Polonia w Nowej AngliiBIAŁY ORZEŁ . WHITE EAGLE April 17, 2015 9

BARBARA BILIŃSKA BOLEC

Uniwersytet Harvardabył świadkiem nie-codziennej uroczys-

tości nadania profesor his-torii Patrice M. Dabrowskipolskich odznaczeń pań-stwowych. W piątek 10kwietnia br. w Centrum Stu-diów Europejskich miałomiejsce uhonorowanie au-torki „Poland. The FirstThousand Years”Krzyżem Kawaler-skim OrderuZasługi Rzeczypo-spolitej Polskiej.

Za zasługiSpotkanie po-

prowadził konsulhonorowy Rzeczy-pospolitej Polskiejw Bostonie MarekLeśniewski-Laas.On też wręczył P.Dabrowski odzna-czenie, które jestnadawane cudzo-ziemcom i za-mieszkałym za gra-nicą obywatelompolskim, którzyswoją działalnoś-cią wnieśli wybit-ny wkład wewspółpracę mię-dzynarodową oraz współpra-cę łączącą RzeczypospolitąPolską z innymi państwami inarodami. Order taki nada-je Prezydent RP z własnej ini-cjatywy lub na wniosek pre-zesa Rady Ministrów, pouprzednim wniosku ministraspraw zagranicznych.

„Poland. The First Thou-sand Years”

Spotkanie to było dobrąokazją do zaprezentowaniaostatniej książki Patrice M.Dabrowski „Poland. The FirstThousand Years”, wydanejnakładem Northern IllinoisUniversity Press pod koniecubiegłego roku.

Książkę tę zrecenzowałhistoryk Uniwersytetu Har-varda – prof. Charles Maier,

dawny kolega P. Dabrowski,która jest absolwentką tegożuniwersytetu. Jego pochleb-ne słowa na temat książkipubliczność mogła natych-miast zweryfikować, gdyżautorka zaprezentowała frag-menty wstępu i rozdziału do-tyczącego wolnej elekcji po

śmierci Stefana Batorego. Niezabrakło też okazji do zada-wania pytań.

Dlaczego Polska?Jeden z gości zapytał o do-

stępność „Poland. The FirstThousand Years” po polsku.Niestety, obecnie nie jest jesz-cze osiągalne polskie tłuma-czenie książki, ale autorkawyraziła nadzieję, iż znajdziesię tłumacz gotowy do pod-

jęcia tego wyzwania. Innichcieli wiedzieć, coskłoniłoAmerykankę o pol-skich korzeniach do po-chylenia się nad swoimdziedzictwem i krajemswoich przodków. Okazałosię, że spowodowane tobyło doświadczeniem prze-bywania w Krakowie wczasach działalności Soli-darności. Bycie świadkiemdokonującej się na włas-nych oczach historiizłączyło na zawsze autorkęz krajem pochodzenia jejdziadków. Jeszcze inni py-tali o bardziej personalneodczucia, a mianowicie: wjakiej epoce historycznejchciałaby żyć profesorDabrowski. Ta sprytnie od-powiedziała, że to za-leżałoby, kim by miała byćw rzeczonym okresie his-

torycznym. Po zakończeniuoficjalnej części można byłokupić książki i poprosić ozłożenie w nich autografów,zrobić wspólne zdjęcie czyzadać dodatkowe pytania.Profesor Dabrowski bardzochętnie spełniała te prośby.

Książkana medal!

Konsul honorowy Rzeczypospolitej Polskiej w Bostonie Marek Leśniewski-Laas wręczył Patrice M. Dabrowski Krzyż KawalerskiOrderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej

Patrice M. Dabrowski była wykładowcąhistorii na amerykańskich uniwersyte-tach, takich jak Harvard i Brown orazuniwersytecie stanowym Massachu-setts w Amherst. Obecnie wykłada naUniwersytecie Wiedeńskim. Przedpowrotem do Europy zgodziła sięodpowiedzieć na kilka pytań „BiałegoOrła”.

NNoossii PPaannii ttoo ssaammoo iimmiięę ii nnaazzwwiisskkoo ccoojjeeddeenn zz bboohhaatteerróóww nnaasszzeeggoo hhyymmnnuu nnaarroo--ddoowweeggoo.. CCzzyy jjeesstt PPaannii ssppookkrreewwnniioonnaa zzJJaanneemm HHeennrryykkiieemm DDąąbbrroowwsskkiimm??

Oczywiście, ja również już dawno temuzauważyłam tę zbieżność nazwisk. Nie-stety, ani ja, ani nikt z mojej rodziny niebył w stanie dowieść tego pokrewieństwa.Być może ono istnieje, ale nie możemygo udokumentować.

SSppoottkkaalliiśśmmyy ssiięę ttuu ddzziissiiaajj zz ppoowwoodduuPPaannii oossttaattnniieejj kkssiiąążżkkii „„PPoollaanndd.. TThhee FFiirrssttTThhoouussaanndd YYeeaarrss””.. AA oo cczzyymm bbęęddzziiee PPaanniinnaassttęęppnnaa kkssiiąążżkkaa??

W tej chwili pracuję nad książką ogóralach, a właściwie przede wszystkim ogórach: Karpatach, czy to Tatry, czyKarpaty Wschodnie, ale także Bieszczady.Zafascynował mnie fakt, iż ludzie żyjącyw różnych epokach historycznychuważali, że to właśnie oni odkryli górali.Właściwie jestem bardziej pochłoniętawłaśnie tą nową książką niż tą, która sięwłaśnie ukazała, a którą ukończyłam jużjakiś czas temu.

PPaannii kkssiiąążżkkaa zzaawwiieerraa ww ttyyttuullee ookkrreess11000000 llaatt.. CCzzyy nnaalleeżżyy rroozzuummiieećć,, żżee oobbeejj--mmuujjee oonnaa sswwooiimm zzaakkrreesseemm llaattaa 996666--11996666??

Nie, książka obejmuje o wiele dłuższyokres aż do czasu polskiej prezydencji wUnii Europejskiej w 2011 r., a więc doczasów zupełnie nam współczesnych.

JJaakk mmóówwiiłłaa PPaannii ppooddcczzaass ssppoottkkaanniiaa,,kkssiiąążżkkaa bbaazzuujjee nnaa PPaannii ddoośśwwiiaaddcczzeenniiaacchhww pprraaccyy zzee ssttuuddeennttaammii ww AAmmhheerrsstt,, ggddzziieepprroowwaaddzziiłłaa PPaannii kkuurrss oo ttaakkiimm ssaammyymmttyyttuullee.. KKttóórryy ookkrreess hhiissttoorriiii PPoollsskkii ookkaazzaałłssiięę bbyyćć nnaajjbbaarrddzziieejj iinntteerreessuujjąąccyymm ddllaassttuuddeennttóóww??

To zależy. W Amherst pracowałam ztzw. undergraduate student, którzy dodat-kowo bardzo często niewiele mieli zPolską wspólnego. Myślałam, że wiekXIX, kiedy nie było Polski na mapach,będzie dla nich najbardziej intrygujący.Tymczasem okazało się, że najbardziejemocjonuje ich wiek XVI i w ogóle

Rzeczypospolita Obojga Narodów. Bylizafascynowani ustrojem, który w tamtymczasie był ewenementem na skalę świa-tową. Czasami okazywało się, że już cośniecoś wiedzieli o tym okresie. Natomiastw Wiedniu pracuję z doktorantami i tujest już bardzo różnie. Przekrój tematówjest bardzo szeroki.

WW jjaakkiimm jjęęzzyykkuu ppoorroozzuummiieewwaa ssiięę PPaanniizzee sswwooiimmii ddookkttoorraannttaammii ii zz jjaakkiicchh kkrraajjóówwoonnii ppoocchhooddzząą??

Rozmawiamy w języku angielskim,niemieckim, polskim lub ukraińskim.Doktoranci pochodzą głównie z Niemiec,Austrii, Polski lub Ukrainy.

MMoożżnnaa ppoowwiieeddzziieećć,, żżee zz kkrraajjóóww,, kkttóó--rryycchh hhiissttoorriiaa nnaa jjaakkiimmśś eettaappiiee bbyyłłaa zzeessoobbąą sspplleecciioonnaa..

Tak, rzeczywiście, można tak powie-dzieć.

NNaa kkoonniieecc cchhcciiaałłaabbyymm PPaannii zzaaddaaććbbaarrddzziieejj oossoobbiissttee ppyyttaanniiee.. KKttóórryy ookkrreess wwddzziieejjaacchh PPoollsskkii nnaajjbbaarrddzziieejj iinnttrryygguujjeePPaanniiąą pprrooffeessoorr??

Zdecydowanie okres rozbiorów Polski.Fakt, iż Polska nie istniała przez tak długiokres, a mimo wszystko przetrwali Pola-cy, przetrwał język polski i cała polskakultura. To fascynujące zjawisko trwałoś-ci polskiego dziedzictwa narodowego. Tojest fenomen, który nieczęsto sie zdarza.

PPoowwiieeddzziiaałłaa PPaannii,, żżee zzaacczzęęłłaa ssiięę uucczzyyććjjęęzzyykkaa ppoollsskkiieeggoo ww cczzaassaacchh,, ggddyy nniieewwiieelluuzz PPaannii kkuuzzyynnoossttwwaa ttaakk cczzyynniiłłoo.. JJaakk ssiięęmmaa ppoollsszzcczzyyzznnaa wwśśrróódd nnoowwyycchh ppookkoolleeńń wwPPaannii rrooddzziinniiee??

Różnie. Najnowsze pokolenie jest jesz-cze zbyt młode, by się zainteresować tymtematem. Mogę powiedzieć, że moja córkamówi bardzo dobrze po polsku. Właściwieto moja córka mówi lepiej ode mnie.

PPaannii ppoollsszzcczzyyzznnaa jjeesstt bbaarrddzzoo ddoobbrraa……Staram się (śmiech). W końcu uczę się

już od kilku ładnych lat…

CCzzyy mmaa PPaannii zzaammiiaarr wwrróócciićć ddoo UUSSAA??Tak, oczywiście. Bardzo chciałabym,

aby znalazła się tutaj posada dlawykładowcy historii Polski.

WW ttaakkiimm rraazziiee tteeggoo wwłłaaśśnniiee PPaannii żżyycczzęę..DDzziięękkuujjęę sseerrddeecczznniiee zzaa rroozzmmoowwęę ii rraazzjjeesszzcczzee ggrraattuulluujjęę oottrrzzyymmaanniiaa ooddzznnaacczzeenniiaa..

RRoozzmmaawwiiaałłaa BBaarrbbaarraa BBiilliińńsskkaa BBoolleecc

Fot. Barbara Bilińska Bolec