Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
SPIS TREŚCI str.
1. WSTĘP 21.1. Cel opracowania1.2. Uwarunkowania prawne, opis przyjętej metodyki
23-4
2. ANALIZA STANU OBECNEGO 52.1. Ogólna charakterystyka Gminy Miejskiej Chojnice 5
2.1.1. Informacje ogólne, położenie miasta2.1.2. Sytuacja społeczno – gospodarcza i zasoby ludzkie
5-66-17
2.2. Zasoby przyrodnicze gminy2.2.1. Budowa geologiczna i rzeźba terenu2.2.2. Klimat 2.2.3. Zasoby wodne2.2.4. Walory przyrodnicze i krajobrazowe
1818-2323-2424-2929-33
3. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA GMINY MIEJSKIEJ CHOJNICE 343.1. Gospodarka wodno – ściekowa3.2. Gospodarka odpadami3.3. Infrastruktura komunikacyjna3.4. Zaopatrzenie w ciepło3.5. Zaopatrzenie w gaz
34-4848
48-5354-6565-73
4. PROBLEMY I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA GMINY MIEJSKIEJ CHOJNICE 744.1. Zanieczyszczenia powietrza4.2. Zagrożenia wód4.3. Zanieczyszczenia gleby4.4. Hałas i wibracje4.5. Promieniowanie elektromagnetyczne4.6. Poważne awarie
5. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA5.1. Polityka ekologiczna gminy miejskiej Chojnice i działania
priorytetowe5.2. Harmonogram zadaniowy
6. INSTRUMENTY EKONOMICZNE REALIZACJI PROGRAMU6.1. Monitoring realizacji programu
7. BIBLIOGRAFIA8. SPIS RYSUNKÓW9. SPIS TABEL10. SPIS MAP
74-8383-84
8586-8787-88
8889
89-9292-102
103-114114-115116-117
118119-120
121
1
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1. WSTĘP1.1. Cel opracowania
Opracowany „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej
Chojnice” stanowi podstawowe narzędzie prowadzenia polityki
ekologicznej w Gminie. Realizacja programu ma doprowadzić do
poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania
środowiskiem oraz zapewnić skuteczne mechanizmy chroniące
środowisko przed degradacją, a także stworzyć warunki dla wdrożenia
wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa.
Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową,
ustala cele i zadania środowiskowe oraz szczegółowe programy
zarządzania środowiskiem, odnoszące się do aspektów
środowiskowych, usystematyzowanych według priorytetów. Przy
tworzeniu Programu przyjęto założenie, iż powinien on spełnić rolę
narzędzia w pracy przyszłych użytkowników, ułatwiającego i
przyśpieszającego rozwiązywanie zagadnień techniczno –
ekonomicznych związanych z przyszłymi projektami. Ponadto celami
Programu Ochrony Środowiska są:
1. rozpoznanie stanu istniejącego i przedstawienie propozycji zadań
niezbędnych do kompleksowego rozwiązywania problemów ochrony
środowiska;
2. ustalenie priorytetów;
3. przedstawienie rozwiązań technicznych, analiz ekonomicznych,
formalno – prawnych dla proponowanych działań proekologicznych;
4. wyznaczenie harmonogramów realizacji całości zamierzeń
inwestycyjnych Gminy ze wskazaniem źródeł finansowania.
2
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1.2. Uwarunkowania prawne, opis przyjętej metodykiObowiązek wykonania Programu Ochrony Środowiska wynika z
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U.,
Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami), a w szczególności:
Art. 17 ust. 1 Organ wykonawczy województwa, powiatu i Gminy, w
celu realizacji polityki ekologicznej państwa, sporządza odpowiednio
wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony środowiska,
uwzględniając wymagania, o których mowa w art. 14.
Projekty programów ochrony środowiska są opiniowane
odpowiednio przez organ wykonawczy jednostki wyższego szczebla lub
ministra właściwego do spraw środowiska.
W miastach, w których funkcje organów powiatu sprawują organy
gminy, program ochrony środowiska obejmuje działania powiatu i gminy.
Art. 18 ust. 1 Programy, o których mowa w art. 17 ust. 1 uchwala
odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu albo rada Gminy.
Z wykonania programów organ wykonawczy województwa, powiatu
i Gminy sporządza co 2 lata raporty, które przedstawia się odpowiednio
sejmikowi województwa, radzie powiatu lub radzie Gminy.
Ustawa – Prawo ochrony środowiska nie określa treści i zakresu
programu ochrony środowiska, zwraca jednak uwagę (art. 17 pkt. 1), by
uwzględniał on wymagania zawarte w art. 14 wynikające z polityki
ekologicznej państwa:
Art. 14 ust. 1 Polityka ekologiczna państwa, na podstawie
aktualnego stanu środowiska, określa w szczególności:
1. cele ekologiczne;
2. priorytety ekologiczne;
3. rodzaj i harmonogram działań proekologicznych;
4. środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno –
ekonomiczne i środki finansowe.
3
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
W opracowanych przez Ministerstwo Środowiska „Wytycznych
sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i
lokalnym” podkreśla się, ze struktura wojewódzkich, powiatowych i
gminnych programów ochrony środowiska powinna nawiązywać do
struktury „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003 – 2006 z
uwzględnieniem perspektyw na lata 2007 – 2010”.
Przedmiotowe wytyczne mają charakter ramowy i mogą być
wykorzystane jako materiał pomocniczy przy sporządzaniu programów
ochrony środowiska.
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Chojnice
obejmuje:
analizę istniejącego stanu środowiska;
charakterystykę technicznej infrastruktury ochrony środowiska;
cele stawiane przez Gminę Miejską Chojnice w zakresie ochrony
środowiska;
zadania inwestycyjne wraz z harmonogramem ich realizacji i
sposobem finansowania.
Integralną część Programu stanowi „Plan gospodarki odpadami dla
Gminy Miejskiej Chojnice”.
4
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
2. ANALIZA STANU OBECNEGO
2.1 Ogólna charakterystyka Gminy Miejskiej Chojnice
2.1.1 Informacje ogólne, położenie miastaMiasto Chojnice położone jest w południowo-zachodniej części
województwa pomorskiego, w powiecie Chojnickim. Miasto Chojnice
otoczone jest terenem gminy Chojnice. W części zachodniej miasto
Chojnice graniczy z gminą Człuchów (powiat Człuchowski). Chojnice
leżą w dorzeczu rzeki Brdy, w odległości ok. 6 km od Jeziora
Charzykowskiego oraz w obrębie Parku Narodowego „Bory Tucholskie” i
Zaborskiego Parku Krajobrazowego.
Powierzchnia miasta wynosi 2105 ha, w tym:
użytki rolne – 56,8 %;
lasy i tereny zakrzewione – 4,8%;
pozostałe tereny – 38,4%, w tym komunikacja – 9%, wody
powierzchniowe 0,3%.
Obrazuje to mapa nr 1 (w załączeniu).
Teren miasta zamieszkuje około 40.412 mieszkańców (stan na 2004 r.).
Miasto Chojnice pełni funkcje ośrodka powiatowego dla około 90 000
mieszkańców. Jest to największy ośrodek miejski w południowo –
zachodniej części województwa pomorskiego. Miasto posiada dobrą
dostępność komunikacyjną, przez jego teren przebiega droga krajowa nr
22 tzw. ”Berlinka” (Berlin – Kostrzyń – Człuchów – Chojnice – Czersk –
Starogard Gdański – Elbląg – Kaliningrad), a także drogi wojewódzkie i
powiatowe.
Chojnice leżą w dorzeczu rzeki Brdy, w odległości ok. 6 km od
Jeziora Charzykowskiego oraz w obrębie Parku Narodowego „Bory
5
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Tucholskie” i Zaborskiego Parku Krajobrazowego. Położenie Chojnic i
jego otoczenie przedstawia mapa nr 2 (w załączeniu).
2.1.2 Sytuacja społeczno – gospodarcza i zasoby ludzkie
Uwarunkowania demograficzneOd 1346 r., kiedy to Chojnice stały się punktem zbiegu dróg,
następować zaczął nieustanny wzrost liczby ludności. W XVI w. miasto
było centrum życia regionu i liczyło ok. 1500 mieszkańców. Mieszały się
w nim grupy ludności polskiej z niemiecką, która była warstwą
najbogatszą. W XIX w. miasto będąc pod zaborem pruskim liczyło ok.
2000 mieszkańców. W latach 1826 – 37 liczba ludności wzrosła jedynie
o ok. 8%, a w latach 1864 – 67 zanotowano tylko niewielki jej przyrost na
co wpłynęła duża emigracja z miasta, a także i to, że w planach zaborcy
wyznaczono Chojnicom jedynie lokalną funkcję w życiu gospodarczym
przy dominujących funkcjach administracyjnych1.
Przyrost liczby mieszkańców był jednak dość poważny, gdyż w ciągu
100 lat wzrosła ona o 5567 osób, przy średniej rocznej 56 osób (rys. 1).
1 Strategia Rozwoju Miasta Chojnice na lata 2002-2014, Tom II, Synteza informacji o mieście,
Chojnice, 2001 r.
6
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Rys. 1 Dynamika liczby mieszkańców Chojnic w latach 1939 – 2004
Po 1870 r. wystąpiły ekonomiczne skutki uwłaszczenia chłopów.
Doszło do dużej emigracji w poszukiwaniu pracy, szczególnie do
Zagłębia Rury i Ameryki. W latach 1871 – 1910 nastąpił wzrost liczby
ludności z 7162 do 12.005 (o 67,6%), na co wpłynęło powstanie w
Chojnicach w tych latach sieci kolejowej. Lata 1890 – 1905 to wzrost
odsetka liczby ludności polskiej, i tak wyniósł on odpowiednio z 6% do
8%. W latach następnych, szczególnie po zakończeniu I wojny światowej
odsetek ten zwiększył się. II wojna światowa spowodowała spadek liczby
mieszkańców. W 1939 r. Chojnice liczyły ok. 17 tys. osób, zaś po wojnie
liczba ta zmniejszyła się o ok. 4,5 tys., czyli o 27%. Wielu Polaków
zostało zamordowanych, wielu wywieziono do obozów koncentracyjnych
i w głąb Niemiec.
Po wyzwoleniu Chojnice stały się miastem powiatowym o dużym
znaczeniu administracyjnym i rosnącym znaczeniu gospodarczym dla
terenów okolicznych. Na systematyczny wzrost liczby mieszkańców od
tego momentu miało wpływ także przybycie wielu przesiedleńców i
emigrantów z różnych terenów kraju i zagranicy. W czasie pierwszego
sumarycznego spisu ludności w 1946 r. miasto liczyło 12.444 osoby. W
7
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
czasie drugiego Spisu Powszechnego w 1950 r. liczba ta wzrosła o 18%,
zaś w 1955 r. o 41%, w stosunku do stanu z 1946 r. – tabela nr 1.
Wzrost ten spowodowany był przede wszystkim znacznym napływem
ludności.
8
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
tab. 1. Dynamika liczby ludności Chojnic w latach 1939 – 2004
RokLiczba
mieszkańców
Indeks wzrostu 1945 - 100%
Indeks wzrostu 1970 - 100%
Rok poprzedni - 100%
1939 17000 - - 100
1945 12444 100 - 73
1949 14708 118 - 118
1960 20689 166 - 141
1965 22622 182 - 109
1970 24019 193 100 106
1971 24463 197 102 102
1974 27005 217 112 110
1977 29399 236 122 109
1979 31148 250 130 106
1980 31995 257 133 103
1983 34189 275 142 107
1985 35360 284 147 103
1987 37169 299 155 105
1988 37281 300 155 100
1990 38284 308 159 103
1991 38882 312 162 102
1992 39436 317 164 103
1993 39626 318 165 100
1994 39639 318 165 100
1995 39872 320 166 101
1996 39886 320 166 100
1997 40033 322 167 100
1998 40229 323 167 100
1999 40642 327 169 101
2000 40368 324 168 99
2001 40635 326 169 101
2002 40440 324 168 99
2003 40434 324 168 99
2004 40412 324 168 99
W drugiej połowie lat 50-tych nastąpił koniec wielkich ruchów
migracyjnych, które miały miejsce w naszym kraju po II wojnie światowej
9
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
i w związku z tym czynnik migracyjny przestał oddziaływać na rozwój
liczby ludności w latach 1946 – 55. Rozwojowi demograficznemu w tych
latach sprzyjała także szybka odbudowa miasta ze zniszczeń wojennych
oraz uruchomienie zakładów przemysłowych, w których znalazła
zatrudnienie przybyła ludność. Poziom liczby ludności zbliżony do
przedwojennego Chojnice osiągnęły już w 1955 r. – 17.508
mieszkańców. Napływ ludności charakterystyczny dla pierwszego 10-
lecia powojennego po 1955 r. zatrzymał się, a wraz z tym wzrost liczby
ludności zaczął się stabilizować. W następnym 20-leciu (1955 – 75)
liczba ludności stopniowo wzrastała, osiągając w 1975 r. 27.005
mieszkańców, czyli w stosunku do 1955 r. był to wzrost o ok. 54%. Ten
wysoki wzrost wiązał się z rolą Chojnic jako ośrodka administracyjnego,
a także z szybko rozwijającym się przemysłem. Miasto stawało się
bardzo atrakcyjne dla osadnictwa w związku z powstającymi zakładami
pracy i rozwojem już istniejących, co powodowało zapotrzebowanie na
siłę roboczą. Napływ ludności spowodowała też dobrze rozwinięta sieć
usług, a także parcelacja i kolektywizacja wsi.Koniec lat 70-tych i lata 80-
te były okresem dalszego wzrostu liczby ludności. W 1985 r. Chojnice
miały 35.360 mieszkańców, czyli w stosunku do 1975 r. nastąpił wzrost o
31%.Kolejne lata przyniosły pewne zmiany we wzroście liczby ludności.
Okres lat 1985-90 to przyrost jedynie o ok. 8%. Lata 1990 – 95 to także
okres powolnego wzrostu tylko o ok. 4% i osiągnięcie w 1995 r. liczby
39.872 mieszkańców. Wszystko to wiąże się z malejącą stopą życiową
ludności, na co z pewnością wpłynęły przeobrażenia gospodarcze
zachodzące w tym czasie w Polsce.
W latach 1996 – 2000 odnotowano wzrost liczby ludności o niecałe
1,5%. W 2004 r. stwierdzono napływ do miasta Chojnice 311 osób, w
tym 150 mężczyzn i 161 kobiet.
10
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Obecnie liczba ludności miasta Chojnice wynosi 40.412 (2004 r.) w
tym 21.000 kobiet. Zakłada się, że w ciągu następnych dziesięciu lat
liczba ludności wzrośnie o około 10% i osiągnie wielkość 47.000.
Demograficzny rozwój miasta osiągnięty został dzięki znaczącej roli
Chojnic w sieci osadniczej regionu. Przyczynił się do tego szybki rozwój
gospodarczy miasta, co związane było z powstaniem nowych zakładów
przemysłowych, rozwinięciem dziedzin produkcji związanych z obsługą
rolniczą i leśną regionu. Znacznie powiększył się także zakres obsługi
mieszkańców Chojnic i regionu w dziedzinie handlu, ochrony zdrowia i
opieki społecznej, transportu i łączności, oświaty i wychowania. Według
wyników prognozy – ludność Chojnic w 2020 r. osiągnie
prawdopodobnie ok. 44 tys. mieszkańców.
Przyrosty ludności w poszczególnych pięciolatkach będą
kształtowały się następująco2:
lata 2000 – 2005 0,8 tys. mieszkańców
2006 – 2010 0,8 tys. mieszkańców
2011 – 2015 0,9 tys. mieszkańców
2016 – 2020 0,8 tys. mieszkańców
Łącznie w latach 2001 – 2020 w Chojnicach przybędzie ok. 3,3 tys.
ludności. Wyniki prognozy świadczą o pogłębiającym się procesie
starzenia się ludności. Wynikające z tego faktu konsekwencje to
konieczność zwiększenia świadczeń socjalno – zdrowotnych,
odpowiednie zwiększenie usług niezbędnych dla tej grupy ludzi.
W związku z przytoczonymi wyżej analizami można przewidywać,
że rozwój Chojnic postępować będzie w dalszym ciągu, pomimo
malejącego trendu przyrostu naturalnego.
2 Strategia Rozwoju Miasta Chojnice na lata 2002 – 2014, Tom II, Synteza informacji o mieście,
Chojnice, 2001 r.
11
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Struktura wiekowa ludności miasta ChojniceStruktura wiekowa ludności miasta Chojnice jest następująca:
w wieku przedprodukcyjnym (0 – 17 lat) – 27,9 % ludności;
w wieku produkcyjnym (18 – 60/65) – 60,7 % ludności;
w wieku poprodukcyjnym (61/66 i więcej lat) – 11,4 % ludności.
Struktura wiekowa ludności miasta jest podobna do struktury wiekowej
powiatu Chojnickiego, jednakże należy podkreślić, że populacja miasta
Chojnice jest starsza o czym świadczy niższy odsetek osób w wieku
przedprodukcyjnym. Analiza poniższej tabeli wskazuje ponadto na
znaczenie wyższy odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym w stosunku
do całego województwa jak i kraju oraz niższy odsetek osób w wieku
poprodukcyjnym.
tab. 2 Analiza struktury wiekowej miasta Chojnice w porównaniu do powiatu Chojnickiego, woj. pomorskiego, kraju.
MIASTO CHOJNICE
POWIAT CHOJNICE WOJ. POMORSKIE KRAJ
w wieku przedprodukcyjnym 27,9% 29% 26% 25%w wieku produkcyjnym 60,7% 59% 61% 60%w wieku poprodukcyjnym 11,4% 12% 13% 15%
ZatrudnienieW roku 2004 zatrudnienie w mieście wynosiło 11.669 osób, w
stosunku do 2003 roku zatrudnienie zwiększyło się o 3,8%. Struktura
zawodowa według działów gospodarki przedstawia się następująco3:
przemysł i budownictwo – 44,5%
usługi rynkowe – 31,0%
usługi nierynkowe – 24,5%
3 Rocznik Statystyczny za 2004 r.
12
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Strukturę zatrudnienia według działów gospodarki w latach 2003 i 2004
przedstawia tabela nr 3.
tab. 3 Struktura zatrudnienia na terenie miasta Chojnice według działów gospodarki
Działy gospodarki 2003 r. 2004 r.
Ogółem 11.244 osób 11.669 osób
Rolnictwo, leśnictwo 7 13
Przemysł i budownictwo 5.093 5.188
Usługi rynkowe 3.412 3.624
Usługi nierynkowe 2.732 2.857
BezrobociePod pojęciem bezrobotnego należy rozumieć osobę nie
zatrudnioną i nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do
podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie uczącą się
szkole systemie dziennym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca
zamieszkania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy. 4
Bezrobocie stanowi poważny problem miasta Chojnice. Wysoki odsetek
osób pozostających bez pracy utrzymuje się na wysokim poziomie od
wielu lat, co powoduje, że część osób utraciła prawo do zasiłków. Za
podstawowe przyczyny wysokiego bezrobocia uznaje się:
wysokie koszty zatrudnienia wynikające z prawa ogólnego w
Polsce,
likwidacja ukrytego bezrobocia poprzez zwiększenie
efektywności pracy,
likwidacja państwowych zakładów i gospodarstw rolnych,
znaczne obszary szarej strefy,
4 Ustawa z dnia 14 grudnia 1994r o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz późniejszymi
zmianami (tekst jednolity Dz. U. Nr 6, poz. 56 z 2001 r.).
13
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
powrót osób, które w poprzednim okresie pracowały poza
powiatem np. w przemyśle stoczniowym i górnictwie,
sezonowe zatrudnienie poza granicami kraju,
Na terenie miasta zlokalizowany jest Powiatowy Urząd Pracy zajmujący
się zagadnieniami ograniczania bezrobocia. PUP prowadzi działania na
rzecz osób już bezrobotnych, jak również działania skierowane do
absolwentów szkół i osób niepełnosprawnych. Strukturę bezrobotnych
miasta Chojnice przedstawia tabela nr 4.
14
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
tab. 4 Struktura bezrobotnych miasta Chojnice (2005 r.)5
Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani
Bezrobotni, którzy podjęli pracę Bezrobotni zarejestrowani
ogółem w tym z prawem do zasiłku
w miesiącu sprawozdawczym w końcu m-ca sprawozdawczego
razem kobiety razem kobiety razem kobiety razem kobiety
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Ogółem (w. 02+05) 01 288 139 224 100 3.721 2.131 721 330
Osoby
poprzednio pracujące 02 237 113 201 88 3.213 1.817 704 329
z wiersza 02
zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy 03 13 10 11 6 181 114 114 73
dotychczas nie pracujące 04 51 26 23 12 508 314 17 1
Wybrane kategorie bezrobotnych (z ogółem)
Zamieszkali na wsi 05 0 0 0 0 0 0 0 0
w tym posiadające gospodarstwo rolne 060 0 0 0 0 0 0 0 0
Osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki 07 49 23 18 9 256 155 12 3
Cudzoziemcy 08 0 0 0 0 0 0 0 0
Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy (z ogółem)
Do 25 roku życia 09 117 47 66 31 850 447 127 36
Które ukończyły szkołę wyższą,do 27 roku życia 10 8 4 3 3 24 18 4 1
Długotrwale bezrobotni 11 128 66 118 56 2.271 1.422 39 13
Powyżej 50 roku życia 12 30 21 37 15 607 323 92 37
Bez kwalifikacji zawodowych 13 62 36 44 14 875 557 98 54
Samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia 14 11 8 3 2 121 111 15 15
Niepełnosprawni 15 20 11 16 7 188 97 48 21
5 dane: PUP Chojnice
15
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Środowisko gospodarczeNa terenie miasta Chojnice zarejestrowanych jest w systemie
REGON 3697 jednostek gospodarczych (2004 r.). Największy odsetek
stanowią podmioty ujmowane w sekcji PKD handel i naprawy.
Najwyższą rangę w Chojnicach ma przemysł elektromaszynowy i
spożywczy. Przemysł elektromaszynowy reprezentowany jest przede
wszystkim przez Wytwórnię Konstrukcji Stalowych MOSTOSTAL SA i
Zakład Budowy Maszyn ZREMB. W przemyśle spożywczym dominuje
przemysł rybny reprezentowany przez Seko Sp. z o.o., mięsny – Zakłady
Mięsne SKIBA, mleczarski – Okręgową Spółdzielnię Mleczarską,
piekarski. Jego pozostałe branże nastawione są głównie na zaopatrzenie
rynku lokalnego. Do większych zakładów innych gałęzi przemysłu
zlokalizowanych w Chojnicach należą:
branża spożywczo – mięsna
o Zakłady Mięsne Skiba
o Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe Wodnik
o Przedsiębiorstwo Handlowo – Produkcyjne Bagietka
o Centrum Serowe Arka
o Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
o Powszechna Spółdzielnia Spożywców Społem
o Przetwórnia Rybna Jarosz
o Seko Sp. z o.o.
branża konstrukcyjno – metalowa
o Wytwórnia Konstrukcji Stalowych Mostostal Chojnice S.A.
o Zakłady Budowy Maszyn ZREMB Chojnice S.A.
16
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
o Zakład Produkcyjny Projprzem S.A.
o Chojnickie Maszyny Transportowe CMT
o Produkcja Naczep Prod – Rent
budownictwo
o Spółdzielnia Inwalidów im. Hieronima Derdowskiego
o Zakład Budowlany – Jan Fedde
o Dro-Bet Musolf S.C. Firma Rodzinna
o Zakład Produkcji Materiałów Budowlanych – inż. Kazimierz
Ginter
branża meblowa
o Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe Kaparis
o POLIPOL – Meble Sp. z o.o.
o Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe Spar Meble
o Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe ABC.
o Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe ATU
przemysł stoczniowy
o Cremo – Pol
Miasto Chojnice stanowi dla regionu ośrodek działalności
usługowej, w tym najistotniejszego dla rozwoju gospodarczego typu
usług – usług okołobiznesowych, do których zaliczane są: usługi
bankowe, prawnicze, doradcze, ubezpieczeniowe, projektowe itd.
17
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
2.2 Zasoby przyrodnicze gminy
2.2.1 Budowa geologiczna i rzeźba terenuChojnice leżą w północnej części Wysoczyzny Krajeńskiej w
pobliżu rozległych powierzchni sandrowych Brdy. Bliższe i dalsze
otoczenie miasta charakteryzuje się tak żywą rzeźbą, że niektórzy
badacze zaliczają te tereny już do krainy Pojezierza Kaszubskiego.
Uznają przy tym, że jest to obszar objęty najmłodszą fazą zlodowacenia
bałtyckiego tj stadium pomorskim. Bardziej prawdopodobnym jest
jednak, że osady lodowcowe budujące otoczenie Chojnic należy zaliczyć
do schyłkowej fazy deglacjacji okresu po stadium poznańskim. A zatem
utwory lodowcowe okolic Chojnic są starsze niż stadium pomorskie.
Opracowany obszar dzieli południkowo przebiegająca rynna na
dwie części wysoczyznowe – wschodnią i zachodnią. Wymieniona rynna,
stanowiąca najniżej położony teren w granicach opracowania
fizjograficznego, pogłębia się w kierunku północnym. Wysokość jej
zboczy w północnych krańcach omawianego terenu przekracza 25
metrów. W pobliżu południowych granic opracowania fizjograficznego
wysokość ta nie przekracza na ogół 15 metrów. Na zboczach rynny
występuje szereg spłaszczeń i stopni, które dowodzą, że geneza jej jest
złożona tzn., że powstała nie tylko w wyniku subglacjalnej erozji wód
roztopowych, ale była także przekształcona w późniejszym okresie przez
wody o swobodnym odpływie. Miał on miejsce jeszcze wówczas, gdy w
rynnie zalegały bryły martwego lodu. Świadczy o tym nierównomierna
miąższość akumulacji fluwioglacjalnej w obrębie stopni i spłaszczeń na
zboczach rynny. Na ożywioną działalność wód roztopowych wskazują
wreszcie stosunkowo liczne, rozległe doliny fluwioglacjalne, rozcinające
obszary wysoczyznowe. Doliny takie występują zarówno na wschód jak i
na zachód od rynny. Rozcinają one wysoczyznę do mniejszej głębokości
18
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
niż rynny, co powoduje, że mniej uwidaczniają się w rzeźbie
przedstawionej na mapie hipsometrycznej. Dna dolin wód roztopowych
są częściowo zawieszone w stosunku do rynny, ale niektóre z nich
odpowiadają wysokościowo stopniom i spłaszczeniom na jej zboczach.
Różne pod względem hipsometrycznym położenie den dolin wód
roztopowych wskazuje, że nie powstały one synchronicznie tzn., że
jedne są starsze, drugie młodsze. Masowy spływ wód roztopowych i
wytworzenie dolin o różnej generacji wskazuje, że mogły one powstać
jedynie w warunkach topnienia stagnujących brył martwego lodu. Na
obszarach wysoczyznowych zatem należy liczyć się z dużą zmiennością
litologiczną osadów lodowcowych, gdyż mogą mieć one charakter
moreny ablacyjnej. Mapa geologiczno – gruntowa dostarcza dość
jednoznacznych dowodów w tym względzie. Typ deglacjacji wpłynął
zatem również i na ukształtowanie powierzchni omawianego terenu, a
stosunkowo silnie rozczłonkowana rzeźba także na wartości nachyleń
terenu.
Mapa geologiczno – gruntowa została wykonana w oparciu o
płytkie, nie rurowane wiercenia do głębokości 4,5 m oraz o naturalne
odsłonięcia w terenie.
Głębszy budowę geologiczną opracowanego obszaru charakteryzują
wiercenia opublikowane w „Materiałach Archiwum Wierceń”, ark.
Bydgoszcz, t. XII, część I z 1961 r. Jak wynika z tych wierceń miąższość
czwartorzędu w okolicy Chojnic waha się od 136 m do około 90 m. Pod
czwartorzędem występują utwory trzeciorzędowe. Miąższość tych
utworów wynosi około 130 m. Czwartorzęd reprezentują piaski
fluwioglacjalne oraz kilka względnie kilkanaście pokładów glin
morenowych. W świetle wierceń do głębokości 4,5 m wykonanych w
granicach opracowania fizjograficznego wynika, że budowa geologiczna
tego terenu jest silnie zróżnicowana. Zmienność utworów zachodzi
19
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
niekiedy na bardzo niewielkich obszarach. Wyrazem tej zmienności jest
wydzielenie na mapie geologiczno – gruntowej 14 rejonów gruntowo –
budowlanych.
Pierwszy rejon zbudowany jest do gł. 4,5 m z gliny piaszczystej.
Największe przestrzenie zajmuje on w południowo – wschodniej części
opracowania. Na pozostałym obszarze występuje wyspowo.
Konsystencja gliny jest bardzo zmienna o profilu pionowym. Najczęściej
na skutek silnego nawilgocenia jest ona twardoplastyczna i plastyczna.
Stan taki posiada ona na ogół we wszystkich sytuacjach geologicznych,
w jakich znajduje się w obrębie opracowanego obszaru.
Drugi rejon zbudowany jest z gliny morenowej, w której występują
soczewki piaszczyste o miąższości do 1 m. Zajmuje on niewielkie
przestrzenie we wschodniej i zachodniej części opracowania.
Trzeci rejon buduje glina morenowa, pod którą zalegają utwory
fluwioglacjalne reprezentowane przez piaski i żwiry. Miąższość gliny
waha się od 1 do 3m. Rejon ten obejmuje obszary położone na północny
zachód i południowy zachód od miasta.
Czwarty rejon zbudowany jest z piasków różnoziarnistych o
miąższości 0,5 – 1 m, pod którymi zalega glina morenowa, półzwarta, a
w miarę nawilgocenia twardoplastyczna. Rejon ten zajmuje niewielkie
przestrzenie w południowej części opracowania.
Piąty rejon gruntowo-budowlany charakteryzuje się również
występowaniem utworów piaszczystych na glinie morenowej, przy czym
miąższość tych utworów waha się od 1 m do 2 m. Rejon ten występuje
przede wszystkim w dolinie wód roztopowych, na zachód od miasta.
Obejmuje on również obszary na północ od miasta oraz we wschodniej
części opracowania.
20
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Szósty rejon, który buduje już 2 – 3 metrowa seria utworów
piaszczystych leżących na glinie morenowej występuje wyspowo na
całym obszarze opracowania.
Siódmy rejon gruntowo-budowlany posiada najbardziej złożoną
budowę geologiczną. Na powierzchni występują utwory piaszczyste o
miąższości 1 – 1,5 m. Pod nimi zalega pokład gliny morenowej od
1 – 3 m miąższości. Głębiej występują ponownie utwory piaszczyste.
Rejon ten, w granicach opracowania, zajmuje niewielkie obszary na
zachodzie, północnym zachodzie i wschodzie.
W obrębie obniżeń w północno – wschodniej części opracowania
wyróżniono ósmy rejon gruntowo – budowlany. Rejon ten na powierzchni
budują piaski różnoziarniste o miąższości około 2 m, pod którymi
występują iły.
Dziewiąty rejon gruntowo budowlany obejmuje dna dolin wód
roztopowych w północnej i zachodniej części opracowania. Zbudowany
jest on do gł.4,5 m wyłącznie z piasków o różnej frakcji.
W obniżeniach północno – wschodniej części opracowania
wyróżniono dziesiąty rejon. Do gł. 4,5 m występują tutaj iły, najczęściej
barwy niebieskiej.
Jedenasty rejon wydzielono w obniżeniu w zachodniej części
opracowania. Występują tu utwory zarastania zbiorników wodnych /muły
bagienne względnie torfy/, pod którymi zalegają piaski różnoziarniste.
Miąższość górnej warstwy wynosi około 2 m.
W dnie rynny na północ i południe od miasta oraz w obniżeniach w
południowo-zachodniej części opracowania wydzielono dwunasty rejon.
Występują tu do głębokości 4,5 m torfy względnie namuły jeziorne.
Na podstawie wierceń wykonanych przez „Geoprojekt” w obrębie
zwartej zabudowy miasta wydzielono trzynasty i czternasty rejon.
Pierwszy z nich budują nasypy do głębokości około 2 m, pod którymi
21
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
występuje glina zwałowa, a drugi jest zbudowany przypuszczalnie do gł.
4,5 m wyłącznie z nasypów. Na podstawie geotechnicznych właściwości
osadów, ich charakteru wzajemnego stosunku oraz miąższości,
wyróżniono cztery klasy gruntowo – budowlane. Oceny nośności gruntu i
podanie wielkości orientacyjnej dopuszczalności nacisków na grunt
dokonano w oparciu PN-59/B-03020.
Do pierwszej klasy gruntowo – budowlanej zaliczono grunty, w
których jest brak warstw nienośnych, a dopuszczalne /orientacyjne/
naciski wynoszą powyżej 2kg/cm2. Należą tu obszary zbudowane z
piasków drobnych, średnich i grubych, niekiedy przewarstwionych
mułkami, nie przewierconych do gł. 4,5 m, o orientacyjnych
dopuszczalnych naciskach do 3,5kg/cm2.
Do drugiej klasy gruntowo – budowlanej włączono obszary
zbudowane z gruntów niejednorodnych geotechnicznie. Dopuszczalne
orientacyjne naciski w gruntach tej klasy wahają się w granicach
1,5 – 2 kg/cm2. Do klasy tej należą obszary zbudowane z:
1. gliny piaszczystej półzwartej, a w miarę nawilgocenia
twardoplastycznej i plastycznej,
2. gliny piaszczystej twardoplastycznej z soczewkami piasków
różnoziarnistych o miąższości do 1 m.
3. gliny piaszczystej półzwartej, a w miarę nawilgocenia
twardoplastycznej i plastycznej o miąższości 1 – 3 m na piaskach
drobnych, średnich i grubych względnie żwirach,
4. piasków drobnych, średnich i grubych o miąższości 0,5 – 1 m
leżących na glinie piaszczystej półzwartej i twardoplastycznej,
5. piasków drobnych, średnich i grubych o miąższości 1 – 2 m leżących
na glinie piaszczystej twardoplastycznej i półzwartej.
22
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
6. piasków drobnych, średnich i grubych /niekiedy przewarstwionych
mułkami/ o miąższości 2 – 3 m leżących na glinie piaszczystej
twardoplastycznej,
7. piasków drobnych, średnich i grubych o miąższości 1 – 1,5m leżących
na glinie piaszczystej, twardoplastycznej o miąższości 1 – 3 m i
piaskach różnoziarnistych.
8. nasypów o miąższości około 2 m leżących na glinie półzwartej i
twardoplastycznej,
9. nasypów nie przewierconych do gł. 4,5 m.
W trzeciej klasie gruntowo – budowlanej umieszczono grunty
charakteryzujące się niejednorodnością geotechniczną lub słabą
nośnością, gdzie orientacyjne naciski wynoszą od 1 do 1,5 kg/cm2. Są to
utwory zbudowane z piasków różnoziarnistych o miąższości około 2 m
leżących na iłach plastycznych względnie wyłącznie z iłów plastycznych.
Do czwartej klasy gruntowo – budowlanej zaliczono obszary zbudowane
z namułów i torfów o miąższości około 2 m leżących na piaskach
różnoziarnistych względnie na glinie piaszczystej, plastycznej oraz
obszary, w których do gł. 4,5 m stwierdzono wyłącznie występowanie
namułów i torfów.
Z przytoczonego wyżej przeglądu gruntów okolic Chojnic wynika,
że na opracowanym terenie zdecydowanie dominują grunty należące do
drugiej klasy gruntowo – budowlanej.
Charakterystykę geologiczno – gruntową miasta Chojnice obrazują mapy
nr 3, 4, 5, 6 (w załączeniu).
2.2.2 KlimatChojnice leżą w typie klimatu pojeziernego w Dzielnicy
Klimatycznej Pomorskiej. Czas trwania pokrywy śnieżnej na
wzniesieniach może dochodzić do 75 dni, a okres wegetacyjny wynosi
23
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
poniżej 200 dni. Średni opad roczny przekracza 525 mm. Stosunkowo
duża jest liczba dni z opadem, wynosi ona aż 173. Wielkość opadów
atmosferycznych na stokach o ekspozycji zachodniej może przekroczyć
sumę 700 mm rocznie. Średnie roczne temperatury wynoszą 5,9 °C –
8,7° C. Średnie temperatury lipca wynosiły 13,7 °C – 18,8°C, a średnie
stycznia –10,8°C – 2,8°C. Średnia liczba dni z opadem śnieżnym wynosi
dla Chojnic 53. Pokrywa śnieżna zalegająca powyżej 1 dnia trwa 128
dni, zaś utrzymująca się powyżej 5 dni występuje przez 82 dni w ciągu
roku.
Liczba dni upalnych wynosi 44, dni zimowych z mrozem 44, zaś dni
z przymrozkami – 90. Okres wegetacyjny jest krótki (poniżej 200 dni) z
małą ilością opadów i późnymi przymrozkami. Nocne przygruntowe
przymrozki notuje się jeszcze w trzeciej dekadzie maja.
Charakterystycznym zjawiskiem w Chojnicach są mgły koncentrujące się
głównie w sąsiedztwie akwenów, podmokłych łąk, bagien. Obszar
Chojnic charakteryzuje się średnią aktywnością wiatrów, gdzie przewagę
mają wiatry zachodnie i południowo – zachodnie.
2.2.3 Zasoby wodne
Wody powierzchnioweMiasto Chojnice położone jest w zlewni Brdy, będącej
lewobrzeżnym dopływem Wisły. Przez miasto przepływa Struga
Jarcewska – niewielki ciek odwadniający pn. część Wysoczyzny
Krajeńskiej, której źródła znajdują się w okolicach miasta. Rzeka uchodzi
do pd. części Jeziora Charzykowskiego – na wschód od miejscowości
Charzykowy. Struga Jarcewska jest od kilkudziesięciu lat odbiornikiem
ścieków z terenu Chojnic, które stanowią około 40% objętości jej
przepływu. Jakość wód tego cieku jest pozaklasowa w 11 z 28
24
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
oznaczanych wskaźników, miedzy innymi w zakresie fosforanów, fosforu
ogólnego, azotanów i miana coli. W ostatnich latach w wyniku
modernizacji oczyszczalni miejskiej, stan cieku znacznie się poprawił,
jednak jakość wód jest pozaklasowa.
Teren miasta charakteryzuje się dość znacznym bogactwem wód
powierzchniowych. Związane to jest z bardzo urozmaiconą rzeźbą
terenu, z dość różnorodnymi stosunkami wód podziemnych, płytko czy
głęboko zalegającymi oraz z wielką zmiennością budowy geologicznej.
Głęboka rynna polodowcowa przecina z południa na północ obszar
opracowania, dzieląc go na część zachodnią i wschodnią. Część jej, na
południe od miasta, jeszcze w czasach historycznych, była wypełniona
jeziorem, które zanikło i na jego miejscu rozciągają się obecnie rozległe
podmokłości, które do niedawna, przed zmeliorowaniem, corocznie na
wiosnę były zalewane.
Przy północno – zachodnim krańcu obszaru opracowania
występują dwa niewielkie jeziora znajdujące się w fazie zanikania. W
znacznej części są one zrośnięte trzcinami a fragmenty ich, gdzie proces
zamierania zaszedł już daleko, zamieniły się w grząskie mokradła.
Podobne naturalne zbiorniki wodne zamierające, lecz powierzchniowo
znacznie mniejsze od dwóch poprzednich, są dość liczne na omawianym
terenie. Niektóre z nich także zaczynają zanikać, proces zarastania ich
trzcinami jest często bardzo intensywny, zasoby wody w nich okresowo
powiększają się jedynie w okresie wiosennym czy intensywniejszych,
długotrwałych opadów. Dość licznie spotyka się zbiorniki suche
/przeważnie w porze letniej/, co świadczyłoby, że istnienie swe
zawdzięczają głównie płytko występującym wodom podziemnym, których
obfitość uzależniona jest od intensywności opadów, poziom ich ulega
częstym wahaniom.
25
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Niektóre z nich posiadające swe dno zbudowane z utworów
nieprzepuszczalnych /gliny, iły/ istnieją wyłącznie tylko dzięki opadom i
spływającym powierzchniowo wodom opadowym do zagłębień, w
których periodycznie pojawiają się.
Sztuczne zbiorniki wodne są nieliczne. Występują one w starych
wyrobiskach pocegielnianych, czy starych, wyeksploatowanych
żwirowniach i zasilane są prawdopodobnie przez płytko zalegające wody
podziemne jak i przez opady. Do tej kategorii zbiorników zaliczyć można
staw w Parku Tysiąclecia.
Sieć rzeczna na jest bardzo uboga. Zewnętrznie nie upodabnia się
do cieków naturalnych, posiada wygląd rowów melioracyjnych. Z dwóch
istniejących cieków, jeden, bez nazwy, wypływa ze wspomnianego
zanikającego jeziora, przez meliorację pogłębiony, zbiera nadmiar wód z
miejscami podmokłej swej doliny i uchodzi w granicach miasta w korycie
zamkniętym do Strugi Jarcewskiej odwadniającej rynnę pojezierną. Dno
tej rynny wypełnione jest całkowicie przez mokradła stałe i okresowe.
Struga Jarcewska częściowo płynie korytem zakrytym pod miastem,
wypływając w jego części północnej na powierzchnię jest silnie
zanieczyszczona ściekami miejskimi, stanowiąc ich główny kanał
odprowadzający. Wspomniane mokradła w rynnie zasilane są
periodycznie wodami licznych bardzo wycieków, których znaczne
nagromadzenie widać przy wschodniej krawędzi rynny na terenie
miejskiego parku leśnego. Wschodnia krawędź jest w nie o wiele
uboższa. Poza rynną ilość mokradeł stałych i okresowych nie jest wielka,
w większości grupują się one w zachodniej części opracowanego
obszaru, w dolinie cieku o nieznanej nazwie, wytworzyły się w
zagłębieniach wypełnionych namułami lub torfem. Na wschód od rynny
pojawiają się jedne i drugie prawie wyłącznie w wyrobiskach
pocegielnianych czy żwirowych. Celem odwodnienia zostały mokradła
26
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
pocięte licznymi rowami melioracyjnymi, z których wiele jest
zaniedbanych i nie mogą spełniać swej zamierzonej roli. Nie
zaobserwowane aktualnie przez dokonywującego przeglądu stosunków
wodnych lecz wynikające konsekwentnie ze skomplikowanej, bardzo
różnorodnej rzeźby i budowy geologicznej, są obszary okresowo
zalewane. Powierzchniowo są one nieznaczne, występują zazwyczaj w
zagłębieniach bezodpływowych, wypełnionych utworami
nieprzepuszczalnymi np. iłami. Zbierają się w tych zagłębieniach wody
przeważnie na wiosnę i wpływają na opóźnienie prac rolnych.
Wody podziemneWody podziemne występujące w utworach piaszczystych na
podłożu gliniastym. Wyróżnia się trzy odmiany tych wód:
wody gruntowe międzyglinowe występujące na dwóch poziomach,
pierwszy na głębokości od 5 do 10 m, drugi na głębokości poniżej
10 m,
wody podziemne występujące w utworach piaszczystych na
podłożu gliniastym,
wody wierzchówkowe
Na terenie miasta Chojnice wyróżnia się następujące rodzaje wód
podziemnych:
a. Wody gruntowe międzyglinowe. Wśród nich spotyka się dwa poziomy:
najpłytszy pod pierwszą gliną, której erozja jeszcze nie zniszczyła.
Pojawia się on na głębokości około 5 – 10 m od powierzchni w
kilku zwartych obszarach, a więc w północno i południowo –
wschodniej części opracowanego terenu, w północno – zachodniej
np. w części osiedla przy ulicy Bytowskiej oraz w rejonie
południowo-zachodnim. Wody tego poziomu często znajdują się
pod ciśnieniem, to też głębokości do wody w pomierzonych
27
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
studniach są znacznie mniejsze od miąższości warstwy suchej,
poza tym wody te wykazują znaczne amplitudy i w okresach
suchych może w studniach ich brakować. Poziom tych wód nie
stanowi trudności przy zabudowie.
drugi poziom tych wód przecięty jest przez rynny lub doliny.
Poziom ten, bogaty w wodę, daje liczne wypływy na zboczach
rynny Strugi Jarcewskiej w postaci licznych młak i wysięków,
występuje także w poziomie lub poniżej poziomu dna doliny cieku o
nieznanej nazwie w zachodniej części omawianego terenu.
Generalnie biorąc poziom ten występuje na wysoczyźnie na
głębokości poniżej 10m od powierzchni, w strefach wychodni jego
panują niekorzystne warunki dla zabudowy, obniżenie jego jest
niewskazane, gdyż mogłoby spowodować nadmierne
odprowadzenie wody z wysoczyzny.
b. Wody podziemne występujące w utworach piaszczystych na podłożu
gliniastym. Wyróżnia się dwie odmiany tych wód:
wody w utworach piaszczystych na wysoczyźnie, które nie
posiadają bezpośredniego związku z siecią wód stale płynących.
Pojawiają się one w północnej części opracowanego obszaru w
dolinie wód roztopowych, która przecina rynnę Strugi Jarcewskiej.
Dolina ta wypełniona jest serią piasków o nieznanej
/nieprzewierconej/ miąższości. Głębokość zalegania tych wód na
wschód od rynny jest większa niż 4 m i raczej nie wpływa ujemnie
na możliwość zabudowy, natomiast na zachód od rynny głębokości
ich maleją, na co wskazują hydroizobaty. Wody te szybko reagują
na zwiększone opady i w okresach wilgotnych mogą płycej
zalegać, niż to stwierdziły wiercenia. Ponadto ze względu na
zaleganie w dolinie są one zasilane wodami powierzchniowymi
spływającymi z terenów wyżej leżących, zbudowanych z gliny.
28
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
wody występujące w utworach piaszczystych, w dnach płytkich
dolin i rynien o charakterze płytkich wód gruntowych i
wierzchówkowych, niewysychających, posiadających związek z
ciekami płynącymi stale. Zasilane są one dodatkowo przez
wypływające wody międzyglinowe zwłaszcza drugiego poziomu
oraz przez spływające wody powierzchniowe z wyżej położonych
terenów.
Charakteryzują się znaczną amplitudą zwierciadła wody.
Występują w południowo – zachodniej części opracowanego obszaru.
c. Wody wierzchówkowe. Przypuszczalne występowanie ich
zaznaczono na mapie, nie wyklucza się jednak, że mogą one
pojawiać się i w innych rejonach. Posiadają znaczne amplitudy wahań
do wystąpienia nawet na powierzchnię /obniżenia bezodpływowe/.
W okresach suchych znaczna ich część wysycha. Obszar ich
występowania jest niekorzystny dla zabudowy, ale tam, gdzie
zasobność ich jest niewielka a jednocześnie sprzyjający charakter
rzeźby, mogą być drogą melioracji odprowadzone.
Charakterystykę stosunków wodnych na terenie miasta Chojnice
obrazuje mapa nr 7 (w załączeniu).
2.2.4 Walory przyrodnicze i krajobrazoweBiorąc pod uwagę walory przyrodnicze i krajobrazowe okolic
można stwierdzić, że miasto Chojnice leży w jednym z najbardziej
atrakcyjnych rejonów Polski (bliskość Borów Tucholskich, Jeziora
Charzykowskiego, Parku Narodowego „Bory Tucholskie”, parków
krajobrazowych – Zaborskiego, Tucholskiego, Wdzydzkiego i
Wdeckiego). Do podstawowych komponentów środowiskowych miasta
Chojnice należy zieleń. Na terenie miasta jest około 74 ha terenów
zielonych, z tego:
29
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
parki spacerowo – wypoczynkowe zajmują 17,2 ha
Park 1000-lecia – teren o powierzchni 15 ha położony
centralnie w planie miasta, otoczony zabudową
jednorodzinną. Skład gatunkowy drzewostanu to głównie
topole i wierzby. Skład gatunkowy drzewostanu parku jest
stosunkowo ubogi, ponieważ w kompozycji przestrzennej
dominują przede wszystkim nasadzenia topoli ,wierzb, lip
oraz kasztanowców. Pojedynczo występują klony, buki i
jarzębie a z drzew iglastych modrzew. Żywopłoty
zbudowane są z krzewów berberysu i śliwy ałyczy.
Drzewostan występujący w parku jest stosunkowo młody,
jego wiek ocenia się na około 45 – 50 lat.
Wzgórze Ewangelickie – park o powierzchni 2,20 ha
położony przy ul. Gdańskiej i ul. Świętopełka. Drzewa
występujące na terenie parku to starodrzew, pod
względem gatunkowym to głównie klon i lipa. W roku 2000
nastąpiła przebudowa alejek w parku, utwardzenie ich
kostką betonową wraz z ustawieniem obrzeży.
zieleńce – 28 ha
zieleń uliczna – 6,4 ha
zieleń osiedlowa – 21,6ha
Ponadto w granicach administracyjnych miasta zlokalizowany jest
Lasek Miejski o powierzchni 48,99 ha. Z uwagi na jego bliskie położenie
od centrum miasta i walory krajobrazowe jest miejscem spacerów i
wypoczynku mieszkańców miasta. 6,1% powierzchni Lasku zajmuje bór
mieszany świeży, 13,6% powierzchni zajmuje las mieszany świeży-
przede wszystkim są to drzewostany sosnowe z domieszką dębu i
świerku. W podszycie występuje dąb, jarzębina, akacja, buk, jawor i
grab.
30
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Las świeży zajmuje największą powierzchnię (77,9%) i jest
dominującym typem siedliskowym. Występują tu w większości
drzewostany mieszane z dominującym udziałem sosny, świerka, dębu,
buka, modrzewia i brzozy. 2,4% powierzchni Lasku zajmuje las wilgotny,
w skład którego wchodzi drzewostan olszy szarej , czarnej i wiązu.
Formy ochrony przyrody
W Polsce, z mocy ustawy o ochronie przyrody6 poddanie pod
ochronę następuje przez:
tworzenie parków narodowych (PN),
uznawanie za rezerwaty przyrody (R),
tworzenie parków krajobrazowych (PK),
wyznaczanie obszarów chronionego krajobrazu (OCHK),
wprowadzanie ochrony gatunkowej roślin i zwierząt,
wprowadzanie ochrony indywidualnej w drodze
uznania za:
o pomnik przyrody,
o stanowisko dokumentacyjne,
o użytki ekologiczne,
o zespoły przyrodniczo – krajobrazowe
Do form ochrony przyrody określonych tą ustawą, które występują
w Chojnicach należą: strefa ochronna Parku Narodowego „Bory
Tucholskie” oraz pomniki przyrody.6 Ustawa z 16 kwietnia 2004r o ochronie przyrody (tekst jednolty: Dz. U z 2004 r., Nr 92, poz. 880)
31
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Strefa ochronna Parku Narodowego „Bory Tucholskie”:
Parki narodowe zgodnie z obowiązującą Ustawą o ochronie
przyrody, zajmują szczególne miejsce w całym systemie obszarów
chronionych. Występują tu wartości przyrodnicze o najwyższej randze,
gdzie ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu, a
wszelkie działania są podporządkowane ochronie. Wszystkie parki
narodowe oprócz funkcji ochronnej spełniają także funkcje: naukową,
edukacyjną i turystyczną (w zakresie udostępniania parków do
zwiedzania).
Dnia 14 maja 1996 roku na mocy rozporządzenia Rady Ministrów (Dz. U.
Nr 64, poz. 305) powołano Park Narodowy „Bory Tucholskie”.
Rozporządzenie to zostało następnie zmienione rozporządzeniem Rady
Ministrów z dnia 14 czerwca 1999 r. (Dz. U. Nr 53, poz. 555).
Powierzchnia Parku, jaką obecnie zajmuje wynosi 4.798,23 ha, a jego
otulina 12980,52 ha. Park znajduje się w granicach województwa
pomorskiego, powiatu Chojnickiego, gminy Chojnice i Brusy. Na terenie
Gminy Miejskiej Chojnice otulina Parku obejmuje jej skrajnie północno-
zachodnią część i biegnie w rejonie drogi powiatowej w kierunku
miejscowości Charzykowy. W jej granicach znajdują się tereny będące
własnością Gminy Miejskiej Chojnice, Pracowniczy Ogród Działkowy
„Metalowiec” oraz część gruntów prywatnych.
32
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Pomniki przyrody
Do pozostałych form ochrony przyrody występujących na terenie miasta
Chojnice należą pomniki przyrody. Ich szczegółowy wykaz przedstawia
tabela nr 5.
tab. 5 Wykaz pomników przyrody w mieście Chojnice
Nr
rejestruRodzaj Gatunek 1
Obwód
Gatu-
nek 1
Gatu-
nek 2
Obwód
Gatu-
nek 2
Gatu-
nek 3
Obwód
Gatu-
nek 3
Gatu-
nek 4
Obwód
Gatu-
nek 4
IlośćData
powołaniaZarządzający
1217 drzewolipa
drobnolistna2,80 0,00 0,00 0,00 1 26.10.1993
wł.SP, pod
zarządem LO
w Chojnicach
926 drzewodąb
szypułkowy2,90 0,00 0,00 0,00 1 01.07.1991
wł.komunalna
,zarząd UM w
Chojnicach
927 drzewobuk
zwyczajny3,42 0,00 0,00 0,00 1 01.07.1991
wł.komunalna
,zarząd UM w
Chojnicach
928 drzewolipa
drobnolistna3,70 0,00 0,00 0,00 1 01.07.1991
wł.komunalna
,zarząd UM w
Chojnicach
929 drzewo olsza czarna 3,21 0,00 0,00 0,00 1 01.07.1991
wł.SP.pod
zarządem
ZDZ w
Zamartem
997grupa
drzew
dąb
szypułkowy3,46
dąb
szypu
łkowy
3,42
dąb
szypu
łkowy
3,30
lipa
drobn
olistn
a
3,25 6 22.07.1992
wł.komunalna
,zarząd UM w
Chojnicach
998
źródło
Św.Mak
symilia
na
0,00 0,00 0,00 0,00 1 22.07.1992
wł.komunalna
,zarząd UM w
Chojnicach
999grupa
drzewwierzba biała 4,15
wierz
ba
biała
3,17
wierz
ba
biała
3,00 0,00 3 22.07.1992
wł.komunalna
,zarząd UM w
Chojnicach
Walory środowiska przyrodniczego i kulturowego miasta Chojnice
przedstawia mapa nr 8 (w załączeniu).
33
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
3. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA GMINY MIEJSKIEJ CHOJNICE
3.1 Gospodarka wodno – ściekowaZaopatrzenie w wodę
Chojnice dysponują czterema ujęciami wody ze studni wierconych:
o ujęcie wody Funka;
o ujęcie wody Plac Piastowski;
o ujęcie wody ulica Lipowa;
o ujęcie wody ulica Żwirki i Wigury.
Do roku 1976 źródłem zaopatrzenia miasta Chojnice w wodę była
jedna studnia eksploatowana do dzisiaj znajdująca się na Placu
Piastowskim o wydajności 80 m3/h, co stanowiło ok. 20 – 25%
zapotrzebowania, dlatego też uzupełnieniem istniejących wówczas
potrzeb był zakup wody z powierzchniowego ujęcia z Jeziora
Charzykowskiego w Charzykowych, będącego własnością Polskich Kolei
Państwowych. Wybudowana w tym celu przepompownia wody w
Karolowie przejmowała potrzebną aktualnie ilość wody
z przebiegającego obok przewodu magistralnego ujęcia w
Charzykowych do wieży ciśnień na dworcu kolejowym w Chojnicach i za
pomocą pomp poziomych tłoczyła wodę do sieci miejskiej. Ponieważ
woda ta nie spełniała w pełni nawet ówczesnych bardzo niedoskonałych
norm jakościowych, ponadto była bardzo niesmaczna co pogarszało
jeszcze jej intensywne chlorowanie, a brak odpowiedniej oczyszczalni
ścieków w Chojnicach powodował coraz większe zanieczyszczenie
Jeziora Charzykowskiego co przy braku odpowiedniej stacji uzdatniania
wody przy ujęciu kolejowym czyniło wodę coraz gorsza, zapadła decyzja
o konieczności budowy nowego głębinowego ujęcia wody dla Chojnic,
z uwagi na zbadane duże ilości zasobów wodnych w czwartorzędowej
warstwie wodonośnej wzdłuż Jeziora Charzykowskiego w Funce tam
34
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
postanowiono zlokalizować nowe ujęcie wraz ze stacja uzdatniania
wody. W roku 1973 rozpoczęto budowę ujęcia (4 studnie o łącznej
wydajności 312 m3/h), przewodu magistralnego długości
7,2 km do Karolewa oraz modernizacje przepompowni wody wraz z
budową zbiornika wody czystej o pojemności 2000 m3 w Karolowie.
Wiosna 1976 roku w/w obiekty po rozruchu technologicznym i
eliminowaniu licznych usterek zostały przekazane do eksploatacji
Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji w
Bydgoszczy, którego częścią były wówczas wodociągi chojnickie jako
Zakład Produkcyjny Nr 2 i od tego czasu w sieci wodociągowej miasta
Chojnice płynie tylko woda z głębinowych zasobów wodonośnych.
wodonośnych latach 80-tych rozbudowano ujęcie i stacje uzdatniania
wody na Placu piastowskim, odwiercono dalszych pięć studni
w Funce i wybudowano dwa ujęcia na ulicy Lipowej i ulicy Żwirki i
Wigury, gdzie na potrzeby stacji uzdatniania wody adoptowano istniejące
budynki po zlikwidowanych hydroforniach osiedlowych. W latach 90-tych
na ujęciach wody w Funce i na Placu Piastowskim celem zmniejszenia
niekorzystnego wysokiego ciśnienia wody w przewodach
technologicznych, aeratorach i filtrach ciśnieniowych za stacjami
uzdatniania wybudowano pompownie wody II stopnia, co pozwoliło
zmniejszyć pompy głębinowe w studniach i przy większej sprawności
pomp poziomych II stopnia dało kilkunastoprocentowy efekt
oszczędności zużycia energii elektrycznej, który jeszcze minimalnie się
zwiększył po wyposażeniu pompowni wody w Funce, na Placu
Piastowskim i w Karolowie w systemy automatycznego sterowania
pompami poprzez regulatory ciśnienia, przepływomierze
elektromagnetyczne i przetwornice prądu zasilającego pompy. W roku
2000 Miejskie Wodociągi Sp. z o.o. w Chojnicach postanowiły bardziej
zautomatyzować technologie produkcji i uzdatniania wody i w tym celu
35
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
ogłoszony został przetarg na opracowanie i wykonanie systemu
wizualizacji i sterowania dla obiektów ujęć, stacji uzdatniania i
przepompowni wody. Realizacja zadania podzielona została na trzy
etapy, gdzie I-szy obejmował m. in. Wykonanie łączności radiowej
między obiektami oraz wizualizacje wszystkich pompowni łącznie z
elektronicznym zabezpieczeniem antywłamaniowym na pompowniach i
ujęciach wody (studnie i stacje uzdatniania) ul. Lipowa oraz ul. Żwirki i
Wigury. II-gi etap obejmował uruchomienie wizualizacji i sterowania
łącznie z elektronicznym zabezpieczeniem antywłamaniowym studni
głębinowych na ujęciach wody w Funce i na Placu Piastowskim. Dwa
pierwsze zadania zostały już wykonane natomiast rozpoczęta została
realizacja III-go etapu, która obejmuje uruchomienie wizualizacji i
sterowania stacji uzdatniania wody na ujęciach w Funce i Placu
Piastowskim. Po zakończeniu III-go etapu obsługa kluczowych obiektów
i urządzeń działu produkcji wody będzie się ograniczała do kontroli
i nadzoru oraz prac konserwacyjnych i remontowych. W trakcie realizacji
systemu wizualizacji i sterowania nie zapomniano też o ciągłej poprawie
jakości produkowanej wody.
Ponieważ bardzo zwiększyły się wymagania jakościowe wody na
stacji uzdatniania w Funce w roku 2001, a na Placu Piastowskim w 2003
wprowadziły Miejskie Wodociągi Sp. z o.o. systemy podwójnej filtracji co
pozwoliło sprostać tym wymaganiom w całym ich zakresie.
Można zatem użyć stwierdzenia, że woda podawana do sieci
miejskiej miasta Chojnice jest produktem wysokiej jakości, czego
dodatkowym potwierdzeniem jest poniższe zestawienie badań wody.
Wyniki badań wody podawanej do sieci obrazują tabele nr 6 i 7.
36
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
tab. 6 Badania fizykochemiczne wody
Lp.Nazwa
oznaczeniaJednostka
miaryWyniki badań
Najwyższa wartość dopuszczalna
1 Mętność mg/l 0 do 1 1
2 Barwa mg/l 5 do 7 15
3 Zapach mg/l akceptowalny akceptowalny
4 Odczyn (pH) mg/l 7,2 – 7,6 6,5 – 9,5
5 Żelazo (Fe) mg/l 0,02 – 0,05 0,2
6 Chlorki (Cl) mg/l 5 – 11 250
7 Amoniak (NH4) mg/l 0,04 – 0,08 1,5
8 Azotyny (NO2) mg/l 0,007 0,1
9 Azotany (NO3) mg/l 0,04 – 0,48 50
10 Utlenialność (O2) mg/l 1,3 – 3,3
11 Mangan (Mn) mg/l 0,0 - 0,05 0,05
12Twardość
(CaCO3)mg/l 234 – 288 60 – 500
13 Magnez (Mg) mg/l 13 – 25 50
37
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
tab. 2 Badania bakteriologiczne wody
Lp. Nazwa oznaczenia Wyniki badańNajwyższa wartość
dopuszczalna
1Ogólna liczba bakterii w 220C w
1 ml wody po 72 h.0 – 1 100
2
Ogólna liczba bakterii w 370C w
1 ml
wody po 24 h
0 – 1 20
3
Liczba Escherichia coli lub liczba
bakterii grupy coli typ kałowy
(termotolerancyjne) w 100 ml
wody
0 0
4Liczba bakterii grupy coli w 100
ml wody0 0
5Liczba paciorkowców kałowych w
100 ml wody0 0
Ujęcie wody Funka
Jest to podstawowe źródło zaopatrzenia w wodę Miasta Chojnice.
Woda ujmowana jest z 9 studni głębinowych o łącznej dopuszczalnej
wydajności 410 m3/h w miesiącach maj – sierpień oraz 330 m3/h w
okresie wrzesień – kwiecień. Osiem studni ujmuje wodę z warstw
wodonośnych czwartorzędowych, czwartorzędowych ich głębokość
wynosi w granicach 40 – 50 m natomiast zafiltrowana jest w
trzeciorzędzie przy głębokości odwiertu 190 m. Wydajność studni
czwartorzędowych jest zróżnicowana w granicach 57 do 95 m3/h
natomiast trzeciorzędowej wynosi 30 m3/h. Woda ze studni pompowana
jest pompami głębinowymi poprzez przewody technologiczne do stacji
uzdatniania, gdzie poddawana jest procesowi napowietrzania w
areatorach zamkniętych za pomocą sprężonego powietrza oraz
dwustopniowej filtracji w stalowych filtrach ciśnieniowych między którymi
zostaje napowietrzona celem skuteczniejszego wytrącenia związków
38
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
manganu w drugim filtrze po uprzednim pozbyciu się żelaza
w pierwszym. Żelazo i mangan są podstawowymi związkami
wytrącanymi w procesie filtracji, ponieważ zawartość innych składników
fizykochemicznych wodzie surowej spełnia wymagania jakim powinna
odpowiadać woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, zgodnie
z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie
wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi. Po procesie filtracji woda spełnia wszystkie wymagania
fizykochemiczne oraz mikrobiologiczne wynikające z w/w rozporządzenia
i dlatego z pominięciem procesu dezynfekcji (istnieje w pełni sprawna
chlorownia na podchloryn sodu, która uruchamiana zostaje tylko w razie
potrzeby na polecenie Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej),
kierowana jest na pompownię II stopnia, gdzie układem pomp poziomych
tłoczona jest przewodem magistralnym do oddalonego o 7200 metrów
zbiornika wody czystej w Karolowie skąd pompami poziomymi III stopnia
tłoczona jest do sieci miejskiej. Spełnienie w pełni wymagań
fizykochemicznych wody uzdatnionej z uwagi na wielkość powierzchni
filtracyjnej filtrów gwarantowane jest dla produkcji ok. 300 m3/h (7200
m3/d), co przy średnim zapotrzebowaniu miasta w wodę na poziomie
niewiele ponad 5000 m3/d jest zupełnie wystarczające.
Ujęcie wody Plac Piastowski
Jest to ujęcie rezerwowe i uzupełniające. Woda ujmowana jest z
trzech studni głębinowych o głębokości ok. 120 m każda, zafiltrowanych
w warstwach czwartorzędowych. Dopuszczalna wydajność ujęcia wynosi
170 m3/h w czasie od 1 kwietnia do 31 sierpnia oraz 140 m3/h od 1
września do 31 marca, jednak podobnie jak w Funce z uwagi na
ograniczoną powierzchnię filtracyjna filtrów, ażeby spełnić wszelkie
wymagania fizykochemiczne i mikrobiologiczne wynikające z
39
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
rozporządzenia produkcja, wody nie przekracza 120 m3/h. proces
technologiczny produkcji i uzdatniania wody jest taki sam jak w Funce
z tą różnicą, że pompy poziome II stopnia tłoczą wodę do sieci miejskiej.
Woda z tego ujęcia również nie wymaga chlorowania, a istniejąca
chlorownia jest tylko koniecznym zabezpieczeniem na wypadek
jakiegokolwiek skażenia wody.
Ujęcie wody ulica Lipowa
Jest to ujęcie rezerwowe o dopuszczalnej wydajności 42 m3/h –
jedna studnia o głębokości ok. 120 m z filtrem w czwartorzędzie. Ze
studni woda tłoczona jest pompą głębinową do stacji uzdatniania, gdzie
po napowietrzeniu w aeratorze i filtracji w zamkniętych filtrach
ciśnieniowych żwirowych pompowana jest dalej pompą głębinową do
sieci miejskiej. Z uwagi, że jest to ujecie rezerwowe w praktyce w
warunkach pokojowych nie podające wody do sieci miejskiej, stacja
uzdatniania posiada filtrację jednostopniową zapewniającą wytrącenie w
wystarczającym zakresie tylko związków żelaza, natomiast mangan
pozostaje na poziomie ok. 0,1 mg/l (w wodzie surowej ponad 0,2 mg/l).
Pozostałe wymagania fizykochemiczne i mikrobiologiczne zostają
spełnione. Istniejące urządzenia do dezynfekcji wody spełniają podobnie
jak na innych w/w obiektach tylko role prewencyjną.
Ujęcie wody ulica Żwirki i Wigury
Jest to również ujęcie rezerwowe o dopuszczalnej wydajności
45m3/h – jedna studnia o głębokości ok. 120 m z filtrem w warstwie
czwartorzędowej. Proces technologiczny produkcji wody i wynikające z
niego efekty są takie same jak w przypadku ul. Lipowej.
Kanalizacja sanitarna i oczyszczanie ścieków
40
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Z miasta przez całe dziesięciolecia ścieki odprowadzane były
poprzez niewielka, wyposażoną w kratę ręczną i prymitywne osadniki
poziome podczyszczanie. Pracowała ona borykając się z ogromnymi
problemami zarówno technicznymi jak i technologicznymi, nie dając
praktycznie żadnych efektów. A już na pewno nie chroniła w
wystarczający sposób odbiorników ścieków tj. Strugi Jarcewskiej i
Jeziora Charzykowskiego w szczególności.
Taki stan rzeczy miał miejsce aż do 1990 roku. Obecnie Chojnice
szczycą się zmodernizowana w latach 1999 – 2001 dającą bardzo dobre
wyniki oczyszczalnia ścieków, spełniającą wymogi obecnego pozwolenia
wodno – prawnego, nie odbiegającego już od norm europejskich.
Chojnicka oczyszczalnia ścieków położona jest w odległości 1 km od
centrum miasta, na Igłach. Miejsce lokalizacji odgrywa znacząca role
pod względem ekonomicznym. Bezpośrednim odbiornikiem ścieków jest
Struga Jarcewska, pośrednim natomiast Jezioro Charzykowskie i
przepływająca przez nie rzeka Brda. Struga Jarcewska jest niewielkim
ciekiem odwadniającym północną część Wysoczyzny Krajeńskiej,
między Chojnicami i Jeziorem Charzykowskim.
Posiada swoje źródła w rejonie miasta, a ujście w południowo –
wschodniej części Jeziora Charzykowskiego. Powierzchnia zlewni
wynosi 54 km2, a długość całkowita cieku 14 km. Już w 1971 r.
ustanowiono normy, wg których wody Strugi Jarcewskiej powinny
odpowiadać na odcinku od Chojnic do jeziora Wagner III-ej, a poniżej
tego jeziora II-ej klasie czystości wód powierzchniowych.
Kilkudziesięcioletnie wprowadzenie nie oczyszczonych ścieków z terenu
Chojnic zmieniło strugę w kanał ściekowy, a dolinę cieku, łącznie z misą
jeziora Wagner wypełniło osadami ściekowymi, w różnym stopniu
mineralizowanymi w wyniku czego życie biologiczne zostało całkowicie
wyeliminowane. Jezioro Charzykowskie, największe z szeregu jezior
41
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
rynnowych górnego biegu rzeki Brdy posiada powierzchnię 1348 ha,
długość jeziora wynosi 5,54 km i szerokość maksymalna 2,15 km.
Maksymalna głębokość wynosi 30,5 m, a objętość 134927550 m3.
Zgodnie z przepisami z 1971 r. wody tego jeziora powinny odpowiadać I-
ej klasie czystości. Przez lata następował jednak silny i systematyczny
postęp eutrofizacji, czyli po prostu zarastanie jego wód.
Obserwowano coraz intensywniejszy, wykluczający wręcz rekreacyjną
funkcje jeziora, rozwój glonów, a proces fotosyntezy ograniczał się do
warstwy przypowierzchniowej. W strefie przydennej panowały warunki
beztlenowe. Spowodowana dużym dopływem związków biogennych
(związki azotu i fosforu), żyzność wód jeziora przenosiła się na dalsze
odcinki rzeki Brdy, a okresowe zakwity glonów powodowały nawet
kłopoty na ujęciu wody dla miasta Bydgoszczy.
Tak było do momentu wybudowania i uruchomienia w 1990 r.
Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Chojnicach.
Oczyszczalnia ścieków w Chojnicach jest oczyszczalnia
mechaniczno – biologiczna, to znaczy, że główny proces oczyszczania
ścieków składa się z dwóch zasadniczych etapów.
Pierwszy etap to oczyszczanie mechaniczne, podczas którego
eliminowane są ze ścieków większe zanieczyszczenia stałe pływające
lub wleczone po dnie kanału doprowadzającego ścieki do oczyszczalni.
Na tym etapie usuwane są również zawiesiny mineralne (głównie piasek)
w procesie sedymentacji (grawitacyjnego opadania) oraz tłuszcze w
procesie flotacji (wynoszenia ich na powierzchnię ścieku). Oczyszczanie
mechaniczne umożliwia bezawaryjne działania kolejnych obiektów
oczyszczalni oraz zmniejsza ładunek zanieczyszczeń dopływających do
części biologicznej układu.
Drugi etap – oczyszczanie biologiczne wykorzystuje procesy
samooczyszczania, które zachodzą w wodach naturalnych, mogą zostać
42
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
zintensyfikowane przez stworzenie odpowiednich warunków dla
mikroorganizmów prowadzących procesy rozkładu materii organicznej.
Innymi słowy biologiczne oczyszczanie polega na wykorzystaniu przez
bakterie związków organicznych i nieorganicznych nieorganicznych
ściekach do zaspokojenia potrzeb życiowych.
W chojnickiej oczyszczalni zastosowano proces osadu czynnego,
który jest biologiczna, tlenową metodą oczyszczania ścieków.
Wykorzystywana jest tu metaboliczna reakcja mikroorganizmów
(bakterii), w wyniku której otrzymujemy wysoki stopień oczyszczania
ścieków. Metoda ta nazywana jest drugim stopniem oczyszczania
ścieków po oczyszczeniu mechanicznym. Tlenowy proces osadu
czynnego jest najczęściej stosowanym procesem oczyszczania ścieków i
ma za zadanie zmniejszenie stężenia nie opadających, rozpuszczonych i
koloidalnych związków organicznych (związków węgla, powodujących
zapotrzebowanie na tlen – BZT5) obecnych w ściekach
o stężeniach BZT5 poniżej 1000 mgO2/litr. Osad czynny stosuje się
również do usuwania azotu i fosforu (czyli pierwiastków biogennych).
Mikroorganizmy, głównie bakterie, przetwarzają związki organiczne do
końcowych produktów gazowych i wody. W wyniku tego procesu
następuje przyrost masy mikroorganizmów w ilości 10 – 80% w stosunku
do dopływającego ładunku BZT5 (w zależności od sposobu prowadzenia
procesu). Aby proces biologicznego rozkładu związków organicznych
nastąpił, trzeba do układu dostarczyć tlen, który jest niezbędny
mikroorganizmom do życia a schemat tego procesu jest zgodny z
następującą reakcją:
Materia organiczna + tlen + substancje pożywkowe + mikroorganizmy
nowe mikroorganizmy + dwutlenek węgla + woda + energia do
życia
43
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
[BZT5 – biochemiczne zapotrzebowanie tlenu – standardowe oznaczenie
ilości zanieczyszczeń organicznych w ściekach. Określa ilość tlenu
potrzebną bakteriom do utlenienia (biologicznie rozkładalnych) związków
organicznych w warunkach tlenowych w temperaturze 200C.]
Oczyszczalnia obsługuje miasto Chojnice oraz kilka pobliskich
miejscowości z gminy Chojnice. Przepustowość oczyszczalni: średnia
14000 m3/d, max 17000 m3/d. Średnia dobowa ilość ścieków obecnie
dopływających do oczyszczalni nie przekracza 5500 m3.
W okresie od listopada 1999 roku do listopada 2001 roku trwała
modernizacja oczyszczalni ścieków w Chojnicach. Modernizacja oprócz
technologii objęła oczywiście stronę techniczną, która pozwalała
wyeliminować stare, energochłonne i kosztowne w eksploatacji
urządzenia a jednym z najważniejszych zadań była budowa drugiego
osadnika wtórnego. Cały proces modernizacji prowadzono na czynnej
oczyszczalni, co niejednokrotnie powodowało nieuniknione zaburzenia
procesu technologicznego.
W wyniku modernizacji:
1. dobudowano drugi osadnik wtórny;
2. na bazie istniejących komór zbudowano reaktor wielofunkcyjny;
3. oczyszczalnia zyskała drugi, równoległy ciąg technologiczny;
4. wyeliminowano napowietrzanie powierzchniowe i zastosowano
drobno pęcherzykowe;
5. zbudowano stanowisko dmuchaw;
6. piaskowniki wyposażono w separator piasku;
7. uwzględniono potrzebę zagospodarowania osadów i w tym celu
zbudowano kompostownię;
8. zbudowano stacje sanitacji osadu;
9. wprowadzono system sterowania, automatyki i wizualizacji;
44
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
10. zmodernizowano główna
przepompownie ścieków poprzez wymianę pomp i krat;
11. wykonano nowy hermetyczny i
zautomatyzowany punkt zlewni nieczystości płynnych;
12. zmodernizowano budynek socjalno
– techniczny, część dróg
i zieleni.
Po modernizacji na oczyszczalni ścieków zastosowano proces
biologicznego oczyszczania w oparciu o metodę osadu czynnego w
warunkach przedłużonego napowietrzania według schematu
technologicznego Bardenpho z modyfikacją Bernarda. Redukcja
związków biogennych odbywa się na drodze biologicznej. Osad czynny
stabilizowany jest tlenowo w wydzielonej komorze. Reaktor
wielofunkcyjny dzieli się na dwa ciągi technologiczne z następującymi
procesami: predenitryfikacją (generowanie LKT), defosfatacja (komora
beztlenowa), denitryfikacją (komora niedotleniona) i nitryfikacja (komora
tlenowa). Rozdział ścieków oczyszczonych od osadu czynnego
następuje w dwóch osadnikach wtórnych. Osady ściekowe
wyprodukowane w oczyszczalni poddawane są obróbce poprzez
odwadnianie mechaniczne, sanitację i kompostowanie. Komposty
zagospodarowuje się rolniczo. Proces technologiczny zastosowany w
chojnickiej oczyszczalni gwarantuje osiąganie bardzo dobrych wyników
zarówno w redukcji biogenów jak i pozostałych wskaźników
zanieczyszczeń. W styczniu 2002 roku uzyskano pełen efekt ekologiczny
i osiągnięto bardzo dobre wyniki redukcji zanieczyszczeń
a w szczególności eliminacji biogenów na drodze biologicznej.
Zawiesina ogólna – 6,8 g/m3
BZT5 – 6,0 g O2/m3
ChZT – 42,0 g O2/m3
45
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Azot amonowy – 1,0 g N/m3
Azot azotanowy – 6,5 g N/m3
Azot całkowity – 11,3 g N/m3
Fosfor ogólny – 0,2 g P/m3
Odczyn pH – 8,0
Oczyszczalnia ścieków w Chojnicach produkuje około 4000 m3
osadu w roku. Osady poddawane są mechanicznemu odwadnianiu przy
pomocy wirówek dekantacyjnych, a następnie w całości procesowi
higienizacji i kompostowania. Pierwszy etap higienizacji odbywa się
bezpośrednio po odwirowaniu mechanicznym, poprzez wytworzenie
środowiska o wysokim pH, (mieszanie z płynem dymnicowym węgla
brunatnego), a następnie w procesie kompostowania na drodze reakcji
biotermicznych (temp. 55 – 680C) przy udziale odpowiednich ilości masy
organicznej i tlenu. W wyniku tak prowadzonego procesu
kompostowania osadów uzyskujemy materiał stabilny
o luźnej strukturze – przypominający wilgotną ziemie (około 50%
wilgotności), o doskonałych wartościach nawozowych i
strukturotwórczych, stymulujący kwasowość, życie w glebie i aktywność
biologiczną. Badania wskazują brak zagrożenia pod względem
zawartości metali ciężkich jak i ze względów sanitarnych.
Należy nadmienić, że oczyszczalnia ścieków w Chojnicach posiada
pozwolenie wodno – prawne na eksploatacje wydane przez Starostę
Chojnickiego w dniu 11.01.2006 roku, pismo Os. 6223/45/37/05/06.
Pozwolenia wodno – prawnego udzielono na czas określony, tj. do dnia
31.12.2016 roku. Ścieki oczyszczone odprowadzane mogą być do Strugi
Jarcewskiej, położonej w zlewni Jeziora Charzykowskiego w ilości:
Qmax = 17062 m3/d,
i wód deszczowych z terenu miejskiej oczyszczalni w ilości:
q = 233 dm3/s.
46
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Kanalizacja deszczowaOdbiornikiem wód opadowych z terenu miasta Chojnice jest rzeka
Jarcewska Struga, przepływa ona przez miasto i uchodzi do jeziora
Charzykowskiego, które to leży w zlewni rzeki Brdy stanowiącej główne
źródło wody pitnej dla miasta Bydgoszczy.
Na terenie miasta istnieje kanalizacja deszczowa, której pierwsze
kolektory wybudowano w latach 1905 – 1906. Kanały wykonane są z
różnego rodzaju materiałów (rury kamionkowe, betonowe, żeliwne,
PCV). Część kanałów, szczególnie w obrębie starej zabudowy miejskiej,
posiada zbyt małe średnice w stosunku do ilości aktualnie
odprowadzanych wód opadowych i tym samym stają się podczas
intensywnych opadów przeciążone. Są to kanały wybudowane w latach
1905 – 1960. Ze względu na ich wiek oraz panujące ostatnio warunki
pogodowe kolektory te wymagają stałej kontroli i działania w zakresie
utrzymania i zabezpieczenia ich drożności – co wiąże się ze znacznymi
kosztami ponoszonymi przez gestora sieci a mianowicie miasto
Chojnice. Sieć ta powstała w różnych okresach czasu, najczęściej
realizowano cząstkowe rozwiązania, co spowodowało dosyć chaotyczny
układ sieci kanalizacji deszczowej z niedopasowanymi do potrzeb
przekrojami kanałów.
Znaczącym faktem jest jeszcze to, iż ok. 50% miasta nadal nie
posiada kanalizacji deszczowej. W takich wypadkach można zauważyć
odprowadzenia wód opadowych do bezodpływowych niecek terenowych,
co zgodnie z „Koncepcją oczyszczania ścieków deszczowych miasta
Chojnice wraz z uporządkowaniem gospodarki wód deszczowych i
ochrona terenów Parku Krajobrazowego Jeziora Charzykowskiego” –
opracowaną w czerwcu 2003 r., należy traktować jako rozwiązania
prowizoryczne i tymczasowe. Jednakże taka sytuacja związana jest z
47
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
m.in. ukształtowaniem terenu oraz charakterystyczną zwartą zabudową,
zwłaszcza w centrum miasta.
Newralgicznym punktem sieci deszczowej jest bez wątpienia
transport wód opadowych z części południowej miasta poprzez park
1000-lecia, tu odpływ wód wspomagany jest pompownią zlokalizowaną
w tymże parku.
W celu uporządkowania gospodarki wodami opadowymi została
opracowana „Koncepcją…” należy ją jednak traktować jako swoisty
punkt wyjścia, przygotowujący miasto do rozpoczęcia porządkowania
całej infrastruktury dotyczącej właśnie wód opadowych.
Istniejące sieci: wodociągową, sanitarną i deszczową obrazuje
mapa nr 9 (w załączeniu).
3.2 Gospodarka odpadamiProblematyka gospodarki odpadami komunalnymi na terenie
Gminy Miejskiej Chojnice została opisana w odrębnym dokumencie
„Plan gospodarki odpadami dla Gminy Miejskiej Chojnice na lata 2006 –
2009 z perspektywą na lata 2010 – 1014.”
3.3 Infrastruktura komunikacyjna7
Miasto Chojnice jest ważnym węzłem drogowym o znaczeniu
ponadregionalnym.
Układ komunikacji zewnętrznej tworzą:
– droga krajowa nr 22: granica państwa – Kostrzyn – Człuchów –
Chojnice – Starogard Gd.,
– droga wojewódzka nr 212: Osowo Lęborskie – Bytów –
Chojnice – Zamarte,
– droga wojewódzka nr 235: Korne – Chojnice,
7 Projekt studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Chojnice, 2006r
48
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
– droga wojewódzka nr 240: Chojnice – Tuchola – Świecie,
– droga powiatowa nr 05136: Chojniczki – Chojnice,
– droga powiatowa nr 05138: Charzykowy – Karolewo,
– droga powiatowa nr 05148: Chojnice – Duża Cerkwica,
– droga powiatowa nr 05149: Chojnice – Pamiętowo.
Ulice
Kategorie ulic:
ulice krajowe – są kontynuacją w mieście dróg krajowych:
– przebieg drogi nr 22 tworzą ulice: Człuchowska, Sukienników
i Gdańska,
ulice wojewódzkie – są kontynuacją w mieście dróg
wojewódzkich, stanowią ważne ciągi uliczne i są trasami
komunikacji miejskiej.
– przebieg drogi nr 212 tworzą ulice: 14 Lutego, Szeroka,
Stefana Batorego i Bytowska,
– kontynuacją drogi nr 235 jest ul. Kościerska,
– drogę nr 240 wprowadza do miasta ul. Tucholska,
– częściowo Plac Niepodległości, częściowo Plac Jagielloński,
ulice powiatowe – stanowią ważne ciągi uliczne i są trasami
komunikacji miejskiej.
Ulice powiatowe to: Angowicka, Armii Ludowej, Stary Rynek, Al.
Brzozowa, Ceynowy, Czynu Zbrojnego Kolejarzy,
Derdowskiego, Dworcowa, Drzymały, Wł. Jagiełły, Kilińskiego,
Kościuszki, Lichnowska, Młyńska, Mickiewicza, Młodzieżowa,
Prochowa, Niemcewicza, Ogrodowa, Przemysłowa, Reymonta,
Wicka Rogali, 31 Stycznia, Piłsudskiego, Mestwina, Myśliboja,
S. Moniuszki, Małe Osady, A. Frycza Modrzewskiego, J.
49
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Świętopełka, Towarowa, Warszawska, Wysoka, Zielona, Żwirki
i Wigury, Strzelecka,
ulice lokalne miejskie: Stefana Kardynała Wyszyńskiego,
Asnyka, Bankowa, Bieszki, Boczna, Bolesława Chrobrego, Wł.
Broniewskiego, Budowlanych, Cechowa, F. Chopina, M. Curie-
Skłodowskiej, Batalionów Chłopskich, Czarna Droga,
Działkowa, Daleka, Dąbrowskiego, M. Dąbrowskiej, Długosza,
Długa, P. Findera, A. Fredry, Filomatów Chojnickich,
Gimnazjalna, Grunwaldzka, Grobelna, K. I. Gałczyńskiego,
Grunowo, J. Heweliusza, Igielska, S. Jaracza, Jedności
Robotniczej, Jeziorna, Jana Pawła II, Kaszubska, Koszarowa,
Krótka, Kręta, Karnowskiego, Kochanowskiego, Konopnickiej,
Kopernika, L. Kruczkowskiego, H. Kołłątaja, Kwiatowa,
Krasickiego, Kasprowicza, Kraszewskiego, Kasztanowa, Z.
Krasińskiego, S. Konarskiego, Królowej Jadwigi, Kazimierza
Wielkiego, Kazimierza Jagiellończyka, J. Kasprzaka, Książąt
Pomorskich, Leśna, J. Lelewela, Lipowa, Staroszkolna, S.
Staszica, H. Sawickiej, L. Solskiego, Liściasta, Ludowa,
Łanowa, Łużycka, S. Łukowicza, Matejki, A. Majkowskiego,
Morozowa, Mieszka I, M. Nowotki, Nowe Miasto, Nad
Dworcem, Z. Nałkowskiej, S. Okrzei, J. Orkana, Okrężna, E.
Orzeszkowej, Obrońców Westerplatte, Obrońców Chojnic,
Podmurna, Pocztowa, Podgórna, Podlesie, Pokoju
Toruńskiego, Polna, Pietruszkowa, Świętego Piotra, Świętego
Pawła, B. Prusa, I. Paderewskiego, 18 Pułku Ułanów,
Pomorska, Przytorowa, Powstańców Wielkopolskich, M. Reja,
M. Rodziewiczówny, Rzepakowa, Subisława, Sambora,
Sędzickiego, Szewska, H. Sienkiewicza, Szpitalna, L. Staffa,
Swarożyca, Śniadeckich, San Carlos, T. Tetmajera, L.
50
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Waryńskiego, Wojska Polskiego, Willowa, Zaborska, Zawiszy
Czarnego, Zakładowa, Ducha Świętego, Wolszlegera, J.
Rydzkowskiego, M. Szablewskiej, W. Sikorskiego, Armii
Krajowej, Masztalerza, Karsińska, Chocińska, Borska, Czerska,
Kartuska, Wielewska, Bruska, Truskawkowa, J. Słowackiego,
Sportowa, J. Tuwima, Ustronna, S. Wyspiańskiego, Ottona
Weilandta, Widokowa, G. Zapolskiej, Zygmunta Augusta,
Parkowa, P. Gojawiczyńskiej, A. Makowskiego, Cz. Wycecha,
Sobierajczyka, 3 Maja, Jarzębinowa, Modrzewiowa, Jesionowa,
Dębowa, Daglezjowa, Orzechowa, Wiśniowa, Morelowa,
Jabłoniowa, Malinowa, Spółdzielcza, Skrajna, Targowa, J.
Wybickiego, Wodna, Wróblewskiego, Zamieście, S.
Żeromskiego, Brzoskwiniowa, Agrestowa, Porzeczkowa,
Poziomkowa, Al. Bayeux, Spichrzowa, częściowo Plac
Niepodległości, Plac Świętego Jerzego, Plac Piastowski,
częściowo Plac Jagielloński i Plac Kościelny.
Ruch drogowy
Wzrost motoryzacji ma bezpośredni wpływ na wzrost ruchu
drogowego na wszystkich rodzajach ulic, a więc krajowych,
wojewódzkich i lokalnych miejskich, w szczególności jednak na drogach
krajowych i wojewódzkich – głównie tych, które stanowią kontynuację
dróg wojewódzkich. Analiza ruchu jest możliwa jednak tylko na drogach
krajowych, na których w pięcioletnich odstępach czasowych dokonuje się
średniego dobowego pomiaru ruchu.
Stacje paliw
Na terenie miasta zlokalizowanych jest osiem stacji paliw:
51
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
– w pobliżu
skrzyżowania ul. Bytowskiej z ul. Leśną,
– w rejonie
skrzyżowania ul. Gdańskiej i Kasztanowej,
– w pobliżu skrzyżowania ul. Człuchowskiej z ul. Kardynała
Stefana Wyszyńskiego,
– w pobliżu
skrzyżowania ul. Gdańskiej z ul. Czerską,
– w rejonie
skrzyżowania ul. Człuchowskiej z ul. Szeroką,
– w rejonie
skrzyżowania ul. Drzymały z ul. Łanową,
– na terenie bazy
MZK przy ul. Angowickiej,
– w sąsiedztwie
cmentarza komunalnego przy ul. Kościerskiej.
Stacje diagnostyczne obsługi pojazdów samochodowych
W mieście znajdują się cztery takie stacje zlokalizowane w rejonie
skrzyżowania ul. Gdańskiej z ul. J. Matejki, ul. Kościerskiej w rejonie
skrzyżowania z ul. Gdańską oraz na wysokości cmentarza komunalnego
jak również na terenie bazy MZK.
Parkingi
W chwili obecnej Chojnice posiadają 6 parkingów ogólnomiejskich
zlokalizowanych w:
– rejonie
skrzyżowania ul. Sukienników i Bankowej,
– Plac Jagielloński,
52
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
– rejonie
skrzyżowania ul. Młodzieżowej i Kościerskiej,
– Plac Piastowski,
– przy cmentarzu
komunalnym,
– rejonie
skrzyżowania ul. Kościerskiej i Ks. Pomorskich
Komunikacja zbiorowa
Miasto Chojnice obsługiwane jest przez miejską komunikację
autobusową, której trasy wiodą ulicami: Człuchowską, Sukienników,
Gdańską, Bytowską, Batorego, Szeroką, 14 Lutego, Kościerską,
Tucholską, W. Morozowa, Strzelecką, Niemcewicza, 31 Stycznia, W.
Reymonta, Zieloną, H. Derdowskiego, F. Ceynowy, Młodzieżową,
Obrońców Chojnic, Książąt Pomorskich, Jana Pawła II, Towarową,
Lichnowską, Dworcową, Marszałka J. Piłsudskiego, Swarożyca,
Świętopełka, Warszawską, M. Drzymały, Kardynała Stefana
Wyszyńskiego, Brzozową, Armii Ludowej, Wojska Polskiego, Czynu
Zbrojnego Kolejarzy.
Koleje
W Chojnicach zbiega się pięć niżej wymienionych linii kolejowych,
co czyni miasto ważnym węzłem o znaczeniu ponadregionalnym:
– linia I rzędu jednotorowa, niezelektryfikowana – znaczenia
między – regionalnego Piła – Chojnice – Tczew,
– linia I rzędu Runowo Pomorskie – Szczecinek – Chojnice,
dwutorowa niezelektryfikowana, znaczenia regionalnego,
– linia I rzędu jednotorowa, niezelektryfikowana, znaczenia
regionalnego Chojnice – Laskowice – Grudziądz – Działdowo,
53
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
– linia II rzędu jednotorowa, niezelektryfikowana Chojnice –
Lipusz – Kościerzyna,
– linia II rzędu Chojnice – Nakło – Gniezno, niezelektryfikowana,
jednotorowa.
Infrastrukturę komunikacyjną miasta Chojnice przedstawia mapa nr 10
(w załączeniu).
54
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
3.4 Zaopatrzenie w ciepło8
Zaopatrzenie w energię elektryczną
Na terenie miasta nie ma źródeł wytwarzania energii elektrycznej.
Cała energia dostarczana jest z zewnątrz liniami wysokich napięć.
Źródłem zasilania miasta w energię elektryczną są dwa główne
punkty zasilania 110/15 kV:
GPZ nr 1 „Kościerska” o mocy zainstalowanej 2 * 16 MVA,
zlokalizowany w północnej części miasta przy ul. Kościerskiej,
GPZ nr 2 „Przemysłowa” o mocy zainstalowanej 2 * 16 MVA,
zlokalizowany w dzielnicy przemysłowej miasta.
W obu punktach zasilania istnieje możliwość wymiany transformatorów
na jednostki 2 * 25 MVA.
Ponadto na terenie miasta Chojnice dystrybutorem energii jest PKP
Energetyka Sp. z o.o. Zakład Kujawski w Bydgoszczy dysponujący
własną siecią elektroenergetyczną wraz z stacjami transformatorowo-
rozdzielczymi 15/0,4 kV – tabela nr 8.
tab. 8 Stacje elektroenergetyczne PKP Energetyka Sp. z o.o. Zakład Kujawski w Bydgoszczy
Nr stacji Moc transformatorów Ilość transformatorów Stopień wykorzystania
(kVA) (szt.) (%)
2-9-01 160 2 49
2-9-02 160 2 50
2-9-03 315
250
1
1
50
2-9-04 160
100
1
1
49
8 Projekt studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Chojnice, 2006r
55
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Linie wysokich napięć
Główne Punkty Zasilania 110/15 kV zlokalizowane na terenie
miasta pracują w pierścieniu i zasilane są następującymi liniami
wysokich napięć 110 kV:
GPZ nr 1 z kierunku Tucholi i GPZ nr 2. Z tego GPZ
wyprowadzona jest również energia w kierunku GPZ w Brusach
i GPZ w Człuchowie.
GPZ nr 2 z kierunku Sępólna i GPZ nr 1.
Linie wysokiego napięcia 110 kV wprowadzają duże ograniczenia
dostępności terenów położonych w pobliżu przebiegu linii. Prowadzone
są one na słupach stalowo-kratowych. Dla linii 110 kV obowiązuje 35
metrowy pas powierzchni terenu ograniczony dla zabudowy. Linie te nie
powinny się również krzyżować z budynkami mieszkalnymi,
przemysłowymi i gospodarczymi, w których mogą stale przebywać
ludzie.
Stacje transformatorowe
Ogółem na terenie miasta zlokalizowane zostały 86 stacje
transformatorowe murowane parterowe, kontenerowe i słupowe typu
MSTt, MSTw, Muw, STM, STSa i ŻH. Łączna moc zainstalowanych
transformatorów w tych stacjach wynosi ok. 27000 kVA.
Na podstawie gabarytów stacji transformatorowych istnieje możliwość
ustawienia w tych stacjach transformatorów o łącznej mocy ok. 43000
kVA.
Na terenie miasta zlokalizowanych jest również 24 stacji
transformatorowych abonenckich, tj. nie będących własnością
energetyki. Są to stacje zlokalizowane głównie w małych zakładach
przemysłowych i spółdzielniach takich jak: piekarnia, Zakład Mleczarski,
56
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Spółdzielnia Pracy, Mostostal, Zremb, Seko, Projprzem, Polipol, Ginter,
Skiba, DRO – BET.
Sieć średniego napięcia
Sieć średniego napięcia w przeważającej większości wykonana
została jako sieć kablowa. Skoncentrowana jest ona głównie w centrum
miasta oraz na terenach o zwartej zabudowie. Na pozostałych obszarach
sieć średniego napięcia jest siecią napowietrzną.
Z GPZ 110/15 kV nr 1 przy ul. Kościerskiej wyprowadzonych
zostało ogółem 10 linii 15 kV, w tym 8 linii kablowych w kierunku miasta i
4 linie kablowo-napowietrzne terenowe w kierunku Człuchowa, Miastka,
Brus i Charzykowych.
Z GPZ 110/15 kV nr 2 przy ul. Przemysłowej wyprowadzonych
zostało ogółem 16 linii 15 kV, w tym 3 linie w kierunku miasta, 5 linii na
tereny przemysłowe, zlokalizowane we wschodniej części miasta i 8 linii
terenowych, wyprowadzających moc w kierunku Tucholi, Brus, Czerska,
Charzyków, Nieżychowic, Kamienia Kraj., Sępolna Kraj. i Lichnów.
Linie napowietrzne wykonane są z przewodów stalowo –
aluminiowych o przekrojach 35 mm2 i 70 mm2, natomiast linie kablowe o
przekrojach 70 mm2, 120 mm2 i 240 mm2.
57
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
tab. 9 Realizacja sieci elektroenergetycznych w latach 1998 – 2004
lp. rok UlicaYAKY 4x10
YAKY 4x35
YAKY 4x50
YAKY 4x70
YAKY 4x95
YAKY 4x120
YAKY 4x240
25,00 693,00 76,00 45,00 6,00 12801,00 398,00
1 1998 ul. Wiśniowa 32,00 1604,00
2 1999 ul. Jabłoniowa 482,00 410,00 360,00
3 2000ODJ
Słoneczne86,00 6,00 6805,00
4 2000ul.
Młodzieżowa25,00 132,00
5 2001ODJ
Słoneczne76,00 1155,00
6 2001ODJ
Słoneczne215,00
7 2002 Stary Rynek 90,00 45,00 100,00 38,00
8 2002 ul. Szpitalna 65,00
9 2002 Fontanna 3,00
10 2002 ul. Kościuszki 234,00
11 2004ul.
Brzoskwiniowa945,00
12 2004 ul. Orzechowa 823,00
13 2004 ul. Podlesie 313,00
RAZEM [m]: 14044,00
Zużycie energii elektrycznej
Ogólne zapotrzebowanie na moc elektryczną odbiorców
zlokalizowanych na obszarze miasta Chojnice wynosi w granicach 13,0
13,5 MW. W stacjach transformatorowych zainstalowanych jest ok. 29
MW, natomiast wykorzystanie zainstalowanej mocy w stacjach wynosi
ok. 45% - tabela nr 10.
58
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
tab. 10 Zużycie energii elektrycznej w mieście Chojnice w latach 1999-2001.
Rok 1999 2000 2001
Ilość odbiorców szt. 12241 12363 14899
Zużycie energii elektrycznej MWh 22300 22900 6977
Zużycie na odbiorcę kWh 1780,4 1857,6 468,2
Zużycie na mieszkańca kWh 542,9 565,1 197,4
rys. 2 Szacunkowy przyrost zapotrzebowania na moc na obszarze miasta Chojnice w perspektywie do roku 2020.
W zakresie odbiorców użyteczności publicznej i komunalnej są to
przedszkola, szkoły podstawowe, średnie, Politechnika Koszalińska,
przychodnie zdrowia, basen, biblioteka, Archiwum Państwowe, Chojnicki
Dom Kultury, Poczta Polska.
Grupa Energetyczna ENEA S.A Oddział w Bydgoszczy Rejon
Energetyczny Chojnice jest największy w regionie. RE prowadzi swą
59
Szacunkowe zapotrzebowanie na moc elektroenergetyczną na terenie miasta Chojnice
w perspektywie do roku 2020
13,0
14,114,6
16,1 16,6
10
12
14
16
18
moc [MW]
2001 2005 2010 2015 2020
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
działalność na terenie gmin: Chojnice, Tuchola, Czersk i Brusy. Rejon
Energetyczny Chojnice położony na północy Grupy Energetycznej ENEA
S.A. Oddział w Bydgoszczy zajmuje powierzchnię około 2500 km2.
60
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
mapa nr 11 Grupa Energetyczna ENEA S.A Oddział w Bydgoszczy Rejon Energetyczny Chojnice – podział na posterunki.
61
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Zakład Energetyczny podzielony jest na 6 rejonów energetycznych,
22 posterunki oraz Rejon Elektrowni Wodnych. Rejony mają siedziby w
Bydgoszczy, Inowrocławiu, Chojnicach, Nakle, Mogilnie i Świeciu.
62
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
mapa nr 12 Grupa Energetyczna ENEA S.A Oddział w Bydgoszczy – podział na rejony.
63
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Przedmiotem działania Przedsiębiorstwa Spółki jest m. in.:
wytwarzanie, przetwarzanie, przesyłanie i sprzedaż energii
elektrycznej,
budowa, rozbudowa i remonty sieci i urządzeń energetycznych,
eksploatacja urządzeń energetycznych,
konserwacji, eksploatacji, modernizacji oraz budowy oświetlenia
dróg i ulic,
wytyczania trasy przebiegu istniejącego kabla oraz
lokalizowania ewentualnego uszkodzenia kabla
energetycznego,
specjalistycznego, a także typowego transportu
Wszystkie rejony uczestniczą w przesyłaniu oraz dostarczaniu i
sprzedaży odbiorcom energii elektrycznej. Rejon Energetyczny w
Chojnicach obsługuje ok. 50 tys. odbiorców.
Malejąca od 1989 r. tendencja zużycia energii elektrycznej na 1
odbiorcę domowego została zahamowana i od 1994 r. następuje
stopniowy wzrost zużycia energii elektrycznej. Spowodowany jest on
głównie instalowaniem w gospodarstwach domowych dużych ilości
urządzeń energochłonnych. Wzrost zapotrzebowania na energię
elektryczną wymusza konieczność rozbudowy istniejących sieci
elektroenergetycznych, wymiany transformatorów w stacjach
transformatorowych i budowy nowych stacji. Celem rozwoju sieci
elektroenergetycznych będzie bezproblemowe, niezawodne,
stuprocentowe zapewnienie dostawy energii elektrycznej do odbiorców.
Energia elektryczna należy do nośników energetycznych całkowicie
czystych ekologicznie i bezpiecznych. Należy więc przypuszczać, że
zastosowanie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w
kolejnych latach, mimo stosunkowo wysokiej ceny 1 kWh, będzie
systematycznie wzrastać.
64
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Standardy zaopatrzenia w energię elektryczną
Przyjmuje się następujący system i standardy zaopatrzenia w
energię elektryczną:
a)źródłem energii elektrycznej miasta pozostaną 2 główne punkty
zasilania. Docelowo w miarę wzrostu zapotrzebowania na energię
elektryczną istnieje możliwość wymiany transformatorów na
jednostki 2 * 25 MVA,
b)dalsza elektryfikacja miasta, zwłaszcza osiedli mieszkaniowych
wymaga realizacjinowych odcinków sieci średniego napięcia,
budowy kolejnych stacji transformatorowych oraz budowy sieci
niskiego napięcia. Założono, że na terenach
o intensywnej zabudowie stacje transformatorowe należy
realizować jako murowane parterowe, natomiast na terenach o
rozproszonej zabudowie stacje słupowe,
c) w założeniach docelowych należy przyjąć, że dostarczana do
odbiorców energia elektryczna winna, bez żadnych ograniczeń,
pokrywać potrzeby miasta na:
cele komunalno – bytowe mieszkańców,
usługi,
oświetlenie,
potrzeby rolnictwa.
Uwarunkowania elektryfikacji miasta
Główne punkty zasilania oraz sieć wysokiego napięcia 110 kV
stanowią integralną część układu krajowego systemu energetycznego. Z
chwilą oddania w 1995 r. do eksploatacji GPZ 110/15 kV w Brusach,
sytuacja energetyczna w tej części województwa bydgoskiego uległa
radykalnej poprawie. Nie ma ograniczeń w dostawie energii elektrycznej.
Wszystkie wnioski odbiorców o przyłączenie do wspólnej sieci lub
65
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
zwiększenie zapotrzebowania mocy załatwiane są pozytywnie. Na
terenach przewidzianych pod nowe inwestycje konieczna jest jedynie
budowa kolejnych stacji transformatorowych i sieci
elektroenergetycznych.
3.5 Zaopatrzenie w gaz9
Miasto zaopatrywane jest w gaz ziemny wysoko metanowy GZ –
50 z krajowego systemu sieci gazowych gazociągiem wysokiego
ciśnienia (w/c) o średnicy DN 150 i ciśnieniu roboczym 2,5 MPa relacji
Grudziądz – Tuchola – Chojnice. Gazociąg ten zasila stację redukcyjno-
pomiarową pierwszego stopnia (SRP-Io) „Lipienice” oraz dwa lokalne
gazociągi wysokiego ciśnienia relacji:
Chojnice – Sępólno Krajeńskie – gazociąg DN 150 o długości
ok. 11 km,
Chojnice – Człuchów – gazociąg DN 150 o długości ok. 8,6 km.
tab. 11 Charakterystyka stacji redukcyjno – pomiarowej pierwszego stopnia (SRP-Io) „Lipienice”
przepustowość Q = 3000 Nm3/h
obciążenie szczytowe (sezon zimowy) Q = 2048 Nm3/h
ciśnienie wlotowe 2,3 = 5 MPa
ciśnienie wylotowe 0,4 MPa
Na terenie miasta brak jest gazociągów wysokiego ciśnienia.
System gazociągów w/ć dostarcza gaz ziemny do stacji redukcyjno-
pomiarowej pierwszego stopnia „Lipienice” położonej na wschód od
miasta Chojnice w miejscowości Lipienice. W stacji tej ciśnienie gazu
9 Projekt studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Chojnice, 2006r
66
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
redukowane jest do poziomu 0,4 MPa i dalej rozprowadzane systemem
sieci średniego ciśnienia (ś/c).
tab. 12 Zestawienie istniejących stacji redukcyjno-pomiarowych drugiego stopnia wraz z danymi dotyczącymi ich wydajności.
Lp. Lokalizacja Wydajność Q [m3/h]
1 ul. Jana Pawła II 3000
2 ul. Kościerska-Ceynowy 2000
3 ul. Pomorska 2000
4 ul. Gałczyńskiego 2000
5 ul. Wiśniowa 1500
Sieć gazowa średniego i niskiego ciśnienia
Na terenie miasta Chojnice rozprowadzenie gazu ziemnego do
odbiorców odbywa się poprzez:
system sieci gazowych średniego ciśnienia przeznaczonych
głównie do zasilania odbiorców o zapotrzebowaniu powyżej 70
Nm3/h oraz w pewnym zakresie małych odbiorców (w tym
odbiorców domowych) zlokalizowanych bezpośrednio przy
gazociągach średniego ciśnienia,
stacje redukcyjno-pomiarowe drugiego stopnia (SRP-IIo)
redukujące gaz do niskiego ciśnienia,
system sieci niskiego ciśnienia zaopatrujący w gaz odbiorców o
zapotrzebowaniu
do 70 Nm3/h.
Sieć gazowa średniego ciśnienia posiada łączną długość 14458 m.
Sieć gazowa niskiego ciśnienia jest znacznie rozbudowana i obejmuje
67
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
prawie cały obszar miasta. Długość sieci wynosi ponad 51 km. Stan
techniczny sieci gazowej ocenia się jako dobry. Stopień gazyfikacji
obszaru miasta szacuje się na ok. 80%.
Do niedawna budowano gazociągi tylko ze stali z izolacją
bitumiczną, o żywotności do 25 lat. Aktualnie do budowy
gazociągów używa się: rury stalowe z izolacją trójwarstwową
polietylenową oraz ochroną antykorozyjną (zakres średnic
80500 mm),
rury z polietylenu PE (zakres średnic 32315 mm),
rury z poliamidu PA (zakres średnic 18110 mm).
Zgodnie z normą zakładową ZN-G-3101 używa się rury ze stali
niestopowych i niskostopowych, bez szwu i ze szwem. Pod względem
wymagań jakościowych norma ta jest zbieżna z normami ISO i EN.
Gazociągi z rur polietylowych PE na dużą skalę buduje się w
Polsce od początki lat 90-tych. Wykonuję się je dla sieci niskiego i
średniego ciśnienia. Nie wymagają ochrony antykorozyjnej.
Gazociągi z rur poliamidowych (nylonowych) PA są budowane w
Polsce od roku 1994. Buduje się je dla sieci gazowych niskiego i
średniego ciśnienia.
68
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
tab. 13 Realizacja sieci gazowych w latach 1997 – 2000lp. rok Ulica u/ć 63 u/ć 90 u/ć 100 u/ć 110 u/ć 125 śr/ć 150 śr/ć 160 śr/ć 180 u/ć 200 u/ć 225 u/ć 250 u/ć 300 u/ć 350
552,50 73,04 22,20 1042,77 799,25 19,00 19,20 1020,79 1,90 310,88 277,30 50,70 107,79
1 1997 18 P.U. Pomorskich 286,30
2 1998 31,65
3 1998 6,39
4 1998 ul. Wiśniowa 22,2 19,00 1,90 277,30 50,70 50,70
5 1998 ul. Strzelecka 153,90
6 1999 ul. Nałkowskiej 109,40
7 1999 ul. Słowackiego 116,85
8 1999 ul. Heweliusza 56,45
9 1999 ul. Dąbrowskiej 65,00
10 1999 ul. Skłodowskiej 36,96 75,70
11 1999 ul. Wiśniowa 50,70
12 1999 ul. Działkowa 175,30
13 1999 ul. Żeromskiego 138,27 81,28
14 1999 ul. Prochowa 29,10 19,20 351,15
15 1999 ul. Śniadeckich 52,95
16 2000 ul. Krasińskiego 238,25 82,30
17 2000 ul. Kopernika 373,40
18 2000 ul. Leśna-Jarzębinowa 552,50 73,04 81,49 637,99
RAZEM [m]: 4297,32
69
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Zużycie gazu oraz charakterystyka odbiorców
Największą liczebnie grupę odbiorców gazu stanowią odbiorcy
indywidualni, pobierający gaz ziemny GZ-50 do celów komunalno –
bytowych, a także częściowo grzewczych. Drugą grupę stanowią
odbiorcy wykorzystujący paliwo gazowe dla celów grzewczych we
własnych kotłowniach. Trzecia grupa to zakłady przemysłowe
pobierające gaz ziemny dla celów technologicznych i grzewczych.
tab. 14 Struktura odbiorców gazu ziemnego w latach 2000 – 2001 na terenie miasta Chojnice
RokIlość odbiorców gazu
Gospodarstwa domowe Odbiorcy przemysłowi
Pozostali odbiorcy
łącznie korzystające z ogrzewania
2000 6345 1237 15 18
2001 5590 866 15 21
tab. 15 Zużycie gazu ziemnego w latach 1999-2001 na terenie m. Chojnice
RokZużycie gazu [tys. Nm3]
Gospodarstwa domowe
Odbiorcy przemysłowi Pozostali odbiorcy Łącznie
1999 - - - 7351
2000 4315 1325 1450 7090
2001 3998 1140 1385 6824
Stan prawny przedsiębiorstwa zarządzającego systemem i zakres
wykonywanych usług
Do roku 1996 rejon województw gdańskiego, słupskiego,
bydgoskiego, toruńskiego włocławskiego i elbląskiego, obsługiwany był
przez Pomorski Okręgowy Zakład Gazownictwa z siedzibą w Gdańsku
(POZG), który był jednym z sześciu zakładów działających w ramach
przedsiębiorstwa Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG). W
70
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1996 r. przedsiębiorstwo państwowe PGNiG przekształcone zostało
w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa PGNiG S.A. w Warszawie. Z
dniem 1 stycznia 2000 r. w ramach PGNiG S.A. powołano następujące
jednostki organizacyjne:
zakłady obsługujące przemysł – w ramach tej grupy powołano 6
Regionalnych Oddziałów Przesyłu,
zakłady obsługujące dystrybucję – powołano 23 zakłady
dystrybucyjne.
Oddział Zakład Gazowniczy w Bydgoszczy jest jednym z oddziałów
Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A. w Warszawie,
jednoosobowej Spółki Skarbu Państwa. Oddział Zakład Gazowniczy w
Bydgoszczy działa na obszarze województwa Kujawsko-Pomorskiego,
oraz częściowo na terenie województwa Pomorskiego (Chojnice i
Czersk).
Eksploatacją sieci gazowej na terenie miasta Chojnice zajmuje się
bezpośrednio Rozdzielnia Gazu w Chojnicach podległa Zakładowi
Gazowniczemu w Bydgoszczy.
Do zakresu czynności Rozdzielni Gazu w Chojnicach należy m.in.:
kontrola oraz ocena stanu technicznego istniejących
gazociągów,
wykonywanie robót przyłączeniowych, konserwacyjnych i
remontowych na sieci gazowej,
rozruch gazociągów,
udział w odbiorach gazociągów, przyłączy i instalacji gazowych.
Według danych przedsiębiorstwa Polskie Górnictwo Nafty i Gazu
Oddział Pomorski Zakład Gazowniczy w Gdańsku, docelowo źródłem
gazu ziemnego GZ-50 w rejonie miasta Chojnice będzie doprowadzony
od strony południowej gazociąg wysokiego ciśnienia relacji „Włocławek-
Wybrzeże”. Gazociąg ten o średnicy DN 500 i ciśnieniu 8,4 MPa ma
71
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
stanowić część systemu gazociągów wysokiego ciśnienia zasilających
województwo pomorskie i kujawsko – pomorskie.
PGNiG Oddział Pomorski Zakład Gazowniczy w Gdańsku
opracowuje plany gazyfikacji poszczególnych rejonów województwa
pomorskiego i uzależnia program gazyfikacji tych rejonów od
zgłaszanego przez potencjalnych odbiorców zapotrzebowania
na gaz ziemny GZ-50.
W rejonie miasta Chojnice brak jest potencjalnych dużych
odbiorców gazu ziemnego.
Analizując rejony o największym zapotrzebowaniu na paliwa
gazowe można wskazać jedynie dwa rejony miasta, które w przyszłości
(do roku 20152020) mogą wymagać stosunkowo większego
zapotrzebowania na paliwa gazowe.
Do rejonów tych można zaliczyć:
obszar zachodni i północno-zachodni miasta (Zamieście,
Osiedle Słoneczne, Osiedle Leśne) – przewidywane
zapotrzebowanie na paliwa gazowe może wynieść ok. 4,64,8
mln Nm3,
obszar północny miasta (Osiedle Hallera, Osiedle 700-Lecia,
Osiedle Kaszubskie, Osiedle Bursztynowe) – przewidywane
zapotrzebowanie na paliwa gazowe może wynieść ok. 2,93,0
mln Nm3.
Dodatkowo do rejonów perspektywicznych pod względem
zapotrzebowania na paliwa gazowe można zaliczyć rejon południowo-
wschodni miasta (ul. Przemysłowa, Zakładowa, Lichnowska, Składowa)
– w tym rejonie możliwe jest alternatywne wprowadzenie bloków
energetycznych oraz innych specjalistycznych urządzeń grzewczych
opalanych gazem ziemnym.
72
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
możliwości zwiększenia dostaw gazu ziemnego dla miasta Chojnice
Zabezpieczenie jak i możliwość zwiększenia dostaw gazu
ziemnego dla Chojnic jak również dla całego rejonu województwa
pomorskiego w perspektywie do roku 2020 uzależnione jest od realizacji
kilku bardzo ważnych dla rejonu Pomorza inwestycji:
budowy gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Włocławek –
Wiczlino – Rumia – Reda – Mechelinki o średnicy DN 500.
Gazociąg ten przebiegać będzie od Wiczlina
w kierunku Rumii i Redy, gdzie na pograniczu obu miast
zlokalizowana zostanie stacja redukcyjno – pomiarowa SRP-Io
„Rumia – Reda” i dalej aż do zbiornika podziemnego w
Mechelinkach. Docelowo ww. gazociąg stanowić będzie
podstawowe źródło gazu ziemnego dla aglomeracji
trójmiejskiej, rejonu północnego i południowego województwa
pomorskiego,
budowa podziemnego zbiornika retencyjno – wyrównawczego
„Kosakowo”. Inwestycja ta o charakterze strategicznym zapewni
bezpieczeństwo energetyczne w zakresie zaopatrzenia w
paliwa gazowe praktycznie całego północnego obszaru Polski.
Przyjmuje się, że zbiornik ten będzie głównym źródłem gazu
ziemnego dla całego województwa pomorskiego oraz dla
aglomeracji trójmiejskiej.
cel rozwoju sieci gazowych
Od szeregu lat odnotowuje się w mieście stały wzrost ilości
odbiorców zarówno wśród gospodarstw domowych jak i wśród
odbiorców przemysłowych. Gaz ze względu na wygodę, czystość
użytkowania i cenę jest konkurencyjny wobec innych źródeł energii.
Należy przypuszczać, że zużycie gazu w następnych latach
73
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
systematycznie będzie wzrastać. Wzrost zapotrzebowania na gaz
wymusza konieczność budowy kolejnych stacji redukcyjnych II° oraz
rozbudowy i budowy sieci gazowych średniego i niskiego ciśnienia.
Celem rozwoju sieci gazowych będzie bezproblemowe,
ekologicznie czyste, konkurencyjne cenowo oraz bezpieczne
dostarczenie gazu do odbiorców. Zakłada się pełną obsługę istniejącej i
projektowanej zabudowy miasta w zakresie potrzeb komunalno –
bytowych, usługowych i przemysłowych oraz szersze wykorzystanie
gazu do celów grzewczych zwłaszcza w dzielnicach nie objętych miejską
siecią ciepłowniczą.
Istniejące sieci ciepłownicze i elektryczne obrazują mapy nr 13 i 14 (w
załączeniu).
74
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
4. PROBLEMY I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA GMINY MIEJSKIEJ CHOJNICE
4.1 Zanieczyszczenia powietrzaCzynnikiem, który w znacznym stopniu oddziałuje na poziom życia
jest stan czystości powietrza. Ochrona powietrza polega na zapewnieniu
jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez utrzymanie poziomów
substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co
najmniej na tych poziomach oraz zmniejszenie poziomów substancji w
powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane.
W ochronie powietrza przed zanieczyszczeniem występują dwa główne
problemy o różnym stopniu trudności i różnych barierach utrudniających
lub ograniczających ich rozwiązywanie. Pierwszym jest zmniejszenie
zanieczyszczenia powietrza substancjami pyłowymi, powstającymi w
wyniku spalania paliw i stosowania różnorodnych technologii
przemysłowych. Drugi problem to zmniejszenie zanieczyszczenia
powietrza substancjami gazowymi. Zanieczyszczenie to substancje,
które ze względu na swoje właściwości zmieniają średni skład atmosfery.
Substancje te są usuwane z atmosfery poprzez procesy fizyczne lub
dzięki procesom biologicznym albo poprzez reakcje chemiczne, w
których powstają inne związki będące często również
zanieczyszczeniami tzw. zanieczyszczenia wtórne. Źródłami
zanieczyszczeń powietrza są:
źródła energetyczne i przemysłowe;
niska emisja;
komunikacyjne źródła zanieczyszczeń;
emisja niezorganizowana;
Wszystkie wymienione wyżej źródła zanieczyszczeń występują na
terenie Gminy Miejskiej Chojnice. Do najważniejszych niekorzystnych
75
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
zjawisk wymuszających działania w zakresie ochrony powietrza przed
zanieczyszczeniem zalicza się:
emisję zorganizowaną pochodzącą ze źródeł punktowych
(przemysł, usługi, lokalne kotłownie z ogrzewania budynków
mieszkalnych tzw. niska emisja);
emisję niezorganizowaną tj. emisję zanieczyszczeń
wprowadzanych do powietrza bez pośrednictwa
przeznaczonych do tego celu środków technicznych np.
spawanie czy lakierowanie wykonywane poza obrębem
warsztatu czy spalanie na powierzchni ziemi jak wypalanie traw,
itp., lub
emisję ze źródeł liniowych i powierzchniowych ( drogi, parkingi).
Podstawowym źródłem zanieczyszczeń powietrza jest emisja substancji
toksycznych pochodzących z procesów spalania paliw stałych, ciekłych i
gazowych w celach energetycznych i technologicznych. Głównymi
źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza w procesach przemysłowych
są procesy spalania paliw dla potrzeb technologicznych oraz
grzewczych. Przyczynami tego są przede wszystkim przestarzałe
urządzenia wytwórcze, nisko sprawne instalacje ochrony środowiska, jak
też spalanie niskiej jakości paliw. Podstawową masę zanieczyszczeń
odprowadzanych do atmosfery stanowi dwutlenek węgla. Jednak
najbardziej uciążliwe składniki spalin to przede wszystkim dwutlenek
siarki, tlenki azotu, tlenek węgla i pył. W mniejszych ilościach emitowane
są również chlorowodór, różnego rodzaju węglowodory aromatyczne i
alifatyczne oraz związki węgla elementarnego w postaci sadzy. Wraz z
pyłem emitowane są również metale ciężkie i pierwiastki
promieniotwórcze. Przy spalaniu odpadów z produkcji tworzyw
sztucznych opartych na polichlorku winylu do atmosfery mogą dostawać
się substancje chlorowcopochodne, a wśród nich dioksyny i furany. Ze
76
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
źródeł emisji poza przemysłowych istotną rolę odgrywają źródła emisji
niskiej związanej z eksploatacją niskosprawnych palenisk węglowych w
domach mieszkalnych i użyteczności publicznej. W chwili obecnej
gospodarstwa domowe na terenie Gminy Miejskiej Chojnice korzystają w
zdecydowanej większości z niskosprawnych palenisk węglowych
opalanych najczęściej niskogatunkowym węglem, a często także
różnego rodzaju materiałami odpadowymi i odpadami komunalnymi.
Dodatkowo kotlinowe położenie, szczególnie środkowej części miasta
wpływa negatywnie na rozprzestrzenianie się przedmiotowych
zanieczyszczeń. Według analizy zawartej w Strategii Ekorozwoju
Powiatu Chojnickiego zdecydowanie wyższy poziom zanieczyszczenia
powietrza emisją pyłową i gazową na terenie Powiatu, w tym również na
terenie Gminy Miejskiej Chojnice występuje w sezonie grzewczym.
Według badań przeprowadzonych przez WSSE w Chojnicach wartości
średniorocznych stężeń podstawowych czynników w okresie od 1997r
znacząco wzrosły, nie przekroczyły jednak dopuszczalnych norm. W
Chojnicach zakładem emitującym największe ilości pyłów i gazów jest
Miejski Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.. W 2004 r. przedmiotowy
zakład wyemitował do powietrza 60,7 Mg/rok SO2, 49,3 Mg/rok NO2 oraz
48,9 Mg/rok pyłu. Najwyższe w województwie pomorskim spośród
maksymalnych stężeń średniodobowych stwierdzono miedzy innymi na
terenie miasta Chojnice tj. 117 µg/m³ i 81 µg/m³ - odpowiednio 78% i
54% dopuszczalnej wartości10. W stosunku do roku 2003 nastąpił wzrost
maksymalnego stężenia średniodobowego o około 40-50%.
10 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku, Raport o stanie środowiska Województwa
Pomorskiego, Gdańsk 2004r.
77
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
rys. 3 Ocena stanu czystości powietrza na terenie województwa pomorskiego na podstawie maksymalnego stężenia średniodobowego dwutlenku siarki (2004 r.)
78
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
W 2004 roku nie zaobserwowano znaczących zmian stężeń dwutlenku
azotu w powietrzu. Jego średnioroczne stężenie w 2004r wyniosło 25
µg/m³ przy wartości dopuszczalnego stężenia D=40 µg/m³.
79
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
rys. 4 Ocena stanu czystości powietrza atmosferycznego na terenie województwa pomorskiego na podstawie średniorocznego stężenia dwutlenku azotu (2004 r.)
80
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Tlenek węgla jest to zanieczyszczenie powstające głównie w
wyniku niepełnego spalania paliw; jego źródłem jest transport drogowy
oraz energetyka. Dla tlenku węgla normowana jest średnia krocząca 8-
godzinna, rozumiana jako wartość maksymalna z serii kroczących
średnich 8-godzinnych z całej doby. Stężenie dopuszczalne wynosi 10
000 µg/m³. W punktach pomiarowych nie odnotowano przekroczeń
dopuszczalnej normy.
Źródłem pyłu zawieszonego w powietrzu, oprócz energetyki, są
procesy produkcyjne, ruch drogowy, rozładunek materiałów sypkich oraz
pylenie wtórne z podłoża. Norma dla stężenia średniorocznego wynosi
40 µg/m³. W 2004r na terenie miasta Chojnice nie odnotowano
przekroczeń stężeń średniorocznych tego zanieczyszczenia. W 2004r
jego stężenie średnioroczne wyniosło 23 µg/m³.
81
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
rys. 5 Ocena stanu czystości powietrza atmosferycznego na terenie województwa pomorskiego na podstawie średniorocznego stężenia pyłu zawieszonego (2004 r.)
82
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Głównym źródłem jego emisji na terenie miasta Chojnice jest droga
krajowa 22. W mniejszym stopniu uciążliwość stanowią drogi
wojewódzkie. Poziom emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych
zależny jest od wielu parametrów, ale do najważniejszych należy:
natężenie ruchu pojazdów na drogach, udział ruchu tranzytowego, stan
nawierzchni dróg oraz drożność dróg na terenach zabudowanych.
Średnie natężenie ruchu na drogach przedstawia tabela nr 16.
tab. 16 Natężenie ruchu na drogach krajowych na terenie miasta Chojnice
Rodzaj drogi punkt
pomiaru
Pojazdy ogółem
w ciągu dobyOsobowe Ciężarowe
Droga Krajowa
DK 22 ul.Gdańska 4331 b.d. b.d.
DK 22 ul. Sukienników 10 225 b.d. b.d.
DK 22 ul.Człuchowska 16120 b.d. b.d.
Źródło: „Strategia Ekorozwoju Powiatu Chojnickiego , zgodnie z zaleceniami AGENDY 21”
Dla wyliczenia szacunkowej emisji zanieczyszczeń z dróg na
terenie miasta Chojnice przyjęto udział ruchu tranzytowego na poziomie
35%, co oznacza że dla ulic Człuchowskiej, Gdańskiej i Sukienników
natężenie ruchu pojazdów ciężarowych w ciągu doby wynosi
odpowiednio: 5.642 poj/dobę, 1.515 poj/dobę, 3.578,75 poj/dobę. W
porównaniu do źródeł energii na terenie Gminy Miejskiej Chojnice
pojazdy samochodowe na głównych drogach w ciągu roku wprowadzają
do atmosfery niższe wartości zanieczyszczeń, jednak lokalizacja
transportu w częściach miasta o dużym zagęszczeniu zabudowy
mieszkaniowej powoduje, że emisja ze spalin samochodowych jest
poważnym problemem. Obecność spalin samochodowych najdotkliwiej
odczuwana jest w letnie dni, ponieważ oprócz toksycznych spalin tworzy
83
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
się szkodliwa dla zdrowia przypowierzchniowa warstwa ozonu
pochodzenia fotochemicznego
Szczególna uciążliwość drogi krajowej Nr 22 przyczyniła się do
zamierzeń wyprowadzenia ruchu samochodowego, a w szczególności
tranzytowego z granic miasta poprzez wybudowanie obwodnicy.
Utrzymanie dobrej jakości powietrza a nawet poprawę jego jakości
można uzyskać przez ograniczenie szkodliwych dla środowiska
technologii, zmniejszenie oddziaływania obszarów niskiej emisji na
środowisko naturalne, stworzenie warunków rozwoju dla gazyfikacji
gminy, likwidację lub modernizację kotłowni tradycyjnych, poprawę
nawierzchni dróg, budowę obwodnicy, a przede wszystkim poprzez
zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
4.2 Zagrożenia wódZagrożeniem dla wód powierzchniowych i podziemnych na terenie
miasta Chojnice jest niewłaściwe odprowadzanie wód opadowych,
nielegalne zrzuty ścieków socjalno – bytowych z zabudowy
mieszkaniowej do Strugi Jarcewskiej, dzikie składowiska odpadów oraz
nieszczelne szamba. Zagrożeniem są również nieliczne gospodarstwa
rolne występujące na terenie miasta przechowywujące niewłaściwie
nawozy naturalne pochodzenia zwierzęcego (bezpośrednio na
powierzchni ziemi lub na przepuszczalnych płytach). Na terenie miasta
nie wszystkie budynki podłączone są do zbiorowego systemu
odprowadzenia i oczyszczania ścieków. Ścieki socjalno – bytowe z
zabudowy nie podłączonej do kanalizacji sanitarnej odprowadzane są do
szamb lub bezpośrednio do Strugi Jarcewskiej. Nieszczelne szamba,
„dzikie” wyloty kanalizacji oraz nie w pełni oczyszczone ścieki stanowią
znaczne zagrożenie dla stanu czystości wód powierzchniowych i
podziemnych, wprowadzając głównie zanieczyszczenia wyrażone jako
84
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
BZT5, ChZT, azot amonowy, fosforany i zanieczyszczenia
bakteriologiczne. Ścieki deszczowe przede wszystkim z dróg, parkingów
i stacji paliw mogą zanieczyszczać wody głównie substancjami
ropopochodnymi spłukiwanymi z nawierzchni. Spłukiwane natomiast z
pół nawozy wprowadzają znaczne ilości związków azotu i fosforu.
Oczyszczanie wód opadowych powinno dotyczyć terenów narażonych
na duża emisję zanieczyszczeń. Głównie dotyczy to powierzchni
komunikacyjnych w ruchu publicznym. Na pozostałych obszarach wody
opadowe należy maksymalnie zatrzymywać w miejscu powstawania
opadów poprzez systemy infiltracyjne do gruntu. Kształtowanie
systemów kanalizacji deszczowej winno polegać na maksymalnym
spowolnieniu spływów deszczowych oraz kierowaniu wód do zbiorników
retencyjnych. Oczyszczanie wód opadowych winno odbywać się w
odpowiednio dobranych separatorach ropopochodnych. Innym
sposobem ograniczania ilości wód opadowych jest jej zbiorowe i
indywidualne neutralizowanie w miejscu powstawania. Zgodnie z
założeniami Strategii Ekorozwoju Powiatu Chojnickiego jednym z
założeń neutralizacji wód opadowych jest bieżące wydawanie warunków
na indywidualną neutralizację wód deszczowych dla projektowanych i
modernizowanych budowli na terenie powiatu chojnickiego opartą o
powierzchnie przepuszczalne i stosowanie wprowadzania ich do gruntu.
Oczyszczanie wód opadowych należy przewidzieć jedynie dla dróg o
powierzchniach utwardzonych oraz obszarów o rozproszonej zabudowie,
gdzie kanalizacja deszczowa istnieje. Na istniejących i projektowanych
wylotach kanalizacji deszczowej należy zamontować piaskowniki i
separatory.
85
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
4.3 Zanieczyszczenia glebyGleby, obok przebiegającego bardzo powoli procesowi tworzenia,
podlegają równocześnie procesom degradacji, które mogą niekiedy
przebiegać bardzo szybko. Wyróżnia się procesy degradacji:
fizycznej
chemicznej
biologicznej
Procesy te są ze sobą ściśle połączone i mogą być wywoływane
tymi samymi przyczynami. Degradacja gleby powoduje również
określone skutki środowiskowe, wykraczające poza samo środowisko
glebowe.
Na terenie miasta zanieczyszczeniu mogą ulec gleby, występujące
w bezpośrednim sąsiedztwie dróg o wysokim natężeniu ruchu – głównie
drogi krajowej Nr 22 i dróg wojewódzkich. W przyszłości zwiększenia
zanieczyszczeń gleb należy spodziewać się po uruchomieniu obwodnicy.
Istotne jest więc prowadzenie monitoringu zanieczyszczenia gleb w tym
rejonie. Źródłem zanieczyszczenia gleby mogą być również „dzikie
wysypiska” stanowiące również zagrożenia dla wód podziemnych.
Należy prowadzić bieżącą inwentaryzację „dzikich wysypisk”, ich
likwidowanie oraz przeprowadzanie rekultywacji terenów na których one
występowały.
Na terenie miasta Chojnice dotychczas stwierdzono występowanie
jednego „dzikiego wysypiska” zlokalizowanego na os. Kaszubskim –
działka nr 506/98. Odpady tam składowane to odpady typu gruz
betonowy i ceglany. Po ich usunięciu planuje się przeprowadzenie dwu
etapowej rekultywacji terenu.
86
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
4.4 Hałas i wibracjeHałasem nazywa się wszystkie niepożądane, nieprzyjemne,
dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechanicznego ośrodka sprężystego
oddziaływujące na organizm ludzki. Hałas uważany jest za czynnik
zanieczyszczający środowisko. Obiekty przemysłowe, ruch drogowy,
kolejowy stanowią główne źródła emisji hałasu do środowiska, a tym
samym kształtują klimat akustyczny w rejonie ich oddziaływania.
Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu
akustycznego środowiska, w szczególności poprzez utrzymanie poziomu
hałasu poniżej dopuszczalnego lub, co najmniej na tym poziomie jak i na
zmniejszeniu poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie
jest on dotrzymany.
Do głównych źródeł uciążliwości akustycznej na terenie Gminy
Miejskiej Chojnice należą:
hałas drogowy;
hałas przemysłowy;
Pod pojęciem hałasu drogowego rozumie się hałas pochodzący od
środków transportu poruszających się po wszelkiego rodzaju drogach.
Jest to hałas typu liniowego. Szlakiem drogowym pogarszającym klimat
akustyczny na terenie Gminy Miejskiej Chojnice jest droga krajowa Nr
22. Odbywa się tu ruch gospodarczy, tranzytowy oraz turystyczny. Ruch
drogowy nasila się w okresie letnim, związane jest to z rozpoczęciem się
sezonu turystycznego. Działaniem dążącym do zmniejszenia tej
uciążliwości akustycznej jest wyprowadzenie ruchu samochodowego z
granic miasta poprzez budowę obwodnicy. Należy również rozważyć
możliwości zmniejszenia uciążliwości hałasu drogowego poprzez
budowę przeszkód akustycznych w postaci ekranów lub pasów zieleni.
Drugim źródłem hałasu są zakłady przemysłowe i odbywające się w nich
procesy technologiczne. Na hałas przemysłowy składają się wszelkie
87
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
źródła dźwięku znajdujące się na terenie zakładu, zarówno na otwartej
przestrzeni jak i w budynkach. Działalność gospodarcza w Gminie
Miejskiej Chojnice jest różnorodna i obejmuje między innymi przemysł
budowlany, mięsny oraz usług transportowych. Na terenie miasta istnieje
szczególnie jedno uciążliwe źródło hałasu o charakterze przemysłowym
– jest to Zakład „DRO – BET” Musolf s.j. przy ul. Kościerskiej. Źródłem
przedmiotowego hałasu są wibroprasy kroczące do produkcji
krawężników oraz do produkcji kostki brukowej.
Wszelkie informacje na temat hałasu oparte są na źródłach
subiektywnych pochodzących z opinii mieszkańców. Nie wykonano
aktualnej mapy akustycznej miasta, która pozwoliłaby na obiektywne
zweryfikowanie tych informacji.
4.5 Promieniowanie elektromagnetyczneZgodnie z ustawą Prawo Ochrony Środowiska elektromagnetyczne
promieniowanie niejonizujące stanowi uciążliwość dla środowiska.
Źródłami lub urządzeniami, które wytwarzają pola elektromagnetyczne
są urządzenia:
wytwarzające pole elektryczne i magnetyczne stałe;
wytwarzające pole elektryczne i magnetyczne o częstotliowości
50 Hz, takie jak : stacje i linie elektroenergetyczne;
wytwarzające pole elektromagnetyczne o częstotliwości od 1
Khz DO 300000 MHz, są to: urządzenia radiokomunikacyjne,
radionawigacyjne i radiolokacyjne.
Na terenie miasta Chojnice występują linie elektroenergetyczne,
oraz punktowe obiekty, w których umieszczone są urządzenia emitujące
szkodliwe fale. Zasięg tych urządzeń na ogół ogranicza się do
zabezpieczonych przed wstępem osób postronnych terenów zakładu.
Uwzględniając rozmieszczenie anten sektorowych telefonii komórkowej
88
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
ocenia się, że wypadkowe pola o wartościach gęstości mocy większych
od 0,1 W/m² występują w otoczeniu tych anten, w maksymalnym zasięgu
nieprzekraczającym 28 m i na wysokości około 50 m n.p.t. Przy
wydawaniu pozwoleń na instalacje nowych stacji telefonicznych i
komórkowych należy zwrócić uwagę na rozmieszczenie anten
sektorowych w bezpiecznym zasięgu oddziaływania i na odpowiedniej
wysokości.
4.6 Poważne awarieZgodnie z ustawą Prawo Ochrony Środowiska, poważna awaria to
zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstałe na
skutek procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, które
prowadzi do powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub
środowiska. Potencjalnym źródłem zagrożenia na terenie miasta
Chojnice może być transport drogowy, za pomocą którego przewożone
są substancje niebezpieczne. Do terenów potencjalnie zagrożonych
możliwością wystąpienia takiego zdarzenia to otoczenie drogi krajowej nr
22.
89
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
5. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA
5.1 Polityka ekologiczna gminy miejskiej Chojnice i działania priorytetoweJako założenie wyjściowe do Programu ochrony środowiska dla
Gminy Miejskiej Chojnice przyjęto uwarunkowania zewnętrzne i
wewnętrzne, wynikające z obowiązujących aktów prawnych, programów
wyższego rzędu oraz dokumentów planistycznych uwzględniających
problematykę ochrony środowiska. Niezbędne było również
uwzględnienie zamierzeń rozwojowych miasta, zarówno w zakresie
gospodarczym i przestrzennym, jak i społecznym. Uwarunkowania te, w
powiązaniu z aktualnym stanem środowiska w mieście były podstawą do
zdefiniowania priorytetów i celów w zakresie ochrony środowiska i
racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych. Zasady realizacji
polityki ekologicznej, cele i zadania ujęte w „Programie wykonawczym do
II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002 – 2010” oraz w
dostosowanej do wymagań ustawy Prawo ochrony środowiska, Polityce
ekologicznej państwa na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2007 – 2010, zostały przyjęte jako podstawa
niniejszego Programu.
Na podstawie Programu Ochrony Środowiska Województwa
Pomorskiego, Strategii Ekorozwoju Powiatu Chojnickiego, zgodnie z
zaleceniami Agendy 21 dla Gminy Miejskiej Chojnice istotne znaczenie
mają następujące cele i kierunki działań:
1. poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego
w tym :
poprawa jakości wód i zabezpieczenie przeciwpowodziowe;
racjonalizacja gospodarki odpadami;
poprawa jakości powietrza i ochrona przed hałasem;
90
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
ochrona gleb i powierzchni ziemi;
przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska z tytułu awarii
przemysłowych, infrastrukturowych i innych
2. ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne użytkowanie
zasobów przyrody,
3. zrównoważone wykorzystanie surowców, materiałów, wody i
energii, w tym:
oszczędne gospodarowanie zasobami wody;
wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii;
4. zagadnienia o charakterze systemowym, w tym:
rozwój edukacji ekologicznej;
zarządzane środowiskowe.
CEL DŁUGOTERMINOWY I
„POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZEŃSTWA
EKOLOGICZNEGO”
CELE KRÓTKOTERMINOWE:
1. Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód,
racjonalizacja zużycia wody.
2. Polepszenie jakości powietrza, a przez to jakości życia
mieszkańców;
3. Zmniejszenie uciążliwości akustycznej dla mieszkańców miasta,
wynikającej z ponadnormatywnego poziomu hałasu
emitowanego przez środki transportu oraz źródła przemysłowe;
4. Ochrona mieszkańców przed oddziaływaniem pól
elektromagnetycznych;
91
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
5. Ochrona przed poważnymi awariami oraz sprostanie
nowopowstającym zadaniom, takim jak zapewnienie
bezpieczeństwa chemicznego lub biologicznego.
CEL DŁUGOTERMINOWY II
„OCHRONA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO I RACJONALNE
UŻYTKOWANIE ZASOBÓW PRZYRODY”
CEL KRÓTKOTERMINOWY
Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem
georóżnorodności i bioróżnorodności.
CEL DŁUGOTERMINOWY III
„ZRÓWNOWAŻONE WYKORZYSTANIE MATERIAŁÓW, WODY
I ENERGII”
CEL KRÓTKOTERMINOWY
Racjonalne zużycie materiałów, wody i energii, wraz ze wzrostem
udziału wykorzystywanych zasobów energii odnawialnej
CEL DŁUGOTERMINOWY IV
„ZAGADNIENIA O CHARAKTERZE SYSTEMOWYM”
92
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
CEL KRÓTKOTERMINOWY
Wykształcenie wśród mieszkańców zachowań proekologicznych oraz
poczucia odpowiedzialności za jakość środowiska i współuczestniczenia
w procesach decyzyjnych na szczeblu gminnym.
5.2 Harmonogram zadaniowyWyznaczone cele ekologiczne jakie należy podjąć w zakresie
ochrony środowiska na terenie Gminy Miejskiej Chojnice, stanowią
podstawę dla realizacji konkretnych zadań ekologicznych na przestrzeni
najbliższych lat. Zestawienie zadań ekologicznych dla Gminy Miejskiej
Chojnice, z uwzględnieniem aspektów ekonomicznych, zawarto w
poniżej przedstawionym harmonogramie zadaniowym. (tabela nr 17).
Z uwagi na szeroki zakres przedsięwzięć koniecznych do osiągnięcia
wyznaczonych celów, spośród zadań ekologicznych wybrano grupę,
którą należy realizować w pierwszej kolejności (w latach 2006 – 2009)
jako tzw. zadania krótkoterminowe. Pozostałe zadania to zadania
długoterminowe, realizowane w latach 2010 – 2014.
93
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
tab. 17 Harmonogram zadaniowy
Cel ekologiczny Kierunek działania
Zadanie ekologiczneJednostki i podmioty
odpowiedzialne za realizację
Lata realizacji
koszty wdrożenia
Źródła finansowania
2006
2007
2008
2009
2010
- 20
14
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego
Gospodarka wodna - Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód, racjonalizacja zużycia wody.
Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód
1. Poprawa jakości wody pitnej dzięki modernizacji istniejących stacji uzdatniania wody i budowie nowych;
Gmina Miejska, Miejskie Wodociągi Zadanie ciągłe Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne,Środki UE
2. Zabezpieczenie i likwidacja nieeksploatowanych studni, stanowiących potencjalne źródło zanieczyszczenia zbiorników wód podziemnych a także likwidacja ujęć wód małych, płytkich oraz niekorzystnie położonych (np. blisko stacji paliw)
Gmina Miejska, Miejskie Wodociągi
x x x x Koszty inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne,Środki UE
3. Zintensyfikowanie rozbudowy, renowacji i modernizacji sieci wodociągowej (w tym wymiany sieci azbestowo-cementowych), a przez to minimalizacja strat wody na przesyle wody wodociągowej;
Gmina Miejska, Miejskie Wodociągi
x x x x x Koszty inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne,Środki UE
94
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Budowa sieci wodociągowej
według Wieloletniego Planu Rozwoju i Modernizacji:
Gmina Miejska, Miejskie Wodociągi 1.477.750 zł
Budżet Miasta,Kredyty, pożyczki, Środki pomocowe UE
- Dworcowa, Gimnazjalna, Myślibora, Plac Kościelny, Nowe Miasto, Młyńska, Małe Osady, Staffa
x 480.750 zł.
- 31 Stycznia, Solskiego x 279.000 zł.
- Kochanowskiego, Prochowa x 168.000 zł.- Piłsudskiego, Mestwina x 550.000 zł- Dalsza rozbudowa i wymiana
sieci wodociągowej wg zaktualizowanego Planu Rozwoju i Modernizacji
x
4. Ograniczanie zanieczyszczeń wód spowodowanych nielegalnymi zrzutami ścieków socjalno – bytowych i przemysłowych produkcją rolną przez realizację ustawy o rolnictwie ekologicznym, Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej oraz programów rolno-środowiskowych – upowszechnianie ekologizacji rolnictwa i realizacji programów rolno-środowiskowych
Gmina Miejska
Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne,Środki UE
Racjonalizacja zużycia wody
1. Wprowadzenie systemu kontroli wodochłonności w formie obowiązku rejestracji zużycia wody na cele przemysłowe i rolnicze
StarostwoGmina Miejska, Miejskie Wodociągi
x x x
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących
95
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 112. Przeprowadzanie akcji
edukacyjno – informacyjnej propagującej optymalizację zużycia wody przez indywidualnych użytkowników (np. Gromadzenie wody deszczowej i wykorzystywanie jej na cele agrarne – do podlewania zieleni, technicznych możliwości zmniejszenia zużycia wody w gospodarstwach domowych itp.)
StarostwoGmina Miejska
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne
3. Optymalizacja wykorzystania i modernizacja istniejącej oczyszczalni ścieków w Igłach z uwzględnieniem możliwości jakie daje Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK)
Gmina Miejska, Miejskie Wodociągi x x x x x Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE,Dotacje, kredyty
4. Zintensyfikowanie rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej oraz sukcesywna modernizacja istniejącej sieci (rozdział kanalizacji sanitarnej i deszczowej na terenach miejskich)
Gmina Miejska, Miejskie Wodociąg x x x x x Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE,Dotacje, kredyty
5. Budowa sieci kanalizacyjnej w Mieście Chojnice zgodnie z Wieloletnim Planem Rozwoju i Modernizacji
Gmina Miejska, Miejskie Wodociągi x x x x x b.d.
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE,Dotacje, kredyty
6. Budowa i modernizacja sieci kanalizacji deszczowej na terenie miasta
Gmina Miejska
x x x x x b.d.
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE,Dotacje, kredyty
7. Budowa oczyszczalni przyzagrodowych na terenach, gdzie budowa sieci kanalizacyjnej jest nieopłacalna z przyczyn ekonomicznych lub technicznych (ukształtowanie terenu)
Gmina Miejska, Miejskie Wodociągi Mieszkańcy x x x x x Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE,Dotacje, kredyty
96
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Gospodarka odpadami
Realizacja opracowanego „Planu gospodarki odpadami dla Gminy Miejskiej Chojnice”
Zgodnie z harmonogramem realizacyjnym Planu Gospodarki Odpadami
Powietrze atmosferyczne – polepszenie jakości powietrza, a przez to jakości życia mieszkańców
Ograniczenie emisji do powietrza w energetyce i przemyśle
1. Modernizacja układów technologicznych oraz montaż urządzeń ograniczających emisję (szczególnie w zakresie zmniejszania emisji ze źródeł ciepłowniczych)
Podmioty gospodarcze – zakłady przemysłowe Zadanie ciągłe Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
2. Zachęcanie zakładów do samokontroli poprzez wprowadzanie systemów zarządzania środowiskiem (ISO 14 000) w obrębie przedsiębiorstwa
Wojewoda,Starostwo,Gmina Miejska Zadanie ciągłe
Koszty pozainwesty
cyjne
Środki własne jednostek realizujących
3. Spalanie węgla lepszej jakości lub zamiana nośnika energii na bardziej ekologiczny oraz wprowadzanie nowoczesnych technik spalania paliw
Podmioty gospodarcze – zakłady przemysłowe
Zadanie ciągłe Koszty inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
Ograniczenie emisji w sektorze mieszkalnictwa
1. Centralizacja uciepłowienia prowadząca do likwidacji małych kotłowni i indywidualnych palenisk domowych
Gmina Miejska, Zakłady ciepłownicze i kotłownie
Zadanie ciągłe Koszty inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
2. Eliminowanie węgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych i gospodarstwach domowych, rozpowszechnienie stosowania drewna, trocin, wierzby energetycznej czy gazu
Użytkownicy środowiska
Zadanie ciągłe Koszty inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
3. Rozbudowa sieci gazowej na obszarze powiatu i zwiększenie liczby odbiorców
Gmina Miejska,Zakład Gazowniczy
Zadanie ciągłe Koszty inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
4. Promowanie nowych nośników energii ekologicznej pochodzących ze źródeł odnawialnych – energia słoneczna, wiatrowa, wodna, geotermalna
Starostwo,Gmina Miejska
Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne
97
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 115. Promowanie działań
termorenowacyjnych budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej dających możliwość energooszczędności
Starostwo,Gmina Miejska
Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne
6. Edukacja ekologiczna społeczeństwa na temat wykorzystania proekologicznych nośników energii i szkodliwości spalania materiałów odpadowych (szczególnie tworzyw sztucznych)
Starostwo,Gmina Miejska
Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne
Ograniczenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych
1. Wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum miasta, budowa obejść drogowych, obwodnicy, przebudowa dróg o małej przepustowości
Gmina MiejskaZarządcy Dróg x x x x x Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE
2. Bieżąca modernizacja dróg i ciągów komunikacyjnych (krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych)
Właściwy zarządca dróg:GDDKiA, Zarząd Dróg Wojewódzkich,Powiatowy Zarząd Dróg,Gmina Miejska
x x x x x
Koszty inwestycyjne zależne od
planów finansowych
jednostek realizujących
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE
Hałas –zmniejszenie uciążliwości akustycznej dla mieszkańców
Hałas komunikacyjny
1. Wyprowadzanie ruchu tranzytowego z centrów miast przez budowę obwodnicy i obejść drogowych
Gmina Miejska,Zarządcy Dróg x x x x x Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE
2. Budowa ekranów akustycznych na odcinkach nowych tras obwodnicowych, przebiegających w pobliżu terenów zabudowanych
Zarządcy Dróg
x x x x x Koszty inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE
Hałas przemysłowy
1. Współpraca z WIOŚ w zakresie kontrolowania zakładów przemysłowych dla których istnieje podejrzenie ponadnormatywnej emisji hałasu
Starostwo,Gmina Miejska
Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostki realizującej
98
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 112. Integrowanie planów
zagospodarowania przestrzennego z problemami zagrożenia hałasem
Gmina Miejska
Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostki realizującej
Pola elektromagnety-czne –ochrona mieszkańców przed oddziały-waniem pól elektromagnety-cznym
Ograniczanie oddziaływania emisji do środowiska
1. Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego zagadnienia pól elektromagnetycznych
Gmina Miejska
Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostki realizującej
Bezpieczeństwo ekologiczne –ochrona przed poważnymi awariami
1. Zwiększenie bezpieczeństwa przewozów substancji niebezpiecznych przez kontrolę przewozów i stanu technicznego pojazdów oraz czasu pracy kierowców
Policja,Inspekcja Ruchu Drogowego Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostki realizującej
2. Wyznaczanie optymalnych tras przewozu substancji niebezpiecznych oraz stworzenie stanowisk postojowych i parkingów dla pojazdów przewożących substancje niebezpieczne
Właściwi Zarządcy Dróg
Zadanie ciągłe
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostki realizującej
Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne użytkowanie zasobówOchrona zasobów przyrody –zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem georóżnorodności i bioróżnorodności
Ochrona i rozwój systemu obszarów chronionych i form ochrony
1. Współpraca Starostwa, Gmin, Zaborskiego Parku Krajobrazowego Tucholskiego Parku Krajobrazowego, Parku Narodowego Bory Tucholskie z województwem i ministerstwem w aktualizowaniu spójnej bazy danych na temat form ochrony przyrody
Starostwo, Gmina Miejska,Zaborski Park Krajobrazowy,Tucholski Park Krajobrazowy, Park Narodowy Bory Tucholskie,Nadleśnictwa
Zadanie ciągłe Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących
99
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
2. Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych
Gmina Miejska
Zadanie ciągłe
Koszty zależne od podjętych
działań
Środki własne jednostek realizujących
3. Powiększanie istniejących już obszarów chronionych, np. OChK
Wojewoda,Gmina Miejska
x x x x x
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących
4. Wspieranie działań na rzecz utworzenia Światowego Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie
Starostwo,Gmina Miejska
x x x x x
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących
5. Wzrost powierzchni terenów zieleni na terenie miasta
Gmina Miejska
x x x x
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących,GFOŚiGW
6. Rewaloryzacja parków miejskich Gmina Miejska
x x x x
Koszty pozainwestyc
yjne - administracyj
ne
Środki własne jednostek realizujących,GFOŚiGW
7. Wspieranie i promowanie rolnictwa ekologicznego i agroturystyki
Starostwo,Gmina Miejska, ODR Zadanie ciągłe
Koszty pozainwesty
cyjne
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE
8. Wdrażanie i upowszechnianie zasad dobrej praktyki rolniczej (KDPR)
Starostwo,Gminy,ODR
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
Ochrona zasobów kopalin i powierzchni ziemi
1. Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego wszystkich rozpoznanych złóż
Gmina Miejska
x x x xKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
2. Inwentaryzacja oraz rekultywacja terenów zdegradowanych (dzikie wysypiska)
Gmina Miejska,Użytkownicy środowiska
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
100
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii
Racjonalne zużycie materiałów, wody i energii, wraz ze wzrostem udziału wykorzystywanych zasobów energii odnawialnej
Zmniejszenie materiałochłon-ności i odpadowości produkcji
1. Stosowanie bodźców ekonomicznych dla przedsięwzięć proekologicznych (ulgi podatkowe, możliwości współfinansowania)
Starostwo,Gmina Miejska
x x x x xKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
Zmniejszenie energochłonno-ści gospodarki
1. Wprowadzanie energooszczędnych technologii w przemyśle i energetyce
Użytkownicy środowiska x x x x x Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
2. Zmniejszenie strat na przesyle energii cieplnej poprzez modernizacje systemów przesyłowych
Użytkownicy środowiska x x x x x Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
Racjonalizacja zużycia wody
1. Modernizacja sieci wodociągowych w celu zmniejszenia strat wody na przesyle w sieci
Gminy,Przedsiębiorstwa komunalne x x x x x Koszty
inwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Środki UE,Dotacje, kredyty
Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych
1. Promowanie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych np. poprzez stworzenie katalogu dostępnych na rynku ofert z tej dziedziny
Starostwo,Gmina Miejska
x x x xKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
Zagadnienia o charakterze systemowym
101
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Wykształcenie wśród mieszkańców zachowań proekologicznych oraz poczucia odpowiedzialności za jakość środowiska i współuczestniczenia w procesach decyzyjnych na szczeblu gminnym
Edukacja ekologiczna społeczeństwa
1. Inspirowanie wspólnych działań starostwa, samorządów gminnych, Promocji Regionu Chojnickiego oraz Dyrekcji Parku Narodowego i Parków Krajobrazowych, Fundacji Ekologicznej Ziemi Chojnickiej i Zaborskiej m.in. w zakresie inicjatyw promujących kulturę regionu oraz ochronę środowiska naturalnego
Starostwo, Gmina Miejska, Promocja Regionu Chojnickiego, Parki Krajobrazowe, Park Narodowy, Nadleśnictwa, Fundacja Ekologiczna Ziemi Chojnickiej i Zaborskiej
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne, sponsoring
2. Prowadzenie edukacji ekologicznej w szerokim aspekcie społecznym (różne grupy społeczne) w dziedzinie proekologicznych zachowań oraz zdrowego stylu życia
Starostwo,Gmina Miejska
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne
3. Prowadzenie regularnych akcji zachęcających mieszkańców i właścicieli obiektów do większej dbałości o bezpośrednie sąsiedztwo (np. Przeprowadzenie w gminach konkursów na najładniejszy ogródek lub balkon)
Gmina Miejska
x x x x xKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,Fundusze ekologiczne
4. Wprowadzanie treści ekologicznych do wszystkich przedmiotów nauczania
SzkołyZadanie ciągłe
Koszty pozainwesty
cyjne
Środki własne jednostek realizujących
5. Zapoczątkowanie programu tworzenia szkolnych ostoi przyrody, czyli opieka nad skwerami, parkami, lasem komunalnym
Gmina Miejska, Szkoły x x x x X
Koszty pozainwesty
cyjne
Środki własne jednostek realizujących
6. Dostosowanie profilu kształcenia do potrzeb lokalnych np. Poprzez stworzenie profilu kształcenia zawodowego w kierunku rolnictwa ekologicznego oraz agroturystyki
Starostwo,Gmina Miejska,Kuratorium Oświaty
x x x x X Koszty pozainwesty
cyjne
Środki własne jednostek realizujących
102
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
7. Współpraca z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi
Starostwo, Gmina Miejska,Promocja Regionu Chojnickiego, Parki Krajobrazowe, Park Narodowy, Nadleśnictwa
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących
Określanie aspektów ekologicznych w planowaniu przestrzennym i strategicznym
1. Wprowadzanie do wszystkich strategii i polityk sektorowych zagadnień z dziedziny ochrony środowiska
Starostwo,Gmina miejska
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,PFOŚiGW
2. Przygotowywanie obszarów aktywizacji rozwoju gospodarczego dla małych i średnich przedsiębiorstw nieuciążliwych dla środowiska, poprzez: uzbrajanie terenów przeznaczonych pod inwestycje, przygotowywanie i rozpowszechnianie informacji o procedurze inwestycyjnej oraz wymaganiach w zakresie ochrony środowiska dla planowanych przedsięwzięć, wprowadzenie systemu zachęt dla inwestorów proekologicznych
Gmina Miejska
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,PFOŚiGW
3. Łączenie potrzeb wynikających z działań w zakresie ochrony środowiska z aspektami przeciwdziałania bezrobociu np. poprzez stworzenie systemu prac interwencyjnych na potrzeby udrażniania rowów melioracyjnych, tworzenie tzw. „zielonych miejsc pracy” na parkingach leśnych i in.
Starostwo, Gmina Miejska, PUP
Zadanie ciągłeKoszty
pozainwestycyjne
Środki własne jednostek realizujących,
Wykaz zastosowanych skrótów:WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska,ODR – Ośrodek Doradztwa Rolniczego,PUP - Powiatowy Urząd Pracy,b.d. –brak danych
103
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
6 INSTRUMENTY EKONOMICZNE REALIZACJI PROGRAMURealizacja zadań z zakresu infrastruktury ochrony środowiska
wymaga zarezerwowania środków finansowych, które znacząco
przewyższają możliwości budżetowe jednostek samorządu
terytorialnego. Istnieje zatem konieczność pozyskania zewnętrznych
źródeł finansowego wsparcia przedsięwzięć inwestycyjnych. Dla
jednostek samorządowych dostępnymi sposobami finansowania
inwestycji są:
środki własne;
kredyty i pożyczki udzielane w bankach komercyjnych;
kredyty i pożyczki o oprocentowaniu preferencyjnym
udzielane przez instytucje wspierające rozwój gmin;
dotacje państwowe z funduszy krajowych i zagranicznych;
emisja obligacji.
Podstawę systemu finansowania zadań w obszarze ochrony
środowiska stanowią instytucjonalne fundusze ochrony środowiska i
gospodarki wodnej. Gromadzą one wpływy z opłat płaconych za
korzystanie ze środowiska i jego zasobów przez podmioty gospodarcze
oraz kar nakładanych za ponadnormatywne zanieczyszczanie
środowiska. Aktualnie ustawy: Prawo ochrony środowiska oraz Prawo
wodne, wymieniają listę celów ogólnych, które powinny być wspierane
finansowo przez te fundusze, precyzują przedmiotowe i podmiotowe
ograniczenia udostępnianych środków finansowych z funduszy
ekologicznych. Zgodnie z nimi każdy fundusz stosuje własne kryteria
oraz procedury oceny i wyboru proponowanych przedsięwzięć
inwestycyjnych. Dysponuje także własnymi zasadami udzielania i
umarzania pożyczek. Funduszami tymi są:
104
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie
finansowe przedsięwzięć podejmowanych dla poprawy jakości
środowiska w Polsce. Fundusz działa w oparciu o Strategię zatwierdzoną
przez jego organy nadzorcze oraz ministra środowiska, a także
zaakceptowaną przez komisje Sejmu i Senatu RP. Zgodnie z tym
dokumentem, misją Narodowego Funduszu jest wspieranie
konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju kraju oraz wynikających
z niej celów i zadań polityki ekologicznej państwa. Priorytety przy
podejmowaniu decyzji o finansowaniu działań ekologicznych są zgodne
z listą programów priorytetowych Funduszu przewidzianych do
dofinansowania na dany rok, oparte na Programie wykonawczym do
Polityki ekologicznej państwa, propozycjach ministra środowiska,
wojewódzkich listach przedsięwzięć priorytetowych.
W Narodowym Funduszu obowiązują następujące formy
dofinansowania:
pożyczki
pożyczki płatnicze
kredyty udzielane przez banki ze środków Narodowego
Funduszu
dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów i
pożyczek
dotacje
umorzenia
Wysokość dofinansowania udzielonego przez Narodowy Fundusz
jest uzależniona od efektywności wykorzystania środków Funduszu, z
zastosowaniem zasady uzyskania optymalnego efektu ekologicznego i
ekonomicznego. Udzielone przez Narodowy Fundusz dofinansowanie, w
105
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
formie pożyczek i kredytów generalnie nie może przekroczyć 70 %
kosztów realizacji przedsięwzięcia. Pożyczki mogą być częściowo
umarzane, pod warunkiem terminowego wykonania zadań i osiągnięcia
planowanych w nich efektów.
O dofinansowanie ze środków Funduszu mogą ubiegać się:
jednostki samorządu terytorialnego i ich związki;
administracja państwowa;
przedsiębiorcy;
jednostki szkolnictwa wyższego;
jednostki organizacyjne ochrony środowiska;
organizacje pozarządowe;
osoby fizyczne
Warunki udzielenia dofinansowania:
udokumentowane pełne pokrycie planowanych kosztów
przedsięwzięcia;
wywiązanie się przez Wnioskodawcę z obowiązku uiszczenia
opłat i kar, stanowiących przychody Narodowego Funduszu
oraz wywiązywania się z innych zobowiązań w stosunku do
Funduszu;
przedsięwzięcie spełnia kryteria wyboru przedsięwzięć
ustalonych przez Narodowy Fundusz;
przedsięwzięcie nie może być zakończone;
wniosek spełnia wymagania formalne;
udzielone dofinansowanie nie może przekroczyć kosztów
przedsięwzięcia;
zostało zapewnione zabezpieczenie zwrotu udzielonego
dofinansowania
106
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
została zawarta umowa cywilno- prawna określająca warunki
dofinansowania zgodnie z wzorem stosowanym w Narodowym
Funduszu
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Wojewódzkie fundusze działają na podstawie ustawy Prawo
Ochrony Środowiska. Samodzielnie gospodarują mieniem stanowiącym
cześć mienia Skarbu Państwa oraz odpowiadają za swoje zobowiązania.
W Funduszu obowiązują następujące formy finansowania:
pożyczki;
dotacje;
dopłaty do kredytów bankowych
Dominującą formą pomocy finansowej ze środków są
oprocentowane pożyczki udzielane na preferencyjnych warunkach.
Istnieją możliwości częściowego umorzenia pożyczek. Dotacje mogą być
udzielane na proekologiczne zadania inwestycyjne i modernizacyjne
realizowane przez jednostki sfery budżetowej, jednostki samorządów i
inne jednostki organizacyjne prowadzące działalność w zakresie ochrony
zdrowia, profilaktyki zdrowotnej, pomocy społecznej, oświaty i kultury.
Pomoc ze środków Funduszu może być udzielona wszelkim podmiotom
realizującym zadania z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
odpowiadające kryteriom wyboru przedsięwzięć na wniosek spełniający
wymagania formalne.
Powiatowy i Gminny fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej
Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej został
powołany na mocy Ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska w
1994r. Na mocy w/w Ustawy w 1999 r. powołany został natomiast
Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
107
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Przedmiotowe fundusze działają w strukturach administracji publicznej.
Dochodami Powiatowych funduszy są wpływy z tytułu opłat za
składowanie odpadów i kar związanych z niewłaściwym ich
składowaniem oraz pozostałe opłaty za gospodarcze korzystanie ze
środowiska i wprowadzane w nim zmiany. Natomiast dochodami
Gminnego Funduszu są wpływy z tytułu opłat i kar za usuwanie drzew,
opłat za składowanie odpadów i kar związanych z niewłaściwym ich
składowaniem oraz pozostałe opłaty za gospodarcze korzystanie ze
środowiska i wprowadzanie w nim zmian.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska w
dziale II rozdziale 4 określa przeznaczenie środków finansowych
funduszy gminnych i powiatowych.
Zgodnie z art. 406 w/w ustawy środki gminnych i powiatowych
funduszy przeznacza się na:
edukację ekologiczną oraz propagowanie działań
proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju;
wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu
środowiska;
wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz
badań stanu środowiska, a także systemów pomiarowych
zużycia wody i ciepła;
realizację zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych służących
ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub
urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji
wodnej;
urządzanie i utrzymanie terenów zieleni, zadrzewień,
zakrzewień oraz parków;
realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami;
wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom;
108
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których
występują przekroczenia standardów jakości środowiska;
wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej
oraz pomoc dla wprowadzania bardziej przyjaznych dla
środowiska nośników energii;
wspieranie ekologicznych form transportu;
działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio
oddziaływującego na stan gleby, powietrza i wód, w
szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych
produkujących metodami ekologicznymi położonych na
obszarach szczególnie chronionych na podstawie przepisów
ustawy o ochronie przyrody;
inne zadania służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej
wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na
programy ochrony środowiska.
Ponadto środki powiatowych funduszy mogą być przeznaczone
dodatkowo na realizację przedsięwzięć związanych z ochroną
powierzchni ziemi.
Przy realizacji Programu Ochrony Środowiska duże znaczenie
może odgrywać współpraca z szeregiem innych organizacji i funduszy.
W zakresie ochrony środowiska, rozwoju regionalnego funkcjonuje m.in.:
o EKOFUNDUSZ – jest fundacją powołaną w 1992 r. przez
Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami
finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego
długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska.
Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego długu podjęły
Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i
Norwegia. EkoFundusz zarządza środkami finansowymi
pochodzącymi z ekokonwersji łącznie ponad 571 mln USD do
109
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
wydatkowania w latach 1992 – 2010. Celem Ekofunduszu jest
finansowe wspieranie szczególnie ważnych przedsięwzięć dla
ochrony środowiska w Polsce, głównie z dziedzin: oszczędności
energii, promocji odnawialnych źródeł energii, eliminacji emisji
metanu z kopalni węgla i składowisk odpadów komunalnych,
eliminacji zużycia z procesów produkcyjnych; środki na
realizację zadań Fundusz pozyskuje z ekokonwersji polskiego
długu zagranicznego;
o Bank Ochrony Środowiska. S. A. – podobnie jak fundusze
ochrony środowiska posiada środki na wspieranie inwestycji
proekologicznych w formie niskoprocentowych kredytów. Bank
Ochrony Środowiska ma statutowo nałożony obowiązek
kredytowania inwestycji służących ochronie środowiska.
Udziela kredytów na między innymi: budowę składowisk
odpadów i innych obiektów do odzysku i unieszkodliwiania
odpadów, zakup urządzeń związanych z usuwaniem odpadów,
zakup sprzętu niezbędnego do zorganizowania zbiórki i
transportu odpadów. Kredyty z BOŚ umożliwiają sfinansowanie
zadania inwestycyjnego w 100%. Środki te są oprocentowane w
wysokości od 1%. Okres spłaty kredytu wynosi 5 lat, a okres
karencji 1 rok. BOŚ udziela również kredytów ze środków
NFOŚiGW i WFOŚiGW.
W kontekście akcesji Polski do struktur Unii Europejskiej,
najważniejszym instrumentem finansowym realizacji Programu Ochrony
Środowiska będą środki Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych.
110
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
rys. 6 Pomoc strukturalna UE przyznana Polsce na lata 2004 – 2006 (mld euro)
Ogółem pomoc do 2006 r. ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬ 12,5
2006 ▬▬▬▬▬ 4,7
2005 ▬▬▬▬ 4,1
2004 ▬▬▬ 3,7źródło: Rzeczpospolita , nr 165 , 17 lipca 2003 r.
Głównym celem polityki regionalnej Unii Europejskiej jest
wyrównanie różnic międzyregionalnych w poziomie życia i w rozwoju
gospodarczym pomiędzy najbiedniejszymi a najbogatszymi regionami
państw członkowskich, a przez to zwiększenie społecznej i gospodarczej
spójności Unii. Polityka strukturalna i regionalna UE realizowana jest
poprzez współfinansowanie za pomocą funduszy strukturalnych i
Funduszu Spójności określonych programów i projektów rozwoju
regionalnego. Na realizację wymienionego wyżej celu pomoc z funduszy
strukturalnych kierowana jest do regionów , których zamożność, liczona
za pomocą wskaźnika poziomu produktu krajowego brutto na jednego
mieszkańca (za ostatnie trzy lata według parytetu siły nabywczej) jest
mniejsza niż 75% przeciętnej wartości tego wskaźnika w całej UE.
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej istnieje więc
możliwość finansowania inwestycji w ochronie środowiska z Funduszy
Strukturalnych oraz Funduszu Spójności, a także możliwość
finansowania inwestycji ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego
Rozwoju Regionalnego (inwestycje w skali regionalnej i lokalnej). Ramy
przedsięwzięć inwestycyjnych finansowanych w przyszłości ze
wspomnianych funduszy określa Narodowy Plan Rozwoju (2004 – 2006).
Fundusz Spójności, inaczej zwanym Funduszem Kohezji jest to
czasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej, których
Produkt Krajowy Brutto nie przekracza 90% średniej dla wszystkich
111
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
krajów członkowskich. Realizację Funduszu Spójności zaplanowano na
lata 1993-99. Na szczycie Unii Europejskiej w Berlinie postanowiono
przedłużyć jego działanie do 2006 r. Pomoc, którą kraje członkowskie UE
otrzymują w ramach Funduszu obejmuje finansowanie projektów
dotyczących inwestycji w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury
transportowej. Budżet Funduszu Spójności na lata 2000 – 2006 wynosi
18 mld Euro. Może on przyczyniać się do finansowania:
projektów;
etapów projektu, które są technicznie lub finansowo niezależne;
grupy projektów powiązanych ze sobą widoczną strategią
tworzącą spójną całość.
Fundusz może również udzielać pomocy:
na wstępne badania odnoszące się do kwalifikujących się
projektów, łącznie z tymi, które są koniecznie dla ich
wprowadzenia;
na środki wsparcia technicznego, a w szczególności na środki
poziome takie jak badania porównawcze mające na celu ocenę
wpływu pomocy wspólnotowej, na środki i badania, które
przyczyniają się do oceny, monitorowania lub oszacowania
projektów, oraz wzmocnieniu i zagwarantowaniu
koordynowania projektów i ich spójności, a w szczególności
spójności z politykami wspólnotowymi.
W przypadku Funduszy Strukturalnych Komisja Europejska zatwierdza
dokumenty programowe- w szczególności programy operacyjne. Projekty
zatwierdzane są na poziomie krajowym i akceptowane przez Komisję
Europejską pod warunkiem zachowania spójności z głównymi celami
każdego z programów operacyjnych oraz zgodności z warunkami
wybieralności projektów każdego z funduszy strukturalnych. Istnieją co
112
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
najmniej dwa sposoby sięgania po pomoc w ramach funduszy
strukturalnych:
1. Ogłaszany jest termin nadsyłania wniosków.
Instytucja zarządzająca lub wdrażająca każdego programu
operacyjnego jest odpowiedzialna za obsługę zgłaszanych przez
potencjalnych odbiorców pomocy wniosków. Wyraźnie wskazane
„kryteria wyboru”, pozwalają na jasny i obiektywny wybór projektów, a z
drugiej strony pozwalają projektodawcom, na określenie jaki rodzaj
projektów może być dofinansowany oraz jakie z nich zostaną uznane za
priorytetowe. Po zatwierdzeniu do dofinansowania projektu ogłaszany
jest w oparciu o zasadę wolnej konkurencji, publiczny konkurs na
bezpośredniego realizatora prac objętych projektem.
2. Administracja wdraża pomoc pochodzącą z funduszy
strukturalnych poprzez otwarte linie subwencji publicznych i udziela
jej małym i średnim przedsiębiorstwom, organizacjom
pozarządowym, stowarzyszeniom itd.
W ramach każdego programu zostają ustalone warunki, jakie
muszą spełniać podmioty chcące uzyskać pomoc, terminy składania
wniosków oraz kryteria przyznania pomocy. Pomoc finansowa ze
środków funduszy strukturalnych w okresie 2004 – 2006 będzie
zachowywać czasową ważność w okresie pomiędzy 2004 a 2008 r.
Wymieniony okres wskazuje jedynie taką przestrzeń czasową, podczas
której będzie można zawierać zobowiązania lub podpisywać kontrakty.
Po 31 grudnia 2006 r. dalej będzie można wykonywać działania,
realizować projekty czy dokonywać płatności, jednak nie później niż do
31 grudnia 2008 r., zawsze w oparciu o kontrakty czy zobowiązania
zawarte do dnia 31 grudnia 2006 r.
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)
113
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Celem programu jest zapewnienie wszystkim regionom w Polsce
udziału w procesach rozwojowych i modernizacyjnych gospodarki
poprzez tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz
przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów. Pomoc skierowana
jest dla samorządów województw, powiatów i gmin, stowarzyszeń oraz
związków gmin i powiatów, instytucji naukowych, instytucji rynku pracy,
agencji rozwoju regionalnego i instytucji wspierania przedsiębiorczości.
Instytucją Zarządzającą Zintegrowanym Programem Operacyjnym
Rozwoju Regionalnego jest Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej. ZPORP przewiduje możliwość realizacji szerokiego zakresu
zadań w ramach następujących priorytetów:
I Priorytet – Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej
wzmacnianiu konkurencyjności regionów;
II Priorytet – Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w
regionach;
III Priorytet – Rozwój lokalny;
IV Priorytet – Pomoc techniczna
Wsparcie w ramach poszczególnych działań dotyczy projektów,
których całkowity koszt wynosi od 1 mln euro do 10 mln euro. Projekty o
wartości poniżej 1 mln euro będą wspierane w ramach Priorytetu III.
W ramach Priorytetu I zdefiniowano 6 działań, których realizacja
determinuje konkurencyjność regionów:
Działanie 1 – Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu
transportowego,
Działanie 2 – Infrastruktura ochrony środowiska;
Działanie 3 – Regionalna infrastruktura społeczna;
Działanie 4 – Rozwój turystyki i kultury;
Działanie 5 – Rozwój transportu miejskiego w aglomeracjach
114
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Spośród wyżej wymienionych działań dla miasta Chojnice w
szczególności ważne jest działanie 2 dotyczące infrastruktury ochrony
środowiska. Realizacja działania przyczyni się do poprawy jakości
środowiska naturalnego, co w efekcie przyczyni się do poprawy jakości
środowiska naturalnego, co w efekcie przyczyni się do polepszenia
standardu życia mieszkańców i zwiększenia możliwości inwestycyjnych,
w szczególności w zakresie sektora usług (turystyka) i środowiskowo
przyjaznego sektora przemysłu.
6.1 Monitoring realizacji programuZgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska każda gmina jest
zobowiązana co 2 lata przedstawić raport z realizacji programu ochrony
środowiska. Monitorowanie i kontrola realizacji celów i zadań
środowiskowych oraz ocena efektów ekologicznych poprawiających stan
środowiska będzie odbywać się za pomocą wiarygodnych i dostępnych
wskaźników, które mogą mieć charakter ekonomiczny, ekologiczny czy
też społeczny.
Przyjęte wskaźniki monitorowania POŚ są następujące:
stopień skanalizowania gminy (w % w odniesieniu do stanu na
rok 2004);
stopień zwodociągowania gminy (w % w odniesieniu do stanu
na rok 2004);
stopień zgazyfikowania gminy (w % w odniesieniu do stanu na
rok 2004);
liczba zmodernizowanych kotłowni (w sztukach, po roku 2004);
liczba obiektów ogrzewanych z wykorzystaniem odnawialnych
źródeł energii (w sztukach, po roku 2004);
liczba zlikwidowanych dzikich składowisk odpadów (w sztukach,
po roku 2004);
115
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
powierzchnia zrekultywowanych terenów zielonych (po roku
2004 r.);
klasy czystości wód powierzchniowych i podziemnych ( zmiana
klasy lub brak zmian w odniesieniu do stanu z roku 2004);
prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych na ścieki
socjalno – bytowe oraz oczyszczalni przydomowych i kontrola
ich użytkowania.
116
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
7. BIBLIOGRAFIA Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. Nr
142, poz. 1591 z późniejszymi zmianami.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, Dz. U. Nr 62, poz.
628 z późniejszymi zmianami
Ustawa z dnia 14 grudnia 1994r o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu
bezrobociu oraz późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz. U.
Nr 6, poz. 56 z 2001 r.).
Ustawa z 16 kwietnia 2004r o ochronie przyrody (tekst jednolty:
Dz. U z 2004 r., Nr 92, poz. 880)
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach, Dz. U. Nr 132, poz. 622 z późniejszymi
zmianami
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz.
U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo
ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie
niektórych ustaw, Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z późniejszymi
zmianami
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U. Nr 80, poz.717
Poradnik do opracowania gminnego i powiatowego programu
zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, M. Kistowski,
Gdańsk 1999 r.
Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003 – 2006
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010, Rada
Ministrów, Warszawa 2002 r.
Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na
szczeblu regionalnym i lokalnym, Ministerstwo Środowiska,
Warszawa 2002 r.
117
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Wstępne stadium planowania gospodarki w gminie, P.
Szyszkowski, ARCADIS EKOKONREM Sp. z o.o., Gazeta
Samorządu i Administracji nr 3/2003, Kraków 2003 r.
Społeczny raport o stanie środowiska w mieście Chojnice,
Fundacja Ekologiczna Ziemi Chojnickiej i Zaborskiej, Chojnice,
1996 r.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa
pomorskiego
Strategia rozwoju województwa pomorskiego
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Chojnice
Prognozy skutków wpływu ustaleń miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze
Strategia Rozwoju Miasta Chojnice na lata 2002 – 2014
Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
i paliwa gazowe dla Miasta Chojnice, Fundacja Poszanowania
Energii, Gdańsk, 2002 r.
Program porządkowania gospodarki ściekowej i odpadowej w
rejonie projektowanego rezerwatu biosfery Bory Tucholskie –
wyciąg, „ATA” Usługi Projektowe A. Talaga, Elbląg, 2000 r.
Rocznik Statystyczny za 2004 r.
Projekt studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Chojnice, 2006 r.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku, Raport
o stanie środowiska Województwa Pomorskiego, Gdańsk 2004 r.
Internet:
www.wodociagi.chojnice.pl
www.pup.chojnice.info.pl
118
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
8. SPIS RYSUNKÓWRysunek 1 Dynamika liczby mieszkańców Chojnic w latach 1939 –
2004;
Rysunek 2 Szacunkowy przyrost zapotrzebowania na moc na
obszarze miasta Chojnice w perspektywie do roku
2020;
Rysunek 3 Ocena stanu czystości powietrza na terenie
województwa pomorskiego na podstawie
maksymalnego stężenia średniodobowego dwutlenku
siarki (2004 r.);
Rysunek 4 Ocena stanu czystości powietrza atmosferycznego na
terenie województwa pomorskiego na podstawie
średniorocznego stężenia dwutlenku azotu (2004 r.);
Rysunek 5 Ocena stanu czystości powietrza atmosferycznego na
terenie województwa pomorskiego na podstawie
średniorocznego stężenia pyłu zawieszonego (2004 r.);
Rysunek 6 Pomoc strukturalna UE przyznana Polsce na lata 2004
– 2006 (mld euro).
119
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
9. SPIS TABELTabela 1 Dynamika liczby ludności Chojnic w latach 1939 –
2004;
Tabela 2 Analiza struktury wiekowej miasta Chojnice w
porównaniu do powiatu Chojnickiego, woj.
pomorskiego, kraju;
Tabela 3 Struktura zatrudnienia na terenie miasta Chojnice
według działów gospodarki;
Tabela 4 Struktura bezrobotnych miasta Chojnice (2005 r.);
Tabela 5 Wykaz pomników przyrody w mieście Chojnice;
Tabela 6 Badania fizykochemiczne wody;
Tabela 7 Badania bakteriologiczne wody;
Tabela 8 Stacje elektroenergetyczne PKP Energetyka Sp. z o.o.
Zakład Kujawski w Bydgoszczy;
Tabela 9 Realizacja sieci elektroenergetycznych w latach 1998 –
2004;
Tabela 10 Zużycie energii elektrycznej w mieście Chojnice w
latach 1999 – 2001;
Tabela 11 Charakterystyka stacji redukcyjno – pomiarowej
pierwszego stopnia (SRP-Io) „Lipienice”;
Tabela 12 Zestawienie istniejących stacji redukcyjno-pomiarowych
drugiego stopnia wraz z danymi dotyczącymi ich
wydajności;
Tabela 13 Realizacja sieci gazowych w latach 1997 – 2000;
Tabela 14 Struktura odbiorców gazu ziemnego w latach 2000 –
2001 na terenie miasta Chojnice;
Tabela 15 Zużycie gazu ziemnego w latach 1999 – 2001 na
terenie m. Chojnice;
120
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
Tabela 16 Natężenie ruchu na drogach krajowych na terenie
miasta Chojnice;
Tabela 17 Harmonogram zadaniowy.
121
Program Ochrony Środowiska Gminy Miejskiej Chojnice_________________________________
10.SPIS MAPMapa 1 Inwentaryzacja;
Mapa 2 Miasto Chojnice i jego otoczenie;
Mapa 3 Mapa geologiczno – gruntowa;
Mapa 4 Mapa kwalifikacyjna;
Mapa 5 Mapa spadków;
Mapa 6 Mapa hipsometryczna;
Mapa 7 Mapa stosunków wodnych;
Mapa 8 Walory środowiska przyrodniczego i kulturowego;
Mapa 9 Wodociągi i kanalizacje;
Mapa 10 Komunikacja;
Mapa 11 Grupa Energetyczna ENEA S.A. Oddział w Bydgoszczy
Rejon Energetyczny Chojnice – podział na posterunki;
Mapa 12 Grupa Energetyczna ENEA S.A. Oddział w Bydgoszczy
– podział na rejony;
Mapa 13 Plansza uzbrojenia;
Mapa 14 Energetyka.
122
Top Related