Źródła i zakres informacji
49
Liczba i rozmieszczenie ludności
Transcript of Źródła i zakres informacji
Liczba i rozmieszczenie ludności
Zmiany ludnościowe Przez zmiany ludnościowe rozumiemy wzrost,
spadek lub stabilizację liczby ludności Bilans ludności jest zestawieniem podstawowych
składników zmian ludnościowych w formie równania:
P2 – P1 = U – Z +/- M
P1 – liczba ludności na początku badanego okresu
P2 – liczba ludności na końcu badanego okresu
U – urodzenia w badanym okresieZ – zgony w badanym okresieM – migracje w badanym okresie
Rozwój liczebny ludzkości
Nie ma zgody jak wyglądał wczesny model przyrostu liczby ludnościStały, raz szybszy, raz wolniejszy, wzrost
liczby ludnościWzrost zakłócany okresowymi spadkami
liczby ludności oraz znaczącymi przyśpieszeniami wzrostu
Rozwój liczebny ludzkości Około 4000 lat p.n.e. - 80 mln Za życia Jezusa - 270-330 mln Około roku 1500 - 440-540 mln,
od tego momentu tempo przyrostu znacznie się zwiększyło: 1804 - 1 mld 1927 - 2 mld 1960 - 3 mld 1975 - 4 mld 1987 - 5mld 1999 – 6 mld (12.10.1999 uznano za dzień narodzenia
sześciomiliardowego obywatela Ziemi) 2011 – 7 mld (31.10.2011 uznano za dzień narodzenia
siedmiomiliardowego obywatela Ziemi) 2012 – 7 021 836 029 (szacunek CIA – www.cia.gov) 2014 - 7,174,611,584 (szacunek CIA) 2015 - 7,256,490,011 (szacunek CIA)
Dokładna liczba ludności? Demografowie nie posiadają dokładnej
informacji o liczbie ludności żyjącej na świecie
W skutek różnych okoliczności powszechne spisy ludności nie są przeprowadzane we wszystkich krajach świata. Tak więc obliczenia liczby ludności muszą wykorzystywać również szacunki*.
*wyprowadzane z hipotetycznych wskaźników gęstości zaludnienia, ustalonych na podstawie oceny stopnia rozwoju społeczno-gospodarczego określonych regionów
Ludność świata, wzrost w ujęciu historycznym
Źródło: Population Bulletin. Vol. 62. no. 1. March 2007
Wzrost ludności świata 1750 - 2050
Wzrost liczby ludności w regionach słabo i wysoko rozwiniętych
Wzrost liczby ludności w regionach słabo i wysoko rozwiniętych
Zaludnienie kontynentów w 2015 roku (w mln)szacunki ONZ
ŚwiatAfryka
AzjaEuropa
Ameryka PołudniowaAmeryka Północna
Oceania
0
1000000
2000000
3000000
4000000
5000000
6000000
7000000
8000000
7349472
1186178
4393296
738442 634387357838
39331
Tys
iące
Źródło: http://unstats.un.org
Zaludnienie kontynentów w 2015 roku (w procentach)
Źródło: http://unstats.un.org
16%
60%
10%
9%
5%1%
Afryka
Azja
Europa
Ameryka Południowa
Ameryka Północna
Oceania
Najludniejsze kraje świata w 2015 roku
Źródło: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/
http://www.prb.org/wpds/2015/#map/world/population/2015
Liczba ludności w 2015 roku
Źródło: http://unstats.un.org
Współczynnik gęstości zaludnienia
To stosunek liczby ludności do powierzchni badanego terytorium
Pod tym względem Świat jest bardzo zróżnicowany. Istnieją obszary w których gęstość zaludnienia jest niższa niż 1 os./km2 i takie, w których współczynnik ten przyjmuje wartość ponad 1000 os/km2 (np. Bangladesz)
Typy obszarów
Główne obszary koncentracji ludności
Szczególne obszary koncentracji ludności
Obszary niezamieszkane lub o bardzo rozproszonej sieci osadniczej
Gęstość zaludnieniaświata w latach 1950 - 2015
Źródło:http://www.un.org/esa/population/unpop.htm
19501952
19541956
19581960
19621964
19661968
19701972
19741976
19781980
19821984
19861988
19901992
19941996
19982000
20022004
20062008
20102012
2014
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
Świat Regiony bardziej rozwinięte Regiony mniej rozwinięte
Gęstość zaludnieniaświata w latach 1950 - 2015
Źródło:http://www.un.org/esa/population/unpop.htm
19501952
19541956
19581960
19621964
19661968
19701972
19741976
19781980
19821984
19861988
19901992
19941996
19982000
20022004
20062008
20102012
2014
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
150
Afryka Azja EuropaAmeryka Płd. i Karaiby Ameryka Płn. Oceania
Czynniki determinujące rozmieszczenie ludności:
Czynniki przyrodniczo-geograficzneCzynniki społeczno-ekonomiczneCzynniki demograficzne
Urbanizacja
Urbanizacja
Urbanizacja odbywa się na 4 płaszczyznach.demograficznej - wzrost liczby ludności
miejskiej, jej udziału w ogólnej liczbie ludności, migracje ludności ze wsi do miast,
ekonomicznej - wzrost odsetka ludności zatrudnionej poza rolnictwem, początkowo w przemyśle, a potem usługach,
społecznej - upowszechnianie się tzw. miejskiego stylu życia,
przestrzennej – rozprzestrzenianie się obszarów miejskich i tworzenie nowych miast.
Urbanizacja 2010 (szacunki ONZ)
Kontynent Ludność ogółem
(w tys.)
Ludność miejska Ludność wiejska
W tys. % W tys. %
Afryka 1033 043 412 990 40,0 620 053 60,0
Azja 4 166 741 1 757 314 42,2 2 409 427 57,8
Europa 732 759 533 295 72,8 199 464 27,2
Ameryka Północna 351 659 288 803 82,1 62 856 17,9
Ameryka Południowa 588 649 468 757 79,6 119 892 20,4
Oceania 35 838 25 167 70,2 10 671 29,8
http://esa.un.org/unpd/wup/Maps/CityDistribution/CityPopulation/CityPop.aspx
http://esa.un.org/unpd/wup/Maps/CityGrowth/CityGrowth.aspx
Ludność miejska i wiejska w roku 1950, 2011, 2050 w miliardach (szacunki ONZ)
Ludność miejska i wiejska w roku 1950, 2011, 2050 w procentach (szacunki ONZ)
Liczba ludności miejskiej i wiejskiej w latach 1950-2050 w milionach (szacunki ONZ)
Udział ludności miejskiej wg kontynentów 1959-2050 (dane ONZ)
Odsetek ludności zamieszkałej w miastach w 2011 roku
7369
74 7371
69 68
6157
55
47
79
93
8785 85
80 79
6968 67
62
68
95
77
68
61 61 61 59 5856
5250 49
80
10097
85 8583
74 74
68
14
75
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Euro
pe
East
ern
Eu
rop
e
Bel
aru
s
Cze
ch R
epu
bli
c
Ru
ssia
n F
eder
atio
n
Bu
lgar
ia
Ukr
ain
e
Hu
ng
ary
Pol
and
Rom
ania
Slo
vaki
a
Rep
ub
lic
of
Nor
ther
n E
uro
pe
Icel
and
Den
mar
k
Fin
lan
d
Sw
eden
Un
ited
Kin
gd
om
Nor
way
Esto
nia
Latv
ia
Lith
uan
ia
Irel
and
Sou
ther
n E
uro
pe
Mal
ta
Sp
ain
Ital
y
Mon
ten
egro
Gre
ece
Por
tug
al
TFY
R M
aced
onia
Cro
atia
Ser
bia
Alb
ania
Slo
ven
ia
Bos
nia
an
d
Wes
tern
Eu
rop
e
Mon
aco
Bel
giu
m
Fran
ce
Luxe
mb
ourg
Net
her
lan
ds
Ger
man
y
Sw
itze
rlan
d
Au
stri
a
Liec
hte
nst
ein
Rozwój liczebny i rozmieszczenie ludności Polski
Liczba ludności na terenach Polski
Początkowy okres istnienia państwa - 600 – 700 tys. osób
Za panowania Bolesława Krzywoustego – około 1,0 – 1,2 mln osób
1600 rok – szacunki Belocha – 3 mln (Polska i Prusy)
Liczba ludności Polski:
w Polsce w dniu 30 czerwca 2014 roku w Polsce mieszkało prawie 38 484 tys. osób
Źródło: Rocznik Demograficzny 2015
46 48
1950 52 54 56 58
1960 62 64 66 68
1970 72 74 76 78
1980 82 84 86 88
1990 92 94 96 98
2000 2 4 6 8
2010 12
2014
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
Liczba ludności Polski w latach 1946 - 2014 (w tys.)
Ogółem Miasta Wieś
Źródło: Rocznik Demograficzny 2015
46 48
1950 52 54 56 58
1960 62 64 66 68
1970 72 74 76 78
1980 82 84 86 88
1990 92 94 96 98
2000 2 4 6 8
2010 12
2014
30
35
40
45
50
55
60
65
70
Miejsce zamieszkania ludności Polski w latach 1946-2014 (w %)
Miasta
Wieś
Źródło: Rocznik Demograficzny 2015
89
1990 91 92 93 94 95 96 97 98 99
2000 01 02 03 04 05 06 07 08 09
2010 11 12 13 14
10000
12000
14000
16000
18000
20000
22000
24000
26000
Liczba ludności Polski w latach 1989 - 2014 (w tys.)
Miasta Wieś
Źródło: Rocznik demograficzny GUS 2014
Maz
owie
ckie
Ślą
skie
Wie
lkop
olsk
ie
Mał
opol
skie
Dol
nośl
ąski
e
Łódz
kie
Pom
orsk
ie
Lube
lski
e
Pod
karp
acki
e
Kuj
awsk
o-po
mor
skie
Zach
odni
opom
orsk
ie
War
miń
sko-
maz
ursk
ie
Św
ięto
krzy
skie
Pod
lask
ie
Lubu
skie
Opo
lski
e
0
500000
1000000
1500000
2000000
2500000
3000000
3500000
4000000
4500000
50000005324519
4593358
34694643364176
2908459
25084642298812
215183521284812090836
1717970
144547812654151193348
10207671002575
Liczba ludności wg województw w 2014 roku
Źródło: Rocznik demograficzny 2014
46 48
1950 52 54 56 58
1960 62 64 66 68
1970 72 74 76 78
1980 82 84 86 88
1990 92 94 96 98
2000 02 04 06 08
2010 12 14
75
77
79
81
83
85
87
89
91
93
95
97
99
101
103
105
107
109
111
113
115
117
119
121
123
125
Gęstość zaludnienia w Polsce w latach 1946 - 2014 (os. na km2)
Gęstość zaludnienia w Polsce w 2010 roku
Źródło: Wydawnictwa edukacyjne WIKING
Źródło: Rocznik Demograficzny 2014 GUS
Pod
lask
ie
War
miń
sko-
maz
ursk
ie
Lubu
skie
Zach
odni
opom
orsk
ie
Lube
lski
e
Opo
lski
e
Św
ięto
krzy
skie
Kuj
awsk
o-po
mor
skie
Wie
lkop
olsk
ie
Pod
karp
acki
e
PO
LSK
A
Pom
orsk
ie
Łódz
kie
Dol
nośl
ąski
e
Maz
owie
ckie
Mał
opol
skie
Ślą
skie
0
50
100
150
200
250
300
350
400
59 6073 75
85
110 108116 116 119 123 126
137146 150
222
372Gęstość zaludnienia wg województw w 2014 roku
Źródło: Rocznik demograficzny 2015
Pod
karp
acki
e
Św
ięto
krzy
skie
Lube
lski
e
Mał
opol
skie
Opo
lski
e
Wie
lkop
olsk
ie
War
miń
sko-
maz
ursk
ie
Kuj
awsk
o-po
mor
skie
Pod
lask
ie
PO
LSK
A
Lubu
skie
Łódz
kie
Maz
owie
ckie
Pom
orsk
ie
Zach
odni
opom
orsk
ie
Dol
nośl
ąski
e
Ślą
skie
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
41,344,6
46,248,6
52,055,1
59,2 59,8 60,5 60,363,1 63,2 64,3 64,9
68,7 69,3
77,3
Ludność mieszkająca w miastach w roku 2014 (w %)
Źródło: Rocznik demograficzny 2015.
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1700
1800
Liczba mieszkańców największych miast w Polsce(plus Lublin) w latach 1950-2014
Warszawa
Kraków
Łódź
Wrocław
Poznań
Gdańsk
Lublin
Źródło: Rocznik demograficzny 2015.
2000
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
300
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
Liczba mieszkańców największych miast w Polsce(plus Lublin) w latach 1950-2014
Kraków Łódź Wrocław Poznań Gdańsk Lublin
Literatura do wykładu
J. Holzer – Demografia 2003. rozdział 4
Zagadnienia do egazaminu1. Wzrost liczby ludności świata. Opisać slajd 7 i 8. Jak zmieniała się liczba ludności? Jak zmieniało się tempo wzrostu liczby ludności?
2. Wzrost liczby ludności w regionach nisko i wysoko rozwiniętych (gdzie i kiedy?). Opisać slajd 9, 10. Wykorzystać wiedzę o przejściu demograficznym.
3. Ile wynosi liczba ludności świata? Poszczególne kontynenty? Można zaokrąglić do 10 milionów.
4. To samo co w pytaniau 3 w procentach.
5. Trzy najludniejsze kraje świata (ile mają ludności?).
6. Na którym miejscu w rankingu państw świata pod względem liczby ludności znajduje się Polska?
7. Na którym miejscu w rankingu państw europejskich pod względem liczby ludności znajduje się Polska?
8. Które kraje Europejskie są bardziej ludne niż Polska?
9. Co to jest współczynnik gęstości zaludnienia?
10. Czym są główne i szczególne obszary koncentracji ludności?
11. Główne obszary koncentracji ludności na świecie. Podaj cztery.
12. Jak rozmieszczona jest ludność w Europie? Gdzie jest "najgęściej", gdzie "najrzadziej"?
13. Co to jest urbanizacja? Czym jest współczynnik urbanizacji?
14. Poziom urbanizacji na kontynentach (slajd 25)
15. W jakim kierunku zmierza wartość współczynnika urbanizacji na świecie?
16. Liczba ludności Polski 1800, 1900, 1939, 1946, 2014
17. Odsetek ludności miejskiej i wiejskiej w 2014.
18. Współczynnik gęstości zaludnienia w Polsce 2014.
19. Gęstość zaludnienia w Polsce w 2010 – jakie rejony są gęściej zaludnione, a jakie mniej? Slajd 44, 45.
20. Liczba ludności największych miast Polski i Lublina w 2014 roku. Slajd 46, 47.
21. Które miasta w ostatnich latach doświadczają najszybszego odpływu ludności? Slajd 46, 47.
