KURS „Rezonans magnetyczny w neuroradiologii”Wrocław 2-3.12.2016
OBRAZOWANIE MR
GUZÓW KANAŁU KRĘGOWEGO
Marek SĄSIADEK
Zakład Radiologii Ogólnej, Zabiegowej i NeuroradiologiiKatedra Radiologii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
METODY OBRAZOWANIA GUZÓW KANAŁU KRĘGOWEGO
REZONANS MAGNETYCZNYMETODA OBRAZOWANIA Z WYBORU
---------------------------------------------------------
INNE METODY UZUPEŁNIAJĄCE
TK
PET/CT
Badania naczyniowe (USG dopplerowska, angio-TK, angio-MR, DSA)
---------------------------------------------- Mielografia TK
OBRAZOWANIE MR GUZÓW KANAŁU KRĘGOWEGOTrudności techniczne
• Małe wymiary kanału
i rdzenia kręgowego
• Artefakty
- płyn mózgowo-rdzeniowy
- serce, aorta i inne naczynia
- artefakty oddechowe, związane
z połykaniem itp.
TECHNIKA BADANIA MR GUZÓW KANAŁU
i RDZENIA KRĘGOWEGO
Podstawowe sekwencje:
sekwencja spin-echo - SE (turbo spin-echo, fast spin-
echo) w płaszczyznach strzałkowych
- obrazy T1-zależne
- obrazy T2-zależne
sekwencja supresji tłuszczu - FS (T2-zależna) w
płaszczyznach strzałkowych
sekw. T1-zależna w płaszcz. osiowych i ew. wieńcowych
sekwencja T1-zależna po podaniu środka kontrastowego
w płaszczyznach strzałkowych, osiowych i wieńcowych, z
supresją tłuszczu
TECHNIKA BADANIA MR GUZÓW KANAŁU
i RDZENIA KRĘGOWEGO
Sekwencje dodatkowe- sekwencje gradientowe/ SWI
- (ogniska krwotoczne)
- mielografia MR
- angiografia MR
Sekwencje zaawansowane
- obrazowanie dyfuzyjne (DWI)
- obrazowanie tensora dyfuzji- DTI)
------------------------------------------------------------------ spektroskopia MR (MRS)
- funkcjonalny MR (fMRI)
GUZY KANAŁU KRĘGOWEGO
• Wewnątrzrdzeniowe– ok. 5%
• Zewnątrzrdzeniowe
wewnątrzoponowe
– ok. 35%
• Zewnątrzoponowe
– ok. 60%
GUZY KANAŁU KRĘGOWEGO
• Wewnątrzrdzeniowe – ca 5%
wyściółczak (ependymoma)
gwiaździak (astrocytoma)
naczyniak płodowy (haemangioblastoma)
--------------------------------
inne (ganglioglioma, glejak mieszany, glioblastoma
multiforme, chłoniak, przerzuty, torbiel skórzasta, torbiel
naskórzasta)- rzadkie
• Zewnątrzrdzeniowe wewnątrzoponowe –
ca 35%
• Zewnątrzoponowe – ca 60%
Wyściółczak (ependymoma)
Najczęstszy wewnątrzrdzeniowy guz
u dorosłych (M>K)
zlokalizowany centralnie w rdzeniu
ostro odgraniczony, może poszerzać obrysy rdzenia
o niskiej, do pośredniej intensywności sygnału w T1
o pośredniej do wysokiej intensywności sygnału w T2
silnie wzmacniający się po podaniu kontrastu
w obrębie guza mogą być torbiele (poszerzenie kanału
centralnego) rdzenia
czasem krwawienie (obecność rąbka hemosyderyny na
obwodzie)
Gwiaździak (astrocytoma)
Najczęściej występujący guz śródrdzeniowy u dzieci
zmiana ekspansywna, nieostro odgraniczona, położona
ekscentrycznie
w T1 o niskiej do pośredniej intensywności sygnału
w T2 o pośredniej do wysokiej intensywności sygnału
zajmuje kilka segmentów
wzmacnia się nieregularnie
brak cech krwawienia
guzowi towarzyszyć mogą torbiele
(syringohydromielia) oraz strefa obrzęku
Naczyniak płodowy (haemangioblastoma)
guz zlokalizowany powierzchownie w rdzeniu
kręgowym (w 75% wewnątrzrdzeniowy)
bogato unaczyniony - obecność bezsygnałowych
struktur
ma guzki ulegające intensywnemu wzmocnieniu
pośredni sygnał w T1
pośredni do wysokiego sygnał w T2
mnogie w zespole von Hippel-Lindau
Haemangioblastoma
Zespół von Hippel-Lindauchoroba genetyczna, dziedzicząca się
autosomalnie dominująco, predysponująca do
występowania licznych guzów OUN
M 59 lat z rozpoznanym rakiem płuc,
umiarkowana parapareza
Przerzut do kręgu
Przerzut do rdzenia kręgowego
GUZY KANAŁU KRĘGOWEGO
• Wewnątrzrdzeniowe – ca 5%
• Zewnątrzrdzeniowe wewnątrzoponowe
– ca 35%oponiak (meningeoma)
nerwiak osłonkowy (schwannoma)
nerwiakowłókniak (neurofibroma)
przerzuty
inne (torbiel skórzasta, torbiel
naskórzasta, tłuszczak)
• Zewnątrzoponowe – ca 60%
Oponiak (meningioma)
Guzy wywodzące się z opony twardej
występują u dorosłych > 40 roku życia
o gładkich regularnych obrysach
pośrednia intensywność sygnału w T1
pośrednia do nieco wzmożonej intensywność
sygnału w T2
ulegają jednorodnemu silnemu wzmocnieniu
kontrastowemu
mogą zawierać zwapnienia
Nerwiak osłonkowy
(schwannoma, neurilemmoma)
Nowotwory wywodzące się z pochewek
nerwów, rosnace asymetrycznie
rozpoznawane zwykle u osób dorosłych
Obraz: owalne lub policykliczne zmiany
zewnatrzrdzeniowe, o niskiej do pośredniej intensywności
sygnału w T1 oraz wysokiej intensywności sygnału w T2
ulegają silnemu wzmocnieniu po dożylnym podaniu
kontrastu
Liczne nerwiaki osłonkowe występują w
nerwiakowłókniakowatości typu 2.
Przerzuty wewnątrzoponowe(np. z rdzeniaka płodowego, wyściólczaka,
nowotworów systemowych- rak piersi, płuc,
czerniak, chłoniak, białaczka)
GUZY KANAŁU KRĘGOWEGO
• Wewnątrzrdzeniowe – ca 5%
• Zewnątrzrdzeniowe wewnątrzoponowe
– ca 35%
• Zewnątrzoponowe – ca 60%
PRZERZUTY DO KRĘGÓW SZERZĄCE SIĘ
NA KANAŁ KREGOWYszpiczak mnogi
struniak (chordoma)
chłoniak
inne (osteosarcoma, mięsak Ewinga, chondrosacroma,
osteblastoma…..)
inne
GUZY KRĘGOSŁUPAmogące szerzyć się na kanał kręgowy
Pierwotne guzy kręgosłupa występują rzadko
- ok. 18% wszystkich guzów kości
- w większości niezłośliwe (np. naczyniak,
kostniak kostninowy, kostniak zarodkowy)
- rzadziej złośliwe (np. struniak, szpiczak)
Przerzuty do kręgosłupa są znacznie częstsze
- szacuje się że 30 – 70% pacjentów z chorobą
nowotworową ma przerzuty do kręgosłupa
Przerzuty stanowią 70% wszystkich guzów
kręgosłupa
Przerzuty do kręgosłupa
Kręgosłup jest najczęstszym miejscem przerzutów do kości.
Nowotwory, które najczęściej dają przerzuty do kręgosłupa:
U kobiet: rak piersi i rak płuc
U mężczyzn: rak płuc i rak prostaty
Inne:
Chłoniak (lymphoma)
Czerniak (melanoma)
Mięsaki (sarcoma)
Nowotwory przewodu pokarmowego
Rak nerki
Rak tarczycy
Meta do Th9, L1 i L5
(złamanie patologiczne)
Meta do Th1, Th3, Th5, Th6 (złamanie patologiczne) i Th9
Przerzuty do kręgosłupa
Przerzuty do kręgosłupa
M, 76 lat, z rakiem prostaty, nagła parapareza
Przerzuty z raka prostaty z naciekiem kanału
kręgowego i uciskiem rdzenia
DTI- GUZ ZEWNĄTRZOPONOWY
(przerzut z raka piersi))
Ducreux D. et al. Neuroimaging Clin N Am. 2007;17:137-47.
FAObraz źródłowy (B=0)
Struniak
(chordoma)
złośliwy guz kości,
najczęściej u starszych
pacjentów
zajmuje szkielet osiowy
(najczęściej podstawę czaszki -
stok oraz kość krzyżową)
niszczy kość, szerzy się na
tkanki miękkie
w MR wykazuje szczególnie
wysoki sygnał w T2, oraz obraz
licznych przegród
TK może wykazywać
zwapnienia w guzie
Struniak (chordoma)
W kręgach struniak zajmuje najczęściej trzon kręgowy, rzadziej łuk
Może wpuklać się do kanału kręgowego powodując ciasnotę
wewnątrzkanałową i uciskając rdzeń
Chłoniak kręgosłupa (lymphoma)
pojedyncze lub mnogie ogniska w kręgach, oponie twardej
lub/i w oponach miękkich
w T1 sygnał niski do pośredniego
w T2 sygnał pośredni do wysokiego
wzmacnia się po podaniu środka kontrastowego
mogą być widoczne cechy destrukcji kostnej
„kręg z kości słoniowej” niski sygnał w T1 i T2
zmiany niszczące i/lub naciekajace szpik kostny
zmiany szerzą się na tkanki miękkie, w tym kanał kręgowy
Chłoniak kręgosłupa (lymphoma)
Pacjent 68 letni, z zaburzeniami zwieraczy (kręg z kości
słoniowej, naciek otaczający worek oponowy.
Hist-pat: high grade B-cell lymphoma
60-letni mężczyzna, zaburzenia czuciowe 4 kończyn
RÓŻNICOWANIE GUZÓW WEWNĄTRZRDZENIOWYCH
SyringomieliaC+
C+
SYRINGOMIELIA
(hydromielia/syringohydromielia)
• Malformacja Chiari 1
• Wady dysraficzne kręgosłupa
• Pourazowa
• Poinfekcyjna
• Idiopatyczna
• Guzy rdzenia kręgowego
(niezbędne badanie z kontrastem!)
RÓŻNICOWANIE GUZÓW WEWNĄTRZRDZENIOWYCH
48-letni mężczyzna, drętwienie obu kończyn dolnych
Stwardnienie
rozsiane (SM)
SM rdzenia kręgowego
• Zwykle towarzyszące typowe ogniska
mózgowe SM
• Mnogie ogniska
• Zmiany krótkoodcinkowe
• Zlokalizowane glównie bocznie
i od tyłu
• Na ogół bez pogrubienia rdzenia
• Wzmocnienie kontrastowe tylko w
zmianach aktywnych, pierścieniowate
T2
72-letni mężczyzna z nagłym porażeniem kończyn dolnych
RÓŻNICOWANIE- zawał rdzenia kręgowego
• Nagły początek objawów
• Zwykle głęboka paraplegia
• Zmiana długoodcinkowa
• Zlokalizowany w przedniej
części rdzenia
RÓŻNICOWANIE GUZÓW ZEWNĄTRZRDZENIOWYCH
• Przepuklina krążka międzykręgowego
• Stenoza kanału kręgowego
• Torbiele oponowe
• Infekcje (naciek/ropień nadtwardówkowy)
• Urazy (np. przemieszczone fragmenty
kostne, krwiak nadtwardówkowy,
pseutorbiele urazowe)
• Malformacje naczyniowe
ZWYRODNIENIOWA STENOZA
KANAŁU KRĘGOWEGO
ucisk na rdzeń kręgowy, klinicznie mielopatia
Obrazowanie tensora dyfuzji (DTI)
mapa FA
mapa FA
ZMIANY ZEWNĄTRZRDZENIOWEmalformacje naczyniowe
FS T2w
T2w
62-letni mężczyzna, stopniowo postępujący niedowład kończyn dolnych
Oponowa przetoka
tętniczo-żylna (SDAVF)- nieprawidłowe naczynia
wokół rdzenia
- często obrzęk rdzenia (zastój
żylny)
PODSUMOWANIE• Nowoczesne metody obrazowe umożliwiają
precyzyjną ocenę guzów kanału
kręgowego i jego otoczenia
• Metodą z wyboru jest MR
• Zaawansowane techniki
obrazowe, zwłaszcza
DTI, rozszerzają
możliwości diagnostyczne
Top Related