ن     ر م ا  ا   1      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

  ن     ر م ا  ا  

ں   م aاز

     ا(  ،  ا   د  )ا

www.deenemubeen.com

ن     ر م ا  ا   2      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

 ”       “  ودا”اور “ د    وہ         ا      ا  ،        ا

  ہ آ رۂ      آن     ،    ا  اس         ا  د      د    ٢٦٩  د   ار   :يؤي الحكمة من ﴿ شا ومن يج ء ؤت الحكمة فقد را كثا وي خ وما يذ طرا الا اال اولوا لباب    ”: ﴾۔   ا د        اور        وا  اور   ا      “  آن، د         ۔ 

 آ ،   رۂ   ،       ں  دار  ذ  د         :١٢٢    د  ار وما كان ﴿:   المؤ منو و ن لين ا كا قة م فة فلوال من كل م طا ن و Òفة ليتفق ي الد يا ولينذرو م ن ا قوم ذا رجعوا م اا م لعل لي

يحذرو  ن ،﴾ :”  ں   اور                 وہ ں       ان     ا      د ا            ا   آ  ڈر  اور وا م   وہ اس ا     ۔“ 

    ل   ملسو هيلع هللا ىلص ر  روا      ا ہ   و ری و م   ا     د  من ي”:  ار رد اهللا ب فق را خ

يي الد و نما ان عطي اهللاا نا قاسم و  ”: ۔ “  د          د  ا      ارادہ           ا        ں اور ا    وا          “، اور  ی اور ا        ۔  ت ا    

 آپ س     روا  ملسو هيلع هللا ىلص    وا(   ر     د )د  ار رے    ن  فقي”:   واحد أشد ع ى الشيط ن من لف عابدا ری ”:  ۔ “ دہ   ز وں  ار    ن       ۔“ا

         ا م   ا  د   ا از       “ء”اس  ات        د    م     

     اور  ری ام،   اور  ری ر            اور ان  رے  ء  ر   ا ے     د       ن  م   اس ا     ۔ ا    ر ن     ر م ا  ا          ا ی  ی   

 ) ء١٩٢١ء۔١٨٥٦( ی  ی    د        و ب   ار   ب و   ۔    ۔  “د”    وہ آپ     د        ،                     ا      ا م آپ      وی   

وی ا”  ا    ا  “ ا وں ٣٣(“ وی ر”وف  م )     ا       وی  اور ر”  )  ٥(“  ا ن  م و      ،   ے                  ے،   

ن     ر م ا  ا   3      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

۔      م ا  اور ا    وہ ا  ،     ر           ا       روں     ان     ذ  ۔  ن         اور      ن    ر

م  ا   م  :ا

)١ (  ،       م  ر ا   وی   و          اور            ذ     ت  اور       :  ، وا  ن     ر م ا  ا ۔  وہ   وار    وہ ہ، وار   زا  و ی،     ح، ام،  وہ،  وب،   

   ج ،  ر  ص١وی  ٩٠٩۔٩٠٨،             م  ا  ان        ا ت      :ل” ں(: ا   ل( اول )     ل)        ل اور  ا ا      وہ      

    اس  وہ  ک    وب      وب  ۔۔۔   و        ق     و     ں ۔  رم ،    دوم   دو م و    م  م     ر        اور   

رم  ک دو۔         ک     م ۔ اور   ا ک             رہ ا     ا  و             ا    ،اس  ک    ں          

  م   رہا     ض    ز   ،وا ،  ہ ک  ،، ہ،         اورف ا  ءت، وہ ،وا ام،وہ  ،ا  ۔  الان   ل ا    ا           

 ا   ا    اور      اں    ۔اس ر ح         ان    ر           اور      م دے ار ے       وں        اور      ا   ت اس      ح  ا     وز     ر   اس     ا      ر    م ا ر  ا   

ض        د  ور ار      از و  و     ن والحمدهللا رب العلم “۔ 

 “ م”  اور ا  ا  : زا رت) ٢(    ا   ی  م وی    ا(  ۃ )         ، ل  م              رے   

     اس    ن     ر م ا  ا     ا       ی اور د ان د  )  ٣١٢، ص ٢٠ (ا                ا  آپ   “ م”  ،        ر”:        تی 

ن     ر م ا  ا   4      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

ل     ) (ا       ن    ر      اور     د      اس  ف     اس     ء               اس      ے      ا   ان  ۃ ا ، اور    ف  ء     ، ا )  ا(ا

  ل   دو    ف     اس     ل             د        د   : ۔ :ں  ”     ں ں(       ا)      وا   ا،        آد ،  رہ

نوالعياذ باهللا رب  ر۔“ العلم     آ ر”: از   وہ   یض  ام     اس    ر    م ا   رت          ،ر   “م”    ں  : وارد ) ل ( “”      : 

 وہ ا ہ    ی  و      ا         و  اس     رد  ات          ا   ب     ن   ،ز ص ا“م”      ع         اس      ،ق   آا  ا          د   ۔        ان اۃ ی   : ”   اور اس  

،  م  اب ایا ش ، ع ، م  ، ے  ، ک  اور  م  م   ،        ا  رات   ے       وا واز       ۔۔۔     ف   ا  اک    ا      د

  م   اا، ا    و ۔“ ا۔ وا ؟ ) ٣( ل  ا   

    ال  ح   اس         و   م   ا   ے    ا”): ٣٢٠۔٣١٩، ص٢٠ (آپ         دا   اور ر  ہ  ، اس  ں    دو  اور   دا ا    ؟ اور      ا   س 

؟   اب  : ا     س       اور    ف دا   ا  ر     “ اب زرع”دا  ،   ا       

  ا  ر  دار  ، اور    ق  خ، وہ       اور  ، اور      ہ ر  “ اب ا”     ا  ا      دا ا  ڑی        ، اور ا   ق   ،           ی       ر س 

    ا   ، اور   آ      اور  ہ     ر  آواز “ ”اور       اس     ف   ا ، اس    ا      ا       م ، اور ا     ۔  

ن     ر م ا  ا   5      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

ا         ر  و(رے د ؟ )زاغ         اس         ام ا:  ؟  ام    ؟ ا

اب رے د: ا   ے    ر    ام       ا،  ، وا ام  ۔   ا

ت  رت) Ichthyology( ا  : )٤ (       از    “”آپ ،”   “ر  “ ” اور           ق   ت”   “ ا ،” 

ر و م ”اور “ ا  آ“ ط ا        اور     ر  ا    ا   ا     ہ   و  ا   آپ       ازہ   ا ھ     ۔      ے  ت”دو  “ ا    ،   رت ر    

    : ،  ۔ ٣٣٢۔٣٢٣، ص٢٠وی ر )٥ (  ؟     ا   ،  ٤٥٢، ص٢ وی ر     م   آب ز  ان       و م   ا  

         اس         ا”: ذ      ن  ں   دو  ا   ، ں   ا  رک   وہ   ا    ،  ا م  ز ز اہ ا   ر     ر) ۃ(  ر   ا   ا    ا  و

 در رک  ن     ا اروں   اور  ح     ء  اور و  ۔    وہ      م و  زں ، ا  اب وہ             اور آ    ان  ں  ر  م     ورت اس      

    “۔  ؟ ) ٦(  ر  اور دل       آ  ا                “وی ر” ن     ر م ا  دوران ا      ،    اور           و        اول    

س ”:    ر ا    ا  و    و   وآ      س      ت ا   ر   ا       م اور،  ر ا       اس     ا    و د  وآ  ی  : ار  اور دل   آ ں      ر : ۔۔۔۔۔   ظ      م    ا    ور   ۃ ا ءا م    وا    اس     ر  و ت ا     روا ا   ل    ر  

ن     ر م ا  ا   6      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

   ا د   ا  ار    و   دل   آ  ء ا: وآ  ،  اد (     ا       دور )    وہ      “ا ”      ر         اس ا          

 س   ر ا وہ د  ا      و  ۃ ا ء ا وآ م  ل  ا ۔“ اھ، 

     آ  اس      ت                   د         ، ار ر  اور دل    ، م ”:   ر ا             ا  و  ان  وآ ر        وار    ا

   ا     ؟      ا  و   م   ا  ر ا      ا ن ار   ار   :    ا ل ا  ر         ا    و    وآ        س  اس ر ر ا      

     ا  و ع  وآ   ا   ف اس           دل    آ اس    ،م  در   ا ا ا         وہ وہ ا    ہ اور ان  س   ر  ث ا      ا    ر   و

   ان ا         ر   ،        ل    ،     اھ۔ 

ں   رے  :   اس    روک     او   ا           ر  ۔           ان   و و ر    ا      آ    اس   ی  و  -  ت - 

  رۃا  روا ا       ں   ا  ل ر    ا د   ا  ار    و ل :  وآ دں پ اور اس   ل    اس  ل  ں  ر     ان        اا   ان        ا 

 ا           ز آ  اس دہ  ،   وا          اور ر وا     آ  دل   اور اس  ۔  ۔ ا“  

 د  ا  اس اور  ا   اور اس   ید  پ  ں       ں ا  رے          ذ  

 اا   ا            ز آ  ، اس دہ   وا        اور  ر وا  دل    آ    او راس  اور اس      ا د       ا   ں د     ر ل      آی  ۔ دل ا اور  

ن     ر م ا  ا   7      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

، “ی ا”( ب ا  ۔۔۔)٢٢٥٥: ،    را    ل اور ا راج د  د ا               ا  و   وآ  ا ا ان  ورا ر     ں  ر   “ ۔  و 

رت   م   :

         ا ؟ملسو هيلع هللا ىلصآن )٧ (       ا      وی         ا آن     آ          ذ ملسو هيلع هللا ىلص  

       ملسو هيلع هللا ىلص ،  ؟     آن       : ا       ؟           ا      ن     ر م ا ر”ا  “  ا   ے ”:  اس        ورت        ں 

     وا            ا  ا(د  ) وہ   اد     آن     اور ) ب( ا       رو     ،  ا ق     اور  ق  دث     اور    دث  ں   دو آن ملسو هيلع هللا ىلص      ا  اور    ،

   وا  ا ت  م  ت،         ا              اس    م        اد ا            ا     ا     ا    ، اور      ۔          ال  د ا ں  ح دو  اس   ،

        ، اور  م          اد ا     آن    ، اس         ا    ملسو هيلع هللا ىلص آن   اد     آن    ، اس         ورو(ا  ور) ب،          اور  ، اور  ق    و

      ۔ ملسو هيلع هللا ىلص      ا ت   

رت    ت  ر : ا)٨ (  ن     ر م ا  ا       ؟        و                    

   آپ ؟        اور         ابوں    م   ب    ا   حسن التعمم لبيان حد ”  “التيمم     ،٧٥٠،     ت         ٣١١، ص٣     ٣٢٠، ص٤  ۔ اس       

       ۔           ا ب   اور        د  ت  در     ا   ت  ر  ا           د اس     ن     ر م ا  ا       ر                 ۔۔۔”: ن 

ن     ر م ا  ا   8      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

ر    دو        )١٧٥ (  اص       اس ر  اس                 اام     ۔“  

   ن     ر م ا  ا      درج      وی   و       ،                     ء وہ ا

          ن     ا ت     داد  ا    ن  وں ٣١١ رہ   ”:  ا  ١٨١        ٧٤  ص اور  ١٣٠ ر او، داتز ١٠٧      ص اور ٥٨    ٧٢

 ن   ا داتز   اس  ز          دات  ت    ا ر    در اج  ا  ۔“   

         آ رے    ب  ب ”: اس  ب     دہ “مم لبيان حد التيممحسن التع”ا

رہ  ١٨ ا  زا     م  و   ہ   وہ ا    ث       ر        ورا           م   وہ   د    ف وا   ا        ا ں  ک      

: ا۔( كم ترک االول لال : ع ڑ        ں    )ا

    ہ   را  ش ا   ا   و     ب ،وهللا الحمد      ن     ا

 ٨وہ آ : ر ۔)ھ١٣٣٥(سمح الندری ف يورث العجز عن الماء) ١(    اس  و  رہ   م  ۔ ي نبت جنس الصعيد) ٣ ( ۔)ھ١٣٣٥(الظ لقول ز) ٢( السعيد ع ۔)ھ١٣٣٥(المي االستعمال عن الصعيد) ٤( ي ن ۔)ھ١٣٣٥(الجد السديد

ر     : ي متيمم علم عند زي) ٦ ( ۔)ھ١٣٣٥(باب العقاÒد والكالم) ٥( ن العلماء ۔)ھ١٣٣٥(د ماءقوانعة) ٧( ي قول صدر ال عة ي الشمعة لجامع حدث ولمعة) ٨(۔ )ھ١٣٣٥(الطلبة البد “۔)ھ١٣٣٥(مج

ن     ر م ا  ا   9      

http://www.deenemubeen.com/ م  ڈاٹ    د

 آپ                    اور وہ    از راہ اس    ت        ت       

 ا  ا    آ        ا   ر ا م ا  ا      ورا      و     ارش    ف   ا ف  آپ         رت     ا   ،           م و         ن     ر  ا  

   “ وی ر”ات         اور       د    ا ں  ز ں اور  ا رے ا۔       ی را