Zajęcia świetlicowe dla uczniów z niepełnosprawnością ... · Prowadzący rozdaje uczestnikom...

Zajęcia świetlicowe dla uczniów

z niepełnosprawnością intelektualną

Teczka pracy z dziećmii młodzieżą z orzeczeniem

o potrzebie kształceniaspecjalnego

Teczka pracy z dziećmi i młodzieżą z orzeczeniem

o potrzebie kształcenia specjalnego

Zajęcia świetlicowe dla uczniów

z niepełnosprawnością intelektualną

Scenariusze i karty pracy do realizacji zajęć z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną

Teczka pracy z dziećmi i młodzieżą z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego

Autor: Irena Pelowska

Opieka merytoryczna: Aleksandra Pawlińska-Maćkowiak

Nadzór wydawniczy: Jakub Sawicki

Projekt typogra,czny i DTP: Ewa Jarosiewicz – Exact

Skład: Marta Jarosiewicz

Projekt okładki: Anna Łukaszewska – Yezioro

Ilustracje w publikacji i na pendrivie: Marta Jarosiewicz, Renata Kosowska, Dreamstime, Fotolia

© by Forum Media Polska Sp. z o.o.

Wydawca:

Forum Media Polska Sp. z o.o.

ul. Polska 13, 60-595 Poznań

tel. 61 66 55 800, fax 61 66 55 888

Spis treści

Zeszyt 2: Zajęcia świetlicowe dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną

Wstęp 4

Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w młodszym wieku szkolnym 5

Scenariusz 1 – Tropiciele bajek 5

Scenariusz 2 – Ruch jest zdrowy i dla ciała i dla głowy 10

Scenariusz 3 – Kolorowa wiosna 15

Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w IV-VI klasie szkoły podstawowej 20

Scenariusz 4 – Jesteśmy grupą 20

Scenariusz 5 – Kochamy nasze mamy 25

Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w V-VI klasie szkoły podstawowej 30

Scenariusz 6 – Tak zaczyna się przyjaźń 30

Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w starszym wieku szkolnym 35

Scenariusz 7 – Zwierzęta też czują 35

Scenariusz 8 – Bezpieczne wakacje 41

Scenariusz 9 – Tradycje Świąt Bożego Narodzenia 45


Spis treści strona 3

Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o.


Wstęp

Rodzice powierzając pedagogom w świetlicy swoje niepełnosprawne dzieci wierzą, że zapewnimy

im właściwą opiekę oraz warunki do wszechstronnego rozwoju. Liczą też zapewne na to, że podejmiemy

takie oddziaływania, by usprawnić ich zaburzone funkcje i zrekompensować de,cyty. Istotnym zatem

wydaje się być znajomość przepisów prawa, regulującego liczbę dzieci w grupie świetlicowej, pozostają-

cych pod opieką jednego nauczyciela. Stąd tytułem wstępu przytoczono zapisy, znajdujące się w rozpo-

rządzeniu Ministra Edukacji Narodowej.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie szczegó-

łowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. z dnia 27 marca 2017 r., poz. 649) na

zajęciach świetlicowych w szkole ogólnodostępnej pod opieką jednego nauczyciela może pozostawać

nie więcej niż 25 uczniów. W przypadku szkół ogólnodostępnych i integracyjnych oraz szkół ogólnodo-

stępnych z oddziałami integracyjnymi liczba uczniów niepełnosprawnych na zajęciach świetlicowych

pozostających pod opieką jednego nauczyciela wynosi nie więcej niż 5.

W przypadku szkół specjalnych oraz szkół ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi liczba

uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem spo-

łecznym na zajęciach świetlicowych pozostających pod opieką jednego nauczyciela odpowiada liczbie

uczniów w oddziale szkoły specjalnej i oddziale specjalnym w szkole ogólnodostępnej i wynosi:

w oddziale dla uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera – nie więcej niż 4;

w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnospraw-ności jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym – nie więcej niż 4;

w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z wyłączeniem uczniów z niepeł-nosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – nie więcej niż 6;

w oddziale dla uczniów niesłyszących i słabosłyszących – nie więcej niż 8;

w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacz-nym – nie więcej niż 8;

w oddziale dla uczniów niewidomych i słabowidzących – nie więcej niż 10;

w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją – nie więcej niż 12;

w oddziale dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim – nie więcej niż 16;

w oddziale zorganizowanym dla uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności – nie więcej niż 5–6.

W oddziale szkoły specjalnej liczba uczniów niedostosowanych społecznie i uczniów zagrożonych

niedostosowaniem społecznym wynosi nie więcej niż 161.

Irena Pelowska

1 http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/649/1


Wstęp strona 4


Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością w młodszym wieku

szkolnym

Scenariusz 1Temat: Tropiciele bajek

Cele ogólne

• rozwijanie zainteresowań bajkami

• tworzenie warunków do różnorodnego wyrażania inwencji twórczej związanej z literaturą dziecięcą

• rozwijanie wyobraźni dziecięcej

Cele szczegółowe

• usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej

• doskonalenie koncentracji uwagi

• usprawnianie percepcji słuchowej

• usprawnianie manualne

• doskonalenie umiejętności współdziałania w grupie i przeżywania pozytywnych emocji

• kształcenie klimatu bezpieczeństwa i zaufania

Metody pracy

• rozmowa kierowana

• praca w kręgu

• zabawa

• działanie praktyczne

Pomoce dydaktyczne

• kolorowa piłeczka

• koperty z obrazkami przedstawiającymi znane bajki, kartki z obrazkami przedstawiającymi bohaterów bajek

• arkusze szarego papieru, kredki, pisaki

• płyta CD z bajkami, odtwarzacz CD

• pudełko, owoce

• chustka do przewiązania oczu, chusta animacyjna

• KARTY PRACY

Czas trwania zajęć 90 minut

Adresaci

Zajęcia są skierowane do dzieci w młodszym wieku szkolnym z lekką niepełnosprawnością intelek-

tualną. Z powodzeniem mogą być wykorzystane, po niewielkich mody,kacjach, również dla uczniów

z innymi niepełnosprawnościami.

Wprowadzenie

Zaproponowane zajęcia mają na celu przede wszystkim rozwijanie zainteresowań czytelniczych

dzieci. Dzieci niepełnosprawne intelektualnie, zwłaszcza te najmłodsze, ze względu na znaczne opóźnie-

nia i de,cyty, mają ograniczone możliwości w zakresie poznawania świata i nabywania wiedzy. Stąd za-

jęcia świetlicowe powinny wspierać ich rozwój i usprawniać zaburzone funkcje, wykorzystując naturalną

chęć do zabawy.


strona 5


Scenariusz 1 Temat: Tropiciele bajek

Przebieg zajęć

1. Część wstępna

a) Powitanie uczestników zajęć: „rundka z piłeczką”

Każde dziecko po kolei przedstawia się imieniem (trzymając w ręce kolorową piłeczkę). Dzieci kolejno rzucają do siebie piłeczkę i wypowiadają swoje imię i imię osoby, od której ją otrzy-mały oraz imię osoby, do której ją rzucają: „Mam na imię Janek. Dostałem piłeczkę od Zosi i rzucam ją do Krzysia”.

b) Rundka w kręgu – swobodne wypowiedzi uczestników na temat: „Jak się dzisiaj czujecie?” czy „Jak wam minął dzisiejszy dzień?”.

2. Część zasadnicza

a) Wprowadzenie uczestników w tematykę zajęć poprzez zabawę

Prowadzący zaprasza do zabawy w tropicieli. Informuje dzieci, że dowiedzą się o czym będą dzisiejsze zajęcia, jeśli odnajdą ukryte w sali koperty (w kopertach znajdują się obrazki z róż-nych znanych bajek).

Po odnalezieniu wszystkich kopert, uczestnicy zawieszają obrazki na tablicy i odgadują tytuły bajek. Kolejno podchodzą do tablicy i zapisują tytuły bajek pod obrazkami.

b) Praca nad zadaniem – KARTA PRACY NR 1

Prowadzący rozdaje uczestnikom karty pracy. Ich zadaniem jest połączenie tytułu bajki z jej bohaterem.

c) Zabawa „Jaka to bajka?”(wysłuchiwanie bajek z płyty CD)

Prowadzący prosi dzieci, by uważnie słuchały fragmentów bajek i spróbowały odgadnąć ich tytuł. Kto będzie wiedział – podnosi rękę do góry.

d) Wspólna praca plastyczna

Nauczyciel prosi uczestników, by dobrali się w pary. Rozdaje im obrazki przedstawiające boha-tera jakiejś bajki (Królewna, Pinokio, Kopciuszek, rybak, Calineczka). Przed każdą z par rozkłada na podłodze arkusz szarego papieru. Jedno dziecko kładzie się na nim, a drugie odrysowuje jego kontur. Następnie dzieci wspólnie rysują postać z bajki, wzorując się na obrazku, który wcześniej otrzymały.

Po skończonej pracy każda para prezentuje grupie swojego bohatera, a dzieci mają odgadnąć kto to jest i z jakiej bajki pochodzi.

e) Prac nad zadaniem – KARTA PRACY NR 2

Zadaniem dzieci jest pokolorowanie rysunku, a następnie uzupełnienie liter tak, by powstał tytuł bajki.

f ) Zabawa „Zgadnij, jaki owoc zjadła Królewna Śnieżka”

Dzieci z oczami zawiązanymi chustką wyjmują z pudełka owoc. Muszą po kształcie i zapachu odgadnąć, jaki to owoc i odpowiedzieć na pytanie czy ten owoc zjadła Królewna Śnieżka. Jeśli udzielą prawidłowej odpowiedzi mogą go zaraz zjeść. Jeśli nie odgadną, zjedzą owoc na koń-cu zabawy.

Uwaga – dzieci przed zabawą myją ręce.

3. Część końcowa

a) Zabawa z chustą animacyjną

Uczestnicy stają w dużym kręgu trzymając chustę animacyjną. Prowadzący rozpoczyna zaba-wę mówiąc: „Zamieniają się miejscami ci, którzy lubią np. Kopciuszka, Pinokia, Kota w butach” itd.

b) Prowadzący dziękuje wszystkim za udział i proponuje na pożegnanie zabawę w „Bum”


strona 6



Dzieci stają w kręgu. Prowadzący podnosi rękę do góry i głośno mówi „bum”. Prosi, by dzieci kolejno powtórzyły za nim gest, jednocześnie wypowiadając głośno „bum”. Następnie propo-nuje przyspieszenie tempa, aż do wykonania najszybciej i najgłośniej jak potra,ą.

Uwagi

Końcową część zajęć warto przeprowadzić na „świeżym powietrzu” (boisko szkolne, pobliski park czy plac zabaw). Na kolejnych zajęciach dzieci mogą obejrzeć ulubioną bajkę.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Dzieci niepełnosprawne intelek-tualnie, zwłaszcza w młodszym wieku szkolnym, mają zazwyczaj duże problemy z czytaniem lub pisaniem, zatem prowadzący pomaga zapisać lub odczytać. Można też wprowadzić pisanie po śladzie.


strona 7



Karta pracy nr 1

Połącz tytuł bajki z jej bohaterem.

Czerwony Kapturek

O rybaku i złotej rybce

Calineczka

Kot w butach

Królewna Śnieżka


strona 8



Karta pracy nr 2

Pokoloruj rysunek i dopisz litery tak, by powstał tytuł bajki.

K Ó L W N A Ś N I Ż A


strona 9



Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w młodszym

wieku szkolnym

Scenariusz 2Temat: Ruch jest zdrowy i dla ciała i dla głowy

Cele ogólne

• przeżywanie radości z uczestnictwa w grach i zabawach ruchowych

• poznanie i zachęcanie do udziału w nowych grach i zabawach

• uświadomienie znaczenia aktywności ,zycznej dla zdrowia i dobrego samopoczucia

• wspomaganie zdrowia psychicznego i ,zycznego poprzez kształcenie umiejętności i nawyków ruchowych

• wzmacnianie samooceny i poczucia sprawstwa

Cele szczegółowe

• podnoszenie poziomu ogólnej sprawności ruchowej uczestników

• usprawnianie percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej

• zaspokajanie potrzeby bezpieczeństwa i sukcesu

• usprawnianie technik szkolnych w dostępnym zakresie

• wdrażanie do przestrzegania zasad obowiązujących podczas zabaw

Metody pracy


• praca w kręgu

• burza mózgów

• objaśnienia i instrukcje

• zabawa

Pomoce dydaktyczne

• KARTY PRACY

• chusta animacyjna

• przybory do pisania

• szarfy

• piłki

• skakanki

• długa linka lub sznurek


Wprowadzenie

Aktywność ruchowa jest bardzo ważnym elementem wspierania rozwoju osób niepełnosprawnych.

Zabawy ruchowe u dzieci w młodszym wieku szkolnym, zwłaszcza dzieci niepełnosprawnych, są nie tyl-

ko ulubioną formą spędzania czasu wolnego, ale stanowią ważny element procesu rewalidacji. Podczas

zabaw, które niewątpliwie sprawiają im wiele radości, doskonalą swoją sprawność ,zyczną, usprawniają

m.in. koordynację, orientację przestrzenną, a także rozwijają sferę emocjonalną. Nie mniej ważne jest to,

że podczas zabaw ruchowych zdobywają nowe doświadczenia i uczą się przestrzegania reguł i zasad,

a także prawidłowych relacji z rówieśnikami. Celem proponowanych zajęć jest zachęcenie uczestników

do ruchu i uświadomienie im znaczenia aktywności ,zycznej dla zdrowia i dobrego samopoczucia.

Adresaci

Zajęcia kierowane są do dzieci w młodszym wieku szkolnym z niepełnosprawnością intelektualną w stop-

niu lekkim. Mogą być wykorzystane również w pracy z dziećmi z autyzmem lub zespołem Aspergera.


strona 10


Scenariusz 2 Temat: Ruch jest zdrowy i dla ciała i dla głowy

Przebieg zajęć


Prowadzący wita się z uczestnikami zajęć i prosi o zajęcie miejsc w kręgu.

a) Zabawa z chustą animacyjną. Prowadzący rozkłada chustę animacyjną. Dzieci łapią za uchwy-ty. Podnoszą chustę ponad swoje głowy. Chwilę bawią się robiąc, np. fale lub spadochron. Nauczyciel proponuje zabawę w zamianę miejsc i podaje hasło: „Zamieniają się miejscami ci, którzy lubią jeździć na rowerze” (skakać przez skakankę, pływać, jeździć na deskorolce, grać w berka itd.). Dzieci zmieniają miejsca przebiegając pod chustą.


a) Rozmowa kierowana

Prowadzący zachęca dzieci do wypowiedzi na temat spędzania czasu wolnego. Naprowadza dzieci pytaniami, nawiązuje do zabawy chustą animacyjną. Wyjaśnia uczestnikom rolę ruchu i uprawiania sportu dla zdrowia i dobrego samopoczucia.

b) Praca nad zadaniem – KARTA PRACY NR 1

Uczestnicy otrzymują karty pracy. Ich zadaniem jest przeczytanie nazw dyscyplin sportowych, zapisanie ich, a następnie wycięcie i przyklejenie pod odpowiedni obrazek.

c) Burza mózgów

Prowadzący prosi dzieci o podanie nazw znanych im lub ulubionych sportów i zabaw rucho-wych. Propozycje zapisuje na tablicy. Uczniowie mogą też w parach zapisywać swoje propo-zycje na kartkach samoprzylepnych.

Uwaga

Jeśli dzieci potra,ą samodzielnie pisać, wówczas to one zapisują na tablicy.

d) Praca nad zadaniem – KARTA PRACY NR 2

Dzieci otrzymują karty pracy. Ich zadaniem jest wycięcie piłek, roweru i hulajnogi, a następnie wysłuchanie informacji o dzieciach widocznych na obrazku, przeczytanej przez prowadzą-cego. Następnie wpisanie imion dzieci i przyklejenie wyciętych obrazków obok właściwego dziecka.

Informacja o dzieciach

Ania nosi okulary i lubi grać w piłkę plażową. Zosia lubi jeździć na hulajnodze.

Tomek nosi okulary i lubi jeździć rowerem.

Adam i Bartek lubią grać w piłkę nożną.

e) Na dalszą część zajęć wszyscy wychodzą na boisko szkolne lub do pobliskiego parku. W razie niepogody zabawy te można też przeprowadzić w sali. Prowadzący zaprasza dzieci do wspól-nych zabaw, spośród których zapewne będą i takie, których nie znają.

f ) Zabawa bieżna „Wiewiórki do dziupli”

Prowadzący wybiera jedno dziecko na „mamę wiewiórki”, a pozostałe dzieci rozkładają na ziemi szarfy, które imitują dziuple. Dzieci wchodzą pojedynczo do swoich dziupli. Na hasło wypowiedziane przez „mamę wiewiórkę”: „Wiewiórki z dziupli”, uczniowie swobodnie biegają. Na hasło: „Wiewiórki do dziupli” – wszyscy (włącznie z mamą) wskakują do najbliższej dziupli i przysiadają. Kto nie znajdzie dla siebie dziupli – zostaje mamą i zabawa powtarza się.

Inna wersja zabawy

Szarf jest tyle, ile dzieci (bez mamy). Na hasło: „Wiewiórki do dziupli” – wszyscy (włącznie z mamą) wskakują do najbliższej dziupli i przysiadają. Kto nie znajdzie dla siebie dziupli – od-pada z gry.

g) Zabawa rzutna „Kolory”

Dzieci stają w kręgu, a jedno stoi w środku i rzuca piłkę do pozostałych, wymieniając przy tym jakiś kolor. Należy złapać piłkę, jeśli nie będzie to kolor czerwony. Jeśli ktoś nie złapie piłki


strona 11



w ręce przy innym kolorze niż czerwony lub złapie ją przy czerwonym kolorze, otrzyma od grupy zadanie do wykonania, np.: „Podrzuć piłkę i klaśnij” lub „Zrób 10 przysiadów”.

Uwaga

Prowadzący musi czuwać nad tym, by zadania nie były zbyt trudne lub nieprzyjemne dla dziecka.

h) Zabawa orientacyjno-porządkowa „Murarz”

Prowadzący przedziela boisko lub salę długim sznurkiem (lub rysuje linię kredą). Na tej linii staje dziecko, które jest „murarzem”. Po jednej części boiska ustawiają się dzieci, do nich jest odwrócony tyłem „murarz”. Na hasło: „Murarz łapie”, murarz odwraca się i próbuje (poruszając się wzdłuż linii) wyłapać dzieci, które starają się przebiec na drugą część boiska. Kto zostanie dotknięty (złapany) – siada na linii i w ten sposób tworzy się jakby mur. Pozostałym graczom jest coraz trudniej uniknąć złapania przez murarza. Ostatnie dziecko, które zostanie jeszcze nie złapane zostaje murarzem.


Na zakończenie nauczyciel dziękuje dzieciom za udział w zabawach i pozwala jeszcze pobawić się na boisku. Proponuje dziewczynkom skakanki, a chłopcom piłki.

Wspólny powrót do sali i pożegnanie.

Uwagi

Wykonanie zadań zawartych w kartach pracy może okazać się zbyt trudne dla dzieci 7–8-letnich z niepełnosprawnością intelektualną, wówczas konieczne będą dodatkowe objaśnienia i pomoc prowadzącego. Polecenia złożone muszą być rozdzielone tak, by dzieci kolejno, ze spokojem, wy-konywały czynności. Zwłaszcza dla dzieci z autyzmem lub zespołem Aspergera konieczne są krót-kie, jasno sformułowane polecenia i dokładne instrukcje. Zawsze należy wziąć pod uwagę indywi-dualne możliwości i predyspozycje, a także specy,kę grupy. Po każdym poprawnie wykonanym ćwiczeniu konieczna jest pochwała (najczęściej słowna).

Odstępstwa

Nie ma przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Jedynym ograniczeniem mogłaby być niepeł-nosprawność ruchowa.


strona 12



Karta pracy nr 1

Przeczytaj nazwy dyscyplin sportowych, zapisz, wytnij i przyklej pod odpowiedni obrazek.

Pły-wa-nie

Ju-do

Nar-ciar-stwo

Pił-ka no-żna


strona 13



Karta pracy nr 2


strona 14



Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną młodszym

wieku szkolnym.

Scenariusz 3Temat: Kolorowa wiosna

Cele główne

• kształcenie umiejętności dostrzegania zmian w przyrodzie

• rozwijanie wrażliwości słuchowej

• kształtowanie umiejętności współpracy w grupie

• podniesienie poczucia własnej wartości

Cele szczegółowe

• utrwalenie wiedzy na temat pór roku i nazw miesięcy

• doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej

• usprawnianie manualne

• doskonalenie orientacji przestrzennej

• rozwijanie poczucia sprawczości i umiejętności celowego działania

• doskonalenie techniki liczenia (w dostępnym zakresie)


Metody pracy


• pokaz


• zabawa

• działanie praktyczne

Pomoce dydaktyczne

• buźki z emblematami emocji

• kwiat (np. tulipan)

• duży kalendarz

• ilustracja przedstawiająca wiosenną łąkę

• duży arkusz błękitnej tektury

• kilka papierowych, kolorowych motyli i biedronek

• słońce z papieru kolorowego

• kredki, kleje, nożyczki, ołówki

• skakanka

• płyta CD z odgłosami wiosny, odtwarzacz CD

• KARTY PRACY


Adresaci

Zajęcia są przeznaczone dla najmłodszych dzieci o zróżnicowanych możliwościach intelektualnych.

Z powodzeniem mogą być przeprowadzone w grupie integracyjnej.

Wprowadzenie

Zaproponowane zajęcia stanowią wprowadzenie do tematyki wiosennej. Mają na celu przede

wszystkim uwrażliwienie na piękno przyrody polskiej oraz dostarczenie radości ze wspólnej pracy i za-

bawy.


strona 15


Scenariusz 3 Temat: Kolorowa wiosna

Przebieg zajęć


a) Prowadzący wita uczestników zajęć i zaprasza do kręgu. Wszyscy śpiewają piosenkę na powi-tanie:

W kole wszyscy już stoimy

Każdy czyjąś rękę trzyma

I dzień dobry już mówimy

Tak zabawa się zaczyna

b) Rundka wstępna – każdy uczestnik określa swoje samopoczucie za pomocą buźki emocji – po-zostali odczytują „buźki” koleżanek/kolegów. Każdy odkłada buźkę na swój stolik.


a) Wprowadzenie w tematykę zajęć – wysłuchanie „Odgłosów wiosny”

Prowadzący prosi uczestników o uważne wsłuchanie się w nagrane na płycie odgłosy. Pierw-szy raz dzieci w ciszy wysłuchują nagranie, a za drugim razem wypowiadają się na temat od-głosów(skowronek, bocian, żaby, pszczoły, ćwierkanie wróbli itd.).

b) Rozmowa kierowana

Nauczyciel prosi dzieci, aby wymieniły nazwy pór roku. Zachęca je do wypowiedzi na temat aktualnej pory – wiosny. Pokazuje dzieciom duży kalendarz i wskazuje miesiące wiosenne.

c) Zabawa – „Dokończ zdanie”

Dzieci siedzą w kręgu. Prowadzący podaje kwiat kolejno do wszystkich uczestników i prosi o dokończenie zdania, np.: „ Wiosną trawa jest …”. Dzieci, oddając kwiat prowadzącemu, od-powiadają: „zielona”. Kolejno wszyscy dokańczają zdania wypowiedziane przez nauczyciela.

Przykładowe zdania:

– Wiosną dni są coraz …………………..

– Wiosną słońce mocniej ……………….

– Wiosną przylatują do nas ……………..

– Wiosną kwitną kolorowe ……………..

Uwaga

Dzieci mogą obejrzeć sobie kwiat, powąchać i nazwać kolory.

d) Praca nad zadaniem – KARTA PRACY NR 1

Zadaniem dzieci jest pokolorowanie i wycięcie kwiatka.

Uwaga

Część dzieci może na karcie pracy mieć do pokolorowania i wycięcia biedronki lub motyle.

e) Wspólna praca plastyczna

Prowadzący prezentuje ilustrację przedstawiającą wiosenną łąkę. Zachęca uczestników do swobodnych wypowiedzi na temat kolorów, kwiatów i zwierząt, które są na ilustracji. Następ-nie nauczyciel dzieli grupę na 3 zespoły i przydziela określone zadania:

Zespół 1 – na dużym arkuszu błękitnej tektury naklejenie zielonej, postrzępionej krepy

Zespół 2 – przyklejenie kwiatków (biedronek, motyli) – WYCIĘTYCH Z KARTY PRACY NR 1

Zespół 3 – przyklejenie słońca

Skończona praca zostanie powieszona w widocznym miejscu w świetlicy.

f ) Wszyscy wychodzą na boisko lub do pobliskiego parku (w razie niepogody zabawy te można przeprowadzić w sali).


strona 16



g) Zabawa ruchowa „Bocian i żaby”

Jedno dziecko jest bocianem, pozostałe żabkami. Prowadzący włącza piosenkę: „Była sobie żabka mała re re kum kum”. Żabki poruszają się swobodnie w rytm muzyki. Kiedy muzyka cich-nie, żabki przysiadają, a bocian wyrusza na łowy. Ta żabka, która się poruszy zostaje złapana i siada z boku.

h) Zabawa ruchowa „Łapiemy motyle”

Część dzieci to łowcy, a część – motyle. Wyznaczeni „łowcy motyli” (w parach) trzymają końce skakanki i na sygnał nauczyciela łapią „w sieć” motyle – dzieci, które starają się „przefrunąć” z jednej strony boiska na drugą.


Powrót do sali. Dzieci siadają w kręgu i kolejno dokańczają zdanie: „ Podczas dzisiejszych zajęć naj-bardziej podobało mi się …”. Następnie każdy uczestnik określa swoje samopoczucie za pomocą buźki emocji.

Prowadzący dziękuje wszystkim za udział w zajęciach i żegna się z dziećmi.

Uwagi

Jeśli zadania zawarte w kartach pracy okażą się zbyt trudne dla dzieci można je zmody,kować, np. kwiat może być umieszczony w ramce i dzieci nie muszą precyzyjnie go wycinać, tylko po linii pro-stej w ramce. Najmłodsze dzieci niepełnosprawne zazwyczaj przeliczają najwyżej do 10, tak więc można im pozostałe liczby (KARTA PRACY NR 2 – połącz kropki do 22) wypisać kolejno na małych kartonikach. Wzorując się na tym na pewno poradzą sobie z zadaniem.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Proponowane zadania i zabawy mogą stanowić trudność dla uczestników z ograniczeniami ruchowymi. Będą oni potrzebowali dodatkowej pomocy.


strona 17



Karta pracy nr 1

Pokoloruj i wytnij kwiat.


strona 18



Karta pracy nr 2

1. Połącz kropki (od najmniejszej do największej liczby). Pokoloruj rysunek.

2. Policz ile kropek mają te biedronki.


strona 19



Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną

w IV – VI klasie szkoły podstawowej.

Scenariusz 4Temat: Jesteśmy grupą

Cele główne

• zapewnienie poczucia przynależności do grupy rówieśniczej

• bliższe, wzajemne poznanie się członków grupy

• wzmocnienie wiary w siebie i przezwyciężanie nieśmiałości

• stworzenie atmosfery życzliwości i wzajemnej sympatii

Cele szczegółowe

• stwarzanie sytuacji do rozwijania koncentracji uwagi i pamięci

• doskonalenie techniki czytania i pisania

• doskonalenie umiejętności poprawnego wypowiadania się


• rozwijanie poczucia sprawczości i umiejętności celowego działania

Metody pracy

• rozmowa kierowana, objaśnienia i instrukcje

• zabawa

• ćwiczenia praktyczne

Pomoce dydaktyczne

• plakietki z imionami dzieci

• chusta animacyjna

• kłębek sznurka lub włóczki

• koperty, karteczki z imionami dzieci

• kartki formatu A5

• przybory do pisania, kredki, klej, duży arkusz papieru z napisem „Nasze zasady”, nożyczki

• KARTY PRACY


Adresaci

Zajęcia są przeznaczone dla uczniów klas IV–VI niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim.

Z powodzeniem można je wykorzystać również podczas zajęć z uczestnikami o innych niepełnosprawno-

ściach, a także z osobami dotkniętymi afazją lub autyzmem.

Wprowadzenie

Dzieciom niepełnosprawnym intelektualnie często trudno jest wejść w nowe środowisko, w nową

grupę kolegów i koleżanek. Wiele z nich, a zwłaszcza dzieci dotknięte autyzmem, niechętnie wchodzi

w relacje z nowymi osobami. Stąd zajęcia budujące grupę, integrujące dzieci, są niezmiernie ważne

w pracy wychowawcy świetlicy. Z jednej strony konieczna jest dyscyplina podczas zajęć, a z drugiej przy-

jazna dzieciom atmosfera – tak, by z radością chciały przebywać w świetlicy.

Przebieg zajęć


a) Przywitanie uczestników zajęć poprzez uścisk ręki prowadzącego oraz zwrot grzecznościowy („Dzień dobry …” (imię dziecka), „Witaj”).

Scenariusz 4 Temat: Jesteśmy grupą


strona 20


b) Wszyscy siadają w kręgu. Prowadzący przypina dzieciom plakietki z imionami. Rozpoczyna rundkę powitalną, np.: „Jestem wychowawcą świetlicy. Zwracajcie się do mnie pani Beato. Po mojej prawej stronie siedzi Tomek”. Następnie Tomek przedstawia się: „Mam na imię Tomek, a po mojej prawej stronie siedzi Zosia” itd., aż do przedstawienia się wszystkich dzieci.


a) Zabawa w kręgu

Prowadzący prosi, by wszyscy stanęli w kręgu. Staje na środku i zadaje dzieciom pytania. Mówi: „Jeśli ktoś będzie zgadzał się ze mną – robi dwa kroki do przodu”. Przykładowe pytania:

– Kto tak samo jak ja lubi zupę pomidorową?

– Kto tak samo jak ja lubi pływać?

– Kto tak samo jak ja lubi słuchać muzyki?

– Kto tak samo jak ja nie lubi wcześnie wstawać?

Kiedy wszyscy znajdą się już w środku kręgu, prowadzący podsumowuje zabawę mówiąc, że mamy ze sobą wiele wspólnego i stanowimy razem grupę.

b) Rozmowa kierowana

Nawiązując do zabawy prowadzący zachęca dzieci do wypowiedzi na temat właściwego za-chowania w świetlicy. W miarę potrzeb naprowadza dzieci pytaniami.

c) Praca nad zadaniem

Uczestnicy otrzymują KARTY PRACY NR 1. Mają do wykonania dwa zadania, zawierające na-stępujące polecenia:

– Przeczytaj zdania w ramkach. Wybierz i zakoloruj te, które mówią, jak należy zachowywać się w świetlicy.

– Przekreśl co drugą literę, a dowiesz się czym są te zdania, które zakolorowałeś.

Wskazówka

Każde zadanie musi być głośno odczytane i dokładnie wyjaśnione (poparte przykładem). Wszystkie zasady muszą zostać odczytane i omówione.

d) Wspólna praca plastyczna – „Nasze zasady”

Nauczyciel prosi, by wyznaczone dzieci wycięły z KARTY PRACYNR 1 po jednej zasadzie. Pozo-stałe zaś kolorują napis „Nasze zasady” na dużym arkuszu papieru. Wspólnie przyklejają zasady na arkusz, podpisują go i ozdabiają. Zawieszają „Nasze zasady” w widocznym miejscu w świe-tlicy.

e) Zabawa „Poszukiwacze”

Prowadzący zaprasza do zabawy. Uczestnicy kolejno poszukują ukrytych w sali kopert z imio-nami koleżanki lub kolegi z grupy. Po odnalezieniu wręczają „imię” właściwej osobie. Ten kto się pomyli wykonuje jakieś zadanie (np. 10 podskoków).

f ) Zabawa z chustą animacyjną „Zgadnij kogo brakuje?”

Wszyscy stają w kręgu z zamkniętymi oczami, trzymając chustę lekko uniesioną (na wysokości pasa). Prowadzący dyskretnie wybiera dziecko, które wchodzi pod chustę. Na sygnał nauczy-ciela wszyscy otwierają oczy i zgadują kogo brakuje.

g) Praca nad zadaniem.

Dzieci otrzymują KARTY PRACY NR 2. Ich zadaniem jest rozwiązanie krzyżówki. Należy wpisać nazwy owoców zgodnie z numerkami. Następnie odczytać hasło z liter zapisanych na zaciem-nionym polu.


a) Zabawa kończąca „Pajęczyna”

Wszyscy siedzą w kręgu. Nauczyciel trzyma w ręce kłębek sznurka i rzuca do kogoś, mówiąc mu coś miłego. Dziecko, które złapie kłębek (nie wypuszczając go z rąk) rzuca do kolejnej oso-



strona 21


by, również mówiąc jej coś miłego. Kiedy każdy już usłyszał coś przyjemnego na swój temat i trzyma sznurek, utworzy się pajęczyna łącząca wszystkich z grupy. Na koniec prowadzący przecina sznurki.

b) Nauczyciel dziękuje wszystkim za udział w zajęciach i żegna się z uczestnikami.

Uwagi

Jeżeli zadanie czy ćwiczenie będzie dla uczestnika zbyt trudne, wówczas prowadzący poda przy-kład lub dodatkowo wyjaśni. Po każdym wykonanym zadaniu konieczne jest wzmocnienie pozy-tywne.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Jedynie poważne de,cyty w ob-rębie narządów wzroku mogłyby utrudnić wykonanie zadań. Uczestnikom, którzy mają duże pro-blemy z czytaniem lub pisaniem prowadzący (lub kolega z grupy) może pomóc odczytać treści zawarte w kartach pracy lub zapisać.



strona 22


Karta pracy nr 1

1. Przeczytaj zdania w ramkach. Wybierz i zakoloruj te, które mówią, jak należy zachowywać się w świe-

tlicy.

Stosuję się do poleceń wychowawcy.

Szanuję sprzęt, pomoce i gry.

Samowolnie opuszczam świetlicę.

Bawię się w co chcę i kiedy chcę.

Po zakończonych zajęciach zostawiam miejsce pracy lub zabawy w odpowiednim porządku.

Włączam komputer lub telewizor nie pytając nikogo o zgodę.

Pozostawiam odzież wierzchnią w szatni.

Pozostawiam plecak w wyznaczonym miejscu.

Zachowuję się w sposób kulturalny w stosunku do innych osób.

Po wejściu do świetlicy zgłaszam się do wychowawcy.

2. Przekreśl co drugą literę, a dowiesz się czym są te zdania, które zakolorowałeś.

N O A K S I Z R E

Z U A K S I A B D L Y



strona 23


Karta pracy nr 2

Rozwiąż krzyżówkę. Wpisz nazwy owoców zgodnie z numerkami. Odczytaj hasło z liter napisanych na

zaciemnionym polu.

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5



strona 24


Scenariusz zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną

w IV – VI klasie szkoły podstawowej.

Scenariusz 5Temat: Kochamy nasze mamy

Cele główne

• wyrabianie umiejętności okazywania miłości i szacunku wobec bliskich

• wzmocnienie więzi uczuciowej dziecka z mamą

• uświadomienie konieczności współdziałania i wzajemnej pomocy w rodzinie

• kształtowanie umiejętności wyrażania własnych uczuć

Cele szczegółowe

• doskonalenie umiejętności redagowania opisu

• wdrażanie do dłuższych wypowiedzi

• usprawnianie motoryki małej

• doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej

• stwarzanie sytuacji do rozwijania koncentracji uwagi

• doskonalenie techniki czytania i pisania (w dostępnym zakresie)


Metody pracy



• burza mózgów

• zabawa

• ćwiczenia praktyczne

Pomoce dydaktyczne

• KARTY PRACY

• małe kartki z przepisem na ciasto z masy solnej

• przybory do pisania, kredki

• mąka, sól, papryka czerwona w proszku

• foremki do ciastek w kształcie serc

• szklanki, dzbanki do wody

• małe łyżeczki

• patyczki do szaszłyków


Adresaci

Zajęcia są propozycją dla uczniów klas IV–VI z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lek-

kim oraz ze sprzężeniami. Zadania i zabawy, po niewielkiej mody,kacji, mogą być wykorzystane w pra-

cy z dziećmi o zróżnicowanych możliwościach intelektualnych, którzy opanowali podstawowe techniki

szkolne.

Wprowadzenie

Bardzo ważną rolę w życiu dziecka, zwłaszcza niepełnosprawnego, odgrywa rodzina, a szczególnie

matka. Prawidłowe relacje z mamą, psycho-emocjonalna więź sprzyja poczuciu bezpieczeństwa i zaspo-

kaja jedną z ważniejszych potrzebę – potrzebę miłości. Uczucia łączące dziecko z matką mają istotny

wpływ na jego doświadczenie oraz motywy zachowania. Niewątpliwie poczucie akceptacji, miłości po-

zwala niejednokrotnie pokonywać trudności i ograniczenia, jakie związane są z niepełnosprawnością.

Właśnie dlatego, że matka odgrywa tak ważną rolę w życiu dziecka, ważne jest, by nie tylko przy okazji

Scenariusz 5 Temat: Kochamy nasze mamy


strona 25


Dnia Matki, ale też na co dzień uczyć dziecko szacunku do rodzica i uświadamiać mu, że powinno doce-

niać tę miłość i troskę.

1. Przebieg zajęć


a) Powitanie uczestników – zabawa „Imię gestem”

Uczestnicy stają w kręgu. Po kolei wchodzą do środka i wypowiadają swoje imię z dowolną intonacją, dodając do tego zabawny gest.


a) Rozmowa kierowana

Dzieci siedzą w kręgu. Prowadzący czyta dzieciom krótki wiersz „Kochana mama”:

„Kto

się o nas troszczy? Najczulej patrzy na nas? Kto od złych przygód strzeże? Nasza kochana

mama. Uczyła pierwszych kroków, pierwszych słów nas uczyła. Każdą łzę nam otarła. Mamusia nasza miła. Jak ci się odwdzięczymy za wszystko, droga mamo? Będziemy się starali kochać cię tak samo”.

Prowadzący pyta uczniów o kim jest wiersz, za co powinniśmy odwdzięczyć się mamie? Na-wiązując do wiersza zachęca dzieci do wypowiedzi na temat ich mam. Naprowadza pytaniami:

– Jak wyglądają wasze mamy? (uczniowie na ochotnika opisują wygląd swoich mam-wzrost, kolor oczu i włosów, w co lubi się ubierać itd.)

– Co dla was robi codziennie mama?

– Kiedy możecie na nią liczyć?

– Czy wiecie co najbardziej lubi robić w czasie wolnym?

– Gdy jesteście niegrzeczni mama długo się na was gniewa?

– Co sprawiłoby jej największą radość?

– Kiedy obchodzimy Dzień Matki?

Podsumowując wypowiedzi dzieci nauczyciel mówi, że mama jest dla nas bardzo ważna i wie-le jej zawdzięczamy. Za to jakie są wasze mamy powinniście je kochać, nie dawać powodów do zmartwień i pomagać w codziennych czynnościach.

b) Praca nad zadaniem

Uczestnicy otrzymują KARTY PRACY NR 1. Mają wpisać w puste serduszka za co kochają swoje mamy. Mogą skorzystać z określeń znajdujących się u dołu kartki. Następnie pokolorują swoje serduszka i połączą je z czerwonym (mamy).

Po skończonym zadaniu kolejno odczytują co wpisali w serduszka.

c) Zabawa „Co robi mama?”

Prowadzący prosi dzieci, by nie używając słów pokazały czynności, jakie wiele mam wykonuje w domu. Pozostałe dzieci odgadują. Przykładowe czynności: gotowanie, szycie, zmywanie na-czyń, robienie zakupów, pomoc w lekcjach itd.

d) Praca nad zadaniem

Prowadzący rozdaje uczestnikom KARTY PRACY NR 2. Ich zadaniem jest obejrzenie obrazków i napisanie, jakie prace wykonuje ich mama w domu.

Wskazówka

Przed przystąpieniem do wykonania zadania dzieci kolejno głośno odczytują zdania.

e) Praca plastyczna „Serduszko dla mamy”

Nauczyciel proponuje zrobienie dla mam z okazji Dnia Matki serduszka z masy solnej. Prezen-tuje gotowe już serduszko. Następnie dzieci dobierają się w pary i pod kierunkiem nauczy-ciela przygotowują stanowiska pracy (wykładają folię na stoły, miski, szklanki oraz foremki do ciastek w kształcie serc). Prowadzący rozdaje uczniom mąkę, sól, paprykę w proszku, małe



strona 26


łyżeczki oraz wodę w dzbankach. Każdej parze daje kartki z przepisem na ciasto. Nauczyciel odczytuje przepis, a później uczniowie głośno go odczytują.

Przepis na ciasto z masy solnej:

– Wsyp do miski: 1 szklankę mąki, 1 szklankę soli, 3 łyżeczki papryki w proszku,

– Wymieszaj dokładnie sypkie składniki,

– Powoli wlewaj ½ szklanki wody,

– Wyrabiaj ciasto aż masa będzie gładka.

– Oderwij kawałek, rozłóż na płaski „placek” i wykrawaj serduszka za pomocą foremki

Dzieci robią serduszka zgodnie z przepisem. Na koniec mogą u góry serduszka zrobić patycz-kiem od szaszłyków dziurkę do przewiązania wstążeczki.

Wskazówka:

Nauczyciel może słownie instruować dzieci co po kolei mają robić. Uczniowie mogą zrobić więcej niż jedno serduszko – przydadzą się do ozdobienia świetlicy. Po skończonej pracy od-kładają serduszka, żeby wyschły, a sami porządkują miejsca pracy i myją ręce.


a) Zabawy dowolne na boisku szkolnym lub w pobliskim parku (piłki, skakanki, ringo, badmin-ton).

b) Prowadzący dziękuje wszystkim za udział i żegna się ze wszystkimi – zwrot grzecznościowy: „Do widzenia”.

Uwagi

Bardzo ważne jest, by wychowawca zorientował się czy każde z dzieci ma mamę. Jeśli w grupie by-łoby dziecko, które nie ma mamy lub z jakiś powodów nie będzie chciało mówić o swojej mamie, nauczyciel powinien np. przed zajęciami przygotować dziecko na to, co będzie na zajęciach. Może też zorientować się czy jest jakaś osoba, która mu mamę zastępuje.

Przed przystąpieniem do wykonania zadania dzieci kolejno głośno odczytują zdania. Jeśli ktoś nie potra, wykonać samodzielnie ćwiczenia lub nie zrozumie polecenia, prowadzący stosuje podpo-wiedź lub dodatkowo wyjaśnia. Może również pomóc podczas czytania.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć.



strona 27


Karta pracy nr 1

W puste serduszka wpisz za co kochasz swoją mamę. Możesz skorzystać z określeń u dołu kartki. Pokolo-

ruj swoje serduszka i połącz z serduszkiem mamy.

pomaga mi, rozmawia ze mną, rozumie mnie, broni mnie, opiekuje się mną, mogę na nią liczyć, pomaga mi w lekcjach, gotuje dla mnie, kocha mnie



strona 28


Karta pracy nr 2

Obejrzyj obrazki i napisz, jakie prace wykonuje Twoja mama w domu.

Moja mama w domu ……………………………..…………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………



strona 29


Zajęcia świetlicowe dla uczniów z niepełnosprawnością ... · Prowadzący rozdaje uczestnikom...

Documents

Transcript of Zajęcia świetlicowe dla uczniów z niepełnosprawnością ... · Prowadzący rozdaje uczestnikom...