Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf ·...

36
Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 1 Wykładowca: dr inż. Mariusz Trzaska Wykład 1 Systemy zarządzania treścią

Transcript of Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf ·...

Page 1: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 1

Wykładowca: dr inż. Mariusz Trzaska

Wykład 1

Systemy zarządzania treścią

Page 2: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 2

Zagadnienia

Wstęp

Treść

Zarządzanie treścią

Więcej o treści

Architektura CMS

Podsumowanie

Page 3: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 3

Wstęp

Portal internetowy - rodzaj serwisu informacyjnego, dla którego

nośnikiem jest Internet. Zazwyczaj portal internetowy zawiera

dział aktualnych wiadomości, pogody, katalog stron www, chat

oraz mechanizmy wyszukiwania informacji w nim samym lub

zewnętrznych zasobach Internetu.

Wikipedia

Polskie portale

Wirtualna Polska - pierwszy portal w Polsce

Onet.pl

Gazeta.pl

Interia.pl

o2.pl

Zagraniczne portale

Yahoo

AOL

Page 4: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 4

Wstęp (2)

Wortal internetowy - szczególny rodzaj portalu,

publikujący informacje tematycznie do siebie zbliżone.

Wikipedia

Przykłady

Wortal teatralny: http://www.e-teatr.pl/

Wortal sportowy: http://new.sports.pl/

Wortal astronomiczny: http://www.astronomia.pl/

Wortal poszukiwaczy skarbów:

http://www.poszukiwania.pl

Wortal z oprogramowaniem: www.dobreprogramy.pl/

Portale/Wortale na Wikipedi:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikiportale

Page 5: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 5

Co to jest "treść"?

Termin "treść" nie ma jednej definicji, np.:

Treść ukazująca się na ekranie przeglądarki: tekst, grafika, tło,

dźwięk, animacja, video, przyciski, pola do zapełnienia, menu do

wybrania, wykonywane na ekranie skrypty,...;

Terminy pokrewne

Odpowiedniki, elementy składowe lub generatory tej treści

przechowywane po stronie serwera (np. w bazie danych);

Procesy, programy, reguły, metody, algorytmy pozwalające na

generowanie treści z określonych źródeł, np. z bazy danych serwera

lub z innych stron Web.

Różne formy opisu treści lub metadanych dotyczących treści, formaty,

schematy, opisy dotyczące autorów treści, daty utworzenia, daty

obowiązywania, własności, itd.

Różne formy kontroli i organizacji treści oraz usprawnienia dostępu:

katalogi, klasyfikacje, indeksy, słowniki, ...

content

Page 6: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6

Zarządzanie treścią jest to dostarczanie właściwej treści właściwej

osobie we właściwym czasie i za właściwą cenę.

Gerry McGovern

Zarządzanie treścią jest nazwą działalności lub systemu

wspomagającego tworzenie oraz administrację informacji cyfrowej.

Wikipedia

Zarządzanie treścią to oprogramowanie i czynności związane z

tworzeniem złożonych stron WWW.

Bob Boiko: Content Management Bible

Co to jest "zarządzanie treścią"?content management

Page 7: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 7

Co to jest "zarządzanie treścią"? (2)

Komercyjny buzzword związany z ekspansją zastosowań Internetu

(WWW) oraz rozwojem narzędzi służących do budowy aplikacji

Internetowych.

Istnieją w tej chwili dziesiątki (a może już i setki) systemów

określanych jako "systemy zarządzania treścią" (Content

Management Systems, CMS).

Nie istnieje wyróżnik określający, co CMS ma zawierać.

Poszczególne systemy różnią się zarówno oferowaną

funkcjonalnością, jak i ceną (0$ kilku mln.$).

Istnieje duży chaos w zakresie terminologii, standardów,

technologii i biznesowej retoryki związanej z systemami CMS oraz

ich zastosowaniami.

content management

Page 8: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 8

Dlaczego „zarządzanie treścią”?

Ogromna ilość informacji Zarządzanie treścią odgrywa kluczową rolę w e-biznesie. Jest

środkiem niezbędnym dla istnienia i rozwoju e-biznesu.

Zarządzanie treścią jest przydatne w celu opanowania boomu

informacyjnego. Zawartość stron WWW wymyka się spod

kontroli. Oczekiwania użytkowników są nastawione na uzyskiwanie

i przetwarzanie różnorodnej informacji dobrej jakości z coraz

większej ilości źródeł. Zarządzanie treścią jest pomocne w

procesie organizowania informacji i utrzymywania nad nią kontroli.

Zarządzanie treścią ma na celu osiągnięcie jak największej

zgodności treści z oczekiwaniami użytkowników.

Page 9: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 9

Treść vs. dane, informacja, wiedza

Jest dość trudno podać definicje różnicujące te terminy.

Są często używane jako synonimy.

Niekiedy odzwierciedlają emocjonalny stosunek do przedmiotu, np.

dla ludzi AI "wiedza" lepiej pasuje do "inteligencji".

Niekiedy odzwierciedlają specyfikę celu przetwarzania i jakąś jego

nową jakość: np: "wydobywanie wiedzy", a nie "wydobywanie

danych"; "baza wiedzy", a nie "baza danych".

Niekiedy odzwierciedlają stosunek do procesów decyzyjnych

zachodzących w ludzkim umyśle (dane muszą zamienić się w

informację, ta zaś w wiedzę, aby mogła być podjęta decyzja).

Treść jest rozumiana jako informacja, dane lub wiedza:

przekazywana do końcowego użytkownika przeglądarki,

zawarta w repozytorium serwera aplikacji internetowej.

content, data, information, knowledge

Page 10: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 10

Formaty i standardy treści

Setki formatów i standardów obowiązujących w zakresie

reprezentacji, przechowywania, przetwarzania i udostępniania

treści.

Klasycznym standardem jest HTML, z licznymi rozszerzeniami w

kierunku dynamizacji stron (JavaScript, aplety, ASP, JSP, AJAX,

Silverlight, Moonlight, ...)

Najnowszym buzzwordem jest XML oraz związane z nim technologie

lub standardy (DTD, RDF, XSL, XSLT, XQL, SOAP, ...)

Wiele formatów reprezentacji tekstu: .txt, .doc, .rtf, .pdf, .ppt,...

Dziesiątki formatów graficznych (grafiki wektorowej i pikselowej),

formatów animacji, audio i video.

Formaty, modele i standardy baz danych.

Formaty i standardy języków programowania stron Webu (Java, SQL,

ODBC, JDBC, PHP, Perl, Python, ...).

Page 11: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 11

Twórczy chaos w dziedzinie CMS

Nowość technologiczna i rynkowa oraz możliwość zarobienia

wielkich pieniędzy rodzi na początku chaos.

Jeżeli dla danego typu treści są popularne formaty A, B, C, to

potrzebne będą odwzorowania A B, B A, A C, ... Liczba

odwzorowań rośnie w kwadracie do liczby formatów.

Brak standardów i niekompatybilne rozwiązania implikuje

oprogramowanie pośredniczące (middleware), bazujące najczęściej

na nowym formacie (patrz CORBA, również XML).

Syndrom "dwóch programistów w garażu": sukces rozwiązania dla

mikro-skali powoduje rozszerzanie bottom-up tego rozwiązania dla

makro-skali (patrz HTML, XML, PHP, ...). Skutek: 1000-stronicowe

podręczniki "prostego" języka XML.

Twórczy chaos był już w innych dziedzinach (np. w językach

programowania). Zwykle po pewnym czasie ustępuje.

Page 12: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 12

Techniczna architektura CMS

klient

klient

klient

klient

Serwer Web:generacja dynamicznych

stron HTML dla klienta,

zlecenia do bazy danych

Serwer bazy

danych

zapytania

SQL i ich

wyniki

interakcja

poprzez

HTTP

Zaplecze (back office):Wewnętrzne procesy

podtrzymywania i obsługi

aplikacji internetowej

pracownik

pracownik

pracownik

zapytania

SQL i ich

wyniki

Content Management System

Page 13: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 13

Tematy związane z zarządzaniem treścią

Zarządzanie

treścią na Webie

Personalizacja

Technologie

agentowe

Zarzadzanie

profilami i

lokacjami

Metamodelowanie

wiedzy

Eksploracja

danych

Filtrowanie

Mobilne i rozproszone

przetwarzanie

Maszynowe

uczenie się

Zarządzanie

wiedzą

Handel Elektroniczny

Rozproszona

sztuczna

inteligencja Odkrywanie

wiedzyTechniki

markup

Budowa

profiliZarządzanie

transakcjamiMobilny

Handel

E-serwisy

Semantyczny

Web i

ontologie

Inteligentna

integracja

informacji

Mobilni

agenci

Zarządzanie

treścią

Klasyfikacja

Zarządzanie

wierzeniami

Page 14: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 14

Główne komponenty CMS

SYSTEM TWORZENIA I GROMADZENIA

Procesy pozyskiwania i rozkładania pierwotnej

informacji na składowe treści

SYSTEM ZARZĄDZANIAOdpowiedzialny za

automatyzację manipulacji treścią przez użytkowników

biznesowych

SYSTEM PUBLIKOWANIAZautomatyzowany proces

wyciągania treści i zasobów z repozytorium do

publikacji

SYSTEM ADMINISTRACYJNYProces podtrzymywania eksploatacji,

ustawiania i utrzymywania parametrów i struktury systemu

SYSTEM STEROWANIA PROCESAMI PRACY

Koordynacja, planowania i wprowadzanie w życie pracowniczych harmonogramów oraz zadań systemu

REPOZYTORIUM TREŚCITreść, dane biznesowe,

metainformacje

Page 15: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 15

System tworzenia i gromadzenia treści

Składa się z narzędzi, procedur oraz personelu, który jest

zatrudniony w celu tworzenia i zbierania treści oraz wykonywania

czynności redakcyjnych. Zadania:

Wytwarzanie treści "od zera": autorzy projektują, tworzą i poprawiają

treść w wybranych przez siebie narzędziach.

Pozyskiwanie: dostosowywanie i redakcja treści z zewnętrznych

źródeł.

Agregacja: formatowanie stylistyki informacji i ustalanie jej

przeznaczenia: użyteczne składowe, meta-dane.

Konwersja: zmiany formatu i struktury informacji tak, aby spełniała ona

wymagane standardy przechowywania treści; oddzielanie

niepotrzebnych informacji np., nagłówków i stopek; odwzorowania

tego formatu na wymagany standard, np. XML, który może być

wprowadzony do systemu.

Usługi: są częścią logiki aplikacji oraz usług biznesowych

dostarczonych przez CMS, wspomagających gromadzenie informacji

oraz jej transformację. Usługi wspierają tworzenie, aktualizację i

usuwanie składowych treści.

Page 16: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 16

System zarządzania

Odpowiada za gromadzenie, przechowywanie, udostępnianie,

pielęgnację i administrację składowych treści i innych zasobów

informacji.

Jest oparty na bazie danych treści, meta-informacji oraz danych

biznesowych.

Obejmuje procesy i narzędzia umożliwiające dostęp, aktualizację i

administrowanie zgromadzoną informacją.

Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo i autoryzację dostępu do

treści.

Jest odpowiedzialny za połączenia z innymi systemami.

Page 17: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 17

System sterowania procesami pracy

Realizuje koordynację, planowanie i wprowadzanie w życie

harmonogramów oraz zadań pracowników.

Obejmuje narzędzia, procedury i ludzi zatrudnionych w celu

zapewnienia skutecznych procesów zbierania, przechowywania i

publikacji treści.

System sterowania procesami pracy ma wpływ na system

gromadzenia treści, system zarządzania oraz system

publikowania.

Każdy krok procesu, od wytwarzania po ostateczną publikację,

powinien być możliwy do zamodelowania i śledzenia w obrębie

tego samego systemu.

Aspekty procesów pracy włączają: pracowników, zadania,

czynności, standardowe procesy, narzędzia, czas, przepływ

danych i dokumentów.

Page 18: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 18

System publikowania

Jest odpowiedzialny za wyciąganie składowych treści i innych

zasobów z repozytorium, formatowanie ich i automatyczne

tworzenie z nich publikacji.

Składa się z narzędzi, procedur i ludzi pobierających treść z

repozytorium i tworzących publikacje.

Powinien zawierać:

Szablony publikacji,

Zależności pomiędzy treścią,

Dobrze zorganizowany system plików i katalogów,

Mechanizm ostatecznej publikacji,

Ewentualnie język programowania.

Page 19: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 19

Procesy zarządzania treścią

Włączają projektowanie, tworzenie, pozyskiwanie, recenzowanie,

zatwierdzanie, konwersję, składowanie, testowanie i wdrożenie

treści we wszystkich wymaganych miejscach Webu.

Włączają pielęgnowanie, monitorowani, uaktualnianie, wycofywanie i

archiwizowanie treści.

Włączają komponenty raportujące i analityczne, celem świadomego

usprawniania i poszerzania procesów zarządzania treścią.

Wymagają jasnego zdefiniowania ról personelu oraz

udokumentowanych procesów pracy dla wszystkich form treści.

Mogą lecz nie muszą być wspomagane komputerowo.

Dla małych zastosowań wspomaganie jest często niepotrzebne.

Dla dużych zastosowań wspomaganie jest zazwyczaj niezbędne.

Page 20: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 20

Scenariusze i formy aplikacji zarządzania

treścią

Udostępnianie wiadomości, np. internetowe gazety,

Wyszukiwarki stron WWW (Yahoo, Altavista, Google, ...)

Techniczne wspomaganie produktów danej firmy.

B2C (Business-To-Customer): e-handel - sklepy internetowe.

Portale wymiany informacji w danej dziedzinie, portale edukacyjne.

B2B (Business-To-Business): e-biznes (portale biznesowe):

transakcje, sprzedaż lub wymiana towarów i usług, w skali hurtowej.

B2E (Business-To-Employee): wewnętrzne systemy internetowe lub

Intranetowe do obsługi procesów biznesowych wewnątrz firmy.

C2C (Customer-To-Customer): ogłoszenia drobne, aukcje, ...

Portale korporacyjne (corporate portals) - organizują rozproszone i

heterogeniczne zasoby i usługi informacyjne danej organizacji.

Praca grupowa rozproszonych zespołów, wirtualne biura projektowe.

.... wiele innych możliwości ....

Page 21: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 21

Funkcje wspólne dla wielu form i scenariuszy

zarządzania treścią

Projektowanie. Zasadniczo nie odbiega od metod projektowania baz

danych np. poprzez diagramy encja-związek lub UML.

Tworzenie. Rola wykonywana przez autorów tekstu, fotografów, artystów

grafików, producentów video, producentów dźwięku, specjalistów od

reklamy i marketingu, prawników, lub kogokolwiek innego, kto produkuje

oryginalny materiał przeznaczony dla użytkownika WWW.

Pozyskiwanie lub adoptowanie treści z istniejących źródeł.

Klasyfikacja, indeksowanie. Treść musi mieć przypisane cechy formalne

(np. datę utworzenia, autora, itd.) oraz cechy klasyfikacji przedmiotowej

(np. kategorię przedmiotową lub słowa kluczowe). Funkcja jest często

określana jako wiązanie treści i metadanych.

Page 22: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 22

Funkcje wspólne dla wielu form i scenariuszy

zarządzania treścią (2)

Recenzje i przeglądy. Są wymagane dla wszystkich rodzajów

udostępnianej treści.

Zatwierdzenie. Formalne zatwierdzenie publikowanej treści jest

niezbędnym składnikiem prawnej odpowiedzialności za treść.

Konwersja. Tekst, grafika, dźwięk, i inne formy treści musza być

przystosowane do formatu najwygodniejszego lub obowiązującego

w danym CMS, np. do formatu HTML lub XML.

Przechowywanie. Treść jest zwykle przechowywana w plikach lub

w bazie danych.

Dla większych zastosowań treść musi podlegać zarządzaniu

konfiguracji (Software Configuration Management, SCM), w

szczególności musi podlegać zarządzaniu wersjami oraz śledzeniu i

kontrolowaniu zmian.

Page 23: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 23

Funkcje wspólne dla wielu form i scenariuszy

zarządzania treścią (3)

Testowanie. Może dotyczyć różnych aspektów:

błędnych lub nieaktualnych linków,

stron wolno ładujących się,

błędów w skryptach lub apletach, np. pętli,

błędów w komunikacji od klienta do serwera.

Dojrzewanie. Rodzaj testowania, polegający na weryfikacji

kompletności i spójności większego zespołu treści, np. informacji o

różnych aspektach nowej usługi.

Wdrożenie. Obejmuje wszelkie fizyczne aspekty udostępnienia

treści dla jej użytkowników, w tym replikacje treści na różnych

serwerach.

Pielęgnacja, aktualizacja, zmiany. Obserwowanie udostępnianej

treści i reakcja na wszelkie sygnały i potrzeby zmian.

Page 24: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 24

Funkcje wspólne dla wielu form i scenariuszy

zarządzania treścią (4) Wycofywanie i archiwizacja. Wycofanie może nastąpić z wielu

powodów, np. utraty aktualności, utraty praw do treści,

uatrakcyjnienie portalu nowszą treścią, niską frekwencją

odwiedzania, itd. Przyjmuje się, że dowolna wycofywana treść

podlega archiwizacji.

Raporty i analizy. Obejmuje różne formy raportów i analiz

mających na celu lepszą obsługę użytkowników, zwiększenia

atrakcyjności portalu, zbadania efektywności biznesowej, itd.

Ponowne użycie. Wyodrębnienie i generalizacja pewnych

elementów treści, metadanych, procesów, funkcji, szablonów

formularzy, itd. jako udokumentowanych aktywów ponownego

użycia w ramach danego repozytorium; opisywanie i propagowanie

aktywów ponownego użycia wśród personelu.

Page 25: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 25

Klasyfikacja i przegląd CMS

Systemy tworzone w ramach projektów „open-source” oparte o PHP, Java, MySQL, MS .NET, ..., np.:

Xoops,

Drupal,

Plone,

Mambo,

Exponent CMS,

Duże komercyjne pakiety obejmujące funkcjonalnością wszystkie etapy i aspekty tworzenia systemów Internetowych, np.

Vignette Content Management Suite V7 (www.vignette.com),

Broadvision One-To-One Publishing (www.broadvision.com).

Produkty o cechach podobnych jw., o mniejszych możliwościach integracji z istniejącymi systemami produkcyjnymi, np.

Microsoft Content Management Server,

Serena PVCS Content Manager V9 (www.serena.com),

RedDot Solutions (www.reddot.com),

Mediasurface 5 (www.mediasurface.com).

Lenya,

Silva,

OpenCMS,

Typo3,

...

Page 26: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 26

Klasyfikacja i przegląd CMS (2)

Narzędzia, w których główny nacisk położono na zarządzanie

dużymi repozytoriami dokumentów i wspomaganie pracy grupowej,

np.

Stellent® Document Management (www.stellent.com),

EMC Document and Image Processing (software.emc.com/),

WorkSite (www.interwoven.com).

Systemy, które służą do zarządzania cyklem wytwarzania

elementów stanowiących treść serwisu (zagadnienia związane z

rolami użytkowników, procesem prac), np.

PaperThin CommonSpot Content Server V4.6 (www1.paperthin.com)

Narzędzia wspierające końcową fazę powstawania serwisu

internetowego czyli jego publikację, personalizację, itp., np.

BEA WebLogic E-Business Platform (www.bea.com),

ATG Platform (www.atg.com).

Page 27: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 27

CMS jako katalizator rozwoju

Dla wspomagania funkcji zarządzania treścią dostawcy

oprogramowania wytworzyli ogromną liczbę różnych narzędzi,

zintegrowanych systemów, oraz rozszerzeń istniejących systemów.

Tradycyjna dziedzina zarządzania dokumentami została w dużym

stopniu zdominowana przez funkcje CMS.

Pojawiły się obiektowe repozytoria do przechowywania treści

dowolnego typu, w szczególności repozytoria XML.

Dostawcy systemów zarządzania bazami danych, tacy jak Oracle, CA,

Sybase, Informix, IBM, przesunęli punkt ciężkości oferowanych SZBD

z tradycyjnego zarządzania danymi na zarządzanie treścią, ze

wspomaganiem tworzenia i podtrzymywania aplikacji Internetowych.

Znaczenia nabrały różnorodne formy procesów pracy (workflows) jako

środka kontroli funkcji CMS.

Pojawiły się kompleksowe narzędzia typu "wszystko w jednym".

Page 28: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 28

Cechy CMS: procesy pracy i automatyzacja

procesów biznesowych

Zarządzanie treścią wymaga rutynowych usług znanych z

procesów pracy (workflows), takich jak: śledzenie, przypisywanie

ról i odpowiedzialności, zintegrowane bezpieczeństwo,

zautomatyzowane zawiadamianie, monitorowanie populacji

procesów.

Systemy zarządzania procesami prac umożliwiają zdefiniowanie

wielo-krokowych procesów włączających różnorodną treść,

personel, oraz akcje takie jak wysłanie, recenzja, zatwierdzenie,

itd.

Systemy zarządzania procesami prac zapewniają automatyzację

takich zadań jak:

ustalenie zespołów ludzkich i ról osób w zespołach

projektowanie procesów pracy

tworzenie i podtrzymywanie działania instancji procesów pracy.

workflow

Workflow Management System

Page 29: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 29

Cechy CMS: personalizacja

Istotą personalizacji jest:

Rejestracja i autentyfikacja użytkowników aplikacji internetowej.

Dostosowanie się serwisu internetowego do indywidualnych

preferencji użytkownika; np. jego preferencje tematyczne.

Przechowywanie i udostępnianie spersonifikowanych treści

wprowadzanych przez użytkownika lub sparametryzowanych przez

użytkownika; np. jego notatki, zakładki, kalendarz, terminarz zdarzeń,

terminarz przypomnień, itd.

Przechowywanie historii odwiedzin serwisu przez użytkowników oraz

transakcji lub zakupów, które oni dokonali.

Syntetyczne analizy i raporty dotyczące użytkowników mające na celu

zwiększenie jakości i efektywności treści i usług oferowanych przez

aplikację Internetową.

personalization

Page 30: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 30

Podejścia do personalizacji

Środki techniczne:

Informacja o zarejestrowanych użytkownikach zgromadzona w bazie

danych po stronie serwera

Informacja o konkretnym koncie i konkretnym komputerze na którym

pracuje użytkownik, na podstawie tzw. ciasteczek (cookies).

Ciasteczka są plikami pamiętanymi przez komputer klienta, w których

serwer może zapisać dowolną (niezbyt długą) informację.

Konkretny użytkownik jest nieznany, znana jest tylko jego "tożsamość" z

dokładnością do konta i komputera.

Ciasteczka nie są dzielone pomiędzy różne portale, każdy portal ma

swoje.

Środki dostosowywania treści do profilu użytkownika:

Określanie profilu zainteresowań explicite przez użytkownika.

Wadą jest to, że on zwykle tego nie robi, a jeżeli robi, to niezbyt dokładnie.

Kolaboracyjne filtrowanie (collaborative filtering): tworzenie kategorii

użytkowników i przypisywanie użytkownika do określonej kategorii na

podstawie historii jego zachowania się na portalu („klikologii”).

Page 31: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 31

Cechy CMS: wyszukiwanie

Sprawny mechanizm wyszukiwania informacji przez końcowych

użytkowników jest czynnikiem powodzenia aplikacji internetowej.

Wyszukiwanie oznacza konieczność klasyfikacji treści i

inteligentnego jej zaindeksowania.

Wyszukiwanie często odbywać się po cechach formalnych (data

publikacji, autor, kategoria tematyczna, słowa kluczowe), które są

niekiedy określane (w RDF) jako "metadane".

Częściej wyszukiwanie odbywa się:

w pełnym tekście przechowywanych składników treści

poprzez asocjacje elementów treści z innymi elementami treści

Klasyczne formy wyszukiwania (znane) z bibliotek są mało

użyteczne.

Konieczne są nowe paradygmaty, z reguły oparte o metafory

graficzne.

search

Page 32: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 32

Cechy CMS: ontologia

W filozofii: nauka o bytach, teoria bytu, opis charakteru i struktury

rzeczywistości, specyfikacja konceptualizacji.

W sztucznej inteligencji: formalna specyfikacja (przy użyciu logiki

matematycznej) obiektów, pojęć i innych bytów, które istnieją w

pewnej dziedzinie, oraz formalna specyfikacja związków, które

pomiędzy tymi bytami zachodzą.

Podejście sztucznej inteligencji jest mało przydatne w rzeczywistości,

np. Giełda Papierów Wartościowych: wiele tysięcy stron aktów

prawnych, zarządzeń, regulacji, itd. Kto to zapisze przy użyciu formuł

rachunku predykatów?

W biznesie (ontologia biznesowa, business ontology): wszystko to,

co projektanci systemów informatycznych powinni wiedzieć o

biznesie, aby poprawnie napisać aplikacje wspomagające ten

biznes.

Wiedza ta powinna być formalnie zapisana. "Formalnie" oznacza

zwykle pewien standardowy i uzgodniony język, np. XML/RDF.

ontology

Page 33: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 33

Cechy CMS: metadane

Ogólna definicja: są to dane o danych - co dane zawierają,

jaką mają budowę, jakie jest ich znaczenie, jakim podlegają

ograniczeniom, jak są zorganizowane, przechowywane,

zabezpieczane, udostępniane, itd.

Metadane są pewnym rozszerzeniem pojęcia schematu bazy

danych, albo też pewną implementacją tego schematu w

postaci katalogów.

Metadane przykrywają także informację niezależną od treści

samych danych, np. kiedy pewna dana została utworzona, w

jakim jest formacie, kto jest jej autorem, do kiedy jest ważna.

metadata

Page 34: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 34

Cechy CMS: metadane (2)

Opisy danych zawarte w metadanych mają dwie podstawowe

zalety:

Zawierają wspólne abstrakcje dotyczące reprezentacji danych, takie

jak format; ogólnie "wyciągają przed nawias" wszystkie wspólne

informacje, co redukuje znacznie objętość samych danych;

Reprezentują wiedzę dziedzinową (ontologię); umożliwiają

wnioskowanie o danych, mogą być przez to użyte do redukowania

dostępu do samych danych.

metadata

Page 35: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 35

Ontologia i metadane

Głównym celem prac nad biznesową ontologią jest standaryzacja

następujących elementów:

Gramatyki opisów poszczególnych bytów,

Nazw i ich znaczeń obowiązujących w ramach danego biznesu (np. co

oznaczają słowa "autor", "klient", "instrument", "akcja", itd.),

Ograniczeń związanych z opisywanymi bytami,

Metadanych związanych z bytami (autor opisu, data stworzenia opisu,

data ostatniej aktualizacji, itd.),

Dopuszczalnych operacji na bytach.

W tym zakresie zapis ontologii jest pewną meta-bazą danych, w

które ustala się zarówno strukturę samej bazy danych, jak i pewne

dodatkowe informacje (meta-atrybuty) będące podstawą

przetwarzania bazy danych.

Page 36: Wykład 1 Systemy zarządzania treściąusers.pja.edu.pl/~mtrzaska/Files/TPB/TPB-01.pdf · Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 6 Zarządzanie treścią jest to dostarczanie

Tworzenie portali biznesowych, Wykład 1, Folia 36

Podsumowanie

Rozwój serwisów internetowych często jest związany z istotnymi

trudnościami w efektywnym zarządzaniu coraz większą ilością

informacji.

Skuteczną metodą zapanowania nad tą ilością informacji jest

wdrożenie sprawnie działającego systemu zarządzania treścią.

Różna funkcjonalność systemów CMS utrudnia ich jednorodne

porównanie.

Na rynku oprogramowania jest bardzo wiele dostępnych

rozwiązań, przeznaczonych dla witryn małych i średnich

przedsiębiorstw, jak również dla dużych portali ogólnego

przeznaczenia i portali tematycznych.

Oprócz systemów komercyjnych, istnieją także systemy CMS

tworzone jako projekty „open-source”, które coraz częściej

zastępują obszar dotychczas zarezerwowany prawie wyłącznie dla

aplikacji komercyjnych.