WYSTĄPIENIE POKONTROLNE...(dowód: akta kontroli str. 5-34, 984-1061, 1749-1991, 2125) 6...

KAP. 410.005.02.2017

P/17/006

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

2

I. Dane identyfikacyjne kontroli

Numer i tytuł kontroli P/17/006 – Realizacja zadań gminy w zakresie zagospodarowania odpadów komunalnych

Jednostka przeprowadzająca

kontrolę

Najwyższa Izba Kontroli Departament Administracji Publicznej

Kontrolerzy 1. Beata Burtka, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr KAP/79/2017 z dnia 12 września 2017 r.

2. Cezary Domasik, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr KAP/80/2017 z dnia 12 września 2017 r.

(dowód: akta kontroli str. 1-4)

Jednostka kontrolowana

Kierownik jednostki

kontrolowanej

Zakres przedmiotowy

kontroli

Okres objęty kontrolą

Urząd Miasta i Gminy Piaseczno, ul. Kościuszki 5, 05-500 Piaseczno

Zdzisław Lis, Burmistrz Miasta i Gminy Piaseczno (dowód: akta kontroli str. 1666-1667)

1. Osiąganie założonych poziomów recyklingu oraz ustalonych wartości wskaźnika poziomu

składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

2. Rzetelność szacowania kosztów zagospodarowania odpadów i ustalania opłat oraz

efektywność egzekwowania należności z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami.

3. Szczelność wdrożonego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Od 1 stycznia 2016 r. do dnia zakończenia kontroli1.

Użyte w wystąpieniu pokontrolnym skróty oznaczają:

Burmistrz - Burmistrz Miasta i Gminy Piaseczno Zdzisław Lis,

Gmina - Gmina Piaseczno,

Urząd - Urząd Miasta i Gminy Piaseczno,

WGO - Wydział Gospodarki Odpadami w Urzędzie Miasta i Gminy Piaseczno,

NIK - Najwyższa Izba Kontroli,

PSZOK - punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych,

WIOŚ - Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska,

Rejestr działalności regulowanej - rejestr działalności regulowanej w zakresie odbierania

odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości,

PUK Piaseczno - Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Piaseczno Sp. z o.o.,

u.c.p.g. - ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach2,

Ordynacja podatkowa - ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa3,

odpady komunalne – odpady powstające w gospodarstwach domowych.

1 Czynności kontrolne w jednostce zakończono w dniu 23 listopada 2017 r. W koniecznych przypadkach

badaniami zostały objęte zagadnienia, mające związek z przedmiotem kontroli, wykraczające poza te ramy czasowe.

2 Dz. U. z 2017 r. poz. 1289. 3 Dz. U. z 2017 r. poz. 201, ze zm.

3

II. Ocena kontrolowanej działalności

Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości4,

realizację przez Gminę Piaseczno zadań w zakresie zagospodarowania odpadów

komunalnych, określonych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Gmina stworzyła warunki do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości

i porządku na jej terenie, w tym ustaliła zakres i sposób selektywnego zbierania odpadów

komunalnych zapewniające osiągnięcie znacznie lepszych od wymaganych poziomów

recyklingu oraz poziomu ograniczenia masy składowania odpadów komunalnych

ulegających biodegradacji. Gmina przeprowadziła szereg działań informacyjnych

i edukacyjnych dotyczących prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi.

Gmina zapewniła pobieranie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi od

wszystkich podmiotów objętych systemem gospodarowania tymi odpadami. Nie stwierdzono

przypadków wykorzystywania środków z opłaty na cele (zadania) niezwiązane

z funkcjonowaniem systemu. Stawki opłat pozwoliły na wypracowanie nadwyżki przychodów

nad kosztami zarówno w 2015 r., jak i w 2016 r. (odpowiednio 2 505,3 tys. zł oraz

1 557,2 tys. zł). Powstała nadwyżka została wykorzystana na usprawnienie systemu5.

Pozwoliła również na zapewnienie płynności finansowania systemu.

Wdrożony w Gminie system gospodarowania odpadami komunalnymi zapewniał

identyfikację podmiotów uczestniczących w systemie. Utworzony w Gminie stacjonarny

punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz mobilne punkty zbiórki odpadów

zapewniały odbiór od mieszkańców wszystkich typowych rodzajów odpadów powstających

w gospodarstwie domowym. Kontrola wykazała konieczność udoskonalenia działań Gminy

w zakresie pozyskiwania informacji o porzuconych odpadach.

Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły w szczególności:

podania w przedłożonym marszałkowi województwa sprawozdaniu z realizacji zadań

z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2016 rok nierzetelnych danych

o łącznej masie odebranych odpadów;

nierzetelnego prowadzenia działań w zakresie nakładania kar pieniężnych za złożenie

po terminie, określonym w art. 9n ust. 2 u.p.c.g., półrocznych sprawozdań przez

podmioty wpisane do rejestru działalności regulowanej;

zastosowania niezgodnego z przepisami sposobu liczenia okresu opóźnienia przy

ustalaniu wysokości kary pieniężnej nakładanej na podmioty wpisane do rejestru

działalności regulowanej, które przekazały po terminie półroczne sprawozdanie,

skutkującego zaniżeniem wysokości nakładanych kar;

podawania w rożnych dokumentach opracowywanych przez Gminę niespójnych danych

dotyczących masy niektórych odpadów komunalnych oraz poziomu recyklingu;

4 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych

nieprawidłowości, negatywna. Jeżeli sformułowanie oceny ogólnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione, albo taka ocena nie dawałaby prawdziwego obrazu funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, stosuje się ocenę opisową.

5 M.in. na prowadzenie mobilnych punktów zbierania odpadów oraz zwiększenie częstotliwości odbioru odpadów wielkogabarytowych z budynków wielolokalowych.

Ocena ogólna

Uzasadnienie oceny ogólnej

4

opieszałego prowadzenia działań w zakresie windykacji zaległości z tytułu opłat za

gospodarowanie odpadami komunalnymi;

niewydawania postanowień w sprawie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości

podatkowych, odsetek za zwłokę oraz kosztów upomnienia, o których mowa

w art. 62 § 4 Ordynacji podatkowej.

III. Opis ustalonego stanu faktycznego

1. Osiąganie założonych poziomów recyklingu oraz ustalonych wartości

wskaźnika poziomu składowania odpadów komunalnych ulegających

biodegradacji

1.1. W okresie objętym kontrolą, zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Urzędu Miasta

i Gminy Piaseczno6, za realizację zadań wynikających m.in. z u.c.p.g. odpowiedzialny był

głównie Wydział Gospodarki Odpadami, w którym zatrudnionych było siedmiu

pracowników7. Wsparcie WGO w zakresie m.in. księgowania i egzekucji opłat dot.

gospodarowania odpadami komunalnymi zapewniało dwóch pracowników Wydziału

Finansowego nadzorowanych przez Naczelnika.


W celu zorganizowania systemu odbierania odpadów komunalnych od właścicieli

nieruchomości Gmina została podzielona na trzy sektory8. W okresie objętym kontrolą,

odbiorem i zagospodarowaniem odpadów komunalnych z terenu Gminy Piaseczno

zajmowało się Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Piaseczno Sp. z o.o.9, które

obsługiwało sektor I i II oraz Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe LEKARO

Jolanta Zagórska10, które obsługiwało sektor III. Za świadczenie powyższych usług

wykonawcy otrzymywali wynagrodzenie ryczałtowe.

Oprócz ww. podmiotów, na terenie Gminy działały również inne firmy, które zajmowały się

głównie odbiorem odpadów medycznych, leków oraz odpadów remontowo-budowlanych.

W okresie objętym kontrolą, na terenie Gminy funkcjonował jeden stacjonarny PSZOK

prowadzony przez PUK Piaseczno. Poza ww. stacjonarnym punktem zlokalizowanym na

terenie miasta Piaseczno, funkcjonowały także okresowo działające (mobilne) punkty zbiórki

odpadów (szczegółowy opis zawarto w pkt 3.3. niniejszego wystąpienia).

(dowód: akta kontroli str. 5-34, 984-1061, 1749-1991, 2125)

6 Zarządzenie Nr ADK.0050.19.2016 Burmistrza Miasta i Gminy Piaseczno z dnia 21.03.2016 r. w sprawie

nadania regulaminu organizacyjnego dla Urzędu Miasta i Gminy Piaseczno zmienione Zarządzeniami: Nr ADK.0050.31.2016 z 13.05.2016 r., Nr ADK.0050.43.2016 z 01.09.2016 r., Nr ADK.0050.2.2017 z 11.01.2017 r., Nr ADK.0050.16.2017 z 27.03.2017 r., Nr ADK.0050.40.2017 z 22.06.2017 r., Nr ADK.0050.55.2017 z 07.09.2017 r. Wcześniej obowiązywał Regulamin wprowadzony Zarządzeniem Nr ADK.0050.79.2015 z 06.10.2015 r. zmienionym Zarządzeniami Nr ADK.0050.93.2015 z 28.12.2015 r. i Nr ADK.0050.14a.2016 z 01.03.2016 r.

7 WGO nadzorował bezpośrednio Burmistrz. 8 Uchwała Nr 564/XXII/2012 Rady Miejskiej w Piasecznie z 20.06.2012 r. w sprawie podziału Gminy

Piaseczno na sektory (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 5371), zmieniona uchwałą Nr 875/XXXI/2013 z 20.02.2013 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 3294). Według danych zawartych w Analizie stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Miasta i Gminy Piaseczno za rok 2016 łączna liczba osób objętych systemem gospodarki odpadami komunalnymi wynosiła 85 946 (I sektor – 18 792, II – 12 218, III – 54 936).

9 Na podstawie umów Nr S1/2015 i S2/2015 z 06.11.2015 r., obowiązujących od 02.01.2016 r. do 31.12.2018 r.

10 Na podstawie umowy Nr S3/2015 z 09.11.2015 r., obowiązującej od 02.01.2016 r. do 31.12.2018 r.

Opis stanu faktycznego

5

1.2. W okresie objętym kontrolą obowiązywał w Gminie Regulamin utrzymania czystości

i porządku na terenie Miasta i Gminy Piaseczno przyjęty Uchwałą Nr 344/XIV/2015 Rady

Miejskiej w Piasecznie z dnia 18 listopada 2015 r.11 Powyższy Regulamin m.in.:

- uchwalono po zasięgnięciu opinii Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Piasecznie,

stosownie do art. 4 ust. 1 u.c.p.g.12,

oraz zawierał:

- zasady wskazane w art. 4 ust. 2 u.c.p.g., w tym dotyczące m.in. częstotliwości

i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu

nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego,

- zawierał wymagania wynikające z Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla

Mazowsza na lata 2012 – 2017 z uwzględnieniem lat 2018 – 2023.

W powyższym Regulaminie na terenie Gminy Piaseczno przewidziano prowadzenie

selektywnego zbierania następujących frakcji odpadów komunalnych:

- odpady surowcowe: papier i tektura, metale żelazne i nieżelazne, tworzywa sztuczne,

opakowania wielomateriałowe, tekstylia,

- szkło i odpady opakowaniowe ze szkła,

- bioodpady i odpady zielone,

- odpady niebezpieczne: m.in. przeterminowane leki, chemikalia i opakowania po nich,

zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, świetlówki, zużyte

opony,

- odpady wielkogabarytowe,

- odpady budowlano-remontowe.

(dowód: akta kontroli str. 394, 400, 572-587)

Gmina współpracowała z marszałkiem województwa przy uchwalaniu m.in. wojewódzkiego

planu gospodarki odpadami komunalnymi dla województwa mazowieckiego na lata

2012–2017 z uwzględnieniem lat 2018-2023 oraz na lata 2016–2021 z uwzględnieniem lat

2022 - 2027 (wraz z Planem inwestycyjnym) m.in. poprzez wypełnienie stosownych ankiet.


1.3. W okresie objętym kontrolą obowiązywały w Gminie m.in. następujące uchwały Rady

Miejskiej w Piasecznie:

- w sprawie przejęcia obowiązków odbioru odpadów komunalnych od właścicieli

nieruchomości na terenie Gminy Piaseczno, na których nie zamieszkują mieszkańcy,

a powstają odpady komunalne13,

- w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

oraz ustalenia wysokości tej opłaty oraz stawki opłaty za pojemnik o określonej

pojemności14,

11 Uchwała w sprawie ustalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta i Gminy

Piaseczno (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 77), zmieniona uchwałami Rady Miejskiej w Piasecznie Nr 465/XVII/2016 z 20.01.2016 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 1318) oraz Nr 550/XXI/2016 z 11.05.2016 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 5365).

12 Projekt Regulaminu został pozytywnie zaopiniowany przez Państwowego Inspektora Sanitarnego w Piasecznie z/s w Chylicach (postanowienie z dnia 30.10.2015 r.).

13 Nr 750/XXVII/2012 z 21.11.2012 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 9872). 14 Nr 78/V/2015 z 18.02.2015 r. (Dz. Urz. Woj. Maz poz. 2095). Poprzednio obowiązywała uchwała

nr 905/IN/2013 z 03.04.2013 r. w sprawie ustalenia wysokości opłaty ponoszonej przez właścicieli nieruchomości położonych na terenie Gminy Piaseczno za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz stawki opłaty za pojemnik (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 5179).

6

- w sprawie ustalenia wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami

komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości położonych na terenie Gminy

Piaseczno15,

- w sprawie ustalenia terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za gospodarowanie

odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości położonych na terenie Gminy

Piaseczno16,

- w sprawie ustalenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie

odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości

i zagospodarowania tych odpadów17.

(dowód: akta kontroli str. 2125)

1.4. W okresie objętym kontrolą Gmina nie budowała, nie utrzymywała i nie eksploatowała

własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do przetwarzania

odpadów komunalnych.

(dowód: akta kontroli str. 984-1061, 2126)

W drugiej połowie 2016 r. wystąpiły problemy z zagospodarowaniem odpadów zielonych

odebranych od mieszkańców Gminy Piaseczno spowodowane wstrzymaniem lub

ograniczeniem przyjmowania tego typu odpadów przez instalacje je przetwarzające.

O powyższych problemach poinformował Gminę przedsiębiorca – podmiot odbierający

odpady. Burmistrz dwukrotnie występował do Marszałka Województwa Mazowieckiego18

sygnalizując istniejący problem, jednocześnie zwracając się z prośbą o jego rozwiązanie.

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że pomimo zapewnień marszałka, że wskazane

w wojewódzkim planie gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego, instalacje do

kompostowania zapewnią ciągłość przyjęć odpadów zielonych, problemy z ich

zagospodarowaniem nie skończyły się. Na początku 2017 r. przedsiębiorca występując do

kompostowni przewidzianych do obsługi Regionu Centralnego spotykał się ponownie

z odmową przyjęcia przedmiotowych odpadów. Jedna z instalacji uwarunkowała przyjęcie

odpadów zielonych wyłącznie luzem. W związku z powyższym odpady zielone odebrane

z nieruchomości są rozworkowywane.


1.5. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 8 u.c.p.g. Gmina, w okresie objętym kontrolą, prowadziła

działania informacyjne i edukacyjne w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami

komunalnymi19. Działania te polegały m.in. na:

- przeprowadzeniu różnych konkursów ekologicznych skierowanych do młodzieży

szkolnej pn. ”Eko Maniak”, „Re:kreacje, czyli recyklingowe świąteczne dekoracje”

(2016 r.) oraz ”Ratuj Naturę – Zbieraj Makulaturę” (2017 r.). Konkursy te miały na celu

m.in. podniesienie wiedzy uczniów szkół gimnazjalnych z dziedziny ochrony środowiska,

zasad zrównoważonego rozwoju i ekologii ze szczególnym uwzględnieniem zasad

selektywnej zbiorki odpadów,

15 Nr 292/XII/2015 z 23.09.2015 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 9467) zmieniona uchwałą Rady Miejskiej

w Piasecznie Nr 508/XIX/2016 z 16.03.2016 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 3112). 16 Nr 291/XII/2015 z 23.09.2015 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 9466). 17 Nr 571/XXII/2016 z 15.06.2016 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 5818). Poprzednio obowiązywała uchwała

Nr 749/XXVII/2012 z 21.11.2012 r. w sprawie ustalenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 9871), zmieniona uchwałami Nr 1169/XXXIX/2013 z 23.10.2013 r.

(Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 11802) i Nr 1489/XLVII/2014 z 02.07.2014 r.

(Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 6861). 18 Pismem z dnia 30.11.2016 r. i 12.04.2017 r. 19 W 2016 r. na te działania Gmina poniosła wydatki w kwocie 144,9 tys. zł. W 2017 r. (według stanu na dzień

22.09.2017 r.) była to kwota 52,1 tys. zł.

7

- organizacji spektakli ekologicznych pn. „Na ratunek Czystolandii” w 23 przedszkolach

oraz prelekcji i warsztatów pn. „Szkoła recyklingu” w 10 szkołach podstawowych

(2016 r.),

- zamieszczaniu artykułów w prasie lokalnej zwracających uwagę czytelników m.in. na

potrzebę segregacji odpadów20 oraz możliwość przeprowadzenia kontroli zawartości

worków i pojemników do gromadzenia odpadów zebranych selektywnie, a także

nieselektywnie (przypominano również, że odpady to surowiec, który może zostać

ponownie wykorzystany)21,

- opracowaniu broszur na temat selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu w wersji polskiej

i angielskiej (40 000 egz.) oraz komiksu dla dzieci pn. „Opowieści ze śmieciarni”

(500 egz.). Broszury były rozdawane podczas imprez plenerowych i akcji w szkołach

oraz były wysłane wraz z decyzją podatkową na rok 2017 r. oraz dołączane do

korespondencji z właścicielami nowozłożonych deklaracji,

- wyprodukowaniu spotu filmowego w ramach prowadzonej kampanii pn. „Segregujesz

i zyskujesz”, który był prezentowany w sieci Internet oraz podczas zajęć w szkołach

podstawowych na terenie Gminy,

- organizacji pikniku edukacyjnego pn. „Dzień Energii i Recyklingu” skierowanego

zarówno do dzieci jak i dorosłych mieszkańców Gminy oraz stoisk promujących

selektywną zbiórkę odpadów podczas imprez integracyjnych organizowanych w 10

sołectwach położonych na terenie Gminy (2017 r.), a także podczas „Pikniku

Rodzinnego w Piasecznie”, „Jarmarku Piaseczyńskiego” i „Jarmarku Świątecznego”

(2016 r.),

- udziale w ogólnopolskiej akcji „Sprzątanie Świata” pn. „Podaj dalej… Drugie życie

odpadów” (2016 r.) i „Nie ma śmieci są – surowce” (2017 r.).

Naczelnik WGO poinformowała, że część z ww. działań podejmowana była przy współpracy

z Piaseczyńską Fundacją Ekologiczną.

(dowód: akta kontroli str. 5-34, 422, 984-1061)

1.6. W ramach działań związanych z wdrażaniem nowych wymagań w zakresie

selektywnego zbierania odpadów komunalnych, we wrześniu 2017 r. Gmina zleciła

wykonanie analizy sposobu postępowania z odpadami komunalnymi na terenie Miasta

i Gminy Piaseczno uwzględniającej aktualne uwarunkowania w oparciu o wyniki badań

morfologicznych odpadów komunalnych22. W analizie przewidziano zawarcie m.in.

propozycji odbierania odpadów komunalnych po wdrożeniu rozporządzenia Ministra

Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego

zbierania wybranych frakcji odpadów23.


1.7. W sprawozdaniach Burmistrza z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2015 i 2016 r. wykazano, że w latach 2015-2016 Gmina osiągnęła wymagane poziomy:

- recyklingu i przygotowania do ponownego użycia dotyczące papieru, metalu, tworzyw

sztucznych i szkła (w 2015 r. osiągnięto 38% przy wymaganych 16%, 2016 r. – 31,9%

przy wymaganych 18%),

20 „Kurier Południowy” - emisja 20 maja 2016 r. oraz 9 września 2016 r. 21 „Przegląd Piaseczyński” z dnia 8 lutego 2017 r. 22 Umowa GO.6210.7.2017.WB z dnia 06.09.2017 r. z terminem realizacji wyznaczonym na dzień

20.12.2017 r. 23 Dz. U. z 2017 r. poz. 19.

8

- recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami dotyczące

innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych (w 2015 r. osiągnięto

86,9% przy wymaganych 40%, 2016 r. - 67,7% przy wymaganych 42%),

- masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do

składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.

(w 2015 r. osiągnięto 2,5% przy dopuszczalnych 50%, 2016 r. - 1% przy dopuszczalnych

45%).

Dokonane w trakcie kontroli NIK ponowne wyliczenie poziomów recyklingu oraz

osiągniętego poziomu ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

przekazywanych do składowania potwierdziło, że Gmina ustaliła osiągnięte w 2016 r.

ww. wartości zgodnie z danymi wynikającymi ze sprawozdań za 2016 r. przekazywanych

Burmistrzowi. Jednak mając na uwadze, stwierdzoną w toku kontroli, nierzetelność danych

o łącznej masie odebranych odpadów, wykazanych w sprawozdaniu Burmistrza za 2016 r.

(szczegółowy opis zawarto poniżej w części dot. ustalonych nieprawidłowości), osiągnięty

przez Gminę poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia dotyczące papieru,

metalu, tworzyw sztucznych i szkła w 2016 r. powinien wynosić 32,2%, zamiast 31,9%.

Ustalono, że z obszaru Gminy odebrano 27 540,4 Mg odpadów komunalnych w 2015 r.,

28 509,1 Mg w 2016 r.24 i 14 510,8 Mg w pierwszym półroczu 2017 r.

(dowód: akta kontroli str. 5-34, 588-977, 1662-1665, 2155-2161)

Informacje o osiągniętych w 2015 i 2016 r. przez Gminę w danym roku kalendarzowym,

wymaganych poziomach recyklingu oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych

ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania były udostępniane na stronach

internetowych Gminy w wyznaczonych zakładkach (z wyodrębnionymi danymi). Dane

w ww. zakresie:

- za 2015 r. udostępniono na stronach http://bip.piaseczno.eu/ (od 17.06.2016 r.) oraz

http://odpady.piaseczno.eu/ (od 25.10.2016 r.),

- za 2016 r. udostępniono na stronie http://piaseczno.eu/ (od 26.04.2017 r.).

Powyższe informacje zawarte były również w treści analiz stanu gospodarki odpadami

komunalnymi na terenie Miasta i Gminy Piaseczno za 2015 i 2016 r., które udostępniono

m.in. na stronie http://bip.piaseczno.eu/ (analizę za 2015 r. udostępniono od 26.04.2016 r.,

za 2016 r. od 27.04.2017 r.).

(dowód: akta kontroli str. 393-402, 417-421, 423-428, 588-674, 984-1061)

1.8. W okresie objętym kontrolą w Gminie nie prowadzono ewidencji punktów skupu

„surowców wtórnych” działających na jej terenie.

Naczelnik WGO wyjaśniła, że Gmina podjęła kroki mające na celu nawiązanie współpracy

z ww. punktami skupu w zakresie udostępniania informacji dot. rodzaju i masy zebranych

odpadów oraz przekazanych do recyklingu i/lub odzysku odpadów25. Według stanu na dzień

12 października 2017 r. żaden z punktów nie wyraził woli współpracy z Gminą. Podczas

rozmów telefonicznych, pracownicy tych placówek wskazywali na brak przepisów

nakładających na punkty skupu obowiązek udzielania Gminie ww. informacji oraz na to, że

zbierane przez nich odpady nie pochodzą tylko z Gminy Piaseczno.


24 Dane za 2016 r. zostały ustalone z uwzględnieniem mas odpadów wynikających z kart ewidencji odpadów

przekazanych w toku kontroli przez PUK Piaseczno. 25 W dniu 23.05.2017 r. m.in. wysłano wiadomość e-mail do czterech punktów skupu (wyszukanych w sieci

Internet) z prośbą o udzielenie informacji dotyczącej masy zebranych i przekazanych do zagospodarowania odpadów wraz ze wskazaniem procesu, jakiemu zostały poddane.

http://bip.piaseczno.eu/

http://piaseczno.eu/


http://bip.piaseczno.eu/artykul/225/3727/analiza-stanu-gospodarki-odpadami-komunalnymi-na-terenie-miasta-i-gminy-piaseczno-za-rok-2016



9

1.9. W okresie objętym kontrolą Burmistrz otrzymał:

- 21 sprawozdań (po 7 za I i II półrocze 2016 r. i I półrocze 2017 r.) od podmiotów

odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, z których dwa zostały

złożone po upływie terminu określonego w art. 9n ust. 2 u.c.p.g.,

- 100 sprawozdań zerowych (37 za I półrocze 2016 r., 35 za II półrocze 2016 r. i 28 za

I półrocze 2017 r.) od podmiotów, które w ww. okresie nie odbierały odpadów

komunalnych od właścicieli nieruchomości, z których pięć zostało złożonych po upływie

terminu określonego ww. artykule.

Do 26 października 2017 r., Burmistrz wydał pięć decyzji26 o nałożeniu kary pieniężnej za

przekazanie sprawozdania po terminie ustawowym na łączną kwotę 7 100 zł. W przypadku

jednej ze spraw toczy się jeszcze postępowanie, w drugiej Burmistrz nie podjął działań

mających na celu nałożenie kary pieniężnej (szczegółowy opis zawarto poniżej w części

dot. ustalonych nieprawidłowości). W związku z ww. decyzjami dokonano dwóch wpłat na

łączną kwotę 1 500 zł.

Sprawozdania od podmiotów odbierających odpady komunalne27 zawierały informacje

określone w art. 9n ust. 3-5 u.c.p.g.

(dowód: akta kontroli str. 393-408, 588-977, 2004-2006, 2041-2109, 2124, 2145,

2148-2154)

1.10. W okresie objętym kontrolą podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli

nieruchomości dokonały łącznie czternastu korekt sprawozdań składanych Burmistrzowi.

Sprawozdania za I półrocze 2016 r. korygowane były przez cztery podmioty, za II półrocze

2016 r. – przez pięć, za I półrocze 2017 – przez dwa28.

Wezwań do korekt sprawozdań dokonywano telefoniczne. Wezwania dotyczyły głównie:

błędnego wskazania procesu zagospodarowania odpadów, zastosowania niewłaściwego

formularza sprawozdania, podania niepełnych nazw instalacji oraz niewłaściwie zapisanych

wartości liczbowych (brak wymaganej szczegółowości zapisu, tj. podanie wartości z trzema

miejscami po przecinku). W każdym przypadku korekt dokonywano niezwłocznie.

(dowód: akta kontroli str. 405-406, 675-977, 1992-2004)

1.11. Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 9na u.c.p.g. podmiot prowadzący punkt

selektywnego zbierania odpadów komunalnych, przekazał Burmistrzowi sprawozdanie za

2016 r. w wymaganym terminie, tj. do 31 stycznia29. Powyższe sprawozdanie było

dwukrotnie korygowane w związku z telefonicznymi wezwaniami Gminy, które dotyczyły

wskazania nieprawidłowego procesu zagospodarowania odpadów o kodach: 15 01 01

i 20 02 01 (pierwsza korekta sporządzona 13 marca 2017 r.) oraz podania niepełnych nazw

instalacji (druga korekta z 30 maja 2017 r.).

Sprawozdanie zawierało informacje określone w art. 9na ust. 3 ww. ustawy.

(dowód: akta kontroli str. 405-406, 675-698)

1.12. W okresie objętym kontrolą Burmistrz nie nakładał na podmiot prowadzący punkty

selektywnego zbierania odpadów komunalnych, kar pieniężnych, o których mowa w art. 9xa

u.c.p.g. Kar pieniężnych, o których mowa w art. 9x ust. 1 pkt 1-4 i ust. 2, nie nakładano

również na podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości.


26 Decyzje z upoważnienia Burmistrza podpisywała Naczelnik WGO. 27 Badaniem objęto sprawozdania za okres objęty kontrolą dwóch podmiotów - PUK Piaseczno oraz LEKARO. 28 Występowały przypadki dokonywania kilku korekt (rozłożonych w czasie) jednego sprawozdania. 29 Sprawozdanie wpłynęło do Urzędu Miasta i Gminy Piaseczno 31.01.2017 r.

10

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że rodzaj dokonywanych korekt sprawozdań

przedsiębiorców nie stanowił o ich nierzetelności, w związku z tym nie nałożono kar

pieniężnych na podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości oraz

podmiot prowadzący PSZOK (dlatego też nie stosowano pisemnych wezwań do

uzupełninia). Ponadto, Naczelnik zwróciła uwagę na brak definicji sformułowania

„nierzetelne sprawozdanie” podając, że podczas szkoleń dotyczących sprawozdawczości

wykładowcy (pracownicy WIOŚ) wskazali, że w przypadku odwołania od decyzji o nałożeniu

kary za ”nierzetelność sprawozdania” do Samorządowego Kolegium Odwoławczego istnieje

duże prawdopodobieństwo uchylenia decyzji Burmistrza, w związku z różnorodną

interpretacją tego sformułowania.


1.13. Realizując obowiązek wynikający z art. 9q u.c.p.g., Burmistrz terminowo30 przekazał

Marszałkowi Województwa Mazowieckiego oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony

Środowiska, roczne sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami

komunalnymi za 2015 i 2016 r.31

Sprawozdanie za 2015 r. było dwukrotnie korygowane w związku z wezwaniami

marszałka32, które dotyczyły konieczności ponownej weryfikacji m.in. podanej kwalifikacji

odpadów komunalnych oraz wyliczenia osiągniętego poziomu recyklingu, przygotowania do

ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne, odpadów

budowlanych i rozbiórkowych.

Sprawozdanie za 2016 r. również było korygowane w związku z wezwaniem marszałka33,

które dotyczyło konieczności ponownej weryfikacji m.in. wykazanych sposobów

zagospodarowania odpadów oraz podanych nazw instalacji.

Powyższe sprawozdania zostały poprawione w terminach określonych w art. 9r ust. 2

u.c.p.g. Zawierały informacje określone w art. 9q ust. 3 ww. ustawy.

W wyniku przeprowadzonej w toku kontroli analizy danych zawartych w sprawozdaniu

Burmistrza z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2016 r.

stwierdzono, że zawarte w ww. sprawozdaniu informacje o łącznej masie odebranych

odpadów o kodach 20 02 01, 15 01 07, 20 03 07, 15 01 06, 20 03 0134 zostały ustalone na

podstawie danych ze sprawozdań za I i II półrocze 2016 r podmiotów odbierających odpady

komunalne. Z przeprowadzonej kolejnej analizy wynika, że dane zawarte w sprawozdaniach

PUK Piaseczno za 2016 r. nie były zgodne z dokumentacją źródłową (szczegółowy opis

badania zawarto w pkt 1 ustalonych nieprawidłowości).

(dowód: akta kontroli str. 5-34, 588-674, 2146)

W okresie objętym kontrolą nie nakładano na Gminę kar pieniężnych w związku

z okolicznościami wskazanymi w art. 9z ust. 1, 2 i 4 oraz w art. 9y ust. 1 i 2 u.c.p.g.


30 Tj. do 31 marca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy. 31 Sprawozdanie za 2015 r. wpłynęło do marszałka i inspektora w dniu 23.03.2016 r. Sprawozdanie za 2016 r.:

31.03.2017 r. 32 Wezwania do poprawiania sprawozdania wpłynęło 03.06.2016 r. (korektę sprawozdania sporządzono

15.06.2016 r.) i 25.10.2016 r. (korekta z 27.10.2016 r.). 33 Wezwanie do poprawiania sprawozdania wpłynęło 16.05.2017 r. (korektę sprawozdania sporządzono

12.06.2017 r.). 34 Badanie ograniczało się tylko do analizy wskazanych kodów odpadów.

11

W działalności kontrolowanej jednostki w powyższym zakresie stwierdzono następujące

nieprawidłowości:

1. W sprawozdaniu Burmistrza z realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami

komunalnymi za rok 201635 podano nierzetelne dane o łącznej masie odebranych odpadów

komunalnych nieulegających biodegradacji (część II, ppkt a i b sprawozdania) oraz o masie

selektywnie odebranych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (część II, ppkt c)

sprawozdania). Powyższe ustalenia wynikają z ujęcia w ww. sprawozdaniu nierzetelnie

zweryfikowanych przez Gminę danych (objętych badaniem) pochodzących ze sprawozdań

firmy PUK Piaseczno za I i II półrocze 2016 r. Dane te, jak wykazała kontrola, były

niezgodne z dokumentami źródłowymi, tj. kartami ewidencji odpadów ww. firmy36.

W wyniku przeprowadzonej analizy danych dotyczących odpadów o kodach 20 02 01,

15 01 07, 20 03 07, 15 01 06, 20 03 01, zawartych m.in. w kartach ewidencji odpadów za

2016 r. otrzymanych od PUK Piaseczno oraz w sprawozdaniach za I i II półrocze 2016 r.

podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości stwierdzono, że

w przypadku:

a) odpadów ulegających biodegradacji o kodzie 20 02 01 (bez odpadów

zmagazynowanych) Gmina wykazując w sprawozdaniu rocznym (w części II, ppkt c)

3 599,590 Mg łącznej odebranej masy ww. odpadów zawyżyła ją o 251,610 Mg

w stosunku do masy tych odpadów wyliczonej w oparciu o dane wynikające z kart

ewidencji odpadów (w przypadku PUK Piaseczno) oraz sprawozdań pozostałych

podmiotów odbierających te odpady37;

b) opakowań ze szkła o kodzie 15 01 07 Gmina wykazując w sprawozdaniu rocznym

(w części II, ppkt a) 1 480,130 Mg łącznej odebranej masy ww. odpadów zawyżyła ją

o 42,000 Mg w stosunku do masy tych odpadów wyliczonej w sposób przedstawiony

w ppkt a);

c) odpadów wielkogabarytowych o kodzie 20 03 07 Gmina wykazując w sprawozdaniu

rocznym (w części II, ppkt a) 797,830 Mg łącznej odebranej masy ww. odpadów zaniżyła

ją o 14,800 Mg w stosunku do masy tych odpadów wyliczonej w sposób przedstawiony

w ppkt a);

d) zmieszanych odpadów opakowaniowych o kodzie 15 01 06 Gmina wykazując

w sprawozdaniu rocznym (w części II, ppkt a) 3 823,790 Mg łącznej odebranej masy

ww. odpadów zaniżyła ją o 12,790 Mg w stosunku do masy tych odpadów wyliczonej

w sposób przedstawiony w ppkt a);

e) niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych o kodzie 20 03 01 Gmina

wykazując w sprawozdaniu rocznym (w części II, ppkt a i b) 16 857,576 Mg łącznej

odebranej masy ww. odpadów zaniżyła ją o 8,740 Mg w stosunku do masy tych

odpadów wyliczonej w sposób przedstawiony w ppkt a).

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że przy sporządzaniu sprawozdania Burmistrza za 2016 r.,

Gmina nie przeprowadziła kontroli kart ewidencji odpadów przyjmując dane zawarte

w przekazanych sprawozdaniach półrocznych PUK Piaseczno, gdyż uznano, że dane tam

zawarte mają swoje wierne odzwierciedlenie w prowadzonych przez przedsiębiorcę kartach

ewidencji odpadów. Poinformowała, że w związku z ujawnionymi przypadkami niezgodności

35 Po korekcie sporządzonej 12.06.2017 r. 36 Karty ewidencji odpadów zostały pozyskane przez kontrolerów od PUK Piaseczno w trakcie prowadzonej

kontroli. 37 Dane ze sprawozdań przeniesiono prawidłowo. Wszystkie różnice wykazane w ppkt a) do e) wynikają

z rozbieżności pomiędzy danymi zawartymi sprawozdaniach PUK Piaseczno, a danymi wynikającymi z dokumentacji źródłowej, tj. z kart ewidencji odpadów.

Ustalone nieprawidłowości

12

danych ilościowych zawartych w prowadzonej przez PUK Piaseczno ewidencji odpadów,

będzie na bieżąco dokonywana kontrola powyższych dokumentów.


2. Zgodnie z art. 9x ust. 1 pkt 5 u.c.p.g. przedsiębiorca odbierający odpady komunalne od

właścicieli nieruchomości, który przekazuje po terminie sprawozdanie, o którym mowa

w art. 9n - podlega karze pieniężnej w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia, nie

więcej jednak niż za 365 dni. Artykuł 9zf przywołanej wyżej ustawy stanowi, że do kar

pieniężnych stosuje się przepisy działu III Ordynacji podatkowej. Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1

rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek

za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte

w rachunkach38 odsetki za zwłokę są naliczane do dnia zapłaty - włącznie z tym dniem.

Burmistrz zastosował niezgodny z ww. przepisami sposób liczenia okresu opóźnienia, tj. do

okresu opóźnienia, za który naliczano karę pieniężną nie wliczano dnia złożenia

sprawozdania. Dotyczyło to sprawozdania za I półrocze 2016 r. złożonego przez podmiot:

- „DE LUX” Usługi Porządkowe Zygmunt Bielecki w dniu 9 sierpnia 2016 r., tj.

z 9-dniowym opóźnieniem: Burmistrz wydał decyzję o nałożeniu kary w wysokości

800 zł39 zamiast 900 zł,

- MPK Pure Home Sp. z o.o. Sp. k w dniu 8 sierpnia 2016 r., tj. z 8-dniowym opóźnieniem:

Burmistrz wydał decyzję o nałożeniu kary w wysokości 700 zł40 zamiast 800 zł,

- JARPER Sp. z o.o. w dniu 1 sierpnia 2016 r., tj. z jednodniowym opóźnieniem: Burmistrz

nie podjął działań mających na celu nałożenie kary pieniężnej w wysokości 100 zł.

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że niepodjęcie ww. działań w stosunku do firmy JARPER

Sp. z o.o. wynikało z tego, że u.c.p.g. nie wskazuje jednoznacznie, czy chodzi o pełen dzień

opóźnienia czy dzień rozpoczęty. Przyjęliśmy interpretację, że niezasadnym będzie

naliczanie kary za dzień, w którym sprawozdanie wpłynęło do organu. Wobec tego dzień ten

nie został potraktowany przez organ, jako opóźnienie. W konsekwencji nie wydano decyzji

nakładającej na przedsiębiorcę karę pieniężną. W analogiczny sposób postąpiono

w stosunku do innych firm, które nie złożyły sprawozdań półrocznych w terminie. Nie została

naliczona kara za dzień, w którym sprawozdanie wpłynęło do organu, zgodnie

z interpretacją korzystniejszą dla ukaranego przedsiębiorcy. Jednak biorąc pod uwagę

poglądy prezentowane aktualnie w orzecznictwie, które idzie w kierunku wliczania

wszystkich dni, tj. także dnia, w którym sprawozdanie wpłynęło do organu41, jak również

wykorzystując wiedzę pozyskaną na szkoleniach, przy naliczaniu kary pieniężnej

w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia w przekazaniu sprawozdań w 2017 r.

uwzględnialiśmy również dzień złożenia sprawozdania. Taki sposób wyliczania kary jest

stosowany przez organ konsekwentnie w całym 2017 r.

(dowód: akta kontroli str. 393-408, 870-874, 1992-2003, 2041-2109)

3. Urząd w trzech przypadkach nierzetelnie prowadził działania w zakresie nakładania kar

pieniężnych za złożenie po terminie, określonym w art. 9n ust. 2 u.p.c.g., półrocznych

sprawozdań przez podmioty wpisane do rejestru działalności regulowanej.

38 Dz. U. z 2005 r. Nr 165 poz. 1373, ze zm. Rozporządzenie zostało wydane na podstawie art. 58 oraz art. 87

§ 5 Ordynacji podatkowej. 39 Decyzja Nr 12/2016 z 27.10.2016 r. 40 Decyzja Nr 13/2016 z 27.10.2016 r. 41 M.in. wyrok Sądu Administracyjnego siedziba w Poznaniu z dnia 29 marca 2017 IV SA/Po 955/16.

http://lex.nik.gov.pl/lex/index.rpc#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Powszechny.1911995:part=a87&full=1

13

W przypadku podmiotu, który złożył sprawozdanie:

- 9 sierpnia 2016 r. (9 dni po terminie) zawiadomienie o wszczęciu postępowania Urząd

sporządził dopiero 7 września 2016 r., a decyzję wydano 27 października 2016 r.

(Decyzja nr 12/2016 nakładająca karę pieniężna na podmiot DE LUX Usługi

Porządkowe Zygmunt Bielecki),

- 8 sierpnia 2016 r. (8 dni po terminie) zawiadomienie o wszczęciu postępowania Urząd

sporządził dopiero 7 września 2016 r., a decyzję wydano 27 października 2016 r.

(Decyzja nr 13/2016 nakładająca karę pieniężna na podmiot MPK Pure Home Sp. z o.o.

SK),

- 17 lutego 2017 r. (17 dni po terminie) zawiadomienie o wszczęciu postępowania Urząd

sporządził dopiero 30 marca 2017 r., a decyzję wydano 20 czerwca 2017 r. (Decyzja nr

2/2017 nakładająca karę pieniężna na podmiot Usługi Komunalne i Transportowe

Łukasz Wilk).

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że u.c.p.g. (…) nie wskazuje terminu, w którym Organ

zobowiązany jest wszcząć postępowanie administracyjne ws. nałożenia kary pieniężnej za

przekazanie sprawozdania po terminie. Zgodnie z komentarzem do k.p.a. autorstwa

B. Adamiak Wszczęcie postępowania z urzędu (z inicjatywy organu administracyjnego)

winno być poprzedzone czynnościami wewnętrznymi ustalającymi fakt istnienia sprawy

otwartej do rozpatrzenia i załatwienia w drodze decyzji. Artykuł 61 § 3 k.p.a. nie reguluje

daty wszczęcia postępowania z urzędu. Za datę tę należy przyjąć pierwszą czynność wobec

strony (Iserzon, Komentarz, s. 142 i 143). Pierwszą czynnością jest zawiadomienie

o wszczęciu postępowania (art. 61 § 4). W orzecznictwie przyjmuje się, że za datę tę można

uznać pierwszą czynność w postępowaniu. Tak w postanowieniu z 22.4.1981 r., SA

1089/81 (ONSA 1981, Nr 1, poz. 34) NSA przyjął: "Datą wszczęcia postępowania

administracyjnego może być przesłuchanie świadka, jako pierwsza czynność podjęta przez

organ administracji z urzędu". W wyroku z 4.3.1981 r., SA 654/81 (ONSA 1981, Nr 1, poz.

15) NSA przyjął: "Wobec faktu, że Kodeks postępowania administracyjnego nie rozstrzyga

sposobu ustalenia daty wszczęcia postępowania administracyjnego z urzędu, za datę taką

można uznać dzień pierwszej czynności dokonanej w sprawie, której postępowanie dotyczy,

przez organ do tego uprawniony, działający w granicach przysługujących mu kompetencji,

pod warunkiem że o czynności tej powiadomiono w sprawie".

Należy wskazać, że w przeszłości miały miejsce przypadki, kiedy Organ przygotowywał się

do wszczęcia postępowania w stosunku do przedsiębiorcy, natomiast wina za nie

dostarczenie sprawozdania wynikała z opieszałości operatora pocztowego, za

pośrednictwem którego, zostało ono wysłane.

Zdaniem NIK wszczynanie postępowań w przedmiotowych sprawach dopiero po upływie

ok. miesiąca było nieuzasadnione. Mimo, że w przepisach nie określono terminu na

wszczęcie postępowania z urzędu, to z ogólnych zasad postępowania administracyjnego

wynika obowiązek szybkości postępowania (art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.

Kodeks postępowania administracyjnego42). Obowiązek nałożenia kary pieniężnej za

nieterminowe złożenie sprawozdania wynika z art. 9x ust. 1 pkt 5 u.c.p.g. A zatem sam fakt

niedotrzymania terminu złożenia sprawozdania jest podstawą do wszczęcia postępowania

i wydania decyzji w tej sprawie. Wysokość kary naliczana jest za każdy dzień opóźnienia

bez względu na okoliczności powodujące opóźnienie.

(dowód: akta kontroli str. 2004-2006, 393-408, 2041-2109, 2124, 2148-2154)

42 Dz. U. z 2017 r. poz. 1257.

14

4. Stwierdzono opieszałe egzekwowanie przez Gminę kary pieniężnej od podmiotu Usługi

Komunalne i Transportowe Łukasz Wilk.

Po przeprowadzonym postępowaniu, Decyzją Nr 2/2017 z 20.06.2017 r. na ww. podmiot

została nałożona kara pieniężna w wysokości 1 700 zł za przekazanie po terminie

sprawozdania z prowadzonej działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od

właścicieli nieruchomości za II półrocze 2016 r. Termin na uiszczenie ww. kary upłynął

z dniem 16 sierpnia 2017 r., a wezwanie do zapłaty43 zostało wysłane dopiero 30

października 2017 r. Podjęcie przez Gminę działań egzekucyjnych w przedmiotowej sprawie

(sporządzenie wezwania) nastąpiło w dniu zgłoszenia przez NIK zapytania dot. ww.

podmiotu.

Naczelnik Wydziału Finansowego wyjaśnił, że zwłoka w wysłaniu wezwania powstała

w wyniku niedopatrzenia - istnieją dwa podmioty o podobnej nawie i takim samym nazwisku.


5. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt. 9 lit. c) u.c.p.g. Gmina ma obowiązek udostępniać na stronie

internetowej urzędu gminy m.in. informacje o osiągniętych przez gminę w danym roku

kalendarzowym, wymaganych poziomach recyklingu, przygotowania do ponownego użycia

i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających

biodegradacji przekazywanych do składowania.

Dane o osiągniętych w 2015 i 2016 r. poziomach recyklingu, przygotowania do ponownego

użycia i odzysku innymi metodami dotyczące innych niż niebezpieczne odpadów

budowlanych i rozbiórkowych udostępnione na stronach internetowych Gminy44:

- http://bip.piaseczno.eu/ oraz http://odpady.piaseczno.eu/ w wyznaczonych zakładkach

z wyodrębnionymi danymi (wskazano tam następujące poziomy: 2015 r. - 92,66%,

2016 r. - 66,93%),

- http://bip.piaseczno.eu/ w analizach stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie

Miasta i Gminy Piaseczno za 2015 i 2016 r. (2015 r. - 91,84%, 2016 r. - 66,93%),

były niezgodne z danymi wykazanymi w Sprawozdaniach Burmistrza z realizacji zadań

z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2015 i 2016 r. (2015 r. - 86,9%,

2016 r. - 67,7%).

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że występujące różnice wynikają z braku naniesienia

aktualizacji wskazanych danych po sporządzeniu korekt sprawozdań Burmistrza z realizacji

zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2015 i 2016 r.

W toku kontroli NIK dokonano korekty ww. danych udostępnionych w wyznaczonych

zakładkach (z wyodrębnionymi danymi) na stronach internetowych Gminy:

http://bip.piaseczno.eu/ oraz http://odpady.piaseczno.eu/45.

(dowód: akta kontroli str. 393-402, 417-421, 423-428, 588-674, 984-1061, 2142-2143)

NIK zwraca uwagę, na potrzebę wprowadzenia w Gminie systemowego rozwiązania, które

zapewniałoby cykliczną weryfikację otrzymywanych przez Gminę od podmiotów

zewnętrznych danych sprawozdawczych z dokumentacją źródłową. Jak wykazała kontrola,

dane ze sprawozdań tych podmiotów mogą zawierać błędy, a zatem nie powinny być

przenoszone bez weryfikacji do opracowywanego przez Gminę rocznego sprawozdania

z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi. Stwarza to bowiem

43 Wezwanie do zapłaty nr 000649/17. 44 Według stanu na dzień 11.10.2017 r. 45 Ponowne oględziny stron internetowych Gminy przeprowadzono w dniu 16.11.2017 r.

Uwaga dotycząca badanej działalności








15

ryzyko przekazywania marszałkowi województwa informacji niezgodnych ze stanem

faktycznym.

Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości,

realizację przez Gminę zadań w powyższym zakresie. Formułując pozytywną ocenę, NIK

uwzględniła, że pomimo wynikającego z nierzetelnych danych sprawozdawczych

niewielkiego zniekształcenia informacji o osiągniętym w 2016 r. ww. poziomie recyklingu,

Gmina osiągnęła wymagany poziom tego wskaźnika.

2. Rzetelność szacowania kosztów zagospodarowania odpadów i ustalania

opłat oraz efektywność egzekwowania należności z tytułu opłat za

gospodarowanie odpadami

2.1. Zgodnie z art. 9tb ust. 1 u.c.p.g. Gmina Piaseczno terminowo sporządziła Analizy stanu

gospodarki odpadami komunalnymi za lata 2015-2016. Analizy, zgodnie z art. 9tb ust. 3

u.c.p.g, zostały upublicznione na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta

i Gminy jak również na stronie Urzędu Miasta i Gminy Piaseczno (www.piaseczno.eu –

zakładka gospodarka odpadami).

Powyższe Analizy nie zostały uaktualnione w związku z korektami sprawozdań rocznych

z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za ww. lata46. Korekty

dotyczyły minimalnego poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku

innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych w ww.

okresie. Naczelnik WGO wyjaśniła, że sporządzone korekty sprawozdań nie miały istotnego

wpływu na stan gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie.

Analiza za 2015 r. nie została również skorygowana w związku z korektą w dniu 28 kwietnia

2016 r. sprawozdania Rb-27 w zakresie należności i zaległości z tytułu opłat za

gospodarowanie odpadami komunalnymi. Naczelnik WGO wyjaśniła, że z uwagi na

upływający termin na sporządzenie bilansu sprawą priorytetową stało się poprawne

sporządzenie zestawień finansowych dla całej Gminy, w toku wykonywanych czynności

umknął uwadze fakt uaktualnienia danych w zatwierdzonej Analizie za rok 2015.

(dowód: akta kontroli str. 418-421, 592-606, 632-641, 984-1061, 1145-1146, 1160-1232,

2010-2023)

Kontrola wykazała również rozbieżność w podanym poziomie recyklingu, przygotowania do

ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów

budowlanych i rozbiórkowych osiągniętym w 2015 r. – w Analizie za 2015 r. podano

91,84%, natomiast w Analizie za 2016 r. – 92,7%.

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że rozbieżności wynikają z nieuwzględnienia w analizach

wszystkich dokonywanych w trakcie 2016 r. korekt ww. poziomu recyklingu (m.in. w analizie

za 2016 r. odniesiono się tylko do jednej z dwóch dokonywanych korekt).


2.2. Stosownie do wymogów określonych w u.c.p.g, Rada Miejska w Piasecznie:

- ustaliła stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za odpady komunalne

zbierane i odbierane w sposób selektywny oraz za odpady komunalne, które nie są

zbierane i odbierane w sposób selektywny (art. 6k ust. 2a i ust. 3 u.c.p.g.)47,

46 W związku z tym istnieją rozbieżności odnośnie poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia

i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych, i tak wg Analizy za 2015 r. – poziom ten wyniósł 91,84%, wg sprawozdania za 2015 r. – 86,9%; wg Analizy za 2016 r. – poziom ten wyniósł 66,9%, wg sprawozdania za 2016 r. – 67,7%.

47 Uchwała nr 78/V/2015 z 18.02.2015 r. szczegółowo opisana w pkt 1.3. niniejszego wystąpienia.

Ocena cząstkowa


http://www.piaseczno.eu/

16

- w przypadku nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy (nieruchomości te

zostały w Gminie Piaseczno włączone do systemu gospodarowania odpadami) określiła

opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi (zarówno zbieranymi

i odbieranymi w sposób selektywny, jak i nieselektywny) – art. 6j ust. 3 u.c.p.g48,

- określiła szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania

odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów,

w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie

odpadami komunalnymi49 (art. 6r ust. 3 u.c.p.g). Uchwała nr 571/XXII/2016 zawiera

wszystkie elementy określone w art. 6r ust. 3-3d u.c.p.g.

(dowód: akta kontroli str. 1306)

2.3. Stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi zostały określone przez Radę

Miejską w Piasecznie w kwietniu 2013 r. i do dnia zakończenia kontroli nie były zmieniane.

Miesięczną stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ustalono na 9 zł od

osoby, w przypadku odpadów zbieranych i odbieranych w sposób selektywny oraz 18 zł od

osoby, jeżeli odpady nie są zbierane w sposób selektywny. W przypadku nieruchomości, na

których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, ustalono różne stawki

w zależności od pojemności pojemnika oraz od tego, czy odpady są zbierane i odbierane

w sposób selektywny czy nieselektywny. Rada Miejska ustaliła również stawki opłaty za

gospodarowanie odpadami komunalnymi od domku letniskowego lub innej nieruchomości

wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe50.

Ustalając stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi Gmina Piaseczno oparła się

na analizie stanu istniejącego w zakresie gospodarki odpadami na terenie Gminy oraz

analizie modelu funkcjonowania systemu. Powyższe analizy zwierały dane m.in. na temat

liczby ludności zameldowanej na pobyt stały i czasowy (w rozbiciu na miasto i obszar poza

miastem) w latach 1994-2011, liczby osób zameldowanych na terenie poszczególnych

sołectw, liczbę nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych (działalność gospodarcza

i domki letniskowe) oraz liczby podmiotów gospodarczych na terenie Gminy.

W dokumentach znalazła się analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami w Gminie

(m.in. wykaz przedsiębiorców odbierających odpady, ilość odpadów zebranych w 2010

i 2011 r.) oraz propozycja podziału Gminy na sektory w celu odbierania odpadów

komunalnych od mieszkańców. Na podstawie liczby mieszkańców w latach 2005-2011

(dane z Urzędu Miasta i Gminy), z uwzględnieniem prognozy demograficznej GUS dla

powiatu piaseczyńskiego, w analizach zawarto prognozę demograficzną dla Gminy,

zakładając przyrost liczby ludności na poziomie 2-1% rocznie. Wskazano proponowane

modele organizacji systemu, rekomendowaną częstotliwość wywozu odpadów,

rekomendowany sposób naliczania ceny na odbiór i zagospodarowanie odpadów (ryczałt).

Do kalkulacji stawek za gospodarowanie odpadami wykorzystano również kwoty podane

w ofertach złożonych w przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od

właścicieli nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych na terenie Gminy Piaseczno

w okresie od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2015 r. W przetargu na odbiór

i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych

i niezamieszkałych oraz utworzenie i prowadzenie Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów

Komunalnych na terenie Gminy Piaseczno w latach 2016 r. – 2018 r. wykorzystano dane

48 J.w. 49 Uchwała nr 571/XXII/2016 z 15.06.2016 r. szczegółowo opisana w pkt 1.3. niniejszego wystąpienia. 50 Uchwała nr 216/X/2015 Rady Miejskiej w Piasecznie z 01.07.2015 r. w sprawie ustalenia zryczałtowanej

stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 6362).

17

z pierwszego okresu funkcjonowania systemu podając m.in. dane na temat liczby

mieszkańców oraz liczby nieruchomości wg złożonych deklaracji.


2.4. W latach 2016-2017 (do 22 września) Burmistrz nie wydawał decyzji o wysokości opłaty

za gospodarowanie odpadami komunalnymi w odniesieniu do właścicieli nieruchomości,

którzy nie złożyli deklaracji albo w przypadkach gdy dane zawarte w deklaracji budziły

uzasadnione wątpliwości. Według wyjaśnień Naczelnik WGO, w tym okresie do

mieszkańców były wysyłane pisma dotyczące wyjaśnienia przyczyn niezłożenia deklaracji,

wyjaśnienia wątpliwości co do liczby osób zgłoszonych w deklaracji (m.in. brak zgłoszonych

nowonarodzonych dzieci) w wyniku czego właściciele nieruchomości składali nowe

deklaracje o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami lub stosowane wyjaśnienia

i oświadczenia. Z przekazanego przez Naczelnik WGO zestawienia wynika, że w ww.

okresie Urząd Miasta i Gminy Piaseczno skierował do mieszkańców Gminy/właścicieli

nieruchomości 163 pisma w sprawie złożenia deklaracji lub wyjaśnień przyczyn niezłożenia

deklaracji51 oraz 296 pism w sprawie wyjaśnień co do liczby osób zgłoszonych w deklaracji

(weryfikacja deklaracji w związku z narodzinami dziecka).

W wyniku kontroli 24 pism52 skierowanych przez Urząd do mieszkańców nieruchomości

stwierdzono, że we wszystkich przypadkach mieszkańcy złożyli deklaracje lub korekty

deklaracji bądź też oświadczenia, że na terenie danej nieruchomości nikt nie zamieszkuje

i nie powstają odpady komunalne.

(dowód: akta kontroli str. 5-31, 46-118, 1305)

2.5. Gmina posiada odrębny rachunek bankowy do obsługi systemu gospodarowania

odpadami komunalnymi, na który wpływają środki z opłat za odpady komunalne oraz

z którego ponoszone są wydatki związane z systemem.

Przychody z tytułu gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie Piaseczno wyniosły

w 2015 r. – 12 107,8 tys. zł, w 2016 r. – 12 341,9 tys. zł, a w I półroczu 2017 r. – 12 507,4

tys. zł. Koszty wyniosły odpowiednio 11 162,5 tys. zł, 12 369,9 tys. zł i 5 469,2 tys. zł.

Uwzględniając stan należności i zobowiązań na początek roku wystąpiła nadwyżka

przychodów nad kosztami w kwocie 2 505,3 tys. zł w 2015 r. oraz 1 557,2 tys. zł w 2016 r.

Biorąc pod uwagę przychody i koszty danego roku, w 2015 r. przychody z opłat za

gospodarowanie odpadami komunalnymi przewyższały koszty (o 945,4 tys. zł), natomiast

w 2016 r., koszty były wyższe od przychodów o 28,1 tys. zł.

Dochody uzyskane przez Gminę z tytułu wpłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi

wyniosły 12 082,5 tys. zł w 2015 r., 11 875,4 tys. zł w 2016 r. i 6 460,5 tys. zł w I połowie

2017 r. Wydatki poniesione w 2015 r. wyniosły 11 156,7 tys. zł, w 2016 r. – 12 365,1 tys. zł,

w I połowie 2017 r. – 4 572,8 tys. zł. W 2015 r. wpływy z opłat za gospodarowanie

odpadami komunalnymi pokryły więc w pełni wydatki tego roku, natomiast w 2016 r. wydatki

przewyższyły dochody o 489,8 tys. zł.


Jak wyjaśniła Naczelnik WGO, środki z nadwyżki, jaka wystąpiła w 2015 r. zostały

przekazane na lokaty i wprowadzone do budżetu w 2016 r. Na koniec 2016 r. stwierdzono

również nadwyżkę i dokonano przesunięcia środków na lokaty, a następnie wprowadzono je

51 63 pisma w 2016 r. oraz 100 pism w 2017 r. (do 22 września). 52 Kontrolą objęto 12 pism wysłanych przez Urząd w sprawie złożenia deklaracji lub wyjaśnień przyczyn

niezłożenia deklaracji oraz 12 pism w sprawie wyjaśnień liczby osób zgłoszonych w deklaracji.

18

do budżetu na 2017 r.53. Występujące nadwyżki środków wykorzystane zostały, wg

wyjaśnień Naczelnik WGO, na usprawnienie systemu (np. na prowadzenie mobilnych

punktów, zwiększenie częstotliwości odbioru odpadów wielkogabarytowych z budynków

wielolokalowych w III sektorze, rozszerzenie nieodpłatnie przyjmowanych odpadów

w PSZOK).


2.6. Rzetelność ustalania przez Gminę liczby mieszkańców zobligowanych do ponoszenia

opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi sprawdzono na podstawie wybranej

losowo próby 210 nieruchomości54. W wyniku kontroli ustalono, że dla 10 nieruchomości nie

zostały złożone deklaracje o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

ani dokumenty, że na terenie danej nieruchomości nie powstają odpady komunalne55

(szczegółowy opis w części dotyczącej uwag do kontrolowanej działalności).


2.7. W okresie objętym kontrolą stan zaległości wynosił:

- na koniec 2015 r. – 1 048,3 tys. zł (co stanowiło 8,7% dochodów uzyskanych w trakcie

roku) i dotyczył 4 652 dłużników,

- na koniec 2016 r. – 1 616,3 tys. zł (co stanowiło 13,6% dochodów) i dotyczył 5 282

dłużników,

- na dzień 30 czerwca 2017 r. – 1 624,7 tys. zł (co stanowiło 25,1% dochodów) i dotyczył

5 703 dłużników


Wzrost zaległości na koniec 2016 r. w stosunku do stanu zaległości na koniec 2015 r. był

spowodowany, wg wyjaśnień Naczelnika WGO faktem, iż w 2016 r. zastosowano § 7 ust. 3

rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania

wierzycieli należności pieniężnych56, zgodnie z którym wierzyciel przesyła niezwłocznie

upomnienie, w przypadku gdy łączna wysokość należności pieniężnych wraz z odsetkami

z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnej przekroczy dziesięciokrotność

kosztów upomnienia albo gdy okres do upływu terminu przedawnienia należności pieniężnej

jest krótszy niż 6 miesięcy. Zdaniem Naczelnika WGO, zastosowanie powyższych

uregulowań w 2016 r. wpłynęło na wzrost zaległości, w związku z tym, od 2017 r.

upomnienia wysyłane są od kwoty zaległości powyżej 50 zł.

(dowód: akta kontroli str. wyjaśnienia z 1232-1239, 1548-1622)

Szczegółową kontrolą objęto działania Gminy w celu odzyskania zaległości z tytułu opłat za

gospodarowanie odpadami komunalnymi w odniesieniu do 20 dłużników57. Badanie

wykazało, że:

- w przypadku 19 dłużników Urząd podejmował działania windykacyjne, z tym, że

w większości przypadków działania te były opieszałe (szczegółowy opis w części

dotyczącej nieprawidłowości),

53 Środki wprowadzono do budżetu na 2016 r. i 2017 r. uchwałami Rady Miejskiej w Piasecznie

nr 386/XV/2015 z 16.12.2015 r., nr 393/XV/2015 z 16.12.2015 r., nr 516/XX/2016 z 13.04.2016 r., nr 715/XXVI/2016 z 26.10.2016 r., nr 754/XXVII/2016 z 23.11.2016 r.

54 Losowanie proste, bez zwracania przy użyciu Pomocnika kontrolera z przekazanego przez Wydział Finansowy Urzędu Miasta i Gminy Piaseczno wykazów nieruchomości zabudowanych zawierających łącznie 20 714 pozycji.

55 Wg stanu na 18 października 2017 r. 56 Dz. U. z 2017 r. poz. 1483. Przepis został uchylony z dniem 8 września 2016 r. 57 Kontrolą objęto po 10 największych dłużników wg stanu na dzień 1 stycznia i 31 grudnia 2016 r.

19

- w jednym przypadku dłużnik sam uregulował zaległość zanim Gmina podjęła działania

(zapłaty dokonano z opóźnieniem wynoszącym od 25 do 55 dni od wyznaczonego

terminu zapłaty58).


2.8. W sprawie wpływu wdrażania nowych wymagań w zakresie selektywnego zbierania

odpadów komunalnych (czyli w podziale na frakcje, o których mowa w rozporządzeniu

Ministra Środowiska w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych

frakcji odpadów) na koszty funkcjonowania systemu, Naczelnik WGO poinformowała, że

w chwili obecnej trudno ocenić ten wpływ. Porównując liczbę obecnie odbieranych frakcji

z nowymi wymogami wynika, że liczba frakcji zwiększy się o jedną frakcję tj. papier. Frakcja

ta powstanie z wyłączenia odpadów z papieru oraz odpadów opakowaniowych z tektury

z frakcji suchej. Obecnie frakcja sucha odbierana jest z częstotliwością co dwa tygodnie.

Jeśli ustalimy, iż nowe frakcje tj. frakcja papier oraz frakcja metal i tworzywa sztuczne

odbierane są raz w miesiącu to wówczas liczba odbiorów nie ulegnie zwiększeniu.

W zamian za odpady suche odbierane co dwa tygodnie czyli średnio dwa razy w miesiącu

będą odbierane papier a następnie metal i tworzywa sztuczne. Przy takim założeniu koszty

transportu nie powinny wzrosnąć. Obowiązek odpowiedniego oznaczenia pojemników

będzie generował dodatkowe koszty tj. koszty zakupu naklejek. Według dokonanego

rozeznania rynku przyjmując ok. 19 000 nieruchomości, zakup naklejek to koszt rzędu ok.

56 000 zł. Do tego należałoby doliczyć koszty usługi oznakowania pojemników. Największy

wpływ na koszty funkcjonowania systemu może mieć odbiór frakcji odpadów

biodegradowalnych tj. odpadów kuchennych oraz zielonych (w myśl pojawiających się

interpretacji). Kwestią niezwykle trudną jest organizacja odbioru tej frakcji odpadów

z zabudowy wielorodzinnej. Przy obecnym systemie odbierania odpadów komunalnych

otrzymujemy zgłoszenia od zarządców wspólnot mieszkaniowych o braku miejsca na

pojemniki do segregacji. Być może zmianie powinny ulec przepisy prawa budowlanego

regulujące kwestię wielkości altanek śmietnikowych.

We wrześniu 2017 r. Gmina Piaseczno zleciła wykonanie analizy sposobu postępowania

z odpadami komunalnymi (szczegółowy opis zawarto w pkt 1.6. niniejszego wystąpienia).

Jak wyjaśniła Naczelnik WGO, dokonana analiza jak również pojawiające się tendencje na

rynku odpadów, tj. rozstrzygnięcia obecnie ogłaszanych przetargów na odbiór

i zagospodarowanie odpadów pozwolą na oszacowanie kosztów ewentualnego wdrożenia

nowych zasad.


W działalności kontrolowanej jednostki w powyższym zakresie stwierdzono następujące

nieprawidłowości:

1. Kontrola wykazała rozbieżności w masie niektórych rodzajów odpadów wykazanych

w Analizie stanu gospodarki odpadami komunalnymi za 2016 r. i rocznym sprawozdaniu

Burmistrza z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi

sporządzonym w marcu 2017 r. Rozbieżności dotyczyły następujących odpadów:

- wg Analizy PSZOK zebrał 7,6 Mg odpadów o kodzie 17 04 05; wg Sprawozdania – 2,2 Mg,

- wg Analizy PSZOK zebrał 2,2 Mg odpadów o kodzie 17 03 80; wg Sprawozdania – 6,5 Mg,

- wg Analizy PSZOK zebrał 3,4 Mg odpadów o kodzie 20 01 32; wg Sprawozdania – 0,5 Mg.

58 Dotyczy OK_000357.


20

Również dane dotyczące należności z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami

komunalnymi podane w Analizie za 2016 r. są niezgodne z ewidencją księgową i nie zostały

pomniejszone o kwotę dokonanych umorzeń.

Naczelnik WGO wyjaśniła, że spowodowane to było omyłkami.

(dowód: akta kontroli str. 393-402, 592-606, 984-1022, 1145-1146, 1170-1178, 2010-2023)

2. Stwierdzono rozbieżności pomiędzy danymi zawartymi w rocznych sprawozdaniach

Burmistrza z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za lata

2015-2016 a danymi zawartymi w załącznikach do sprawozdań SG-01 za ww. okres.

Rozbieżności dotyczyły trzech pozycji, tj.:

- masy zużytego sprzętu elektronicznego i elektrycznego, w tym niebezpiecznego

(w poz. 10 i 11 załączniku do sprawozdania SG-01 za 2015 r. nie uwzględniono danych ze

niektórych firm odbierających te odpady),

- masy odpadów niebezpiecznych (w wersie 07 załącznika do sprawozdania SG-01 za

2016 r. nie uwzględniono wszystkich odpadów o kodzie 20 01 32).

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że spowodowane to było omyłkami.


3. Urząd wysyłał upomnienia do dłużników zalegających z opłatami z tytułu gospodarowania

odpadami komunalnymi kilka razy w roku, a upomnienia dotyczyły najczęściej zaległości

powstałych w ciągu kilku lub nawet kilkunastu miesięcy. Czas, jaki minął od daty powstania

najstarszej zaległości wskazanej w upomnieniu do daty wysłania do dłużnika upomnienia

wynosił od 34 do 432 dni. Od daty powstania najmłodszej zaległości wykazanej

w upomnieniu do dnia wysłania upomnienia wynosił od 0 do 377 dni, z tym, że w większości

przypadków upomnienia te wysyłane były w terminie powyżej 30 dni od daty powstania

najmłodszej zaległości. Jedynie w 13 przypadkach (na 117 upomnień objętych kontrolą)

wysłane zostały upomnienia dotyczące zaległości za jeden miesiąc, z tym że zostały one

wysłane w terminie od 19 do 137 dni od daty powstania tej zaległości (w tym pięć upomnień

w terminie do 30 dni). W trakcie kontroli stwierdzono również przypadki niewysłania

upomnień, pomimo, że należności były regulowane nieterminowo59. Naczelnik Wydziału

Finansowego wyjaśnił, że upomnienia wystawiane są cyklicznie co najmniej dwa razy

w roku. W praktyce wygląda to następująco: aby wystawić upomnienia zbiorczo należy

w systemie wybrać zakres kart kontowych dla których upomnienia mają być wystawione.

Przyjęto praktykę wyboru zakresu tysiąca kart czyli ok OK_000001 do OK_0010000,

ponieważ z takiego zakresu generuje się około 100 upomnień, co do których jest również

wystawiana książka nadawcza przekazywana do Urzędu Pocztowego – zgodnie

z zaleceniem operatora pocztowego książka nadawcza nie powinna zawierać więcej niż 100

pozycji. Natomiast w latach 2014-2015 były to zakresy do 500 kart ponieważ system nie

pozwalał wybrać większego powodując przerwanie zadania. Zatem wystawianie upomnień

obejmujące zaległości od założonej kwoty było rozłożone w czasie tak aby można było dla

wszystkich kart z zaległościami je wystawić. Po wysłaniu upomnień realizowane są

wszystkie czynności zmierzające do jak najszybszego wyegzekwowanie należności od

podatników, tj.: wprowadzenie dat doręczenia upomnień ze zwrotnych potwierdzeń odbioru

korespondencji oraz dat doręczenia korespondencji doręczonej w trybie art. 150 ustawy

Ordynacja podatkowa, księgowanie wpłat, bieżąca obsługa interesantów wyjaśniających

59 Np. dłużnik nr OK_025967 uregulował należności z terminem płatności od 10.02.2016 do 10.05.2016

z opóźnieniem wynoszącym od 134 do 223 dni, dłużnik nr OK_023994 uregulował należności z terminem płatności od 10.03.2017 do 10.05.2017 z opóźnieniem wynoszącym od 119 do 179 dni.

21

swoje zaległości oraz zgłaszających wątpliwości, co do kwoty zaległości wskazanej

w upomnieniu.

Najwyższa Izba Kontroli zauważa, że zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra

Finansów w sprawie postępowania wierzycieli należności pieniężnych, wierzyciel przesyła

zobowiązanemu upomnienie niezwłocznie, w szczególności jeżeli łączna wysokość

należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia w terminie należności

pieniężnych przekroczy dziesięciokrotność kosztów upomnienia i nie zostały podjęte

działania informacyjne. We wszystkich przypadkach objętych badaniem miesięczna rata

zaległości przewyższała dziesięciokrotność kosztów upomnienia.

Zdaniem NIK, stosowana w Urzędzie zasada wysyłania upomnień kilka razy w ciągu roku60,

jest sprzeczna z ww. przepisem, który mówi o niezwłoczności wysyłania upomnień.

Wysyłanie upomnień kilka razy w ciągu roku może również spowodować sytuację, w której

dłużnik nie będzie w stanie uregulować zaległości z uwagi na ich wysokość wykazaną

w upomnieniu zawierającym zaległości dotyczące kilku miesięcy. Należy również zauważyć,

że o sposobie egzekucji należności nie mogą decydować wymagania operatora

pocztowego.

Ponadto, jak wynika z ustaleń kontroli, nie ma jednolitości w odniesieniu do działań Gminy

w zakresie wysyłania upomnień do dłużników – upomnienia wysyłane są po jednym, kilku

lub nawet kilkunastu miesiącach od powstania pierwszej zaległości, niezależnie od kwoty

zaległości61.


4. W Urzędzie nierzetelnie podejmowano działania w zakresie wystawiania tytułów

wykonawczych w stosunku do zobowiązanych. Tytuły wykonawcze nie były wystawiane

w terminach wynikających z upomnień. Kontrolą objęto 45 tytułów wykonawczych

wystawionych przez Urząd w odniesieniu do 12 dłużników62. Ww. tytuły wykonawcze zostały

wystawione w terminie od 6 do 575 dni od dnia, w którym upłynął termin na zapłatę

zaległości wskazany w upomnieniu. Zgodnie z § 8 ww. rozporządzenia w sprawie

postępowania wierzycieli, upomnienia wysyłane przez Urząd zawierały wezwanie do

uiszczenia opłaty z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania

egzekucyjnego po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia. Urząd powinien wystawiać

tytuły wykonawcze niezwłocznie po upływie terminu wynikającego z upomnienia.

Naczelnik Wydziału Finansowego poinformował, że dla lepszej organizacji pracy przyjęto,

że tytuły wykonawcze wystawiane są dwa razy w roku po zakończeniu wysyłania upomnień

(tj. po wyjaśnieniu z osobami, które otrzymały upomnienia ich zasadności, wprowadzeniu

potwierdzeń odbioru upomnień oraz sprawdzeniu czy zaległości objęte upomnieniami

zostały opłacone). W pierwszej kolejności wystawiane są tytuły wykonawcze na największe

zaległości. W przypadku jednego dłużnika, od dnia zapłaty wskazanego w upomnieniach do

dnia wystawienia tytułu wykonawczego minęło od 25 do 575 dni. Ponadto Naczelnik

wyjaśnił, że pracownik Wydziału w chwili wprowadzania zwrotki z ostatniego upomnienia

zauważył, że mimo wcześniejszych upomnień nadal są zaległości i że brak jest tytułu

wykonawczego, w związku z tym został on wystawiony. NIK zauważa, że tytuł wykonawczy

został wystawiony dopiero 10 października 2017 r., a obejmował zaległości powstałe od

60 W sprawach objętych kontrolą upomnienia wysyłane były najczęściej dwa lub trzy razy w roku. 61 np. do dłużnika nr OK_019306 wysyłano upomnienia obejmujące zaległości za okres od 3 do 13 miesięcy

– opłata miesięczna 198 zł; w przypadku innego podmiotu – okres obejmujący zaległości od jednego do 7 miesięcy – opłata miesięczna 720 zł.

62 Spośród 20 dłużników objętych kontrolą, Urząd wystawił tytuły wykonawcze w odniesieniu do 12 dłużników. W pozostałych przypadkach Urząd wysyłał upomnienia, po otrzymaniu których dłużnicy uregulowali zaległości z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

22

października 2015 r. Fakt zauważenia braku tytułu wykonawczego po tak długim czasie

może świadczyć o braku dostatecznej bieżącej kontroli nad całym procesem.


5. Spośród 48 tytułów wykonawczych objętych kontrolą, w jednym przypadku stwierdzono,

że tytuł wykonawczy nie został wysłany do urzędu skarbowego63. Dopiero w trakcie kontroli

skierowano go do urzędu skarbowego. Podobna sytuacja miała miejsce z jednym

z upomnień, które nie zostało wysłane do dłużnika64. Naczelnik Wydziału Finansowego

wyjaśnił, że najprawdopodobniej wystąpił błąd podczas generowania pliku do wydruku

(dokumenty te nie zostały wydrukowane). Zdaniem NIK, pracownik wystawiający tytuły

wykonawcze oraz upomnienia każdorazowo powinien sprawdzić, czy wszystkie dokumenty

zostały wydrukowane, podpisane przez upoważnione osoby oraz wysłane do dłużnika lub

urzędu skarbowego.


6. Kontrola wykazała, że w Urzędzie nie wydawano postanowień, o których mowa

w art. 62 § 4 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym w sprawie zaliczenia wpłaty na poczet

zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę oraz kosztów upomnienia wydaje się

postanowienie, na które służy zażalenie, z zastrzeżeniem § 4a65. Jak wyjaśnił Naczelnik

Wydziału Finansowego wpłaty są automatycznie księgowane na poczet najstarszych

zaległości, a postanowienia nie są wystawiane, ponieważ działanie takie spowodowałoby,

że po każdym zaksięgowaniu dnia należałoby przeanalizować każdą kartę i każdą wpłatę

pod kątem czy podatnik wpisał w tytule przelewu na jakie należności należy wpłatę zaliczyć.

Po czym na każde takie księgowanie wydawać postanowienia zgodnie z powołanym wyżej

przepisem. Zdaniem NIK, każda sytuacja, o której mowa w art. 62 § 4 Ordynacji podatkowej

bezwzględnie wymaga wydania postanowienia z urzędu, chyba, że zachodzą przesłanki

określone w § 4a.


Kontrola wykazała, że dla 10 z objętych badaniem 210 nieruchomości ujętych w wykazie

nieruchomości zgłoszonych do podatku od nieruchomości brak jest deklaracji lub

dokumentów potwierdzających, że na danej nieruchomości nie powstają odpady. Naczelnik

WGO wyjaśniła, że są to nieruchomości niezamieszkałe – pustostany lub domy w budowie.

Dodatkowo, w celu potwierdzenia tego faktu, Urząd skierował w trakcie kontroli NIK

(w październiku 2017 r.) do właścicieli dziewięciu nieruchomości66 pisma o wyjaśnienie

przyczyn niezłożenia deklaracji. Zdaniem NIK, wiedza Urzędu o tym, że dana nieruchomość

nie jest zamieszkała i nie powstają na niej odpady komunalne, powinna być każdorazowo

i niezwłocznie udokumentowana, np. w formie notatki, protokołu oględzin lub stosownego

wyjaśnienia właściciela nieruchomości. (dowód: akta kontroli str. 1132-1144, 1633-1660)

Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości,

realizację przez Gminę zadań w powyższym zakresie.

63 Dotyczy tytułu wykonawczego nr FN-GO.3162.2.000203/14 z dnia 4.12.2014 (dłużnik nr OK_023519). 64 Upomnienie obejmujące raty za lipiec i sierpień 2014 r. dłużnika nr OK_001401. 65 W którym mowa o przypadkach, kiedy takie postanowienie wydaje się wyłącznie na wniosek. 66 W jednym przypadku nie było konieczności wysyłania pisma.

Uwagi dotyczące badanej działalności

Ocena cząstkowa

23

3. Szczelność wdrożonego systemu gospodarowania odpadami

3.1. Z dniem 1 lipca 2013 r. Gmina Piaseczno przejęła obowiązki odbioru odpadów

komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie Gminy Piaseczno, na których nie

zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne67. Przeprowadzone w toku kontroli

badanie rzetelności ustalania przez Gminę liczby mieszkańców zobligowanych do

ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (pkt 2.6. niniejszego

wystąpienia) wskazuje, że wdrożony w Gminie system gospodarowania odpadami

komunalnymi zapewniał identyfikację podmiotów uczestniczących w systemie. Ponadto,

ustalenia kontroli (zawarte w obszarze pkt 2 niniejszego wystąpienia) wskazują również, że

Gmina zapewniła pobieranie opłat od wszystkich podmiotów objętych systemem

gospodarowania odpadami komunalnymi.

(dowód: akta kontroli str. 2125, 2127-2128)

3.2. W okresie objętym kontrolą, nadzór nad realizacją przez właścicieli nieruchomości

obowiązków w zakresie postępowania z odpadami komunalnymi sprawowano m.in. poprzez

wysyłanie pism urzędowych dotyczących: stosowania złych pojemników do gromadzenia

odpadów oraz konieczności ich wymiany na takie, które spełniają określone wymogi

(44 pisma), nieprawidłowej segregacji odpadów (62 pisma), wyjaśnień w zakresie liczby

osób zgłoszonych w deklaracji (296 pisma), złożenia deklaracji o wysokości opłaty za

gospodarowanie opadami lub wyjaśnień w sprawie przyczyny jej niezłożenia (163 pisma).

Kontrolę jakości segregacji odpadów przeprowadzały również podmioty odbierające

odpady. W przypadku gdy rodzaj odpadów budził wątpliwości, pozostawiano czerwoną

kartkę z informacją o złej segregacji i powiadamiano o tym Gminę68.

Naczelnik WGO wyjaśniła, że w Gminie zauważono tendencję do tego, iż mieszkańcy

składali deklarację zmniejszającą liczbę osób z uwagi na zgon, natomiast bardzo mało

zgłoszeń dotyczyło nowonarodzonych dzieci. W związku z tym na początku 2017 r. WGO

zwrócił się do Wydziału Spraw Obywatelskich o przygotowanie wykazu nowonarodzonych

dzieci, na podstawie którego przygotowywano stosowne pisma. Ponadto, w 2016 r.

nastąpiła zmiana wykonawców odbierających odpady i w tym okresie wykonawcy

rozpoznawali teren. W 2017 r. wykonawcy zgłaszali Gminie informacje o nieprawidłowej

segregacji odpadów. W niektórych rażących przypadkach niezbędne było przeprowadzanie

kontroli w terenie.


W latach 2016-2017 Gmina przeprowadzała kontrole dot. systemu zagospodarowania

odpadów komunalnych, w tym w szczególności:

- w 2016 r. skontrolowano 31 podmiotów wpisanych do rejestru działalności regulowanej

w zakresie spełniania przez nich ustawowych wymagań. Po kontroli 13 podmiotów

złożyło wniosek o wykreślenie z rejestru,

- w 2016 r. przeprowadzono kontrolę PSZOK w celu sprawdzenia wykonania zaleceń

pokontrolnych wskazanych przez WIOŚ. Stwierdzono usunięcie wskazanych

nieprawidłowości w szczególności dot. konieczności rozdzielenia odpadów

pochodzących z terenu Gminy Piaseczno i Lesznowola,

- w 2016 i 2017 r. przeprowadzono łącznie siedem kontroli w terenie dotyczących m.in.

jakości selektywnej zbiórki odpadów oraz stosowania właściwej liczby pojemników,

67 Uchwała Rady Miejskiej nr 750/XXVII/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. szczegółowo opisana w pkt 1.3.

niniejszego wystąpienia. 68 Gmina w takich przypadkach wysyłała pisma przypominające zasady prawidłowej segregacji

z jednoczesnym pouczeniem o konsekwencjach ich nieprzestrzegania.


24

- w 2016 i 2017 r. Straż Miejska na wniosek Naczelnika WGO skontrolowała dwie

prywatne posesje, których właściciele nie złożyli deklaracji. Po kontroli w jednym

przypadku mieszkaniec złożył deklarację, w drugim stwierdzono, że na danej posesji nikt

nie zamieszkuje.

Ponadto, w 2016 r. Gmina kontrolowana była przez WIOŚ w zakresie realizacji zadań

wynikających z u.c.p.g. w okresie od 2013 r. do I połowy 2016 r69. W 2017 r.

przeprowadzono również kontrolę wewnętrzną WGO w zakresie prawidłowości realizacji

zadań oraz obciążenia poszczególnych stanowisk pracy w 2016 r i w I połowie 2017 r70.

Gmina w celu kontroli realizacji, przez podmioty odbierające odpady, obowiązku w zakresie

postępowania z odpadami komunalnymi stosowała weryfikację systemu pozycjonowania

satelitarnego GPS pojazdów. Odczytywano i weryfikowano dane o położeniu danego

pojazdu (przebieg trasy pojazdu) i miejscach jego postoju oraz o miejscach załadunku

i wyładunku odpadów. Na telefoniczne zgłoszenie Gminy dostarczano harmonogram prac

losowo wybranych tras samochodów wraz z kwitami wagowymi potwierdzającymi

wyładunek odpadów w regionalnej instalacji.

W drugiej połowie 2017 r.71 Gmina przeprowadziła również kontrolę jednego z podmiotów

odbierających odpady – PUK Piaseczno w zakresie spełniania wymagań z art. 9d u.c.p.g.

W wyniku kontroli nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości.


3.3. W okresie objętym kontrolą, na terenie Gminy funkcjonował jeden stacjonarny punkt

selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzony przez przedsiębiorstwo PUK

Piaseczno na podstawie umowy obowiązującej od 2 stycznia 2016 r.72 W PSZOK

zapewniono przyjmowanie m.in. przeterminowanych lekarstw i chemikaliów, zużytych baterii

i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów

wielkogabarytowych, zużytych opon, odpadów zielonych oraz odpadów budowlanych

i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne. W umowie przewidziano m.in., że:

- PSZOK otwarty jest 6 dni w tygodniu od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–18.00

oraz w soboty w godzinach 9.00–17.00, z wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy,

- PSZOK jest obsługiwany przez co najmniej jednego pracownika firmy, która go

prowadzi, w godzinach jego otwarcia,

- odpady komunalne pochodzące od właścicieli nieruchomości zamieszkałych

i niezamieszkałych są przyjmowane po okazaniu dokumentu potwierdzającego

zamieszkanie lub prowadzenie firmy na terenie Gminy Piaseczno (np. dowód osobisty,

kopia deklaracji, dowód opłaty za odpady itp.).

Przeprowadzone w toku kontroli oględziny PSZOK potwierdziły zgodność jego

funkcjonowania z ww. zasadami. Rozdzielano odpady pochodzące z terenu Gminy

Piaseczno i Lesznowoli. Poszczególne frakcje odpadów były przechowywane

w oddzielnych, specjalnie oznakowanych pojemnikach.

Poza ww. stacjonarnym punktem zlokalizowanym na terenie miasta Piaseczno, w Gminie

funkcjonowały także okresowo działające (mobilne) punkty zbiórki odpadów. W 2016 r.

69 Kontrola wykazała m.in., że odpady przyjmowane do PSZOKu z terenu Gminy Piaseczno i Lesznowola były

gromadzone razem, co mogło powodować podawanie błędnych mas przyjętych odpadów od mieszkańców ww. gmin.

70 Kontrola nie wykazała istotnych nieprawidłowości. Zwrócono uwagę m.in. na możliwość wystąpienia błędów/rozbieżności w półrocznych sprawozdaniach składanych Burmistrzowi oraz na możliwość wykorzystania prawa do kontroli zarówno samych przedsiębiorców, jak i właścicieli nieruchomości.

71 Kontrolę przeprowadzono w dniach 4-26 października 2017 r. 72 Umowa nr GO.7031.18.2015.WB zawarta w dniu 6 listopada 2015 r.

25

Gmina zleciła prowadzenie takich punktów w sześciu lokalizacjach73. W ramach

podpisanych umów wykonawcę zobowiązano m.in. do zapewnienia, co najmniej jednego

pracownika do obsługi punktu, przyjmowania odpadów komunalnych od mieszkańców

Gminy po okazaniu dokumentu potwierdzającego zamieszkanie lub prowadzenie firmy na

terenie Gminy oraz zapewnienia odpowiedniej liczby kontenerów i pojemników.

W 2017 r., z uwagi na duże ilości odpadów biodegradowalnych, przewidziano uruchomienie

w październiku i listopadzie dodatkowego mobilnego punktu zbiórki odpadów

segregowanych74. Umowę w tym zakresie podpisano 29 września 2017 r.

Naczelnik WGO podała, że funkcjonujące na terenie Gminy PSZOK w pełni zaspakajają

potrzeby mieszkańców w zakresie możliwości pozbycia się wytwarzanych przez nich

odpadów komunalnych. W stacjonarnym PSZOK przyjmowane są przede wszystkim

odpady komunalne, które nie są odbierane bezpośrednio z nieruchomości. Aby wyjść

naprzeciw potrzebom mieszkańców w zakresie odbioru takich odpadów jak m.in.: papa,

wełna mineralna i gałęzie w wysokości powyżej 1m, Gmina zawarła dodatkową umowę

z PUK Piaseczno, na ich przyjmowanie w PSZOK75.


3.4. Wszystkie podmioty odbierające odpady z terenu Gminy w okresie objętym kontrolą,

zostały wpisane do rejestru działalności regulowanej. Wpisy zawierały informacje określone

w art. 9b ust. 4 u.c.p.g.

Zgodnie z dyspozycją art. 9c ust. 9 i 10 u.c.p.g., Burmistrz przekazał Marszałkowi

Województwa Mazowieckiego wykaz podmiotów wpisanych do rejestru działalności

regulowanej oraz wykreślonych z tego rejestru w 2016 r.76. Powyższy wykaz odzwierciedlał

faktyczne zmiany rejestru dokonywane w 2016 r.77 oraz zawierał wszystkie dane, o których

mowa w art. 9b ust. 4 u.c.p.g.


3.5. Ustalono, że podmiot - PUK Piaseczno, z którym Gmina podpisała umowę na odbiór

i zagospodarowanie odpadów komunalnych z sektora I i II Gminy Piaseczno spełniał

wymagania określone w art. 9d ust.1 u.c.p.g., tj. m.in.: utrzymywał odpowiedni stan

pojazdów, posiadał odpowiednie wyposażenie oraz usytuowanie i wyposażenie bazy

magazynowo-transportowej78.

W wyniku przeprowadzonych w toku kontroli oględziny terenów zlokalizowanych w sektorze

I Gminy Piaseczno stwierdzono m.in., że w dniu oględzin ww. podmiot odbierał odpady

zgodnie z podpisaną z umową.


73 Piaseczno – Zalesie Dolne, Głosków, Piaseczno u zbiegu ulic Wołodyjowskiego i 11 Listopada, Żabieniec,

Zalesie Górne, Złotokłos. Punkty w Głoskowie, Piasecznie – Zalesie Dolne oraz w Zalesiu Górnym działały w następujących terminach: 30 kwietnia, 14 i 28 maja, 11 i 25 czerwca, 9 i 23 lipca, 6 i 20 sierpnia, 3 i 17 września, 1, 15 i 29 października, 12 i 26 listopada, w godzinach 9.00-17.00. Punkty w Piasecznie u zbiegu ulic Wołodyjowskiego i 11 Listopada oraz w Żabieńcu działały w następujących terminach: 10 i 24 września, 8 i 22 października, 5 i 19 listopada, w godzinach 9.00-17.00. Punkt w miejscowości Złotokłos działał raz w miesiącu zarówno 2016 r. jak i 2017 r.

74 W Wólce Kozodawskiej – punkt czynny w dniach 14 i 28 października oraz 4 i 25 listopada 2017 r. w godzinach 9.00-17.00.

75 Umowa nr GO.7031.18.2015.WB zawarta w dniu 26 kwietnia 2015 r. Umowa obowiązuje od dnia jej podpisania do 31 grudnia 2018 r.

76 Wykaz został przesłany marszałkowi w ustawowym terminie, tj. 04.01.2017 r. 77 W 2016 r. wpisano do rejestru dwóch przedsiębiorców, a wypisano 13. 78 Ustaleń w tym zakresie dokonano m.in. na podstawie dokumentacji pokontrolnej, po kontroli PUK Piaseczno

przeprowadzanej przez Gminę w 2017 r.

26

3.6. W zawartych z Gminą umowach podmioty odbierające i zagospodarowujące odpady

z I, II i III sektora Gminy (w tym PSZOK) zostały zobowiązane do przekazywania

odebranych (lub zebranych) odpadów do instalacji, o których mowa w art. 9e i 9ea u.c.p.g.

Ze złożonych sprawozdań wynikało, że z obowiązku tego się wywiązywały79.


3.7. Odnośnie tzw. „dzikich wysypisk”, Naczelnik WGO wyjaśniła, że Gmina nie prowadzi ich

rejestru, ponieważ na terenie Gminy problem ten nie występuje. Sprzątanie porzuconych

punktowo odpadów wykonywane jest systematycznie, co powoduje, że nie tworzą się dzikie

wysypiska. Naczelnik WGO dodała, że utrzymaniem porządku na terenach publicznych

Gminy zajmuje się Wydział Utrzymania Terenów Publicznych80. Codziennie opróżniane są

kosze uliczne oraz zbierane odpady wzdłuż ulic, z rowów i parków. Ponadto, mieszkańcy

zgłaszają telefonicznie lub drogą elektroniczną zauważone przez siebie „porzucone”

odpady. Wszystkie takie odpady są na bieżąco sprzątane.

W okresie 2015 – I połowa 2017 r. zlokalizowano jedno „dzikie wysypisko”. Jego likwidacja

miała miejsce w czerwcu 2017 r., a koszt usunięcia wyniósł 15 250 zł. Przeprowadzone

w toku kontroli oględziny miejsca występowania ww. wysypiska potwierdziły jego skuteczną

likwidację.

Na podstawie analizy informacji dotyczących problemu występowania tzw. „dzikich

wysypisk” w Gminie Piaseczno, dostępnych na stronach internetowych (z okresu

2015-2017), stwierdzono m.in., że na stronie http://piasecznonews.pl/lasy-tona-w-

smieciach/ (portal) zamieszczony został artykuł (z 04.05.2017 r.) o odpadach porzucanych

m.in. w lesie w Runowie w Gminie Piaseczno.

Naczelnik WGO wyjaśniła m.in., że portal, na którym ukazała się informacja o rzekomym

„dzikim wysypisku” nie jest administrowany przez Gminę, dlatego nie może ona brać

odpowiedzialności za informacje w nim zawarte. Miejsce porzuconych odpadów w lesie

w Runowie jest praktycznie niemożliwe do zidentyfikowania. Lasy, które znajdują się

w okolicy Runowa sąsiadują z Wólką Pracką oraz Szczakami. Nie wiemy też w jakim czasie

zostało wykonane zdjęcie. Teren ten (wzdłuż ul. Pałacowej w Wólce Prackiej) był sprzątany

przez służby gminne w dniu 21 i 22 kwietnia 2017 r. Można więc przypuszczać, że zdjęcie

umieszczone na portalu pochodzą sprzed tego okresu.

Ponadto Naczelnik wyjaśniła, że mieszkańcy Gminy o zauważonych, porzuconych

odpadach informują Urząd telefonicznie lub za pomocą poczty elektronicznej, nie ma więc

potrzeby śledzenia informacji pojawiających się w Internecie. Z reguły informacje te są mało

precyzyjne.

Na podstawie przeprowadzonych w toku kontroli oględzin czterech losowo wybranych

terenów zalesionych zlokalizowanych w miejscowości Runów i okolicach (w związku

z informacjami zamieszczonym w sieci Internet ww. artykule), stwierdzono występowanie

w jednej z lokalizacji zbioru porzuconych odpadów81. W związku z powyższym, w toku

79 Badanie obejmowało sprawozdania za 2016 r. 80 W tym Wydziale zatrudnionych jest 9 pracowników ds. gospodarczych tworzących tzw. brygadę do spraw

porządkowych na terenach publicznych. Pracownicy wyposażeni są w 3 samochody oraz odpowiedni sprzęt.

81 Teren zalesiony oddalony o ok. kilkadziesiąt metrów od ul. Radnych w miejscowości Głosków (teren ten znajdował się w odległości ok. kilkudziesięciu metrów od granicy pomiędzy miejscowościami Głosków i Runów).

http://piasecznonews.pl/lasy-tona-w-smieciach/

http://piasecznonews.pl/lasy-tona-w-smieciach/

27

kontroli, Gmina podjęła stosowne działania, tj. poinformowała właścicieli działki o zaleganiu

odpadów i obowiązku ich uprzątnięcia.

(dowód: 5-31, 423-453, 468-473, 2007-2040, 2110-2117)

NIK zwraca uwagę, na potrzebę rozszerzenia działań Gminy w zakresie pozyskiwania

informacji o porzuconych odpadach o cykliczną weryfikację danych dostępnych w sieci

Internet. Przeprowadzona w toku kontroli weryfikacja „internetowych doniesień”

jednoznacznie wskazuje na zasadność uwzględniania tego źródła informacji w ww.

działaniach Gminy.

(dowód: 5-31, 423-453, 468-473, 2007-2040, 2110-2117)

W działalności kontrolowanej jednostki w powyższym zakresie nie stwierdzono

nieprawidłowości.

Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie realizację przez Gminę zadań w powyższym

zakresie.

IV. Uwagi i wnioski

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba

Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej

Izbie Kontroli82, wnosi o:

1. Podawanie w przedkładanych marszałkowi województwa sprawozdaniach z realizacji

zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi rzetelnie zweryfikowanych

danych o łącznej masie odebranych odpadów.

2. Stosowanie zgodnego z obowiązującymi przepisami sposobu liczenia okresu

opóźnienia przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej nakładanej na podmioty wpisane

do rejestru działalności regulowanej, które przekazały po terminie półroczne

sprawozdanie.

3. Rzetelne prowadzenie działań w zakresie nakładania kar pieniężnych za złożenie po

terminie, określonym w art. 9n ust. 2 u.p.c.g., półrocznych sprawozdań przez podmioty

wpisane do rejestru działalności regulowanej.

4. Bezzwłoczne wysyłanie upomnień do podmiotów, które nie uiściły kary pieniężnej za

złożenie po terminie półrocznych sprawozdań.

5. Wykazywanie rzetelnych, spójnych danych dotyczących gospodarowania odpadami we

wszystkich dokumentach sporządzanych przez Urząd (sprawozdaniach Burmistrza

z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, Analizach stanu

gospodarki odpadami komunalnymi, załącznikach do sprawozdań SG-01) oraz

informacjach publikowanych na stronach internetowych Urzędu.

6. Bezzwłoczne wysyłanie upomnień do dłużników zalegających z opłatami za

gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wystawianie tytułów wykonawczych

w terminach wynikających z upomnień.

7. Wydawanie postanowień w sprawie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości

podatkowych, odsetek za zwłokę oraz kosztów upomnienia, o których mowa art. 62 § 4

Ordynacji podatkowej.

82 Dz. U. z 2017 r. poz. 524.

Uwaga dotycząca badanej działalności


Ocena cząstkowa

Wnioski pokontrolne

28

V. Pozostałe informacje i pouczenia

Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach, jeden dla

kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli.

Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo

zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie

21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Departamentu

Administracji Publicznej Najwyższej Izby Kontroli.

Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli,

w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania

uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach

niepodjęcia tych działań.

W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia

informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub

zmienionego wystąpienia pokontrolnego.

Warszawa, dnia 28 listopada 2017 r.

Najwyższa Izba Kontroli Departament Administracji Publicznej

Kontroler

Dyrektor Bogdan Skwarka

Cezary Domasik Główny specjalista kontroli państwowej

........................................................

........................................................ Podpis Podpis

Prawo zgłoszenia zastrzeżeń

Obowiązek poinformowania NIK o sposobie

wykorzystania uwag i wykonania wniosków

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE...(dowód: akta kontroli str. 5-34, 984-1061, 1749-1991, 2125) 6...

Documents

Transcript of WYSTĄPIENIE POKONTROLNE...(dowód: akta kontroli str. 5-34, 984-1061, 1749-1991, 2125) 6...