Zarządzanie jakością kształcenia – nowe wyzwanie w świetle...

Zarządzanie jakością kształcenia – nowe wyzwanie w świetle wdrażania KRK

SEMINARIUM BOLOŃSKIE

dla prorektorów ds. kształcenia

„Uczelnie wobec zmiany systemu kształcenia”

Warszawa-Miedzeszyn, 26-27 czerwca 2012 r.

Maria Ziółek Ekspertka Bolońska

Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu

Pytania, na które szukamy odpowiedzi

Którędy do kultury jakości?

Jakie wymagania stawiane są wewnętrznym systemom zapewniania jakości kształcenia (WSZJK) w świetle nowych uregulowań prawnych?

Jak tworzyć wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia w uczelni i w jednostkach uczelni?

Jak projektować wytyczne działania takich systemów?

Jaka jest relacja między systemem zapewniania jakości a kulturą jakości?

Jak zarządzać programami kształcenia?

2 Maria Ziółek

Jakość - definicje

JAKOŚĆ, definicja kompleksowa - jakość oznacza pełne i ciągłe zaspokajanie potrzeb odbiorcy na konkurencyjnym rynku

JAKOŚĆ, definicja wartościowa - jakość to stopień doskonałości produktu

SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI - oznacza strukturę organizacyjną, podział odpowiedzialności, procedury, procesy i zasoby umożliwiające wdrożenie zarządzania jakością

ZAPEWNIENIE JAKOŚCI - oznacza wszystkie planowane i systematyczne działania niezbędne do tworzenia odpowiedniego stopnia zaufania co do tego, że usługa spełni ustalone wymagania jakościowe

http://venus.wsb-nlu.edu.pl/~bpotocze/defin.html 3

student, pracodawca,

społeczeństwo

Absolwent ??? NIE

Maria Ziółek

http://venus.wsb-nlu.edu.pl/~bpotocze/defin.html



Jakość kształcenia

Prawidłowa budowa programów kształcenia z uwzględnieniem efektów kształcenia i właściwa realizacja procesu kształcenia powinny prowadzić do osiągnięcia wysokiej jakości kształcenia.

Aby to osiągnąć niezbędna jest KULTURA JAKOŚCI rozumiana jako zbiorowa odpowiedzialność za kształcenie (uczenie się); wzorce zachowań i działań związanych z dbałością o jakość.

4 Maria Ziółek

Którędy do kultury jakości?

Kontrola jakości (quality control) Sposób kontroli steruje sposobem kształcenia

Jednostki akredytacyjne (np. PKA)

Zapewnianie jakości (quality assurance) Spełnienie określonych (np. centralnie) wymogów

Doskonalenie jakości (quality enhancement) Inicjatywy oddolne służące poprawie jakości

5 Maria Ziółek

Zarz

ądza

nie

jakośc

ią

(qualit

y m

anagem

ent)

Kultura jakości a systemy zapewniania jakości

Wewnętrzne systemy zapewnienia jakości

Zewnętrzne systemy zapewnienia jakości

Komisje akredytacyjne -

krajowe i europejskie

Od czego zacząć tworzenie systemu?

Mają prowadzić do

KULTURY JAKOŚCI

KULTURA JAKOŚCI podnosi wartość instytucji. Zewnętrzne procedury sprawdzania dostarczają społeczeństwu

informacji o randze instytucji.

6 Maria Ziółek

Wdrażanie KULTURY JAKOŚCI

Nie ma jednego uniwersalnego modelu zarządzania jakością kształcenia

Zarządzanie jakością powinno być wypracowane indywidualnie przez instytucję (uwzględnia specyfikę instytucji)

Warunki sprzyjające rozwojowi kultury jakości

Wyłonienie liderów zachęcających do działań projakościowych

Zaangażowanie i entuzjazm różnych uczestników procesu mających zaufanie do liderów (kadry, studentów…)

Wypracowanie mechanizmów strukturalnych i decyzyjnych umożliwiających doskonalenie jakości

7 Maria Ziółek

Wdrażanie KULTURY JAKOŚCI – na poziomie uczelni / wydziału / instytutu

Powołanie jednostek odpowiedzialnych za opracowanie systemu zarządzania jakością kształcenia (na każdym z poziomów, w ramach całej społeczności akademickiej).

Opracowanie procedur dotyczących różnych elementów procesu dydaktycznego (m.in. zatwierdzanie/modyfikacja programów, procedur egzaminacyjnych, kontrola obciążenia studentów, etc) i określenie odpowiedzialności za poszczególne elementy.

Ewaluacja (diagnoza) obecnego stanu.

Plan poprawienia jakości. Plan „naprawczy” – np. wg cyklu koła Deminga (PDCA –Plan – Do – Check – Act : planowanie – realizacja – kontrola – wykonanie naprawy) „wymuszający” na społeczności akademickiej pewne zachowania i działania pro-jakościowe.

8 Maria Ziółek

European Standards and Guidelines (ESG) - 2005

Instytucje muszą opracować politykę zapewniania jakości, która dotyczy:

relacji pomiędzy kształceniem i badaniami naukowymi w instytucji

instytucjonalnej strategii dla jakości i standardów

organizacji systemu zapewniania jakości

odpowiedzialności wydziałów, instytutów i innych jednostek organizacyjnych oraz indywidualnych osób za zapewnianie jakości

włączenia studentów do zapewniania jakości

sposobów wprowadzania tej polityki, monitorowania i poprawiania

9 Maria Ziółek

STANDARDY I WSKAZÓWKI ENQA (European Association for Quality Assurance in Higher Education)

Polityka oraz procedury zapewnienia jakości

Zatwierdzanie, monitoring oraz okresowy przegląd programów kształcenia oraz ich efektów

Ocenianie studentów

Zapewnienie jakości kadry dydaktycznej

Zasoby do nauki oraz środki wsparcia dla studentów

Systemy informacyjne

Publikowanie informacji

10 Maria Ziółek

Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia – przepisy prawne w Polsce

Ustawa – Prawo o Szkolnictwie Wyższym

Art. 9 ust. 3c) – Minister… określi w drodze rozporządzenia działanie wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia w zakresie analizy efektów kształcenia.

Art. 66 ust. 3a) – Rektor… sprawuje nadzór nad wdrożeniem i doskonaleniem uczelnianego systemu zapewnienia jakości kształcenia.

11 Maria Ziółek

Rozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków oceny programowej i instytucjonalnej

§2 Ocena programowa obejmuje ocenę:

3) funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia – w zakresie analizy efektów kształcenia i jego działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia

§7 Ocena instytucjonalna obejmuje ocenę:

2) funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia, w tym jego konstrukcji i oddziaływania na doskonalenie jakości kształcenia.


12 Maria Ziółek

Rozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków prowadzenia

studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia

§9 pkt 1. Jednostka…może prowadzić studia… jeżeli…:

9) wdrożyła wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia, uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na prowadzonym kierunku studiów.

Pkt 2. Jednostka, która rozpoczyna kształcenie na nowym kierunku studiów powinna:

2) wdrażać wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia, uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na prowadzonym kierunku studiów, od dnia rozpoczęcia kształcenia na danym kierunku studiów.


13 Maria Ziółek


14

Rozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia

Maria Ziółek

Odpowiedzialność rektora za wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia (WSZJK) w jednostkach – konieczność tworzenia struktury na poziomie uczelnianym

Nie można prowadzić kierunku studiów bez WSZJK – konieczność tworzenia struktury na poziomie jednostki

Najważniejsze zadania:

weryfikacja efektów kształcenia na kierunku studiów

analiza ocen dokonywanych przez studentów

analiza wniosków z monitorowania kariery absolwentów

doskonalenie programu kształcenia

Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia – przepisy prawne; podsumowanie

15 Maria Ziółek

Ocena programowa dokonywana przez PKA

Ocena programowa dokonywana przez PKA obejmuje:

Związek kierunku z misją uczelni

Odniesienie efektów kształcenia (EK) kierunku do KRK

Program studiów, w tym sposoby weryfikacji osiągniętych EK

Przypisanie punktów ECTS

Spełnianie wymagań dotyczących minimum kadrowego

Infrastrukturę dydaktyczną

Warunki prowadzenia kształcenia na odległość

Funkcjonowanie WSZJK

Dostosowanie EK do potrzeb rynku pracy

Zarządzanie procesem dydaktycznym w zakresie kierunku studiów, w tym zmian dokonywanych w programie studiów wynikających z jego doskonalenia

16

Rozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków oceny programowej i instytucjonalnej

Maria Ziółek

Ocena instytucjonalna dokonywana przez PKA obejmuje:

Związek strategii rozwoju jednostki ze strategią rozwoju uczelni

Funkcjonowanie WSZJK

Jakość kształcenia na studiach podyplomowych

Jakość kształcenia na studiach doktoranckich

Współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym

17

Ocena instytucjonalna dokonywana przez PKA Rozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków oceny programowej i instytucjonalnej

Maria Ziółek

Wewnętrzny system zarządzania jakością kształcenia – zasady ogólne

Czym nie jest, nie może być?

Najwyższą Izbą Kontroli

Przeregulowaniem systemu kształcenia

Nadmierną biurokracją

Ograniczeniem kreatywności, innowacyjności...

Czym ma być?

Drogowskazem do KULTURY JAKOŚCI

18 Maria Ziółek

Wewnętrzny system zarządzania jakością kształcenia – poziom uczelni: zasady ogólne

Główne zasady:

Wprowadzanie uczelnianego SZJK z uwzględnieniem autonomii wydziałów

Elastyczność systemu – w celu zachowania różnorodności i jednocześnie spójności z misją uczelni

Uwzględnienie pracowników, studentów, doktorantów, słuchaczy studiów podyplomowych, absolwentów oraz innych interesariuszy zewnętrznych w systemie

Wewnętrzny SZJK jest drogowskazem do kultury jakości

19

Wewnętrzny system

zarządzania jakością

kształcenia

Kultura jakości

?

20

• jednakowe standardy • nadzór • kontrola • ……

• przydatność do określonego celu • poprawa • zaufanie • ……

procedurami i strategią zapewniania jakości

instytucjonalną różnorodnością i kreatywnością

Równowaga pomiędzy:

Maria Ziółek

Wewnętrzny system zarządzania jakością kształcenia – poziom uczelni: zasady ogólne

21

USZJK w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

UCZELNIANY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ KSZTAŁCENIA

Biu

ro R

ady d

s. J

ako

ści Ksz

tałc

enia

Komisja ds. Zapewnienia

Jakości Kształcenia

Komisja ds. Oceny Jakości Kształcenia

WYDZIAŁOWE KOMISJE DS. JAKOŚCI KSZTAŁCENIA

Zespół ds. zapewnienia jakości

kształcenia

Zespół ds. oceny jakości kształcenia

UCZELNIANA RADA DS. JAKOŚCI KSZTAŁCENIA (RJK)

(KZJK) (KOJK)

(WZOJK) (WZZJK)

Prace organizacyjne i szkoleniowe

Akty prawne UAM; określenie polityki; tworzenie struktury

Opracowanie procedur zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia

Seminaria informacyjne dla WZOJK i całego środowiska akademickiego

Szkolenia trenerów w zakresie tworzenia progr. kształcenia do pracy na wydziałach

Szkolenia z udziałem ekspertów zewnętrznych

Badania jakości -

narzędzia

Ogólnouniwersytecka ankieta studencka oceniająca jakość

kształcenia na UAM

Wydziałowe arkusze samooceny

Opracowanie wyników w/w badań i przeprowadzenie analizy SWOT

Opracowanie propozycji działań na rzecz doskonalenia jakości kształcenia na poziomie centralnym i wydziałowym

22 Maria Ziółek

USZJK w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - od stycznia 2010

UAM Badania jakości kształcenia – pierwszy cykl badań (rok 2010)

Badanie stanu aktualnego:

1) Ankiety studenckie

2) Wydziałowe arkusze oceny

Planowanie zmian i publikowanie planów:

1) Rekomendacje RJK i kalendarz działań

2) Rekomendacje WZOJK i kalendarz działań

Wdrożenie zmian:

1) Działania wydziałowe

2) Działania centralne

Rok 2011

Dokumenty opracowane przez RJK – przykład UAM

Raport z badań jakości kształcenia na UAM prowadzonych za pomocą ankiet studenckich

Raporty z badania jakości kształcenia obejmujące ocenę własną wydziałów w zakresie:

Programów kształcenia

Metod kształcenia i oceniania

Organizacji studiów

Systemów informacyjnych

Kadry nauczającej

Warunków technicznych realizacji programu kształcenia

Form promocji i oceny jakości kształcenia

Rekomendacje Rady ds. Jakości Kształcenia dot. doskonalenia jakości kształcenia na UAM (zamieszczone na stronie USZJK w styczniu 2011)

24

Maria Ziółek

Wydział X Kierunek Y

• Liczba przedmiotów: 25 • Efekty kształcenia dla

programu studiów: • 1a:i – Wiedza • 2a:d – Kompetencje

społeczne • 3a:i – Umiejętności

• Interpretacja: Długość słupka

odpowiada liczbie przedmiotów, na których realizowany jest dany efekt kształcenia.

• Min 0 - Max 25

ANALIZA PROGRAMÓW KSZTAŁCENIA – przykład UAM Przykład korelacji efektów kształcenia dla całego programu z efektami kształcenia dla przedmiotów

25 Maria Ziółek

II. 3. Zestawienie średnich ocen ze studiów I

stopnia dla kierunku/specjalności (z wyłączeniem oceny z pracy dyplomowej i egzaminu licencjackiego)

II. 4. Zestawienie ocen z prac dyplomowych –

licencjackich dla kierunku/specjalności

ANALIZA OCENIANIA – przykład dla studiów I stopnia

Maria Ziółek

II. METODY KSZTAŁCENIA I OCENIANIA

3. Zestawienie średnich ocen ze studiów I stopnia dla kierunku/specjalności (z wyłączeniem oceny z pracy dyplomowej i egzaminu licencjackiego)

II. METODY KSZTAŁCENIA I OCENIANIA 4. Zestawienie ocen z prac dyplomowych – licencjackich dla kierunku/specjalności

ANALIZA OCENIANIA – przykład dla studiów II stopnia

Maria Ziółek

Plany działań wynikające z pierwszego cyklu badania jakości kształcenia na

UAM – przykład rekomendacji w 2010

CEL

PROPONOWANE DZIAŁANIA

POZIOM JEDNOSTEK (WYDZIAŁÓW /

INSTYTUTÓW)

POZIOM CENTRALNY

Określenie strategii kształcenia

w jednostkach.

Przygotowanie dokumentu przedstawiającego

strategię kształcenia w jednostce.

Weryfikacja opisów

programów kształcenia pod

kątem zgodności efektów

kształcenia opisanych dla

całego programu z efektami

kształcenia opisanymi dla

przedmiotów.

1) Opracowanie w każdej jednostce przynajmniej

jednego wzorcowego programu studiów

zgodnego z zasadami opisów efektów

kształcenia oraz form kształcenia i oceniania

(wg Krajowych Ram Kwalifikacji, które będą

wdrożone po wprowadzeniu nowelizacji

ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym).

Działanie to będzie poprzedzone seminariami

konsultacyjnymi i warsztatami. Termin

realizacji będzie uzależniony od terminu

seminariów i warsztatów.

Uchwała Senatu

Organizacja szkoleń

28

Wydziały autonomicznie decydują o priorytetach działań podnoszących jakość kształcenia biorąc pod uwagę rekomendacje RJK i własne analizy

UAM Działania Rady ds. Jakości Kształcenia w 2011 – poziom uczelni

ANKIETYZACJA – poszerzenie zakresu

• Ankiety wypełniane przez nauczycieli akademickich

• Ankiety wypełniane przez studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych oraz doktorantów

• Pilotażowa ankietyzacja nakładu pracy studenta - ECTS

SZKOLENIA / KONFERENCJE (m.in. nt. wdrażania KRK)

• Cykl seminariów szkoleniowo konsultacyjnych dla nauczycieli akademickich UAM

• Konferencja ogólnopolska nt. zadań uczelni wynikających z aktualnych uregulowań prawnych

PRZYGOTOWANIE DOKUMENTÓW

• Dokumentacja dotycząca nowych uchwał Senatu i zarządzeń Rektora

• Dokumentacja dotycząca programów kształcenia

PROMOCJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ KSZTAŁCENIA

• Prezentacje na konferencjach międzynarodowych i udział w projektach międzynarodowych

• Teksty w materiałach krajowych

UAM – wdrażanie KRK SZKOLENIA / KONFERENCJE

Cykl seminariów szkoleniowo-konsultacyjnych dla nauczycieli akademickich (marzec – kwiecień 2011)

a) informacje nt. nowelizacji Ustawy PSW;

b) informacje ogólne nt. Europejskich i Krajowych Ramy Kwalifikacji;

c) tworzenie programów kształcenia na bazie efektów kształcenia i zgodnie z systemem Krajowych Ram Kwalifikacji;

d) uczenie się przez całe życie (LLL);

e) mobilność studentów i pracowników;

f) przyporządkowanie punktów ECTS do efektów kształcenia;

g) E-learning.

Konferencja (1 grudnia 2011)

„ Zadania uczelni wynikające z aktualnych uregulowań prawnych dotyczących

krajowych ram kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego i systemów zapewniania jakości kształcenia”

UAM – nowe procedury systemu

zarządzania jakością kształcenia (2011)

Nowelizacja uchwał senatu

Procedury działania wewnętrznych systemów zarządzania jakością kształcenia na wydziałach

Poszerzenie zakresu ankietyzacji i opracowanie nowych ankiet

Maria Ziółek 31

Uchwała nr 284/2011/2012 Senatu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2012 r.

w sprawie zmiany Uchwały nr 126/2010 Senatu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 25 stycznia 2010 r. w sprawie Uczelnianego

Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

3) w § 7 ust. 6 otrzymuje brzmienie: „Do zadań wydziałowej komisji ds. jakości kształcenia w szczególności należy:

1) wdrażanie na wydziale opracowanych przez RJK procedur służących zapewnieniu i doskonaleniu jakości kształcenia na poszczególnych kierunkach kształcenia;

2) opiniowanie projektów programów kształcenia, a w szczególności ich zgodności z misją uczelni, z obszarowymi efektami kształcenia, zgodności efektów kształcenia w modułach z efektami kierunkowymi, prawidłowości doboru metod kształcenia i metod oceniania do założonych efektów kształcenia, prawidłowości przypisania punktów ECTS modułom kształcenia;

3) analizowanie i publikowanie wyników oceny jakości kształcenia, w tym w szczególności wyników przeprowadzonych egzaminów i innych form sprawdzania efektów kształcenia osiąganych przez studenta w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz oceny dokonywanej przez studentów i pracowników, a także wnioski z monitorowania karier absolwentów uczelni;

4) przedstawianie dziekanowi propozycji działań mających na celu podnoszenie jakości kształcenia na wydziale i monitorowanie realizacji tych działań;

5) przedstawianie radzie wydziału corocznych sprawozdań z efektów działania systemu zarządzania jakością kształcenia na wydziale.”;

Zarządzenie Nr 321/2011/2012 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

z dnia 3 lutego 2012 r. w sprawie określenia szczegółowych zadań Rady ds. Jakości

Kształcenia oraz wydziałowych komisji ds. jakości kształcenia

33

§ 2 ust. 3. Do zadań zespołów ds. oceny jakości kształcenia należy: a) monitoring wprowadzania rekomendacji WZOJK na wydziale;

b) analiza zgodności kierunku i profilu studiów z misją uczelni i strategią wydziałową;

c) analiza zgodności opisanych w programach kształcenia zakładanych efektów kształcenia z efektami kształcenia dla wskazanego obszaru lub obszarów kształcenia opisanych w Krajowych Ramach Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego;

d) analiza metod i form kształcenia oraz sposobów sprawdzania efektów kształcenia osiąganych przez studenta;

e) analiza dostosowania efektów kształcenia uzyskanych w procesie kształcenia do potrzeb rynku pracy, szczególnie na studiach o profilu praktycznym;




34

f) analiza i publikowanie wyników oceny jakości kształcenia, w szczególności wyników przeprowadzonych egzaminów i innych form sprawdzania efektów kształcenia osiąganych przez studenta w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz oceny dokonywanej przez studentów i pracowników, a także wnioski z monitorowania karier absolwentów uczelni; g) ocenianie jakości prac dyplomowych h) koordynowanie ankietyzacji dotyczącej studenckiej oceny nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia dydaktyczne;




35

i) ocena warunków socjalnych studentów i doktorantów, w tym możliwości uzyskiwania stypendiów oraz dostępu do domów studenckich; j) coroczne przedstawianie dziekanowi, radzie wydziału oraz komisji ds. zapewnienia jakości kształcenia rezultatów oceny jakości kształcenia na wydziale i przedstawianie wskazówek dotyczących planu naprawczego dla poprawienia jakości kształcenia; k) publikowanie na stronie domowej wydziału corocznych rezultatów oceny jakości kształcenia.


z dnia 3 lutego 2012 r. w sprawie określenia procedur funkcjonowania uczelnianego

systemu zarządzania jakością kształcenia

36

§5 Sprawozdania

Zgodnie z § 6 ust. 6 pkt 4 oraz § 7 ust. 6 pkt 5 Uchwały

Senatu Nr 126/2010 z dnia 25 stycznia 2010 r. w sprawie

Uczelnianego Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia w

Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu Rada ds.

Jakości Kształcenia oraz przewodniczący

wydziałowych komisji ds. jakości kształcenia

zobowiązani są do przedstawienia sprawozdania ze

swojej działalności odpowiednio Senatowi i Radzie

Wydziału raz w roku.


z dnia 3 lutego 2012 r. w sprawie ankiet wraz z zasadami ich opracowywania,

przeprowadzania oraz publikowania ich wyników

37

I. Wydziałowe arkusze samooceny

§ 8

Wydziałowe arkusze samooceny są wypełniane co dwa lata przez wydziałowe zespoły ds.

oceny jakości kształcenia.

§ 9

Uczelniana Rada ds. Jakości Kształcenia opracowuje pytania do wydziałowych arkuszy

samooceny.

§ 10

Wydziałowe zespoły ds. oceny jakości kształcenia wypełniają, publikują oraz przekazują do Biura

Rady ds. Jakości Kształcenia wypełnione wydziałowe arkusze samooceny.

§ 11

Na podstawie otrzymanych arkuszy samooceny Rada ds. Jakości Kształcenia sporządza raport

ogólnouniwersytecki i zamieszcza go na ogólnodostępnej stronie internetowej poświęconej

jakości kształcenia.

UAM Stan wykonania rekomendacji z 2010 prezentowany w styczniu 2012 – kilka przykładów

CEL


POZIOM JEDNOSTEK (WYDZIAŁÓW /

INSTYTUTÓW)

POZIOM CENTRALNY

Podniesienie poziomu wiedzy nauczycieli

akademickich i doktorantów na temat

tworzenia programów studiów w oparciu o

efekty kształcenia i zgodnie z projektem

nowelizacji ustawy PSW wprowadzającej

ramy kwalifikacji jako podstawowe

narzędzie organizacji procesu kształcenia.

Konieczność przeprowadzenia seminariów

konsultacyjno-szkoleniowych dla nauczycieli

akademickich w zakresie opisu przedmiotów i

tworzenia programów studiów na bazie

efektów kształcenia i zgodnie z projektem

nowelizacji ustawy PSW.

Przeprowadzono cykl szkoleń w marcu i

kwietniu 2011

Podniesienie jakości prac dyplomowych i

zwiększenie ich powiązania z efektami i

kształcenia na kierunku/specjalności

Powołanie stałych zespołów ds. oceny jakości

prac dyplomowych i ich powiązania z

kierunkiem/specjalnością studiów.

Uchwała Senatu UAM

Zapis znalazł się w zarządzeniu rektora, dot.

zadań WZOJK

Podnoszenie świadomości wszystkich pracowników jednostki w zakresie dydaktyki.

Przeprowadzenie przynajmniej jednej Rady Wydziału w roku akademickim poświęconej procesowi dydaktycznemu. Uchwała Senatu UAM lub zarządzenie Rektora. W prowadzonych dyskusjach nie wypracowano zgody na zobligowanie RW do takich działań.

UAM Badania jakości kształcenia – drugi cykl badań (rok 2011)

Ankietyzacja:

1) Ankiety studenckie (st. stacjonarne i niestacjonarne) i doktoranckie

2) Ankiety dla nauczycieli akademickich

Planowanie zmian i publikowanie planów:

1) Rekomendacje RJK i kalendarz działań

2) Rekomendacje WZOJK i kalendarz działań

Wdrożenie zmian:

1) Działania wydziałowe

2) Działania centralne

2012

ANKIETYZACJA – przykłady wyniki porównawcze 2010 - 2011

„Jak ogólnie oceniasz zajęcia (wykłady, seminaria, konwersatoria, ćwiczenia, laboratoria itp.) prowadzone na Twoim kierunku i stopniu studiów?” (skala 2-5)

WYDZIAŁ

ROK

BADANIA

oferta zajęć do

wyboru

(różnorodność

itp.)

kultura

prowadzących

zajęcia

(zachowanie

wobec

studentów)

warunki

techniczne

odbywania zajęć

(komfort,

aparatura itp.)

2010 2,76 4,05 4,21

2011 2,89 4,05 4,09

2010 3,83 4,29 3,84

2011 3,92 4,48 4,01

2010 3,48 4,18 3,00

2011 3,14 4,23 4,49

2010 3,18 4,17 3,48

2011 3,18 4,23 3,75UAM

Wydział

AWydział

BWydział

C

ANKIETYZACJA – przykłady wyniki porównawcze 2010 - 2011

WY-

DZIAŁ

ROK

BADA

NIA

Czy na Twoim

kierunku istnieje

możliwość

studiowania

jakiś czas na

innej uczelni

krajowej, np. w

ramach MOST?

Czy

skorzystałeś/aś z

tej możliwości

(program MOST)?

Czy na Twoim

kierunku

przeprowadzane

są ankiety, w

których możesz

ocenić

prowadzących

zajęcia?

Czy wyniki tych

ankiet mają

wpływ na

poprawienie

jakości zajęć?

2010 48% 0% 99% 8%

2011 54% 1% 95% 8%

2010 71% 6% 49% 13%

2011 77% 4% 71% 13%

2010 45% 5% 86% 13%

2011 40% 7% 89% 14%

2010 60% 4% 81% 9%

2011 62% 4% 78% 10%

Wydział

E

Wydział

F

UAM

Wydział

D

Zestawienia procentowe odsetków odpowiedzi twierdzących (Tak)

ANKIETYZACJA - przykłady wyniki porównawcze 2011, studenci a nauczyciele akademiccy

WYDZIAŁ

ROK

BADANIA

Jak ogólnie oceniasz jakość

kształcenia na Twoim

kierunku / na kierunkach

prowadzonych przez Twoją

macierzystą jednostkę

organizacyjną

Organizacja zajęć

(harmonogram

dzienny i

tygodniowy, itp.)

Liczebność grup

studenci 3,76 3,72 4,13nauczyciele 3,66 3,91 3,47




Wydział

A

Wydział

B

Wydział

C

UAM

Ocena jakości kształcenia, średnia ocen w skali 2-5

Plany działań wynikające z drugiego cyklu badania jakości kształcenia na UAM – przykłady rekomendacji (grudzień 2011)

CEL


POZIOM JEDNOSTEK (WYDZIAŁÓW / INSTYTUTÓW) POZIOM UCZELNI

Zadanie Odpowiedzialny Zadanie Odpowiedzialny

Podniesienie liczby

respondentów biorących

udział w badaniach

ankietowych

1) Przeprowadzenie akcji

informacyjnej na poziomie

wydziału / jednostki

2) Informacja o wynikach badań

jakości kształcenia oraz

przeprowadzonych działaniach

na rzecz doskonalenia jakości

kształcenia.

Dziekan / dyrektor

jednostki; odpowiedni

organ samorządu

studentów i

doktorantów

1) Przeprowadzenie akcji

informacyjnej na

poziomie uczelni

2) Informacja o wynikach

badań jakości

kształcenia oraz

przeprowadzonych

działaniach na rzecz

doskonalenia jakości

kształcenia.

3) Dobór terminu i czasu

trwania badań

ankietowych

RJK-Biuro RJK;

odpowiedni

organ samorządu

studentów i

doktorantów

Weryfikacja prawidłowości

przypisania punktów ECTS

przedmiotom / modułom

Przeprowadzanie badań ankietowych Koordynator ECTS i

wydziałowe samorządy

studenckie i

doktoranckie

Uchwała Sentu

Koordynacja i wsparcie

działań w tym zakresie

RJK

Uczelniany

koordynator

ECTS

Weryfikacja programów

kształcenia zgodnie z KRK

Organizacja i przeprowadzenie

weryfikacji

Dziekan/ dyrektor

jednostki

Ustalenie kalendarium

działań i wsparcie w

działaniach (powołanie

komisji rektorskich)

Rektor /

Prorektor

UAM - ANKIETYZACJA doskonalenie systemu - weryfikacja pytań i układu ankiet oraz arkuszy samooceny (2012)

Maria Ziółek 44

„Uważa się, że lepiej jest mierzyć w sposób niedoskonały to co jest ważne, niż mierzyć w sposób doskonały to co błahe”

Hamdorf i Hall 2001

Czy na poziomie uczelni prowadzić kontrolę działań wydziałowych w zakresie weryfikacji efektów kształcenia na kierunku, dostosowania metod kształcenia i oceniania do EK, właściwego przyporządkowania ECTS i zgodności z misją uczelni?

Decyzje w UAM:

Powołano 4 komisje obszarowe, które zatwierdzały efekty kształcenia dla kierunku studiów I i II stopnia oraz sprawdzały ich zgodność z misją uczelni. Zatwierdzone przez komisje EK trafiały na SENAT.

Efekty kształcenie na III stopniu i studiach podyplomowych nie są weryfikowane na poziomie uczelni

45

Zadania wewnętrznego SZJK - dylematy

Uczelnie autonomicznie podejmują decyzje w tym względzie

Maria Ziółek

Programy kształcenia

Efekty kształcenia na kierunku

Efekty kształcenia w module

Sposoby kształcenia i oceniania

ECTS

Organizacja studiów

Systemy informacyjne

Kadra nauczająca

Warunki techniczne realizacji programu kształcenia

Formy oceny jakości kształcenia

UAM - Elementy samooceny jednostek

w zakresie kształcenia – opracowanie nowych arkuszy przez RJK - 2012

46

Zrezygnowano czasowo ze względu na

przeładowanie pracą tworzenia

nowych programów kształcenia

UAM Zarządzanie programem kształcenia – wskazówka RJK dla WZOJK

Koordynator programu (K)

Nauczyciele akademiccy (NA) realizujący program

Studenci (S)

Otoczenie społeczno-gospodarcze (OSG)

47

Koordynator stymuluje dyskusje i podejmuje decyzje

K

OSG

K-n

K-1

S-n S-1

NA-n

NA-1

DYSKUSJE - UZGODNIENIA:

Wewnętrzny system zapewniania jakości - przyczynia się do doskonalenia programu kształcenia

Zarządzanie jakością kształcenia –wyzwania na rok akademicki 2012/13

48

Implementacja KRK

Szkolenia :

w zakresie metod kształcenia, sprawdzania osiągnięcia EK, właściwego stosowania ECTS

Kształcenie dla przedsiębiorczości

Uwzgledznianie wymiaru społecznego kształcenia

Opracowanie procedur wspomagających działania WZOJK

Ocena stopnia i jakości wdrażania KRK

Działania na rzecz doskonalenia procesu zarządzania jakością kształcenia

Kultura Jakości

49

Czy system zarządzania jakością będzie potrzebny po osiągnięciu kultury jakości?

Kontrola jakości

Zapewnianie jakości

Doskonalenie jakości

Zarządzanie jakością kształcenia – nowe wyzwanie w świetle...

Documents

Transcript of Zarządzanie jakością kształcenia – nowe wyzwanie w świetle...