Opracowanie: Dorota Zielińska

Autorzy rymowanek: Elżbieta i Witold Szwajkowscy

Redakcja techniczna i opracowanie graficzne: Witold PreyssKorekta: Beata ŻukowskaZdjęcia: Witold PreyssNa zdjęciach: Jakub i Dawid WięcekProjekt okładki: Sandra Dudek

© Copyright by Wydawnictwo Harmonia, 2012

Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6 tel. 58 348 09 50, 58 348 09 51 fax 58 348 09 00 e-mail: harmonia@harmonia.edu.pl

Szczegółowe informacje o naszych publikacjach:www.harmonia.edu.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i  jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w  jakikolwiek inny sposób, z  kserokopiowaniem i  odtwarzaniem w  środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.

ISBN 978-83-7134-589-0

Gdańsk 2012 – Wydanie I

Wysuń język jak najdalej i nie przejmuj się tym wcale to zbiór ćwiczeń logope-dycznych wspomagających naukę prawidłowej artykulacji. Publikacja ta może być pomocą dla logopedów, pedagogów, nauczycieli, a także rodziców dbają-cych o poprawny rozwój mowy swoich dzieci.

Proponowane ćwiczenia można wykorzystywać zarówno podczas terapii indywidualnej, jak i grupowej, w przedszkolu, szkole, a także na zajęciach ko-rekcyjno-kompensacyjnych. Służą przede wszystkim usprawnianiu narządów artykulacyjnych: żuchwy, warg, języka, podniebienia, policzków.

Ćwiczenia przedstawione są w sposób przejrzysty i  zrozumiały dla każde-go. Jedna strona książki to jedno ćwiczenie zilustrowane fotografią prezentu-jącą sposób jego wykonania. Każdą fotografię poprzedza krótka, zabawna ry-mowanka. Osoba wykonująca z  dzieckiem ćwiczenia czyta na głos wierszyk, zwracając uwagę na wyeksponowane (zapisane pogrubioną czcionką) wersy, które są instrukcją do wykonania zadania. Pod fotografiami umieszczono także polecenia w formie tradycyjnej, opisujące, co dokładnie należy zrobić. Zadania dobrze jest wykonywać wspólnie z dzieckiem, najlepiej przed lustrem. Dziec-ko będzie miało wtedy możliwość porównania fotografii ze swoim odbiciem i ewentualnego skorygowania wykonanego przez siebie układu. Ćwiczenia ar-tykulacyjne należy rozpoczynać od tych łatwiejszych, ogólniejszych, stopniowo przechodząc do bardziej skomplikowanych oraz tych, w których wykorzystuje się dodatkowe przedmioty, takie jak ołówek, balonik, piłeczka styropianowa, gwizdek. Należy pamiętać o właściwym doborze zadań, adekwatnym do wieku i możliwości dziecka, a także o różnicowaniu tempa pracy.

Wszystkie zaproponowane tu ćwiczenia mają na celu pomóc w rozwijaniu motoryki narządów artykulacyjnych, których sprawność jest niezbędna do wywoływania poszczególnych głosek, a więc prawidłowej wymowy. Polecenia w formie rymowanek z pewnością zachęcą dzieci do aktywnego wykonywania ćwiczeń i sprawią, że zajęcia nie będą stereotypowe i nużące.

Książeczka ma na celu wzbogacić i usprawnić terapię logopedyczną dzie-ci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, a także zachęcić rodziców i ich pociechy do pracy w domu. Ćwiczenia są przeznaczone przede wszystkim dla dzieci, które mają problemy z  prawidłową artykulacją i  wykazują zaburzenia mowy, ale można je także wykorzystać w działaniach profilaktycznych przyspie-szających prawidłowy rozwój narządów artykulacyjnych.

4

WYSUNIĘTY JĘZYK

Wysuń język jak najdalej, jakbyś chciał w ten sposób kogoś obrazić.

Wysuń język jak najdaleji nie przejmuj się tym wcale.

W tym ćwiczeniu nie zabranianikt takiego zachowania.

5

Otwórz buzię jak najszerzej, jakbyś był u dentysty.

Otwórz jak najszerzej buzię,by w nią weszło jabłko duże.

Wiemy, że w rzeczywistościjabłek nie je nikt w całości.

SZEROKO OTWARTA BUZIA

6

Zaciśnij zęby i wytrzeszcz je, jakbyś chciał pokazać swoją złość.

Zaciśnięte zęby pokażi w ten sposób złość swą okaż.

Zęby wyszczerzone w złościnie dodają nam piękności.

ZACIŚNIĘTE ZĘBY

7

WYTRZESZCZONE OCZY

Pokaż oczy wytrzeszczone,rozszerzone i zdziwione.

Często wytrzeszczone oczyma ktoś, kogo coś zaskoczy.

Wytrzeszcz oczy, jakbyś się czemuś bardzo dziwił.

8

Uśmiechaj się przez dłuższą chwilę, rozciągając usta w boki pokazując zęby.

Usta rozszerz tak na boki,żeby uśmiech był szeroki.

Pokaż zębów jak najwięcejw swym uśmiechu nam czym prędzej.

SZEROKI UŚMIECH Z ZĘBAMI

9

Uśmiechaj się przez dłuższą chwilę, rozciągając usta w boki nie pokazując zębów.

Pokaż usta roześmiane,kiedy zęby są schowane.

W taki sposób się śmiejemy,kiedy uśmiech wstrzymać chcemy.

SZEROKI UŚMIECH BEZ ZĘBÓW

Spis minek

Chuchanie w dłonie 69Cmokanie 10Długie Aaa 11Długie Eee 13Długie Iii 14Długie Ooo 12Długie Uuu 15Dolna warga na górnej 51Dzióbek 55Górna warga na dolnej 50Gruchanie 71Grymas w lewą stronę 57Grymas w prawą stronę 56Gwizdek 76Język do brody 17Język do lewego policzka 19Język do nosa 16Język do prawego policzka 18Język do twardego podniebienia 48Język na dolnej wardze 21Język na dolnych dziąsłach 41Język na dolnych zębach 23Język na dolnym lewym zębie 45Język na dolnym prawym zębie 44Język na górnej wardze 20Język na górnych dziąsłach 40Język na górnych zębach 22Język na górnym lewym zębie 43Język na górnym prawym zębie 42Klikanie 62„Koci grzbiet” 58Koszyk i piłeczka styropianowa 77Liczenie dolnych zębów językiem 25Liczenie górnych zębów językiem 24„Łódka” 78Mlaskanie 63„Mycie” dolnych zębów językiem 39„Mycie” górnych zębów językiem 38„Mycie” ust językiem 37Nadmuchiwanie balonika 75

Oblizywanie dolnej wargi 27Oblizywanie górnej wargi 26Ołówek między wargami 72Ołówek między zębami 73Parskanie 70Policzki jak balon 28„Przebijanie” językiem dolnej wargi 35„Przebijanie” językiem górnej wargi 34„Przebijanie” językiem lewego

policzka 33„Przebijanie” językiem prawego

policzka 32Słomka pod nosem 74Szeroki uśmiech bez zębów 9Szeroki uśmiech z zębami 8Szeroko otwarta buzia 5Śmiech „Ha-a-a” 66Śmiech „He-e-e” 67Śmiech „Hi-i-i” 64Śmiech „Ho-o-o” 65Śmiech „Hu-u-u” 68Wciągnięte policzki 54Wypchnięte wargi 29Wypchnięty lewy policzek 31Wypchnięty prawy policzek 30Wypuszczanie powietrza 47Wypychanie policzków na zmianę 36Wysunięty język 4Wytrzeszczone oczy 7Zaciśnięte zęby 6„Zamiatanie” podniebienia 46Zęby na dolnej wardze 52Zęby na górnej wardze 53Ziewanie 79Zwinięty język między zębami 49Żuchwa w lewo 61Żuchwa w obie strony 59Żuchwa w prawo 60