Wyniki i rekomendacje ewaluacji Programy Rewitalizacji ost 1€¦ · LPR m.st. Warszawy 2005-2013...
Transcript of Wyniki i rekomendacje ewaluacji Programy Rewitalizacji ost 1€¦ · LPR m.st. Warszawy 2005-2013...
Wyniki i rekomendacje ewaluacji Programu Rewitalizacji m. st. Warszawy
Rewitalizacja – jak pomóc w odnowie zdegradowanych dzielnic?
25 września 2013 r.
Centrum Promocji Kultury Praga Południe
dr Aleksandra Jadach-Sepioło,Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Plan prezentacji
1. LPR jako dokument strategiczny
2. Założenia i wyzwania LPR
3. Ocena stanu zaawansowania realizacji LPR
4. Wnioski i rekomendacje
2
LPR JAKO DOKUMENT STRATEGICZNY
3
LPR m.st. Warszawy 2005-2013
Lokalny Program Rewitalizacji m. st. Warszawy na lata 2005-2013 jest podstawowym dokumentem strategicznym przedstawiającym politykęwładz miasta w zakresie odnowy obszarów zdegradowanych. Obejmuje działania przestrzenne, społeczne i gospodarcze.
LPR nie jest dokumentem wykonawczym (planem działania), a strategią, w której zawarto:
•„cele pożądanych działań rewitalizacyjnych w skali całego miasta,
•priorytety i zasady realizacyjne Programu,
•brzegowe kryteria kwalifikowania obszarów i projektów,
•mechanizmy wdrażania, monitoringu i oceny efektów Programu,
•mechanizmy i źródła finansowania Programu” (LPR, s. 36). 4
Powiązania LPR z dokumentami planistycznymi i strategicznymi uchwalonymi w m.st. Warszawa
W LPR zostały one wymienione:
•Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uchwalone dla m. st. Warszawy 26 października 2006 r. – określające obszary zakwalifikowane przez władze planistyczne m. st. Warszawy do rehabilitacji, rekultywacji i rewaloryzacji;
•Strategia rozwoju m. st. Warszawy do 2020 r.;
•Społeczna Strategia Warszawy, Strategia rozwiązywania problemów społecznych na lata 2009-2020.
5
Polityka przestrzenna Warszawy a rewitalizacja
W SUiKZP wyróżniono dwa typy obszarów wymagających przekształceń:
• zmiana funkcji po rekultywacji,
•rehabilitacja/rewaloryzacja),
które pokrywają się częściowo z obszarami kryzysowymi wyznaczonymi w dzielnicach.
Nie wykorzystano kryjącej się za zapisami Studium analizy potencjału obszarów, np. w stosunku do obszarów dziedzictwa kulturowego.
Część obiektów podlegających rewaloryzacji silnie oddziałujących na przestrzeń publiczną i wpływających nie tylko na jej estetykę poprzez remonty, ale również poprawiające jakość tej przestrzeni poprzez zmianę funkcji (np. przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne na Skwerze Hoovera) nie zostało włączonych do mikroprogramów, choćby jako tło prowadzonej rewitalizacji.
6
Strategia Rozwoju m.st. Warszawy do 2020 rokuLPR odwołuje się do piątego celu strategicznego (Osiągnięcie w Warszawie trwałego ładu przestrzennego) i wynikającego z niego celu celu operacyjnego „Rewitalizacja obszarów zdegradowanych”.
Wymieniono następnie 4 programy wykonawcze zmierzające do jego realizacji:
•program 5.5.1. Rewitalizacja wybranych zdegradowanych fragmentów dzielnic, w tym o znaczeniu historycznym,
•program 5.5.2. Zagospodarowanie terenów poprzemysłowych i powojskowych na obszarze m. st. Warszawy,
•program 5.5.3. Zagospodarowanie terenów Portu Praskiego jako obszaru budownictwa mieszkaniowego i biurowego,
•program 5.5.4. Rewitalizacja osiedli mieszkaniowych z wielkiej płyty.
Program 1.3.4. (Rewitalizacja zdegradowanych zasobów mieszkaniowych) nie pojawia się w treści LPR. 7
PROJEKTY FLAGOWE?PROJEKTY FLAGOWE?Muzeum Warszawskiej PragiKoneser
ZAŁOŻENIA I WYZWANIA LPR
8
Misja LPR
Koordynacja wybranych polityk m. st. Warszawy na obszarach objętych rewitalizacją oraz wsparcie dzielnic w prowadzeniu działań ukierunkowanych na przywracanie do życia i zrównoważony rozwój określonych obszarów, które utraciły dotychczasowe funkcje społeczne i gospodarcze.
9
Założenia LPRDocelowy LPR to program, który obejmuje swoim zasięgiem
wszystkie dzielnice miasta stołecznego Warszawy.
Pełni rolę spójnej strategii rewitalizacji dla całego miasta,
realizowanej poprzez mikroprogramy opracowane przez dzielnice
miasta.
Określa działania o charakterze przestrzennym, społecznym i
gospodarczym.
Jest programem otwartym dla zewnętrznych beneficjentów.
Określa środki finansowe niezbędne do zrealizowania projektów
rewitalizacyjnych oraz sposób ich wydatkowania, z uwzględnieniem
zarówno środków miasta jaki podmiotów zewnętrznych oraz
możliwości wykorzystania funduszy strukturalnych i innych źródełzewnętrznych.
Jest objęty szerokimi konsultacjami społecznymi.
10
Kryteria i wskaźniki do oceny skuteczności działań rewitalizacyjnych
11
Kryteria WskaźnikiStopień, w jakim udało sięskoordynować podstawowe polityki miasta na terenach rewitalizowanych
Koordynacja i zrównoważenie wdrażania LPR:– wydatki majątkowe budżetu miasta przeznaczone na projekty
inwestycyjne w poszczególnych obszarach rewitalizowanych w przeliczeniu na 1 km kw. obszarów rewitalizacji w stosunku do wydatków majątkowych budżetu w przeliczeniu na 1 na km kw. w mieście ogółem;
– wydatki niemajątkowe budżetu miasta przeznaczone na projekty i działania realizowane w poszczególnych obszarach rewitalizowanych w przeliczeniu na mieszkańca w stosunku do wydatków niemajątkowych budżetu per capita ogółem;
– zróżnicowanie pod względem udziału ludności objętej procesami rewitalizacyjnymi w poszczególnych dzielnicach;- zróżnicowanie pod względem udziału prywatnych i pozarządowych środków finansowych w finansowaniu poszczególnych mikroprogramów dzielnicowych.
Względne zrównoważenie wdrażania LPR na terenie całej Warszawy – zrównoważenie udziału w programie rewitalizacji wszystkich dzielnic
Zintegrowany efekt rewitalizacji w skali całego miasta
Zintegrowany efekt rewitalizacji:– łączna powierzchnia zrewitalizowanych nieruchomości gruntowych,– łączna kubatura zrewitalizowanych nieruchomości budynkowych,– łączny efekt społeczny rewitalizacji – ocena jakościowa poprzez
badania społeczne ewaluacyjne,– łączny efekt gospodarczy rewitalizacji – ocena jakościowa poprzez
badania ewaluacyjne,– podsumowanie – bilans kosztów i korzyści rewitalizacji – ocena
jakościowa poprzez badanie ewaluacyjne.
OCENA STANU ZAAWANSOWANIA REALIZACJI LPR
12
Cele strategiczne w LPR
13
I. Ożywienie społeczno – gospodarcze poprzez
podniesienie jakości przestrzeni publicznej, zgodnie z
zasadami ładu przestrzennego i estetyki
II. Ochrona dziedzictwa kulturowego, rozwój turystyki i
kultury
III. Zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców oraz
poprawa
możliwości komunikacyjnych wewnątrz osiedli
IV. Integracja mieszkańców, zapobieganie i
przeciwdziałanie
Lata 2000-2006
Programem objęto:
•fragmenty 4 dzielnic: Pragi Północ, Pragi Południe, Śródmieścia i Woli – tereny zamieszkane,
•obszar powojskowy rejonu Fortu Bema w dzielnicy Bemowo.
W Lokalnym Uproszczonym Programie Rewitalizacji zaplanowano do realizacji w latach 2004-2006 na obszarze pilotażowym 26 projektów (Praga Północ – 9, Śródmieście – 6, Wola – 5, Praga Południe – 5, Bemowo – 1).
Większość projektów miała prowadzić do ożywienia społeczno-gospodarczego poprzez podniesienie jakości przestrzeni publicznej zgodnie z zasadami ładu przestrzennego i estetyki. Połowa projektów prowadzić miała do rozwoju turystyki i kultury w mieście.
14
Lata 2007-2013 (1)LPR składał się ze 137 projektów realizowanych na terenie m.st. Warszawy, w tym z 58 projektów dzielnicowych oraz 79 projektów beneficjentów zewnętrznych. W grupie beneficjentów zewnętrznych dominują wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe. Dość liczną grupęstanowią też parafie i związki wyznaniowe, w tym: Caritas Archidiecezji Warszawskiej, Gmina Wyznaniowa Żydowska oraz zgromadzenia sióstr zakonnych.
15
Lata 2007-2013 (2)Cele strategiczne LPR Odsetek projektów
rewitalizacyjnych
służących do realizacji
celu:
Cel I: Ożywienie społeczno-gospodarcze poprzez
podniesienie jakości przestrzeni publicznej zgodnie z
zasadami ładu przestrzennego i estetyki
91%
Cel II: Rozwój turystyki i kultury w oparciu o zasoby
dziedzictwa kulturowego
59%
Cel III: Zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców
oraz poprawa możliwości komunikacyjnych
wewnątrz osiedli
53%
Cel IV: Integracja mieszkańców, zapobieganie i
przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
70% 16
Lata 2007-2013 (3)Większość projektów rewitalizacyjnych wpisanych do Programu zlokalizowana jest na obszarach mieszkaniowych, zwłaszcza w zdegradowanych osiedlach blokowych.
Projekty dotyczą w największym stopniu problemów lokalnych a ich beneficjentami są przede wszystkim mieszkańcy budynków objętych projektem oraz przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na obszarach kryzysowych.
Część projektów sprzyjać ma aktywizacji gospodarczej.
Zakładano, że co piąty projekt rewitalizacyjny prowadzony będzie na terenach zieleni lub obszarach rekreacyjnych (parki, skwery).
Niewiele projektów zaplanowano do realizacji na terenach powojskowych i poprzemysłowych. Prowadzenie inwestycji na tych obszarach utrudniają sporne kwestie własnościowe lub brak chęci włączenia się właścicieli terenów do Programu.
17
Lata 2007-2013 (4)Większość projektów ma lokalny zasięg oddziaływania. Są to przede wszystkim projekty realizowane na obszarach mieszkaniowych i związane z ingerencją w tkankę mieszkaniową oraz aktywizacją i integracją mieszkańców.
Większość projektów o zasięgu miejskim i ponadmiejskim zakłada powstanie nowego obiektu, wprowadzenie nowej funkcji do istniejącego budynku, modernizację lub budowę ciągu komunikacyjnego bądź poprawę atrakcyjności turystycznej obszaru.
Do końca 2010 roku zrealizowano 19 projektów dzielnicowych, w 6 dzielnicach. Najwięcej projektów zakończono w 2007r. oraz w 2010 r.
18
Projekty zrealizowane do końca 2010 r.
19
Dzielnica Tytuł projektu
Lata
realizacji
Bemowo
Budowa Międzyszkolnego Bemowskiego Ośrodka Piłki Nożnej przy ulicy
Obrońców Tobruku w Warszawie 2005-2007
Bielany
Adaptacja budynku przy ul. Szegedyńskiej 13a na potrzeby „Mediateka” –
Biblioteki multimedialnej dla młodzieży oraz pomieszczenia dla Oddziału
Straży Miejskie 2008-2010
Praga
Południe
Modernizacja kamienicy przy ul. Lubelskiej 30/32 2005-2007
Restauracja terenów zieleni osiedla "TOR" ograniczonego ulicami: Kobielską,
Podskarbińską i Stanisławowską 2005-2006
Modernizacja kamienicy przy ul. Kamionkowskiej 49 2005-2006
Modernizacja kamienicy przy ul. Kobielskiej 88/92 2005-2007
Modernizacja parku ograniczonego ulicami: Grochowską, Podskarbińską,
Kobielską, Weterynaryjną 2005-2007
Praga
Północ
Renowacja kamienic praskich o znaczeniu historycznym wraz z adaptacją
pomieszczeń na cele społeczne 2003-2007
Opracowanie i przygotowanie nowych szlaków turystycznych - "Spacery po
Pradze" 2006-2009
Rewitalizacja przestrzeni ulicy Białostockiej 2007-2010
Projekty zrealizowane do końca 2010 r.
20
Dzielnica Tytuł projektu
Lata
realizacji
Rembertów
Rozbudowa i modernizacja Domu Dziennego Pobytu "centrum Złotego
Wieku" 2007-2009
Śródmieście
Remont i konserwacja murów obronnych Starego Miasta w Warszawie 2005-2008
Remont budowlano-konserwatorski tzw. "kamienicy artystycznej" przy
ul. Foksal 11 2006-2010
Remont dachu i elewacji oficyny północnej oraz remont dachu oficyny
południowej przy ul. Nowy Świat 18/20 2007-2009
Remont budynków przy ul. Brzozowej 6/8 i 6/8a 2006-2010
Remont zabytkowej kamienicy przy ul. Krakowskie Przedmieście 10 2007-2009
Modernizacja Placu Grzybowskiego w Warszawie 2009-2010
Wola
Rewitalizacja otoczenia fragmentów muru Getta Warszawskiego 2005
Rewitalizacja przestrzeni publicznej warszawskiej Woli - Osiedle
Muranów 2005
Rembertów
Rozbudowa i modernizacja Domu Dziennego Pobytu "centrum Złotego
Wieku" 2007-2009
Projekty kompleksowe• Adaptacja budynku przy
ul. Szegedyńskiej 13a na potrzeby „Mediateki” –Biblioteki multimedialnej dla młodzieży oraz pomieszczenia dla Oddziału Straży Miejskiej
• Renowacja kamienic praskich o znaczeniu historycznym wraz z adaptacją pomieszczeńna cele społeczne
21
WNIOSKI I REKOMENDACJE
22
Jeden program rewitalizacji dla Warszawy
Głównym problemem LPR jest brak określenia zakładanych efektów z punktu widzenia miasta jako całości.
W Programie nie przedstawiono analizy danych wyjściowych umożliwiającej określenie najistotniejszych zjawisk kryzysowych w strukturze całego miasta.
Programy ukierunkowane do wewnątrz dzielnic nie połączyły sięw jeden wspólny program.
23PYTANIE O PRIORYTETYPYTANIE O PRIORYTETY
Projekty ogólnomiejskie „zlepiacze”
W pierwszej kolejności należy przeanalizować możliwośćwypracowania projektów ogólnomiejskich w drodze integracji projektów rozpoczętych i niezakończonych w badanym okresie oraz wpisanych do mikroprogramów i nierealizowanych.
Powinno się promować projekty o wyraźnym charakterze rewitalizacyjnym – aktywizacja społeczno-gospodarcza i/lub elementy pobudzania działań kulturalnych w połączeniu z działaniami remontowo-modernizacyjnymi.
24
KONCENTRACJA PRZESTRZENNA I TEMATYCZNAKONCENTRACJA PRZESTRZENNA I TEMATYCZNA
Projekty dzielnicowe – rewitalizacja od wewnątrz
W strukturze programu powinny pozostać mikroprogramy z diagnoząproblemów dzielnic i projektami ukierunkowanymi na poprawęsytuacji w wyznaczonych obszarach dzielnic.
Projekty powinny być włączane do mikroprogramów nie tylko na podstawie wskaźników i w odniesieniu do określonych celów rewitalizacyjnych.
Projekty dzielnicowe, zwłaszcza w takich dzielnicach jak Bielany, Praga Północ, Praga Południe, Śródmieście i Wola, dobrze skupiają działania na obszarach szczególnie wymagających interwencji.
25
ODDOLNE PROJEKTOWANIEODDOLNE PROJEKTOWANIE
Finansowanie
Istotną trudnością we wdrażaniu programu i realizacji konkretnych projektów był brak środków finansowych.
Należy zwiększyć udział projektów dochodowych w strukturze projektów rewitalizacyjnych.
Należy ustalić hierarchię najistotniejszych projektów dla Miasta. Wśród nich należy założyć realizację wybranych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego z odpowiednim podziałem zadańi ryzyk, minimalizujących obciążeń dla miasta z tytułu realizacji projektu.
26
DYWERSYFIKACJA DYWERSYFIKACJA ŹŹRRÓÓDEDEŁŁ FINANSOWANIAFINANSOWANIA
Partnerstwo – konieczność
• Partnerstwo społeczne
Należy kontynuować tworzenie warunków do dialogu społecznego przez konsultacje społeczne i działania aktywizujące.
• Partnerstwo publiczno-prywatne
Dzielnice nie będą w stanie zrealizować dużej części projektów w zakładanym okresie ani w kolejnej perspektywie.
Rozwiązaniem może być wyodrębnienie wśród projektów ogólnomiejskich i dzielnicowych projektów przeznaczonych do realizacji w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.
27
Monitoring realizacji projektów i wdrażania LPR
28
DOBROWOLNODOBROWOLNOŚĆŚĆ UCZESTNICTWA I WARUNKOWOUCZESTNICTWA I WARUNKOWOŚĆŚĆWSPARCIAWSPARCIA
Dziękuję za uwagę!
29