Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania 6.1.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007 - 2013

Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy

Systemu monitorowania i prognozowania rynku pracy

Ogólnopolskie Forum Obserwatoriów Rynku Pracy

16-17.06.2011 r. Szczecin


Przedmiot: przygotowanie i przeprowadzenie badań i analiz potrzeb kadrowych przedsiębiorców województwa zachodniopomorskiego na tle kierunków społeczno-gospodarczego rozwoju regionu

• diagnoza potrzeb kadrowych przedsiębiorców województwa zachodniopomorskiego• badanie instytucji szkoleniowych• 5-letnia prognoza dotycząca zmian w strukturze popytu na pracę w województwie

zachodniopomorskim w związku z przewidywanymi kierunkami rozwoju branż i sektorów gospodarki,

• zainicjowanie trwałego i powtarzalnego systemu monitorowania i prognozowania zmian gospodarczych oraz zmian w strukturze popytu na pracę w województwie zachodniopomorskim.

BADANIA ZORP 2010


Gromadzenie informacji świadomie i systematycznie o różnym stopniu szczegółowości, w odniesieniu podmiotowym, ujęciu przedmiotowym, przekroju terytorialnym i czasowym. Struktura gromadzonych danych winna uwzględniać ich użyteczność powszechną dostępność dla urzędów, organizacji gospodarczych, przedsiębiorców i innych podmiotów związanych gospodarką.

Celem takiego systemu jest ocena programów realizacji rozwoju lokalnego, ich aktualizacja oraz dopasowanie do dynamicznie zmieniających się warunków gospodarczych także określenie rzeczywistego poziomu konkurencyjności lokalnej gospodarki i rynku pracy oraz potencjału rozwojowego zasobów kadrowych w regionie. Swoim zakresem obejmować powinien szereg wskaźników aktywności lokalnej z poza sfery gospodarczej wspomagających ocenę konkurencyjności lokalnej gospodarki.

Efektem wdrożenia systemu jest tworzenie zasobów informacyjnych z zakresu rynku pracy na poziomie gminy, powiatu czy regionu.

System monitorowania i prognozowania rynku pracy


Proces systematycznego zbierania, analizowania publikowania wiarygodnych

informacji, który pozwala nie tylko ocenić, ale również wpływać na wyższą

zgodność realizacji zachodzących procesów przyjętymi celami poprzez

programowanie wdrażanie działań ukierunkowanych na rozwój regionalnego

rynku pracy, nadzór korygowanie prowadzonych działań oraz stworzenie

podstaw do racjonalnej alokacji środków finansowych.

System monitorowania i prognozowania rynku pracy


ZAŁOŻENIA SYSTEMU MONITOROWANIA

• bieżąca obserwacja rynku pracy od strony popytowej i podażowej,

• prognozowanie zmian,• projektowanie skutecznych narzędzi ingerencji

w sytuację na rynku pracy,• integracja informacji / danych z różnych źródeł,• zapewnienie ciągłości obserwacji.


Obszary monitoringu

• Demografia.• Edukacja.• Regionalny rynek pracy z podziałem na stronę popytową

i podażową.• Gospodarka regionalna (m.in. struktura sektorowa,

koniunktura, wydajność pracy, wynagrodzenia, kapitał, dochody jednostek samorządowych, inwestycje).

• Wykluczenie z rynku pracy.


Monitoring najważniejszych wskaźników i zmiennych

DemografiaEdukacjaRegionalny rynek pracy Gospodarka regionalna Wykluczenie z rynku pracy

Monitorowanie

Pozyskanie danych

Obliczenie wartości wskaźników

Sformułowanie wniosków (diagnoza)

Ocena odchyleń o rekomendowanych poziomów


Prognoza najważniejszych wskaźników i zmiennych Prognozowanie

Ocena prognozowalności szeregów czasowych

Wybór zmiennych i metod

Wyznaczenie prognoz i obliczenie wskaźników

Pozyskanie danych



I. Demografia 1. Ludność2. Migracje wewnętrzne na pobyt stały (napływ, odpływ)3. Migracje zagraniczne na pobyt stały (napływ, odpływ)

II. Edukacja 1. Absolwenci szkół średnich i wyższych2. Absolwenci podejmujący pierwszą pracę3. Ustawiczne kształcenie4. Wykształcenie ludności

III. Regionalny rynek pracy 1. Pracujący2. Niepełnozatrudnieni3. Przyjęcia do pracy4. Zwolnienia z pracy5. Aktywni zawodowo6. Zatrudnienie7. Nowoutworzone miejsca pracy8. Zlikwidowane miejsca pracy9. Wolne miejsca pracy10. Bezrobotni według BAEL11. Bezrobotni zarejestrowani12. Oferty pracy13. Wyrejestrowani bezrobotni14. Nowo zarejestrowani bezrobotni15. Stopa bezrobocia rejestrowanego16. Stopa bezrobocia BAEL17. Bierni zawodowo

IV. Gospodarka regionalna 1. Nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw2. Produkt krajowy brutto3. Dochody wykonane ogółem jednostek samorządu terytorialnego4. Koniunktura gospodarcza5. Przychody przedsiębiorstw z całokształtu działalności6. Wydajność pracy7. Przeciętne wynagrodzenie8. Aktywa ogółem (środki trwałe brutto oraz aktywa obrotowe)

V. Wykluczenie z rynku pracy 1. Liczba bezrobotnych długotrwale2. Niepełnosprawni pracujący

Plus dwa wskaźniki monitorujące koniunkturę gospodarki europejskiej:

1. Economic Sentiment Indicator – ESI;

2. Baltic Exchange Dry Index – BDI.

WSTĘPNA LISTA WSKAŹNIKÓW



LISTA WSKAŹNIKÓW PO WERYFIKACJIDEMOGRAFIA

1. Obciążenie ludności w wieku przedprodukcyjnym ludnością w wieku produkcyjnym2. Obciążenie ludności w wieku poprodukcyjnym ludnością w wieku produkcyjnym3. Wskaźnik utraty atrakcyjności migracyjnej województwa


Wskaźnik I: obciążenia ludnością przedprodukcyjną (Wprzed)

Wskaźnik II: obciążenia ludnością poprodukcyjną (Wpo)

Źródła danych: Urząd Statystyczny w Szczecinie/ Główny Urząd Statystyczny, dane zasilane z Banku Danych RegionalnychNorma: Wskaźnik I: wartość wskaźnika obciążenia demograficznego ludnością przedprodukcyjną dla Polski w roku bieżącym Wskaźnik II: wartość wskaźnika obciążenia demograficznego ludnością poprodukcyjną dla Polski w roku bieżącym Wartości wskaźników I i II dla województwa i poszczególnych powiatów w 2009 r.

Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym·100%

Liczba ludności w wieku produkcyjnym

Liczba ludności w wieku poprodukcyjnym·100%

Liczba ludności w wieku produkcyjnym


Wskaźnik utraty atrakcyjności migracyjnej województwa

Źródła danych: Urząd Statystyczny w Szczecinie / Główny Urząd Statystyczny, dane zasilane z Roczników DemograficznychNorma: co najwyżej 1Wartości: w 2009 r. 1,219.

Liczba osób odpływających z województwa·100%

Liczba osób napływających do województwa


DemografiaEdukacjaRegionalny rynek pracy Gospodarka regionalna Wykluczenie z rynku pracy EDUKACJA

1. Udział ludności wieku 15-64 z wykształceniem wyższym

2. Udział ludności wieku 15-64 z wykształceniem średnim

3. Odsetek absolwentów szkół wyższych na kierunkach S&E

4. Wskaźnik kształcenia ustawicznego dorosłych

5. Wskaźnik dostępności kursów ustawicznego kształcenia zawodowego



REGIONALNY RYNEK PRACY

1. Stopa bezrobocia według BAEL i jej przeciętna dynamika2. Stopa bezrobocia według BAEL osób w wieku 15-24 lat i jej przeciętna dynamika3. Stopa bezrobocia według BAEL osób z wykształceniem wyższym i jej przeciętna dynamika4. Stopa bezrobocia rejestrowanego i jej przeciętna dynamika5. Przeciętna stopa bezrobocia rejestrowanego w 3 powiatach o najwyższej stopie bezrobocia rejestrowanego i jej dynamika6. Odsetek pracujących w I, II i III sektorze gospodarki7. Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-648. Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 55-649. Liczba nowoutworzonych miejsc pracy10. Przyrost przeciętnego zatrudnienia ogółem11. Wskaźnik zastępowalności na rynku pracy12. Wskaźnik wykorzystania wolnych miejsc pracy13. Wskaźnik płynności bezrobocia14. Wskaźnik podjęcia pracy przez bezrobotnych15. Odsetek zatrudnionych na umowy okresowe w głównym miejscu pracy16. Odsetek zatrudnionych na umowy zlecenie i umowy o dzieło, niezatrudnione na umowę o pracę



GOSPODARKA REGIONALNA

1. Średnioroczne tempo wzrostu produktu krajowego brutto2. Produkt krajowy brutto per capita3. Stopa inwestycji4. Wskaźnik koniunktury gospodarczej5. Dochody wykonane ogółem jednostek samorządu terytorialnego per capita6. Wydajność pracy7. Obrotowość aktywów ogółem8. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto



WYKLUCZENIE Z RYNKU PRACY

1. Liczba bezrobotnych długotrwale i jej przeciętna dynamika2. Przeciętny udział liczby bezrobotnych poszukujących pracy powyżej 24 miesięcy w liczbie bezrobotnych zarejestrowanych w 3 o najwyższym poziomie wskaźnika powiatach 3. Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych


System rozpowszechniania

informacji


PROGNOZA OGRANICZENIA

• Zmiana klasyfikacji PKD 2004 na PKD 2007.• Zmiany zakresów przedmiotowych i podmiotowych prób stosowanych w ramach badań

statystyki publicznej.• Zmiany sposobów dezagregacji danych agregatowych pozyskiwanych przez statystykę

publiczną między poszczególne jednostki statystyczne.• Prowadzenie w niektórych przypadkach badań wyłącznie w okresach dwuletnich,

pięcioletnich lub badań o charakterze incydentalnym.• Brak jednorodności danych wynikający z reformy systemu szkolnictwa.• Brak aktualnych danych, z których większość była dostępna wyłącznie za rok 2008.• Brak występowania prawidłowości w zakresie kształtowania się niektórych zjawisk w czasie

– niska prognozowalność zmiennych / wskaźników (wysokie błędy predykcji lub prognoz).• Występowanie silnych zmian strukturalnych w latach 2008-2009 w zakresie

dotychczasowych tendencji obserwowanych zjawisk z powodu wpływu kryzysu gospodarczego w światowej i europejskiej gospodarce.


Strumień informacji

Wskaźnik kształcenia ustawicznego osób w wieku 25-64 lataPomiary konieczne do analizy

Jednostka miary %

Jednostka autorska/ Oznaczenie badania stałego

GUS, BAEL

Jednostka przygotowująca dane Dane dostępne w BDR

Częstotliwość pozyskiwania informacji Rok (średnioroczne)

Dopuszczalny zakres przekrojowy w rekomendowanych pomiarach

Ogółem

Dopuszczalny zakres terytorialny WojewództwoPolska

Horyzont czasowy danych 2001-2009Opis

Metadane Dane z próby po uogólnieniu. Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej mierzona jest według stanu na koniec kwartału. Liczba ludności w wybranych grupach mierzona jest według stanu średniego w roku. Ze względu na wielkość próby i związany z tym błąd szacunku dane nie są publikowane dla powiatów. Wskaźnik obliczono jako procentowy udział osób w wieku 25-64 lata uczących się i dokształcających się w ludności ogółem w tej samej grupie wieku (w okresie czterech tygodni przed badaniem). Wskaźnik uzyskany w wyniku reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL).

Problemy związane z interpretacją Wskaźnik kształcenia ustawicznego obejmuje wszystkie rodzaje kursów I szkoleń – od studiów MBA po kursy językowe, bez uwzględnienia rodzaju I czasu trwania kursów. Przykładowo - absolwenci MBA, których studia podyplomowe trwają 2 lata, ujmowani są w pomiarze dopiero w miesiącu zakończenia studiów.W BDR dostępne są szeregi czasowe z danymi rocznymi od 2001 r., jednakże od II kwartału 2003 r. do uogólnienia wyników badania na populację generalną zastosowano dane o ludności Polski pochodzące z bilansów opracowanych na podstawie wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 r. W związku z powyższym wyniki BAEL od 2003 r. nie są w pełni porównywalne z wynikami badań z lat poprzednich.



Wskaźnik dostępności kursów ustawicznego kształcenia zawodowegoPomiary konieczne do analizy

Jednostka miary Odsetek publikowany w postaci ułamka

Jednostka autorska/ Oznaczenie badania stałego GUSJednostka przygotowująca dane Dane dostępne w publikacjach branżowych

Częstotliwość pozyskiwania informacji Raz na 5 lat. Zgodnie z harmonogramem badań UE w cyklach 5 letnich. Publikacja wyników z opóźnieniem ok. 2,5 r. Badanie realizowane w 2011 do 26 kwietnia 2011 r. z danymi za rok 2010.


Ogółem wśród pracownikówW podgrupie kobietW podgrupie mężczyznW przedsiębiorstwach małych, o liczbie pracujących 10-49W podgrupie kobietW podgrupie mężczyznW grupie wieku pracowników poniżej 25 latW grupie wieku pracowników 25-54 latW grupie wieku pracowników powyżej 55 lat


Horyzont czasowy danych 2001-2009

Opis

Metadane Badanie prowadzone na próbie przedsiębiorstw uwzględniającej wielkość przedsiębiorstwa i rodzaj prowadzonej działalności, wyniki po uogólnieniu. Przedmiotem badania były informacje charakteryzujące zaangażowanie pracodawców w podnoszenie kwalifikacji zawodowych i umiejętności pracujących.Wskaźnik określa natężenia udziału w ustawicznym kształceniu zawodowym. Określa, jaki procent pracujących uczestniczyło przynajmniej w jednym kursie UKZ. Im wyższa wartość tym większa aktywność szkoleniowa przedsiębiorstw i większa dostępność do kształcenia ustawicznego pracowników. Dla przedsiębiorstw nie realizujących UKZ przyjmuje wartość zero.

Problemy związane z interpretacją Ze względu na wielkość próby niemożliwe badanie zróżnicowania w województwie na poziomie powiatów. Dostępne dane dla Polski i województwa wyłącznie za 2005 r.



Oferty pracyPomiary konieczne do analizy

Jednostka miary Liczba miejscJednostka autorska/ Oznaczenie badania stałego Wojewódzki Urząd Pracy, Powiatowe Urzędy Pracy, minister właściwy do spraw pracy

Jednostka przygotowująca dane Dane dostępne w BDR, Rocznikach statystycznych województwa zachodniopomorskiego

Częstotliwość pozyskiwania informacji Miesięcznie


Oferty pracy zgłoszone ogółem


Horyzont czasowy danych 2000-2009

Opis

Metadane Oferty pracy – są to zgłoszone przez pracodawców wolne miejsca zatrudnienia i miejsca przygotowania zawodowego na stanowisku pracy oraz przyjęte do realizacji miejsca pracy w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych i stażu, a także w ramach umów zlecenia i umów o dzieło.

Problemy związane z interpretacją Mogą nastąpić rozbieżności w ofertach zgłoszonych i wolnych miejscach pracy w zawodach zarejestrowanych w badaniu popytu na pracę GUS. Należy uwzględniać oba te pomiary.



Economic Sentiment Indicator (wskaźnik)Pomiary konieczne do analizy

Jednostka miary brak mianaJednostka autorska/ Oznaczenie badania stałego Dane dostępne na stronie:

http://ec.europa.eu/economy_finance/db_indicators/surveys//time_series/index_en.htm

Jednostka przygotowująca dane EUROSTAT

Częstotliwość pozyskiwania informacji Miesiąc


Ogółem5 obszarów gospodarki: przemysł, usługi, budownictwo, handel detaliczny i popyt konsumpcyjny

Dopuszczalny zakres terytorialny UE-27Polska

Horyzont czasowy danych Od maja 2010 ze względu na zmianę klasyfikacji PKD.

Opis

Metadane Metodologia “Methodological User Guide, July 2007, A User Manual to the Joint Harmonised Eu Programme of Business and Consumer Surveys” jest dostępna na stronie: (http://ec.europa.eu/economy_finance/db_indicators/surveys//method_guides/index_en.htm).Porównywalne dane dla okresu przed zmianą PKD mają być dostępne na stronie EUROSTATU.

Problemy związane z interpretacją Zmiana klasyfikacji PKD.

http://ec.europa.eu/economy_finance/db_indicators/surveys/

http://ec.europa.eu/economy_finance/db_indicators/surveys/


Opis systemu monitoringu i prognozowania

• System obejmuje 5 obszarów;

• Dla wymienionych obszarów ustalono łącznie 44 wskaźniki;

• Każdy wskaźnik opisano pod względem: celu stosowania, sposobu obliczania, źródeł

danych, norm i wartości;

• Zaproponowane dodatkowe wskaźniki (np. koniunktura gospodarcza);

• Przedstawiono metodologię badań i analiz (rozwinięcie badań BAEL GUS w

województwie w celu uzyskania reprezentatywności na tym poziomie);

• Zaproponowano dodatkowe badania ankietowe;

• System rozpowszechniania informacji


Zakres niezbędnych informacji (odnoszących się do monitoringu), które należy uzyskać przy pomocy dodatkowych badań

• BADANIE LOSÓW ABSOLWENTÓW. Pozwoli ocenić poziom i przyczyny zgodności lub niezgodności zawodu wyuczonego z aktualnie wykonywanym (efektywność systemu edukacyjnego).

• STOPIEŃ ROZWOJU SZAREJ STREFY W GOSPODARCE WOJEWÓDZTWA.• CHARAKTERYSTYKA STRATEGICZNYCH SEKTORÓW GOSPODARCZYCH POD

KĄTEM OCENY BIEŻĄCEGO I PRZYSZŁEGO ZAPOTRZEBOWANIA PRACODAWCÓW NA OKREŚLONE ZAWODY I KWALIFIKACJE.


Potrzeby rynku pracy

KOMPETENCJE ZAWODOWE

KWALIFIKACJE ZAWODOWE (wiedza zawodowa + umiejętności)

ZAWODY/kwalifikacje modułowe

KOMPETENCJE:

osobiste społeczne (interpersonalne) organizacyjne menadżerskie

cechy osobowe i kompetencje kluczowe

EDUKACJA

STRUKTURA GOSPODARKI

TRENDY GOSPODARCZE I SPOŁECZNE

POLITYKA SPOŁ.-GOSPOD.

projekcja strukturykluczowe klastry/branżedemografia (+ migracje)zróżnicowania przestrzenne

projektowość/sieciowośćglobalizacja/otwartośćdigitalizacjaprzyrost wiedzy

strategie rozwojupolityki UEpolityka edukacyjna


Jak jest?

wykorzystanie danych statystycznych

Jak powinno być?

rozproszenie, brak wniosków synteza, wnioskowanie przyczynowo-skutkowe

czym jest „rynek pracy”?

głównie analizy bezrobocia podejście holistyczne

prognozowanie

cząstkowe, ograniczone,głównie modele ekonometryczne

sieci dialogu, techniki foresightowe

przystępność i dostępność informacji

„dla specjalistów” zróżnicowane formy i zakres

Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy

Documents

Transcript of Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy