Zapraszamy na Zapraszamy na prezentację pt. prezentację pt.

„Sowy”.„Sowy”.

Sowy polskiSowy polski Do Do polskiej faunypolskiej fauny zalicza się 13 gatunków, w tym 10 lęgowych: zalicza się 13 gatunków, w tym 10 lęgowych: płomykówka zwyczajnapłomykówka zwyczajna puchaczpuchacz sóweczkasóweczka pójdźkapójdźka puszczykpuszczyk puszczyk uralskipuszczyk uralski puszczyk mszarnypuszczyk mszarny (pierwszy lęg w Polsce w (pierwszy lęg w Polsce w 20102010 roku) roku) sowa uszatasowa uszata sowa błotnasowa błotna włochatkawłochatka jeden przelotny i zimujący:jeden przelotny i zimujący: puchacz śnieżnypuchacz śnieżny oraz 2 zalatujące wyjątkowo:oraz 2 zalatujące wyjątkowo: syczeksyczek sowa jarzębatasowa jarzębata

WstępWstęp

SowySowy – rząd ptaków, który obejmuje – rząd ptaków, który obejmuje gatunki drapieżne przystosowane do gatunki drapieżne przystosowane do polowania nocąpolowania nocą

i o zmroku, choć niektóre gatunki i o zmroku, choć niektóre gatunki powróciły do dziennego trybu życia. powróciły do dziennego trybu życia. Zamieszkują cały świat, prowadząc Zamieszkują cały świat, prowadząc zasadniczo osiadły tryb życia, lecz zasadniczo osiadły tryb życia, lecz niektóre północne populacje koczują niektóre północne populacje koczują lub stały się wędrowne.lub stały się wędrowne.

Cechy sówCechy sów

Sowy nie są spokrewnione z ptakami Sowy nie są spokrewnione z ptakami drapieżnymi, ale wykazują z nimi drapieżnymi, ale wykazują z nimi konwergencję– tzn. posiadają wiele cech konwergencję– tzn. posiadają wiele cech wspólnych, wynikających z podobnego wspólnych, wynikających z podobnego trybu życia. Wśród nich można trybu życia. Wśród nich można wymienić: ostre dzioby i szpony, dobry wymienić: ostre dzioby i szpony, dobry wzrok, zdolność widzenia wzrok, zdolność widzenia stereoskopowego (dwuocznego). Różnice stereoskopowego (dwuocznego). Różnice to przede wszystkim nocny tryb życia to przede wszystkim nocny tryb życia sów oraz ich doskonały słuch.sów oraz ich doskonały słuch.

Upierzenie Upierzenie

Upierzenie sów ma zwykle maskujący wzór, w Upierzenie sów ma zwykle maskujący wzór, w kolorystyce szarej lub brązowej. W kolorystyce szarej lub brązowej. W porównaniu z ptakami prowadzącymi dzienny porównaniu z ptakami prowadzącymi dzienny tryb życia ich ubarwienie jest bardzo mało tryb życia ich ubarwienie jest bardzo mało zróżnicowane. Gatunki zamieszkujące daleką zróżnicowane. Gatunki zamieszkujące daleką północ, jak sowa śnieżna, są przeważnie północ, jak sowa śnieżna, są przeważnie białe, co na śniegu również spełnia funkcję białe, co na śniegu również spełnia funkcję maskującą. Sowie upierzenie jest gęste i maskującą. Sowie upierzenie jest gęste i miękkie. Każde pióro na górnej powierzchni miękkie. Każde pióro na górnej powierzchni chorągiewki pokryte jest aksamitnym chorągiewki pokryte jest aksamitnym puszkiem, w dotyku przypominającym plusz. puszkiem, w dotyku przypominającym plusz. Dzięki temu pióra ocierając się o siebie w Dzięki temu pióra ocierając się o siebie w czasie uderzeń skrzydeł nie wydają dźwięku – czasie uderzeń skrzydeł nie wydają dźwięku – sowa leci bezszelestnie. sowa leci bezszelestnie.

ZmysłyZmysły

Słuch:Słuch:

Nie posiadają uszu zewnętrznych, a jedynie Nie posiadają uszu zewnętrznych, a jedynie otwory słuchowe ukryte pod piórami. otwory słuchowe ukryte pod piórami. „Uszy” widoczne u niektórych sów (np. „Uszy” widoczne u niektórych sów (np. sowy uszatej) to jedynie pęki piór.sowy uszatej) to jedynie pęki piór.

Wokół oczu i dzioba sowy mają szlarę, czyli Wokół oczu i dzioba sowy mają szlarę, czyli promieniście ułożone pióra, sztywniejsze od promieniście ułożone pióra, sztywniejsze od innych. Funkcją szlary jest skupianie fal innych. Funkcją szlary jest skupianie fal dźwiękowych o wysokich częstotliwościach. dźwiękowych o wysokich częstotliwościach. Działa ona podobnie jak talerz satelitarny lub Działa ona podobnie jak talerz satelitarny lub ręka przyłożona do ucha. ręka przyłożona do ucha.

Zmysły (cd.)Zmysły (cd.)

WzrokWzrokWprawdzie większość sów poluje używając Wprawdzie większość sów poluje używając

przede wszystkim słuchu, ale charakteryzują przede wszystkim słuchu, ale charakteryzują się one również doskonale rozwiniętym się one również doskonale rozwiniętym wzrokiem, dostosowanym do widzenia w wzrokiem, dostosowanym do widzenia w słabym oświetleniu. Lepsze widzenie w słabym oświetleniu. Lepsze widzenie w ciemności nie wynika ze zwiększonej ciemności nie wynika ze zwiększonej wrażliwości siatkówki, a ze specyficznej wrażliwości siatkówki, a ze specyficznej budowy oka. Sowy mają bardzo duże gałki budowy oka. Sowy mają bardzo duże gałki oczne typu teleskopowego, z długą ogniskową oczne typu teleskopowego, z długą ogniskową i bardzo dużą źrenicą. W przeciwieństwie do i bardzo dużą źrenicą. W przeciwieństwie do większości ptaków, oczy sów są zwrócone do większości ptaków, oczy sów są zwrócone do przodu. Pola widzenia prawego i lewego oka przodu. Pola widzenia prawego i lewego oka nachodzą na siebie w zakresie 60°–70°. nachodzą na siebie w zakresie 60°–70°.

RozmiarRozmiar

Rozmiary sów są bardzo zróżnicowane. Rozmiary sów są bardzo zróżnicowane. Największą sową jest zamieszkujący Największą sową jest zamieszkujący Eurazję puchacz (Eurazję puchacz (Bubo buboBubo bubo). Rozpiętość ). Rozpiętość jego skrzydeł sięga dwóch metrów, zaś jego skrzydeł sięga dwóch metrów, zaś jego długość to około 70 centymetrów. Za jego długość to około 70 centymetrów. Za to najmniejszą sową jest to najmniejszą sową jest północnoamerykańska sóweczka północnoamerykańska sóweczka kaktusowa, której długość może wynosić kaktusowa, której długość może wynosić tylko 12 cm. Puchacz występuje także w tylko 12 cm. Puchacz występuje także w Polsce, jako nieliczny ptak lęgowy. Z kolei Polsce, jako nieliczny ptak lęgowy. Z kolei występująca u nas sóweczka jest niewiele występująca u nas sóweczka jest niewiele większa od sóweczki kaktusowej.większa od sóweczki kaktusowej.

Puchacz Puchacz Największa i bardzo rzadka sowa z ogromnymi Największa i bardzo rzadka sowa z ogromnymi

oczami i uszami. Zamieszkuje stare, rozległe oczami i uszami. Zamieszkuje stare, rozległe drzewostany w pobliżu odludnych jezior i drzewostany w pobliżu odludnych jezior i bagien. W górach gnieździ się w niszach bagien. W górach gnieździ się w niszach skalnych na nizinach wykorzystuje do lęgów skalnych na nizinach wykorzystuje do lęgów stare gniazda po orłach, myszołowach i stare gniazda po orłach, myszołowach i bocianach czarnych. Często także składa jaja bocianach czarnych. Często także składa jaja w dołku bezpośrednio na ziemi na w dołku bezpośrednio na ziemi na rozkruszonych wypluwkach, czyli nie rozkruszonych wypluwkach, czyli nie strawionych i wyplutych resztkach pokarmu: strawionych i wyplutych resztkach pokarmu: kości, piór i sierści. Łowi szczury, kaczki, kości, piór i sierści. Łowi szczury, kaczki, wrony a nawet zające. Odzywa się o zmroku wrony a nawet zające. Odzywa się o zmroku potężnym Huu-uu (powtarzanym co 8-10 potężnym Huu-uu (powtarzanym co 8-10 sekund) i słyszanym z odległości nawet kilku sekund) i słyszanym z odległości nawet kilku kilometrów.kilometrów.

PójdźkaPójdźka

Niezbyt liczny gatunek sowy. Unika Niezbyt liczny gatunek sowy. Unika zwartych lasów, jak również terenów zwartych lasów, jak również terenów zupełnie otwartych. Lubi zaś przydrożne zupełnie otwartych. Lubi zaś przydrożne wierzby oraz ludzkie sady i ogrody. wierzby oraz ludzkie sady i ogrody. Odżywia się gryzoniami i większymi Odżywia się gryzoniami i większymi owadami. Własnego gniazda nie buduje. owadami. Własnego gniazda nie buduje. Jaja składa w dziuplach drzew lub na Jaja składa w dziuplach drzew lub na strychach domów. Siedząc na szczycie strychach domów. Siedząc na szczycie stodoły, często sympatycznie podryguje, stodoły, często sympatycznie podryguje, jednak odzywa się złowróżebnie pójdź-jednak odzywa się złowróżebnie pójdź-pójdź-pójdź.pójdź-pójdź.

PuszczykPuszczyk

Pospolity gatunek sowy w całym kraju. Pospolity gatunek sowy w całym kraju. Zamieszkuje obrzeża lasów, a nawet miejskie Zamieszkuje obrzeża lasów, a nawet miejskie parki ze starymi dziuplastymi drzewami. parki ze starymi dziuplastymi drzewami. Poluje o zmierzchu i nocy na drobne gryzonie i Poluje o zmierzchu i nocy na drobne gryzonie i ptaki. Dzień przesypia ukryta w koronach ptaki. Dzień przesypia ukryta w koronach drzew, przytulona do pnia. Jest wyraźnie drzew, przytulona do pnia. Jest wyraźnie większa od pójdźki oraz bardziej krępa i większa od pójdźki oraz bardziej krępa i cięższa niż uszatka i płomykówka. Nie posiada cięższa niż uszatka i płomykówka. Nie posiada na głowie pączków piór przypominających na głowie pączków piór przypominających uszy. Samiec huczy w lutym wibrującym uszy. Samiec huczy w lutym wibrującym głosem huuuu-huu-huuuuuuu. głosem huuuu-huu-huuuuuuu.

Płomykówka zwyczajnaPłomykówka zwyczajna

Osiedla się w ruinach, starych Osiedla się w ruinach, starych kościelnych wieżach i kościelnych wieżach i dzwonnicach. Odżywia się prawie dzwonnicach. Odżywia się prawie wyłącznie drobnymi gryzoniami, wyłącznie drobnymi gryzoniami, których szuka na polach. Posiada których szuka na polach. Posiada piękną sercowatą szlarę. Jej głos piękną sercowatą szlarę. Jej głos to wiele urozmaiconych dźwięków to wiele urozmaiconych dźwięków przypominających głośne przypominających głośne chrapanie lub krztuszenie się chrapanie lub krztuszenie się człowieka.człowieka.

UszatkaUszatka

Mniej liczna niż puszczyk. Żeruje na Mniej liczna niż puszczyk. Żeruje na otwartych polach i łąkach. Podczas dnia otwartych polach i łąkach. Podczas dnia jednak ukrywa się wśród polnych jednak ukrywa się wśród polnych zadrzewień, gdzie gnieździ się w starych zadrzewień, gdzie gnieździ się w starych gniazdach wron i myszołowów, gdyż gniazdach wron i myszołowów, gdyż sama gniazda nie buduje. Żywi się niemal sama gniazda nie buduje. Żywi się niemal wyłącznie gryzoniami. Sowa ta to wyłącznie gryzoniami. Sowa ta to miniaturka puchacza, ale wyraźnie miniaturka puchacza, ale wyraźnie większa od pójdźki. Na głowie posiada większa od pójdźki. Na głowie posiada dwa czubki z piór. Głos godowy to krótki dwa czubki z piór. Głos godowy to krótki huczący okrzyk, czasami dwusylabowy: huczący okrzyk, czasami dwusylabowy: hu-hu hu-hu.hu-hu hu-hu.

Sowa błotnaSowa błotnaSowa bardzo nieliczna. Gnieździ się na Sowa bardzo nieliczna. Gnieździ się na

ziemi w trawach na bagnach i ziemi w trawach na bagnach i torfowiskach. Dołek na gniazdo torfowiskach. Dołek na gniazdo wyściela skromnie suchymi trawami. wyściela skromnie suchymi trawami. Jej liczebność zależy w dużej mierze od Jej liczebność zależy w dużej mierze od sezonowej liczebności gryzoni. Zimą w sezonowej liczebności gryzoni. Zimą w przeciwieństwie do pozostałych sów przeciwieństwie do pozostałych sów odlatuje na południe. Bardzo podobna odlatuje na południe. Bardzo podobna do uszatki, jednak jej ,,uszy” są o wiele do uszatki, jednak jej ,,uszy” są o wiele mniejsze i unoszone w podnieceniu. mniejsze i unoszone w podnieceniu. Samiec odzywa się w locie Samiec odzywa się w locie przytłumionym duu-duu-duu…przytłumionym duu-duu-duu…

Sprawdźmy swoje Sprawdźmy swoje wiadomości!wiadomości!

Cechami sów są:Cechami sów są:

A)A) ostry dziób i ostry dziób i szpony, dobry szpony, dobry wzrok, zdolność wzrok, zdolność widzenia widzenia dwuocznegodwuocznego

B)B) duża głowa, ostry duża głowa, ostry dziób, słaby wzrokdziób, słaby wzrok

C)C) ostry dziób i ostry dziób i szpony, dobry szpony, dobry wzrok, echolokacjawzrok, echolokacja

Upierzenie sów Upierzenie sów jest:jest:

A)A) sztywne i twardesztywne i twarde

B)B) lekkie, sztywne i lekkie, sztywne i gęstegęste

C)C) gęste i miękkiegęste i miękkie

D)D) gęste i twardegęste i twarde

Sprawdzamy nasze Sprawdzamy nasze wiadomości (cd.)wiadomości (cd.)

Szlara to: Szlara to:

A) pokarm sowyA) pokarm sowy

B) promieniście B) promieniście ułożone pióra ułożone pióra sowy wokół oczusowy wokół oczu

C) rodzaj piór na C) rodzaj piór na ogonieogonie

Zakres widzenia Zakres widzenia sowy to:sowy to:

A) ok. 40-50A) ok. 40-50

B) ok. 30-45B) ok. 30-45

C) ok. 60-70C) ok. 60-70

D) ok. 35-70D) ok. 35-70

Dopasuj nazwę sowy do Dopasuj nazwę sowy do obrazkaobrazka

1.Sóweczka

2. PuchaczPuchacz

3.Pójdźka3.Pójdźka

4.Puszczyk4.Puszczyk

5.Płomykówka5.Płomykówka

6.Sowa błotna6.Sowa błotna

7.Uszatka7.Uszatka

Dziękujemy za uwagę!Dziękujemy za uwagę!

Wykonali:Wykonali: Mateusz Drygiel, klasa 6cMateusz Drygiel, klasa 6c Michał Trojanowski, klasa 6cMichał Trojanowski, klasa 6c Łukasz Lipiński, klasa 5dŁukasz Lipiński, klasa 5d Kacper Stawarski, klasa 5dKacper Stawarski, klasa 5d