Podstawowe zasady konstruowania programów uwalniania zakładów pracy od dymu tytoniowego .
Zasady pracy socjoterapeutycznej
description
Transcript of Zasady pracy socjoterapeutycznej
1
ZASADY PRACY SOCJOTERAPEUTYCZNEJWykład – 5 godz.,Ćwiczenia – 10 godz.
2
WYNIKI ANKIETY PODSUMOWUJĄCEJ PRACĘ W I SEMESTRZE
3
Imię i nazwisko osoby prowadzącej
Przygotowanie merytoryczne
Umiejętność przekazywania wiedzy
Kultura relacji ze słuchaczami
Uwagi uzupełniające:
Boryszewska Jolanta
5,0 5,0 5,0 - więcej zajęć,- kompetencja,- profesjonalizm
Danielewski – Danielewicz Andrzej
4,94 4,72 4,94
Jaworski Wojciech 2,78 2,56 2,67Lewszuk Zbigniew 4,06 3,83 4,83 - więcej informacji, które
będą możliwe do wykorzystania w praktyce
Łukasiuk Jan 4,17 4,11 4,83Rafalska Marzena 4,94 4,97 5,0Wybranowska Katarzyna
4,97 4,86 5,0
Ocena kadry realizującej zajęcia
4
Ocena organizacji zajęć
Ocena zgodna ze znaną skalą: 2,3,4,5
Uwagi uzupełniające, sugestie dotyczące poprawy
Przepływ informacji (np.: dotyczących planu, zasad zaliczenia)
4,83
Bezpośredni kontakt z uczelnią (np.: dziekanatem, kwesturą, kierownikiem)
4,94
Komfort realizacji zajęć (np.: sale, godziny zajęć)
4,59 - za mało sal z wygodnymi krzesłami
5
Ocena dotycząca programu studiów
Brak sugestii, pełna akceptacja programu.
Inne, istotne uwagi: Zamieszczanie materiałów z zajęć na stronie internetowej, Umieszczanie wszelkich informacji na stronie internetowej, Materiały dydaktyczne przesyłane drogą mailową na prywatne adresy, Więcej materiałów przekazywanych od prowadzących na zajęciach,
6
ZACZNIJMY – Z WIELU WZGLĘDÓW – OD PRZYPOMNIENIA
7
Niepokojące objawy
Przyczyny zachowania (diagnoza)
Planowanie działań
8
TERAZ „PO KOLEI”
9
Przyczyny zachowania (diagnoza)
Psychologia
… i wiele innych naukPedagogika
Medycyna
Socjologia
10
IDENTYFIKACJA PRZYCZYN – INNE PODEJŚCIE
11
Przyczyny zachowania (diagnoza)
Nasze doświadczenie
… i (prawdopodobnie) wiele innych źródeł
Obserwacje (aktualne)
Narzędzia badawcze
Wiedza (nauka)
12
W TYM SEMESTRZE BĘDZIEMY KONCENTROWALI SIĘ NA PLANOWANIU DZIAŁAŃ I PRZYGOTOWYWANIU SIĘ DO ICH REALIZACJI
Przygotowanie teoretyczne: Zasady pracy socjoterapeutycznej, Metody pracy socjoterapeutycznej,Formy pracy socjoterapeutycznej.
13
Planowanie pracy:Trening samoświadomości,Trening umiejętności społecznych,Trening radzenia sobie z agresją
Planowanie działań
ZRÓBMY ĆWICZENIOWY PRZEGLĄD – JAK TO DZIAŁA?
Diagnoza – nasze dotychczasowe analizy 14
15
ZACZNIJMY OD TEGO, CO MOŻEMY ZAOBSERWOWAĆ
16
Niepokojące objawy
Przyczyny zachowania (diagnoza)
Planowanie działań
17
ZAWIÓDŁ PROCES SOCJALIZACJI …
Socjalizacja – proces, w którym dokonuje się internalizacja norm, wartości i wzorów zachowania,
Opiera się na: naśladownictwie, modelowaniu, uczeniu metodą prób i błędów i wszelkich formach uczenia (w oparciu o szeroko pojmowany system nagród i kar).
18
TYPOLOGIA ZACHOWAŃ PATOLOGICZNYCH WG W.W. SZCZĘSNEGO
PATOLOGIA RODZINY
przestępczość – także nieletnich, alkoholizm, rozwody, przemoc domowa, narkomania Patologia ta ma szczególne znaczenie,
ponieważ skutkuje jej powielaniem przez kolejne pokolenia.
19
PRZESTĘPCZOŚĆ NIELETNICH
1. Przestępstwa przeciwko mieniu,2. Rozboje i wymuszenia rozbójnicze,3. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu (bójki,
pobicia),4. Różne typy uszkodzenia ciała,5. ….
20
INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE: Sprawcami są w zdecydowanej większości starsi
uczniowie szkół podstawowych i zawodowych, Zwykle działają w grupach, używając przemocy, Popełniają przestępstwa będąc pod wpływem
alkoholu, Wzrasta udział dziewcząt, Wzrasta brutalność popełnianych przestępstw, Obniża się wiek inicjacji przestępczej (są to już
dzieci w wieku 10 – 11 lat).
21
SAMOBÓJSTWA (SUICYDOLOGIA)
Wybór pomiędzy sytuacją, w której jednostka nie może (nie umie) sprostać, a sytuacją, w której nie będzie konieczności podejmowania decyzji,
Odzwierciedla obyczaje, ulega zmianom historycznym i kulturowym,
22
PRZESTĘPCZOŚĆ ZORGANIZOWANA Hierarchiczna struktura, bezwzględna lojalność,
dyscyplina, Racjonalne, planowe, oparte na podziale ról
postępowanie, Głównym celem jest zysk. Różne metody działania (groźby, przemoc,
łapówki, szantaż, korumpowanie), Konspiracyjny sposób działania, Pomoc dla członków grupy.
23
PROSTYTUCJA
Oddanie do dyspozycji klientowi własnego ciała, Pobieranie pieniędzy za usługi seksualne, Koncentracja na seksualności, a nie erotyzmie.
24
PEDOFILIA (I. POSPISZYL) bez kontaktu fizycznego (rozmowa,
ekshibicjonizm, oglądactwo), pobudzanie intymnych części ciała dziecka, kontakty oralno – genitalne, stosunki udowe, penetracja seksualna, seksualne wykorzystywanie dzieci (pornografia
dziecięca), przemoc seksualna wobec dzieci.
25
TERRORYZM, BIOTERRORYZM
26
27
Niepokojące objawy
Przyczyny zachowania (diagnoza)
Planowanie działań
28
RÓŻNORODNOŚĆ OKREŚLEŃ - NAZEWNICTWO
29
niedostosowanie społeczne (M. Grzegorzewska),
nieprzystosowanie społeczne, zła adaptacja społeczna, patologia zachowania, zachowania dewiacyjne, psychopatia, socjopatia, charakteropatia, zaburzenia zachowania, wadliwa socjalizacja, demoralizacja (Ustawa o postępowaniu w
sprawach nieletnich)
30
M. GRZEGORZEWSKA (1964)
Negatywne tendencje społeczne, Odwrócenie zainteresowań od wartości
pozytywnych i podejmowanie działań destrukcyjnych,
Podziw i zainteresowanie czynami uchodzącymi za złe,
Cynizm i brawura.
KLASYFIKACJA DEFINICJI NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO (L. PYTKA, 2001)
31
32
objawowe – nieprzystosowanie określa się odwołując się do obserwowalnych wskaźników zachowań,
teoretyczne – obok obserwowalnych zachowań występują pojęcia teoretyczne (np. motywacja, postawy, role społeczne, normy),
operacyjne – wskazuje się sposoby pomiaru nieprzystosowanie społecznego,
utylitarne – ujmujące to zjawisko od strony pewnej bezradności środowiska wychowawczego wobec jednostki.
W JAKI SPOSÓB MOŻEMY DIAGNOZOWAĆ NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE?
Np.: • Skala nieprzystosowania społecznego (L. Pytka),• wyznaczniki zachowania znane np.: z DSM-IV, ICD-10,
33
34
OKREŚLENIA, KTÓRE TAM SPOTKAMY
35
OSOBOWOŚĆ DYSSOCJALNA, PSYCHOPATIA, OSOBOWOŚĆ ANTYSPOŁECZNA …
zaburzenie struktury osobowości o charakterze trwałym, dotyczące 2–3% każdego społeczeństwa,
zaburzenie to wiąże się z obecnością trzech deficytów psychicznych:
lęku, uczenia się i relacji interpersonalnych.
36
NP.: KAZIMIERZ POSPISZYL
37
ON MÓWI O PSYCHOPATII, DZIELI JĄ NA TYP IMPULSYWNY I TYP KALKULATYWNYWyróżnia on w psychopatii:deficyt lęku – defekt emocjonalny polegający na
braku przyswajania odruchów moralnych i braku empatii;
deficyt uczenia się – dominujące w typie impulsywnym zachowania agresywne;
upośledzenie związków – relacje oparte na przydatności innych do własnych celów, płytkie związki – dominujące w typie kalkulatywnym, ignorowanie konwencji społecznych;
cierń psychopatyczny – zubożone życie psychiczne, kompensowane przez narcyzm – wyczulenie na przejawy niedoceniania.
38
CZĘSTO SPOTKAMY TEŻ OKREŚLENIE:SOCJOPATIA
39
SOCJOPATIA
to trwałe zachowania antyspołeczne, pojawiające się w wieku dorastania, trwające w okresie dorosłości, w kilku różnych obszarach.
40
ENCEFALOPATIA, CHARAKTEROPATIA
41
ENCEFALOPATIA, CHARAKTEROPATIA Udoskonalenie metod badania mózgu
spowodowało wydzielenie swoistej kategorii osobowości nieprawidłowej, uwarunkowanej nabytym, zwłaszcza w okresie płodowym, okołoporodowym lub we wczesnym dzieciństwie, uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego.
Osobowość nieprawidłową o podłożu organicznym nazywamy encefalopatią lub charakteropatią (tj. organicznymi zaburzeniami charakteru).
42
ANTYSPOŁECZNE ZABURZENIA OSOBOWOŚCIOkreślenia, które spotkamy w DSM-IV czy ICD-10
43
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE - ICD-10 International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems
44
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD-10
nieliczenie się z uczuciami innych lekceważenie norm niemożność utrzymania związków niska tolerancja frustracji i próg wyzwalania
agresji niezdolność przeżywania poczucia winy i
uczenia się (nieskuteczność kary) skłonność do obwiniania innych
45
KRYTERIA DSM-IV Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
46
KRYTERIA Utrzymujący się wzorzec braku poszanowania i
pogwałcenia praw innych ludzi, pojawiający się po 15 roku życia, przejawiający się przynajmniej trzema z poniższych kryteriów:
niezdolność do podporządkowania się normom społecznym, objawiająca się wielokrotnie dokonywanymi czynami stanowiącym podstawę aresztowania;
wielokrotne dopuszczanie się kłamstw, używanie pseudonimów przestępczych lub oszukiwanie innych dla zysku albo przyjemności;
impulsywność, niezdolność planowania;
47
KRYTERIA C.D. skłonność do rozdrażnienia i agresja
wyrażająca się w notorycznych bójkach i napaściach;
brak troski o bezpieczeństwo własne lub innych;
brak odpowiedzialności, brak poczucia winy wyrażający się
obojętnością lub racjonalizacją wyrządzania krzywdy, szkodzenia i okradania innych;
osoba musi mieć przynajmniej 18 lat; Udokumentowane zaburzenia zachowania,
które pojawiały się przed 15 rokiem życia;
48
… I JESZCZE INNE SPOJRZENIE …
49
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE OSOBOWOŚCI DYSSOCJALNEJ WG CLECKLEYA (1985) utrwalone i nieadekwatne zachowania
antyspołeczne bez wyraźnej motywacji, brak poczucia winy, wstydu i odpowiedzialności,
skruchy – kontakty płytkie i nastawione na eksploatację,
brak lęku, ubóstwo emocjonalne – brak zdolności do
przeżywania emocji, trwała niezdolność do związków uczuciowych z innymi ludźmi, bezosobowy stosunek do życia seksualnego,
nieumiejętność odraczania satysfakcji, autodestrukcyjny wzorzec życia (np. niszczenie
dotychczasowych osiągnięć z niezrozumiałych przyczyn),
50
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE OSOBOWOŚCI DYSSOCJALNEJ C.D.
niezdolność przewidywania skutków swojego postępowania,
niezdolność wyciągania wniosków z przeszłych doświadczeń (tj. nieefektywność uczenia się),
w miarę sprawna ogólna inteligencja, formalnie niezaburzona,
nierozróżnianie granicy między rzeczywistością a fikcją, prawdą a kłamstwem,
nietypowa lub niezwykła reakcja na alkohol, częste szantażowanie samobójstwem, nadkontrola (chęć kontroli nad życiem innych ludzi,
posiadania informacji o życiu intymnym innych ludzi).
51
KIEDY JUŻ NAZWIEMY NASZ PROBLEM …PRZYCZYNY OSOBOWOŚCI NIEPRAWIDŁOWEJ
PRZYCZYNY NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO
Możemy analizować w świetle (poznanych) teorii psychologicznych52
MOŻEMY TEŻ „OGRANICZYĆ” ZAKRES NASZYCH ANALIZ
Biologia czy środowisko?
53
54
JEŻELI BIOLOGIA TO:
Wyposażenie genetyczne, które też decyduje o różnego rodzaju dysfunkcjach, sile naszego układu nerwowego czy o profilu wydzielania wewnętrznego,
Potrzeby człowieka, Biologia rozwoju człowieka
(adolescencja!).
55
JEŻELI ŚRODOWISKO, TO:
rodzina, rówieśnicy, wpływy kultury,…
56
TEORIE SKRAJNIE ŚRODOWISKOWE
EKSPERYMENT PH. ZIMBARDO
Stanfordzki Eksperyment Więzienny
57
…ALE TO NIE WSZYSTKO…
58
EKSPERYMENTY:Fala,Dobry Samarytanin, Niebieskie/brązowe oczy,…W sumie 25 tysięcy badań objęły 8 mln
ludzi!Wiele, bardzo wiele, zbyt wiele
przykładów pochodzących nie z badań, a z naszych codziennych doświadczeń!
59
Żadna teoria nie wyjaśnia w pełni przyczyn patologii,
Każda daje nam część odpowiedzi, Do nas należy ocena, które przyczyny
potraktujemy jako kluczowe i … W oparciu o nie zaplanujemy działania
60
61
DLATEGO TEŻ ZWYKLE NIE ODWOŁUJEMY SIĘ DO WYBRANYCH TEORII, A RACZEJ GRUP CZYNNIKÓW
62
PRZYCZYNY OSOBOWOŚCI NIEPRAWIDŁOWEJ
społeczno-kulturowe (proces wychowania i socjalizacji) brak jednego z rodziców w wyniku rozwodu/separacji klimat emocjonalny poprzedzający rozwód, brak zainteresowania ze strony ojca, chwiejność rodzicielska;
wczesne doświadczenia zachowania antyspołeczne, ubóstwo materialne rodziny, modelowanie przez rodzica o cechach osobowości
psychopatycznej, matka nadopiekuńcza lub odrzucająca.
genetyczne fizjologiczne
niedojrzałość mózgu, dysfunkcja układu limbicznego (sterującego emocjami i
motywacją)
63
ZAPOBIEGANIE
64
ZAPOBIEGANIE
Aby zminimalizować prawdopodobieństwo pojawienia się antyspołecznego zaburzenia osobowości, rodzice, opiekunowie i nauczyciele powinni przywiązywać dużą wagę do uczenia dziecka wyrażania swoich uczuć i panowania nad emocjami.
65
TERAPIA
66
TERAPIA (Gdy już zostaną do tego zmuszeni przez sąd lub
rodzinę, najczęściej starają się udowodnić terapeucie, że ich obecność u niego jest bezcelowa i że nie mają żadnych zaburzeń.)
Ważne jest, aby terapeuta stworzył atmosferę zaufania, pogłębiając swój kontakt z pacjentem. Nawiązanie bliskiej relacji czasem jest prawie niemożliwe, ponieważ pacjent po prostu nie potrafi tego uczynić. W takim przypadku terapeuta powinien starać się zwiększyć zdolność do wyrażania uczuć i empatię pacjenta. Dalsze działania terapeuty powinny koncentrować się na wygaszaniu negatywnych zachowań i wzmacnianiu pozytywnych.
67
NA KONIEC (!) ZASADY PRACY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ
68
OGÓLNE WSKAZANIA DO PRACY:
stworzenie warunków do rozwoju zainteresowań, wzmacnianie poczucia własnej wartości, samooceny, odpowiedzialności za własne działania,
pomoc w nawiązywaniu pozytywnych kontaktów społecznych z rówieśnikami.
modyfikowanie wzorów zachowań, wskazywanie alternatywnych i adekwatnych do wymagań społecznych,
promocja zdrowego stylu życia (profilaktyka uzależnień) włączenie uczniów niedostosowanych społecznie i
zagrożonych niedostosowaniem społecznym do zajęć z zakresu strategii radzenia sobie ze stresem, treningów zastępowania agresji, treningów umiejętności społecznych.
69
ZASADY PRACY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ
70
WERSJA I: zasada afirmacji – akceptacja, dostrzeganie
pozytywnych cech i zdolności u uczestników. zasada bliskości – stworzenie bezpiecznych warunków
pracy, atmosfera zaufania (indywidualizacja kontaktu, zwracanie się po imieniu, pamiętanie o treści wcześniejszych rozmów, o wcześniejszych ustaleniach, obietnicach)
zasada otwartości – stworzenie uczestnikom warunków do wyrażania się i przyjmowania informacji o sobie. Jest to możliwe, kiedy uczestnicy mają poczucie bezpieczeństwa.
zasada jasnych, jednoznacznych reguł, które porządkują zajęcia, organizują je i strukturalizują. Normy powinny być zrozumiałe dla uczestników, akceptowane przez nich. Nie powinno być ich za dużo. Normy muszą przede wszystkim pomóc w stworzeniu bezpieczeństwa.
71
WERSJA II:
1. Zasada indywidualizacji oddziaływań,2. Zasada stopniowania trudności
(adekwatnie do możliwości dziecka/ucznia/osoby),
3. Zasada kompensacji zaburzeń,4. Zasada systematyczności,5. Zasada ciągłości działania.