Wykład IX-X-XI

Metody optymalizacji grafiki: jakości, wielkości plików graficznych

(kompresja). Praca z bitmapami. Maski

dr Beata Kuźmińska-Sołśnia

Grafika rastrowa lub grafika bitmapowa (ang. bitmap graphics)

Metoda tworzenia grafiki komputerowej traktująca obraz jako zbiór bardzo małych niezależnych od siebie punktów tej samej wielkości (pikseli) ułożonych równo w wierszach i kolumnach

Raster siatka punktów

Każdemu pikselowi przyporządkowane jest jego położenie w obrazie oraz kolor

Pliki rastrowe nazywa się również plikami bitmapowymi

Piksel - fragment obrazu o elementarnej wielkości, czyli najmniejszy punkt, jaki może zostać wyświetlony lub wydrukowany

Grafika rastrowa Reprezentacja obrazu za pomocą pionowo-poziomej siatki

odpowiednio kolorowanych pikseli na monitorze komputera, drukarce lub innym urządzeniu wyjściowym

Grafika rastrowa została opatentowana przez firmę Texas Instruments w latach 70. i jest teraz wszechobecna

Charakterystyka grafik rastrowych

Kolor każdego piksela jest definiowany osobno.

Obrazki z głębią kolorów RGB często składają się z kolorowych pikseli zdefiniowanych przez trzy bajty

Bitmapę charakteryzują następujące podstawowe właściwości:

wysokość i szerokość bitmapy liczona jako liczba pikseli w pionie i poziomie (rozdzielczość)

liczba bitów na piksel opisująca liczbę możliwych do uzyskania kolorów (głębia kolorów)

Rozdzielczość

Rozdzielczość jest podstawowym parametrem, który ma bezpośredni wpływ na to jak będzie wyglądać nasze zdjęcie po zeskanowaniu. Od niego zależy także wielkość wydruku jaki będziemy mogli wykonać.

Standardową jednostką rozdzielczości jest dpi (dot per inch), czyli punkt na cal długości.

Im większa rozdzielczość skanowania tym więcej takich punktów obrazu identyfikuje skaner.

Jakość zdjęcia rośnie więc wraz ze wzrostem rozdzielczości skanowania.

Odbitka zeskanowana

w różnych rozdzielczościach

Grafika bitowa Bitmapa (czarno-biały) – tryb, w którym poszczególne

piksele mapy bitowej przybierają jeden z dwóch kolorów – biały lub czarny

Skala szarości – tryb, w którym każdy z pikseli może przybrać jeden z 256 odcieni szarości. Wartość 0 oznacza czerń, a 255 biel Jest to tryb stosowany w przypadku tzw. publikacji czarno-białych (nie należy mylić go z trybem czarno-białym)

Bichromia (Duotone) – to technika drukowania w skali szarości, dwoma kolorami farby, czernią i kolorem specjalnym. umożliwia wzbogacenie zdjęcia zapisanego w skali szarości o dodatkowe kolory

Bichromia – 4 tryby

Monochromia (Monotone) – jeden odcień

Bichromia (Duotone) – 2 odcienie – czarny + dowolny kolor

Trichomia (Tritone) – 3 odcienie – czarny i dwa dowolne kolory

Kwadrychomia (Quadtone) – 4 odcienie – czarny i trzy dowolne kolory

Tryb koloru Tryb koloru - określenie sposobu reprezentacji kolorów w obrazach rastrowych (bitmapowych): tryb czarno-biały - występują wyłącznie białe i czarne

piksele;

skala szarości (monochromatyczny) - oprócz czarnego i białego występuje cała gama jasności pośrednich;

tryb kolorowy - piksele mają przyporządkowane kolory z przestrzeni barw, np. RGB, CMYK i inne.

Tryb koloru W grafice komputerowej tryb koloru opisuje, jak fizycznie reprezentowane są dane o obrazie i dotyczy zapisu w plikach graficznych, systemach wyświetlających lub urządzaniach wyświetlających. Podział ten obejmuje: tryb czarno-biały - piksel zajmuje jeden bit; tryb szarości - piksel zajmuje 1, 2 lub więcej bajtów - wartość liczbowa jest wprost

powiązana z jasnością (liniowo lub nieliniowo); tryb indeksowany - obraz składa się z dwóch części: 1) tablicy kolorów oraz 2)

obrazu, w którym każdy piksel jest indeksem do koloru w tablicy; ten sposób zapisu występuje np. w kartach VGA i formacie GIF, gdzie istnieje tablica 256 kolorów, indeks zajmuje natomiast 1 bajt;

tryb bezpośredni - każdy piksel przechowuje indywidualnie kolor; dla RGB rozróżnia się: High color (32 lub 64 tysiące barw) - piksel zajmuje 2 bajty; True color (16 milionów barw) - piksel zajmuje 3 lub 4 bajty.

Kodowanie grafiki czarno-białej

0000111111110000 0011111111111100 0111111111111110 0111111111111110 1100000000000111 1000000000000011 1001111001111001 1000110000110001 1000000000000001 1000000000000001 1000001111000001 1000100000010001 0100011111100010 0100000000000010 0011100000011100 0000011111100000

Kodowanie grafiki kolorowej

00000000010101010101010100000000 00000101010101010101010101010000 00010101010101010101010101010100 00010101010101010101010101010100 01011010101010101010101010010101 01101010101010101010101010100101 01101011111111101011111111101001 01101010111110101010111110101001 11101010101010101010101010101011 11101010101010101010101010101011 11101010101011111111101010101011 11101010111010101010101110101011 00111010101111111111111010101100 00111010101010101010101010101100 00001111111010101010101111110000 00000000001111111111110000000000

RGB - głębokość bitowa 1 bitowa – dla grafiki dwubarwnej czarno-białej 4 bitowa – dla grafiki złożonej z 16 barw 8 bitowa – dla grafiki z tzw. pseudkolorem operującym paletą

256 barw 16 bitowa – dla grafiki z pełnym kolorem zawierającym 65636

barw 24 bitowa – dla grafiki z wiernym odtwarzaniem rzeczywistości

barwnej (realistyczne obrazy graficzne), z paletą 16,7 mln barw 32- i 48-bitowa – wykorzystywana w zastosowaniach

profesjonalnych

Rozmiar pliku na podstawie zależności

−−−

−

=

b

p

bp

gpioniewpikseliliczbaypoziomiewpikseliliczbax

kBwplikurozmiarRgdzie

BgyxR

][

1024*8**

głębokość bitowa [b]

Bitmapy Bitmapy są najczęściej wykorzystywanym rodzajem grafiki przy

pracy z obrazami o płynnych przejściach tonów, takimi jak fotografie lub obrazy stworzone w programach do malowania, ponieważ mogą one odzwierciedlić subtelne gradacje cieni i kolorów.

W przeciwieństwie do grafiki wektorowej, grafika bitmapowa jest zależna od rozdzielczości. Obrazy mają ustaloną długość i szerokość w pikselach, co sprawia, że rysunek oglądany w rozdzielczości ekranu 800x600 będzie wizualnie mniejszy od swojej kopii wyświetlanej na ekranie o rozdzielczości 640x400.

Ze względu na znaczne ilości danych do zapamiętania, większość formatów graficznych opierających się na bitmapie (np. GIF, JPEG) wykorzystuje algorytmy pozwalające przechowywać informację w postaci skompresowanej

Programy do obsługi grafiki bitmapowej

Adobe Photoshop Corel Photo-Paint Corel Painter (wcześniejsza nazwa projektu Fractal Design Painter)

Adobe Fireworks (wcześniej Macromedia Fireworks),

Picture Publisher Paintshop Pro Gimp

Zastosowanie Corel Photo-Paint

w obróbce fotografii (obrazu)

Zastosowanie Corel PHOTO-PAINT W programie można miedzy nnymi:

tworzyć własne obrazki, wczytywać pliki z skanera, retuszować skanowane obrazy, wykonywać fotomontaże, łączyć poszczególne obrazki w filmy, zmieniać wygląd obrazków za pomocą efektów

specjalnych, optymalizować pliki graficzne pod kątem zastosowań

w Internecie itp.

Corel PhotoPaint

Efekty specjalne Efekty 3D Pociągnięcie ozdobne Rozmycie Kamera Transformacje kolorów Obrys Twórcze Niestandardowe Zniekształcenie Szum Tekstura

Kompresja (ang. compression)

Kompresja bezstratna umiarkowanie zmniejsza rozmiar pliku bez utraty jakichkolwiek informacji, przykłady RLE (ang. run-length encoding) - kodowanie długości ciągów i LZW (ang. Lempel-Ziv-Welch)

Kompresja stratna znacznie zmniejsza rozmiar pliku kosztem straty części informacji, a tym samym kosztem pogorszenia jakości obrazu (np. JPEG).

Kompresja RLE Prosta metoda kompresji bezstratnej, polegająca na zamianie

łańcuchów złożonych z tego samego symbolu przez parę (licznik powtórzeń, symbol). Niech a, b, c, d, e reprezentują jednobajtowe wartości pikseli "aaaaabcdea" - dane oryginalne "5abcdea" - dane skompresowane

Jeśli musimy zakodować element, którego używamy jako licznika, kodujemy go jako 1x.Np. jeśli mamy 16 symboli: 0-15, możemy ustalić że 12 oznacza 1x, 13 - 2x, 14 - 3x i 15 - 4x. 0,0,1,3,3,3,3,13 kodujemy jako 13,0,12,1,15,3,12,13.

Taki sposób jest używany do kodowania plików PCX.

RLE

Kompresja LZW 1984 r. Metoda strumieniowej

bezstratnej kompresji słownikowej, będąca modyfikacją opracowanej w 1978 roku przez J. Ziva i A. Lempela metody LZ78.

Algorytm bardzo prosty, ale dający dobre rezultaty. Wykorzystywany jest m.in. w formacie zapisu grafiki GIF

LZW było przez pewien czas algorytmem objętym patentem, co było przyczyną podjęcia prac nad nowym algorytmem zapisu grafiki o nazwie PNG.

Wartościom wejściowym o zmiennej długości (tzn. poziomym ciągom pikseli tworzących powtarzający się wzór) przypisywane są kody o stałej długości.

Zastosowanie LZW

Pojęcia używane w teorii kompresji bezstratnej Alfabet kompresora – zestaw wszystkich znaków, jakie mogą się

pojawić w danych nieskompresowanych (czyli na wejściu). W określonym zastosowaniu kompresora alfabet jest zwykle stały i znany z góry.

Słownik kompresora – jest to struktura (np. tablica) zawierająca części wiadomości wejściowej oraz przypisane im kody na wyjściu kompresora. Słownik powstaje zwykle dynamicznie w trakcie kodowania wiadomości (nie jest stały i znany z góry), zatem zależy on od kompresowanej treści. W zależności od algorytmu kompresji słownik jest bądź też nie jest przesyłany w skompresowanej wiadomości.

Kompresja JPEG (Joint Photographic Experts Group)

Prace nad standardem rozpoczęły się w roku 1986 z inicjatywy organizacji ISO - International Organization for Standardization (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna) oraz CCITT - Consultative Committee International Telegraphy and Telephony.

Standard opublikowany w 1991 roku.

10% 80% 90%

Kompresja JPEG Obrazek podzielony na bloki pikseli, gdzie składowa jasności jest

stała Standard umożliwia uzyskanie bardzo dużej kompresji obrazu, rzędu

20:1 kosztem pewnej utraty szczegółów, na ogół niezauważalnej Nie obsługuje przezroczystości (brak kanału alfa) Wyświetlanie sekwencyjne (progresywne): w pierwszej kolejności

wyświetlane są kontury, a potem dochodzą kolejne szczegóły

JPEG 2000 JPEG 2000 - następca JPEG Nowy format kompresji wykorzystuje techniki bazujące na tzw.

przekształceniach falkowych (ang. wavelet transformation); pozwalają one „rozpoznawać” najważniejsze struktury widoczne na

obrazie oraz usuwać z niego mniej istotne fragmenty. rozwiązanie to umożliwia osiągnięcie wysokich współczynników kompresji

przy jednoczesnym zwiększeniu jakości zdjęć (w porównaniu ze "zwykłym" formatem JPEG).

Odmianą formatu JPEG używaną do kompresji obrazów wideo jest format MPEG (Motion-JPEG) oraz jego następca Motion JPEG 2000.

Bez opłat licencyjnych Format JPEG nie obsługuje animacji

JPEG (Joint Photographic Experts Group)

Zalety: Paleta TrueColor

Kompresja znacznie zmniejszająca rozmiar pliku

Progresja – wczytywanie szczegółów w kolejnych przejściach

Wady: Strata jakości podczas

kompresji

Brak animacji

Brak przezroczystości

TIFF – Tagged-Image File Format Bezstratna forma zapisu zdjęć. Rozpoznawany przez wszystkie programy służące do wykonywania prac

poligraficznych Raz zapisany plik TIFF może być do woli otwierany i zapisywany bez

straty jakości. Obrazy w tym formacie można zapisywać we wszystkich trybach Format ten

nadaje się do zapisu zdjęć poddawanych edycji do archiwizacji dużych plików bezproblemowo radzi sobie z plikami zawierającymi wiele warstw

(w przeciwieństwie do JPEG). Jest spotykany głównie w półprofesjonalnych i profesjonalnych aparatach

cyfrowych, TIFF jest nadal bardzo popularny w druku i obróbce zdjęć, jednak w

większości aparatów cyfrowych został wyparty przez format RAW

RAW

Plik RAW to zdjęcie w takiej postaci, w jakiej zostało uchwycone podczas naświetlenia na matrycy aparatu cyfrowego.

Format ten wykorzystuje 100% możliwości aparatu. Pliki RAW są cięższe od standardowego JPEG, nie stosują

kompresji danych z matrycy. Zalety:

większa niż w przypadku innych formatów tolerancja na błędy fotografującego

12 lub 14 -bitowa paleta tonalna - zdjęcia są bogatsze w detale (w przeciwieństwie do JPEG, który potrafi przechowywać obraz tylko w 8 bitach)

ułatwiona zbiorowa edycja plików

RAW

W zależności od producenta aparatu fotograficznego rozróżniamy kilka rodzajów formatu RAW:

Potrzeba konwersji plików do roboczego formatu TIFF

Kiedy używać RAW a kiedy JPEG Formatu RAW najlepiej używać w trudnych warunkach

oświetleniowych, gdy: nie możemy zaufać pomiarowi światła w aparacie lub nie jesteśmy pewni prawidłowego naświetlenia zdjęcia i wiemy, że nad fotografią będzie trzeba popracować przy

komputerze. Jeśli warunki oświetleniowe są bez zastrzeżeń i aparat radzi

sobie z sytuacją, wystarczy stosować format JPEG, w najlepszej dostępnej do wyboru jakości.

Pliki RAW to także wybór profesjonalistów, którzy wymagają od zdjęcia najwyższej dostępnej jakości

BMP (Bitmap) Format przechowywania grafiki rastrowej opracowany dla OS/2,

a następnie zastosowany jako podstawowy format plików graficznych Windows, co jest główną przyczyną popularności tego formatu.

Pliki BMP zwane również bitmapami (ich rozszerzenie to bmp) mogą zawierać obrazy o głębi kolorów do 24 bitów (max kolorów 16.777.216 )

Zawiera w sobie prostą kompresję bezstratną RLE (która nie musi być użyta) oraz informację o użytych kolorach.

Obsługuje tylko tryb RGB. Można również tworzyć animowane bitmapy.

Animowane bitmapy można tworzyć tylko dla obrazów 8-bitowych.

BMP (BitMap Picture) Struktura pliku *.BMP 1. BITMAPFILEHEADER - nagłówek pliku 2. BITMAPINFOHEADER - nagłówek mapy

bitowej 3. tablica kolorów składająca się z rekordów

RGBQUAD (tylko pliki 1, 4, 8 bitowe) 4. ciąg bajtów zawierający dane o obrazie

GIF (Graphics Interchange Format) Format stworzony w 1987 roku (GIF87a). Licencjonowany

przez firmę CompuServe INC Pozwala na kompresję obrazu 1989 r. – powstaje GIF89a, który pozwala na zapis

przezroczystości, przeplotu i animacji Powszechne przekonanie - max liczba kolorów – 256 Palety barw przy konwersji

z RGB: Dokładna Bezpieczna WWW Systemowa Adaptacyjna Inna (użytkownika)

GIF stratny czy bezstratny

Kompresja: bezstratna - patent LZW Z założenia jest to zapis danych tzw. bezstratny z czystego ujęcia

algorytmicznego, czyli wszystkie piksele są wiernie zakodowane w pliku (ich umiejscowienie oraz kolor). Kwantyzacja kolorów Opcjonalnie: dithering

Wnioski Otrzymany plik zawiera obraz stratny, zapisany (kompresowany)

metodami bezstratnymi. W szczególnych przypadkach obraz zapisany do pliku GIF będzie

bezstratny np. prosty szkic, wykres, schemat itp.

Dithering Symulacja niedostępnego w systemie koloru poprzez kompozycję kilku

zbliżonych do niego barw z dostępnej palety (Metody Bayera, Burkesa, Stuckiego i inne.)

Technika ta zapobiega skutkom redukcji palety kolorów. Zastosowanie ditheringu powoduje to, iż po zmniejszeniu palety kolorów obraz nie traci tak znacznie na jakości jak to ma miejsce w normalnej kompresji. Szczególnie widoczne jest to przy łagodnych przejściach tonalnych.

Dithering jest jednak techniką, która zwiększa objętość pliku graficznego.

GIF (Graphics Interchange Format)

Przezroczystość (ang. Transparency) Ustawienie jednego lub kilku kolorów jako

niewidocznego tła Brak regulacji stopnia przezroczystości Pozwala na efektowne nakładanie na siebie obiektów

graficznych

GIF (Graphics Interchange Format)

Przeplot (ang. interlace) Parametr „interlace” sprawia, że odbierany obrazek

wyświetla się stopniowo. Wyświetlanie co n-tej linii podczas ładowania obrazu Kolejne „przejście” dokłada następne linie Mózg ludzki uzupełnia brakujące linie

GIF (Graphics Interchange Format)

Animacja GIF umożliwia wyświetlanie kolejno wielu obrazów

tworzących animację Regulacji podlega czas wyświetlania każdego

obrazka składowego

Format TGA (Targa) Przeznaczony jest dla systemów używających karty graficznej Truevision. Jest on powszechnie obsługiwany przez kolorowe programy graficzne

systemu MS-DOS. Format Targa obsługuje obrazki RGB

o głębi 16 bitów (5 bitów x 3 kanały kolorów plus jeden bit nieużywany), 24-bitowe obrazki RGB (8 bitów x 3 kanały kolorów) oraz 32-bitowe obrazki RGB (8 bitów x 3 kanały kolorów plus

pojedynczy 8-bitowy kanał alfa). Format Targa obsługuje również obrazki w trybie koloru indeksowanego

i skali szarości bez kanałów alfa. Zapisując obrazek RGB w tym formacie można określić głębię koloru oraz

wybrać kodowanie RLE w celu skompresowania obrazka.

PNG (Portable Network Graphics)

Rastrowy format plików graficznych oraz system bezstratnej kompresji danych graficznych.

PNG został opracowany jako następca GIF w 1995 r. po ogłoszeniu przez Unisys oraz CompuServe roszczeń patentowych dotyczących kompresji LZW używanej w formatach GIF oraz TIFF.

Założenie – format bezpłatny i usuwający ograniczenia GIF-a

Rozszerzenie *.png

PNG (Portable Network Graphics)

Paleta kolorów – TrueColor (kolor 24-btowy, 16,7 mln kolorów - na każdy piksel poświęcane są trzy bajty, z czego każdy opisuje jedną składową: R, G i B. )

Dla odcieni szarości – 16-bit (informacja o jasności) Obsługa korekcji gamma Przezroczystość (ang. transparency)

Obsługa stopniowa przezroczystości, współczynnik przezroczystości (ang. alpha channel) pozwala określić stopień przezroczystości każdego piksela (256 stopni)

PNG (Portable Network Graphics) Przeplot (ang. interlace)

Plik z przeplotem jest nieco większy Pierwszy obraz pojawia się 8x szybciej niż przy GIF (kosztem

jego jakości) Tekst zapisany w PNG staje się czytelny ok. 2x szybciej niż

w GIF

Wyświetlanie sekwencyjne (Progresywne)

Wpierw wyświetlane są kontury, a potem dochodzą kolejne szczegóły Obraz zapisany progresywnie jest nieco większy

Zestawienie Opcje BMP GIF PNG JPEG

Liczba kolorów (bity) 24 8 48 24

Przezroczystość NIE TAK

(jest-nie ma dla kolorów)

TAK (256 stopni dla

każdego piksela) NIE

Przeplot/ Progresja

NIE/NIE TAK/NIE TAK/TAK NIE/TAK

Animacja NIE TAK NIE NIE

Kompresja NIE

(z małym wyjątkiem) TAK

(bezstratna, LZW) TAK

(bezstratna, LZ77) TAK

(stratna)

Rozmiar pliku BARDZO DUŻY ŚREDNI MAŁY BARDZO MAŁY

Zastosowanie Zdjęcia do dalszej obróbki

Ozdobniki graficzne, przyciski, bannery

Ozdobniki graficzne, przyciski

Zdjęcia do prezentacji w

Internecie

CPT Rozszerzenie nazwy plików zawierających grafikę

utworzoną w programie Corel PHOTO-PAINT. Obrazy w formacie CPT są mapami bitowymi, czyli

grafiką, która przedstawia kształty za pomocą ciągów kropek lub pikseli ułożonych w obrazek.

Program CorelDRAW pozwala importować i eksportować pliki w formacie CPT, zawierające grafikę kolorową lub w skali szarości.

W programie Corel PHOTO-PAINT w pliku z rozszerzeniem .CPT przechowywane są także informacje o maskach, obiektach pływających oraz soczewkach

DjVu Format powstały w 1999 Stanowi ogromną konkurencję dla GIF-a i JPEG-a Djvu oparte jest o zaawansowaną (wciąż rozwijaną) metodę

segmentacji obrazu. Tworzenie pliku DjVu polega na rozdzieleniu dowolnie skomplikowanego obrazu na odrębne warstwy, a następnie poddaniu warstw odrębnym optymalizacjom i kompresjom.

Najczęściej stosowane warstwy to: tło (np. 100 dpi), czarno-biała warstwa tekstu najwyższej jakości (np. 300 dpi), warstwa koloru służąca jedynie do nałożenia koloru na czarno-

białą warstwę tekstu (np. 25 dpi).

DjVu Grafika w formacie DjVu zajmuje przeciętnie

od 5 do 10 razy mniej miejsca na dysku niż format JPEG (dla dokumentów kolorowych)

od 10 do 20 razy mniej miejsca (dla dokumentów czarno-białych)

Do podobnego (zeskanowanego) pliku w formacie PDF plik w formacie DjVu zajmuje około od 3 do 8 razy mniej

miejsca. W stosunku do plików BMP oraz TIFF pliki DjVu,

odpowiadają jakością plikom „źródłowym”, są mniejsze w stosunku 1:1000

LWF (LuraTech Wavelet Format) Opracowany został w roku 2000 przez LuraTech GmbH Zakres zastosowań ma podobny jak JPEG (kompresja zdjęć),

ale daje o wiele lepsze efekty, jednak wymaga ściągnięcia odpowiedniego pluginu

Jest to format zamknięty Oferuje zapis obrazów true color (do 48 bitowych). Wspiera wyświetlanie progresywne, wybór rodzaju i wydajności

kompresji Wykorzystuje kompresję wavelet Jest bardziej popularny od wcześniej wspomnianego DjVu,

stąd ma większe szansę podbić sieć

Przeglądarka grafiki (ang. graphics viewer lub image viewer)

Program należący do kategorii przeglądarek plików pozwalający wyświetlić w uproszczony sposób zawartość pliku graficznego utworzonego w innej aplikacji w jednym z wielu formatów graficznych, a także skopiować fragment zawartości pliku, wydrukować grafikę i wyświetlić podstawowe informacje o pliku.

Dostępne na rynku przeglądarki grafiki, darmowe lub płatne, różnią się liczbą obsługiwanych formatów, np. popularne, darmowe programy dla środowiska Windows, IrfanView, XnView, wtyczka Imagine do Total Commandera czy komercyjny ACDSee potrafią wyświetlać pliki zapisane w kilkudziesięciu formatach graficznych

IrfanView IrfanView, program komputerowy dla platformy Microsoft

Windows, Służy do przeglądania i podstawowej edycji plików wielu

formatów (pierwotnie tylko graficznych). Autor przeglądarki - Irfan Skiljan, (który rozwija go od

1996 r.) Program obsługuje kilkadziesiąt formatów graficznych,

dźwiękowych i wideo, wyróżniając się dużą szybkością działania. Zawiera elementarne narzędzia edycyjne pozwalające wykonać proste operacje retuszerskie.

Współpracuje z zewnętrznymi wtyczkami i obsługuje interfejs TWAIN

IrfanView Szybka przeglądarka miniatur pozwala przejrzeć zawartość

całego folderu Ostatnie wersje wyposażono również w narzędzia do

tworzenia prostych albumów fotografii w języku HTML Możliwość budowania prezentacji multimedialnych, które

można uruchomić lub zapisać jako plik EXE IrfanView jeden z lepszych programów w swojej kategorii. Cieszy się także dużą popularnością wśród użytkowników.

Jest dostępny w 23 wersjach językowych (w tym w polskiej). Program jest darmowy tylko w przypadku zastosowań

niekomercyjnych IrfanView da się uruchomić pod Linuksem za pomocą Wine

i działa poprawnie

XnView

Wieloplatformowy program komputerowy, służący do przeglądania i podstawowej edycji plików wielu formatów.

Autor przeglądarki - francuski programista Pierre Gougelet. Program obsługuje kilkadziesiąt formatów graficznych, ale

posiada też możliwość otwierania plików tekstowych oraz wyświetlania zawartości plików nieznanych formatów w postaci szesnastkowej.

Zawiera duży zestaw narzędzi do edycji grafiki, które pozwalają dokonywać prostych przeróbek

XnView Posiada mechanizm obsługi zewnętrznych wtyczek

i obsługuje interfejs TWAIN pozwalający wczytywać obrazy z cyfrowych aparatów fotograficznych, skanerów czy kamer

Posiada wygodny, modyfikowalny interfejs, pozwalający dostosować program do własnych potrzeb

Zawiera mechanizmy pozwalające dokonywać w wygodny sposób przekształceń nawet na dużych grupach plików.

Inne dodatkowe możliwości programu -tworzenie panoram, wyodrębnianie klatek animacji czy tworzenie pokazów slajdów

Program jest darmowy dla zastosowań niekomercyjnych i edukacyjnych

ACDSee

Program komputerowy dla platformy Microsoft Windows, służący do przeglądania i podstawowej edycji plików wielu formatów.

ACDSystem, Inc - producent przeglądarki

ACDSee pozwala na:

prezentacje slajdów, nagrywanie płyt CD/DVD, tworzenie galerii HTML, edytowanie metadanych (np. EXIF)

ACDSee Metaznaczniki Exif opisują m.in.:

nazwę aparatu, którym wykonano zdjęcie ustawienia aparatu, takie jak czas naświetlenia, wartość przesłony, czułość

matrycy w ISO czy ogniskową obiektywu datę wykonania zdjęcia oraz przetworzenia na postać cyfrową informację o prawach autorskich (przeważnie dodawaną w post-processingu,

niewiele aparatów dodaje ją automatycznie) miniaturkę obrazka rozdzielczość w pikselach sposób pomiaru światła przez aparat

W nowszych wersjach wiele funkcji do edycji fotografii, m.in.. skalowanie, obracanie, operacje na kolorach, odszumianie, usuwanie efektu czerwonych oczu, efekty artystyczne oraz

PhotoRepair (gdzie metodą klonowania pędzlem, można poprawiać zdjęcia, np. fotomodelek).

Inne przeglądarki CompuPic 6.23 Pro FastStone Image Viewer 3.6 FotoOffice 2007 FotoOffice 2007 Home Fresh View 7.58 FuturixImager 5.8.8 PicPerk 7.0 Raw Therapee 2.3 SnapFire 1.10 Snapfire Plus 1.10 Vallen JPegger 5.03 Build 8.0915 Zoner Photo Studio 10 build 15 PL

„Bezpieczna” paleta kolorów (ang. Web-safe colors)

Paleta barw używana do wyświetlania stron WWW w maszynach dysponujących 256 kolorami.

Używana jest przez najbardziej popularne przeglądarki (Netscape i Internet Explorer) oraz pokrywająca się dla systemów Windows oraz Macintosh.

Każda liczba złożona z par 00, 33, 66, 99, CC oraz FF odpowiada barwie "bezpiecznej".

Liczba barw „bezpiecznej” palety redukowana jest czasami do 212 kolorów. Testy przeglądarki Internet Explorer dowodzą bowiem, iż program ten nieprawidłowo wyświetla cztery barwy o wartościach #0033FF, #3300FF, #00FF33 i #33FF00.

Większość narzędzi służących do tworzenia stron WWW udostępnia specjalną paletę 216 barw „web-safe”.

Aliasing Aliasing w grafice komputerowej to zjawisko

zniekształcenia obrazu w wyniku zbyt małej częstotliwości jego próbkowania w procesie rasteryzacji.

Przykładem aliasingu jest występowanie „schodków” na liniach ukośnych lub obrzeżach brył w obrazach na monitorach.

Aby zminimalizować ten efekt stosuje się tzw. antyaliasing, który powoduje jednak, że obraz staje się w pewnym stopniu nieostry.

Antyaliasing Mechanizm wygładzający krawędzie obiektów w obrazach

bitmapowych. Wygładzanie odbywa się najczęściej przez odpowiednie modyfikacje pikseli (wprowadzanie pikseli o mniejszym nasyceniu i jasności niż piksele obiektu).

Ukośna linia bez antyaliasingu i z antyaliasingiem. Antialiasing zwiększa ilość kolorów potrzebnych dla

przedstawienia danego obiektu. Jego wadą jest to że takie wygładzenie, w przypadku zastosowania przezroczystego tła, wygląda dobrze tylko na określonym kolorze powierzchni.

Kanał alfa (Alpha channel) W grafice komputerowej jest kanałem, który definiuje przezroczyste

obszary grafiki. Jest on zapisywany dodatkowo wewnątrz grafiki razem z trzema

wartościami kolorów składowych RGB. W systemach 32-bitowych kanał alfa ma postać liczby 8-bitowej, trzy

pozostałe kanały również 8-bitowe przeznaczone są na informacje o poziomie nasycenia kolorów RGB. Utworzony w ten sposób format RGBA (RGB+Alfa) pozwala precyzyjnie określić stopień przeźroczystości oraz udział poszczególnych kolorów składowych.

Jeśli np. otworzymy obraz w popularnym formacie JPG w programie do obróbki grafiki (z obsługą kanałów), będzie on zawierał jedną warstwę - tło.

Przykładem popularnego formatu graficznego obsługującego przezroczystość alfa jest format PNG. Po dodaniu kanału alfa można usunąć warstwę tła lub stworzyć przejście tonalne z koloru do przezroczystości i zapisać tak utworzoną grafikę w odpowiednim formacie graficznym.

Kanał alfa Kanały alfa służą do pracy z wieloma maskami

w jednym obrazku. Ponieważ jednorazowo do obrazka można zastosować

tylko jedną maskę, zapisywanie masek do kanałów alfa pozwala na edytowanie obrazka z jedną maską, a następnie załadowanie innej maski w celu późniejszej jego edycji.

powrót

Korekcja gamma (Gamma Correction)

Korekcja gamma daje możliwość korekcji różnic w interpretacji wartości kolorów na różnych komputerach.

Np. stworzone na Macintosh-u grafiki wyglądają: za ciemno na PC-tach stworzone na PC-cie obrazy są za jasne na Mac-ach.

Korekcja gamma jest częściowym rozwiązaniem tego problemu. Sposób polega na zapisie pojedynczej liczby razem z komputerowym systemem wyświetlania, która charakteryzuje cyfrowo-analogowy konwerter karty graficznej (RAMDAC) oraz wysokie napięcie działa elektronowego monitora. Przy czym gamma jest tylko pewną aproksymacją tych wartości.

Maski- ich zastosowanie

Maska Bardzo ważnym narzędziem w Photo-Paint jest Maska

Maska prostokątna Maska eliptyczna

Style maski Zwykły - umożliwia odręczne zdefiniowanie prostokątnego lub eliptycznego obszaru

do edycji Stały rozmiar - umożliwia określenie szerokości i wysokości prostokątnego lub

eliptycznego obszaru do edycji Wiersz(e) - umożliwia zdefiniowanie prostokątnego obszaru do edycji na całej

szerokości obrazka. Można określić wysokość wiersza i zaokrąglenie wierzchołków prostokąta.

Kolumna(y) - umożliwia zdefiniowanie prostokątnego obszaru do edycji na całej wysokości obrazka. Można określić szerokość kolumny i zaokrąglenie wierzchołków prostokąta.

Maska Maska odręczna

Obszar do edycji można także zdefiniować, przeciągając narzędzie Maska odręczna w oknie obrazka i klikając dwukrotnie, aby zakończyć kontur.

Maska Lasso - pozwala utworzyć nieregularny kontur na obszarze

obrazka, a następnie dopasować markizę maski do określonego zakresu kolorów na tym obszarze; wykorzystuje początkowy kolor bazowy

Maska magnetyczna pozwala zdefiniować markizę maski wzdłuż granicy między kolorami obrazka; wykorzystuje wiele kolorów bazowych

Maska według koloru obrazu – różdżka Pędzel maski – malowanie pędzlem

Aby zdefiniować obszar do edycji w kolorze jednolitym

Aby móc edytować obrazek o skomplikowanym kształcie umieszczony na gładkim tle, można tło zdefiniować jako obszar do edycji koloru jednolitego, a następnie stosując dopełnienie maski, zaznaczyć kształt jako dostępny do edycji.

Kolor pierwszego klikniętego piksela określa kolor bazowy;

Odróżnianie obszarów chronionych i obszarów do edycji

Nakładka maski Nakładka maski jest domyślnie wyświetlana tylko nad obszarami

chronionymi, Nakładka maski to przezroczysty arkusz zabarwiony na czerwono. Nakładkę maski można ukryć. Można również zmienić kolor nakładki

maski, aby był łatwy do odróżnienia od kolorów obrazka w obszarach do edycji.

Markiza maski Granica między obszarem do edycji a sąsiadującym z nim obszarem

chronionym jest zaznaczona kreskowanym konturem nazywanym markizą maski.

Markizę maski można wyświetlić tylko po ukryciu nakładki maski. Kolor markizy maski można zmienić, aby była ona widoczna na tle kolorów obrazka.

Markiza maski

Określanie położenia markizy maski na krawędzi obszaru do edycji

Markiza maski jest domyślnie ustawiana wzdłuż zewnętrznej krawędzi wtapianego obszaru.

Dopasowanie położenia markizy maski nie zmienia rozmiaru obszaru do edycji; markiza maski zaczyna się w miejscu, w którym zostaje osiągnięty określony poziom przezroczystości.

Dopasowywanie krawędzi obszarów do edycji

Obszar do edycji (zaznaczenie) – umożliwia malowanie i stosowanie efektów do objętych nim pikseli

Krawędzie obszaru do edycji można dopasować, aby uzyskać niestandardowe przejście pomiędzy obszarem chronionym i obszarem do edycji.

Zapobieganie strzępieniu krawędzi w obszarze do edycji Wtapianie krawędzi obszaru do edycji Stosowanie ostrych krawędzi dla wtapianego obszaru do edycji Wygładzanie krawędzi obszaru do edycji Stosowanie koloru lub efektu malowania wzdłuż krawędzi

obszaru do edycji

Dopełnianie i usuwanie masek Dopełnienie maski polega na tym, że obszar chroniony staje

się obszarem do edycji a obszar do edycji staje się obszarem chronionym.

Gdy maska nie jest już potrzebna, można ją usunąć z obrazka.

Definiowanie obszarów do edycji

Definiowanie obszarów do edycji za pomocą obiektu, tekstu lub zawartości schowka .

Odręczne definiowanie obszaru do edycji Definiowanie obszaru do edycji w kształcie konturu Definiowanie całego obrazka jako obszaru do

edycji

Poszerzanie i zawężanie obszarów do edycji

Dodawanie Pozwala dodawać kolejne obszary do obszaru do edycji. Obszary

dodawane do obszaru do edycji są usuwane z obszarów chronionych. Odejmowanie Pozwala odejmować obszary od obszaru do edycji. Obszary

odejmowane od obszaru do edycji są dodawane do obszaru chronionego.

Zakładka Pozwala dodawać kolejne obszary do istniejącego obszaru do edycji,

dopóki nowe obszary nie nałożą się na stare. Wszystkie nakładające się fragmenty są wyłączane z obszaru do edycji i dodawane do obszaru chronionego. Poza poszerzaniem i zawężaniem istniejącego obszaru do edycji, ten tryb maski umożliwia definiowanie obszarów do edycji bez uaktywnionej maski.

Zarządzanie wieloma maskami z kanałami alfa

Kanały alfa służą do pracy z wieloma maskami w jednym obrazku.

Ponieważ jednorazowo do obrazka można zastosować tylko jedną maskę, zapisywanie masek do kanałów alfa pozwala na edytowanie obrazka z jedną maską, a następnie załadowanie innej maski w celu późniejszej jego edycji.

Tworzenie i edycja kanałów alfa

Po utworzeniu maski w programie Corel PHOTO-PAINT pojawia się ona w nowym kanale jako maska bieżąca.

Można jednak tworzyć kanały alfa, aby przechowywać wiele masek w obrazku.

Pusty kanał alfa jest równomiernie nieprzezroczysty, a więc nie zawiera obszarów do edycji.

Maskę zapisaną w kanale alfa można edytować, dodając maskę bieżącą do kanału alfa - spowoduje to dodanie obszaru do edycji bieżącej maski do danego kanału alfa, powiększając jego obszar do edycji.

Maskę zapisaną w kanale alfa można również edytować tak, jak się to odbywa w trybie maski Maluj maskę.

Życzę miłej pracy

Bibliografia Adi, Formaty plików graficznych,

http://www.admi.cad.pl/formaty.htm Gawenda M. (oprac.), Formaty graficzne a fotografie na stronach

www, http://www.photoweb.pl/articles/files1.htm Imieliński P., W warsztacie dekoracyjnym witryn w: Chip

11/2000, s. 226-230 Imieliński P., Magiczny format GIF w: Chip 12/2000, s. 246-250 Michalczyk J. (oprac.), GIF od środka w: Chip 7/1997, s. 94-96 Reda T., Formaty graficzne a optymalizacja grafiki dla WWW,

http://nethut.pl/artykul.php/t/94 Tomza R., Formaty zapisu grafiki, http://nethut.pl/artykul.php/t/64 Winkler B., Multimedialna dieta w: Enter 2/2001, s. 120-122 Witczak Ł., Grafika dla Internetu, http://nethut.pl/artykul.php/t/56