Zrozumieć dziecko w jego

niezrozumiałych zachowaniach

Teresa Jadczak-Szumiło

Zaburzenia zachowania

Zaburzenie zachowania:

Utrwalony wzorzec zachowania niezgodny z

normami rozwojowymi i społecznymi, nie

poddający się modyfikacjom poprzez

standardowe oddziaływania wychowawcze

Nieadaptacyjne zachowanie

Zaburzenie zachowania a

przywiązanie

Zaburzenie zachowania w paradygmacie

przywiązania jest skutkiem:

zaburzenia więzi,

ukształtowania pozabezpiecznego wzorca

przywiązania

Zaburzenia zachowania a

przywiązanie cd…

Wzorce przywiązania:

Bezpieczny

Ambiwalentno - lękowy

unikający (wycofany)

Unikający

unikający-lękowy (agresywny)

Zaburzenia zachowania …

Utrata bazowego bezpieczeństwa – mechanizmy

obronne

Trzy postawy:

do ludzi ( ambiwalentno-lękowy)

od ludzi (unikający – wycofany)

przeciw ludziom (unikający- agresywny)

Zaburzenia zachowania a

przywiązanie cd…

Przywiązanie bezpieczne:

REGULACJA I RESPONSYWNOŚĆ

Dojrzały dorosły:

- dostępny

- przewidywalny

- czytelny

- otwarty Skutek:

- rozumiejący - prawidłowy rozwój dziecka

- sprawiedliwy

- adekwatny

Jak być regulacyjnym dorosłym?

Zdarzenie : Mamo kup mi lizaka, ale zaraz!

Nie kupię ci

Powiedz Przestań mnie

dlaczego denerwować

lizak jest tak ważny

akurat teraz?

Dziecko

JEGO

EMOCJE

Dorosły

JEGO

EMOCJE

Zaburzenia więzi…. Postawa „do ludzi” – ambiwalentno-lękowy wzorzec

BRAK REGULACJI Z POWODU NIESPÓJNOŚCI

Zachowania dziecka:

- zgaduje oczekiwania, zabiega o akceptację

- „dobrze wychowany”, „grzeczny”

- skracający dystans przy obcych

- manipuluje uczuciami i otoczeniem

- pragnie a zarazem obawia się bliskości

- tłumiona złość

- przylepne dziecko

- chwiejna samoocena

- nadpobudliwość

Zaburzenia zachowania cd… Postawa „od ludzi” – unikający-wycofany wzorzec

przywiązania

BRAK REGULACJI POPRZEZ WYCOFANIE KONTAKTU

Zachowania dziecka:

- wycofane, ucieczka w świat fantazji

- konfabulacje,

- tłumione emocje

- znikomy kontakt z sobą i ludźmi

- poprawne dziecko

- niska samoocena

- skłonność do depresji

Zaburzenia zachowania cd…. Postawa „przeciw ludziom” – unikający – lękowy

(agresywny) wzorzec przywiązania

ZAMIAST REGULACJI AGRESJA i PRZEMOC

Zachowania dziecka:

- unika kontaktu z innymi

- reaguje agresją na bliskość

- zachowania autodestrukcyjne/samookaleczenia..

- zachowania antyspołeczne

- prowokuje odrzucenie

Korektywny dorosły Trzy postawy:

Dostępność: - adekwatna do wieku

- trafne odczytywanie i reagowanie na sygnały i potrzeby dziecka

(rozumienie potrzeb za „niezrozumiałym” zachowaniem dziecka)

- gotowość do wchodzenia w kontakt „bez względu na”

w sposób prawdziwy

Korektywny dorosły

Prawdziwość i autentyczność:

- mów prawdę o sobie (intencje, motywy,)

- mów prawdę o faktach

- mów prawdę o innych

to tworzy bezpieczna bazę

Korektywny dorosły

Wychowawczy (regulacyjny) dorosły:

- świadomy własnych emocji i ich źródeł

- zarządzający własnymi emocjami

- decydujący o sposobie i czasie ich komunikowania

- dający konsekwencje a nie kary

- modelujący zachowania

- dający bezpieczeństwo i wsparcie w emocjonalnej

dysregulacji

- mówiący „przepraszam”

- „szczęśliwy” dorosły

Na zakończenie

Szczęśliwy dorosły pokaże dziecku czym jest szczęście

Dorosły dbający o własne związki pokaże czym jest bliskość

Dorosły z pogodą ducha pokaże czym jest nadzieja

Dorosły umiejący się śmiać z siebie pokaże czym jest poczucie humoru

Dorosły kochający innych pokaże czym jest miłość

Dziękuję za uwagę!

teresaszu@poczta.onet.pl