Zostać czy wyjechać? Żydzi w Europie w pierwszych latach po Holocauście

Konferencja dotyczy życiowych możliwości i perspektyw dla ocalałych z Holocaustu Żydów w Europie w pierw-szych latach po Holocauście. Wobec skali Holocaustu, pustki powstałej po wymordowaniu całego narodu, powo-jennych zawirowań politycznych, trwania antysemickich nastrojów i powtarzania się brutalnych aktów przemocy wobec Żydów, wielu z nich zadawało sobie pytanie, czy powinni wrócić do miejsc, w których żyli przed wojną i za-cząć wszystko od nowa, czy raczej wyemigrować z Euro-py. Czy Żydzi znaleźli swoje miejsce w powojennych spo-łeczeństwach europejskich? Czy i w jakim stopniu udała się odbudowa żydowskiego życia, instytucji i kultury? Kto i dlaczego nie podejmował takich prób? To naczelne pyta-nia konferencji. Jej celem jest zbadanie sytuacji w poszcze-gólnych krajach, ale efektem końcowym winna być wiedza o podobieństwach i różnicach sytuacji Żydów po wojnie na Wschodzie i Zachodzie Europy.

Koncepcja i organizacja:

Helena Datner (Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Warszawa)

Katrin Steff en (Nordost-Institut Lüneburg)

Katrin Stoll (Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie)

Konferencja odbędzie się w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie

Języki konferencji: angielski/polski

Zapewniamy tłumaczenie symultaniczne

Kontakt

Niemiecki Instytut Historyczny

Pałac KarnickichAleje Ujazdowskie 39

00-540 Warszawa

stoll@dhi.waw.plwww.dhi.waw.pl

Tel: +48 22 525 83 00Fax: +48 22 525 83 37

Uroczystości z okazji IV rocznicy powstania w getcie warszawskim. Fotografi a: Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego.

ZOSTAĆ CZY WYJECHAĆ?

Żydzi w Europie w pierwszych latach po Holocauście

5–7 grudnia 2011 r.Konferencja międzynarodowa

w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie

Czwartek, 8 grudnia 2011

10.00 – 11.30: Wizyta referentów w Żydowskim Instytucie Historycznym (dla chętnych)

Konferencja zorganizowana przez Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie Nordost-Institut Lüneburg Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma

Projekt wspierany przez Polsko-Niemiecką Fundację na rzecz Nauki oraz Ambasadę Szwajcarii.

Poniedziałek, 5 grudnia 2011

9.30 – 10.00: Powitanie: dyrektor NIH (Eduard Mühle), dyrektor ŻIH (Paweł Śpiewak), dyrektor Nordost-Institut Lüneburg (Joachim Tauber)Wprowadzenie: Helena Datner (Warszawa), Katrin Steff en (Lüneburg), Katrin Stoll (Warszawa)

Keynote Speeches 10.00 – 11.00: Frank Golczewski (Hamburg):

Powojnie: całkiem nowy świat?Joanna Tokarska-Bakir (Warszawa): Powojenne dylematy rodziny Kupferblum z Sandomierza. Pamięć polska i pamięć żydowska

Prowadzenie: Eduard Mühle (Warszawa)

11.00 – 11.30: Dyskusja

11.30 – 12.00: Przerwa

Sekcja I: Powojenne wędrówki Żydów

Prowadzenie: Dariusz Stola (Warszawa)

12.00 – 12.20: Anna Lipphardt (Freiburg): Społeczność w ruchu: ocaleni z Holocaustu z Wil-na między 1944/45 i 1948 [w języku angielskim]

12.20 – 12.40: Albert Kaganovitch (Winnipeg):Do jakiego stopnia nielegalna była „nielegalna żydowska emigracja” z powojennej Polski? [w języku angielskim]

12.40 – 13.00: Marcos Silber (Hajfa): Zostać czy wyjechać? Wracać! Emigracja powrotna z Palestyny/Izraela do Polski do wczesnych lat 50-tych [w języku angielskim]

13.00 – 13.45: Komentarz: Dariusz Stola i dyskusja

14.00 – 16.00: Przerwa

16.00 – 16.20: Julia Maspero (Paryż): Exodus Żydów z Europy Wschodniej przez Francję i francuskie strefy okupacyjne [w języku angielskim]

16.20 – 16.40: Frank Caestecker (Ghent):Belgia jako kraj imigracji, tranzytu i emigracji dla ocalonych Żydów (1945-1948) [w języku angielskim]

16.40 – 17.00: Isaac Hershkowitz (Ramat-Gan):Rabini jako twórcy tożsamości: depozytariusze przeszłości w obozach w powojennej Europie [w języku angielskim]

17.00 – 17.45: Komentarz: Feliks Tych i dyskusja

17.45 – 18.10: Przerwa

Sekcja II: Społeczeństwo żydowskie po Holocauście

Prowadzenie: Katrin Stoll (Warszawa)

18.10 – 18.30: Gershon Greenberg (Waszyngton, D.C.):Zostać czy wyjechać: rozważania z perspektywy Żydów ortodoksyjnych [w języku angielskim]

18.30 – 19.00: Komentarz: Isaac Hershkowitz i dyskusja

Wtorek, 6 grudnia 2011

Sekcja II: Społeczeństwo żydowskie po Holocauście

Prowadzenie: Katrin Steff en (Lüneburg)

9.00 – 9.20: Andrea Sinn (Monachium): „Jak można w ogóle żyć w Niemczech?” Żydowska polityka i zagadnienie przebywania Żydów w powojennych Niemczech [w języku angielskim]

9.20 – 9.40: Elizabeth Anthony (Worcester):Pierwsza fala: powrót uciekinierów i ocalonych Żydów z obozów koncentracyjnch do Wiednia bezpośrednio po wojnie [w języku angielskim]

9.40 – 10.30: Komentarz: Ruth Leiserowitz i dyskusja

10.30 – 11.00: Przerwa

11.00 – 11.20: Łukasz Krzyżanowski (Warszawa): Homecomers: Żydzi i nie-Żydzi w powojennym Radomiu

11.20 – 11.40: Ewa Koźmińska-Frejlak (Warszawa):Asymilacja do polskości jako strategia adaptacyjna ocalałych z Holocaustu polskich Żydów

11.40 – 12.00: Magdalena Ruta (Kraków): „Jecijes Pojln” czy „Nusech Pojln”: literackie dyskusje nad żydowską obecnością w Polsce na tle odradzającego się jidyszowego życia kulturalnego w latach 1945-1949

12.00 – 12.45: Komentarz: August Grabski i dyskusja

13.00 – 14.30: Przerwa

14.30 – 14.50: Constance Pâris de Bollardière (Paryż):Żydowski Komitet Pracy i rekonstrukcja Żydowskiego Ruchu Pracy w duchu Bundu we Francji, 1944-1949 [w języku angielskim]

14.50 – 15.10: Arnaud Bozzini (Bruksela): Żydowscy działacze i Partia Komunistyczna Belgii po drugiej wojnie światowej [w języku angielskim]

15.10 – 16.00: Komentarz: August Grabski i dyskusja

16.00 – 16.30: Przerwa

Sekcja III: Stosunek państwa i społeczeństwa do Żydów po Holocauście

Prowadzenie: Joachim Tauber (Lüneburg)

16.30 – 16.55: Daniel Gerson (Bazylea):Ucieczka bez prawa do stałego pobytu: ocaleni z Holocaustu w Szwajcarii, 1945-1948 [w języku angielskim]

16.55 – 17.15: Kateřina Čapková (Praga):Niemcy czy Żydzi? Niemieckojęzyczni Żydzi w Polsce i Czechosłowacji po roku 1945 [w języku angielskim]

17.15 – 17.35: Regina Fritz (Wiedeń): Mit „żydowskiej zemsty” – powojenny antysemityzm na Węgrzech i pogromy roku 1946 [w języku angielskim]

17.35 – 18.30: Komentarz: Katrin Steff en i dyskusja

Środa, 7 grudnia 2011

Sekcja III: Stosunek państwa i społeczeństwa do Żydów po Holocauście

Prowadzenie: Andrzej Żbikowski (Warszawa)

9.00 – 9.20: Natan Sznaider (Tel Aviv): Kultura i pamięć: rola żydowskich dóbr kulturalnych [w języku angielskim]

9.20 – 9.40: Matthias Barełkowski (Gießen):Jak obchodzono się w Poznaniu i Wrocławiu po II wojnie światowej z „opuszczonym” mieniem żydowskim? – konfl ikty wynikające z nowych ustaw, powojennej codzienności, żądań zwrotu majątku oraz z przesłanek politycznych

9.40 – 10.30: Komentarz: Marcin Zaremba i dyskusja

10.30 – 11.00: Przerwa

11.00 – 11.20: Bożena Szaynok (Wrocław): Polska: Żydzi – komunizm – Polacy

11.20 – 11.40: Katarzyna Person (Londyn):Stosunki polsko-żydowskie w obozach DP

11.40 – 12.00: Zuzanna Radzik (Warszawa):Skrucha Kościołów? Zmiana stosunku europejskich chrześcijan wobec Żydów bezpośrednio po Holocauście

12.00 – 13.00: Komentarz: Marcin Zaremba i dyskusja

13.15 – 15.00: Przerwa

Sekcja IV: Wczesne formy dokumentowania, badania i upamięt-niania Holocaustu Prowadzenie: Imke Hansen (Hamburg)

15.00 – 15.20: Natalia Aleksiun (Nowy Jork):Philip Friedman i powstanie nauki o Holocauście[w języku angielskim]

15.20 – 15.40: Johanna Schüller (Poczdam): Genia Silkes – pedagog w CKŻwP i ŻIH w powojennej Polsce [w języku angielskim]

15.40 – 16.00: Beata Przymuszała (Poznań): Sposoby interpretacji Zagłady Żydów w latach czterdziestych: „Organizowanie wściekłości” Michała M. Borwicza

16.00 – 16.50: Komentarz: Katrin Stoll i dyskusja

16.50 – 17.15: Przerwa

17.15 – 17.35: David E. Fishman (Nowy Jork): W cieniu Holocaustu: Wileńskie Muzeum Żydow-skie w latach 1944-1949 [w języku angielskim]

17.35 – 17.55: Boaz Cohen (Akka i Hajfa):Żydowski głos: świadectwa Holocaustu 1945-1949 [w języku angielskim]

17.55 – 18.15: Noah Benninga (Jerozolima):Świadectwa Holocaustu jako źródła dla historii kultury Holocaustu [w języku angielskim]

18.15 – 19.00: Komentarz: Katrin Stoll i dyskusja

19.00 – 19.15: Przerwa

19.15 – 20.00: Podsumowanie i dyskusja końcowa

Prowadzenie: Helena Datner