Zagadnienia automatycznego wnioskowania w logikach deskrypcyjnych
description
Transcript of Zagadnienia automatycznego wnioskowania w logikach deskrypcyjnych
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 1
Zagadnienia automatycznego wnioskowania w
logikach deskrypcyjnych
Linh Anh NguyenInstytut Informatyki
Uniwersytet Warszawski
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 2
Czym są logiki deskrypcyjne?
logiczne formalizmy reprezentacji wiedzy
rozstrzygalne fragmenty logiki I-go rzędu związane z zdaniowymi logikami modalnymi
podstawy semantycznego webu (Semantic Web)
języki ontologii
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 3
Czym są logiki deskrypcyjne?
Jan : Dobry
Jacek, Jan : ma-dziecko
Jacek : 1 ma-dziecko
T Człowiek
Rodzic ma-dziecko.T
Szczęśliwy-rodzic Rodzicma-dziecko.Dobryma-dziecko ma-potomka
ma-potomka+ ma-potomka
Czy KB | (Jacek : Szczęśliwy-rodzic) ?
KB
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 4
Logika deskrypcyjna ALC
Semantyka określona przez interpretację I = (I, I):
{x | y.(x,y)RI yCI} ma-dziecko.LekarzR.C
CI DIMatka OjciecC D
{x | y.(x,y)RI yCI} ma-dziecko.CzłowiekR.C
I- CIMęskiC
CI DICzłowiek MęskiC D
RI I Ima-dzieckoR
AI ICzłowiekA
SemantykaPrzykładSkładnia
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 5
Inne konstrukcje pojęć i ról
Semantyka określona przez interpretację I = (I, I):
(RI)+ma-dziecko+R+
{x,y| y,xRI}ma-dzieckoˉRˉ
{aI}{Jan}{a}
{x | #{y|x,yRI} n}2 ma-rodzican R
{x | #{y|x,yRI,yCI} n}1 ma-rodzica.Męskin R.C
{x | #{y|x,yRI,yCI} n}3 ma-dziecko.Męskin R.C
{x | #{y|x,yRI} n}3 ma-dzieckon R
SemantykaPrzykładSkładnia
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 6
Inne logiki deskrypcyjne
Logiki deskrypcyjne są określone przez: zbiór konstrukcji złożonych pojęć i ról zbiór aksjomatów o rolach (np. R S, R+ R)
Logika deskrypcyjna SHIQ : rozszerza ALC o
konstrukcje Rˉ, n R.C, n R.C aksjomaty postaci R S lub R+ R
jest ograniczona pewnym warunkiem
Zdaniowa logika dynamiczna PDL ...
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 7
Architektura systemów opartych na LD
Syste
m
wn
ioskow
an
ia
Inte
rfejs
Baza wiedzy
TBox (definicje pojęć)
ABox (fakty)
T Człowiek
Rodzic ma-dziecko.T
Jan : DobryJacek, Jan : ma-dzieckoJacek : 1 ma-dziecko
RBox (aksjomaty o rolach)ma-dziecko ma-potomkama-potomka+ ma-potomka
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 8
Problemy wnioskowania
KB: baza wiedzy, C, D: pojęcia
Czy KB jest sprzeczna?
Czy KB | C ?
Czy KB | (C D) ?
Czy KB | (C D) ?
Czy KB | a:C ?
Czy KB {:C} sprzeczna?
Czy KB | (C D) ?
Czy KB | (C D) (D C)?
Czy KB {a:C} sprzeczna?
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 9
Probemy wnioskowania w logikach deskrypcyjnych mają zazwyczaj wysoką złożność (np. EXPTIME-zupełny), ale są rozstrzygalne.
Podstawowe metody wnioskowania są oparte na tablicach analitycznych (analytic tableaux).
Opracowano różne techniki optymalizacji.
Metody wnioskowania
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 10
Wnioskowanie: Przykład
R.A R.B (R.B R.B)
R.A, R.B, R.B R.A, R.B
R.A, R.B, R.B R.B
A, B
or
B, B
and
Czy R.A R.B (R.B R.B) jest spełnialne?
Czy { : R.A R.B (R.B R.B)} ma model?
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 11
Wnioskowanie: Przykład 2
Czy KB | (A C) ?Czy KB { : (A C)} jest sprzeczna ?
A C, KB T R.C A
T R.D
D R.C
C R.A
KB
A, R.A, R.C, R.D A, R.A, A, R.D
or
A, C, R.C A, R.D
A, R.A, R.C A, R.D
C, A, KB
R.C, A, R.C A, R.D D, A, KB
and
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 12
Zaawansowana propagacja sprzeczności + odcięcie
A C, KB T R.C A
T R.D
D R.C
C R.A
KB
A, R.A, R.C, R.D A, R.A, A, R.D
or
A, C, R.C A, R.D
A, R.A, R.C A, R.D
C, A, KB
R.C, A, R.C A, R.D D, A, KB
and
Czy KB { : (A C)} jest sprzeczna?
Linh Anh Nguyen Wnioskowanie w logikach deskrypcyjnych 13
Logiki deskrypcyjne są użyteczne i stosowane w praktyce m.in. w semantycznym webie w tworzeniu ontologii w reprezentacji wiedzy
Automatyczne wnioskowanie w LD jest intensywnie badane
Jest to wciąż intensywnie rozwijająca się dziedzina, w której jest jeszcze wiele zagadnień do zbadania, np.: duże ontologie efektywne metody dla ról odwrotnych
Podsumowanie