Załącznik nr 2 PODSTAWA PROGRAMOWA ......Projekt, w zależności od potrzeb, może być...

1

Załącznik nr 2

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKOŁY

PODSTAWOWEJ

Kształcenie w szkole podstawowej stanowi fundament wykształcenia. Zadaniem szkoły jest

łagodne wprowadzenie dziecka w świat wiedzy, przygotowanie do wykonywania

obowiązków ucznia oraz wdrażanie do samorozwoju. Szkoła zapewnia bezpieczne warunki

oraz przyjazną atmosferę do nauki, uwzględniając indywidualne możliwości i potrzeby

edukacyjne ucznia. Najważniejszym celem kształcenia w szkole podstawowej jest dbałość o

integralny rozwój biologiczny, poznawczy, emocjonalny, społeczny i moralny ucznia.

Kształcenie w szkole podstawowej trwa osiem lat i jest podzielone na dwa etapy edukacyjne:

1) I etap edukacyjny obejmujący klasy I–III szkoły podstawowej – edukacja

wczesnoszkolna;

2) II etap edukacyjny obejmujący klasy IV–VIII szkoły podstawowej.

Kształcenie ogólne w szkole podstawowej ma na celu:

1) wprowadzanie uczniów w świat wartości, w tym ofiarności, współpracy,

solidarności, altruizmu, patriotyzmu i szacunku dla tradycji, wskazywanie wzorców

postępowania i budowanie relacji społecznych, sprzyjających bezpiecznemu

rozwojowi ucznia (rodzina, przyjaciele);

2) wzmacnianie poczucia tożsamości indywidualnej, kulturowej, narodowej,

regionalnej i etnicznej;

3) formowanie u uczniów poczucia godności własnej osoby i szacunku dla godności

innych osób;

4) rozwijanie kompetencji takich jak kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość;

5) rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia, rozumowania,

argumentowania i wnioskowania;

6) ukazywanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju umiejętności;

7) rozbudzanie ciekawości poznawczej uczniów oraz motywacji do nauki;

8) wyposażenie uczniów w taki zasób wiadomości oraz kształtowanie takich

umiejętności, które pozwalają w sposób bardziej dojrzały i uporządkowany zrozumieć

świat;

9) wspieranie ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi

dalszej edukacji;

10) wszechstronny rozwój osobowy ucznia przez pogłębianie wiedzy oraz zaspokajanie i

rozbudzanie jego naturalnej ciekawości poznawczej;

11) kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu

społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość;

12) zachęcanie do zorganizowanego i świadomego samokształcenia opartego

na umiejętności przygotowania własnego warsztatu pracy;

13) ukierunkowanie ucznia ku wartościom.

2

Najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego w szkole podstawowej

to:

1) sprawne komunikowanie się w języku polskim oraz w językach obcych nowożytnych;

2) sprawne wykorzystywanie narzędzi matematyki w życiu codziennym, a także

kształcenie myślenia matematycznego;

3) poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza oraz wykorzystanie informacji

z różnych źródeł;

4) kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym

wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki, w tym

programowanie;

5) rozwiązywanie problemów, również z wykorzystaniem technik mediacyjnych;

6) praca w zespole i społeczna aktywność;

7) aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, środowiska lokalnego oraz kraju.

W procesie kształcenia ogólnego szkoła podstawowa na każdym przedmiocie kształtuje

kompetencje językowe uczniów oraz dba o wyposażenie uczniów w wiadomości

i umiejętności umożliwiające komunikowanie się w języku polskim w sposób poprawny

i zrozumiały.

Ważnym zadaniem szkoły jest kształcenie w zakresie porozumiewania się w językach obcych

nowożytnych. W klasach I–VI szkoły podstawowej uczniowie uczą się jednego języka obcego

nowożytnego, natomiast w klasach VII i VIII – dwóch języków obcych nowożytnych. Od klasy

VII uczniowie mogą także realizować nauczanie dwujęzyczne, jeżeli szkoła zorganizuje taką

formę kształcenia.

Zadaniem szkoły podstawowej jest wprowadzenie uczniów w świat literatury, ugruntowanie

ich zainteresowań czytelniczych oraz wyposażenie w kompetencje czytelnicze potrzebne do

krytycznego odbioru utworów literackich i innych tekstów kultury. Szkoła podejmuje

działania mające na celu rozbudzenie u uczniów zamiłowania do czytania oraz działania

sprzyjające zwiększeniu aktywności czytelniczej uczniów, kształtuje postawę dojrzałego

i odpowiedzialnego czytelnika, przygotowanego do otwartego dialogu z dziełem literackim.

W procesie kształcenia i wychowania wskazuje rolę biblioteki (szkolnej, publicznej, naukowej

i in.) oraz zachęca do podejmowania indywidualnych prób twórczych.

Wysokie kompetencje czytelnicze wpływają na sukces uczniów w szkole, a w późniejszym

życiu pozwalają pokonywać uczniom ograniczenia i trudności związane z mniej sprzyjającym

środowiskiem społecznym.

Czytanie jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania

tekstów, w tym tekstów kultury, to jedna z najważniejszych umiejętności zdobywanych przez

ucznia w procesie kształcenia.

3

Dzieci, które dużo czytają, mają bogaty zasób słownictwa, z łatwością nazywają swoje uczucia

i wchodzą w relacje z rówieśnikami, rzadziej sprawiają kłopoty wychowawcze, mając lepiej

rozwiniętą wyobraźnię umożliwiającą obiektywne spojrzenie na zachowania własne i innych,

w konsekwencji lepiej radzą sobie z obowiązkami szkolnymi, a także funkcjonowaniem w

społeczności szkolnej.

Ważne jest, aby zainteresować ucznia czytaniem na poziomie szkoły podstawowej. Uczeń

powinien mieć zapewniony kontakt z książką np. przez udział w zajęciach, na których czytane

są na głos przez nauczycieli fragmenty lektur lub udział w zajęciach prowadzonych w

bibliotece szkolnej. W ten sposób rozwijane są kompetencje czytelnicze, które ukształtują

nawyk czytania książek również w dorosłym życiu.

Szkoła ma stwarzać uczniom warunki do nabywania wiedzy i umiejętności potrzebnych do

rozwiązywania problemów z wykorzystaniem metod i technik wywodzących się

z informatyki, w tym logicznego i algorytmicznego myślenia, programowania, posługiwania

się aplikacjami komputerowymi, wyszukiwania i wykorzystywania informacji z różnych

źródeł, posługiwania się komputerem i podstawowymi urządzeniami cyfrowymi oraz

stosowania tych umiejętności na zajęciach z różnych przedmiotów m.in. do pracy nad tekstem,

wykonywania obliczeń, przetwarzania informacji i jej prezentacji w różnych postaciach.

Szkoła ma również przygotowywać ich do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych

wyborów w trakcie korzystania z zasobów dostępnych w internecie, krytycznej analizy

informacji, bezpiecznego poruszania się w przestrzeni cyfrowej, w tym nawiązywania i

utrzymywania opartych na wzajemnym szacunku relacji z innymi użytkownikami sieci.

Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane

wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości.

Uczniom z niepełnosprawnościami, w tym uczniom z niepełnosprawnością intelektualną

w stopniu lekkim, nauczanie dostosowuje się do ich możliwości psychofizycznych oraz tempa

uczenia się. Wybór form indywidualizacji nauczania powinien wynikać z rozpoznania

potencjału każdego ucznia. Jeśli nauczyciel pozwoli uczniowi na osiąganie sukcesu na miarę

jego możliwości, wówczas ma on szansę na rozwój ogólny i edukacyjny. Zatem nauczyciel

powinien tak dobierać zadania, aby z jednej strony nie przerastały one możliwości ucznia

(uniemożliwiały osiągnięcie sukcesu), a z drugiej nie powodowały obniżenia motywacji do

radzenia sobie z wyzwaniami.

Ważną rolę w kształceniu i wychowaniu uczniów w szkole podstawowej odgrywa edukacja

zdrowotna. Zadaniem szkoły jest kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów, w tym

wdrożenie ich do zachowań higienicznych, bezpiecznych dla zdrowia własnego i innych osób,

a ponadto ugruntowanie wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści płynących

z aktywności fizycznej, a także stosowania profilaktyki.

4

Kształcenie i wychowanie w szkole podstawowej sprzyja rozwijaniu postaw obywatelskich,

patriotycznych i społecznych uczniów. Zadaniem szkoły jest wzmacnianie poczucia tożsamości

narodowej, przywiązania do historii i tradycji narodowych, przygotowanie i zachęcanie

do podejmowania działań na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego, w tym do angażowania

się w wolontariat. Szkoła dba o wychowanie dzieci i młodzieży w duchu akceptacji i szacunku

dla drugiego człowieka, kształtuje postawę szacunku dla środowiska przyrodniczego, w tym

upowszechnia wiedzę o zasadach zrównoważonego rozwoju, motywuje do działań na rzecz

ochrony środowiska oraz rozwija zainteresowanie ekologią.

Zadaniem szkoły jest przygotowanie uczniów do wyboru kierunku kształcenia i zawodu.

Szkoła prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego.

Duże znaczenie dla rozwoju młodego człowieka oraz jego sukcesów w dorosłym życiu ma

nabywanie kompetencji społecznych takich jak komunikacja i współpraca w grupie, w tym

w środowiskach wirtualnych, udział w projektach zespołowych lub indywidualnych oraz

organizacja i zarządzanie projektami.

Zastosowanie metody projektu, oprócz wspierania w nabywaniu wspomnianych wyżej

kompetencji, pomaga również rozwijać u uczniów przedsiębiorczość i kreatywność oraz

umożliwia stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych,

organizacyjnych lub metodycznych.

Metoda projektu zakłada znaczną samodzielność i odpowiedzialność uczestników, co stwarza

uczniom warunki do indywidualnego kierowania procesem uczenia się. Wspiera integrację

zespołu klasowego, w którym uczniowie, dzięki pracy w grupie, uczą się rozwiązywania

problemów, aktywnego słuchania, skutecznego komunikowania się, a także wzmacniając

poczucie własnej wartości. Metoda projektu wdraża uczniów do planowania oraz

organizowania pracy, a także dokonywania samooceny. Projekty swoim zakresem mogą

obejmować jeden lub więcej przedmiotów. Pozwalają na współdziałanie szkoły ze

środowiskiem lokalnym oraz na zaangażowanie rodziców uczniów.

Projekty mogą być wykonywane indywidualnie lub zespołowo. Uczniowie podczas pracy nad

projektami powinni mieć zapewnioną pomoc nauczyciela – opiekuna. Nauczyciele

korzystający z metody projektu mogą indywidualizować techniki pracy różnicując

wymagania.

Wyboru treści podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, które

będą realizowane metodą projektu, może dokonywać nauczyciel samodzielnie lub

w porozumieniu z uczniami.

Projekt, w zależności od potrzeb, może być realizowany np. przez tydzień, miesiąc, semestr

lub być działaniem całorocznym. W organizacji pracy szkoły można uwzględnić również

5

takie rozwiązanie, które zakłada, że w określonym czasie w szkole nie są prowadzone zajęcia

z podziałem na poszczególne lekcje, lecz są one realizowane metodą projektu.

Przy realizacji projektu wskazane jest wykorzystywanie technologii informacyjno-

komunikacyjnych.

Opis wiadomości i umiejętności zdobytych przez ucznia w szkole podstawowej jest

przedstawiany w języku efektów uczenia się, zgodnie z Polską Ramą Kwalifikacji1.

Działalność edukacyjna szkoły określona jest przez:

1) szkolny zestaw programów nauczania;

2) program wychowawczo-profilaktyczny szkoły.

Szkolny zestaw programów nauczania oraz program wychowawczo-profilaktyczny szkoły

tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie

programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego

nauczyciela.

Obok zadań wychowawczych i profilaktycznych nauczyciele wykonują również działania

opiekuńcze odpowiednio do istniejących potrzeb.

Działalność wychowawcza szkoły należy do podstawowych celów polityki oświatowej

państwa. Wychowanie młodego pokolenia jest zadaniem rodziny i szkoły, która w swojej

działalności musi uwzględniać wolę rodziców, ale także i państwa, do którego obowiązków

należy stwarzanie właściwych warunków wychowania. Zadaniem szkoły jest ukierunkowanie

procesu wychowawczego na wartości, które wyznaczają cele wychowania i kryteria jego

oceny. Wychowanie ukierunkowane na wartości zakłada przede wszystkim podmiotowe

traktowanie ucznia, a wartości skłaniają człowieka do podejmowania odpowiednich wyborów

czy decyzji. W realizowanym procesie dydaktyczno-wychowawczym szkoła podejmuje

działania związane z miejscami ważnymi dla pamięci narodowej, formami upamiętniania

postaci i wydarzeń z przeszłości, najważniejszymi świętami narodowymi i symbolami

państwowymi.

W szkole podstawowej na I etapie edukacyjnym, obejmującym klasy I–III – edukacja

wczesnoszkolna, edukacja realizowana jest w formie kształcenia zintegrowanego. Na II etapie

edukacyjnym, obejmującym klasy IV–VIII, realizowane następujące przedmioty:

1) język polski;

2) język obcy nowożytny;

3) drugi język obcy nowożytny;

4) muzyka;

5) plastyka;

1

Ustawa dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2016 r. poz. 64 i 1010 oraz z 2017 r.

6

poz. 60).

6) historia;

7) wiedza o społeczeństwie;

8) przyroda;

9) geografia;

10) biologia;

11) chemia;

12) fizyka;

13) matematyka;

14) informatyka;

15) technika;

16) wychowanie fizyczne;

17) edukacja dla bezpieczeństwa;

18) wychowanie do życia w rodzinie2;

19) etyka;

20) język mniejszości narodowej lub etnicznej3;

21) język regionalny – język kaszubski.

I etap edukacyjny: klasy I–III – edukacja wczesnoszkolna

Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspieranie całościowego rozwoju dziecka. Proces

wychowania i kształcenia prowadzony w klasach I–III szkoły podstawowej umożliwia dziecku

odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na drodze

prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. Edukacja na tym etapie jest ukierunkowana na

zaspokojenie naturalnych potrzeb rozwojowych ucznia. Szkoła respektuje podmiotowość

ucznia w procesie budowania indywidualnej wiedzy oraz przechodzenia z wieku dziecięcego

do okresu dorastania. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki

na II etapie edukacyjnym.

Do zadań szkoły w zakresie edukacji wczesnoszkolnej należy:

1) wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka przez organizowanie sytuacji

edukacyjnych umożliwiających eksperymentowanie i nabywanie doświadczeń oraz

poznawanie polisensoryczne, stymulujących jego rozwój we wszystkich obszarach:

fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym;

2) zapewnienie prawidłowej organizacji zabawy, nauki i odpoczynku dla uzyskania

ciągłości procesów adaptacyjnych w odniesieniu do wszystkich dzieci, w tym

rozwijających się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony;

3) wspieranie:

2Sposób nauczania przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie określają przepisy wydane na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy

z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

(Dz. U. poz. 78, z późn zm). 3)

Przedmiot język mniejszości narodowej lub etnicznej oraz przedmiot język regionalny – język kaszubski jest realizowany

w szkołach (oddziałach) z nauczaniem języka mniejszości narodowych lub etnicznych oraz języka regionalnego – języka

7

kaszubskiego, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie

oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, z późn zm).

a) aktywności dziecka, kształtującej umiejętność korzystania z rozwijających się

umysłowych procesów poznawczych, niezbędnych do tworzenia własnych wzorów

zabawy, nauki i odpoczynku,

b) wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do osiągnięcia

przez nie kompetencji samodzielnego uczenia się;

4) wybór (opracowanie) programu nauczania opartego na treściach adekwatnych do

poziomu rozwoju dzieci, ich możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania oraz

uwzględniającego potrzeby i możliwości uczniów rozwijających się w sposób

nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony;

5) planowa realizacja programu nauczania szanująca godność uczniów, ich naturalne

indywidualne tempo rozwoju, wspierająca indywidualność, oryginalność, wzmacniająca

poczucie wartości, zaspokajająca potrzebę poczucia sensu aktywności własnej i

współdziałania w grupie;

6) zapewnienie dostępu do wartościowych, w kontekście rozwoju ucznia, źródeł

informacji i nowoczesnych technologii;

7) organizacja zajęć:

a) dostosowanych do intelektualnych potrzeb i oczekiwań rozwojowych dzieci,

wywołujących zaciekawienie, zdumienie i radość odkrywania wiedzy, rozumienia

emocji, uczuć własnych i innych osób, sprzyjających utrzymaniu zdrowia

psychicznego, fizycznego i społecznego (szeroko rozumianej edukacji zdrowotnej),

b) umożliwiających nabywanie doświadczeń poprzez zabawę, wykonywanie

eksperymentów naukowych, eksplorację, przeprowadzanie badań, rozwiązywanie

problemów w zakresie adekwatnym do możliwości i potrzeb rozwojowych na

danym etapie oraz z uwzględnieniem indywidualnych możliwości każdego dziecka,

c) wspierających aktywności dzieci, rozwijających nawyki i zachowania adekwatne do

poznawanych wartości takich jak bezpieczeństwo własne i grupy, sprawność

fizyczna, zaradność, samodzielność, odpowiedzialność i poczucie obowiązku,

d) wspierających rozumienie doświadczeń, które wynikają ze stopniowego przejścia z

dzieciństwa w wiek dorastania,

e) umożliwiających poznanie wartości i norm społecznych, których źródłem jest

rodzina, społeczność szkolna, społeczność lokalna i regionalna, naród oraz

rozwijanie zachowań wynikających z tych wartości, a możliwych do zrozumienia

przez dziecko na danym etapie rozwoju,

f) wspierających poznawanie kultury narodowej, odbiór sztuki i potrzebę jej

współtworzenia w zakresie adekwatnym do etapu rozwojowego dziecka,

uwzględniających możliwości percepcji i rozumienia tych zagadnień na danym

etapie rozwoju dziecka,

g) wspierających dostrzeganie środowiska przyrodniczego i jego eksplorację,

możliwość poznania wartości i wzajemnych powiązań składników środowiska

przyrodniczego, poznanie wartości i norm, których źródłem jest zdrowy ekosystem

oraz zachowań wynikających z tych wartości, a także odkrycia przez dziecko siebie

jako istotnego integralnego podmiotu tego środowiska,

8

h) umożliwiających zaspokojenie potrzeb poznawania kultur innych narodów, w

tym krajów Unii Europejskiej, różnorodnych zjawisk przyrodniczych, sztuki, a

także zabaw i zwyczajów dzieci innych narodowości, uwzględniających

możliwości percepcji i rozumienia tych zagadnień na danym etapie rozwoju

dziecka;

8) organizacja przestrzeni edukacyjnej:

a) ergonomicznej, zapewniającej bezpieczeństwo oraz możliwość osiągania celów

edukacyjnych i wychowawczych,

b) umożliwiającej aktywność ruchową i poznawczą dzieci, nabywanie umiejętności

społecznych, właściwy rozwój emocjonalny oraz zapewniającej poczucie

bezpieczeństwa,

c) stymulującej systematyczny rozwój wrażliwości estetycznej i poczucia

tożsamości, umożliwiającej integrację uczniów, ich działalność artystyczną,

społeczną i inną wynikającą z programu nauczania oraz programu wychowawczo-

profilaktycznego;

9) współdziałanie z rodzicami, różnymi środowiskami, organizacjami i instytucjami,

uznanymi przez rodziców za źródło istotnych wartości, na rzecz tworzenia warunków

umożliwiających rozwój tożsamości dziecka;

10) systematyczne uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści

wychowawczych o nowe zagadnienia, wynikające z pojawienia się w otoczeniu dziecka

zmian i zjawisk istotnych dla jego bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju;

11) systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do

osiągnięcia przez nie umiejętności samodzielnego uczenia się.

9

Język obcy nowożytny

Podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie języka obcego nowożytnego jest

wspólna dla wszystkich języków obcych nowożytnych i w szkole podstawowej obejmuje

następujące etapy edukacyjne:

1) I etap edukacyjny – klasy I–III szkoły podstawowej;

2) II etap edukacyjny – klasy IV–VIII szkoły podstawowej.

Na I etapie edukacyjnym każdy uczeń obowiązkowo uczy się jednego języka obcego

nowożytnego, natomiast od klasy VII na II etapie edukacyjnym – dwóch języków obcych

nowożytnych. Dodatkowo – również od klasy VII szkoły podstawowej – przewidziano

możliwość nauczania jednego z dwóch obowiązkowych języków obcych nowożytnych

w zwiększonej liczbie godzin w oddziałach dwujęzycznych. Z powyższych względów

stworzono kilka wariantów podstawy programowej kształcenia ogólnego odpowiadających

sytuacjom wynikającym z rozpoczynania lub kontynuacji nauki danego języka obcego

nowożytnego na kolejnych etapach edukacyjnych, z zastrzeżeniem, że należy zapewnić

uczniowi możliwość kontynuacji nauki tego samego języka obcego nowożytnego jako

pierwszego na wszystkich etapach edukacyjnych, tj. od I klasy szkoły podstawowej do ostatniej

klasy szkoły ponadpodstawowej (czyli przez 12 albo 13 lat).

Poszczególne warianty podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej

zostały oznaczone symbolem, na który składają się:

1) oznaczenie etapu edukacyjnego (cyfra rzymska – I albo II);

2) oznaczenie języka nauczanego jako pierwszy albo drugi (cyfra arabska – 1. albo 2.);

3) oznaczenie poziomu nauczania (DJ – dla uczniów oddziałów dwujęzycznych).

Wszystkie warianty podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie języka obcego

nowożytnego zostały opracowane w nawiązaniu do poziomów biegłości w zakresie

poszczególnych umiejętności językowych określonych w Europejskim Systemie Opisu

Kształcenia Językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie (ESOKJ), opracowanym przez

Radę Europy. Ze względu na specyfikę ww. dokumentu, przeznaczonego z założenia dla osób

dorosłych uczących się języka obcego nowożytnego, powiązanie poszczególnych wariantów

podstawy programowej kształcenia ogólnego z poziomami określonymi w ESOKJ ma

wyłącznie ułatwić określenie orientacyjnego poziomu biegłości językowej oczekiwanego od

ucznia kończącego dany etap edukacyjny. Powiązanie to nie stanowi jednak żadnego

formalnego odniesienia jednego dokumentu do drugiego. Poszczególne warianty podstawy

10

programowej kształcenia ogólnego odnoszą się do uczniów w różnym wieku4)

i szczególnie

w przypadku uczniów kończących I i II etap edukacyjny nawiązanie do ESOKJ ma charakter

bardzo ogólny.

W poniższej tabeli przedstawiono poszczególne warianty podstawy programowej kształcenia

ogólnego w zakresie języka obcego nowożytnego w szkole podstawowej.

Etap

edukacyjny

Język obcy

nauczany jako…

Wariant

podstawy

programowej

Opis

Nawiązanie do poziomu

ESOKJ

I (szkoła

podstawowa, klasy I–III)

pierwszy

I.1.

od początku w klasie I

A15)

II

(szkoła

podstawowa,

klasy IV–VIII)

pierwszy

II.1.

kontynuacja z klas

I–III

A2+ (B1 w zakresie

rozumienia wypowiedzi)

6)

II.1.DJ dla oddziałów

dwujęzycznych

A2+ / B1

drugi

II.2. od początku

w klasie VII

A1

II.2.DJ

od początku w klasie VII

w oddziałach

dwujęzycznych

A1+

Każdy z ww. wariantów podstawy programowej kształcenia ogólnego skonstruowany jest

w taki sam sposób: zawiera cele kształcenia stanowiące wymagania ogólne, treści nauczania

i umiejętności wyrażone w postaci wymagań szczegółowych oraz zalecenia dotyczące

warunków i sposobów realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego na danym etapie

edukacyjnym. Kluczowe dla poszczególnych wariantów są określenia zawarte w opisie

poszczególnych wymagań ogólnych i szczegółowych (bardzo podstawowy, podstawowy;

bardzo proste, proste itd.). Dotyczy to przede wszystkim wymagania I, tj. znajomości środków

językowych. W wymaganiu tym w poszczególnych wariantach podstawy programowej

kształcenia ogólnego powtarzane są przykładowe zakresy tematyczne w ramach jednego z

kilkunastu tematów ogólnych. Zakresy te powtarzane są na kolejnych etapach edukacyjnych,

co w sposób jednoznaczny wskazuje na konieczność stopniowego

4)

Odpowiednio 9–10 lat w przypadku uczniów kończących klasę III szkoły podstawowej oraz 14–15 lat w

przypadku uczniów kończących klasę VIII szkoły podstawowej. 5)

W przypadku pierwszego etapu edukacyjnego zalecane jest nawiązanie do odpowiedniego Portfolio

językowego opracowanego na podstawie wymagań opisanych w ESOKJ (Portfolio dla dzieci w wieku 6–10 lat, dostępne pod adresem: https://www.ore.edu.pl/zesp%C3%B3%C5%82-kompetencji-j%C4%99zykowych-i-

wiedzy-o-kulturze/europejskie-portfolio-jezykowe-epj/epj-6-10-lat). 6)

W przypadku uczniów, którzy w latach szkolnych 2018/2019–2020/2021 ukończą klasę VIII szkoły podstawowej na podbudowie wymagań edukacyjnych określonych dla I i II etapu edukacyjnego (klasy I–VI) w

przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w

brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2017 r., jako poziom docelowy należy przyjąć orientacyjnie

poziom A2/A2+.

https://www.ore.edu.pl/zesp%C3%B3%C5%82-kompetencji-j%C4%99zykowych-i-wiedzy-o-kulturze/europejskie-portfolio-jezykowe-epj/epj-6-10-lat

https://www.ore.edu.pl/zesp%C3%B3%C5%82-kompetencji-j%C4%99zykowych-i-wiedzy-o-kulturze/europejskie-portfolio-jezykowe-epj/epj-6-10-lat

11

rozbudowywania zasobu i poprawności środków językowych w ramach danego tematu. Dla

przykładu „bardzo podstawowy zasób środków językowych” w ramach zakresu tematycznego

„sprzęt sportowy” (podstawa programowa kształcenia ogólnego w wariancie II.2.) to –

w języku angielskim – np. ball, skis, skates, sprzęt konieczny do uprawiania ulubionej

dyscypliny sportu danego ucznia. Natomiast „podstawowy zasób środków językowych”

w ramach tego samego zakresu tematycznego (podstawa programowa kształcenia ogólnego

w wariancie II.1.) to, oprócz wyrazów wyżej wymienionych, również np. net, goal, tennis

racket. Należy mieć świadomość, że w przypadku języków obcych nowożytnych, innych niż

angielski, słowa zaliczane do poszczególnych rodzajów zasobów mogą być różne np. ze

względu na podobieństwo danego słowa w języku obcym do słowa w języku polskim.

I ETAP EDUKACYJNY: KLASY I–III – EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

Cele kształcenia – wymagania ogólne

Cele kształcenia – wymagania ogólne edukacji wczesnoszkolnej zostały opisane w odniesieniu

do czterech obszarów rozwojowych dziecka: fizycznego, emocjonalnego, społecznego i

poznawczego. Cele te uczeń osiąga w procesie wychowania i kształcenia przez rozwój prostych

czynności praktycznych i intelektualnych w czynności bardziej złożone. Zbiór celów ogólnych

przedstawia fundament, na którym oparta będzie początkowa praca na II etapie edukacji w

klasach IV–VIII: zachowania, sprawności, umiejętności i wiedzę początkową.

I. Edukacja językowa. Język obcy nowożytny.

1. Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych

dotyczących jego samego i jego najbliższego otoczenia, umożliwiającym realizację

pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:

1) ja i moi bliscy (rodzina, przyjaciele);

2) moje miejsce zamieszkania (mój dom, moja miejscowość);

3) moja szkoła;

4) popularne zawody;

5) mój dzień, moje zabawy;

6) jedzenie;

7) sklep;

8) mój czas wolny i wakacje;

9) święta i tradycje, mój kraj;

10) sport;

12

11) moje samopoczucie;

12) przyroda wokół mnie;

13) świat baśni i wyobraźni.

2. Uczeń rozumie bardzo proste wypowiedzi ustne, artykułowane wyraźnie i powoli,

w standardowej odmianie języka:

1) reaguje na polecenia;

2) rozumie sens krótkich wypowiedzi, opowiadań, bajek i historyjek oraz prostych

piosenek i wierszyków, szczególnie gdy są wspierane np. obrazkami,

rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami, dodatkowymi dźwiękami;

3) znajduje w wypowiedzi określone informacje.

3. Uczeń rozumie wyrazy oraz jedno- lub kilkuzdaniowe, bardzo proste wypowiedzi

pisemne (np. historyjki obrazkowe z tekstem, opowiadania):

1) rozumie ogólny sens tekstu, szczególnie gdy jest wspierany obrazem lub

dźwiękiem;

2) znajduje w wypowiedzi określone informacje.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych uczeń:

1) powtarza wyrazy i proste zdania;

2) tworzy bardzo proste i krótkie wypowiedzi według wzoru, np. nazywa obiekty

z otoczenia i opisuje je, nazywa czynności;

3) recytuje wiersze, rymowanki, odgrywa dialogi, śpiewa piosenki – samodzielnie

lub w grupie np. w realizacji małych form teatralnych;

4) używa poznanych wyrazów i zwrotów podczas zabawy.

5. W zakresie wypowiedzi pisemnych uczeń:

1) przepisuje wyrazy i proste zdania;

2) pisze pojedyncze wyrazy i zwroty;

3) pisze bardzo proste i krótkie zdania według wzoru i samodzielnie.

6. W zakresie reagowania uczeń:

1) reaguje werbalnie i niewerbalnie na polecenia;

2) przedstawia siebie i inne osoby – mówi np. jak się nazywa, ile ma lat, skąd

pochodzi, co potrafi robić;

3) zadaje pytania i udziela odpowiedzi w ramach wyuczonych zwrotów;

4) stosuje podstawowe zwroty grzecznościowe (np. wita się i żegna, dziękuje, prosi,

przeprasza);

5) wyraża swoje upodobania.

7. W zakresie przetwarzania tekstu uczeń nazywa w języku obcym nowożytnym np.

osoby, zwierzęta, przedmioty, czynności – z najbliższego otoczenia oraz przedstawione

w materiałach wizualnych i audiowizualnych.

8. Uczeń:

1) wie, że ludzie posługują się różnymi językami i aby się z nimi porozumieć, warto

nauczyć się ich języka;

2) posiada podstawowe informacje o krajach, w których ludzie posługują się danym

językiem obcym.

13

9. Uczeń potrafi określić, czego się nauczył, i wie, w jaki sposób może samodzielnie

pracować nad językiem (np. przez oglądanie bajek w języku obcym nowożytnym,

korzystanie ze słowników obrazkowych i gier edukacyjnych).

10. Uczeń współpracuje z rówieśnikami w trakcie nauki.

11. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. ze słowników

obrazkowych, książeczek), również za pomocą technologii informacyjno-

komunikacyjnych.

II. Edukacja językowa. Język mniejszości narodowej lub etnicznej.

1. Świadomość własnego dziedzictwa narodowego lub etnicznego. Uczeń:

1) dostrzega i rozumie wartość swego języka ojczystego, ma świadomość swojej

tożsamości narodowej lub etnicznej;

2) poznaje elementy przyrody, kultury materialnej i duchowej mniejszości

narodowej lub etnicznej, do której należy;

3) poznaje elementy historii mniejszości narodowej lub etnicznej, do której należy.

2. Kształcenie językowe. Uczeń:

1) uważnie słucha wypowiedzi i korzysta z przekazywanych informacji;

2) czyta ze zrozumieniem teksty literackie oraz informacyjne;

3) wyciąga wnioski z przesłanek zawartych w tekście;

4) wyszukuje w tekście potrzebne informacje i w miarę możliwości korzysta

ze słowników i encyklopedii przeznaczonych dla dzieci na I etapie edukacyjnym;

5) zna formy użytkowe: życzenia, zaproszenie, zawiadomienie, list, notatka

do kroniki;

6) zna i stosuje formy grzecznościowe w kontaktach międzyludzkich;

7) tworzy w formie ustnej i pisemnej kilkuzdaniową wypowiedź, krótkie

opowiadanie i opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie;

8) dobiera właściwe formy komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych;

9) przejawia wrażliwość estetyczną w wypowiedziach inspirowanych twórczością

dla dzieci, tworzy, przekształca i rozwija swoje wypowiedzi;

10) uczestniczy w rozmowach: zadaje pytania, udziela odpowiedzi i prezentuje

własne zdanie;

11) poszerza zasób słownictwa, czytając teksty literackie oraz inne teksty kultury;

12) zna alfabet: rozróżnia litery, głoski, znaki fonetyczne; dzieli wyrazy na sylaby;

oddziela wyrazy w zdaniu, oddziela zdania w tekście i poprawnie je zapisuje

(zgodnie z elementarnymi zasadami ortografii i interpunkcji;

13) pisze czytelnie i estetycznie;

14) przepisuje teksty, pisze z pamięci i ze słuchu; w miarę swoich możliwości

samodzielnie realizuje pisemne zadania domowe.

3. Kształcenie literackie i kulturowe. Uczeń:

1) w tekście literackim wybiera określone fragmenty, określa czas i miejsce akcji,

wskazuje głównych bohaterów;

2) czyta i recytuje, z uwzględnieniem interpunkcji, intonacji, akcentów, poprawnej

wymowy;

3) wykorzystuje teksty literackie do tworzenia własnych wypowiedzi;

14

4) czyta wskazane teksty literackie i wypowiada się na ich temat.

Warunki i sposób realizacji

Edukacja wczesnoszkolna jako pierwszy etap kształcenia w systemie szkolnym obejmuje trzy

lata nauki w klasach I–III. Charakteryzują ją:

1) spokój i systematyczność procesu nauki;

2) wielokierunkowość;

3) dostosowanie tempa pracy do możliwości psychoruchowych każdego ucznia;

4) dostosowanie poznawanych zagadnień do możliwości percepcyjnych ucznia.

Edukacja na tym etapie wymaga niezwykłej staranności w doborze treści, środków, strategii,

metod kształcenia, aby ukazać uczniom scalony obraz świata i ułatwić jego rozumienie.

Kształcenie na I etapie edukacyjnym kontynuuje rozpoczęty w przedszkolu proces adaptacji

do współpracy w grupie oraz proces indywidualnej i grupowej aktywności poznawczej.

Pozwala to uczniom na stopniowe rozpoznawanie różnych wzorów uczenia się, umożliwia

pełne i bardziej świadome uczestnictwo w procesie edukacyjnym, a także optymalne

wykorzystanie swojego potencjału.

Edukacja w klasach I–III realizowana jest w postaci kształcenia zintegrowanego. Kształcenie

zintegrowane obejmuje: integrację czynnościową, metodyczną, organizacyjną i treściową.

Podstawową formą organizowania pracy dziecka powinien być dzień jego wielokierunkowej

aktywności, a nie klasyczna lekcja szkolna. Kształcenie zintegrowane to koncepcja

wieloaspektowej aktywizacji dziecka wraz z potrzebą stałego diagnozowania jego rozwoju,

15

wspieranie funkcji stymulujących rozwój i jednocześnie odrzucenie funkcji selektywnych.

Elementem integrującym kierunki edukacji jest język w swym aspekcie semiotycznym.

Nauczyciele w klasach I–III, rozpoznając możliwości uczniów, w tym uczniów o specjalnych

potrzebach edukacyjnych, posługują się własnymi twórczymi rozwiązaniami w zakresie

realizacji treści podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej. Uczenie

się jako proces twórczy samo w sobie wyklucza jeden wzór organizacyjny czy metodyczny.

Nauczyciele, organizując zajęcia, planują proces wychowania, w którym realizowane zadania

pomagają uczniom:

1) poznać wartości i adekwatne do nich zachowania;

2) osiągnąć sukces budujący poczucie własnej wartości uczniów oraz rozwijający

motywację i zamiłowanie do dalszej nauki.

Proces edukacji przybiera różne formy: pracy z udziałem całego zespołu, pracy w grupach,

pracy indywidualnej i jest wyprowadzany z naturalnych sytuacji edukacyjnych.

Nauczyciele organizują edukację dzieci jako dynamiczny proces nadawania osobistego sensu

i rozumienia ciągle zmieniającej się rzeczywistości, a nie jako przekaz gotowych informacji.

Proces edukacji umożliwia eksplorację świata, zdobywanie nowych doświadczeń i interakcję

z otoczeniem. Na tej podstawie uczeń buduje swoją wiedzę.

Nauczyciele w klasach I–III uwzględniają:

1) trzy naturalne strategie uczenia się dzieci: percepcyjno-odtwórczą (uczeń uczy się

według przedstawionego wzoru – naśladuje), percepcyjno-wyjaśniającą (uczeń uczy

się częściowo według wzoru, szuka wyjaśnień i podpowiedzi) i percepcyjno-

innowacyjną (uczeń przekształca informacje i tworzy innowacje, w tym własne

strategie myślenia);

2) stosowanie różnorodnych metod kształcenia, w tym metod organizacyjnych

(łącznie z klasami autorskimi). Nauczyciel prowadzący klasę zna funkcje

stosowanych metod i dostosowuje je do stylu uczenia się swoich uczniów. Warsztat

pracy nauczyciela opiera się na współczesnych podstawach naukowych.

Istotą edukacji polonistycznej jest proces poznawania języka mówionego i pisanego

w kontakcie ze światem zewnętrznym, w tym z otoczeniem społeczno-przyrodniczym oraz

kulturą regionalną i narodową. Nadrzędną wartością edukacji polonistycznej staje się zatem

komunikatywne posługiwanie się przez dzieci językiem ojczystym w mowie i w piśmie

połączone z umiejętnością czytania w stopniu umożliwiającym płynne uczenie się przez

dziecko tego języka na I i kolejnych etapach edukacyjnych. Budowanie umiejętności czytania

powinno się odbywać przez codzienne czytanie przez nauczyciela fragmentów lektur oraz

wspólne rozmowy o nich tak, aby każdy uczeń miał szansę na polisensoryczną eksplorację

treści utworów. Taka forma pozwala uniknąć zniechęcenia do czytania, a wprost przeciwnie –

zachęca, intryguje i poszerza zakres percepcji tekstu.

16

Istota edukacji matematycznej prowadzi do stopniowego odkrywania i poznania pojęć

podstawowych, takich jak liczba czy działanie arytmetyczne. Proces ten oparty jest na intuicji

matematycznej dziecka oraz własnych strategiach myślenia dziecka. Nauczyciel zobowiązany

jest zatem tak planować zajęcia, aby wiedza matematyczna stopniowo układała się

w logicznie powiązany system prowadzący od myślenia konkretno-obrazowego w kierunku

myślenia pojęciowego. Pomaga w tym spiralny i liniowy układ treści.

Istotą edukacji społecznej i jej rezultatem jest odkrycie istnienia określonych procesów

zachodzących w otoczeniu uczniów. Ich rozumienie jest zawsze pochodną obserwacji

i doświadczenia jako wyniku celowego spostrzegania. Nauczyciel dba zatem o organizację

przestrzeni, w której uczniowie mogą eksplorować, obserwować i doświadczać. Ta przestrzeń

nie zamyka się wyłącznie w obrębie klasy czy budynku szkoły.

Edukacja muzyczna, która z uwagi na swą specyfikę, doskonali percepcję słuchową, sferę

emocjonalną, wrażliwość estetyczną i ekspresję twórczą, w kształceniu zintegrowanym jest

codziennym elementem zajęć. Muzykowanie wspiera motywację do działań grupowych oraz

wpływa na nastrój uczniów, co ma wielkie znaczenie w procesie organizacji grupy.

Nieodzownym elementem codziennych doświadczeń uczniów w klasach I–III są wszelkie

działania wykorzystujące mnogość technik plastycznych. Istotą edukacji plastycznej jest

umożliwienie dzieciom postrzegania wartości wizualnych, które zawarte są w otoczeniu oraz

w naturze. Uczeń przez ich przeżywanie rozwija swoją sferę duchową. Dzieci, mając

naturalną potrzebę wyrażania swych doznań wewnętrznych, wykorzystują do tego techniki

plastyczne, muzykowanie czy działania konstrukcyjne. Znaczenie tych działań jest

równorzędne z aktywnością polonistyczną czy matematyczną, a dzięki integracji

czynnościowej, organizacyjnej i metodycznej działania te wspomagają rozwój mowy

i myślenia.

Istotą edukacji technicznej jest praca dziecka, a podejmowane przez dziecko zadania

techniczne prowadzą do konstrukcji form użytkowych. Te zaś nauczyciel włącza do

kolejnych działań jako materiał dydaktyczny, ukazując dzieciom ich funkcjonalność.

Nadrzędna wartość zadań technicznych to określone umiejętności oraz sprawności techniczne,

w tym manualne.

Proces edukacji w klasach I–III opiera się na podstawowych potrzebach dzieci. Jedną

z najważniejszych jest potrzeba ruchu. Dla zabezpieczenia zdrowego rozwoju, zajęcia

ruchowe odbywają się każdego dnia jako element kształcenia zintegrowanego. Wskazane jest,

aby co najmniej jedna godzina zajęć wychowania fizycznego w tygodniu odbywała się w sali

gimnastycznej z dostępem do wszelkich środków i sprzętów sportowych. Nauczyciel,

planując pracę oddziału, uwzględnia wszelkie zabawy i gry ruchowe, zapobiegające wadom

postawy oraz ćwiczenia kształtujące nawyki utrzymania prawidłowej postawy. Istnieje także

potrzeba organizowania odrębnych zajęć gimnastyki kompensacyjno-korekcyjnej

prowadzonych przez specjalistów posiadających odpowiednie kwalifikacje. W klasach I–III

wiele zajęć, w tym ruchowych, nauczyciel organizuje na świeżym powietrzu.

17

Rozwijanie kompetencji w zakresie języka obcego nowożytnego należy z założenia traktować

jako proces wieloletni, naznaczony nierównomiernym rozwojem w zakresie poszczególnych

umiejętności, zależny od warunków, w których kształcenie to się odbywa. Wprowadzenie do

tego procesu stanowi I etap edukacyjny i na tym etapie język obcy nowożytny powinien

przede wszystkim przyczyniać się do wszechstronnego rozwoju dziecka, a nie stanowić celu

samego w sobie. Istotne jest, aby w tym okresie pomóc uczniom rozbudzić w sobie

pozytywne nastawienie do nauki języka obcego nowożytnego oraz budować postawę

otwartości i szacunku wobec różnorodności języków, kultur i narodowości, przy

jednoczesnym wspieraniu ucznia w budowaniu poczucia własnej wartości i wiary we własne

możliwości. Wprowadzenie w życie wszystkich tych założeń to zadanie niełatwe, wymagające

odpowiednich warunków sprzyjających jego realizacji.

W kształceniu językowym na I etapie edukacyjnym niezbędne jest:

1) zapewnienie przez szkołę zajęć z takiego języka obcego nowożytnego, którego

nauka może być kontynuowana na II i III etapie edukacyjnym (odpowiednio

w klasach IV–VIII szkoły podstawowej i w szkole ponadpodstawowej);

2) realizowanie treści zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego z

zakresu języka obcego nowożytnego w sposób spójny z treściami podstawy

programowej kształcenia ogólnego dla edukacji wczesnoszkolnej z zakresu

edukacji polonistycznej, matematycznej, społecznej, plastycznej, technicznej,

informatycznej i muzycznej. Niezbędne jest zatem, aby nauczyciel języka obcego

nowożytnego zapoznał się z całą podstawą programową kształcenia ogólnego dla

szkoły podstawowej z zakresu edukacji wczesnoszkolnej i na bieżąco śledził jej

realizację, tak aby edukacja z zakresu języka obcego nowożytnego wspierała i

była wspierana przez treści nauczania określone dla pozostałych edukacji, przede

wszystkim w zakresie kluczowych pojęć i umiejętności, takich jak np. liczenie,

pisanie;

3) stosowanie przez nauczyciela technik uwzględniających możliwości i potrzeby

rozwojowe dzieci, w tym przede wszystkim technik odwołujących się do

multisensoryczności (wykorzystujących ruch, dźwięk, obraz), sprzyjających

kształtowaniu twórczego podejścia i pozytywnego nastawienia do nauki języka

obcego nowożytnego. Ważne jest, aby sala, w której odbywa się nauka języka

obcego nowożytnego, dawała możliwość przeprowadzania ćwiczeń językowych

wymagających ruchu, w tym ćwiczeń w parach i małych grupach oraz była

odpowiednio wyposażona, tj. z dostępem do słowników, pomocy wizualnych,

odtwarzacza płyt CD/plików dźwiękowych, komputera ze stałym łączem

internetowym;

4) stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu przez

dzieci własnych zainteresowań oraz pasji;

5) używanie języka obcego nowożytnego nie tylko jako treści swoistej dla

przedmiotu nauczania, ale również jako języka komunikacji podczas zajęć

w różnych rodzajach interakcji, tj. zarówno nauczyciel – uczeń, jak i uczeń –

uczeń. Język obcy nowożytny powinien – docelowo – stać się głównym

18

narzędziem komunikacji podczas zajęć, nie wyklucza to jednak używania

podczas zajęć języka rodzimego, np. do przekazania przez ucznia w języku polskim

ogólnego sensu słuchanego tekstu w języku obcym nowożytnym;

6) wykorzystywanie autentycznych materiałów źródłowych (zdjęć, filmów, nagrań

audio, książeczek), w tym z użyciem narzędzi związanych z technologiami

informacyjno-komunikacyjnymi, takich jak np. tablice interaktywne

z oprogramowaniem, urządzenia mobilne;

7) przeprowadzanie „na bieżąco” nieformalnej diagnozy oraz systematyczne

przekazywanie uczniowi i jego rodzicom (opiekunom prawnym) – w sposób

zrozumiały i czytelny dla odbiorcy – informacji zwrotnej na temat poziomu

osiągnięć/postępów ucznia w zakresie poszczególnych umiejętności językowych;

8) zachęcanie uczniów do podejmowania próby samooceny własnej pracy

i stosowania różnych technik służących uczeniu się. Nauczyciele powinni

zachęcać uczniów do pracy własnej z wykorzystaniem filmów (np. bajek),

zasobów internetu i książek (np. książeczek z obrazkami), w odpowiednim

zakresie i stosownie do wieku uczniów. W szkole powinny być organizowane

wydarzenia związane z językami obcymi nowożytnymi np. konkursy, wystawy,

dni języków obcych, zajęcia teatralne, udział w programach europejskich typu

eTwinning;

9) wykorzystanie zajęć z języka obcego nowożytnego do kształtowania postawy

ciekawości, szacunku i otwartości wobec innych kultur, niekoniecznie tylko tych

związanych z językiem docelowym, np. przez zachęcanie uczniów do refleksji

nad zjawiskami typowymi dla kultur innych niż własna oraz stosowanie

odniesień do kultury, tradycji i historii kraju pochodzenia uczniów.

Przygotowując uczniów do myślenia abstrakcyjnego w przyszłości i rozwiązywania

problemów, w tym programowania, nauczyciel wykorzystuje treści wszystkich edukacji.

W początkowej fazie przeprowadza zajęcia informatyczne, wykorzystując przestrzeń klasy,

organizując aktywność dzieci z wykorzystaniem liczmanów, gier planszowych, materiału

naturalnego czy form plastycznych, technicznych wykonanych przez dzieci, nie zawsze

używając komputerów czy innych urządzeń. Edukacja informatyczna wprowadza uczniów w

świat języka informatyki. Uczeń np. układając sekwencje zdarzeń w logicznym porządku,

poznaje intuicyjnie pojęcie „liniowa kolejność” formułując polecenia do wybranego obiektu

i sterując nim poznaje znaczenie słowa „instrukcja”. Nauczyciel w pracy z uczniem

wykorzystuje do tego zabawy i gry interakcyjne oraz planszowe, w tym strategiczne, które są

wprowadzane systematycznie i umiejętnie. Praca z urządzeniem np. komputerem powinna, w

miarę możliwości, dotyczyć wszelkich zadań i ćwiczeń wynikających z programu nauczania

w zakresie treści wszystkich edukacji. Jeżeli szkoła nie dysponuje możliwością organizacji

kącika informatycznego w klasie, np. z dostępem do dwóch, trzech komputerów dla dzieci,

nauczyciel powinien mieć dostęp do tzw. mobilnego sprzętu, który w razie potrzeby może

sprawnie zainstalować w swojej klasie. Istotne jest, aby praca z komputerem lub innym

urządzeniem cyfrowym łączona była z różnymi formami aktywności poznawczej ucznia

w młodszym wieku szkolnym. Ważne jest, aby w miarę możliwości uczniowie mieli dostęp

do pracowni komputerowej.

19

Klasa w edukacji wczesnoszkolnej powinna być przestrzenią umożliwiającą swobodny ruch,

pracę w różnorodnych grupach, przy stołach, a także na odpowiednio przygotowanej

podłodze (np. na dywanie, wykładzinie). Wyposażenie klasy w meble potrzebne do zajęć nie

powinno ograniczać uczniom możliwości przyjmowania różnorodnych pozycji ciała w trakcie

nauki i zabawy. Krzesła, stoły i meble, a także tablice, wykładziny czy dywan umożliwiają

zarówno pracę w pełnym zespole, jak i pracę w małych grupach, z możliwością

indywidualizacji i dostosowaniem zajęć także dla uczniów o specjalnych potrzebach

edukacyjnych. Zagospodarowanie przestrzeni umożliwia skupienie uwagi uczniów,

rozwijanie różnorodnej aktywności, a także możliwość odpoczynku. Sala do zajęć wyposażona

jest w urządzenia techniczne, których parametry informują o możliwości stosowania

urządzenia w edukacji, np. tablica interaktywna o charakterze pasywnym, oświetlenie

zbliżone do naturalnego światła.

Sala do zajęć wyposażona jest także w narzędzia i środki dydaktyczne ze szczególnym

uwzględnieniem dużej liczby atrakcyjnych elementów manipulacyjnych, przeznaczonych do

samodzielnego eksperymentowania i uczenia się zgodnego z preferowanymi zdolnościami

poznawczymi.

Nauczyciel ma dostęp do różnorodnych narzędzi i pomocy umożliwiających przeprowadzanie

zajęć ruchowych, muzycznych, plastycznych lub technicznych np. piłki, skakanki, woreczki,

słupki, grzechotki.

W sali do zajęć powinna znajdować się tablica gładka z liniaturą lub siecią kwadratową

umożliwiającą dziecku naukę pisania. Nauczyciel dobiera środki i narzędzia dydaktyczne do

sali zgodnie z potrzebami oddziału i specyfiką stosowanych metod. Wyposażenie sali

umożliwia prezentację wytworów pracy uczniów np. sztalugi, parawany, instalacje, tablice

korkowe itp.

Nauczyciel odpowiada za taką aranżację sali do zajęć, która umożliwia i zachęca dzieci do

samodzielnego poszukiwania i odkrywania wiedzy. Wystrój sali ma charakter zmienny,

odzwierciedla aktualną tematykę pracy dzieci. Zawiera elementy przygotowane przez

nauczyciela i uczniów. Nauczyciel usuwa zbędne elementy dekoracji sali i pomoce

dydaktyczne, które aktualnie nie służą realizacji programu. Dba, aby wystrój sali stwarzał

optymalne warunki uczenia się. Aranżacja wnętrza, począwszy od ustawienia mebli, a także

elementów dekoracji, umożliwia pracę metodą wybraną przez nauczyciela.

Nauczyciel zobowiązany jest zapoznać się z podstawą programową kształcenia ogólnego dla

edukacji wczesnoszkolnej, która określa osiągnięcia możliwe do uzyskania przez całą

populację dzieci w danym wieku. Dla zapewnienia ciągłości procesu edukacji nauczyciele

klas I–III powinni znać podstawę programową wychowania przedszkolnego oraz

zorganizować dostosowany do potrzeb dzieci okres ich adaptacji w szkole.

20

Codzienna praca nauczyciela wyznaczona jest przez realizowany i interpretowany program

nauczania, oparty na podstawie programowej kształcenia ogólnego dla edukacji

wczesnoszkolnej. Interpretacja programu to dostosowanie sposobów osiągania celów, czyli

efektów do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów. Nauczyciel, diagnozując

umiejętności uczniów, ich możliwości i potrzeby, może tak organizować ich pracę, aby

uczniowie osiągnęli cele wykraczające poza treści określone w podstawie programowej.

II ETAP EDUKACYJNY: KLASY IV–VIII

JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY

Podstawa programowa – wersja II.1.

Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (II etap edukacyjny, klasy IV–VIII)


I. Znajomość środków językowych.

Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych,

gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych

wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.

II. Rozumienie wypowiedzi.

Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie

języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach

szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi.

Uczeń samodzielnie formułuje krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne,

w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi.

Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały,

adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu,


V. Przetwarzanie wypowiedzi.

Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach

szczegółowych.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

21

I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych,

gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację


1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy

charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania);

2) miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie

domu, prace domowe);

3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się,

przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne);

4) praca (np. popularne zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce

pracy, wybór zawodu);

5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego,

określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl

życia, konflikty i problemy);

6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki

żywieniowe, lokale gastronomiczne);

7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie

i kupowanie, środki płatnicze, wymiana i zwrot towaru, promocje, korzystanie

z usług);

8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja

w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie);

9) kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze,

tradycje i zwyczaje, media);

10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy

sportowe, uprawianie sportu);

11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);

12) nauka i technika (np. odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych

13) urządzeń technicznych i technologii informacyjno-komunikacyjnych);

14) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenie

i ochrona środowiska naturalnego);życie społeczne (np. wydarzenia i zjawiska

społeczne).

II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty,

ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:


2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;

3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;

4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);

5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;

6) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e-maile, SMS-y, kartki pocztowe,

napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe

z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach,

22

teksty literackie):

1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;

2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas,

miejsce, sytuację);

4) znajduje w tekście określone informacje;

5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;

6) układa informacje w określonym porządku;

7) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.

IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości

i teraźniejszości;

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;

4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;

5) opisuje upodobania;

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;

7) wyraża uczucia i emocje;

8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.

V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę,

ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, pocztówkę, e-mail, historyjkę, list

prywatny, wpis na blogu):

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości

i teraźniejszości;

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;

4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;

5) opisuje upodobania;

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;



VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:

1) przedstawia siebie i inne osoby;

2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę;

podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o

wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał

jego wypowiedź);

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;

4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami;

5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje

i pragnienia innych osób;

6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;

23

7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;

8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje

w sytuacjach życia codziennego;

9) prosi o radę i udziela rady;

10) pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;

11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;

12) wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;

13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie,

nadzieję, obawę)

14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.

VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list

prywatny, e-mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:


2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np.

podczas rozmowy na czacie);

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);




6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;


8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje

w sytuacjach życia codziennego;

9) prosi o radę i udziela rady;


11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;


13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie,

nadzieję, obawę);


VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach

wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub

audiowizualnych (np. filmach, reklamach);

2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub polskim informacje sformułowane

w tym języku obcym;

3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku

polskim.

XI. Uczeń posiada:

1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które

posługują się danym językiem obcym nowożytnym, oraz o kraju ojczystym, z

24

uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;

2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość

międzykulturową.

X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem

(np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie

mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).

XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach

projektowych).

XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii,

mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno-

komunikacyjnych.

XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z

kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie

kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie

formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków

niewerbalnych).

XVI. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Podstawa programowa – wersja II.1.DJ

Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (II etap edukacyjny, oddziały dwujęzyczne

w klasach VII–VIII)


Uczeń spełnia wymagania określone w podstawie programowej II.1. Podczas dodatkowych

godzin uczeń rozwija znajomość środków językowych oraz doskonali umiejętności językowe,

w tym – w przypadku przedmiotów nauczanych dwujęzycznie – również w zakresie tych

przedmiotów.


W zakresie wymagań szczegółowych określonych w dziale I–VIII: uczeń spełnia wymagania

określone w podstawie programowej II.1.

W zakresie wymagania określonego w dziale IX: uczeń spełnia wymagania określone

w podstawie programowej II.1. W szczególności – w odniesieniu do kultury krajów obszaru

nauczanego języka – posiada podstawową wiedzę dotyczącą m.in. ich literatury, historii,

geografii.

W zakresie wymagań określonych w działach X–XIV: uczeń spełnia wymagania określone

w podstawie programowej II.1., ze szczególnym uwzględnieniem wymagań określonych

25

w dziale XIV.

Podstawa programowa – wersja II.2.

Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (II etap edukacyjny, klasy VII i VIII)


I. Znajomość środków językowych.

Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych,

gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych

wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.

II. Rozumienie wypowiedzi.

Uczeń rozumie bardzo proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej

odmianie języka, a także bardzo proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym

w wymaganiach szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi.

Uczeń samodzielnie formułuje bardzo krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne

i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi.

Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały,

adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie bardzo prostego tekstu,


V. Przetwarzanie wypowiedzi.

Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach

szczegółowych.


I. Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych,

gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację


1) człowiek (np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy

osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania);

2) miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie

domu, prace domowe);

3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się,

przybory szkolne, życie szkoły);

4) praca (np. popularne zawody, miejsce pracy);

5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego,

określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, urodziny, święta);

6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki, lokale gastronomiczne);

26

7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie

i kupowanie, środki płatnicze, korzystanie z usług);

8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja

w terenie, hotel, wycieczki);

9) kultura (np. uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje);

10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, uprawianie

sportu);

11) zdrowie (np. samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);

12) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz).

II. Uczeń rozumie bardzo proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty,

ogłoszenia) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:


2) określa główną myśl wypowiedzi;

3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;

4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, uczestników);

5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;

6) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

III. Uczeń rozumie bardzo proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e-maile, SMS-y, kartki

pocztowe, napisy, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z

tekstem, teksty narracyjne, wpisy na forach i blogach):

1) określa główną myśl tekstu;

2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę);

4) znajduje w tekście określone informacje;

5) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.

IV. Uczeń tworzy bardzo krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:

1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i zjawiska;

2) opowiada o czynnościach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;

3) przedstawia intencje i plany na przyszłość;

4) przedstawia upodobania;

5) wyraża swoje opinie;



V. Uczeń tworzy bardzo krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę,

ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, pocztówkę, e-mail, historyjkę,

wpis na blogu):

1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i zjawiska;

2) opowiada o czynnościach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;

3) przedstawia intencje i plany na przyszłość;

4) przedstawia upodobania;

27

5) wyraża swoje opinie;



VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:


2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę;

podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi

o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał

jego wypowiedź);

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;


5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia; pyta o upodobania, intencje


6) składa życzenia, odpowiada na życzenia;


8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje;


10) nakazuje, zakazuje;


12) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek);


VII. Uczeń reaguje w formie bardzo prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, e-mail,

wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:


2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np.

podczas rozmowy na czacie);

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);




6) składa życzenia, odpowiada na życzenia;


8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje;


10) nakazuje, zakazuje;


12) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek);


28

VIII. Uczeń przetwarza bardzo prosty tekst ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym nowożytnym podstawowe informacje zawarte w

materiałach wizualnych (np. mapach, symbolach, piktogramach) lub

audiowizualnych (np. filmach, reklamach);

2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub polskim informacje sformułowane

w tym języku obcym;

3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku

polskim.

IX. Uczeń posiada:

1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które

posługują się danym językiem obcym nowożytnym, oraz o kraju ojczystym, z

uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;

2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość

międzykulturową.

X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem

(np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie

mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).

XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach

projektowych).

XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii,

mediów), również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych.\

XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z

kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie

kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie

formy wypowiedzi, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

I.

XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Podstawa programowa – wersja II.2.DJ

Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (II etap edukacyjny, oddziały dwujęzyczne

w klasach VII i VIII)


Uczeń spełnia wymagania określone w podstawie programowej II.2. Podczas dodatkowych

godzin uczeń utrwala i rozwija znajomość środków językowych oraz doskonali umiejętności

29

językowe – przede wszystkim w zakresie rozumienia wypowiedzi, w tym – w przypadku

przedmiotów nauczanych dwujęzycznie – również w zakresie tych przedmiotów.


Uczeń spełnia wymagania określone w podstawie programowej II.2.

Warunki i sposób realizacji

Skuteczne porozumiewanie się w języku obcym nowożytnym – zarówno w mowie, jak i w

piśmie – stanowi nadrzędny cel kształcenia językowego na wszystkich etapach edukacyjnych

wyodrębnionych w podstawie programowej. Tak zarysowany cel sprawia, że język obcy

nowożytnym powinien być przede wszystkim traktowany jako narzędzie umożliwiające

uczniowi osiągnięcie różnych, właściwych dla danej sytuacji i motywacji, celów

komunikacyjnych. Założenie to nie wyklucza jednoczesnego dążenia do osiągania przez ucznia

coraz wyższego stopnia poprawności językowej, choć z pewnością, zwłaszcza na

początkowych etapach procesu kształcenia językowego, będzie to poprawność w zakresie

kilku-, kilkunastu najprostszych struktur.

Rozwijanie kompetencji w zakresie języka obcego nowożytnego należy z założenia traktować

jako proces wieloletni, naznaczony nierównomiernym rozwojem w zakresie poszczególnych

umiejętności, zależny od warunków, w których kształcenie to się odbywa. Zadaniem szkoły

jest zapewnienie takich warunków, w których godziny przeznaczone na kształcenie językowe

zostaną wykorzystane w sposób optymalny, tak dla języka nauczanego jako pierwszy

(wiodący), jak i dla języka nauczanego jako drugi (od klasy VII).

W kształceniu językowym na II etapie edukacyjnym niezbędne jest:

1) zapewnienie przez szkołę zajęć z języka obcego nowożytnego, którego uczeń uczył się

na I etapie edukacyjnym (w klasach I–III), i którego nauka może być również

kontynuowana na III etapie edukacyjnym (w szkole ponadpodstawowej), szczególnie

w przypadku języka obcego nowożytnego nauczanego jako pierwszy;

2) zapewnienie przez szkołę kształcenia uczniów w grupach o zbliżonym poziomie

biegłości w zakresie języka obcego nowożytnego. Realizacja tego wymagania może

wiązać się z podziałem klasy na grupy bądź stworzeniem grup językowych

międzyoddziałowych;

3) prowadzenie zajęć z języka obcego nowożytnego w odpowiednio wyposażonej sali,

z dostępem do słowników, pomocy wizualnych, odtwarzacza płyt CD/plików

dźwiękowych, komputera ze stałym łączem internetowym, umożliwiającej

przeprowadzanie ćwiczeń językowych w parach i grupach;

4) używanie języka obcego nowożytnego nie tylko jako treści swoistej dla przedmiotu

nauczania, ale również jako języka komunikacji podczas zajęć w różnych rodzajach

interakcji, tj. zarówno nauczyciel – uczeń, jak i uczeń – uczeń;

5) tworzenie i wykorzystywanie takich zadań językowych, które będą stanowiły ilustrację

przydatności języka obcego nowożytnego do realizacji własnych celów

30

komunikacyjnych, oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu

i rozwijaniu przez uczniów własnych zainteresowań oraz pasji. Wszystkie te działania

powinny docelowo służyć rozwijaniu u uczniów świadomości znaczenia języków

obcych nowożytnym w różnych dziedzinach życia społecznego, w tym w pracy,

również w odniesieniu do ścieżki własnej kariery zawodowej;

6) wykorzystywanie autentycznych materiałów źródłowych (zdjęć, filmów, nagrań audio,

tekstów), w tym z użyciem narzędzi związanych z technologiami informacyjno-

komunikacyjnymi, takich jak np. tablice interaktywne z oprogramowaniem,

urządzenia mobilne;

7) przeprowadzanie „na bieżąco” nieformalnej oraz formalnej diagnozy oraz

systematyczne przekazywanie uczniowi i jego rodzicom – w sposób zrozumiały

i czytelny dla odbiorcy – informacji zwrotnej na temat poziomu osiągnięć/postępów

ucznia w zakresie poszczególnych umiejętności językowych;

8) zachęcanie uczniów do samooceny własnej pracy i stosowania różnych technik

służących uczeniu się. Realizacja tego zalecenia stanowi szczególne zadanie nauczycieli

i szkoły. Nauczyciele powinni zachęcać uczniów do pracy własnej z

wykorzystaniem filmów, zasobów internetu, książek (np. uproszczonych lektur),

komunikatorów i mediów społecznościowych w odpowiednim zakresie i stosownie do

wieku uczniów. W szkole powinny być organizowane wydarzenia związane

z językami obcymi nowożytnymi, np. konkursy, wystawy, seanse filmowe, spotkania

czytelnicze, dni języków obcych nowozytnych, zajęcia teatralne, udział w programach

europejskich typu eTwinning, umożliwiające uczniom kontakt z rodzimymi

użytkownikami języka oraz innymi użytkownikami języka docelowego;

9) wykorzystanie zajęć z języka obcego nowożytnego do rozwijania wrażliwości

międzykulturowej oraz kształtowania postawy ciekawości, szacunku i otwartości

wobec innych kultur, niekoniecznie tylko tych związanych z językiem docelowym, np.

przez zachęcanie uczniów do refleksji nad zjawiskami typowymi dla kultur innych niż

własna, stosowanie odniesień do kultury, tradycji i historii kraju pochodzenia uczniów

oraz tworzenie sytuacji komunikacyjnych umożliwiających uczniom rozwijanie

umiejętności interkulturowych.

Kształcenie w zakresie języka obcego nowożytnego powinno wspierać i być wspierane przez

kształcenie w zakresie pozostałych przedmiotów oraz umiejętności ogólnych. Należy mieć

świadomość, że wiele technik stosowanych podczas zajęć z języka obcego nowożytnego, np.

planowanie i analizowanie zasobu środków i umiejętności językowych posiadanych i

wymaganych do wykonania danego zadania językowego, twórcze wykorzystanie języka,

traktowanie popełnionego błędu jako narzędzia rozwoju własnych umiejętności językowych,

wykorzystywanie domysłu językowego w procesie rozumienia tekstu słuchanego i czytanego,

odkrywanie wzorców i formułowanie reguł, sprzyja nie tylko rozwojowi umiejętności

językowych, ale przyczynia się do rozwoju umiejętności rozumowania w ogóle. Zajęcia z

języka obcego nowożytnego, dla których naturalne i pożądane są ćwiczenia bazujące na pracy

w parach lub w grupach, dają również doskonałą możliwość rozwijania tzw. umiejętności

miękkich, w tym umiejętności współpracy, oceny mocnych i słabych stron własnych oraz

kolegów/koleżanek, doceniania wkładu pracy kolegów/ koleżanek np. w ramach pracy

projektowej.

Załącznik nr 2 PODSTAWA PROGRAMOWA ......Projekt, w zależności od potrzeb, może być...

Documents

Transcript of Załącznik nr 2 PODSTAWA PROGRAMOWA ......Projekt, w zależności od potrzeb, może być...