uzupeni pomoc oferowana dla sektora mieszkaniowego
CT 7
7b (EFRR) Zwikszanie mobilnoci regionalnej poprzez czenie wzów
drugorzdnych i trzeciorzdnych z infrastruktur TEN-T, w tym
z wzami multimodalnymi
Drogi wojewódzkie w niewystarczajcy sposób uzupeniaj sie dróg
krajowych, przede wszystkim pod wzgldem przepustowoci. Dla regionu
wane s powizania transportowe orodków miejskich oraz stworzenie
ukadu transportowego odpowiadajcego potrzebom
spoeczno-gospodarczym, w tym zapewniajcego sprawne poczenia
wykluczonym transportowo obszarom centralnym i wschodnim.
Znaczny deficyt w sieci komunikacyjnej wystpuje na osi
wschód–zachód. Przejawia si on w braku dobrej klasy dróg
prowadzcych na zachodniopomorskie wybrzee; poprawy wymaga wzajemne
skomunikowanie gównych obszarów wzrostu w województwie: SOM i
KKBOF, a take lepsze ich skomunikowanie z pozostaymi terenami
województwa.
Wiele zachodniopomorskich dróg wojewódzkich, ale te powiatowych i
gminnych, skupia ruch tranzytowy i czy go z ruchem lokalnym. Jednym
z zada bdzie doprowadzenie do odseparowania, a co za tym idzie
– do zabezpieczenia niechronionych uczestników ruchu, tak by
zmniejszya si liczba wypadków, take miertelnych.
7c (EFRR) Rozwój i usprawnianie przyjaznych rodowisku (w tym
o obnionej emisji haasu) i niskoemisyjnych systemów
transportu, w tym ródldowych dróg wodnych i transportu morskiego,
portów, pocze multimodalnych oraz infrastruktury portów lotniczych,
w celu promowania zrównowaonej mobilnoci regionalnej i
lokalnej
W ostatniej dekadzie, pomimo utrzymujcego si na podobnym poziomie
wolumenu obrotów, stopniowo spada udzia portów Pomorza Zachodniego
w przeadunkach polskich portów.
Mae porty na obszarze województwa zachodniopomorskiego poza sieci
TEN-T maj nieznaczny, oprócz portu w Policach, udzia w wolumenie
obrotów przeadunkowych polskiej gospodarki morskiej. Maj jednak
znaczenie dla lokalnej gospodarki i podtrzymania ywotnoci
ekonomicznej miejscowoci, w których s zlokalizowane. Rozwój
najwikszych z nich powinien w dalszej perspektywie suy poprawie
bilansu transportu multimodalnego w województwie.
Niezbdne s dziaania inwestycyjne w zakresie zwikszenia dostpnoci
poszczególnych portów, zarówno od strony wody, jak i ldu, w
szczególnoci uatwiajce transport drobnicowy i masowy.
7d (EFRR) Rozwój i rehabilitacja kompleksowych, wysokiej
jakoci i interoperacyjnych systemów transportu kolejowego oraz
propagowanie dziaa sucych zmniejszaniu haasu
Infrastruktura kolejowa w województwie jest w zym stanie i wymaga
modernizacji, jej stan rzutuje na obsug portów, w tym maych, oraz
ruch pasaerski, w tym turystyczny.
Kolejowe przewozy pasaerskie realizowane s przewanie w ruchu
regionalnym i aglomeracyjnym, w kierunku do i ze Szczecina.
Pomimo istniejcego deficytu w infrastrukturze transport kolejowy
odgrywa znaczc rol w obsudze ruchu turystycznego województwa;
przewozy kolejowe o charakterze turystyczno-wypoczynkowym
koncentruj si na dwóch trasach: do winoujcia i Midzyzdrojów
oraz do Koszalina i Koobrzegu.
Postpuje dekapitalizacja dworców i stacji kolejowych, zwaszcza przy
rzadziej wykorzystywanych liniach. Ponadto istnienie duej liczby
niestrzeonych przejazdów kolejowych wpywa na obnienie
bezpieczestwa, wyduenie czasu przejazdów i zwikszenie zuycia
energii. Brak inwestycji w infrastruktur kolejow prowadzi do
emisji zanieczyszcze, haasu i powstawania ponadnormatywnych
wibracji.
CT 8
8b (EFRR) Wspieranie wzrostu gospodarczego sprzyjajcego
zatrudnieniu poprzez rozwój potencjau endogenicznego jako elementu
strategii terytorialnej dla okrelonych obszarów, w tym poprzez
przeksztacanie upadajcych regionów przemysowych i zwikszenie dostpu
do okrelonych zasobów naturalnych i kulturalnych oraz ich
rozwój
Bogactwo walorów naturalnych województwa tworzy jego specyfik, a
jednoczenie stanowi stale niewykorzystany w peni potencja regionu.
Doskonae warunki naturalne, rozbudowana sie rzek, jezior oraz dugi
na 185 km pas wybrzea morskiego, jak te dogodne pooenie predestynuj
region do rozwoju turystyki wykorzystujcej jego endogeniczny
potencja. Wikszo jezior nadaje si doskonale do zagospodarowania pod
ktem turystyki i rekreacji, ale tylko nieliczne posiadaj odpowiedni
infrastruktur do uprawiania sportów wodnych. Dodatkowego impulsu
rozwojowego wymaga proces zagospodarowania szlaków wodnych
atrakcyjnych dla kajakarzy – Drawy, Iny, Regi, Parsty czy Piawy.
Ponadto poza pasem wybrzea region nie posiada rozwinitej
infrastruktury sucej obsudze ruchu turystycznego. Ten deficyt jest
dostrzegalny w szczególnoci na obszarach wiejskich.
8i (EFS) Zapewnianie dostpu do zatrudnienia osobom poszukujcym
pracy i nieaktywnym zawodowo, w tym podejmowanie lokalnych
inicjatyw na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilnoci
pracowników
Województwo zachodniopomorskie znajduje si wród regionów o
najwyszej stopie bezrobocia oraz o najniszym wskaniku
aktywnoci zawodowej. Wród osób bezrobotnych dominuj osoby wchodzce
na rynek pracy, osoby po 50. roku ycia, osoby z
niepenosprawnociami, mieszkacy obszarów wiejskich oraz osoby
dugotrwale bezrobotne. Kwalifikacje i kompetencje osób nieaktywnych
zawodowo i bezrobotnych s czsto niedostosowane do potrzeb
pracodawców. Ponadto istotn barier w podjciu zatrudnienia jest
brak odpowiedniego dowiadczenia zawodowego.
Z racji struktury osadniczej województwa, jego peryferyjnego i
przygranicznego pooenia oraz mankamentów wynikajcych ze
zdiagnozowanej w województwie sabej elastycznoci rynku pracy, a
take niedostosowania struktury poday pracy i popytu na ni –
niezbdne jest wzmocnienie mobilnoci zawodowej.
8iii (EFS) Samozatrudnienie, przedsibiorczo oraz tworzenie
nowych miejsc pracy
Województwo charakteryzuje jeden z najwyszych w kraju wspóczynników
nowo zakadanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 10 tys.
mieszkaców. Dotychczasowe dowiadczenia wskazuj na wysok efektywno
narzdzi dotacyjnych umoliwiajcych dofinansowanie stanowisk pracy –
zarówno dotacje, jak i poyczki na rozpoczcie dziaalnoci
gospodarczej s jednymi z najskuteczniejszych form walki z
bezrobociem. Z uwagi na wysoki poziom bezrobocia w województwie
istnieje konieczno kontynuacji tych form wsparcia, przy zaoeniu, e
wiza si to bdzie z generowaniem dodatkowych miejsc pracy.
8iv (EFS) Równouprawnienie pci oraz godzenie ycia zawodowego
i prywatnego
Niska dostpno opieki nad dziemi determinuje konieczno zarówno
dostosowania form opieki do potrzeb demograficznych i spoecznych,
jak i propagowania odpowiednich form zatrudnienia.
Konieczno sprawowania opieki nad dziemi do lat 3 stanowi barier w
udziale w rynku pracy. Istnieje konieczno zapewnienia spójnego
systemu wsparcia dla osób chccych powróci na rynek pracy.
8v (EFS) Adaptacja pracowników, przedsibiorstw i
przedsibiorców do zmian
W województwie zachodniopomorskim szczególnie rozwinity jest sektor
MP. Charakter tego sektora powoduje wraliwo na zmiany i
niekorzystne trendy w gospodarce, co ma bezporedni wpyw na sytuacj
pracowników. Szczególnie istotne jest efektywne zarzdzanie zmian w
przedsibiorstwach, jak i podnoszenie kwalifikacji przedsibiorców i
ich pracowników. Naley wspiera osoby zatrudnione podlegajce
procesowi outplacementu w postaci zmiany kwalifikacji w kierunku
regionalnych specjalizacji. Jest to niezwykle wane w kontekcie
dostosowania do zmian zachodzcych na regionalnym rynku pracy i
wzrostu kompetencji kadr.
8vi (EFS) Aktywne i zdrowe starzenie si
W województwie zachodniopomorskim obserwuje si postpujcy proces
starzenia si mieszkaców oraz wzrost zachorowalnoci na choroby ukadu
krenia i nowotwory. Naley realizowa programy profilaktyczne w
zakresie chorób bdcych najczstszymi przyczynami przerwania
aktywnoci zawodowej.
Wystpuje potrzeba wdroenia programów i narzdzi rehabilitacji
leczniczej, uatwiajcych powrót do pracy oraz umoliwiajcych wyduenie
aktywnoci zawodowej.
Istnieje równie konieczno uwiadomienia przedsibiorcom potrzeby
wdroenia i konieczno samego wdroenia programów majcych na celu
eliminacj czynników ryzyka w miejscu pracy oraz zapewnienie osobom,
które z przyczyn zdrowotnych nie mog wykonywa pracy na
dotychczasowym stanowisku pracy, moliwoci przekwalifikowania.
CT 9
9a (EFRR) Inwestycje w infrastruktur zdrowotn i spoeczn, które
przyczyniaj si do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego,
zmniejszania nierównoci w zakresie stanu zdrowia, promowanie
wczenia spoecznego poprzez lepszy dostp do usug spoecznych,
kulturalnych i rekreacyjnych oraz przejcia z usug
instytucjonalnych do usug na poziomie spoecznoci lokalnych
Zmiany demograficzne zachodzce w województwie wymagaj dostosowania
infrastruktury spoecznej do zmieniajcych si potrzeb w tej
dziedzinie, zwaszcza w obszarze opieki zdrowotnej dugoterminowej
stacjonarnej i domowej oraz rehabilitacji leczniczej. Wyposaenie
placówek ochrony zdrowia w sposób niewystarczajcy odpowiada
zdiagnozowanym przyczynom czstej zachorowalnoci i umieralnoci.
Niezbdne jest podjcie dziaa zmierzajcych do przeprofilowania óek
krótkoterminowych na miejsca na potrzeby opieki dugoterminowej,
rehabilitacji leczniczej, psychiatrii i geriatrii.
Ponadto region charakteryzuje najniszy w Polsce wskanik
zatrudnienia osób z orzeczon niepenosprawnoci. Funkcjonujce w
województwie cztery zakady aktywnoci zawodowej nie odpowiadaj
potrzebom w tym zakresie, std te niezbdne s dziaania na rzecz
rozwoju infrastruktury wsparcia prozatrudnieniowego osób z
niepenosprawnociami.
9b (EFRR) Wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i
spoecznej ubogich spoecznoci i obszarów miejskich i wiejskich
Specyfik województwa jest dua liczba obszarów popegeerowskich.
Uwarunkowania spoeczne sprawiy, e obszary te s czsto miejscem
kumulacji rónorodnych problemów spoecznych. W zwizku z
powyszym to gównie te obszary w pierwszej kolejnoci potrzebuj
rewitalizacji spoecznej, przestrzennej i gospodarczej.
Ponadto rewitalizacji wymagaj poszczególne dzielnice miast
województwa. Istotne znaczenie dla potencjau inwestycyjnego miast
ma zagospodarowanie terenów poprzemysowych, w tym nadwodnych oraz
powojskowych.
9i (EFS) Aktywna integracja, w szczególnoci w celu
poprawy zatrudnialnoci
Województwo zachodniopomorskie charakteryzuje si jednym z
najwyszych w kraju odsetkiem ludnoci zagroonej wykluczeniem
spoecznym, w tym korzystajcej ze wiadcze pomocy spoecznej. Brak
jest jednoczenie kompleksowych programów integracji wykorzystujcych
instrumenty aktywizacji edukacyjnej, zdrowotnej, spoecznej,
zawodowej oraz rodowiskowej. Dotyczy to szczególnie obszaru
centralnej i wschodniej czci regionu.
9iv (EFS) Uatwianie dostpu do niedrogich, trwaych oraz
wysokiej jakoci usug, w tym opieki zdrowotnej i usug socjalnych
wiadczonych w interesie ogólnym
W województwie zachodniopomorskim wystpuje wysoki odsetek osób,
którym naley zapewni dostp do pomocy i podstawowych usug spoecznych
i opiekuczych. Na obszarze województwa odnotowuje si równie znaczn
liczb osób znajdujcych si w szczególnie trudnej sytuacji,
tj.: osób z niepenosprawnociami, starszych i dzieci
objtych systemem pieczy zastpczej, osób chorujcych psychicznie, a
take osób opuszczajcych zakady penitencjarne.
9v (EFS) Wspieranie gospodarki spoecznej i przedsibiorstw
spoecznych
Liczba podmiotów ekonomii spoecznej w województwie stale ronie.
Wymagaj one jednak wsparcia zarówno w zakresie efektywnoci
wiadczonych usug, jak i profesjonalizacji oraz komercjalizacji
dziaalnoci.
CT 10
Inwestowanie w edukacj, umiejtnoci i uczenie si przez cae
ycie
10i (EFS) Ograniczenie przedwczesnego koczenia nauki szkolnej
oraz zapewnienie równego dostpu do dobrej jakoci edukacji
elementarnej, ksztacenia podstawowego i ponadpodstawowego
Województwo cechuje bardzo niski poziom powszechnoci edukacji
przedszkolnej. W celu zapewnienia równych szans edukacyjnych naley
dy do objcia opiek przedszkoln jak najwikszej liczby dzieci,
szczególnie z obszarów wiejskich, o utrudnionym dostpie do
edukacji.
Ograniczenie szans edukacyjnych oraz bezporedniego wpywu na
moliwoci aktywizacji zawodowej opiekunów dotyczy przede wszystkim
osób z terenów wiejskich, które charakteryzuje najniszy w kraju
poziom upowszechnienia edukacji przedszkolnej.
Uczniowie szkó w województwie zachodniopomorskim osigaj nisze ni
rednio w kraju wyniki egzaminów 6-klasistów, gimnazjalnych oraz
maturalnych.
W województwie zachodniopomorskim nastpuje postp w informatyzacji
szkó i programów edukacyjnych, co nie zawsze jest powizane z
przygotowaniem nauczycieli do wykorzystania nowych technologii w
procesie dydaktycznym. Jednoczenie rozwój nowoczesnych technologii
determinuje konieczno dostosowania wyposaenia oraz oferty
dydaktycznej szkó.
10iii (EFS) Poprawa dostpnoci i wspieranie uczenia si
przez cae ycie, podniesienie umiejtnoci i kwalifikacji
pracowników i osób poszukujcych pracy, zwikszenie dopasowania
systemów ksztacenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, m.in.
przez popraw jakoci ksztacenia i szkolenia zawodowego oraz
utworzenie i rozwijanie systemów uczenia si poprzez praktyczn nauk
zawodu realizowan w cisej wspópracy z pracodawcami
Podnoszenie kwalifikacji i kompetencji osób dorosych ma kluczowe
znaczenie dla poprawy konkurencyjnoci regionu oraz zapobiegnicia
zjawisku wykluczenia spoecznego. W województwie zachodniopomorskim
proces ten cechuje si niewystarczajc dynamik. Zauwaalny jest bardzo
niski udzia osób w wieku 25-64 lat uczcych si i doksztacajcych w
liczbie ludnoci w tym przedziale wiekowym w Polsce na tle pastw UE.
Wedug danych Eurostatu odsetek mieszkaców województwa
zachodniopomorskiego objtych ksztaceniem ustawicznym spada od 2008
r. (z 5,5% w 2008 r. do 3,2% w 2012 r.). rednia ta jest nisza od
redniej krajowej, która w 2012 r. wynosia 4,5%.
10iv (EFS) Lepsze dostosowanie systemów ksztacenia i szkolenia
do potrzeb rynku pracy, uatwianie przechodzenia z etapu ksztacenia
do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów ksztacenia i
szkolenia zawodowego i ich jakoci, w tym poprzez mechanizmy
prognozowania umiejtnoci, dostosowania programów nauczania oraz
tworzenia i rozwoju systemów uczenia si poprzez praktyczn nauk
zawodu realizowan w cisej wspópracy z pracodawcami
Na obszarze województwa funkcjonuje 255 ponadgimnazjalnych szkó
zawodowych. Programy nauczania zawodowego s niedostosowane do
potrzeb regionalnego/lokalnego rynku pracy oraz w zakresie
regionalnych specjalizacji. Konsekwencj tego stanu jest wysoki
poziom bezrobocia w regionie, w tym take wród osób modych.
Brakuje kompleksowych rozwiza i narzdzi, które powizayby
zapotrzebowanie przedsibiorców na konkretne kwalifikacje zawodowe
absolwentów z ofert szkó zawodowych.
10a (EFRR) Inwestycje w edukacj, umiejtnoci i uczenie si przez
cae ycie poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i
szkoleniowej
Województwo charakteryzuje dua koncentracja placówek owiatowych, co
przekada si na bardzo du w skali kraju liczb uczniów dojedajcych do
szkó podstawowych i gimnazjalnych. W regionie wystpuje znaczna
dysproporcja w dostpie do infrastruktury owiatowej: sal
gimnastycznych, pracowni komputerowych, sal do nauki jzyka.
Potrzeby rynku pracy determinuj przystosowanie kierunków ksztacenia
poprzez przeprofilowanie placówek i zakup waciwego wyposaenia,
zwaszcza dla szkó zawodowych powizanych z regionalnymi
specjalizacjami. Pomimo wzrostu liczby stanowisk warsztatowych w
zasadniczych szkoach zawodowych nie mona mówi o przystosowaniu
kierunków ksztacenia do potrzeb rynku pracy – co wymaga
przeprofilowania szkó i zakupu waciwego wyposaenia.
W 80% szkó budynki przynajmniej czciowo wymagaj nakadów
infrastrukturalnych, niezalenie od tego baza lokalowa 25% szkó
potrzebuje rozbudowy, co wie si z planami uruchomienia ksztacenia w
nowych zawodach.
SEKCJA 1. STRATEGIA DOTYCZCA WKADU PROGRAMU OPERACYJNEGO W
REALIZACJ UNIJNEJ STRATEGII NA RZECZ INTELIGENTNEGO, ZRÓWNOWAONEGO
WZROSTU SPRZYJAJCEGO WCZENIU SPOECZNEMU ORAZ OSIGNICIE SPÓJNOCI
GOSPODARCZEJ, SPOECZNEJ I TERYTORIALNEJ
SEKCJA 1.2. UZASADNIENIE ALOKACJI FINANSOWEJ
1.2.1. Uzasadnienie podziau rodków midzy cele tematyczne
i priorytety inwestycyjne
Alokacja finansowa na poszczególne cele tematyczne zostaa
przydzielona zgodnie z nastpujc logik:
1. Koncentracja rodków na takich celach, by inwestowanie w nie
pozwolio regionowi zbudowa podstawy rozwoju gospodarczego na tyle
silne, aby po zakoczeniu finansowania rodkami unijnymi móg
samodzielnie si rozwija, w niezmienionym tempie. S to rodki
przeznaczone na rozwój inteligentnych specjalizacji regionu,
bezporednie lub porednie wsparcie przedsibiorstw oraz na budowanie
otoczenia infrastrukturalnego dla rozwoju gospodarczego,
w szczególnoci z wykorzystaniem najbardziej rozwojowych
obszarów.
2. Budowa infrastruktury podstawowej, niezbdnej do rozwoju
gospodarczo-spoecznego oraz do wypenienia zobowiza akcesyjnych.
Jest to infrastruktura publiczna, której gównym celem bdzie
stworzenie warunków do rozwoju gospodarczego, rozwoju rynku pracy
i wypenienia podjtych w trakcie negocjacji zobowiza w zakresie
ochrony rodowiska. Ponadto s to dziaania zwizane z efektywnoci
energetyczn oraz zapobieganiem zmianom klimatu.
3. Rozwój spoeczny i przeciwdziaanie wykluczeniu spoecznemu,
szczególnie zagroonych grup spoecznych – jest to ostatni element,
ale nie mniej wany.
Zgodnie z powyszym najwiksza alokacja rodków przypada na cele
zwizane z rozwojem gospodarczym, czyli: CT 1 – ponad 70 mln euro,
CT 3 – ponad 252 mln euro, CT 4 – ponad 241 mln euro, CT 8 –
ponad 200 mln euro. Stosunkowo niedue rodki na CT 1 zwizane s z
potencjaem zachodniopomorskich przedsibiorstw w zakresie B+R, przy
którym wykorzystanie 70 mln euro alokacji na ten cel i tak bdzie
sporym wyzwaniem.
Kolejne inwestycje, równie o gospodarczym charakterze jednak
pozostajce przede wszystkim w gestii wadz publicznych, to
priorytety transportowe w CT 7 – ponad 282 mln euro, CT 6 – 84 mln
euro, CT 5 – 30 mln euro, CT 2 – 20 mln euro.
Rozwój spoeczny bdzie wspierany przede wszystkim rodkami
Europejskiego Funduszu Spoecznego w ramach CT 9 i CT 10. W tym
zakresie podejmowane dziaania bd uzupeniane przez budow
infrastruktury spoecznej i edukacyjnej w ramach PI 9a, 9b oraz PI
10a. W ramach wszystkich CT wykluczone jest wsparcie inwestycji w
infrastruktur instytucji opiekuczo-pobytowych (rozumianych zgodnie
z Wytycznymi w zakresie realizacji przedsiwzi w obszarze wczenia
spoecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem rodków EFS i EFRR
na lata 2014-2020, a w przypadku instytucji zdrowotnych – zgodnie z
Policy Paper dla ochrony zdrowia na lata 2014-2020) wiadczcych
opiek dla osób z niepenosprawnociami, osób z problemami
psychicznymi oraz dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej chyba e
rozpoczty w nich zosta proces przechodzenia z opieki
zinstytucjonalizowanej do opieki wiadczonej w spoecznoci lokalnej
lub proces ten zostanie rozpoczty w okresie realizacji projektu.
Zasada ta obowizuje dla naborów ogoszonych po wejciu w ycie
programu zmienionego w roku 2018.
1.2.2. Matryca logiczna strategii inwestycyjnej programu
Tabela 2. Przegld strategii inwestycyjnej programu
operacyjnego
O priorytetowa
Fundusz (EFRR7, FS, EFS8) lub Inicjatywa na rzecz zatrudnienia
ludzi
modych
Wsparcie
Wspólne i specyficzne dla programu wskaniki rezultatu, dla których
wyznaczono warto docelow
I. Gospodarka, innowacje, nowoczesne technologie
EFRR
1b Promowanie inwestycji przedsibiorstw w B+I, rozwijanie powiza i
synergii midzy przedsibiorstwami, orodkami B+R i sektorem
szkolnictwa wyszego (…), wspieranie bada technologicznych
i stosowanych, linii pilotaowych, dziaa w zakresie wczesnej
walidacji produktów, zaawansowanych zdolnoci produkcyjnych i
pierwszej produkcji w dziedzinie kluczowych technologii
(…)
1. Zwikszona aktywno badawczo-rozwojowa przedsibiorstw
R.1. Nakady sektora przedsibiorstw na dziaalno B+R w relacji do PKB
(BERD)
0,2%
EFRR
1a Udoskonalanie infrastruktury B+I i zwikszanie zdolnoci do
osignicia doskonaoci w zakresie B+I oraz wspieranie orodków
kompetencji, w szczególnoci tych, które le w interesie
Europy
2. Zwikszone wykorzystanie wyników bada naukowych i prac
rozwojowych w gospodarce
R.2. Nakady na dziaalno B+R w relacji do PKB
0,97%
EFRR
3. Wzmacnianie konkurencyjnoci MP, sektora rolnego (w odniesieniu
do EFRROW) oraz sektora ryboówstwa i akwakultury (w odniesieniu do
EFMR)
3c Wspieranie tworzenia i poszerzania zaawansowanych zdolnoci w
zakresie rozwoju produktów i usug
3. Zwikszone zastosowanie innowacji w MP
R.3. redni udzia przedsibiorstw innowacyjnych w ogólnej liczbie
przedsibiorstw przemysowych i z sektora usug
21%
EFRR
4. Lepsze warunki rozwoju MP
R.4. Nakady inwestycyjne w przedsibiorstwach w stosunku
do PKB
5,00%
1,28%
4e Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów
terytoriów, w szczególnoci dla obszarów miejskich, w tym wspieranie
zrównowaonej multimodalnej mobilnoci miejskiej i dziaa
adaptacyjnych majcych oddziaywanie agodzce na zmiany klimatu
1. Ograniczenie spadku liczby osób podróujcych komunikacj
miejsk
R.6. Liczba przewozów pasaerskich komunikacj miejsk
173,7 mln os.
2. Zmniejszona energochonno budynków mieszkaniowych
(wielorodzinnych) i publicznych
R.7. Sprzeda energii cieplnej na cele komunalno-bytowe w cigu
roku w budynkach mieszkalnych w przeliczeniu na kubatur budynków
mieszkalnych, ogrzewanych centralnie
148,88 GJ/ dam3
R.8. Sprzeda energii cieplnej w cigu roku w urzdach
i instytucjach
900 000 GJ
3. Zwikszona produkcja energii z odnawialnych róde energii
R.9. Udzia energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej
ogóem
48,10%
EFRR
R.10. Odsetek energii cieplnej produkowanej w skojarzeniu
39,66%
EFRR
1 Obniony poziom zanieczyszcze powietrza
R. 66 Poziom stenia pyu zawieszonego PM10 (lokalnie) 20
µg/m3,
R. 67 Liczba dni w roku z przekroczeniem dziennej dopuszczalnej
normy stenia pyu PM10 (lokalnie) 7 dni
III. Ochrona rodowiska i adaptacja do zmian klimatu
EFRR
5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku
i zarzdzania ryzykiem
5b Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje
zagroe przy jednoczesnym zwikszeniu odpornoci na klski ywioowe i
katastrofy i rozwijaniu systemów zarzdzania klskami ywioowymi i
katastrofami
1. Skuteczny system zapobiegania zagroeniom wynikajcym ze zmian
klimatu
R.11. Pojemno obiektów maej retencji wodnej
77 201 dam3
R.12. Odsetek ludnoci korzystajcej z oczyszczalni cieków
85%
100%
EFRR
4. Zmniejszona ilo odpadów deponowanych na skadowiskach
R.14. Udzia odpadów komunalnych niepodlegajcych skadowaniu w
ogólnej masie odpadów komunalnych wytworzonych
60%
21,8%
1. Zwikszona atrakcyjno zasobów kultury regionu
R.16. Udzielone noclegi w turystycznych obiektach
noclegowych
13 087 398 os.
6d Ochrona i przywrócenie rónorodnoci biologicznej, ochrona
i rekultywacja gleby oraz wspieranie usug ekosystemowych, take
poprzez program Natura 2000 oraz zielon infrastruktur
2. Wzmocnione mechanizmy ochrony przyrody
R.17. Udzia powierzchni obszarów chronionych w powierzchni
ogóem
22,04%
3. Zwikszony zasób informacji o stanie rodowiska
przyrodniczego
R.18. Odsetek obszarów posiadajcych zatwierdzone plany ochrony lub
plany zada ochronnych w stosunku do liczby obszarów, dla których
plany ochrony i plany zada ochronnych s wymagane
100%
EFRR
8b Wspieranie wzrostu gospodarczego sprzyjajcego zatrudnieniu
poprzez rozwój potencjau endogenicznego jako elementu strategii
terytorialnej dla okrelonych obszarów, w tym poprzez przeksztacanie
upadajcych regionów przemysowych i zwikszenie dostpu do okrelonych
zasobów naturalnych i kulturalnych oraz ich rozwój
4. Rozwój lokalnego rynku pracy opartego na endogenicznym
potencjale
R.19. Wskanik zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat
70,6%
1. Zwikszona dostpno drogowa do regionalnych orodków wzrostu i
obszarów wykluczonych
R.20. WMDT – transport drogowy
2. Zwikszona dostpno kolejowa do stolicy województwa
R.21. WMDT – transport kolejowy
7c Rozwój i usprawnianie przyjaznych rodowisku (w tym o obnionej
emisji haasu) i niskoemisyjnych systemów transportu, w tym
ródldowych dróg wodnych i transportu morskiego, portów, pocze
multimodalnych oraz infrastruktury portów lotniczych, w celu
promowania zrównowaonej mobilnoci regionalnej i lokalnej
3. Poprawiona dostpno transportem wodnym
R.22. WMDT – transport wodny
8v Przystosowanie pracowników, przedsibiorstw i przedsibiorców do
zmian
1. Wzrost liczby przedsibiorstw z sektora mikro, maych i rednich,
które zrealizoway cel rozwojowy
R.23. Liczba mikroprzedsibiorstw oraz maych i rednich
przedsibiorstw, które zrealizoway swój cel rozwojowy dziki udziaowi
w programie
60%
R.25. Liczba osób, które uzyskay kwalifikacje lub nabyy kompetencje
po opuszczeniu programu
80%
CR.07. Liczba osób znajdujcych si w lepszej sytuacji na rynku pracy
6 miesicy po opuszczeniu programu
30%
R.25. Liczba osób, które uzyskay kwalifikacje lub nabyy kompetencje
po opuszczeniu programu
80%
EFS
8iii Praca na wasny rachunek, przedsibiorczo i tworzenie
przedsibiorstw, w tym innowacyjnych mikro-, maych i rednich
przedsibiorstw
3. Zwikszenie liczby nowo utworzonych przedsibiorstw oraz
utworzonych miejsc pracy w tych przedsibiorstwach
R.26. Liczba utworzonych miejsc pracy w ramach udzielonych z EFS
rodków na podjcie dziaalnoci gospodarczej
171
65%
EFS
8i Dostp do zatrudnienia dla osób poszukujcych pracy i osób
biernych zawodowo, w tym dugotrwale bezrobotnych oraz oddalonych od
rynku pracy, take podejmowanie lokalnych inicjatyw na rzecz
zatrudnienia oraz wspieranie mobilnoci pracowników
4. Zwikszenie zatrudnienia wród osób bezrobotnych, poszukujcych
pracy i nieaktywnych zawodowo znajdujcych si w szczególnie
trudnej sytuacji na rynku pracy
CR.04. Liczba osób pracujcych po opuszczeniu programu (cznie
z pracujcymi na wasny rachunek) (C)
45%
R.25. Liczba osób, które uzyskay kwalifikacje lub nabyy kompetencje
po opuszczeniu programu (C)
31%
R.26. Liczba utworzonych miejsc pracy w ramach udzielonych z EFS
rodków na podjcie dziaalnoci gospodarczej
3261
CR.06. Liczba osób pracujcych 6 miesicy po opuszczeniu programu
(cznie z pracujcymi na wasny rachunek)
45%
62%
EFS
1,04 %
8iv Równo mczyzn i kobiet we wszystkich dziedzinach, w tym dostp do
zatrudnienia, rozwój kariery, godzenie ycia zawodowego i prywatnego
oraz promowanie równoci wynagrodze za tak sam prac
5. Wzrost zatrudnienia oraz powrót na rynek pracy osób, którym
utrudnia to sytuacja rodzinna wynikajca z opieki nad dziemi do lat
3
R.71. Liczba osób, które powróciy na rynek pracy po przerwie
zwizanej z urodzeniem/wychowaniem dziecka lub utrzymay
zatrudnienie, po opuszczeniu programu 80%
R.29. Liczba osób pozostajcych bez pracy, które znalazy prac lub
poszukuj pracy po opuszczeniu programu
20%
R.30. Liczba utworzonych miejsc opieki nad dziemi w wieku do
lat 3, które funkcjonuj 2 lata po uzyskaniu dofinansowania ze
rodków EFS
70%
EFS
6. Wdroenie programów zdrowotnych dla osób w wieku aktywnoci
zawodowej dotyczcych chorób negatywnie wpywajcych na rynek
pracy
R.24. Liczba osób, które po opuszczeniu programu podjy prac lub
kontynuoway zatrudnienie
60%
R.31. Liczba osób, które dziki interwencji EFS zgosiy si na badanie
profilaktyczne
60%
9. Wspieranie wczenia spoecznego i walka z ubóstwem
9i Aktywne wczenie, w tym z myl o promowaniu równych szans
oraz aktywnego uczestnictwa i zwikszaniu szans na
zatrudnienie
1. Aktywna integracja osób zagroonych ubóstwem i/lub wykluczeniem
spoecznym zwikszajca ich zatrudnienie
R.72. Liczba osób zagroonych ubóstwem lub wykluczeniem spoecznym,
które uzyskay kwalifikacje lub nabyy kompetencje po opuszczeniu
programu
31%
25%
15%
R.35. Liczba osób zagroonych ubóstwem lub wykluczeniem spoecznym
pracujcych 6 miesicy po opuszczeniu programu (cznie
z pracujcymi na wasny rachunek)
23%
EFS
2. Wzrost poziomu zatrudnienia w sektorze ekonomii spoecznej
R.34. Liczba osób zagroonych ubóstwem lub wykluczeniem spoecznym
pracujcych po opuszczeniu programu (cznie z pracujcymi na wasny
rachunek)
18%
300
R.37. Liczba miejsc pracy istniejcych co najmniej 30 miesicy
utworzonych w przedsibiorstwach spoecznych
75%
EFS
4,05 %
9iv Uatwianie dostpu do przystpnych cenowo, trwaych oraz wysokiej
jakoci usug, w tym opieki zdrowotnej i usug socjalnych wiadczonych
w interesie ogólnym
3. Zwikszenie dostpnoci usug spoecznych, w szczególnoci usug
rodowiskowych, opiekuczych oraz usug wsparcia rodziny i pieczy
zastpczej, dla osób zagroonych ubóstwem i/lub wykluczeniem
spoecznym
R.38. Liczba wspartych w programie miejsc wiadczenia usug
spoecznych istniejcych po zakoczeniu projektu
3960
4. Zwikszenie dostpnoci usug zdrowotnych dla osób zagroonych
ubóstwem i/lub wykluczeniem spoecznym
R.39. Liczba wspartych w programie miejsc wiadczenia usug
zdrowotnych istniejcych po zakoczeniu projektu
30
30%
2,31 %
10. Inwestowanie w edukacj, umiejtnoci i uczenie si przez cae
ycie
10i Ograniczanie i zapobieganie przedwczesnemu koczeniu nauki
szkolnej oraz zapewnienie równego dostpu do dobrej jakoci wczesnej
edukacji elementarnej oraz ksztacenia podstawowego, gimnazjalnego
i ponadgimnazjalnego, z uwzgldnieniem formalnych,
nieformalnych i pozaformalnych cieek ksztacenia umoliwiajcych
ponowne podjcie ksztacenia i szkolenia
1. Zwikszenie liczby miejsc w placówkach wychowania
przedszkolnego dla dzieci w wieku 3-4 lat oraz rozszerzenie
oferty placówek przedszkolnych o zajcia zwikszajce szanse
edukacyjne dzieci
R.40. Liczba nauczycieli, którzy uzyskali kwalifikacje lub nabyli
kompetencje po opuszczeniu programu
92%
R.41. Liczba miejsc wychowania przedszkolnego, które funkcjonuj 2
lata po uzyskaniu dofinansowania ze rodków EFS
70%
R.69 Liczba uczniów, którzy nabyli kompetencje kluczowe lub
umiejtnoci uniwersalne po opuszczeniu programu
85%
R.40. Liczba nauczycieli, którzy uzyskali kwalifikacje lub nabyli
kompetencje po opuszczeniu programu
92%
R.44. Liczba szkó i placówek systemu owiaty wykorzystujcych sprzt
TIK do prowadzenia zaj edukacyjnych
97%
R.45. Liczba szkó, w których pracownie przedmiotowe wykorzystuj
doposaenie do prowadzenia zaj edukacyjnych
97%
R.46. Liczba nauczycieli prowadzcych zajcia z wykorzystaniem
TIK dziki EFS
90%
EFS
10iv Lepsze dostosowanie systemów ksztacenia i szkolenia do potrzeb
rynku pracy, uatwianie przechodzenia z etapu ksztacenia do etapu
zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów ksztacenia i szkolenia
zawodowego i ich jakoci, w tym poprzez mechanizmy
prognozowania umiejtnoci, dostosowania programów nauczania oraz
tworzenia i rozwoju systemów uczenia si poprzez praktyczn nauk
zawodu realizowan w cisej wspópracy z pracodawcami
3. Wzrost efektywnoci ksztacenia zawodowego i jego dostosowanie do
wymogów regionalnego rynku pracy zwikszajce szanse na
zatrudnienie
R.47. Liczba osób, które uzyskay kwalifikacje w ramach
pozaszkolnych form ksztacenia
31%
92%
97%
R.50. Liczba uczniów szkó i placówek ksztacenia zawodowego
objtych wsparciem w programie, uczestniczcych w ksztaceniu lub
pracujcych po 6 miesicach po ukoczeniu nauki
60%
85%
EFS
10iii Wyrównywanie dostpu do uczenia si przez cae ycie o
charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich
grup wiekowych, poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejtnoci i
kompetencji siy roboczej oraz promowanie elastycznych cieek
ksztacenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie
nabytych kompetencji
4. Wzrost kompetencji osób dorosych, w szczególnoci osób o niskich
kwalifikacjach i osób starszych, w zakresie znajomoci
technologii informacyjno-komunikacyjnych i jzyków obcych
R.51. Liczba osób o niskich kwalifikacjach, które uzyskay
kwalifikacje lub nabyy kompetencje po opuszczeniu programu
61%
R.52. Liczba osób w wieku 50 lat i wicej, które uzyskay
kwalifikacje lub nabyy kompetencje po opuszczeniu programu
61%
R.53. Liczba osób w wieku 25 lat i wicej, które uzyskay
kwalifikacje lub nabyy kompetencje po opuszczeniu programu
61%
9a Inwestycje w infrastruktur zdrowotn i spoeczn, które przyczyniaj
si do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania
nierównoci w zakresie stanu zdrowia, promowanie wczenia spoecznego
poprzez lepszy dostp do usug spoecznych, kulturalnych
i rekreacyjnych oraz przejcia z usug instytucjonalnych do usug
na poziomie spoecznoci lokalnych
1. Zwikszona dostpno do wysokiej jakoci infrastruktury
zdrowotnej
R.54. redni czas pobytu chorego w szpitalu
4,7 dnia
R.55. Liczba gospodarstw domowych korzystajcych ze rodowiskowej
pomocy spoecznej
68 817
3. Zmniejszone zagroenie wykluczeniem spoecznym ludnoci
zamieszkujcej obszary zdegradowane i peryferyjne
R.56. Odsetek mieszkaców yjcych w rodzinach korzystajcych z pomocy
spoecznej
15,5% (SSW)
2,19%
10. Inwestowanie w edukacj, umiejtnoci i uczenie si przez cae
ycie
10a Inwestowanie w ksztacenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na
rzecz zdobywania umiejtnoci i uczenia si przez cae ycie poprzez
rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej
4. Lepsze kwalifikacje i umiejtnoci uczniów
R.59. Zdawalno matur
R.60. Zdawalno egzaminu zawodowego
2c Wzmocnienie zastosowa TIK dla e-administracji, e-uczenia si,
e-wczenia spoecznego, e-kultury i e-zdrowia
6. Zwikszona dostpno eusug publicznych
R.61. Odsetek obywateli korzystajcych z eadministracji
Brak
R.62. Poziom fluktuacji pracowników w instytucjach zaangaowanych w
polityk spójnoci
6%
2. Sprawna realizacja kluczowych procesów systemu wdraania RPO WZ
2014-2020
R.63. redni czas zatwierdzenia projektu (od zoenia wniosku
o dofinansowanie do podpisania umowy)
150 dni
3. Zapewnienie dopasowanego do potrzeb odbiorców przekazu w
zakresie celów i korzyci z wdraania RPO WZ 2014-2020 oraz
wzmocnienie kompetencji beneficjentów i potencjalnych
beneficjentów Programu
R.64. Ocena przydatnoci form szkoleniowych dla beneficjentów (skala
0-5)
4
SEKCJA 1. WKAD PROGRAMU W REALIZACJ STRATEGII EUROPA 2020 ORAZ W
OSIGNICIE SPÓJNOCI GOSPODARCZEJ, SPOECZNEJ I TERYTORIALNEJ
UZASADNIENIE ALOKACJI FINANSOWEJ
2.A.1. O priorytetowa
2.A.2. Uzasadnienie utworzenia osi priorytetowej obejmujcej wicej
ni jedn kategori regionu, wicej ni jeden cel tematyczny lub wicej
ni jeden fundusz (w stosownych przypadkach)
Celem gównym OP I jest podniesienie poziomu innowacyjnoci
i konkurencyjnoci gospodarki regionu dziki wykorzystaniu
potencjau regionalnych i inteligentnych specjalizacji, w
szczególnoci poprzez zwikszenie aktywnoci badawczo-rozwojowej
przedsibiorstw.
Dugotrway wzrost i osignicie silnej pozycji konkurencyjnej
gospodarki regionu warunkowane jest zastosowaniem w sektorze
przedsibiorstw wyników prac badawczo-rozwojowych, nowoczesnych
technologii i innowacji (CT 1). W tym celu naley jednak take
stymulowa zdolnoci i motywacj przedsibiorstw, w szczególnoci
sektora MP, do cigego wzrostu, rozwoju i inwestowania w dziaalno o
wyszej wartoci dodanej (CT 3).
Realizacja celu gównego OP I oparta bdzie zatem na realizacjach CT
1 i CT 3. Poczenie dwóch CT w ramach jednej osi priorytetowej
jest uzasadnione z uwagi na komplementarno zaplanowanych do
realizacji typów projektów. Wsparcie infrastruktury i dziaalnoci w
zakresie B+R w ramach CT 1 wie si cile z zaprogramowanym w
ramach CT 3 wdraaniem innowacji produktowych, procesowych,
marketingowych i organizacyjnych w przedsibiorstwach.
Warunkiem wsparcia w CT 1 jest zgodno z regionaln strategi
inteligentnej specjalizacji. W ramach CT 3 priorytetowo bd
traktowane przedsiwzicia podejmowane w branach i obszarach
tematycznych zgodnych z inteligentnymi specjalizacjami (IS).
Proces identyfikacji IS umoliwia oddolne kreowanie najbardziej
rozwojowych obszarów, które stanowi bd priorytety w zakresie
dziaalnociB+R+I. Jest to proces cigy, otwarty, angauje partnerów
gospodarczych i naukowych, a take spoeczestwo obywatelskie –
zgodnie z koncepcj przedsibiorczego odkrywania.
Zidentyfikowane obszary maj stanowi podstaw do budowania wokó nich
specjalizacji majcych wymierne korzyci dla rozwoju
województwa.
Opracowanie strategii IS polega bdzie przede wszystkim na wskazaniu
sposobu prowadzenia takiego procesu, w tym potrzebnych do tego
zasobów, takich jak wiadomi i przygotowani interesariusze,
opracowane narzdzia identyfikacji i rozwoju IS oraz przygotowane
instrumenty wsparcia.
Realizacja strategii bdzie stale monitorowana. W rezultacie
prowadzonych dziaa monitoringowych, w przypadku odnalezienia
czynników zewntrznych posiadajcych zdecydowany wpyw na proces
wyaniania IS, moliwe bdzie reagowanie i okresowa aktualizacja
obszarów IS. Kreowanie korzystnych warunków do rozwoju
przedsibiorczoci jest jednym z priorytetów w politykach UE. W
zwizku z tym, e w perspektywie finansowej 2007-2013 pooono duy
nacisk na instrumenty inynierii finansowej, województwo ma due
dowiadczenie w tym zakresie. Inicjatywa JEREMIE spotkaa si
z duym zainteresowaniem ostatecznych odbiorców wsparcia,
dlatego w perspektywie finansowej 2014-2020 planuje si
kontynuacj dziaa zwizanych z instrumentami finansowymi (IF) –
jednak w szerszym zakresie i z wykorzystaniem ronych
produktów.
Dokadne potrzeby i moliwoci zwizane z finansowaniem poprzez IF
zostay przeanalizowane w ramach oceny ex ante tych instrumentów. Na
jej podstawie zdecydowano o zastosowaniu w ramach OP I
instrumentów takich jak mikropoyczki, poyczki
obrotowo–inwestycyjne, poyczki inwestycyjne, porczenia, wejcia
kapitaowe na etapie wczesnego (zalkowego) rozwoju
przedsibiorstwa.
W ramach Priorytetów Inwestycyjnych 1a, 3a i 3c nie wyklucza si
równie wykorzystania pomocy zwrotnej, o której mowa w art. 66
Rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1303/2013 z
dnia 17 grudnia 2013 r.
SEKCJA 2. OSIE PRIORYTETOWE
2.A.4. Priorytet inwestycyjny
2.A.5. Cele szczegóowe priorytetu inwestycyjnego i oczekiwane
rezultaty
Cel szczegóowy 1: Zwikszona aktywno badawczo-rozwojowa
przedsibiorstw
W budowie gospodarki opartej na postpie technologicznym i
innowacjach najistotniejszym wyzwaniem jest zwikszenie nakadów
przedsibiorstw na dziaalno badawczo-rozwojow.
Wikszo zachodniopomorskich przedsibiorstw nie prowadzi wasnej
dziaalnoci badawczej, poniewa nie jest w stanie samodzielnie udwign
wydatków zwizanych z procesem badawczym czy z utrzymaniem niezbdnej
do tego infrastruktury. Naley zachci przedsibiorstwa do rozwoju
wasnego zaplecza badawczo-rozwojowego, jak te do nawizywania
wspópracy w zakresie prac B+R z jednostkami naukowymi oraz z innymi
przedsibiorstwami. W celu tworzenia optymalnych warunków do
wspópracy przedsibiorstw z jednostkami naukowymi niezbdne jest take
stymulowanie jednostek naukowych (zespoów badawczych) do
generowania rozwiza i technologii o wsokim potencjale do
komercjalizacji. Tego typu wsparcie bdzie przyczynia si take do
powstawania spóek typu spin-off, spin-out.
Wiele nowatorskich pomysów i technologii zatrzymuje si na etapie
idei, poniewa ich wdroenie jest zbyt kosztowne i obarczone duym
ryzykiem niepowodzenia. Wsparcie w ramach niniejszego priorytetu ma
stanowi zacht dla przedsibiorstw do przygotowywania do wdraania
(poprzez prace rozwojowe, demonstracyjne, pilotaowe itp.) wasnych
lub zakupionych wyników bada naukowych i technologii.
W wyniku zaplanowanej interwencji nastpi zwikszenie liczby
przedsibiorstw zaangaowanych w poszukiwanie innowacyjnych rozwiza i
tworzenie nowych produktów i usug z wykorzystaniem wynalazków,
wzorów przemysowych czy wzorów uytkowych. Wzronie liczba projektów
badawczo-rozwojowych i transferów technologii.
Zwikszy si take skala kooperacji, co umoliwi – szczególnie MP –
tworzenie rozwiza czy stosowanie technologii, do których nie miayby
dostpu, prowadzc dziaalno indywidualnie. Wsparcie w ramach PI 1b
bdzie ukierunkowane wycznie na najbardziej rozwojowe obszary
regionu wyonione w procesie przedsibiorczego odkrywania, co
zaowocuje zwikszeniem zaangaowania przedsibiorstw w rozwój
inteligentnych specjalizacji.
Budowa procesu identyfikacji inteligentnych specjalizacji Pomorza
Zachodniego oparta jest na okreleniu kluczowych obszarów
gospodarczych posiadajcych potencja rozwojowy – zgodnie z podejciem
oddolnym, w którym to rynek powinien kreowa rozwój gospodarczy
i innowacyjny.
Dziki zaangaowaniu przedsibiorstw wskazane zostan te dziedziny,
w których wyniki prac badawczo-rozwojowych, nowe technologie
i wynalazki bd stosowane w gospodarce w stopniu gwarantujcym
osignicie moliwie najwikszej wartoci dodanej inwestycji, a tym
samym wzrost konkurencyjnoci i innowacyjnoci gospodarki
regionu.
W dugofalowej perspektywie wsparcie przyczyni si do podniesienia
konkurencyjnoci i innowacyjnoci przedsibiorstw oraz do wzrostu
nakadów na B+R.
Tabela 3. Specyficzne dla programu wskaniki rezultatu
w podziale na poszczególne cele (w odniesieniu do EFRR
i Funduszu Spójnoci)
Lp.
Wskanik
R.01
%
2.A.6. Przedsiwzicie, które ma zosta objte wsparciem w ramach
priorytetu inwestycyjnego
2.A.6.1. Opis typów i przykady przedsiwzi, które maj zosta objte
wsparciem, ich oczekiwany wkad w realizacj celów szczegóowych oraz,
w stosownych przypadkach, wskazanie gównych grup docelowych,
poszczególnych terytoriów docelowych i typów beneficjentów
Typy projektów:
Tworzenie i rozwój wspólnej infrastruktury B+R dla
przedsibiorstw
Projekty przedsibiorstw polegajce na prowadzeniu bada naukowych,
bada przemysowych lub prac rozwojowych ukierunkowane na wdroenie
wyników prac B+R w dziaalnoci konkretnych przedsibiorstw
Wdraanie regionalnego systemu innowacji, upowszechnanie dziaalnoci
B+R+I oraz Proces Przedsibiorczego Odkrywania
Projekty badawczo – rozwojowe o wysokim potencjale do
komercjalizacji realizowane przez Zespoy naukowe.
Projekty realizowane w ramach PI 1b bd zgodne z inteligentn
specjalizacj regionu. Biorc jednak pod uwag konieczno cigego
monitorowania i reagowania na pojawiajce si nowe wyzwania i
potencjay, zakada si przeznaczenie nie wicej ni 10% rodków alokacji
PI 1b na realizacj konkursów, majcych na celu wyonienie nowych
inteligentnych specjalizacji, jako element procesu
eksperymentowania i poszukiwania nisz rozwojowych.
Wsparcie obejmowa bdzie faz bada naukowych, bada przemysowych oraz
prac rozwojowych, w tym opracowanie prototypów, demonstracje,
opracowanie projektów pilotaowych, testowanie i walidacj nowych lub
ulepszonych produktów, procesów lub usug w otoczeniu stanowicym
model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których gównym celem
jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usug,
a ostateczny ksztat zasadniczo nie jest jeszcze okrelony.
Wsparcie bdzie kierowane take na dziaanie w obszarze wzornictwa
oraz uzyskanie ochrony wasnoci przemysowej i intelektualnej dla
wypracowanych rozwiza technicznych i nowych produktów. Ponadto
moliwy bdzie zakup przez przedsibiorstwa wyników prac B+R w celu
ich dalszego rozwinicia i dostosowania do specyfiki przedsibiorstwa
(tzn. przedsiwzicie musi obejmowa take dalsze niezbdne prace
rozwojowe).
W wyniku prowadzonych prac i usug B+R osignity zostanie etap
zaawansowania innowacyjnego rozwizania (produktu, usugi, procesu)
pozwalajcy na jego urynkowienie. Wycznie w przypadku MP (nie
dotyczy duych przedsibiorstw) obok prac badawczo-rozwojowych
elementem projektu realizowanego ze rodków CT1 moe by wdroenie
wyników tych prac, przy czym komponent wdroeniowy musi stanowi
mniejszo cakowitych wydatków kwalifikowalnych projektu.
Realizacja przez przedsibiorstwa prac badawczo-rozwojowych bdzie si
odbywa samodzielnie, przy wykorzystaniu wasnych zasobów lub we
wspópracy z innymi przedsibiorstwami, jednostkami naukowymi,
w konsorcjach naukowo-przemysowych.
Wsparcie w ramach PI 1b koncentruje si na MP. Przewidziane s równie
inwestycje duych przedsibiorstw, pod warunkiem zapewnienia
konkretnych efektów dyfuzji dziaalnoci badawczo-rozwojowej do
regionalnej gospodarki.
Równoczenie wzmacniane bd moliwoci przedsibiorstw w zakresie
podejmowania i prowadzenia wasnej dziaalnoci badawczo-rozwojowej
lub intensyfikacji wspópracy przedsibiorstwa z jednostkami
badawczo-rozwojowymi i naukowymi poprzez wsparcie tworzenia i
rozwoju ich infrastruktury B+R. Wsparcie uzyskaj inwestycje w
aparatur sprzt i inne niezbdne wyposaenie, które suy bdzie
przedsibiorstwom do poszukiwania innowacyjnych rozwiza.
Oferowane wsparcie przyczyni si do powstawania dziaów B+R
i laboratoriów w przedsibiorstwach lub do tworzenia przez nie
centrów badawczo-rozwojowych. Warunkiem wsparcia tego typu
inwestycji bdzie przedstawienie przez przedsibiorstwo planów
dotyczcych prac B+R i ich potencjalnego gospodarczego
zastosowania.
W incydentalnych i uzasadnionych przypadkach wspierana bdzie
realizacja projektów polegajcych na tworzeniu wspólnej
infrastruktury badawczo-rozwojowej dla przedsibiorstw
skoncentrowanych wokó danej inteligentnej specjalizacji. Tego typu
wsparcie bdzie uwarunkowane zapotrzebowaniem przedsibiorstw
technologicznych na podobn infrastruktur. Inwestycja we wspóln
niezbdn infrastruktur B+R i jej lokalizacja w IOB musi wiza si z
niszymi kosztami ni te, które poniosyby poszczególne
przedsibiorstwa samodzielnie w zwizku z zakupem podobnej
infrastruktury i dalszym prowadzeniem prac B+R. Z punktu
widzenia instytucji otoczenia biznesu tego typu inwestycja musi
stanowi uzupenienie istniejcych zasobów oraz suy do wiadczenia
wysokiej jakoci usug wsparcia. Przedsibiorstwom, w szczególnoci MP,
naley zapewni szeroki dostp do infrastruktury na przejrzystych
i niedyskryminujcych zasadach.
Realizujc projekty w ramach PI 1b przedsibiorstwa bd mogy –
w ramach finansowania krzyowego – otrzyma jako uzupenienie
take wsparcie w zakresie specjalistycznych szkole i stau dla swoich
pracowników w jednostkach naukowych, co przeoy si na wzrost ich
kompetencji i praktycznej wiedzy wykorzystywanej na dalszym etapie
prac badawczych.
Wsparcie zostanie skierowane zarówno do przedsibiorstw
rozpoczynajcych prowadzenie wasnej dziaalnoci B+R,
jak i rozwijajcych dziaalno badawczo-rozwojow.
Preferowane bd przedsiwzicia realizowane we wspópracy z podmiotami
zewntrznymi, w szczególnoci z innymi przedsibiorstwami lub
organizacjami badawczymi.
Zarówno projekty badawczo-rozwojowe i inwestycyjne
przedsibiorstw, jak i sprawnie dziaajce rodowisko
okoobiznesowe wymaga spójnej, kompleksowej i konsekwentnej
strategii tworzenia i rozbudowy regionalnego systemu innowacji
wspierajcego w gównej mierze rozwój inteligentnych specjalizacji
województwa. W zwizku z tym wsparcie zostanie take przeznaczone na
koordynacj i zwikszenie intensywnoci wspópracy w ramach dziaalnoci
B+R+I, wzmocnienie efektywnego i sprawnego funkcjonowania IOB oraz
realizacj procesu przedsibiorczego odkrywania na Pomorzu Zachodnim,
w ramach projektu wasnego Województwa Zachodniopomorskiego.
Wsparcie obejmowa bdzie równie monitorowanie regionalnej strategii
innowacji oraz analiz sposobu jej wdraania.
Elementem wzmacniajcym rozwój regionalnego systemu innowacji bdzie
wsparcie mikrograntami realizacji prac B+R o wysokim potencjale do
komercjalizacji przez zespoy naukowe zachodniopomorskich uczelni
.
Grupy docelowe: przedsibiorstwa, w szczególnoci MP; osoby i
instytucje z województwa zachodniopomorskiego
Typy beneficjentów: przedsibiorcy; partnerstwa przedsibiorstw;
partnerstwa naukowo-przemysowe, w których liderem jest
przedsibiorstwo; instytucje otoczenia biznesu; Województwo
Zachodniopomorskie, uczelnie (zespoy badawcze).
Terytorialny obszar realizacji: obszar województwa
zachodniopomorskiego
2.A.6.2. Kierunkowe zasady wyboru projektów
Wybór projektów do realizacji bdzie dokonywany na podstawie
obiektywnej oceny wniosków opartej na kryteriach wyboru adekwatnych
do oczekiwanych rezultatów, zaakceptowanych przez Komitet
Monitorujcy. Jednym z podstawowych warunków do spenienia bdzie
wpisywanie si projektu w regionaln strategi inteligentnych
specjalizacji oraz wykazanie, w jakim stopniu przedsiwzicie wpynie
na rozwój gospodarczy regionu.
Wsparcie ma stanowi zacht dla tych przedsibiorstw, które w trosce
o przysz konkurencyjno s gotowe na podjcie znaczcego ryzyka
zwizanego z innowacyjnym projektem. Priorytetowo bd wic traktowane
projekty, których realizacja przyczyni si do ukierunkowania regionu
na pozycj lidera w danej specjalizacji czy do uruchomienia
dziaalnoci w nowym, potencjalnie bogatym w innowacje obszarze
rozwojowym.
Podane bd projekty realizowane w partnerstwie z innymi
przedsibiorcami bd jednostkami naukowymi, realizowane przez grupy
przedsibiorstw. Ocenie bdzie podlega poziom wspópracy midzy
zaangaowanymi partnerami.
W ramach priorytetu 1b stosowane bdzie take kryterium premiujce
wybór projektów przyczyniajcych si wprost do osignicia celów
Strategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Batyckiego (SUE RMB)
oraz do realizacji co najmniej jednego dziaania okrelonego w Planie
dziaania stanowicym zacznik do SUE RMB.
W przypadku duych firm preferencj objte bd projekty podejmowane
wspólnie z MP lub przewidujce wspóprac z MP, NGO i instytucjami
badawczymi.
Przedsiwzicia powinny by realizowane zgodnie z zasad zrównowaonego
rozwoju. Ocenie podlega bdzie zastosowanie rozwiza przyjaznych
rodowisku, zwikszenie racjonalnego wykorzystania zasobów oraz
stosowanie w przedsibiorstwie rozwiza proekologicznych, np.
ekomarketingu, ekozarzdzania. Kryteria wyboru projektów opracowane
zostan z uwzgldnieniem aspektów umoliwiajcych weryfikacj tych
przedsiwzi w zakresie zgodnoci z zasadami horyzontalnymi
opisanymi w sekcji 11. System wyboru projektów bdzie koncentrowa si
przede wszystkim na zapewnieniu wyboru inicjatyw realizujcych cele
Programu, a take na zagwarantowaniu efektywnoci procesu selekcji i
sprawnoci proceduralnej, przy zachowaniu zasad przejrzystoci i
bezstronnoci dokonywanej oceny.
Interwencja ma przyczyni si do wzrostu nakadów przedsibiorstw na
badania i rozwój, dlatego istotny bdzie wybór projektów o moliwie
najwyszym stopniu wspófinansowania przedsiwzicia ze rodków
prywatnych.
Wsparcie projektów dotyczcych infrastruktury B+R bdzie moliwe po
spenieniu m.in. nastpujcych kryteriów:
· przedsiwzicie w zakresie infrastruktury B+R wpisuje si w
regionaln strategi inteligentnej specjalizacji;
· przedsiwzicie w zakresie infrastruktury B+R charakteryzuje
moliwie wysoki stopie wspófinansowania ze róde prywatnych;
· nowe przedsiwzicie w zakresie infrastruktury B+R w IOB stanowi
element dopeniajcy istniejce zasoby oraz jest zwizane
z rzeczywistymi potrzebami przedsibiorstw w tym
zakresie;
· przedsiwzicie w zakresie infrastruktury B+R suy realizacji
wskazanych w projekcie bada (konieczne jest przedstawienie opisu
prac B+R, których realizacji bdzie suya dofinansowywana
infrastruktura, oraz opisu ich zastosowania w gospodarce);
· w przypadku projektów objtych pomoc publiczn przedsiwzicie spenia
warunki okrelone we waciwym rozporzdzeniu Komisji
Europejskiej.
Narzdzia realizacji: tryb konkursowy, tryb pozakonkursowy
Podstawowym trybem wyboru projektów do dofinansowania w Programie
jest tryb konkursowy. Wybór trybu pozakonkursowego wynika z
kompetencji potencjalnych wnioskodawców w danym obszarze, a take ze
strategicznego charakteru obszaru tematycznego. Tryb pozakonkursowy
bdzie stosowany w przypadku projektów:
−realizowanych przez Województwo Zachodniopomorskie w zakresie
procesu przedsibiorczego odkrywania inteligentnych specjalizacji
oraz rozwoju regionalnego systemu innowacji wynikajcego z
RIS3.
2.A.6.3. Opis planowanego wykorzystania instrumentów
finansowych
Zastosowanie instrumentów finansowych powinno by rozwaone
w przypadku wsparcia inwestycji, które s potencjalnie
finansowo wykonalne. Decyzja o dokonaniu wkadu z programu
operacyjnego do instrumentu finansowego jest poprzedzana ocen ex
ante, zgodnie z art. 37 rozporzdzenia (UE) 1303/2013.
Na podstawie oceny ex ante instrumentów finansowych IZ RPO WZ podja
decyzj o niestosowaniu instrumentów finansowych w ramach
przedmiotowego PI. Nie wyklucza si jednake moliwoci zastosowania
tych instrumentów w przyszoci, jeli analizy wska zapotrzebowanie
w&