1

Katarzyna Baran

Biblioteka Wydziałowa Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej

Uniwersytet Jagielloński

Z duchem czasu... Nowoczesne, dofinansowywane ze środków

europejskich technologie udostępniania i zabezpieczania zbiorów

w Bibliotece Wydziałowej Wydziału Zarządzania i Komunikacji

Społecznej UJ

Abstrakt Biblioteka Wydziałowa WZiKS UJ to nowoczesna jednostka, która dzięki pozyskaniu europejskich środków

finansowych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007–2013 unowocześniła

swój system udostępniania i zabezpieczania zbiorów opierając go na technologii identyfikacji za pomocą fal

radiowych RFID. W ramach projektu zakupiono odpowiednie bramki kontrolne, chipy do książek, automaty do

samodzielnego wypożyczania książek przez studentów, wrzutnie zewnętrzne, w których studenci mogą

dokonywać zwrotu książek przez całą dobę. Autorka pragnie wskazać czynniki niezbędne do powodzenia

różnego rodzaju projektów, przedstawić funkcjonowanie nowoczesnej Biblioteki, omówić szczegóły projektu,

podzielić się swoimi wrażeniami, zachęcić inne jednostki do pozyskiwania środków pozabudżetowych na ich

modernizację, unowocześnianie i wdrażanie nowych technologii, by w ten sposób tworzyć odpowiednie warunki

dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy oraz dorównać europejskim standardom.

2

WSTĘP

Johann Wolfgang von Goethe powiedział, że kto nie idzie do przodu, ten się cofa.

Stwierdzenie to jest jak najbardziej aktualne w dobie Internetu, informacji, gwałtownego

rozwoju nowoczesnych technologii i dotyczy każdego z osobna, każdej organizacji czy

instytucji, które chcą pozostać w świadomości społeczeństwa jako potrzebne, nowoczesne

i wychodzące naprzeciw ich potrzebom. Tak samo jest w przypadku bibliotek – i to bez

względu na to czy są to małe biblioteki publiczne, czy też duże biblioteki uniwersyteckie,

zwłaszcza że zyskująca coraz bardziej na znaczeniu w ciągu ostatnich kilkunastu lat idea

społeczeństwa opartego na wiedzy stawia przed nimi coraz to wyższe wymagania i zadania

oraz zmusza do poszukiwania nowych form funkcjonowania, dostosowanych do potrzeb

i oczekiwań społecznych1.

Należy przy tym zaznaczyć, iż biblioteki, jak żadne inne instytucje mają szansę –

a nawet powinny! – stać się naturalnym łącznikiem pomiędzy szeroko rozumianymi zasobami

wiedzy a użytkownikami, którzy potrzebują konkretnych informacji. Przewaga bibliotek nad

innymi podmiotami polega w tym aspekcie przede wszystkim na tym, iż realizując jedną ze

swych podstawowych funkcji polegającą na organizowaniu dostępu do zasobów wiedzy,

zarówno tych tradycyjnych, jak i zasobów innych instytucji, Internetu czy systemów

komercyjnych, biblioteki oferują dostęp do wiedzy już uporządkowanej, co przy dzisiejszym

zalewie informacji, często rozproszonych i różnej jakości, jest niezwykle istotne.

Funkcja ta ma coraz większe znaczenie, musi być systematycznie rozwijana

i poszerzana, by dzięki temu oferować użytkownikowi aktywną pomoc w zdobywaniu wiedzy

poprzez dostarczenie informacji mu przydatnych, zaspokajających jego potrzeby, służących

rozwiązaniu konkretnego problemu oraz dostarczonych we właściwym miejscu i czasie.

Dlatego ważne jest, by realizacja funkcji informacyjnej przez biblioteki pełniące rolę centrów

informacji i dostarczające odpowiedniego warsztatu informacyjnego, była zgodna

z potrzebami jej użytkowników. Wiąże się to z koniecznością prowadzenia badań na temat

użytkowników, ich potrzeb, motywacji, zachowań, itp., które zmieniają się pod wpływem

tworzącego się społeczeństwa informacyjnego, sytuacji gospodarczej, politycznej,

ekonomicznej, technologii informacyjnej i wielu jeszcze innych czynników.

1 Zarządzanie kadrami w bibliotece, red. J.Kamińska, B. Żołędowska-Król, Warszawa 2011, s. 7.

3

Szczególna odpowiedzialność ta spoczywa na bibliotekach akademickich, które

oprócz stworzenia możliwości technicznego dostępu do źródeł wiedzy, budowy zaplecza dla

nowych form kształcenia ustawicznego i samokształcenia czy tworzeniu narzędzi

wspomagających te procesy, powinny kształtować w młodzieży umiejętność samodzielnego

wyszukiwania i wykorzystywania zdobytej wiedzy, często z bardzo specjalistycznych

dziedzin nauki, w codziennym życiu i nauce2.

UNIA EUROPEJSKA A BIBLIOTEKI

Szczyt Unii Europejskiej w Lizbonie w marcu 2000 r. zaowocował przyjęciem

Strategii Lizbońskiej, której głównym założeniem było stworzenie Unii Europejskiej

z najbardziej konkurencyjną i dynamicznie rozwijającą się gospodarką na świecie, opartą na

wiedzy i zdolną do trwałego rozwoju. W tym samym roku na szczycie w Feira przyjęto

projekt eEurope – Information Society for all, stawiający sobie za cel zwiększenie tempa

przemiany gospodarki europejskiej w gospodarkę opartą na wiedzy oraz budowę nowego typu

społeczeństwa w pełni wykorzystującego możliwości oferowane przez dynamicznie

rozwijającą się gospodarkę. W projekcie sformułowano trzy główne cele strategiczne dla

krajów Unii Europejskiej: wprowadzenie mieszkańców Europy, ich szkolnictwa, gospodarki

oraz administracji publicznej w epokę cywilizacji informacyjnej, wspieranie nowoczesnych

technologii komunikacyjnych i informatycznych oraz wzmocnienie spójności socjalnej

i niwelowanie różnic w dostępie do technologii informacyjnych pomiędzy wsią a dużymi

ośrodkami miejskimi. eEurope jest kluczowym elementem polityki Unii Europejskiej

w zakresie społeczeństwa informacyjnego i jest ściśle powiązany z dwoma pozostałymi

filarami tej polityki: legislacją i badaniami3.

OD CZEGO ZACZĄĆ?

Ustalenie powyższych priorytetów i nadanie kierunku rozwoju Unii Europejskiej

wiąże się bezpośrednio z przeznaczeniem środków finansowych na ten cel, o które mogą

występować również biblioteki. Pozyskanie przez nie środków stwarza możliwość

2 S. Cisek, Funkcje i role bibliotek naukowych i publicznych w społeczeństwie wiedzy, [w:] Materiały z

konferencji „Zarządzanie wiedzą i informacją w organizacjach pracujących dla wsi i rolnictwa". Warszawa – 16 września 2005, Warszawa 2005. [dok. elektr.] http://www.cbr.edu.pl/konf2005mat/index_konf.html [dostęp: 03.05.2011].

3 J . Muszyński , Społeczeństwo informacyjne: szkice politologiczne, Toruń 2006, s. [17]–20.

4

przełamania trudności finansowych i wykorzystania ich do dalszego rozwoju, otwarcia się na

nowoczesne technologie, przeprowadzenie remontów, modernizację, konserwację

i zabezpieczanie zbiorów, organizację imprez kulturalnych.

Przygotowanie projektu i jego zrealizowanie wymaga dużego wkładu pracy.

Niezbędna jest znajomość odpowiednich przepisów prawa, wiedza na temat programów

unijnych, w ramach których można uzyskać wsparcie dla bibliotek, umiejętność napisania

wniosku według sztywno wytyczonych kryteriów, opracowanie studium wykonalności,

zebranie wielu załączników i dokumentów, powołanie kompetentnego zespołu projektowego.

Samo przygotowanie wniosku jednak nie wystarczy. Należy poprzedzić je gruntowną analizą

sytuacji, w której znajduje się biblioteka. Bez sprawnego zarządzania instytucją, wizji jej

dalszego rozwoju, zaangażowania ze strony pracowników, kierownictwa i innych władz,

którym podlega, projekt nie ma większych szans na powodzenie lub jego realizacja nie

przyniesie wymiernych korzyści.

Dlatego tak duże znaczenie dla powodzenia projektu ma kilka odrębnych czynników.

W związku ze zmianami zachodzącymi w bibliotekach, przeobrażeniom podlegają nie tylko

sposoby świadczenia usług bibliotecznych, ale również metody pracy bibliotekarzy, co

wymaga dokładnego zapoznania się z problematyką zarządzania. Biblioteki, podobnie jak

wszystkie inne instytucje, są organizacjami, w których dla ich prawidłowego funkcjonowania

powinny być realizowane podstawowe funkcje zarządzania, zarówno przy wsparciu

systemów ogólno-organizacyjnych (np. regulaminy, procedury, formularze, sposób

przetwarzania informacji, itp.), jak również przy odpowiednim kierowaniu instytucją tak, by

jednostka funkcjonowała w prawidłowy sposób.

Ubieganie się o jakąkolwiek dotację, nie tylko z Unii Europejskiej, należy poprzedzić

zatem gruntowną analizą sytuacji bieżącej instytucji w zakresie finansów, marketingu oraz

planowania strategicznego, które jest procesem ciągłego planowania zmian i ma zasadnicze

znaczenie dla zagwarantowania jakości usług4. Istotne jest prognozowanie przyszłości

biblioteki, określenie celów na najbliższe lata w kontekście zmieniającego się

ekonomicznego, społecznego, gospodarczego czy technologicznego otoczenia biblioteki,

wyróżnienie czynników, na które organizacja ma wpływ i na których powinna się

koncentrować oraz czynników niezależnych od organizacji, które należy brać pod uwagę przy

projektowaniu strategii organizacji lub planowaniu inwestycji. Każde działanie realizujące

4 L . Derfert-Wolf , Planowanie strategiczne w bibliotece akademickiej, [w:] Zarządzanie strategiczne

i marketingowe w bibliotekach, [red. M. Nowak, P. Pioterek, J. Przybysz], Poznań 2004, s. 51–70.

5

wytyczone cele powinno przynosić korzyści, a jeżeli jest ono współfinansowane

z zewnętrznych środków musi się wpisywać w strategię realizowanego programu5.

Kwestią, której nie można pominąć, jest również problem umiejętnego zarządzania

zmianą. Nieumiejętność organizacji do adaptowania się do zmieniającego otoczenia jest jedną

z najczęstszych barier w osiągnięciu efektywności organizacji. Z tego względu wprowadzanie

zmian jest niezbędne. Jednak realizacja celów zapisanych w projekcie często może spotykać

się ze sprzeciwem, zarówno pracowników, jak również użytkowników biblioteki,

przyzwyczajonych do pewnych warunków, sytuacji, posiadających swoje nawyki. Oporu nie

należy zawsze bezpośrednio wiązać z brakiem akceptacji przeprowadzanego przedsięwzięcia,

ale z mechanizmem psychologicznym odnoszącym się do zmian w ogóle, chęcią zachowania

komfortu psychicznego, jaki niosą ze sobą znane sytuacje i miejsca. Lęk przed czymś nowym

jest reakcją jak najbardziej uzasadnioną, nowe rozwiązania – zwłaszcza technologiczne –

mogą wywoływać poczucie zagrożenia utratą pracy, nieumiejętnością posługiwania się

nowym sprzętem czy oprogramowaniem, zmianą dotychczasowego trybu pracy. Opór

w organizacji jest więc zjawiskiem powszechnym, ale ważne jest, by kultura organizacyjna

instytucji wpłynęła na to, by nie miał on charakteru trwałego, aby pracownicy i użytkownicy

rozumieli konieczność wprowadzenia zmian. W przeciwnym wypadku, taka zmiana może być

destrukcyjna dla organizacji6.

BIBLIOTEKA WYDZIAŁOWA WYDZIAŁU ZARZĄDZANIA

I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

Biblioteka Wydziałowa została powołana do życia 2 listopada 2005 r. i powstała

z połączenia księgozbiorów kilku instytutów: Instytutu Ekonomii i Zarządzania, Instytutu

Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, Instytutu Informacji Naukowej

i Bibliotekoznawstwa, Instytutu Spraw Publicznych, Instytutu Sztuk Audiowizualnych oraz

Instytutu Psychologii Stosowanej. Od początku 2009 r. Biblioteka mieści się w nowoczesnym

i funkcjonalnym budynku, który został zaprojektowany z myślą o zapewnieniu czytelnikom

i pracownikom jak najbardziej dogodnych warunków do pracy i nauki. Biblioteka oferuje

wolny dostęp do księgozbioru, zarówno w czytelni, jak i w wypożyczalni, kilkadziesiąt

komputerów z dostępem do Internetu, sieć wi-fi, skanery, stanowiska do pracy indywidualnej,

kabiny multimedialne wyposażone w telewizory, DVD, komputery i słuchawki do

5 B . Barańska-Mal inowska, Pozyskiwanie środków z Unii Europejskiej – trudne zadanie dla bibliotekarza, [w:] Konferencja na temat: Polskie biblioteki akademickie w Unii Europejskiej, Łódź, 23–25 czerwca 2004 r. : materiały konferencyjne, Biblioteka Główna Politechniki Łódzkiej, Łódź 2004, s. 129–136.

6 Kultura organizacyjna w zarządzaniu, red. G. Aniszewska, Warszawa 2007, s. 202–204.

6

odtwarzania kaset magnetofonowych, kaset video, płyt CD, płyt gramofonowych. Budynek

jest dostosowany również do potrzeb osób niepełnosprawnych, czytelnia jest wyposażona

w stanowisko tyflologiczne przeznaczone dla osób słabowidzących i niewidomych (m.in.

skaner do skanowania książek przetwarzający tekst drukowany do postaci elektronicznej,

program OCR (Optical Character Recognition) rozpoznający zeskanowany tekst, słuchawki,

Screen Leader – program umożliwiający osobie niewidomej pracę z komputerem, Magic

Professional – program dla osób niedowidzących).

Zakres gromadzonego księgozbioru, który liczy około 100 000 woluminów zwartych

i ciągłych, jest bezpośrednio związany z tematyką studiów prowadzonych na Wydziale

Zarządzania i Komunikacji Społecznej.

14 lipca 2010 r. Biblioteka uzyskała certyfikat jakości na zgodność z wymaganiami

normy ISO 9001:2008. Wdrożenie systemu zarządzania jakością zobowiązuje pracowników

i kierownictwo Biblioteki do kompleksowej, sprawnej, profesjonalnej, przyjaznej i skutecznej

obsługi użytkowników w zakresie usług bibliotecznych oraz stałego podnoszenia standardu

świadczonych usług według obowiązujących procedur, w terminach i trybach określonych

przepisami prawa oraz uchwałami i decyzjami władz uniwersyteckich7. Systematyczne

badanie satysfakcji użytkowników pozwala na ocenę bieżącej pracy Biblioteki, daje

możliwość planowania dalszych działań w odniesieniu do potrzeb czytelników, ustalanie

obszarów, w których poziom zaspokojenia ich potrzeb jest niższy lub niezadowalający8.

Infrastruktura, którą posiada Biblioteka jest doskonałą bazą do dalszego rozwoju

w zakresie nowych technologii. Dowodem na to jest projekt współfinansowany ze środków

europejskich, który został zrealizowany w Bibliotece Wydziałowej.

PROJEKT

W związku z ogłoszeniem przez Małopolski Urząd Marszałkowski naboru wniosków

na wsparcie rozwoju i modernizacji infrastruktury dydaktycznej małopolskich szkół wyższych

w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, 22 października 2008 r.

odbyło się spotkanie Zespołu ds. rozwoju Biblioteki Wydziałowej WZiKS UJ. Podczas

zebrania jednomyślnie podjęto decyzję o rozpoczęciu prac nad przygotowaniem wniosku

7 Polityka Jakości Biblioteki Wydziałowej WZiKS UJ [dok. elektr.]

http://biblioteka.wzks.uj.edu.pl/c/document_library/get_file?uuid=168326f7-669c-4397-8c71-b0553c3fc529&groupId=1384052 [odczyt: 01.09.2011].

8 E . Lepkowska, Badanie potrzeb i satysfakcji użytkowników oraz wpływ etyki bibliotekarskiej na działalność usługową bibliotek, [w:] Jakość usług bibliotecznych w społeczeństwie informacyjnych, red. J. Kamińska, B. Żołędowska-Król, Warszawa 2009, s. 78–87.

7

o pozyskanie środków z Europejskiego Funduszu Socjalnego na komputeryzację

i automatyzację Biblioteki Wydziałowej WZiKS UJ. Konkurs na działanie 1.1 „Poprawa

jakości usług edukacyjnych” Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego został

ogłoszony w październiku 2008 r. Dofinansowanie mogły otrzymać projekty związane

z budową, modernizacją oraz wyposażeniem infrastruktury dydaktycznej oraz badawczo-

rozwojowej służącej równocześnie celom dydaktycznym. Do projektu przystąpiła również

Biblioteka Wydziału Matematyki i Informatyki UJ, jego tytuł ostatecznie sformułowano

następująco: Unowocześnienie systemów zabezpieczeń zbiorów bibliotek Wydziału

Zarządzania i Komunikacji Społecznej oraz Matematyki i Informatyki UJ.

Celem projektu było wzmocnienie zabezpieczenia zbiorów przy równoczesnym

usprawnieniu procesu ich udostępniania przy wykorzystaniu systemu RFID, który jest

obecnie najnowocześniejszym rozwiązaniem w zakresie ochrony i identyfikacji

księgozbiorów bibliotecznych. System ten pracuje w oparciu o technologię identyfikacji za

pomocą fal radiowych RFID (Radio Frequency Identification) i wspiera wiele procesów

w Bibliotece, posiada odpowiednie moduły zarówno dla pracowników Biblioteki, jak również

czytelników czy pracowników ochrony budynku. Wszystkie stanowiska biblioteczne są

połączone z istniejącym oprogramowaniem zarządzającym zbiorami bibliotecznymi.

Poszczególne moduły systemu bibliotecznego służą ochronie i identyfikacji księgozbiorów na

rożnych ich poziomach, od rozpoznawania książki w bramce wyjściowej, po automatyczne

porządkowanie zbiorów w wolnym dostępie, a każdy element systemu oraz konfiguracja

modułów zostały przygotowywane indywidualnie w oparciu o wymagania i potrzeby BW

WZiKS UJ. System został podzielony na strefy, w których uszeregowane zostały

poszczególne produkty o podobnej funkcjonalności9.

Podstawowe działania, które podjęto w ramach projektu to: zakup i uruchomienie

nowoczesnej aparatury technicznej i oprogramowania dla budynków obu bibliotek: zakup

systemu bramek kontrolnych do zabezpieczenia przejścia, wyposażenie stanowiska

bibliotekarza z urządzeniami do sczytywania książek i kart czytelnika oraz oprogramowaniem

do obsługi wypożyczeń i zwrotów, mobilnego skontrum z czytnikiem ręcznym, komputerem

i oprogramowaniem oraz innego sprzętu usprawniającego pracę, jak również przeszkolenie

pracowników wskazanych bibliotek wydziałowych.

9 Księga Jakości Biblioteki Wydziałowej WZiKS UJ [dok. elektr.]

http://biblioteka.wzks.uj.edu.pl/c/document_library/get_file?uuid=0cb5397b-1d2f-43e4-a7d0-28d9cdbdae72&groupId=1384052 [dostęp: 30.08.2011].

8

Projekt zakończono na początku 2011 r. Z obu bibliotek mogą odtąd korzystać także

studenci innych wydziałów Uniwersytetu o pokrewnej tematyce, uczelni krakowskich, uczelni

małopolskich, a także ewentualnie spoza regionu. Powstała także możliwość otwarcia usług

dla osób spoza środowisk akademickich: wysoko kwalifikowanych specjalistów:

dziennikarzy, nauczycieli, psychologów, bibliotekarzy, informatyków, matematyków,

ekonomistów i menadżerów, administratorów, a także pracowników sektora publicznego i

kulturoznawców oraz organizatorów turystyki.

Projekt charakteryzował się bardzo wysokim stopniem innowacyjności, biblioteki

starają się zmniejszać koszty obsługi przy zachowaniu wysokiej jakości i przyciągnąć

czytelników poprzez wprowadzenie wielu zmian i udogodnień takich jak: wolny dostęp,

usprawnienie cyrkulacji, wprowadzenie większej liczby punktów obsługi (poprzez

zastosowanie samoobsługi), kontrolę zbiorów, obniżenie strat wynikających z kradzieży

i zagubień (zabezpieczenie w bramkach, aplikacje inwentaryzacyjne i monitorujące,

bezobsługowe zwroty), zwiększenie efektywności pracy pracowników (automatyzacja

powtarzalności procesów).

PODSUMOWANIE

Projekt zrealizowany w Bibliotece Wydziałowej Wydziału Zarządzania i Komunikacji

Społecznej oraz Bibliotece Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego

wpisuje się w realizację działań zawartych w Strategii Rozwoju Edukacji na lata 2007–201310

poprzez zwiększanie dostępu do edukacji, wspieranie otwartości systemu edukacji oraz

doskonalenie jakości edukacji. Przyczynia się również do podnoszenia kompetencji

kulturalnych społeczeństwa poprzez stworzenie warunków do rozwoju aktywności twórczej,

zwiększenie uczestnictwa w kulturze oraz umiejętności świadomego jej odbioru i wyboru.

Ponadto, zwiększa znaczenie bibliotek jako centrów edukacji i informacji kulturalnej przez co

wpływa na istotny rozwój instytucji kultury. Rozbudowa, utrzymywanie oraz modernizacja

bazy materialnej – infrastruktury edukacyjnej – pozwala natomiast na doskonalenie jakości

edukacji na wszystkich etapach kształcenia.

10 Ministerstwo Edukacj i Narodowej i Sportu , Strategia Rozwoju Edukacji na lata 2007–2013,

Warszawa 2005. http://www.cent.edu.pl/Download,9.html [odczyt: 30.08.2011].

9

BIBLIOGRAFIA

1. Barańska-Malinowska B., Pozyskiwanie środków z Unii Europejskiej – trudne zadanie

dla bibliotekarza, [w:] Konferencja na temat: Polskie biblioteki akademickie w Unii

Europejskiej, Łódź, 23–25 czerwca 2004 r. : materiały konferencyjne, Biblioteka

Główna Politechniki Łódzkiej, Łódź 2004.

2. Cisek S., Funkcje i role bibliotek naukowych i publicznych w społeczeństwie wiedzy,

[w:] Materiały z konferencji „Zarządzanie wiedzą i informacją w organizacjach

pracujących dla wsi i rolnictwa". Warszawa – 16 września 2005, Warszawa 2005.

[dok. elektr.] http://www.cbr.edu.pl/konf2005mat/index_konf.html [dostęp:

03.05.2011].

3. Derfert-Wolf L., Planowanie strategiczne w bibliotece akademickiej, [w:] Zarządzanie

strategiczne i marketingowe w bibliotekach, [red. M. Nowak, P. Pioterek, J. Przybysz],

Poznań 2004, s. 51–70.

4. Księga Jakości Biblioteki Wydziałowej WZiKS UJ [dok. elektr.]

http://biblioteka.wzks.uj.edu.pl/c/document_library/get_file?uuid=0cb5397b-1d2f-

43e4-a7d0-28d9cdbdae72&groupId=1384052 [dostęp: 30.08.2011].

5. Kultura organizacyjna w zarządzaniu, red. G. Aniszewska, Warszawa 2007.

6. Lepkowska E., Badanie potrzeb i satysfakcji użytkowników oraz wpływ etyki

bibliotekarskiej na działalność usługową bibliotek, [w:] Jakość usług bibliotecznych w

społeczeństwie informacyjnych, red. J. Kamińska, B. Żołędowska-Król, Warszawa

2009, s. 78–87.

7. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Strategia Rozwoju Edukacji na lata 2007–

2013, Warszawa 2005. http://www.cent.edu.pl/Download,9.html [odczyt: 30.08.2011].

8. Muszyński J., Społeczeństwo informacyjne: szkice politologiczne, Toruń 2006.

9. Polityka Jakości Biblioteki Wydziałowej WZiKS UJ [dok. elektr.]

http://biblioteka.wzks.uj.edu.pl/c/document_library/get_file?uuid=168326f7-669c-

4397-8c71-b0553c3fc529&groupId=1384052 [odczyt: 01.09.2011].

10

10. Zarządzanie kadrami w bibliotece, red. J.Kamińska, B. Żołędowska-Król, Warszawa

2011.