Gwiazdy i galaktyki
Rok wietlny i parsek – jednostki odległo ci używane w astronomii
Rok wietlny - odległo ć jaką przebywa wiatło w ciągu roku
1 rok wietlny = 300 000 km/s *365,25*24*60*60 s = 9 467 000 000 000 km = 9,5*1012 km
Parsek – odległo ć z jakiej promień obity ziemskiej jest widoczny pod kątem 1 sekundy kątowej
1 pc = 3,26 roku wietlnego = 3,1*1013 km
Stosuje się również kilo i megaparseki
Gwiazdy
► wiecą własnym wiatłem
► Energia gwiazd pochodzi z reakcji jądrowych
►Różnią się jasno cią, wielko cią oraz barwą
Gwiazdy
► Najja niejsze gwiazdy nazywa się podając kolejne greckie litery według jasno ci i nazwę gwiazdozbioru, w którym dana gwiazda leży np. Ori, Eri
► Niektóre jasne gwiazdy mają swoje własne nazwy np. Gwiazda Polarna, Arktur, Altair
Gwiazdy
► Najja niejsza widoczna gwiazda nieba to Syriusz (znajduje się w odległo ci 9 lat wietlnych od Słońca)
► Najbliższa gwiazda Proxima Centauri znajduje się w odległo ci 4,22 l. . od Słońca (270 000 razy dalej niż Ziemia)
Porównanie rozmiarów gwiazd
Słońce – podstawowe dane
► rednica 1392000 km (109 razy większa od rednicy ziemskiej)
►Masa 1,99*1030 kg (334000 mas Ziemi)
►Gęsto ć 1408 kg/m3
►Temperatura powierzchni 5780 K
►Temperatura wnętrza ok. 15 mln K
Powierzchnia Słońca
► Dochodzące od Słońca żółte wiatło pochodzi z fotosfery -
warstwy atmosferycznej o grubo ci około 500 km.
► Poniżej znajduje się wnętrze Słońca, a powyżej przezroczyste, zewnętrzne warstwy atmosfery.
► Praktycznie cała docierająca do Ziemi słoneczna energia - ciepło i wiatło - pochodzi z fotosfery, ale wytworzona została we wnętrzu Słońca.
Największe gwiazdy
► Czerwony olbrzym - gwiazda o stosunkowo niewielkiej masie (od 0,5 do ok. 8-10 mas Słońca), będąca na schyłkowym etapie ewolucji. Nazwa pochodzi od obserwowanej barwy i dużych rozmiarów (setki razy większych od promienia Słońca)
Największe gwiazdy
► Błękitny nadolbrzym -gwiazda o masie w przedziale od 10 do 50 mas Słońca, promień dochodzi do 25 promieni Słońca. Błękitne olbrzymy wiecą wyjątkowo
jasno. Temperatura ich powierzchni jest wysoka, powyżej 20 000 K. Są to gwiazdy o największych masach.
Albireo - gwiazda podwójna w gwiazdobiorze Łabędzia
Gwiazdozbiory (konstelacje)
►Okre lony fragment nieba z charakterystyczną grupą ja niejszych gwiazd
►Całe niebo podzielono na 88 gwiazdozbiorów
Gwiazdy w gwiazdozbiorach
► Znajdują się w różnych odległo ciach od Słońca
► Ich położenie na sferze niebieskiej jest zbliżone
Nazwa Odległo ć (Wega) 25 l
881 l
634 l
898 l
154 l
Ważniejsze gwiazdozbiory Orion i Wielka Niedźwiedzica
Ważniejsze gwiazdozbiory Lew i Łabędź
Bliźnięta i Woźnica
Wielki Wóz
Orion na zdjęciu i na rycinie
Niebo we wrze niu
Niebo w lutym
Galaktyka – Droga Mleczna
►Galaktyka spiralna
► Zawiera 200 mld. gwiazd
► rednica 100000 l. . ►Grubo ć maksymalna
w centralnej czę ci 20 000 l. .
Droga Mleczna
► Z Ziemi widzimy zawsze tylko kawałek Drogi Mlecznej
Panorama całej Drogi Mlecznej
Inne galaktyki
►Najbliższe galaktyki to Wielki i Mały Obłok Magellana znajdujące się odpowiednio w odległo ci 179 000 i 210 000 l. .
Wielka Galaktyka Andromedy 2,2 mln l. . – najdalszy obiekt widoczny gołym okiem
Galaktyki można podzielić na spiralne jak nasza galaktyka albo M101
Galaktyki eliptyczne np. M87
Galaktyki soczewkowate M 104 - Sombrero
Galaktyki nieregularne NGC 1427A
Galaktyki są z sobą powiązane grawitacyjnie Tworzą gromady i supergromady
Top Related