5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 1/114
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 2/114
Użytkowanie systemu
operacyjnego UNIX
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 3/114
System operacyjny
Użytkownicy
Programy
Dyski
Pamięć
Jednostka Centralna
Sieć
Drukarki
System Operacyjny
Konsumenci Zasoby
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 4/114
Podr ęcznik elektroniczny
Składnia: man [numer_rozdziału]tytuł _strony
Przykład:man cp
man tar
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 5/114
Narzędzia i aplikacje
x mail,mailx - poczta elektroniczna
x
ed, ex, vi - edycja plikówx sort, grep, wc, - przetwarzanie tekstów;
x awk, sed
x nroff - formatowanie tekstów;
x cc, make, lint, lex - opracowanie oprogramowania;
x SCCS, RCS - zarzą dzanie wersjami kodu źródłowegoprogramów
x uucp - komunikacja pomiędzy systemami;x ps, du, acctcom - monitorowanie stanu procesow i kont
uzytkowników.
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 6/114
Rejestrowanie się w systemie
login:
login: combi1Passwd:
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 7/114
System operacyjny
Kernel = ją dro
ShellUżytkownicy
Programy
Urzą dzenia
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 8/114
Shell
x sh - powłoka Bourne’a (Bourne Shell)x csh - powłoka C (C-Shell)
x ksh - powłoka Korna (Korn Shell)x sh - powłoka Posix (Posix Shell)
x
rsh - ograniczona powłoka Bourne’ax rksh - ograniczona powłoka Korna
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 9/114
Pliki
hurt.unl:
total 64
-rw-r--r-- 1 informix informix 15588 Mar 27 2001 katalog.unl
-rw-r--r-- 1 informix informix 2537 Mar 27 2001 klient.unl
-rw-r--r-- 1 informix informix 3193 Mar 27 2001 magazyn.unl
-rw-r--r-- 1 informix informix 1507 Mar 27 2001 pozycja.unl
-rw-r--r-- 1 informix informix 125 Mar 27 2001 producent.unl
-rw-r--r-- 1 informix informix 1807 Mar 27 2001 reklamacja.unl
-rw-r--r-- 1 informix informix 697 Mar 27 2001 stan.unl
-rw-r--r-- 1 informix informix 1766 Mar 27 2001 zamowienie.unl
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 10/114
Polecenie ls
Składnia: ls [-adlFR] [ścieżka]Przykład:$ ls
szkolenie test test_kopia test_wazne$ ls -ltotal 8
drwxr-xr-x 2 combi1 combi 512 wrz 21 11:50 szkolenie-rw-r--r-- 1 combi1 combi 649 wrz 25 09:28 test-rw-r--r-- 1 combi1 combi 649 wrz 25 09:28 test_kopia-rw-r--r-- 1 combi1 combi 355 wrz 25 09:14 test_wazne
wyświetla zawartość katalogu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 11/114
Zarzą dzanie katalogami
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 12/114
Nazwy ścieżek
/
(katalog główny)root
home
serwis
u
Informix tuxedo
lib
usr
bin
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 13/114
Polecenie pwd
Składnia: pwdPrzykład:
$ pwd /export/home/combi1
wyświetla bieżą cy katalog roboczy
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 14/114
Niektóre symbole w system Unix mają specjalne znaczenie.
Należą do nich:/ - oznaczenie katalogu głównego (root - korzeń)
. - oznaczenie katalogu bieżą cego (w którym aktualnie pracujemy)
.. - oznaczenie katalogu nadrzędnego nad bieżą cym
~ - oznaczenie katalogu domowego użytkownika – - oznacza katalog, który był bieżą cym poprzednio
* - zastępuje dowolne znaki w nazwie pliku (oprócz . oznaczają cej
plik ukryty)
? - zastępuje jeden, dowolny znak [znaki] - określa jakie znaki mogą wystą pić w określonym miejscu
w nazwie pliku
[!znaki] - określa jakie znaki nie mogą wystą pić w nazwie pliku
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 15/114
Polecenie cd
Składnia: cd [ścieżka]Przykład:
$ cd /tmp$ pwd /tmp
zmienia katalog bieżą cy
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 16/114
Polecenia mkdir i rmdir
Składnia:
mkdir [-p][ścieżka_do_katalogu]
tworzy katalog, usuwa katalog
rmdir [-p][ścieżka_do_katalogu]
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 17/114
Polecenia mkdir i rmdir
Przykład:$ pwd /export/home/combi1$ mkdir owoce
$ mkdir owoce/jablka$ cd owoce$ mkdir sliwki gruszki$ rmdir gruszki$ cd ..$ rmdir owocermdir: directory "owoce": Directory not empty
$ rmdir owoce/jablka owoce/sliwki owoce
tworzy katalog, usuwa katalog
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 18/114
Polecenia
$ id
$ who$ date$ passwd
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 19/114
Polecenie id
Składnia: id
Przykład:$ id uid=1218 (combi1), gid=728 (combi)
wyświetla identyfikator użytkownika i grupy
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 20/114
Polecenie who
Składnia: who
Przykład:
$ whocombi1 ttyp0 Wrz 26 07:56combi2 ttyp1 Wrz 26 07:56combi3 ttyp8 Wrz 26 07:56
wyświetla informację o użytkownikach pracują cych
aktualnie w systemie
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 21/114
Polecenie date
Składnia: datePrzykład:
$ dateWto 26 Wrz 09:37:24 EDT 2001
wyświetla czas i datę
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 22/114
Polecenie passwd
Składnia: passwdPrzykład:
$ passwdChanging password for combi1Old password:
New password:Reenter new password:
przyporzą dkowuje hasło użytkownikowi
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 23/114
Zarzą dzanie plikami
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 24/114
Polecenie cp
Składnia:cp [-i] plik nowy_plikcp [-i] plik [plik ...] kat_docelowy
Przykład:$ cp .profile .profile.org$ cp test /tmp/combi1$ cp -r szkolenie kopia
kopiuje pliki, katalogi
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 25/114
Polecenie mv
Przykład:$ mv -i .profile.org .profile.old$ mv /tmp/combi1 /export/home/combi1 /
przenosi pliki, katalogi lub zmienia nazwy
Składnia:mv [-i] plik nowy_plikmv [-i] plik [plik ...] kat_docelowy
mv [-i] kat [kat ...] kat_docelowy
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 26/114
Polecenie ln
Składnia:ln [-s] plik nowy_plikln [-s] katalog nowy_katalog
Przykład:$ ln -s .profile srodowisko$ ln -s /usr/bin bin
dowią zuje pliki, katalogi
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 27/114
Polecenie rm
Składnia:rm -i plik [plik ...]rm -rf katalog [katalog ...]
Przykład:$ rm -i srodowisko
$ rm -rf kopia
usuwa pliki, katalogi
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 28/114
Prawa dostę pu do plików
Dla każdego pliku UNIX utrzymuje zestaw praw:
x czytania
x zapisania
x wykonania
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 29/114
Trzypoziomowa struktura praw
dostę pu do plikówx Prawa dostępu do pliku i katalogu ma:użytkownik Właściciel pliku
grupa Grupa użytkowników mogą ca mieć prawa dostępu do pliku
pozostali Pozostali-rw-r--r-- 1 combi1 combi 585 wrz 20 11:38 .profile
lrwxrwxrwx 1 combi1 combi 8 wrz 20 13:33 bin -> /usr/bin
drwxr-xr-x 2 combi1 combi 512 wrz 20 12:17 szkolenie
-rw-r--r-- 1 combi1 combi 649 wrz 20 11:22 test
Właściciel grupa
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 30/114
Polecenie chmod
Składnia:chmod -R atrybuty plik lub katalog
Przykład:$ chmod 755 test$ chmod -R 744 szkolenie
$ chmod u+x,g+x,o+x szkolenie/combi1
zmienia prawa dostę pu do pliku i katalogu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 31/114
Polecenie umask tworzy mask ę kodu praw
Składnia:
umask [-S] [nnn]
Przykład:$ umask a-rwx,u=rw,g=r $ umask 077
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 32/114
Polecenie chown
Składnia:chown właściciel plik ...
Przykład:$ chown combi2 test
$ chown combi2 /tmp/combi1
zmienia właściciela pliku
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 33/114
Polecenie chgrp
Składnia:chgrp nowa_grupa plik ...
Przykład:$ chgrp tuxedo test$ chgrp combi test
zmienia grupę, do której należy plik
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 34/114
Polecenie suzmiana identyfikatora użytkownika
Składnia:
su[-][nazwa użytkownika]
Przykład:$ su combi2$ su - combi2
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 35/114
Polecenie ftp
Składnia:ftp [nazwa_komputera]
Przykład:
ftp unix
przesyła pliki między komputerami
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 36/114
Podstawy pracy z edytorem vi
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 37/114
Edytor vi ( „Visual” ) to podstawowy (czasami jedyny)
wyst ę puj ący w każ dym systemie unix’owym edytor .Podstawowe cechy to:
• wszechobecny na każ dym systemie UNIX/Linux
• szybkość - moż liwość edycji bardzo du ż ych plików
• efektywne wykonywanie z ł oż onych operacji • trudna obsł uga dla osób pocz ątkuj ących
Tryby pracy
• tryb wydawania poleceń
• tryb wstawiania tekstu
Edytor vi
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 38/114
Edytor viRozpoczęcie pracy
Uruchomienie vi nazwa_pliku powoduje skopiowaniezawartości tego pliku do buffora i dalsze modyfikacje
dokonywane są w bufforze.
vi -R test - otwarcie pliku test w trybie tylko do odczytuview test - jw.
vedit test - wersja z wyświetlaniem trybów.
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 39/114
Edytor viPolecenia trybu wydawania poleceń
:w Zapisanie zmian bieżą cego pliku:w plik Zapisanie bufora do pliku plik
:q Wyjście z edytora jeśli plik nie został zmodyfikowany
:q! Wyjście z edytora bez zapisuZZ lub :x Wyjście z edytora z zapisaniem do bieżą cego pliku
:n Edycja nastę pnego pliku z listy argumentów
:e plik Rozpoczęcie edycji pliku plik
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 40/114
Edytor viPolecenia modyfikacji tekstu
a Wstawienie tekstu za kursoremi Wstawienie tekstu w miejscu kursora
o Utworzenie nowego, pustego wiersza pod bieżą cym
O Utworzenie nowego, pustego wiersz nad bieżą cym
r Zastą pienie jednego znaku
R Przejście do trybu nadpisywania tekstu
Esc Wyjście z trybu wstawiania do trybu poleceń
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 41/114
nx Usunięcie n znaków na prawo od kursora
nX Usunięcie n znaków na lewo od kursoradd Usunięcie bieżą cej linii
dw Usunięcie bieżą cego słowa
d$ Usunięcie znaków od kursora do końca wierszacw Zastą pienie aktualnego słowa nowym
cc Zastą pienie aktualnego wiersza nowym
C Zastą pienie znaków od kursora do końca wiersza
J Łą czenie aktualnej linii z nastę pną
u Cofnięcie ostatniej operacji
Edytor viPolecenia modyfikacji tekstu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 42/114
Edytor viPolecenia poruszania się w tek ście
h Przesunięcie kursora w lewo
j Przesunięcie kursora o linię w dół
k Przesunięcie kursora o linię do góry
l Przesunięcie kursora w prawo
:12 Przesunięcie kursora do linii 12-tej tekstu
:$ lub G Przesunięcie kursora do ostatniej linii tekstu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 43/114
0 Przesunięcie kursora na począ tek bieżą cej linii
$ Przesunięcie kursora na koniec bieżą cej linii
w Przesunięcie kursora na począ tek nastę pnego wyrazu
e Przesunięcie kursora na koniec nastę pnego wyrazu
b Przesunięcie kursora na począ tek poprzedniego wyrazu
Edytor viPolecenia poruszania się w tek ście
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 44/114
CTRL-f Przesunięcie kursora o 1 ekran do przodu
CTRL-b Przesunięcie kursora o 1 ekran do tyłu
CTRL-u Przesunięcie kursora o 1/2 ekranu do przoduCTRL-d Przesunięcie kursora o 1/2 ekranu do tyłu
Edytor viPolecenia przeglą dania tekstu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 45/114
Polecenia dd, cc tak jak yy i y nw kopiują tekst do tzw. buforanie nazwanego.
yy Skopiowanie do buffora aktualnej linii
y nw Skopiowanie do buffora n kolejnych słów
p Wstawienie zawarto ści buffora za wiersz bieżą cy
P Wstawienie zawartości buffora przed wiersz bieżą cy
Edytor viPolecenia w trybie wydawania poleceń
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 46/114
/tekst Wyszukanie cią gu znaków “tekst” w przód?tekst Wyszukanie cią gu znaków “tekst” w tył
f znak Wyszukanie „ znaku” w bieżą cym wierszu
n Wyszukanie kolejnego cią gu znaków w przód N Wyszukanie kolejnego cią gu znaków w tył
Edytor viPolecenia wyszukiwania tekstu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 47/114
: n,ms/ala/ola/ Zamiana pierwszego wystą pienia w w
danym wierszu tekstu „ala” na „ola” w wierszach od n do m
: n,ms/ala/ola/g Zamiana wszystkich wystą pień wdanym wierszu tekstu „ala” na „ola” w wierszach od n do m
Edytor viPolecenia zamiany tekstu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 48/114
:%s/cos/nic/g
Zamiana wszystkich wystą pień w danym wierszu tekstu
„cos” na „nic” w całym dokumencie
:%s/u\/tuxedo/opt\/tuxedo/gZamiana wszystkich wystą pień w danym wierszu tekstu
„u/tuxedo” na „opt/tuxedo” w całym dokumencie z
maskowaniem znaków specjalnych
Edytor viPolecenia zamiany tekstu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 49/114
Podstawy Shell’a
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 50/114
Shell
Ją droUnixShell
użytkownik
Zwią zek pomiędzy użytkownikiem pracują cym przy terminalu, programemShell a ją drem systemu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 51/114
Shell
x sh - powłoka Bourne’a (Bourne Shell)x csh - powłoka C (C-Shell)
x
ksh - powłoka Korna (Korn Shell)x sh - powłoka Posix (Posix Shell)
x rsh - ograniczona powłoka Bourne’a
x rksh - ograniczona powłoka Korna
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 52/114
Pliki konfiguracyjne Shell’a
Lokalny plik konfiguracyjny dla
.profile Shell Korna (/bin/ksh)
.kshrc
.profile Shell Borne’a (/bin/sh)
.login Shell C(/usr/bin/csh)
.cshrc
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 53/114
Polecenie set
Składnia:set
Przykład:
$ setHOME=/export/home/combi1
LOGNAME=combi1MAIL=/var/mail/combi1
MAILCHECK=600PATH=/usr/bin:/usr/ucb:/etc:.SHELL=/bin/kshTERM=vt100
wyświetlenie wszystkich aktualnie zdefiniowanych zmiennych
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 54/114
Polecenie unset
Składnia:unset
Przykład:
$ unset INFORMIXSERVER
usuwa aktualną wartość zmiennej
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 55/114
Polecenie env
Składnia:
envPrzykład:$ env
_=/usr/bin/envVISUAL=viLOGNAME=combi1MAIL=/var/mail/combi1PS1=km1 $LC_MESSAGES=CLC_CTYPE=pl
SHELL=/bin/ksh
Wyświetlenie zawartości środowiska
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 56/114
Polecenie export
Składnia:export zmienna
Przykład:
$ INFORMIXDIR=/u/informix$ export INFORMIXDIR
Przesyłanie zmiennych lokalnych do środowiska
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 57/114
Polecenie alias
Składnia:alias [nazwa[=łańcuch]]
Przykład:
$ alias$ alias dir=ls$ alias ll=‘ls -l’
$ alias rm=‘rm -i’$ alias rm
rm=‘rm -i’
definiowanie synonimu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 58/114
Polecenie unalias
Składnia:unalias nazwa
Przykład:$alias llll=‘ls -l’
$unalias ll$alias llll: alias not found
usuwanie synonimu
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 59/114
Polecenie history
Składnia:history [-n |[a z]
Przykład:$ history -3$ history 4 7
4 date5 cd6 pwd
7 ls
wyświetlenie ostatnio wykonanych czynności
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 60/114
Zmienne Shella
Składnia:nazwa_zmiennej= wartośćPrzykład:
$ PATH=.:/bin:/usr/bin:$HOME/bin$ TERM=vt100$ HOME=/export/home/combi1
$ PWD=/u/tuxedo$ DZIEN=Wtorek$ COS=”Kowalski Jan”
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 61/114
Polecenie echo
Składnia: echo [arg ...]Przykład:
$ echo witam
witam
wyświetla argument(y) na terminalu
Z i PATH
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 62/114
Zmienna PATH
$ echo $PATH
.:/bin:/usr/bin:/export/home/combi1 /bin
$PATH=/u/informix/bin::/bin:/usr/bin:.
lista katalogów, w których Shell będzie szukał polecenia dowykonania
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 63/114
Zmienna TERM
$ TERM=ansi
$ TERM=vt100$ TERM=wyse60
opisuje typ terminala i rozmiar ekranu
P l i t Sh ll
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 64/114
Polecenia wewnętrzne Shella
a polecenia systemu UNIX
Polecenia wbudowane w program Shellcdpwd
set
echoPolecenia systemu Unix
ls
morevi
file
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 65/114
Polecenie whereis
Składnia:whereis [-b|-m|-s]
Przykład:
$ whereis vi$ whereis pwd$ whereis ls
poszukiwanie poleceń
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 66/114
Podstawianie w Shell’u
• Podstawianie zmiennych
• Podstawianie poleceń• Podstawianie z użyciem znaku „~”
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 67/114
Podstawianie zmiennych
$nazwa_zmiennej oznacza wykonanie podstawienia
Przykład:
A1=“łańcuch ze spacjami”
A2=$A1
B1=“To jest łańcuch”
echo “$B1 ze zmiennej $A2”
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 68/114
Podstawianie poleceń
Składnia:
$ (polecenie)
Przykład:$ katdom=$(pwd)
$ cd /tmp
$ pwd
/tmp$ cd $katdom
/export/home/combi1
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 69/114
Podstawianie z użyciem tyldy (~)
Przykład:
$ echo $HOME
HOME=/export/home/combi1$ echo ~ /u/combi1
~ - zastę powana jest nazwą katalogu osobistego użytkownika
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 70/114
ProcesyProgramy w trakcie wykonywania
fork - tworzenie nowego procesu
exec - ponowne zainicjowanie procesu
Funkcje systemowe:
i lik
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 71/114
Generowanie nazw plików
? Zastępuje dowolny jeden znak orocz kropki rozpoczynają cej nazwę
[ ] Definije zestaw zmaków:
- Wykorzystywane do definiowania zakresu
! Wykorzystywany do negacji określonego zestawu znaków
* Zastepuje zero lub więcej znakow za wyjatkiem kropki rozpoczynają cejnazwę.
Znaki specjalne do generowania nazw plików
G i likó
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 72/114
Generowanie nazw plików
$ ls -a
. .. .aa aabc acz bbz
Przyk łady
$ echo ???
acz bbz
$ echo *z
acz bbz
$ echo .[a -b]*
.aa
C i
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 73/114
Cytowanie
\ Lewy uko śnik‘ Apostrof “ Cudzysłów
Znaki używane w cytowaniu
pozbawianie znaków specjalnych ich znaczenia w wierszu polecenia
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 74/114
Strumienie
Strumienie: wejściowy,
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 75/114
Strumienie: wejściowy,
wyjściowy i diagnostycznyPlik Urzą dzenie Deskryptor pliku
stdin
stdout
stderr
1
2
0
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 76/114
Polecenie cat
Składnia: cat [plik]
Przykład:
$ cat testala ma kota !
wyświetla zawartość pliku
P d i jś i
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 77/114
Przeadresowanie wejścia
<
Użytkownik może korzystać z innego urzą dzenia wejścia niż jest to
przypisane domyślnie. Zmiany dokonuje się korzystają c ze znaku
<Przykład:
$ ls wyświetlenie zawartości katalogubieżą cego na ekranie terminala
$ cat <$(who) zapisanie zawartości bieżą cego
katalogu w pliku naszplik
$ cat <naszplik wyświetlenie zawartości pliku naszplik
na ekranie terminala
P d i jś i
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 78/114
Przeadresowanie wyjścia
> i >>
Użytkownik może korzystać z innego urzą dzenia wyjścia niż jest to
przypisane domyślnie. Zmiany dokonuje się korzystają c ze znaku
> i >>Przykład:
$ cat naszplik wyświetlenie zawartości pliku naszplikna ekranie terminala
$ ls >>naszplik dopisanie zawartości bieżą cego
katalogu do pliku naszplik
$ cat >naszplik zapisanie wprowadzonego z klawiatury
tekstu do pliku naszplik
Przeadresowanie wyjścia
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 79/114
yj
diagnostycznego 2> i 2 >>Użytkownik może korzystać z innego urzą dzenia wyjścia diagno -
stycznego niż jest to przypisane domyślnie. Zmiany dokonuje siękorzystają c ze znaku 2> i 2>>
Przykład:$ cp 2> plik.err zapisanie komunikatu ze standardowego
wyjścia diagnostycznego do określonego pliku
$ cp 2>> plik.err dopisanie z komunikatu ze standardowego
wyjścia diagnostycznego do określonego pliku
Filt i
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 80/114
Filtrowanie
Filtr dowolny program odczytują cy dane wejściowe ze
standardowego strumienia wejściowego oraz zapisują cy danewyjściowe w standardowym strumieniu wyjściowym
Przykłady filtrów:more, grep, wc, cut
l i
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 81/114
Polecenie more
Składnia: more [nazwa_pliku]Przykład:
$ more .profile
...
...
...
--more (20%)--Q lub q zakończ moreReturn jedna linia więcejSpace jedna strona więcej
wyświetla zawartość pliku, strona po stronie
P l i
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 82/114
Polecenie grep poszukiwanie wzorca
Przykład:
$ grep combi1 /etc/passwd
$ grep \* test
$ grep -in \* test$ grep -v \* test
$ grep znaki test >znaki
Składnia:grep [-inv] wzorzec [plik]
P l i
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 83/114
Polecenie wczliczanie wierszy i znaków w pliku
Przykład:$ wc test
11 100 649 test
$ wc -l .profile32 .profile
Składnia:wc [-lwc] [plik]
P l i t
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 84/114
Polecenie cut wycina określone pola lub kolumny i wyprowadza jena standardowe wyjście
Składnia:cut [-c][plik ...]cut [-flista][-dznak] [-s] [plik ...]
Przykład:
$ cut -c30- test$ cut -f 1,6 -d: /etc/passwd
P l i t
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 85/114
Polecenie sort sortowanie plików tekstowych i danych liczbowych
Przykład:$ sort -c naszplik
sort: disorder: aaaa
$ sort -u naszplik$ sort -b naszplik
Składnia:sort[-cdfimnbru][-o plik-wyj][plik]
Potoki
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 86/114
Potoki
polecenie1
konstrukcja umożliwiają ca przechodzenie danych od jednego programu do drugiego
polecenie2 polecenie3| |
wynik wyprowadzonyna stdout
dane z stdin wynik wyprowadzonyna stdout
dane z stdin
Potoki
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 87/114
Potoki
Przykład:
$ ls /usr/bin | grep ls
$ ls -l /usr/sbin | more$ ps -ef | cut -c30- | more
$ echo „pclt” | tmadmin | grep ksi_oddzial1
Polecenie tr
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 88/114
Polecenie tr zamiana znaków w pliku
Składnia:tr [-cds][cią g1][cią g2]
Przykład:
$ tr “[A-Z]” “[a-z]” <wielkiel >malel
Polecenie tee
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 89/114
Polecenie teezamiana znaków w pliku
Składnia:tee [-a] plik [plik ...]
Przykład:
$ who | sort | tee naszplik |lp$ who | tee -a online.log |wc -l
Polecenie pr
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 90/114
Polecenie pr formatuje i wypisuje pliki tekstowe
Składnia: pr [-opcja] [plik ...]
Przykład:
$ pr naszplik$ ls |pr >naszplik
P l i t il/h d
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 91/114
Polecenie tail/head
Składnia:tail [-n][nazwa_pliku]head [-n][nazwa_pliku]
Przykład:$ tail test
$ head -5 .profile
wyświetla koniec pliku
Przetwarzanie w tle
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 92/114
Przetwarzanie w tle
Składnia:polecenie > plik_wyj &
Przykład:
$ grep znaki test*> plik_razem &
Polecenie nohup
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 93/114
Polecenie nohup
Składnia:nohup polecenie &
Przykład:
$ nohup cat * >naszplik &
uodparnia polecenia na zatrzymanie
Polecenie nice
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 94/114
Polecenie nice
Składnia:nice [-przyrost] polecenie [&]
Przykład:
$ nice -19 c4gl fk.4gl -o fk
obniżenie priorytetu procesu
Polecenie kill
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 95/114
Polecenie kill
Składnia:kill [-sygnał] identyfikator procesu
Przykład:
$ kill -9 1098
$ kill -15 453$ kill 1092
przerwanie procesu
Archiwizowanie plików
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 96/114
Archiwizowanie plików
rmt0 Available 00-00-0S-6,0 4.0GB 4mm Tape Drive
rmt1 Available 00-00-0S-4,0 150MB 1/4-Inch Tape Drive
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 97/114
Polecenie tar
Składnia :tar klucz[f plik_specjalny] [plik ...]
Przykład :
Sun Solaris $ tar cvf /dev/rmt/0 .profile$ tar tvf /dev/rmt/0$ tar xvf /dev/rmt/0
HP $ tar cvf /dev/rmt/0m .profile$ tar tvf /dev/rmt/0m $ tar xvf /dev/rmt/0m
archiwizuje dane
Polecenie cpio
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 98/114
Polecenie cpio
Składnia:cpio -o[cvx] tworzenie archiwumcpio -i[cdmtuvx] odtwarzanie z archiwum
Przykład:$ find . -print | cpio -ocv > /dev/rmt/0m
$ cpio -icdmv < /dev/rmt/0m
tworzenie archiwalnych kopii plików i katalogów
Polecenie compress/uncompress
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 99/114
Polecenie compress/uncompress
Składnia:compress plik ...uncompress plik ...
Przykład:compress *.unl
uncompress *.Z
kompresuje / rozkompresowuje pliki
Polecenie df
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 100/114
Polecenie df
Składnia: df [-k] [file_system(y)]
Przykład:
$ df -k
Filesystem kbytes used avail capacity Mounted on /dev/md/dsk/d10 675583 300868 313913 49% / /dev/md/dsk/d20 1018382 490084 467196 52% /usr /proc 0 0 0 0% /proc
fd 0 0 0 0% /dev/fdswap 1442176 16 1442160 1% /tmp /dev/md/dsk/d40 5164116 2174191 2938284 43% /u /dev/dsk/c3t2d0s6 5163654 1172598 3939420 23% /b
podaje liczbę wolnych bloków
Polecenie wall
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 101/114
Polecenie wall
Składnia: wall [plik]
Przykład:$ wall /tmp/wiadomosc
Broadcast Message from servis (pty/ttyy0) Mon Jan 29 15:38:14...
Proba wyslania wiadomosci z pliku /tmp/wiadomosc
wysyła informację do wszytkich użytkowników
systemu
Polecenie banner
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 102/114
Polecenie banner
Składnia: banner arg [arg ...]
Przykład:
$ banner ok
#### # ## # # #
# # ##### # # ## # # ##### # #
wyświetla argumenty używają c wielkich liter
Polecenie tty
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 103/114
Polecenie tty
Składnia: tty
Przykład:
$ tty/der/ttyp08
wyświetla nazwę pliku urzą dzenie specjalnego
obsługują cego nasz terminal
Polecenie write
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 104/114
Polecenie write
Składnia: write użytkownik [tty]
Przykład:
$ write fkx
CzęśćCtrl+d
wyświetla wiadomość na terminal użytkownika
Polecenie mesg
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 105/114
Polecenie mesg
Składnia: mesg [y|n]
Przykład:
$ mesgis n$ mesg y$ mesgis y
pozwala lub zabrania wpisywać wiadomości na terminal
Polecenie mail
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 106/114
Polecenie mail
Składnia: mail [użytkownik ...]
Przykład:
$ mail fkx
odczytuje pocztę lub wysyła pocztę
Polecenie find
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 107/114
Polecenie find
Składnia:find lista_ ścieżek wyrażenie
Przykład:
$ find . -name .profile -print./.profile
odnajduje pliki. Przeszukuje system plików w uporzą dkowany sposób
Polecenie strings
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 108/114
Polecenie strings
Składnia:
strings nazwa_pliku
Przykład:
strings systables.dat
szuka cią gów znaków ASCII w pliku binarnym
System obsługi drukarek
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 109/114
Spooler x Koordynuje pracę drukarek
x Umożliwia użytkownikom:- Umieszczać pliki w kolejkach do drukarek
- Otrzymywanie informacji o stanie drukarek istanie kolejek
- Anulowanie zlecenia drukowania
Polecenie lp
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 110/114
Polecenie lp
Składnia:
lp [-ddrukarka][-opcje] plik
Przykład:
$ lp -doki .profile
umieszcza plik w kolejce do drukowania
Polecenie lpstat
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 111/114
Polecenie lpstat
Składnia:lpstat [-t]
Przykład:$ lpstat -tscheduler is runningsystem default destination: hp3d
device for hp3d: /dev/hp3d.pr1
hp3d accepting requests since Nov 29 14:08 printer hp3d is idle. enabled since Dec 6 17:29
fence priority: 0
podaje informacje o zleceniach umieszczonych w
kolejce do drukowania oraz o stanie schedulera
Polecenie cancel
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 112/114
Polecenie cancel
Składnia:cancel identyfikator [identyfikator ...]cancel drukarka [drukarka ...]
Przykład:
$ cancel hp3d
usuwa z kolejki zadania o podanych identyfikatorach
lub zadania z drukarek o podanej nazwie
Polecenie ps
5/11/2018 Prezentacja Podstawy UNIX - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/prezentacja-podstawy-unix 113/114
Polecenie ps
Składnia: ps [-efl] [-t terminal] [-u login]
Przykład:
$ ps -t tty09PID TTY TIME COMMAND29287 tty09 0:00 sh29319 tty09 0:00 ps
29286 tty09 0:00 telnetd $ ps -u fkxPID TTY TIME COMMAND
29287 tty09 0:00 sh
29319 tty09 0:00 ps
wyświetla informacje o stanie procesów
Top Related