Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

PROGRAM ZAJĘĆ

WYKŁADY I ĆWICZENIA

II ROK

WYDZIAŁ FIZJOTERAPII

STUDIA DRUGIEGO STOPNIA

W TRYBIE ZAOCZNYM

Łódź 2006 r.

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

REDAKCJA:

prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski

dr hab. n. med. Jolanta Kujawa

mgr inż. Barbara Zbrzezna

mgr Anna Stobiecka

Opracowanie programów:

dr hab. n. med. prof. nadzw. Włodzisław Kuliński

prof. dr hab. n. med. Krystian Żołyński

dr hab. n. med. Jolanta Kujawa

dr n. med. Elżbieta Łuczak

prof. dr hab. n. med. Andrzej Buczyński

dr hab. n. med. prof. nadzw. Jan Czernicki

prof. dr hab. n. med. Krzysztof Buczyłko

dr hab. n. med. prof. nadzw. Alina Morawiec-Bajda

prof. dr hab. n. med. Tomasz Kostka

prof. dr hab. n. med. Lucjan Pawlicki

prof. dr hab. n. med. Jacek Suzin

dr hab. n. med. prof. nadzw. Anna Jegier

prof. dr hab. n. med. Krzysztof Zeman

1

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Przedmioty str

Medycyna fizykalna i balneoklimatologia ….......................................................... 3

Metody specjalne fizjoterapii ................................................................................. 7

Protetyka i ortotyka .............………....................................................................... 12

Podstawy zarządzania i marketingu ........................................................................ 15

Diagnostyka funkcjonalna programowanie rehabilitacji ........................................ 17

w neurologii i neurochirurgii …………... 17

w reumatologii …………………………. 21

w geriatrii ………………………………. 23

w chorobach układu oddechowego …….. 26

w onkologii i medycynie paliatywnej ….. 28

w ortopedii i traumatologii …………….. 29

w ginekologii i położnictwie …………… 31

w kardiologii …………………………… 32

w pediatrii ……………………………... 34

Sport osób niepełnosprawnych .............................................................................. 35

Seminarium magisterskie ………………………………...................................... 40

2

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

MEDYCYNA FIZYKALNA I BALNEOKLIMATOLOGIA Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

II III 60 20 40 - Egzamin Cele dydaktyczne: Celem nauczania przedmiotu „Medycyna Fizykalna i balneoklimatologia” jest zapoznanie studentów z istotą, rolą, struktura organizacyjną i zadaniami lecznictwa uzdrowiskowego oraz z innymi formami postępowania fizykalno-usprawniającego stosowanymi w ramach rehabilitacji medycznej. Studentom zostają przedstawione sposoby łączenia wykorzystania naturalnych tworzyw leczniczych oraz naturalnych czynników przyrodniczych z nowoczesnymi metodami fizykoterapii i kinezyterapii oraz edukacji zdrowotnej w schorzeniach narządu ruchu, układu nerwowego oraz chorobach wewnętrznych. Powyższy przedmiot ma na celu uświadomienie studentom potrzeby stosowania i pokazanie praktycznych sposobów wykorzystania medycyny fizykalnej i balneologii w kompleksowym postępowaniu rehabilitacyjnym ze szczególnym uwzględnieniem lecznictwa uzdrowiskowego. Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy: 1. Zadania medycyny fizykalnej we współczesnym lecznictwie Bodziec fizykalny a odczynowość ustroju. Adaptacja do bodźca. Odczyny ustroju na różne postaci energii. Zadania medycyny fizykalnej w profilaktyce, lecznictwie, diagnostyce. 2. Światłolecznictwo, Metody terapii promieniowaniem nadfioletowym Podstawy fizyczne i biologiczne. Widmo promieniowania elektromagnetycznego w zakresie promieni nadfioletowych i podczerwonych. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania. Naświetlania ogólne i miejscowe, PUVA, SUP – metodyka naświetlań ogólnych i miejscowych . Wskazania. 3. Biostymulacja laserowa Działanie biologiczne. Lasery fizykoterapeutyczne. Wskazania. Zasady BHP.

3

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

4. Termoterapia i Krioterapia Znaczenie czynnika termicznego w oddziaływaniu na organizm. Miejscowe działanie bodźca termicznego zimna i ciepła. Homeostaza termiczna człowieka. Zabiegi cieplne przy zastosowaniu parafiny. Zimne zabiegi miejscowe. Oddziaływanie biologiczne krioterapii na organizm. Wskazania, przeciwwskazania do zastosowania w medycynie. 5. Elektrolecznictwo Podstawy fizyczne elektroterapii. Zabiegi elektrolecznicze przy zastosowaniu prądu stałego, Galwanizacja, jonoforeza. Elektrodiagnostyka. Ocena jakościowa i ilościowa układu nerwowo-mięśniowego. Fizjologiczne podstawy stymulacji układu nerwowo-mięśniowego, mięśni odnerwionych, mięśni gładkich. Elektrostymulacja czynnościowa. Tonoliza. 6. Prądy małej i średniej częstotliwości Podstawy fizyczne i fizjologiczne. Elektrostymulacja jedno i dwubiegunowa. Podstawy elektrofizjologiczne działania impulsów trójkątnych i prostokątnych. Wybrane aspekty w metodyce zabiegów. Prądy diadynamiczne oraz średniej częstotliwości. 7. Pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości. Pola magnetyczne małej częstotliwości Oddziaływanie drgań elektromagnetycznych na organizm. Diatermia krótkofalowa. Wskazania kliniczne do stosowania. Przeciwwskazania, BHP. Impulsowe pola magnetyczne małej częstotliwości, oddziaływanie na organizm. Wybrane wskazania do magnetoterapii. 8. Ultradźwięki, Wziewania Działanie biologiczne ultradźwięków, zmiany miejscowe, ogólne. Wskazania do zastosowania ultradźwięków. Lecznicze stosowanie aerozoli, leki stosowane do wziewań. Metodyka zabiegów w warunkach uzdrowiskowych. 9. Lecznictwo uzdrowiskowe, Uzdrowiska polskie, Wody lecznicze, Peloidy Istota, rola i zadania lecznictwa uzdrowiskowego. Wskazania i przeciwwskazania do lecznictwa uzdrowiskowego. Bioklimat polskich uzdrowisk. Profile lecznicze uzdrowisk polskich. Podział wód leczniczych, wykorzystanie w leczeniu uzdrowiskowym. Peloidy, podział, właściwości fizyczne, chemiczne, zastosowanie w leczeniu. 10. Hydro-balneoterapia, Leczenie uzdrowiskowe w reumatologii, Leczenie uzdrowiskowe w schorzeniach neurologicznych, Leczenie uzdrowiskowe w chorobach wewnętrznych, układu moczowo - płciowego, ginekologicznych i innych Mechanizmy oddziaływania na organizm. Wykorzystanie w leczeniu uzdrowiskowym. Leczenie fizykalno - usprawniające w szpitalu uzdrowiskowym w schorzeniach reumatologicznych i po zabiegach operacyjnych w obrębie narządu ruchu. Leczenie fizykalno –usprawniające w szpitalu uzdrowiskowym w schorzeniach ośrodkowego układu nerwowego, w schorzeniach ginekologicznych i układu moczowo-płciowego i innych.

4

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenia (po 4 godz.) Tematy: 1. Światłolecznictwo Generatory podczerwieni, nadfioletu. Metodyka zabiegów w wybranych schorzeniach: dermatologicznych, reumatologicznych i innych. Naświetlania ogólne i miejscowe, PUVA, SUP. 2. Biostymulacja laserowa Lasery fizykoterapeutyczne, metodyka zabiegów. Zasad BHP. 3. Termoterapia, Krioterapia Zabiegi cieplne przy zastosowaniu parafiny. Zimne zabiegi miejscowe. Metodyka zabiegu krioterapii ogólnej. Zasady BHP. 4. Elektrolecznictwo, Prądy małej i średniej częstotliwości Zabiegi elektrolecznicze przy zastosowaniu prądu stałego. Galwanizacja. Jonoforeza. Elektrodiagnostyka, wyznaczanie krzywej i/t. Elektrostymulacja czynnościowa, tonoliza. Metodyka zabiegów z wykorzystaniem prądów diadynamicznych oraz interferencyjnych. 5. Pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości, Pola magnetyczne małej częstotliwości Diatermia krótkofalowa, metodyka zabiegów, wskazania kliniczne do zastosowania. Zasady BHP. Impulsowe pola magnetyczne małej częstotliwości. Aparatura. Metodyka zabiegów. 6. Ultradźwięki, Wziewania Aparatura. Metody nadźwiękawiania, dawkowanie. Aparatura do inhalacji, metodyka zabiegów. Leki wykorzystywane do wziewania. 7. Masaż Metodyka zabiegów. Masaże specjalne (segmentarny, mechaniczny, podwodny, wirowy). 8. Hydroterapia. Kąpiele lecznicze. Peloidoterapia Metody hydroterapeutyczne stosowane w lecznictwie uzdrowiskowym. Metodyka zabiegów, wskazania do ich zastosowania. Rodzaje kąpieli leczniczych, mechanizm oddziaływania na organizm. Metodyka zabiegów. Wskazania do zastosowania. Rodzaje zabiegów peloidoterapii, metodyka zabiegów, wskazania. 9. Wody lecznicze, Kąpiele lecznicze naturalne i sztuczne Rodzaje, składniki mineralne, dawkowanie. Wskazania do zastosowania. Rodzaje kąpieli naturalnych, metodyka zabiegów, wskazania, zasady BHP. Rodzaje zabiegów, metodyka, zasady BHP. 10. Leczenie uzdrowiskowe Metodyka postępowania w warunkach szpitala uzdrowiskowego w schorzeniach reumatologicznych, narządu ruchu, chorobach wewnętrznych i ginekologicznych.

5

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Literatura: 1. Balneologia Polska – Kwartalnik Polskiego Towarzystwa Balneologii i Medycyny

Fizykalnej 2. Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., Milanówka D.: Bioklimat

uzdrowisk polskich i możliwości jego wykorzystania w lecznictwie, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, 2002

3. Kukliński W.: Balneoterapia, Rehabilitacja Medyczna. Tom 1. Red. Andrzej Kwolek. Wrocław : Urban&Partner, 2003.

4. Kukliński W.: Rehabilitacja Medyczna. T. 1. Wrocław : Wyd. Urban&Partner, 2003. 5. Łazowski J.: Podstawy fizykoterapii, Wrocław : Wyd. AWF, 2000. 6. Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia:. Warszawa : PZWL, 2003. 7. Paczyński B., Płochniewski Z.: Wody mineralne i lecznicze Polski, Państwowy Instytut

Geologiczny 1996. 8. Ponikowska I., Walczak-Sielicka J., Latour T., Łaukajtys T.: Medycyna uzdrowiskowa

w zarysie, Watext’s 1995. 9. Ponikowska I., Marszałek A.: Kompendium Balneologii, 2002. 10. Staraburzyńska- Lupa A., Straburzyński. G.Warszawa : PZWL, 2003.

6

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

METODY SPECJALNE FIZJOTERAPII Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

III 60 20 40 - II IV 60 20 40 - Egzamin

Cele dydaktyczne: Poznanie metod specjalnych fizjoterapii z uwzględnieniem metod reedukacji neurorehabilitacji i terapii manualnej, stosowanych w rehabilitacji, pozwoli absolwentowi wybrać koncepcję usprawniania jako leczenie podstawowe, lub elementy poniższych metod jako uzupełnienie procesu leczenia. Różnorodność metod wzbogaci warsztat terapeutyczny absolwenta fizjoterapii. Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy: 1. Metody kinezyterapeutyczne Cz. I - Rys historyczny rozwoju metod leczenia ruchem - Systematyka metod kinezyterapeutycznych - Definicje metody leczenia ruchem - Podziały metod leczenia ruchem - Klasyfikacja metod 2. Metody kinezyterapeutyczne Cz. II - Metody mechaniczne. 3-4. Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody Kaltenborna –Evjenth’a. 5-6. Założenia, cel i procedury terapeutyczne metody biomechanicznego diagnozowania i leczenia zespołów bólowych kręgosłupa wg Mc Kenzie. 7-8. Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody Travell- Simons. 9. Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody Upledgera. 10-11. Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody neuromobilizacji wg Butlera. 12. Metody kinezyterapeutyczne Cz. III - Metody neurofizjologiczne. 13-14. Założenia, cel i techniki terapeutyczne PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) wg Kabat – Kaisera. 15. Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody Bruggera.

7

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

16. Metody kinezyterapeutyczne Cz. IV - Metody edukacyjne. 17. Omówienie niektórych metod edukacyjnych

Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody S-E-T ( Sling Exercise Therapy 18. Metody stosowane w fizjoterapii wybranych schorzeń i dysfunkcji narządu ruchu. 19. Metody reedukacji posturalnej. Szkoły pleców. 20. Metody specjalne terapii w środowisku wodnym. Ćwiczenia (po 4 godz.) Tematy: 1-2. Metoda Kaltenborna – Evjenth’a. Część I teoretyczna

Geneza , założenia i cel metody Reguła wklęsło – wypukłych powierzchni stawowych Stopnie trakcji i mobilizacji wg Kaltenborna Założenia dotyczące badania , leczenia i samoleczenia pacjenta Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody

Część II praktyczna • Wykorzystanie ruchów prostolinijnych i translatorycznych w badaniu i leczeniu • Pozycje spoczynkowe i zaryglowane stawów wg Kaltenborna • Charakterystyka ruchów sprzężonych poszczególnych odcinków kręgosłupa wg

Evjenth’a • Przykłady technik mobilizacji stawów obwodowych i międzykręgowych • Przykłady technik mięśniowych i autostretching

3-4. Metoda Mc Kenzie Część I teoretyczna

• Geneza , założenia i cel metody • Teoria przemieszczania się krążka międzykręgowego jako podstawy powstawania

dysfunkcji • Klasyfikacja zespołów dysfunkcji wg Mc Kenzie • Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody

Część II praktyczna • Różnicowanie zespołów dysfunkcji w zależności od występujących objawów • Specyfika badania różnicowego w oparciu o powtarzalność testów ruchowych • Terapia w oparciu o klasyfikację zespołów dysfunkcji

5-6. Metoda Travell – Simons Część I teoretyczna

• Geneza, założenia i cel metody • Przyczyny powstawania mięśniowo- powięziowych dolegliwości bólowych

8

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

• Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody Część II praktyczna

• Lokalizacja punktów spustowych w oparciu o ,,mapy rozmieszczenia” • Badanie kliniczne punktów spustowych – metodyka zabiegu • Terapia punktów spustowych – metoda spray & stretch

7-8. Diagnostyka czynnościowa i leczenie zaburzeń regionu biodrowo-lędźwiowo-krzyżowego Część I teoretyczna

• Znaczenie stawów dla funkcji zespołu lędźwiowo-krzyżowo biodrowego • Podział zaburzeń stawów krzyżowo-biodrowych

Część II praktyczna • Testy kliniczne oceniające zaburzenia funkcjonalne stawów krzyżowo –

biodrowych • Badanie i leczenie manualne stawów.

9. Metoda Upledgera Część I teoretyczna

• Geneza , założenia i cel metody • Teoria występowaniu rytmu kraniosakralnego • Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody

Część II praktyczna • Specyfika badania rytmu kraniosakralnego – ocena parametrów rytmu • Techniki terapeutyczne stosowane w metodzie

10-11. Metoda Butlera (neuromobilizacje ) Część I teoretyczna

• Geneza, założenia i cel metody • Przyczyny zaburzeń neuromechaniki • Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody

Część II praktyczna • Sposoby badania dla potrzeb neuromobilizacji • Pozycje napięciowe nerwów kończyny górnej i kończyny dolnej wg Butlera • Wybrane testy napięciowe nerwów kończyn górnych i dolnych • Test napięciowy dla tułowia • Metodyka zabiegów neuromobilizacji

12-13. Metoda PNF ( Kabat – Kaisera ) Część I teoretyczna

• Geneza, założenia i cel metody • Zasady główne metody • Fazy kontroli motorycznej • Karta badań pacjenta • Wskazania i Przeciwwskazania do stosowania metody

9

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Część II praktyczna • Wzorce ruchowe łopatki i miednicy • Wzorce ruchowe kończyny górnej i dolnej • Wzorce ruchowe głowy i szyi • Wzorce ruchowe dla tułowia Choping i Lifting • Techniki stosowane w koncepcji PNF • Wzorce ruchowe bilateralne kończyn

14. Metoda Bruggera . Część I teoretyczna

• Geneza , założenia i cel metody • Teoria istnienia zjawiska Nociceptywnego somatomotorycznego efektu

zablokowania • Klasyfikacja pozycji prawidłowych i nadmiernie przeciążających wg Bruggera • Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody

Część II praktyczna • Terapia w oparciu o ćwiczenia wybranych grup mięśniowych kształtujących

prawidłowe wzorce ruchowe • Przykłady ćwiczeń w oparciu o Metodę Bruggera

15-16. Metoda S-E-T ( Sling Exercise Terapy ) Część I teoretyczna

• Geneza , założenia i cel metody • Koncepcja wyszukiwania słabych ogniw w strukturach pasywnych narządu ruchu • Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody

Część II praktyczna • Terapia w oparciu o ćwiczenia w otwartych i zamkniętych łańcuchach

kinematycznych • Przykłady ćwiczeń metody S-E-T

17-18. Metody stosowane w fizjoterapii wybranych schorzeń i dysfunkcji dzieci i młodzieży Część I teoretyczna

• Metody ukierunkowane na łagodzenie pojedynczych objawów • Metody neurorehabilitacji dzieci i młodzieży

Część II praktyczna • zaplanowanie programu rehabilitacji w określonych przypadkach klinicznych • wyznaczenie celów i środków realizacji programu fizjoterapii na określonym etapie

leczenia dzieci w wybranych przypadkach klinicznych (wady wrodzone, MPD, urazy czaszkowo-mózgowe, choroby naczyniowe mózgu)

19-20. Metody reedukacji posturalnej. Szkoły pleców. Część I teoretyczna

• Metody reedukacji posturalnej • Profilaktyka pierwotna i wtórna zespołów bólowych kręgosłupa

10

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Część II praktyczna • Programy gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej w wybranych wadach postawy i

skoliozach • Programy wybranych szkół pleców

Literatura: 1. Buckup K.: Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni. PZWL, Warszawa 2003 2. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 1998 3. Kaltenborn F. M.: Kręgosłup – Badanie manualne i mobilizacje Wyd. Rolewski 1998 4. Kaltenborn F. M.: Manualne mobilizacje stawów kończyn Wyd. Comer 1996 5. Kempf H. D. : Szkoła pleców. SIC 1994 6. Kinalski R.: Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii. Wyd. Med. Urban & Partner,

Wrocław 2002 7. Kiwerski J., Kowalewski M., Krasuski M.: Schorzenia i urazy kręgosłupa. PZWL,

Warszawa 2002 8. Kwolek A. red. Rehabilitacja medyczna. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2003 9. Marciniak W., Szulc A. red.: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa

2003 10. Mc Kenzie R. A. : Treat Your Own Back . Spinal Publications Ltd. N. Z. 1993 11. Mc Kenzie R. A.: The Lumbar Spine – Mechanical Diagnosis and Treatment. Spinal

Publications Ltd N.Z. 1981 12. Mc. Kenzie R. A.: The Cervical and Thoracic Spine – Mechanical Diagnosis and

Treatment. Spinal Publications Ltd. 1990 13. Milanowska K.: Kinezyterapia. PZWL, Warszawa 1999 14. Nowotny J.: Podstawy Fizjoterapii. Wyd. AWF w Katowicach, Katowice 1998 15. Stodolny J.: Choroba przeciążeniowa kręgosłupa. Wyd. ZL. Natura, Kielce 2000 16. Straburzyński G., Straburzyńska- Lupa A.: Medycyna Fizykalna. PZWL, Warszawa

2001 17. Weiss M., Zembaty A. red.:Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 1983 18. Zembaty A.: Kinezyterapia Tom I i II Wyd. Kasper Sp. z o. o. 2003

11

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

PROTETYKA I ORTOTYKA Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

II IV 20 8 12 - Zaliczenie z oceną

Cele dydaktyczne: W wyniku procesu kształcenia student ocenia potrzeby pacjenta w zakresie możliwości zaopatrzenia go w odpowiednie przedmioty ortopedyczne. Dobierze i dopasuje zaopatrzenie w zależności od dysfunkcji. Oceni przydatność tego zaopatrzenia w procesie usprawniania. Przygotuje pacjenta amputowanego do zaprotezowania. Poda przepisy regulujące zlecenie i dystrybucję zaopatrzenia ortopedycznego. Treści programowe: Wykłady (2 godz.) Tematy: 1. Rola przedmiotów ortopedycznych w rehabilitacji różnych zespołów chorobowych. Zasady dobierania zaopatrzenia ortopedycznego w chorobach centralnego układu nerwowego, chorobach zwyrodnieniowych i zniekształcających kręgosłupa i stawów kończyn górnych i dolnych, w zmianach reumatoidalnych, wadach wrodzonych. Wskazania i przeciwwskazania. 2. Zasady dopasowywanie i posługiwanie się protezami kończyn górnych. Przygotowanie pacjenta amputowanego do zaprotezowania, postępowanie po zaprotezowaniu, ćwiczenia samoobsługi wykorzystanie końcówek specjalnych w życiu amputowanego, konserwacja protezy, negatywne i pozytywne skutki zaprotezowania.

3. Zasady dopasowywanie i użytkowanie protez kończyn dolnych. Przygotowanie pacjenta amputowanego do zaprotezowania tymczasowego, dopasowanie i pionowanie protez, nauka chodzenia, ćwiczenia równoważne w procesie usprawniania amputowanego, wpływ niepełnosprawności na życie amputowanego, negatywne i pozytywne skutki zaprotezowania, protezowanie wielokończynowe. 4. Zaburzenia i utrudnienia wynikające ze stosowania przedmiotów ortopedycznych. Zasady przepisywania i dystrybucji zaopatrzenia ortopedycznego, odpłatność. Stosunek środowiska do osób niepełnosprawnych , negatywne i pozytywne skutki (noszenia) zaopatrzenia

12

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenia (po 3 godz.) Tematy:

1. Rola przedmiotów ortopedycznych w rehabilitacji różnych zespołów

chorobowych. Część teoretyczna:

• patomechanika wad postawy i bocznego skrzywienia kręgosłupa, zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcających kręgosłupa i stawów kończyn, złamań trzonów kręgów stabilnych i niestabilnych , zmian reumatoidalnych wad wrodzonych, porażeń i niedowładów.

Część praktyczna: • zastosowanie praktyczne przedmiotów ortopedycznych, pomocniczych

w omawianych przykładach , zasady dopasowania , ocena poprawności wykonania sprzętu miarowego .

2. Zasady dopasowywania i posługiwania się protezami kończyn górnych.

Część teoretyczna: • wpływ leja protezowego na tkanki miękkie kikuta, wpływ wad kikuta na

zaprotezowanie, możliwości sterowania protezami, ćwiczenia samoobsługi, pielęgnacja kikuta, systemy sterowania protezami: jednolinkowy, dwuliniowy i trójlinkowy ,sterowanie mioelektryczne.

Część praktyczna: • badanie pacjenta amputowanego, praktyczna ocena poprawności wykonania

protez, • ćwiczenia samoobsługi przy użyciu protez instruktorskich, ćwiczenia związane ze

sterowaniem protez kończyny górnej. 3. Zasady dopasowania i użytkowania protez kończyn dolnych.

Część teoretyczna: • znaczenie przyczyn i poziomu amputacji na zaprotezowanie pacjenta, różnice w

protezowaniu dzieci i osób w podeszłym wieku, kikuty patologiczne, bóle fantomowe, obciążenie boczne i pionowe w protezach: goleni, uda i całej kończyny (proteza z koszem biodrowym), wpływ leja protezowego na tkanki miękkie kikuta.

Część praktyczna: • praktyczna ocena dopasowania i pionowania kończyn dolnych, ocena chodu

protezowego pacjentów amputowanych na różnych poziomach. 4. Zaburzenia i utrudnienia wynikające ze stosowania przedmiotów

ortopedycznych. Część teoretyczna:

• rola ortez w procesie rehabilitacji, ortezy stabilizujące, odciążające, korekcyjne, czynnościowe, przystosowanie mieszkań dla osoby niepełnosprawnej- zniesienie barier, zastosowanie sprzętu do samoobsługi.

Część praktyczna: • zajęcia praktyczne z pacjentami, ocena przydatności sprzętu na wybranych

przykładach, nauka jazdy na wózku, zasady opisu zleceń na wykonanie indywidualne.

13

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Literatura: 1. Marciniak W., Szulc A. : Wiktora Degi Ortopedia i rehabilitacja,

Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa , 2003 . 2. Myśliborski T. : Zaopatrzenie ortopedyczne, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa ,1985. 3. Przeździak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne, Wyd. Via Medica, Gdańsk, 2003. 4. Kompendium protez OTTO – BOCK – protezy kończyny dolnej,

Wyd. Schiele & Schön, Niemcy ,1993. 5. Kompendium protez OTTO – BOCK – protezy kończyny górnej,

Wyd. Schiele & Schön, Niemcy ,1993. 6. Prosnak M.: Podstawy protetyki ortopedycznej Wyd. Centrum Metodyczne

Doskonalenia Nauczycieli Średniego Szkolnictwa Medycznego, Warszawa,1988.

14

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

PODSTAWY ZARZĄDZANIA I MARKETINGU Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

II IV 30 10 20 - Zaliczenie z oceną

Cele dydaktyczne: Celem nauczanego przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawami zarządzania opieką zdrowotną. Przedstawienie administracji i organizacji opieki zdrowotnej w Polsce. Ponadto przedstawienie studentom zagadnień z zakresu public relation, marketingu usług zdrowotnych oraz prawa medycznego. Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy:

1. System ubezpieczeń zdrowotnych. Administracja i organizacja opieki zdrowotnej w Polsce. System ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce, wybranych państwach europejskich i USA. Systemy organizacji i finansowania ochrony zdrowia. Ubezpieczenie zdrowotne jako źródło finansowania. Propozycje rozwiązań systemowych w ochronie zdrowia. Zadania i funkcje instytucji ubezpieczenia zdrowotnego oraz organów administracji publicznej. Zakres świadczeń zdrowotnych przysługujących z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego oraz zasady udzielania świadczeń zdrowotnych.

2. Podstawy zarządzania. Funkcje zarządzania. Zarządzanie przez cele. Zarządzanie przez jakość.

3. Zarządzanie jednostkami opieki zdrowotnej. Szpital jako organizacja. Zarządzanie strategiczne, zarządzanie zasobami ludzkimi. Outsourcing w zakładach opieki zdrowotnej. Źródła finansowania zakładów opieki zdrowotnej. Akredytacja zakładów opieki zdrowotnej. Wsparcie informatyczne procesu zarządzania w placówkach ochrony zdrowia.

4. Marketing usług zdrowotnych. Istota i koncepcja marketingu. Charakterystyka rynku usług medycznych. Elementy marketingu-mix. Planowanie i strategia marketingowa.

5. Public relations w ochronie zdrowia. Zasady kontraktowania usług medycznych. Rola komunikacji. Budowa strategii komunikacyjnej. Typy kontraktów. Procedura przetargowa. Formy i zasady prowadzenia działalności gospodarczej. Zamówienia publiczne.

Ćwiczenia (po 4 godz.) Tematy:

1. Finansowanie podstawowej opieki zdrowotnej. Rachunek kosztów w podstawowej opiece zdrowotnej. Struktura i zasady funkcjonowania POZ.

15

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

2. Finansowanie lecznictwa zamkniętego. Rachunek kosztów zakładu opieki zdrowotnej. Koszty jednostkowe leczenia pacjenta i procedur medycznych.

3. Analiza SWOT. Analiza SWOT jako podstawowe narzędzie oceny czynników mających wpływ na powodzenie działania jednostki ochrony zdrowia. Określenie silnych i słabych stron oraz możliwości i zagrożeń w konfrontacji z otoczeniem rynkowym.

4. Public relations w ochronie zdrowia. Komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna. Planowanie działań PR. Opracowanie projektu kampanii PR.

5. Elementy negocjacji. Pojęcie konfliktu. Przygotowanie warunków do negocjacji. Literatura: 1. Kulis L, Kulis M, Stylo W., Rachunek kosztów w zakładach opieki zdrowotnej,

Kraków, 1999; 2. Lasota M., Rychlicka A., Ryś A., Stępieil W., Public relations w ochronie zdrowia;

Kraków, 2000; 3. Nogalski R, Rybiceki J., Nowoczesne zarządzanie zakładem Opieki Zdrowotnej.

Toruń, 2002; 4. Shortell S., Kaluzny A., Podstawy zarządzania opieką zdrowotną; Kraków, 2001; 5. Trocki M., Instrumenty zarządzania zakładami opieki zdrowotnej, Warszawa, 2002; 6. Trocki M., Warunki systemowe zarządzania opieką zdrowotną, Warszawa; 2002;

16

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

DIAGNOSTYKA FUNKCJONALNA I PROGRAMOWANIE REHABILITACJI Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

III 60 20 40 - II IV 90 30 60 - Egzamin Cele dydaktyczne: Zapoznanie ze specyfiką badania fizjoterapeutycznego w poszczególnych jednostkach i zespołach chorobowych na potrzeby prowadzenia fizjoterapii. Zapoznanie z zasadami fizjoterapii i rehabilitacji w podstawowych jednostkach chorobowych. Nauka prawidłowego zaplanowania i prowadzenia fizjoterapii. Opanowanie umiejętności kompleksowego stosowania fizjoterapii zgodnie z zasadami Polskiej Szkoły Rehabilitacji i najnowszymi osiągnięciami medycyny. Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji w neurologii i neurochirurgii Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III - IV 36 10 24 - Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) WYKŁAD 1 Rehabilitacja osób z zaburzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Omówienie podstawowych pojęć: porażenie, niedowład. Ocena stopnia niedowładu: pomiar niesprawności funkcjonalnej (FIM), wskaźnik funkcjonalny „Repty”, skala Barthel. Ocena spastyczności – skala Ashworth. Etiopatogeneza naczyniowych zaburzeń OUN. Czynności pielęgnacyjne i profilaktyka powikłań w udarach mózgowych. Metody usprawniania chorych: czynności samoobsługi, sadzanie i pionizacja, bierne i czynne formy kinezyterapii, czynności lokomocyjne. Usprawnianie funkcji mowy, psycho- i socjoterapia.

17

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

WYKŁAD 2 Usprawnianie w chorobach i po urazach obwodowego układu nerwowego u dorosłych. Budowa nerwów obwodowych. Charakterystyka niedowładów i porażeń wiotkich. Ocena siły mięśniowej, ocena zaburzeń czucia (powierzchniowe i głębokie). Metody elektrodiagnostyki: krzywa i/t, współczynnik i iloraz akomodacji. Metody fizjoterapeutyczne stosowane w porażeniach wiotkich i niedowładach – elektrostymulacja. Pourazowe uszkodzenia splotów i nerwów obwodowych. P ostępowanie po przebytych operacjach w zakresie nerwów – tzw. przeszczepy kablowe.

WYKŁAD 3 Postępowanie fizjoterapeutyczne u osób z przebytymi urazami czaszkowo-mózgowymi. Mechanizm i fizjopatologia urazów czaszkowo-mózgowych. Uogólnione i ogniskowe uszkodzenia OUN – wstrząśnienie mózgu, stłuczenie i krwiak mózgu, uszkodzenia móżdżku, urazy pnia mózgu. Krwotoki śródczaszkowe i ich następstwa. Urazy nerwów czaszkowych. Metody postępowania usprawniającego. O mówienie zjawisko kompensacji i adaptacji.

WYKŁAD 4 Rehabilitacja osób po urazach kręgosłupa i rdzenia kręgowego. Urazowe złamania kręgosłupa- objawy i lokalizacja. Ocena urazów kręgosłupa, cechy uszkodzenia rdzenia kręgowego. Omówienie pojęcia złamania stabilnego i niestabilnego kręgosłupa. Zasady postępowania fizjoterapeutycznego. Omówienie cech niestabilności kręgosłupa (odcinek szyjny, piersiowy, lędźwiowo-krzyżowy). Kręgozmyk: wrodzony i nabyty, ocena stopnia kręgozmyku. Metody leczenia zachowawczego i operacyjnego niestabilności i kręgozmyku. P ostępowanie usprawniające w zależności od stanu funkcjonalnego i klinicznego.

WYKŁAD 5 Postępowanie rehabilitacyjne u osób ze schorzeniami układu pozapiramidowego. Podział i diagnostyka zespołów pozapiramidowych. Rozgraniczenie postaci hipertoniczno-hipokinetycznych (zespół Parkinsona), hipotoniczno-hyperkinetycznych (choreo-atetoza), dystoniczno-hyperkinetycznych (dystonia). Metody usprawniania; ćwiczenia koordynacyjne i równoważne, ćwiczenia kontaktowo-oporowe, profilaktyka upadków w zależności od stanu przedmiotowego. Rola i omówienie zasad muzyko-,choreo- i fototerapii. Postępowanie usprawniające w przypadkach wszczepiania implantów w obrębie jąder podkorowych lub wzgórza wzrokowego. Ćwiczenia (po 4 godz.) ĆWICZENIE 1 Rehabilitacja chorych z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Podział udarów mózgowych; niedokrwienne i krwotoczne. Zespoły kliniczne i ich ocena w aspekcie postępowania usprawniającego.

18

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Metody postępowania u osób po przebytych udarach mózgowych: pielęgnacja, zapobieganie powikłaniom, sadzanie i pionizacja, ćwiczenia bierne i czynne, nauka poprawnego chodu, ćwiczenia równowagi. Zasady usprawniania chorych po przebytych urazach czaszkowo-mózgowych. Postępowanie po operacyjnym leczeniu guzów mózgu. Usprawnianie chorych po urazach i uszkodzeniach nerwów czaszkowych. O bowiązujące zasady w usprawnianiu chorych nieprzytomnych.

ĆWICZENIE 2 Usprawnianie chorych po uszkodzeniu rdzenia kręgowego. Postępowanie usprawniające zależnie od lokalizacji i rodzaju uszkodzeń ( tetra-, tri- i parapareza). Ocena spastyczności i fizjoterapeutyczne metody zwalczania spastyczności. Tonoliza – zasada terapii i praktyczne wykorzystanie. Ocena i postępowanie w zaburzeniach czynności zwieraczy. Zaburzenia wegetatywne – pojęcie i przeciwdziałanie hipotonii ortostatycznej. Metody fizjoterapii oraz sposoby stosowania pomocniczego sprzętu ortopedycznego. Zastosowanie stołu pionizacyjnego oraz parapodium w rehabilitacji chorych z tetra – paraparezą. i ĆWICZENIE 3 Usprawnianie chorych z uszkodzeniami obwodowego układu nerwowego. Ocena stopnia niedowładu lub porażenia wiotkiego. Badanie siły mięśniowej. Diagnozowanie rodzaju i lokalizacji uszkodzeń: zespoły korzeniowe, uszkodzenia splotów i nerwów obwodowych. Postępowanie fizjoterapeutyczne: metody kinezy- i leczenia fizykalnego. Praktyczna umiejętność wykonania elektrodiagnostyki; wyznaczanie krzywej i/t i wyznaczanie współczynnika akomodacji. Funkcjonalna elektrostymulacja. Praktyczna ocena zaburzeń czucia. P ostępowanie w przypadkach przeszczepów nerwów obwodowych tzw. kablowych.

ĆWICZENIE 4 Postępowanie rehabilitacyjne u osób ze schorzeniami układu pozapiramidowego. Umiejętność rozgraniczenia postaci zaburzeń pozapiramidowych (choroba Parkinsona, choreo-atetoza, zespoły dystoniczne). Ocena zaburzeń chodu i nieprawidłowej koordynacji ruchowej. Ćwiczenia praktyczne w zakresie ćwiczeń: koordynacyjno-sprawnościowych, kontaktowo-oporowych, równoważnych. Profilaktyka i edukacja chorych przed upadkiem. P ostępowanie z pacjentem po przeszczepach implantów lub zabiegów stareotaktycznych.

ĆWICZENIE 5 Postępowanie rehabilitacyjne u chorych ze schorzeniami zapalno-immunologicznymi OUN. Patogeneza i objawy zapalenia wielokorzeniowo-wielonerwowego (zespół Guillaina- Barre) - postępowanie usprawniające. Omówienie objawów stwardnienia rozsianego- przebieg i postacie schorzenia. Postępowanie usprawniające w poszczególnych postaciach SM. Ocena stopnia zaawansowania choroby i postępów fizjoterapii – rozszerzona skala niewydolności ruchowej – Kurtzke. Metody psycho- i socjoterapii.

19

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

ĆWICZENIE 6 Metody fizjoterapii w przypadkach korzeniowych i rzekomokorzeniowych zespołach bólowych w oparciu o model biopsychospołeczny. Etiopatogeneza bólowych zespołów korzeniowych, choroba krążka międzykręgowego. Lokalizacja i przebieg typowych zespołów korzeniowych. Wybrane metody kinezyterapeutyczne; ćwiczenia relaksacyjne, analgetyczne pozycje ułożeniowe, metoda Mc Kenzie. Fizykalne metody leczenia: stosowanie prądów interferencyjnych, TENS, akupunktura. Zasady kinezyprofilaktyki w bólach krzyża oraz edukacji prozdrowotnej i terapeutycznej. Literatura: 1. Kwolek A. (red).: Rehabilitacja Medyczna. Wydawnictwo „Urban & Partner”,

Wrocław 2003. 2. Mika T.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 1996. 3. Stodolny J.: Choroba przeciążeniowa kręgosłupa. Wydawnictwo ZL „Natura”, Kielce. 4. Stodolny J.: Jak chronić swój kręgosłup. Wydawnictwo ZL „Natura”, Kielce. 5. Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2004.. 6. Zembaty A. (red).: Kinezyterapia. Wydawnictwo „Kasper” Sp. z o.o., 2003.

20

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji (reumatologia) Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III - IV 12 4 8 - Treści programowe: Wykłady: - (po 2 godz.) WYKŁAD 1 Podstawy i specyfika rehabilitacji w chorobach reumatycznych. Podstawy diagnostyki fizjoterapeutycznej w chorobach reumatycznych. Postępowanie fizjoterapeutyczne w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zesztywniającym zapaleniu kręgosłupa, kolagenozach. Skale oceny aktywności i skuteczności leczenia chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów stosowane w praktyce fizjoterapeutycznej. WYKŁAD 2 Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa. Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych i kolanowych. Zwyrodnienie wielostawowe. Postępowanie rehabilitacyjne w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Ćwiczenia: - (po 4 godz.) ĆWICZENIE 1 Reumatoidalne zapalenie stawów. Omówienie programu fizjoterapii u chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Omówienie programu fizjoterapii u chorych z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa. Fizjoterapia w toczniu układowym, sklerodermii, mieszanej chorobie tkanki łącznej i zespołach nakładania. P rezentacja chorych. Diagnostyka, planowanie i prowadzenie programu fizjoterapii.

ĆWICZENIE 2 Fizjoterapia w chorobie zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa, stawów kolanowych i biodrowych. Zwyrodnienie wielostawowe. P rezentacja chorych. Diagnostyka, planowanie i prowadzenie programu fizjoterapii.

Literatura:

1. Banister R.: Neurologia kliniczna &-medicalpress, Oxford, UK, 1992. 2. Gooding G.S. i wsp.: Metody terapii wpływające na przebieg stwardnienia

rozsianego, Neurology 1, 2003, 39-51. 3. Kinalski R.: Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii. Urban & Partner, Wrocław

2002, wydanie I. 4. Kiwerski J.: Schorzenia i urazy kręgosłupa. PZWL, Warszawa 2001, wydanie II. 5. Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna, Urban s Partner, Wrocław, 2003. 6. Marciniak W., Szulc A.: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Tom I + II. PZWL,

Warszawa 2003, wydanie I. 7. Mika T.: Fizykoterapia, PZWL Warszawa, 1998. 8. Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 2003, wydanie IV. 9. Milanowska K., Dega W.: Rehabilitacja medyczna, PZWL Warszawa,1998.

21

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

10. Nowotny J.: Podstawy fizjoterapii. Podstawy teoretyczne i wybrane aspekty praktyczne. Kasper, Kraków 2004, wydanie IV.

11. Przeździak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne. Via Medica, Gdańsk 2003, wydanie I. 12. Spodarczyk K.: Patologia narządu ruchu. PZWL, Warszawa 2002, wydanie I. 13. Straburzyńska-Lupa A. , Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa

2003, wydanie III 14. Weiss M., Zembaty A.: Fizjoterapia, PZWL 1983. 15. Zembaty A: Kinezyterapia tom I, Wydawnictwo „Kasper", Kraków 2002, wyd. I 16. Zimmermann-Górska I.: Choroby reumatyczne. PZWL Warszawa 1993.

22

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji (geriatria) Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III - IV 10 2 8 - Treści programowe: Wykład: (2 godz.) Temat: Rehabilitacja w geriatrii. Starzenie się ludności – problemy i wyzwania. Biologia starzenia się. Dane demograficzne i epidemiologiczne dotyczące zachorowalności, chorobowości i umieralności osób starszych zamieszkałych w środowisku domowym i w instytucji. Wielochorobowość jako bariera w rehabilitacji osób starszych. Metody działań zapobiegawczych w geriatrii: promocja zdrowia, profilaktyka pierwotna, wtórna, czynniki ryzyka, strategia populacyjna i zwiększonego ryzyka. Kluczowa rola rehabilitacji w opiece geriatrycznej. Spójność rehabilitacji i prewencji w opiece nad osobami starszymi. Patofizjologiczne podstawy ograniczenia zdolności do wysiłku wraz z wiekiem. Aktywność ruchowa osób starszych. Zalecenia dotyczące promowania, programowania i monitorowania aktywności ruchowej u osób starszych. Sprawność i samodzielność osób starszych. Zapobieganie chorobom i niepełnosprawności w starszym wieku. Rehabilitacja w geriatrii.- medycyna oparta na dowodach. Ćwiczenia (po 4 godz.) Ćwiczenie 1 Temat: Całościowa Ocena Geriatryczna. Rehabilitacja kardiologiczna u osób starszych. Badanie podmiotowe i przedmiotowe w geriatrii – odrębności wieku podeszłego. Całościowa Ocena Geriatryczna. Ocena sprawności funkcjonalnej: ADL i IADL. Ocena równowagi i zaburzeń chodu. Upadki jako problem geriatryczny. Osteoporoza. Ocena funkcji umysłowych. Funkcje poznawcze (MMSE) i ocena depresji (GDS). Otępienia – rodzaje i różnicowanie. Odleżyny – przyczyny, zapobieganie i leczenie. Nietrzymanie moczu i stolca. Cukrzyca, hipoglikemia, choroby tarczycy. Ocena jakości życia osób starszych. Żywienie osób starszych. Aktualne zalecenia żywieniowe wg WHO. Żywienie i ocena stanu odżywienia u osób starszych. Pomiar % zawartości tkanki tłuszczowej, BMI, WHR, obwodów ramienia i łydki. Ocena MNA. Nadwaga i otyłość u osób starszych jako bariera w rehabilitacji. Niedożywienie u osób starszych – diagnostyka kliniczna i biochemiczna, zapobieganie, leczenie. Niedożywienie u osób starszych jako bariera w rehabilitacji.

23

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ocena wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej. Ocena aktywności ruchowej. Programowanie, monitorowanie i bezpieczeństwo treningu u pacjentów z chorobami układu krążenia. Ćwiczenie 2 Temat: Rehabilitacja układu ruchu u osób starszych. Rehabilitacja u zniedołężniałych osób starszych. Patofizjologiczne zmiany zachodzące w układzie ruchu wraz z wiekiem. Proces starzenia się związany jest z szeregiem zmian strukturalnych i czynnościowych: zmniejszaniem się beztłuszczowej masy ciała (lean body mass – LBM), wzrostem procentowej zawartości tkanki tłuszczowej, zmniejszaniem się masy (sarkopenia) i siły mięśni szkieletowych, spadkiem elastyczności mięśni, ścięgien i więzadeł. Spadek masy, siły i mocy mięśni szkieletowych jest częstą przyczyną niepełnosprawności i braku stabilności posturalnej. Badania z ostatnich lat wykazują, że możliwy jest wzrost masy i siły mięśniowej pod wpływem treningu o charakterze siłowym (oporowym) u osób starszych, nawet w bardzo zaawansowanym wieku. Osoby starsze poddane treningowi siłowemu mają procentowy przyrost masy i siły mięśniowej podobny do osób młodych. Poprawie ulega również gibkość, równowaga i koordynacja ruchów. Praktyczna ocena sprawności układu ruchu – siła i moc mięśniowa. Ocena aktywności ruchowej. Ocena równowagi i zaburzeń chodu. Upadki jako problem geriatryczny. Zniedołężniała osoba starsza w środowisku domowym i w instytucji. Hospitalizowany pacjent w podeszłym wieku. Pacjent z otępieniem i innymi zespołami psycho-geriatrycznymi. Pacjent leżący – problematyka odleżyn. Nietrzymanie moczu i stolca. Wykorzystanie środków terapeutycznych fizjoterapii (kinezyterapia, fizykoterapia i masaż), terapii zajęciowej, psychoterapii i poradnictwa psychologicznego w rehabilitacji osób starszych. Kinezyterapia - ćwiczenia lecznicze i metody kinezyterapeutyczne. Ćwiczenia lecznicze wykorzystujące różne rodzaje skurczu mięśnia (izometryczny, izotoniczny i izokinetyczny) i pracy mięśniowej (statycznej i dynamicznej) do utrzymania lub poprawy ruchomości w stawach, a także siły, mocy i wytrzymałości mięśniowej. Ćwiczenia koordynacji ruchów, pionizacji, nauki chodzenia, ćwiczenia ogólnokondycyjne. Profilaktyka upadków. Fizykoterapia - światłolecznictwo, elektroterapia, laseroterapia, termoterapia, balneoterapia, masaż, akupunktura, leczenie polem magnetycznym i ultradźwiękami. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania tych metod u osób starszych. Znaczenie masażu leczniczego. Zaopatrzenie ortopedyczne: protezy, ortezy i sprzęt pomocniczy (kule, laski, podpórki, wózki, specjalne obuwie). Urządzenia ułatwiające samoobsługę i zapewniające bezpieczeństwo (np. odpowiednie wyposażenie kuchni i łazienki, sprzęt ułatwiający mycie ubieranie się). i Literatura: 1. Beers MH, Berhow R: The Merck mannual of geriatrics. Merck & Co., Inc.

Whitehouse Station, N.J. 3-th Edition, 2000 2. Borowiak E, Kostka T: Ocena sprawności funkcjonalnej osób starszych na podstawie

badań przeprowadzonych wśród mieszkańców Łodzi. Materiały VI Seminarium CINDI-Łódź 2002, Spała 18-19.10.2002, 13.

3. Borowiak E, Kostka T: Ocena sprawności funkcjonalnej osób starszych na podstawie badań przeprowadzonych wśród mieszkańców Łodzi. Postępy w profilaktyce i leczeniu przewlekłych chorób niezakaźnych, WHO CINDI Łódź 2003, 264-272.

24

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

4. Borowiak E, Kostka T: Ocena stanu odżywienia (Mini Nutritional Assessment - MNA) w populacji starszych mieszkańców Łodzi. Pielęgniarstwo XXI Wieku 2003; 4: 25-30.

5. Dega W, Milanowska K (red). Rehabilitacja Medyczna. PZWL, Warszawa 1993. 6. Kostka T.: Fizjo-patologiczne aspekty starzenia się - możliwość oddziaływania przez

trening fizyczny na sprawność fizyczną. Przeg Lek 2000; 57: 474-476. 7. Kostka T.: Programowanie aktywności ruchowej u osób starszych. Medicina Sportiva

2003; 57 (Suppl. 1): S37-S44. 8. Kostka T.: Trening siłowy (oporowy) w promocji zdrowia i rehabilitacji. Pol. Merk.

Lek. 2002; XIII, 78, 520-523. 9. Kostka T.:Sarkopenia - definicja i implikacje kliniczne. Pol. Merk. Lek. 1999; 6,32,

89-91. 10. Kozłowski S, Nazar K (red.). Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. PZWL,

Warszawa 1995. 11. Kwolek A (red). Rehabilitacja Medyczna. Urban & Partner, Wrocław 2003. 12. Podbielkowski J, Chydziński W, Garwacka-Jodis I, Górski W, Nejman B, Nowak A:

Rehabilitacja wieku podeszłego. Klinika. Rehabilitacja 1994; VIII: 30-34. 13. PS Timiras. Physiological basis of aging and geriatrics. CRC Press 2003. 14. Szukalski P: Proces starzenia się społeczeństw Europy: spojrzenie perspektywiczne.

Gerontologia Polska 1998; 6: 51-55. 15. Zembaty A (red). Kinezyterapia. Wydawnictwo „Kasper” Sp. z o.o., Kraków 2002.Żak

M: Rehabilitacja w procesie leczenia osób starszych. Gerontologia Polska 2000; 8: 12-18.

25

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji w chorobach układu oddechowego Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III - IV 12 4 8 - Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy: 1. Wybrane zagadnienia z anatomii i fizjologii układu oddechowego. Zarys budowy układu oddechowego: Jama nosa, zatoki przynosowe, gardło, krtań, tchawica, oskrzela i płuca. Mechanizmy obronne układu oddechowego: rola śluzu oskrzelowego, czynność aparatu rzęskowego. Odrębności układu oddechowego u dzieci: krótkość dróg oddechowych, wąskość dróg oddechowych, cienkość ścian, właściwości błony śluzowej dróg oddechowych, budowa klatki piersiowej i szczególne właściwości płuc. Zaburzenia regulacji oddychania; Zaburzenia wentylacji płuc, postacie zaburzeń wentylacji: ograniczająca, zaporowa i mieszana; Zaburzenia przepływu krwi przez naczynia włosowate płuc; Zaburzenia stosunku wentylacji pęcherzykowej do przepływu krwi przez naczynia włosowate płuc ; zaburzenia dyfuzji gazów. Ćwiczenia oddechowe – cele i zadania , wskazania i przeciwwskazania. Rodzaje zabiegów fizjoterapeutycznych w zaburzeniach czynności układu oddechowego: inhalacje, światłolecznictwo, elektroterapia, ultradźwięki , masaż leczniczy. Wpływ wysiłku fizycznego na czynność układu oddechowego: zmiany czynności układu oddechowego podczas wysiłku fizycznego, Cele stosowania wysiłku fizycznego u chorych na przewlekłe choroby układu oddechowego. 2. Rehabilitacja oddechowa w chorobach układu oddechowego. – Astma oskrzelowa, POCHP, mukowiscydoza. Definicja astmy wg GINA. Etiologia i patogeneza. Zmiany patomorfologiczne. Objawy i przebieg choroby. Leczenie astmy oskrzelowej . Ćwiczenia oddechowe- cele i zadania. Postępowanie w zagrażającym napadzie lub podczas niewielkiego napadu duszności. Psychoterapia. Ćwiczenia ogólnie usprawniające. Zajęcia sportowo-rekreacyjne. Najnowsza definicja POCHP. Etiologia i patogeneza. Problemy nikotynizmu- zasady prewencji i edukacja chorych. Podział na przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedmę płuc. Objawy i przebieg choroby. Leczenie farmakologiczne. Pozycje drenażowe w przewlekłym zapaleniu oskrzeli. Skuteczny kaszel. Oklepywanie i masaż mięśni klatki piersiowej. Ćwiczenia oddechowe w rozedmie płuc. Mukowiscydoza- fizjopatologia. Objawy i przebieg choroby. Leczenie farmakologiczne. Różne techniki fizjoterapii : kaszel , odksztuszanie, drenaż ułożeniowy,autogenny, maska PEP . Flutter, wysokoczęstotliwościowy ucisk na klatkę piersiową. Ćwiczenia ogólnie usprawniające.

26

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenia (po 4 godz.) Tematy: 1. Diagnostyka przed rozpoczęciem rehabilitacji oddechowej. Zasady badań czynnościowych w chorobach dróg oddechowych. Kontrola środowiska , indywidualizacja wskazań do eliminacji i edukacji. Diagnostyka chorób alergicznych. Próby czynnościowe układu oddechowego. Definicja spirometrii. Czynniki wpływające na zmienność wyników spirometrii. Wskaźniki spirometryczne. Wskazania i przeciwwskazania do spirometrii. Badania spirometryczne w różnych postaciach zaburzeń wentylacji. Technika spirometrii .Rodzaje spirometrów. 2. Aerozoloterapia i Tlenoterapia. Rodzaje aerozoli. Podstawowa charakterystyka aerozoli. Właściwości mechaniczne aerozoli. Metody rozpraszania aerozoli (za pomocą sprężonego powietrza, energii ultradźwiękowej, za pomocą działania siły odśrodkowej). Wibroaerozole. Termoaerozole. Inhalatorki indywidualne. Przedłużacze „spacery” .Wskazania i przeciwwskazania do aerozoloterapii. Tlenoterapia – wprowadzenie. Wskazania i przeciwwskazania do tlenoterapii. Leczenie tlenem. Literatura: 1. Alkiewicz J., Leczenie inhalacyjne i rehabilitacja układu oddechowego u dzieci

i dorosłych. Wyd. Volumed Wrocław 1995 , 424-425 2. Doboszyńska A., Wrotek Katarzyna, Badania czynnościowe układu oddechowego.

Wyd. Lek. PZWL W-wa 1999, 19 3. Rosławski A.. Woźniewski M.: Wybrane zagadnienia z fizjologii i patofizjologii

układu oddechowego. Fizjoterapia oddechowa, wyd. AWF Wrocław 1995,7 – 13.

27

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji w chirurgii onkologicznej i medycynie paliatywnej Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III - IV 12 4 8 - Treści programowe:

Wykłady (po 4 godz.)

Tematy: 1. Specyfika operacyjnego leczenie chorób onkologicznych z zakresu głowy i szyi oraz sutka – uwarunkowania potrzeb rehabilitacji pooperacyjnej: porażenia nerwów czaszkowych, obrzęk limfatyczny kończyny górnej, poprawa sprawności ogólnej, rehabilitacja głosu 2. Rehabilitacja w onkologii. Opieka paliatywna - hospicja - problem usprawniania. Ćwiczenia (po 4 godz.) 1. Omówienie ćwiczeń w odciążeniu dla kobiet po leczeniu raka piersi oraz ćwiczeń zespołowych w grupach instruktażowych dla pacjentek po leczeniu operacyjnym, chemio- i radioterapii. 2. Omówienie ćwiczeń zespołowych dla pacjentów z obrzękiem limfatycznym kończyny górnej strony operowanej oraz ćwiczenia nauki automasażu z elementami drenażu limfatycznego kończyny górnej strony operowanej. Literatura:1. Kordek R., Onkologia – podręcznik dla studentów i lekarzy, Medical Press S.C.

Gdańsk 2003. 2. Krzaklewski Maciej, Onkologia kliniczna, wydaw. Med. Borgis, Warszawa 2001. 3. Kwolek A., Rehabilitacja kliniczna, wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2003,

rozdział 1.17. Rehabilitacja w onkologii – Marek Woźniewski. 4. Pawlicki M., Elementy diagnostyki nowotworów złośliwych, alfa-medica press,

Bielsko-Biała 2001.

28

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji w ortopedii i traumatologii Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III - IV 30 10 20 - Treści programowe:

Wykłady (po 2 godz.) 1. Badanie ortopedyczne: stan ortopedyczny ogólny odcinkowy i miejscowy. 2. Programowanie leczenia wspomagającego w złamaniach kości kończyny górnej. 3. Programowania leczenia wspomagającego w złamaniach kości kończyny dolnej i miednicy. Programowanie leczenia usprawniającego w złamaniach kręgosłupa. 4. Etiopatogeneza, podział i objawy kliniczne, diagnostyka i leczenie pourazowych zapaleń kości (p.z.k). Rola leczenia usprawniającego w p.z.k. 5. Podział, diagnostyka i współczesne metody leczenia nowotworów kości. Rola leczenia usprawniającego pacjentów po leczeniu operacyjnym nowotworów. Ćwiczenia (po 4 godz.) 1. Badanie ortopedyczne:

• demonstracja filmu • badanie chorych przy łóżku

2. Złamanie śródstawowe: Definicja, mechanizm złamań, objawy kliniczne, diagnostyka obrazowa, pierwsza pomoc, leczenie zachowawcze, czynnościowe i operacyjne, powikłania. 3. Osteoporoza: definicja, metabolizm kości, objawy kliniczne i diagnostyka obrazowa, współczesne metody leczenia. Rola kinezy i fizykoterapii w profilaktyce osteoporozy. 4. Powikłania ogólne i miejscowe po obrażeniach układu ruchu: podział powikłań, możliwości zapobiegania powikłaniom, diagnostyka kliniczna i obrazowa. Rola fizyko i kinezyterapii w leczeniu powikłań układu narządu ruchu. 5. Amputacja: przyczyny, poziomy i technika amputacji w obrębie kończyn górnych i dolnych. Rola leczenia usprawniającego chorych po amputacjach kończyn.

29

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Literatura: 1. Kwolek A. (red).: Rehabilitacja Medyczna. Wydawnictwo „Urban & Partner”,

Wrocław 2003. 2. Mika T.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 1996. 3. Nowotny I.: Zarys rehabilitacji w dysfunkcjach narządu ruchu. Podręcznik dla

studentów AWF, Wyd. AWF, Katowice 2000. 4. Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2004. 5. Tylman D., Dziak A. (red).: Traumatologia narządu ruchu. PZWL, Warszawa 1987.

30

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji w ginekologii i położnictwie.

Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III - IV 8 4 4 - Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) 1. Praktyczne podstawy anatomii i fizjologii układu moczowo-płciowego u kobiety. Rodzaje nietrzymania moczu (NM). Współczesne poglądy na patofizjologię NM u kobiet. Sposoby leczenia NM u kobiet.

2. Zaburzenia statyki narządu płciowego u kobiet. Znaczenie fizjoterapii w leczeniu i profilaktyce NM oraz zaburzeń statyki narządu płciowego u kobiet.

Ćwiczenia (po 4 godz.) Praktyczne aspekty zajęć w szkole rodzenia. Postępowanie przed i po zabiegach operacyjnych, w ciąży i połogu. Fizykoterapia przepony moczowo-płciowej.

Literatura: 1. Fijałkowski Wł., Michalczyk H., Markowska R., Sadowska L. : Rehabilitacja w

położnictwie i ginekologii, Wydawnictwo AWF Wrocław 1998 2. Kozłowska J. : Teoria i praktyka rehabilitacji w ginekologii i położnictwie, Wyd.

Skrypt. AWF Kraków nr 112, Kraków 1991

31

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji w kardiologii.

Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III - IV 18 6 12 - Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy:

1. Test wysiłkowy – rola i znaczenie w rehabilitacji kardiologicznej. • test wysiłkowy – omówienie wskazań i przeciwwskazań • zasady wykonywania • wskazania do przerwania testu • interpretacja wyniku • co dalej z chorym ?

2. Aktywność fizyczna w zapobieganiu i leczeniu chorób układu sercowo-

naczyniowego. • rola kontrolowanego wysiłku w zapobieganiu schorzeniom układu sercowo- • naczyniowego • rola kontrolowanego wysiłku w leczeniu schorzeń układu sercowo- • naczyniowego

3. Związki psychologii z kardiologia – zarys teorii.

praca psychologa z pacjentem , diagnoza psychologiczna. psychologiczne, społeczne i środowiskowe czynniki mające wypływ

na patogenezę i przebieg choroby niedokrwiennej serca. miejsce psychologii klinicznej w rehabilitacji kardiologicznej

Ćwiczenia (po 4 godz.) Tematy:

1. Podstawy anatomii i elektrofizjologii serca. Zapoznanie z technika badania EKG: zapis 12-odprowadzeń (morfologia krzywej EKG, pochodzenie załamków), podstawy interpretacji EKG: cechy niedokrwienia mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu jako przeciwwskazanie do rozpoczęcia rehabilitacji lub jej kontynuacji. 2. Rola i znaczenie rehabilitacji kardiologicznej w przywracaniu chorych z chorobami układu sercowo-naczyniowego (po zawale, po PTCA, po CABG) do pełnej sprawności psychofizycznej.

32

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Zapoznanie się z dokumentacją chorych kwalifikowanych do usprawnienia, wywiad dotyczący obecnej choroby, wywiad rodzinny. Czynny udział w jednym z etapów usprawniających chorych po zawale w Pracowni Rehabilitacji Kardiologicznej (pomiar ciśnienia i tętna , przygotowywanie ergometrów rowerowych do pracy z chorym ) . Omówienie wyników ćwiczeń z asystentem prowadzącym .

3. Etapy rehabilitacji kardiologicznej. Przygotowanie pacjenta do rehabilitacji, weryfikacja badań klinicznych, programowanie cyklu ćwiczeń pod kontrola asystenta. Standardy rehabilitacji w chorobie niedokrwiennej serca, zwale serca, po zabiegach na naczyniach wieńcowych.

Literatura:

1. Interna Harrisona - praca zbiorowa . Wydawnictwo - Czelej 2000 2. Standardy Sekcji Rehabilitacji Kardiologicznej PTK – www.pt.kardio.pl

33

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji w pediatrii. Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

II III-IV 14 6 8 - Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy:

1. Planowanie i kontrola procesu rehabilitacji u dzieci z zaburzeniami rozwoju

psychoruchowego 2. Planowanie i kontrola procesu rehabilitacji u dzieci z chorobami układu

oddechowego 3. Planowanie i kontrola procesu rehabilitacji u dzieci z chorobami narządu ruchu

Ćwiczenia (po 4 godz.)

1. Odrębności anatomiczno – fizjologiczne wieku dziecięcego w zakresie układu krążenia, oddechowego , nerwowego i narządu ruchu . Znaczenie znajomości norm pediatrycznych dla planowania rehabilitacji u dzieci.

2. Badania diagnostyczne jako podstawa tworzenia , weryfikacji i modyfikacji programu rehabilitacji. Współczesna diagnostyka układu krążenia , oddechowego , nerwowego i narządu ruchu.

3. Kolokwium zaliczeniowe. Literatura:

1. Czochańska J., Badanie i ocena neurorozwojowa niemowląt i noworodków , Wydawnictwo Folium, Lublin 1995

2. Górnicki B., B. Dębiec, J. Baszczyński Pediatria t. I i II - B ( red. dz. zbior.) PZWL, Warszawa, 1995

3. Krawczyński M., Propedeutyka pediatrii, PZWL, Warszawa, 2002 4. Krawczyński M., Norma kliniczna w pediatrii , ( red.), PZWL, 2005 5. Kubika K., Kawalec W., Pediatria - ( red.), PZWL, Warszawa, 1999 6. Tecklin J. S., Fizjoterapia pediatryczna , 2002

34

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

SPORT OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów

Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

II zimowy 46 14 32 - Egzamin Cele dydaktyczne: Wprowadzenie pojęcia sportu niepełnosprawnych, wraz z krótkim rysem historycznym i regulacjami prawnymi dotyczącymi sportu niepełnosprawnych w Polsce i na świecie. Zapoznanie z organizacjami zajmującymi się sportem niepełnosprawnych w Polsce, możliwością uprawiania sportu na poziomie rekreacyjnym i wyczynowym przez osoby z różnymi niepełnosprawnościami oraz metodami kwalifikacji do różnych kategorii niepełnosprawności. Zapoznanie ze specyfiką problemów klinicznych u osób niepełnosprawnych uprawiających sport. Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy:

1. Niepełnosprawność- wprowadzenie pojęć podstawowych Podstawowe modele niepełnosprawności: medyczny i społeczny Podstawowe pojęcia, które według WHO zawiera ten termin: • Uszkodzenia • Niepełnosprawność pierwotna i wtórna Niepełnosprawność- definicja, przyczyny, etiologia: Wzrok, słuch, choroby neurologiczne, choroby narządu ruchu, zespoły medyczne, choroby układu krążenia, choroby układu oddechowego, depresja, upośledzenie umysłowe

Cel i zadania sportu osób niepełnosprawnych. Prawne regulacje sportu osób niepełnosprawnych: podstawowe akty prawne regulujące uprawianie sportu przez osoby niepełnosprawne • rodzaje niepełnosprawności dla potrzeb sportu • możliwości uprawiania sportu przez osoby o różnych rodzajach

niepełnosprawności.

Organizacje i instytucje działające na rzecz sportu niepełnosprawnych. • Rys historyczny sportu osób niepełnosprawnych • Struktura sportu osób niepełnosprawnych • Sport Paraolimpijski • międzynarodowe i krajowe organizacje sportowe dla osób niepełnosprawnych • organizacje rządowe i pozarządowe zajmujące się sportem dla niepełnosprawnych • finansowanie sportu osób niepełnosprawnych.

35

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

2. Trening sportowy i organizacja zawodów osób niepełnosprawnych. Rola i zadania medycyny w sporcie osób niepełnosprawnych. Edukacja grup społecznych i nauczycieli, opiekunów w postępowaniu z osobami

niepełnosprawnymi ( integracja w Unii Europejskiej). Metody przygotowania osoby niepełnosprawnej do udziału w treningu. Klasyfikacja medyczna (ogólna) i funkcjonalna w sporcie osób niepełnosprawnych: • kwalifikacja medyczna w zależności od rodzaju niepełnosprawności • ocena adaptacji organizmu osoby niepełnosprawnej do systematycznego treningu

fizycznego • ocena wydolności fizycznej Ogólne zasady badań sportowo- lekarskich osób niepełnosprawnych: • Rekreacja • Sport wyczynowy

3. Testy oceniające stopień niepełnosprawności

• Testy oceniające rozwój motoryczny • Testy oceniające wydolność fizyczną • Testy oceniające sprawność fizyczną • Testy wydolności specyficznej ( specjalnej) • Testy neurologiczne

4. Wyniki treningu fizycznego osoby niepełnosprawnej

• cechy fizjologicznej adaptacji organizmu • wielkość wydolności fizycznej • rehabilitacja narządu ruchu poprzez sport • efekty psychologiczne i społeczne

Wybrane problemy medyczne sportu osób niepełnosprawnych: • zagrożenie dla sportu osób niepełnosprawnych (bariery

architektoniczne, komunikacyjne, społeczne) • nieodpowiednie „oprzyrządowanie” (protezy) • sprzęt sportowo-rehabilitacyjny • zanikowy wolontariat

5. Przeciążenie treningowe w sporcie osób niepełnosprawnych

• zespół przeciążenia w medycynie sportowej • przeciążenia ostre i przewlekłe narządu ruchu • przeciążenia psychiczne

Metody odnowy biologicznej stosowane u osób niepełnosprawnych uprawiających sport

• omówienie wskazać • metodyka postępowania

6. Podstawy racjonalnego żywienia osób niepełnosprawnych uprawiających

sport • główne składniki energetyczne i ich proporcje • zapotrzebowanie na mikro- i makroelementy oraz witaminy • odmienności odżywiania w czasie zawodów i w czasie treningów

Dozwolone wspomaganie u osób niepełnosprawnych • stosowanie witamin • odżywki węglowodanowe, białkowe

36

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

• napoje Wybrane elementy dopingu w sporcie

• klasyfikacje środków dopingujących • patologiczne efekty stosowania dopingu

7. Sport dla osób z różnymi dysfunkcjami. Modyfikacja i przystosowanie do uprawiania sportu w zależności od niepełnosprawności

• sport dla osób niewidomych • sport dla osób głuchych • sport dla upośledzonych umysłowo • sport dla osób z dysfunkcją narządu ruchu • jazda aktywna i sport na wózku inwalidzkim

Gry sportowe dla osób niepełnosprawnych. Specyfika dyscyplin indywidualnych uprawianych przez osoby niepełnosprawne:

• pływanie • lekka atletyka • inne dyscypliny • sporty zimowe uprawiane przez osoby niepełnosprawne

Ćwiczenia (po 2 godz.) Tematy:

1. Obowiązujące przepisy formalno-prawne w sporcie osób niepełnosprawnych • analiza stanowisk, rozporządzeń i uchwał obowiązujących w tym

zakresie w Polsce, • odniesienie uregulowań formalno-prawnych do obowiązujących w UE i

wybranych krajach na świecie.

2. Zasady klasyfikacji medycznej (ogólnej) i funkcjonalnej w sporcie osób niepełnosprawnych. Ćwiczenia praktyczne w Centrum Medycyny Sportowej UM w Łodzi

3. Ilościowa ocena wydolności fizycznej tlenowej osoby niepełnosprawnej • testy laboratoryjne oceniające wydolność tlenową • sposób interpretacji wyników i ich praktyczna aplikacja

Ilościowa ocena wydolności beztlenowej osoby niepełnosprawnej

Metody pomiaru i ich interpretacja Metody oceny ilościowej wydolności fizycznej u osób niepełnosprawnych w warunkach terenowych w zależności od rodzaju niepełnosprawności

• testy Coopera • 6-minutowy test korytarzowy.

Praktyczne metody oceny tolerancji wysiłku fizycznego osób niepełnosprawnych

• w laboratorium w czasie testu wysiłkowego • w warunkach naturalnych w terenie.

4. Przeciążenie treningowe w sporcie osób niepełnosprawnych. Metody oceny

przeciążeń układu krążenia i narządu ruchu w praktyce.

37

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

5. Zasady odżywiania osób niepełnosprawnych uprawiających sport podstawy teoretyczne praktyczne układanie prawidłowych jadłospisów w czasie treningów i

zawodów oraz różnych rodzajów cyklów treningowych wykorzystanie programów komputerowych

6. Praktyczne zastosowanie dozwolonych metod wspomagających trening u

osób niepełnosprawnych • mikro- makroelementy • witaminy • napoje sportowe

7. Metody wykrywania niedozwolonych środków wspomagających w sporcie

osób niepełnosprawnych zasady przeprowadzania badań antydopingowych.

8. Sport osób niepełnosprawnych

• piłka koszykowa na wózkach jako przykład sportu dla osób niepełnosprawnych (zajęcia na sali gimnastycznej)

9. Zaliczenie ćwiczeń.

Literatura: 1. Bachrynowska-Fic J.: Właściwości i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz sport

inwalidzki. PZWL, Warszawa 1999. 2. Borkowska M., red.: Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Cz. 2, wyd. I, WSiP,

Warszawa 1997. 3. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna, PZWL 1994. 4. Janiszewski M.: Rekreacja ruchowa dla osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo UŁ

1989. 5. JPC Handbook, Sport classification. Part, I, II, III January 2000. 6. Lewicki R., Wybraniec-Lewicka B.: Sport osób niepełnosprawnych, Medycyna

Sportowa. PTMS, W-wa 2005. 7. Moughan R.J., Burke L.M.: Żywienie a zdolność do wysiłku, Medicina Sportiva,

Kraków 2000. 8. Obuchowska J. red.: Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Wyd. III, WSiPSA,

Warszawa 1999. 9. Osoby niepełnosprawne w Unii Europejskiej. Wyd. UKIE Warszawa 2003. 10. Plinta R.: Klasyfikacja w sporcie niepełnosprawnych. Kinezyterapia. Wyd. Kasper

2003, t. II. 11. Polski Komitet Paraolimpijski: Medycyna a sport osób niepełnosprawnych, Warszawa

2001. 12. Rawicz-Mańkowski G.: Związki rehabilitacji ze sportem osób niepełnosprawnych.

Medycyna Sportowa 1999; 15-92. 13. Ronikier A.: Diagnostyka czynnościowa osób niepełnosprawnych. Wyd. AWF,

Warszawa 1997. 14. Ronikier A.: Zasady diagnostyki fizjologicznej w rehabilitacji. Medycyna Sportowa;

15-92 : 17-20.

38

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

15. Sobiecka J.: Społeczne bariery rehabilitacyjne poprzez sport. W: Sport dla osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne dla sportu, pod red. S. Kowalik, V. Karaskowa. AWF Poznań1999.

16. Szyguła Z., Szczygieł a., Blecharz J., Herzig M.: Medyczne aspekty sportu masowego i wyczynowego dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. W: Sport szansą życia niepełnosprawnych. Pod red. j. Śliżyńskiego. Wyd. PSON, Kraków 1997; s. 94-98.

17. Williams M.H.: Granice wspomagania, Medicina Sportiva, Kraków 1999.

39

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

SEMINARIUM MAGISTERSKIE Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr

łącznie wykłady ćwiczenia seminaria Forma

zaliczenia

II III-IV 60 30 30 - Zaliczenie z oceną

Wybrani opiekunowie prac magisterskich

40