Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M., PG W-ny
Lekcja 4Temat: Pomiar wartości siły ciężkości.
1) Dynamika – dział fizyki zajmujący się opisem ruchu ciał z uwzględnieniem
przyczyny tego ruchu. Przyczyną ruchu jest siła.
dynamikos (gr.) = potężny, mający siłę
dynamis (gr.) = siła, władza
dyna – dawna jednostka siły
inne słowa: dynamo, dynastia (rodzina panująca, mająca władzę)
2) Oddziaływanie – wpływanie jednego ciała na zachowanie się innego ciała.
3) Miarą oddziaływania jest siła. (tzn. że siła informuje nas, czy oddziaływanie jest duże
czy małe i w którą stronę się odbywa).
4) Oddziaływania są powszechne i wzajemne.
5) Wzajemność oddziaływań polega na tym, że jeśli I ciało działa na II ciało, to II ciało
też działa na I ciało.
6) Siła – 1. miara oddziaływania jednego ciała na inne ciało
2. wielkość fizyczna wektorowa ozn. symbolem F wyrażana w niutonach [N]
7) Siłomierz – przyrząd służący do mierzenia siły
Elementy budowy siłomierza:
Najważniejszą częścią siłomierza jest sprężyna.
1
Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M., PG W-ny
8) Rodzaje oddziaływań:
• sprężyste in. mechaniczne (bezpośrednie)
• magnetyczne,
• grawitacyjne, (na odległość dużą)
• elektrostatyczne czy elektryczne,
• jądrowe (na odległość bardzo małą).
9) Przykłady sił:
a) siła sprężystości podłoża czy nici
b) siła magnetyczna
c) siła grawitacyjna in siła ciężkości czyli ciężar ciała
d) siła elektrostatyczna czy elektryczna.
10) Skutki oddziaływań in. skutki działania sił:
• statyczne (dotyczące zmiany kształtu)
np. odkształcenie gąbki podczas jej naciskania
• dynamiczne (dotyczące zmiany ruchu czy prędkości)
2
Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M., PG W-ny
11) Siła ciężkości (in. ciężar ciała) – siła, z jaką Ziemia przyciąga ciało.
12) Przykłady sił ciężkości:
13) Cechy siły ciężkości:
• kierunek – pionowy
• zwrot – w dół (a dokładnie: do środka Ziemi)
• wartość – mierzona siłomierzem lub obliczana za pomocą wzoru
• punkt przyłożenia – tzw. środek ciężkości ciała
14) Punkt materialny – ciało fizyczne o danej masie m, którego rozmiary i
kształt zaniedbujemy.
Uwaga: cała masa sześcianu skupiona jest w 1 punkcie.
3
Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M., PG W-ny
15) Środek ciężkości ciała – punkt przyłożenia siły ciężkości;
dla ciał o budowie jednorodnej – jest to środek geometryczny ciała... rys. 1.
dla ciał o budowie niejednorodnej – wyznaczany za pomocą nici … rys. 2.
rys.1. rys.2.
16) Zależność siły ciężkości od masa ciała
Wykresem jest półprosta
do osi poziomej pod kątem ostrym.
Zapis: czytamy: „ siła ciężkości jest wprost proporcjonalna do masy”
4
Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M., PG W-ny
Stosunek tych wielkości jest stały (nie zmienia się)
współczynnik grawitacji dla Ziemi
17) Wielkości wprost proporcjonalne – 2 wielkości, które zachowują się tak
samo, obie jednocześnie rosną (lub obie jednocześnie maleją) tyle samo razy.
Warunek: trzecia wielkość towarzysząca tym wielkościom jest stała.
Przykłady w fizyce: W matematyce:
s ~ t , gdy v=const
m ~V , gdy ρ=const
F~ m , gdy g=const
I~ U , gdy R=const
Własność wielkości wprost proporcjonalnych:
„stosunek wielkości wprost proporcjonalnych jest stały (nie zmienia się)”.
5
Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M., PG W-ny
18) Różnica między zależnością matematyczną a wzorem:
Wyjaśnienie:
aby zamienić znak proporcjonalności na znak równości, należy pomnożyć prawą
stronę przez tzw. współczynnik proporcjonalności.
19) Siłę ciężkości obliczamy za pomocą wzoru:
6
Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M., PG W-ny
20) Przekształcanie wzoru
21)
7
Notatki z lekcji / dział: Wykonujemy pomiary autor: I.M., PG W-ny
22) Etapy rozwiązania zadania tekstowego:
a) analiza treści (rysunek + opis)
b) dane i szukane (+ ujednolicenie jednostki w razie potrzeby, nie zawsze!)
c) rozwiązanie (wzór + przekształcenie wzoru + podstawienie danych)
d) odpowiedź.
23) DOŚWIADCZENIE
a) Cel : pomiar wartości siły ciężkości
b) Przedmioty : ciężarek, siłomierz o zakresie 1N
c) Czynności:
• sprawdzamy, czy wskaźnik siłomierza ma prawidłowe położenie
• zawieszamy na siłomierzu ciężarek,
• odczytujemy wskazanie siłomierza (3 razy)
• wpisujemy wyniki pomiarów do tabeli
tabela pomiarowa
nr pomiaru wynik pomiaru w N1 ...
2 ...
3 ...
ostatecznie:
8
Top Related