1

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIA KL. II A GIMNAZJUM NR 1 IM. FRANCISZKA KRYSTY W ZAWOI CENTRUM

ROK SZKOLNY 2017/2018

ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI SŁUCHANIE: • rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie, • rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym, • rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację), • dostrzega w wypowiedziach możliwość manipulacji językowej, • potrafi wychwycić określone informacje. CZYTANIE: • rozwija właściwą technikę cichego czytania, • rozwija umiejętność szybkiego tempa czytania cichego, • zachowuje odpowiednią artykulację, linię melodyczną, zwraca uwagę na znaki interpunkcyjne, • czyta ze zrozumieniem teksty literackich, informacyjne, popularnonaukowe i użytkowe, • interpretuje przesłanie tekstów, • selekcjonuje treści tekstu, • charakteryzuje nadawcę w utworze, • odróżnia informacje o faktach od opinii, • rozróżnia rodzaje i gatunki czytanych utworów, • rozpoznaje wartości uniwersalne wpisane w dzieła literackie, • charakteryzuje związki pomiędzy tekstami, • rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (artykuł, wywiad, reportaż). SAMOKSZTAŁCENIE i DOCIERANIE DO INFORMACJI • samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych, • wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji, • korzysta ze słownika: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego, wyrazów obcych, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów literackich – w formie książkowej i elektronicznej. ŚWIADOMOŚĆ JĘZYKOWA • rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy, • rozpoznaje w zdaniach i w równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę – rozumie ich funkcje, • rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie. ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTÓW KULTURY ANALIZA opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło, • rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze, • wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa, składni i fonetyki, • rozpoznaje czytany utwór jako: komedię, dramat (gatunek), balladę, nowelę, hymn, powieść, • uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka,sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne, • rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne. INTERPRETACJA • przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją, • uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, • interpretuje głosowo wybrane utwory literackie. WARTOŚCI I WARTOŚCIOWANIE • ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, • omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe,

2

ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, wiara religijna, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość, •dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne. TWORZENIE WYPOWIEDZI MÓWIENIE I PISANIE • tworzy spójne wypowiedzi ustne (monologowe i dialogowe) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, - opis sytuacji i przeżyć, - zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów lub dzieł sztuki, - charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, - sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu i ze zdarzenia z życia, - rozprawka, - dedykacja; • dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada, • tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi, • dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze, • uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, • stosuje zasady etykiety językowej – wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji, łączącej go z osobą, do której mówi, • świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z Internetu. ŚWIADOMOŚĆ JĘZYKOWA • rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową, • precyzyjnie wysławia się; świadomie dobiera synonimy i antonimy dla wyrażenia zamierzonych treści, • stosuje ze zrozumieniem związki frazeologiczne, • stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, • przekształca części zdania pojedynczego w zdania podrzędne i odwrotnie, przekształca konstrukcje strony czynnej w konstrukcje strony biernej i odwrotnie,zamienia formy osobowe czasownika na imiesłowy i odwrotnie, • stosuje poprawne formy odmiany części mowy, • operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych. LEKTURY OBOWIĄZKOWE Uczeń zobowiązany jest przeczytać wszystkie lektury obowiązkowe, które zostały podane do wiadomości na pierwszej lekcji organizacyjnej.

KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KL. IIa

GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2017/2018

Ocenianie osiągnięć polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela języka polskiego poziomu

oraz postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do

wymagań edukacyjnych zawartych w programie nauczania, które wynikają z podstawy

programowej.

Oceniając wiedzę i umiejętności ucznia, nauczyciel korzysta z następujących kryteriów

odnoszących się do sześciostopniowej skali ocen.

STOPIEŃ NIEDOSTATECZNY (1)

Uczeń nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego

3

kształcenia. Nie interesuje się procesem dydaktycznym, nie uczestniczy w lekcji, jak

również nie odrabia zadanych prac i lekceważy podstawowe obowiązki szkolne.

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnił wymagań na ocenę dopuszczającą. Nie

jest wstanie wykonać z pomocą nauczyciela zadań o niewielkim stopniu trudności, a posiadane

braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają mu edukację na wyższym poziomie.

STOPIEŃ DOPUSZCZAJĄCY (2)

Uczeń opanował treści przedmiotowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji.

Zazwyczaj wykonuje proste, typowe zadania, a także rozwiązuje problemy o niskim stopniu

trudności, powtarzające się w procesie edukacji. W miarę regularnie odrabia zadane prace,

choć niektóre błędnie. Potrafi uczestniczyć w pracy na lekcji.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na

samodzielne lub z pomocą nauczyciela wykonywanie zadań o niewielkim stopniu trudności.

TERMINY I POJĘCIA:

- potrafi wymienić epoki literackie, zna periodyzację literatury, - umie znaleźć w tekście podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnia, - potrafi wskazać w wierszu podmiot mówiący, adresata wypowiedzi, - rozróżnia elementy świata przedstawionego, - nazywa uczucia bohaterów tworzy wyrazy przeciwne, grupuje rodzinę wyrazów, - wyszukuje proste związki frazeologiczne, - odróżnia poezję od prozy i dramatu, - zna podstawowe pojęcia z zakresu wiedzy o mediach: radio, TV, Internet, - posługuje się podstawową wiedzą z zakresu składni i fonetyki.

CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM:

- czyta płynnie,

- umie opowiedzieć,

- przeczytany tekst, posługuje się prostymi zdaniami, - potrafi wykorzystać podstawowe informacje zawarte w tekście, - umie zrelacjonować podstawowe treści przekazów medialnych.

SAMODZIELNE MYŚLENIE:

- wyciąga i formułuje proste wnioski,

- analizuje tekst z pomocą nauczyciela, - korzysta ze słowników, - odrabia wszystkie zadania domowe, - zna treści podstawowych lektur, - potrafi dokonać analizy świata przedstawionego i oceny postępowania bohaterów literackich omawianych lektur. TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU:

- buduje wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe,

4

- udziela odpowiedzi i informacji z odpowiednią intonacją, - wyraża własny punkt widzenia, - odpowiada na wskazany temat. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW/ KONTEKSTY:

- potrafi znaleźć podstawowe informacje w tekstach kultury,

- dostrzega zawarte w nich problemy główne, - z pomocą nauczyciela odnajduje niezbędne konteksty.

STOPIEŃ DOSTATECZNY (3)

Uczeń opanował najważniejsze treści przedmiotowe oraz posiada proste, uniwersalne

umiejętności rozwiązywania problemów typowych o średnim stopniu trudności. Jest dość

sumienny i raczej aktywny.

TERMINY I POJĘCIA:

- odczytuje symboliczne znaczenie wyrazów,

- nazywa wartości pozytywne i negatywne, - umie znaleźć określone wzorce, np. idealnego władcy, - wskazuje motywy działań bohaterów, - próbuje tworzyć proste związki wyrazowe, np. zwroty, wyrażenia, związki frazeologiczne, - posługuje się podstawową terminologią komputerową i medialną, - tworzy proste scenki dramatyczne, - wymienia poznane epoki literackie i kojarzy z ważnymi wydarzeniami historycznymi, - wykazuje się wiadomościami z zakresu budowy zdania, - analizy zdania pojedynczego i złożonego. - odróżnia głoskę od litery.

CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM:

- czyta płynnie z właściwą intonacja,

- próbuje interpretować czytane teksty epickie, liryczne i dramatyczne, - wykorzystuje informacje zawarte w tekście, - relacjonuje treści przekazów medialnych. SAMODZIELNE MYŚLENIE:

- analizuje samodzielnie reklamę,

- wyszukuje ukryty sens w tekście, - odnajduje myśl przewodnią zawartą w tekście, - wywiązuje się powierzonych zadań podczas prac zespołowych.

TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU:

- buduje wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe,

- przekazuje myśli w sposób jasny i zrozumiały, wyraża własny punkt widzenia, - spójnie opowiada na wybrany temat, - posługuje się odpowiednimi typami zdań, formami gramatycznymi, słownictwem. - próbuje posługiwać się formami wypowiedzi rozprawka, streszczenie, recenzja, sprawozdanie, - redaguje wszystkie formy wypowiedzi objęte programem z dopuszczeniem nielicznych błędów kompozycyjnych, stylistycznych i językowych.

5

ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW/ KONTEKSTY:

- dostrzega i potrafi się wypowiadać samodzielnie na temat kontekstów niezbędnych do interpretacji tekstów kultury.

STOPIEŃ DOBRY (4)

Uczeń opanował treści istotne w strukturze przedmiotu i sprawnie stosuje wiadomości w

sytuacjach typowych. Jest sumienny i dość aktywny. Potrafi samodzielnie rozwiązać

typowe zadania.

TERMINY I POJĘCIA:

- umie odczytać metaforę, wskazać wartość i pseudowartość,

- ocenia i wartościuje postawy bohaterów, - odróżnia realizm od fantastyki, - ocenia postawy bohaterów, - nazywa motywację działań, - przewiduje lub określa skutki działań, - wskazuje na cechy bajki, satyry, ballady, dramatu romantycznego, noweli,opowiadania, powieści, - wskazuje obrazy poetyckie w tekście, - umie stworzyć definicje, np. kary, winy, wiary, nadziei, - określa swój punkt widzenia, - zna periodyzację literatury, fakty i ważne wydarzenia historyczne, osadza w czasie istotne elementy historii literatury, - umie dokonać analizy składniowej zdania i fonetycznej wyrazu.

CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM:

- interpretuje czytane teksty epickie, liryczne i dramatyczne,

- myśli i działa wykorzystując wiadomości z tekstu,

- prawidłowo cytuje, - modyfikuje informacje zawarte w tekście. SAMODZIELNE MYŚLENIE:

- dokonuje krytycznej analizy,

- dostrzega i analizuje konteksty kulturowe, - dostrzega środki wyrazu i określa ich funkcje, - samodzielnie organizuje pracę zespołową.

TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU:

- wypowiada się na różne tematy, budując precyzyjne wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe,

- wyraża własny punkt widzenia w sposób jasny i przekonujący, - barwnie i spójnie opowiada na wybrany temat, - poprawnie posługuje się formami wypowiedzi: rozprawka, streszczenie, recenzja, sprawozdanie, - poprawnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programem nauczania, - zna zasady przypisów i bibliografii i próbuje je praktycznie zastosować.

ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW/ KONTEKSTY:

- wypowiada się swobodnie na temat sytuacji problemowych ukazanych w tekstach kultury,

6

- samodzielnie przywołuje konteksty, porównuje, wyciąga wnioski. STOPIEŃ BARDZO DOBRY (5)

Uczeń opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności. Sprawnie posługuje się zdobytymi

wiadomościami i korzysta z różnych źródeł informacji. Jest samodzielny, aktywny i

sumienny.

Uczeń wykonał większość zadań dodatkowych, a jego wiedza i umiejętności znacznie

wykraczają poza poziom programu ogólnego. Jest twórczy, aktywny i sumienny. Interesuje

się przedmiotem i rozwija się indywidualnie. Osiąga także sukcesy w konkursach i

olimpiadach przedmiotowych.

TERMINY I POJĘCIA:

- posługuje się pojęciami: pastisz, parodia, parafraza, antynomia, antropomorfizm,

- konfrontuje tekst literacki ze źródłami historycznymi, - dokonuje identyfikacji faktów i postaci, - przedstawia i wyjaśnia swój punkt widzenia, - wskazuje i interpretuje tragedię indywidualną,zbiorową, zagładę, motyw winy i kary, - nazywa wartości etyczne i moralne, umie się do nich ustosunkować, - wyszukuje i nazywa obrazy poetyckie, aforyzmy, - swobodnie posługuje się periodyzacją literatury, faktami historycznymi, kontekstem filozoficznym i kulturalnym, - odwołuje się do współczesnych kontynuacji literackich, - opanował treści z zakresu składni i fonetyki.

CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM:

- krytycznie czyta tekst inspirujący do konstruktywnego myślenia i działania,

- poprawnie analizuje źródła historyczne w kontekście poznanych dzieł literackich, - umie znaleźć różne formy przekazu.

SAMODZIELNE MYŚLENIE:

- zna literackie środki wyrazu, umie je wskazać i nazwać,

- bezbłędnie odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym, przenośnym i symbolicznym, - wypowiada się na różne tematy, posługując się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych, - pełni funkcję lidera, przewodnika, - potrafi stworzyć wskazany projekt edukacyjny. TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU:

- buduje precyzyjne wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe,

- udziela wyczerpujących odpowiedzi i informacji z odpowiednią intonacją, - wyraża własny punkt widzenia jasno i przekonująco, - sprawnie posługuje się formami wypowiedzi, - umiejętnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programem nauczania (notatka, opis: przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego, charakterystyka postaci,opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, esej szkolny, list: otwarty, motywacyjny,prywatny, dziennik, pamiętnik, notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł, ogłoszenie,instrukcja, regulamin, formularze i druki,

7

rozprawka,streszczenie, recenzja), - posiada umiejętność sprawnego stylizowania tekstu, - tworzy przypisy i bibliografię, - redaguje krótkie artykuły do pisma „Jedynka”, - praca jest poprawna pod względem stylistycznym i ortograficznym.

ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW/ KONTEKSTY:

- wypowiada się swobodnie na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami

kulturowymi,

- komentuje powiązania, wyjaśnia zależności, - formułuje problemy i proponuje sposoby ich rozwiązania.

STOPIEŃ CELUJĄCY (6)

Uczeń wykonał większość zadań dodatkowych, a jego wiedza i umiejętności znacznie

wykraczają poza poziom programu ogólnego. Jest twórczy, aktywny i sumienny. Interesuje

się przedmiotem i rozwija się indywidualnie. Osiąga także sukcesy w konkursach i

olimpiadach przedmiotowych.

TERMINY I POJĘCIA:

- potrafi wskazać: pokorę i oczyszczenie moralne,wartości uniwersalne,

- samodzielnie określa funkcję obrazów poetyckich, - potrafi tworzyć nauki moralne, – bierze odpowiedzialność za słowo, - umie wykorzystać do pracy komputer, zna terminologię komputerową, - dobrze zna terminologię teatralną i filmową, - bezbłędnie i swobodnie posługuje się terminologią literacką, językową i kontekstem epok literacko-kulturowym, - swobodnie porusza się po treściach epok literackich, - bezbłędnie zna chronologię literatury, - dokonuje analizy zdania wielokrotnie złożonego, - odróżnia fonemy od znaków.

CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM:

- poszerza znacznie swój krąg zainteresowań czytelniczych,

- sięga do literatury światowej, szukając kontekstów interpretacyjnych do wybranych zagadnień, - swobodnie porusza się w świecie nowości wydawniczych, - zna współczesne powieści i inne trendy literackokulturowe.

SAMODZIELNE MYŚLENIE:

- potrafi dyskutować na temat nowości literackich oraz związanych z nimi wydarzeń,

- korzysta z Internetu, szukając potrzebnych informacji, - tworzy projekt edukacyjny z uwzględnieniem korelacji treści literacko- kulturowych i filozoficznych.

TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU:

8

- jest inicjatorem i autorem dowolnego projektu edukacyjnego.

SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH Ocenie podlegać mogą następujące formy pracy i dokonania ucznia:

- testy kompetencyjne (1-2 w roku), - wypracowania (1-2 w roku), - kartkówka (obejmująca materiał z trzech ostatnich lekcji literackich lub gramatycznych lub ortograficznych i trwająca nie dłużej niż 20 minut) – na bieżąco, - praca klasowa (obejmuje niewielką partię materiału i trwa co najmniej 1 godzinę lekcyjną) – zgodnie z realizacją programu, - sprawdzian pisemny (obejmuje dział programowy i trwa co najmniej 1 godzinę lekcyjną) – zgodnie z realizacją programu, - test, - zadanie domowe – na bieżąco, - aktywność na zajęciach, - odpowiedź ustna, - oraz inne formy pracy i dokonań ucznia (np. dyskusja, referat, praca w grupach, praca samodzielna, praca pozalekcyjna, np. konkurs, olimpiada, ćwiczenie praktyczne, pokaz, prezentacja, projekt, redagowanie artykułów do „Jedynki”, wykonanie pomocy dydaktycznych, recytacja itp.). Aktywna praca jest oceniana plusem: 5 x „plus” = bardzo dobry, 5 x „minus” = niedostateczny. W każdym semestrze uczeń może dwukrotnie zgłosić nieprzygotowanie. Oceny bieżące z odpowiedzi oraz za wykonane zadania wpisywane są do zeszytu. Każda ocena

wpisana do zeszytu musi być potwierdzona podpisem rodzica. Uczeń i jego rodzice mają

możliwość konsultacji - dzień otwarty szkoły: każda pierwsza środa miesiąca od godz.16:00

do 17:00

Na lekcjach języka polskiego w gimnazjum nauczyciel stosuje Przedmiotowy System Oceniania, z którym uczniowie zapoznają się na początku nowego roku szkolnego. Zawiera on:

- wykaz umiejętności ocenianych na lekcjach języka polskiego, - sposoby oceniania poszczególnych umiejętności, - kryteria oceny długich i krótkich form wypowiedzi, - proponowaną ilość ocen za poszczególne umiejętności w semestrze, - sposoby informowania uczniów o osiągnięciach w nauce, - sposoby informowania rodziców o osiągnięciach uczniów, - zasady wystawiania ocen na semestr i koniec roku szkolnego.

Katarzyna Wilczyńska

9

TRYB I WARUNKI UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA ROCZNEJ OCENY KLASYFIKACYJNEJ

Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY IIa GIMNAZJUM NR 1 im. FRANCISZKA KRYSTY W ZAWOI

ROK SZKOLNY 2017/2018

TRYB:

A. Uczeń otrzymuje informację o przewidywanej ocenie z języka polskiego, w terminie i formie określonych w statucie szkoły.

B. Uczeń, po otrzymaniu informacji o przewidywanej ocenie z języka polskiego w terminie określonym w statucie szkoły, zgłasza nauczycielowi chęć uzyskania wyższej oceny. C. Ocena winna być wystawiona przed plenarną radą klasyfikacyjną w terminie

określonym w statucie szkoły.

WARUNKI: Uczeń:

1. Aktywnie i systematycznie uczestniczył w zajęciach języka polskiego (co

najmniej 80% obecności). 20% nieobecności nie wynika z wagarów i są to godziny usprawiedliwione.

2. W terminie oddawał prace domowe, zadania, testy, realizował projekty. 3. Okazał uzupełniony zeszyt przedmiotowy wraz z przygotowanymi przez

nauczyciela kartami pracy. 4. Przeczytał wszystkie lektury przewidziane programem nauczania. 5. Nie miał negatywnych adnotacji w „Karcie obserwacji zachowania” w

rubrykach: „brak zadania”, „odpisywanie zadań”, „przygotowane do lekcji materiały”.

6. Zaliczył w terminie ustalonym z nauczycielem obowiązkowe sprawdziany, prace klasowe, wypracowania, dyktanda itp., na których był nieobecny.

7. Opanował całą wiedzę i umiejętności zawarte w wymaganiach edukacyjnych na ocenę, o którą się ubiega.

8. Właściwie zachowywał się podczas lekcji języka polskiego 9. Zakres materiału podlegający sprawdzeniu w przypadku:

a) oceny rocznej, jeżeli śródroczna była wyższa od rocznej - materiał z II półrocza, b) oceny rocznej, jeżeli śródroczna była niższa lub taka sama - materiał obowiązujący w I i II półroczu.

10. Wynik pisemnego sprawdzianu wiadomości jest podstawą do ustalenia ostatecznej oceny.

11. Uczeń może dokonać podwyższenia oceny tylko o jeden stopień.

Katarzyna Wilczyńska

10