WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH:

Zasada podstawowa: Wykorzystujemy możliwie najmniej skomplikowaną formę wykresu, jeżeli to możliwe unikamy wykresów 3D (zaciemnianie treści), uwaga na kolory Proste szeregi dynamiczne -> wykresy liniowe Proste szeregi strukturalne -> wykresy kołowe Złożone szeregi -> wykresy słupkowe, kolumnowe

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: a) wykres liniowy

• przedstawia szereg liczbowy za pomocą linii, przeważnie łamanych, w ukł. współrzędnych prostokątnych,

• każdy z punktów łączony jest linią od pierwszej wartości do ostatniej. Ta forma wykresu wykorzystywana jest najczęściej dla przedstawienia danych zebranych w danym okresie czasu.

• Dzięki tej formie zaprezentowania danych możemy przedstawić zmienność danej zmiennej w badanym okresie czasu.

19000

19100

19200

19300

19400

19500

19600

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Lic

zba

lud

ośc

i

Ryc. Zmiana liczby ludności w mieście Wadowice. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

rok

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: a) wykres liniowy cd.

Wykres liniowy pomaga szybko i sprawnie przeanalizować zebrane dane, zauważyć występujące zmiany i trendy w czasie.

-40

-20

0

20

40

60

80

100

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 prz

yro

st n

atura

lny/s

ald

o m

igra

cji

rok

przyrost naturalny

saldo migracji

Ryc. Przyrost naturalny i saldo migracji w gminie Tomice w latach 1995-2013. Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS.

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: a) wykres punktowy

• dobrze sprawdza się w prezentowaniu zależności między dwoma zmiennymi oraz rozkładu zmiennej,

• jeżeli dysponujemy odpowiednio dużą bazą danych możemy sprawdzać korelacje (zależności) pomiędzy zmiennymi

• Nie używamy tego typu wykresu do prezentowania zmienności danych w czasie ani porównywania różnych danych, czy też badania ich struktury!!

X1 X2

2 25

5 25

36 26

56 47

89 85

15 26

26 85

45 12

85 12

0

20

40

60

80

100

0 20 40 60 80 100

X1

X2

0

20

40

60

80

100

1 2 3 4 5 6 7 8 9

X1

X2

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: a) wykres punktowy

Źle wykonany wykres: punkty pomiarowe połączone krzywą, brak podpisów pod osiami jednostek,, niepotrzebny element po prawej stronie (serie 1)

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: a) wykres punktowy

Wykres prawidłowy: do punktów poprowadzona została prosta wyznaczona metodą najmniejszych kwadratów, oznaczono słupki błędów obliczone na podstawie zebranych danych doświadczalnych.

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: Kiedy wykres punktowy a kiedy wykres liniowy?

PUNKTOWY LINIOWY

Zmienianie skali osi poziomej Używanie etykiet tekstowych na osi poziomej, w tym skali czasu

Wyświetlanie danych arkusza, które zawierają pary lub pogrupowane zestawy wartości

Wyświetlanie wzorców (trendu) w dużych zestawach danych

Porównywanie dużej liczby punktów danych bez uwzględniania czasu

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: b) wykres kolumnowy

• najczęściej stosowany jest w celu zaprezentowania poziomu danej zmiennej dla kilku analizowanych grup.

• analizowana cecha na wykresie ma charakter liczbowy. Kolumny mogą prezentować średnie poziomy danej cechy w badanych grupach jak również liczbę obserwacji.

Często za pomocą skali można manipulować odbiór wykresu, chcąc stworzyć odpowiedni efekt. Takie celowe działanie jest niedopuszczalne!

Przykład zupełnie niepotrzebnego efektu 3D

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: a) wykres słupkowy

• najczęściej używany jest w przypadku prezentacji częstości występowania wariantu cechy

• często służy procentowemu przedstawieniu danych,

• czasami zamiennie stosowany jest z wykresem kolumnowym, przy przedstawianiu różnic pomiędzy grupami.

Źródło: [1]

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

< 10 min

10-20 min

20-30 min

>30 min

Obiekty oświatowe

Przystanki komunikacji zbiorowej

Kościoły

Obiekty sportowe

Obiekty handlowe

Urząd Gminy

Punkt podstawowej opieki zdrowotnej

Ryc. Odsetek jednostek mieszkalnych (JMs) zlokalizowanych w poszczególnych strefach dojścia pieszego do obiektów zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkańców - Tomice. Źródło: Opracowanie własne.

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: wykresy kolumnowe i słupkowe

WYKRESY KOLUMNOWE LUB

SŁUPKOWE

PROSTE

ZŁOŻONE

właściwe – kilka szeregów na jednej

podstawie

sumaryczne - sumy części składowych wartości ogółem

strukturalne - udział procentowy części

składowych w wartości ogółem

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: PRZYKŁADY

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

udział w liczbie ludności zameldowanej ogółem

rok

zameldowania z miast

zameldowania ze wsi

Jaki to typ wykresu?

WYKRESY SPORZĄDZANE W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH: c) wykres kołowy

• zaletą wykresu kołowego jest to, że koło symbolizuje 100% - intuicyjna interpretacja,

• wykorzystywany jest dla zobrazowania częstości/frekwencji wariantów danej zmiennej,

• najczęściej tworzony jest dla jednej zmiennej, a poszczególne elementy koła obrazują procent występowania danego wariantu zmiennej,

• ma sens dla kilku (max. 6) wariantów

3%

3% 4%

7%

13%

4% 13%

2% 2% 2% 4%

22%

19%

2%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

WYBRANE KARTOGRAFICZNE METODY PREZENTACJI DANYCH:

a) Mapy sygnaturowe – przedstawiające za pomocą znaków (sygnatur) różne obiekty, bez konieczności wskazania dokładnego położenia,

b) Mapy kropkowe – wielkość kropki odpowiada wartości cechy; kropki mogą mieć różne kolory oraz kształty; brak dokładnego określenia lokalizacji zjawiska

c) Kartogramy – przedstawiają wartości względne zjawiska w odniesieniu do powierzchni; jednolite rozmieszczenie oznaczenia na obszarze jednostki odniesienia (np. jednolita barwa)

d) Kartodiagramy – przestrzenne rozmieszczenie zjawisk statystycznych wyrażonych ilościowo za pomocą wykresów, których rozmiar jest proporcjonalny do wielkości zjawiska

WYBRANE KARTOGRAFICZNE METODY PREZENTACJI DANYCH KARTOGRAM

LEGENDA!!!!

WYBRANE KARTOGRAFICZNE METODY PREZENTACJI DANYCH KARTODIAGRAM

Podsumowanie – zasady tworzenia wykresów statystycznych

Podsumowanie – zasady tworzenia wykresów statystycznych

Podsumowanie – zasady tworzenia wykresów statystycznych

Podsumowanie – zasady tworzenia wykresów statystycznych

[1] http://www.naukowiec.org/wiedza/statystyka/wykres-slupkowy_732.html