Wydział Promocji Handlu i Inwestycji

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Brukseli

MATERIAŁY INFORMACYJNE W ZAKRESIE

MOśLIWO ŚCI

PODEJMOWANIA I PROWADZENIA

DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ PRZEZ

POLSKICH OBYWATELI

I POLSKIE OSOBY PRAWNE

W BELGII

2

SŁOWO WSTĘPNE .................................................................................................................. 4 FORMY PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ......................................... 5

Ogólne warunki prowadzenia działalności gospodarczej w Belgii........................................ 5 1. Samozatrudnienie czyli załoŜenie przedsiębiorstwa prowadzonego na rachunek własny (indépendant)...................................................................................................................... 5 2. Utworzenie spółki prawa belgijskiego ........................................................................... 7 3. Utworzenie oddziału zagranicznej firmy (spółki) w Belgii ...........................................9 4. Zawody i działalność gospodarcza podlegająca reglamentacji ...................................... 9 5. Uwagi praktyczne dla osób podejmujących działalność gospodarczą w Belgii .......... 10

Warunki tworzenia przedsiębiorstw w Belgii ...................................................................... 12 1. Podstawowe warunki dla utworzenia firmy w Belgii.................................................. 12 2. Wybór rodzaju przedsiębiorstwa.................................................................................. 12 3. Rachunek bankowy ...................................................................................................... 12 4. Formalności przy tworzeniu firmy indywidualnej (samozatrudnieniu) ....................... 13 5. Formalności przy tworzeniu spółki ..............................................................................14 6. Rejestracja w administracji fiskalnej ds. VAT............................................................. 16 7. PrzynaleŜność do kasy ubezpieczeń socjalnych oraz zdrowotnych............................. 16

Obowiązki i procedury administracyjne przy niektórych rodzajach działalności gospodarczych...................................................................................................................... 17

1. Zdolność do zarządzania firmą .................................................................................... 17 2. Kwalifikacje profesjonalne .......................................................................................... 19 3. Handel obwoźny........................................................................................................... 19 4. Karta zawodowa........................................................................................................... 19 5. Licencje i pozwolenia................................................................................................... 19

Obowiązki w zakresie księgowości i podatków................................................................... 21 Wybór formy przedsiębiorstwa............................................................................................ 21

WYBRANE RODZAJE SPÓŁEK........................................................................................... 23 NajwaŜniejsze rodzaje spółek działających w Belgii........................................................... 23 Charakterystyka spółek ........................................................................................................ 24 Tworzenie spółek ................................................................................................................. 24 Spółka prywatna z ograniczoną odpowiedzialnością (S.P.R.L., B.V.B.A.) ........................ 33

REJESTRACJA FIRM............................................................................................................. 42 Wydawanie zaświadczeń o doświadczeniu zawodowym w Polsce ..................................... 42

INFORMACJE OGÓLNE O SYSTEMIE PODATKOWYM W BELGII.............................. 45 Podatek dochodowy od osób fizycznych w Belgii............................................................... 46 Podatek dochodowy od spółek............................................................................................. 48 Ulgi i zwolnienia podatkowe................................................................................................ 49 Rodzaje wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów .................................. 50 Podatek od osób prawnych................................................................................................... 51 Podatek gruntowy................................................................................................................. 51 Podatek VAT........................................................................................................................ 52 Podatek akcyzowy................................................................................................................ 52

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE ........................................................................................... 53 UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE ........................................................................................... 53 STOPIEŃ REGULACJI RYNKU ........................................................................................... 53 ZAMÓWIENIA PUBLICZNE ................................................................................................ 55

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej „ S” zawiera: .......................................................... 55 Inne źródła informacji o przetargach.................................................................................... 57 Uwagi praktyczne dla przedsiębiorstw polskich.................................................................. 58

3

ZASADY POMOCY PUBLICZNEJ DLA INWESTORÓW ZAGRANICZNYCH.............. 60 ZASADY SAMOZATRUDNIENIA ....................................................................................... 62

Jak zostać w Belgii przedsiębiorcą niezaleŜnym ("indépendant")....................................... 62 Rejestracja firmy .............................................................................................................. 63 Księgowość ...................................................................................................................... 66 Rejestracja w kasie ubezpieczeń społecznych ................................................................. 66 Rejestracja w kasie ubezpieczeń zdrowotnych ................................................................ 67 Zobowiązania w zakresie podatków bezpośrednich ........................................................ 67

PODEJMOWANIE PRACY.................................................................................................... 69 PRZYDATNE ADRESY I LINKI........................................................................................... 74 LISTA KOMISJI REJESTRACYJNYCH DLA BRANśY BUDOWNICTWA .................... 80 LISTA ZAWODÓW REGLAMENTOWANYCH W BELGII............................................... 81 WYKAZ AKREDYTOWANYCH FIRM PROWADZĄCYCH „OKIENKA PRZEDSIĘBIORSTW” W BELGII......................................................................................... 83

4

SŁOWO WSTĘPNE

Celem niniejszego opracowania jest zapoznanie przedsiębiorców z warunkami

zakładania oraz prowadzenia działalności gospodarczej w Belgii. Opisując poszczególne

zagadnienia starano się zachować stosunkowo duŜą szczegółowość, niemniej opracowanie ma

charakter ogólno-informacyjny i dlatego teŜ w wielu przypadkach pojawiają się odesłania do

stron konkretnych urzędów zajmujących się danym zagadnieniem.

Pamiętać teŜ naleŜy, Ŝe Belgia jest krajem federalnym składający się z trzech regionów, z

których kaŜdy ma swoją specyfikę. Dlatego teŜ nie wszystkie zagadnienia będą identyczne dla

kaŜdego z regionów. Szukając w przewodniku informacji naleŜy takŜe zadać sobie pytanie

czy interesuje nas zagadnienie dotyczące Flandrii, Walonii, Regionu Stołecznego – Bruksela,

a moŜe szczebla federalnego.

Z punktu widzenia polskich przedsiębiorców działających na rynku belgijskim

największe znaczenie mają informacje dotyczące warunków świadczenia usług. Są one

dostępne na stronach internetowych Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady

Rzeczypospolitej Polskiej w Brukseli http://ww.brussels.trade.gov.pl w zakładkach :

- LIMOSA (system obowiązkowej rejestracji)

- warunki świadczenia usług transgranicznych w Belgii (dotyczy wszelkiego rodzaju

usług)

- Warunki świadczenia transgranicznych usług budowlanych

PowyŜsze wymogi obowiązują wszystkie polskie firmy świadczące usługi budowlane w

Belgii.

5

FORMY PROWADZENIA DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ

Ogólne warunki prowadzenia działalności gospodarczej w Belgii.

Ustawodawstwo belgijskie rozróŜnia następujące rodzaje działalności gospodarczej :

handlową, rzemieślniczą i przemysłową. Przedsiębiorstwa rozpoczynające prowadzenie

takich rodzajów działalności podlegają rejestracji w rejestrze handlowym przy Ministerstwie

Gospodarki zwanym La Banque-Carrefour des Entreprises (BCE).

Aktualnie poza tym rejestrem pozostają niektóre rodzaje działalności prowadzonej na

rachunek własny (indépendants), jak wolne zawody: adwokaci, lekarze itp. Przedstawiciele

wolnych zawodów rejestrują swą działalność w swych organizacjach profesjonalnych.

Jednak, gdy prowadzą działalność w formie przedsiębiorstwa, podlegają równieŜ rejestracji w

BCE.

W Belgii pojęcie „indépendants” obejmuje nie tylko wolne zawody, ale takŜe

przedsiębiorców prowadzących firmy jednoosobowe, mandatariuszy (zarządzających) w

spółkach m.in. jednoosobowych, tzw. aktywnych wspólników („associés actifs”).

PoniŜej przedstawione procedury obowiązują wszystkich obywateli krajów członkowskich

UE. W przypadku obywateli z krajów trzecich dodatkowym wymogiem jest uzyskanie tzw.

karty zawodowej (carte professionnelle).

Federalna struktura Belgii stanowi pewne utrudnienie przy podejmowaniu działalności

gospodarczej zarówno z uwagi na rozdział kompetencji w administracji pomiędzy urzędy

federalne oraz regionalne, jak i z uwagi na zróŜnicowaną strukturę językową (w Belgii w

zaleŜności od regionów lub wspólnot językowych obowiązują 3 języki oficjalne: niderlandzki,

francuski i niemiecki). Wymaga to uwzględnienia m.in. przy dokonywaniu tłumaczenia

dokumentów składanych przy rejestracji działalności gospodarczej w poszczególnych

regionach (Flandrii, Walonii, Regionie Stołecznym-Brukseli).

1. Samozatrudnienie czyli załoŜenie przedsiębiorstwa prowadzonego na rachunek własny

(indépendant)

Jest to najprostsza forma prowadzenia działalności gospodarczej i najczęściej

podejmowana przez obywateli polskich.

Podstawowe warunki dla podjęcia takiej działalności, to:

6

- ukończone 18 lat,

- zaświadczenie o niekaralności,

- zaświadczenie z gminy o zameldowaniu,

- zaświadczenie z banku o posiadaniu konta bankowego.

W kaŜdym przypadku przy tworzeniu firmy naleŜy dysponować lokalem odpowiednim do

prowadzenia danego rodzaju działalności gospodarczej. Firma moŜe mieć równieŜ siedzibę w

domu (mieszkaniu przedsiębiorcy).

Osoba zakładająca przedsiębiorstwo powinna wykazać się znajomością co najmniej jednego z

oficjalnych języków urzędowych w Belgii (choć nie jest to warunek formalny).

Nie jest wymagane posiadanie planu finansowego.

Rejestracji przedsiębiorstw dokonują „okienka przedsiębiorstw” (guichets d’entreprises”)

(vide 5.1.), które sprawdzają czy osoba zakładająca firmę posiada odpowiednią zdolność do

kierowania nią oraz kwalifikacje profesjonalne, w przypadku gdy zakładana firma będzie

prowadzić działalność w jednym z zawodów uznanych za reglamentowane. Zdolnością do

kierowania firmą moŜe wykazać się: szef firmy, jego współmałŜonek lub pomocnik.

Decyzję co do tego, czy osoba(y) zakładająca(e) firmę spełnia(ją) odpowiednie wymogi

formalne dla kierowania firmą oraz wymogi profesjonalne (w przypadku zawodów

reglamentowanych) podejmują „okienka przedsiębiorstw”, które dokonują jej rejestracji.

Potwierdzenie zdolności do prowadzenia firmy jest najłatwiejsze w przypadku ukończenia w

Belgii odpowiedniej szkoły lub posiadania kilkuletniego doświadczenia zawodowego w tym

kraju.

Osoby legitymujące się świadectwami lub dyplomami otrzymanymi w Polsce lub – w

przypadku braku takich dokumentów – posiadające odpowiednie doświadczenie w pracy

(m.in. na stanowiskach kierowniczych) w Polsce, które zamierzają utworzyć firmę w Belgii,

powinny przede wszystkim nawiązać kontakt z jednym z „okienek przedsiębiorstw” w celu

uzyskania informacji na temat wymogów, jakie będą zastosowane w danym przypadku. Mogą

one takŜe zapoznać się z dostępnymi informacjami na ten temat na stronach internetowych

federalnego Ministerstwa Gospodarki Belgii pod adresem:

http://economie.fgov.be/fr/entreprises/vie_entreprise/Creer/Conditions/prof_commerciales/Co

mpetences_prof/diplo/index.jsp

W razie potrzeby moŜna skontaktować się z Ministerstwem Edukacji Wspólnoty

Flamandzkiej, Francuskiej lub Niemieckojęzycznej i wystąpić z prośbą o zatwierdzenie

równowaŜności polskiego dyplomu studiów, świadectwa ukończenia szkoły średniej lub

7

zawodowej. Zatwierdzenie równowaŜności dyplomu studiów wyŜszych przez regionalne

Ministerstwo Edukacji jest związane z dłuŜszą procedurą, gdyŜ podlega ono opiniowaniu

przez miejscowe szkoły wyŜsze.

NaleŜy podkreślić, Ŝe w przypadku braku posiadania właściwych dyplomów i braku

doświadczenia w prowadzeniu firmy w Polsce pozostaje ukończenie odpowiedniego

szkolenia w Belgii. Informacji na ten temat udzielają równieŜ „okienka przedsiębiorstw”.

Procedura rejestracyjna trwa około tygodnia od złoŜenia w „okienku przedsiębiorstw”

kompletu prawidłowo wypełnionych dokumentów. Gdy złoŜona dokumentacja została

zaakceptowana, „okienko” wydaje wypis z rejestru handlowego („extrait”) z La Banque-

Carrefour des Entreprises.

Przedsiębiorstwo uzyskuje w „okienku” numer rejestracyjny, który po dokonaniu rejestracji w

administracji fiskalnej ds. VAT staje się równieŜ numerem VAT.

„Okienko przedsiębiorstw” dokonuje w imieniu zainteresowanego przedsiębiorcy rejestracji

w kasie ubezpieczeń socjalnych dla kategorii „indépendants”. Centralną instytucją

ubezpieczeniową dla kategorii „indépendants” jest Institut National d’Assurances pour

Travailleurs Indépendants – INASTI, jej adres internetowy: www.rsvz-inasti.fgov.be

Osoba zakładająca firmę indywidualną dokonuje osobiście rejestracji w kasie ubezpieczeń

zdrowotnych oraz załatwia formalności związane z uzyskaniem ewentualnych pozwoleń i

licencji niezbędnych w danym rodzaju działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca prowadzący firmę na rachunek własny podlega opodatkowaniu na podobnych

zasadach, jak osoby fizyczne.

2. Utworzenie spółki prawa belgijskiego

Utworzenie spółki wymaga opracowania statutu.

W przypadku większości spółek (S.P.R.L. – prywatnej spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością, S.A. - spółki akcyjnej, S.C.R.L. – spółdzielczej spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością) opracowanie statutu wymaga aktu notarialnego. Dodatkowo u notariusza

naleŜy zgłosić plan finansowy spółki, zaświadczenie z banku o posiadaniu konta bankowego

oraz o dokonaniu wymaganej dla danego rodzaju spółki wpłaty na kapitał zakładowy.

8

W przypadku niektórych rodzajów spółek (spółki jawnej, spółki komandytowej zwykłej)

wystarczy statut sporządzony w formie aktu prywatnego; nie ma obowiązku sporządzania

planu finansowego. Przy ich tworzeniu prawo nie przewiduje minimalnej wysokości kapitału.

Statut musi być przedstawiony w administracji fiskalnej ds. VAT oraz w administracji

katastru i rejestracji majątkowej. Następnie statut podlega zgłoszeniu w Trybunale

Handlowym w celu rejestracji oraz publikacji w Moniteur Belge.

Kolejnym krokiem jest złoŜenie przez osobę wskazaną w statucie jako mandatariusz spółki

wniosku o jej rejestrację w „okienku przedsiębiorstw”.

Wymagane w tym celu są następujące dokumenty:

- zaświadczenie z banku o utworzeniu konta bankowego oraz o wpłacie kapitału zakładowego

wymaganego dla danego rodzaju spółek,

- dokumenty potwierdzające kwalifikacje profesjonalne i kierownicze osób odpowiedzialnych

za kierowanie spółką,

- adres lokalu spółki,

- uzyskane ewentualne wstępne zezwolenia,

- statut ze wstępnym numerem rejestru handlowego przyznanym przez Trybunał Handlowy,

- świadectwo o zameldowaniu wydane przez gminę,

- dokument potwierdzający numer rejestru narodowego (odpowiednik PESEL). Jeśli przedłoŜona dokumentacja zostanie zaakceptowana przez „okienko przedsiębiorstw”, po

tygodniu przyznawany jest numer rejestru handlowego oraz wydany zostaje wyciąg z rejestru

(„extrait”), jak w przypadku firmy indywidualnej.

„Okienko przedsiębiorstw” dokonuje rejestracji spółki w instytucji ubezpieczeń socjalnych

dla pracodawców czyli Office National Sécurité Sociale – ONSS, adres internetowy :

http://www.onss.fgov.be

Kolejnym krokiem jest zgłoszenie odpowiedniej deklaracji w administracji fiskalnej

ds. VAT właściwej dla siedziby spółki. Czynności tej dokonuje osoba upowaŜniona do

prowadzenia spółki. Po dokonaniu rejestracji w administracji podatkowej naleŜy uzyskać

dodatkowe zezwolenia i licencje wymagane dla danego rodzaju działalności.

Podobne procedury obowiązują przy tworzeniu filii zagranicznej (polskiej) firmy w Belgii.

9

3. Utworzenie oddziału zagranicznej firmy (spółki) w Belgii

Utworzenie oddziału zagranicznej firmy w Belgii jest przedsięwzięciem prostszym,

choć wymaga rejestracji w rejestrze handlowym. Zagraniczna firma tworząca oddział w

Belgii zobowiązana jest do złoŜenia w Trybunale Handlowym tłumaczenia statutu

macierzystej firmy. Po uzyskaniu wyciągu z rejestru Trybunału Handlowego osoba, która

posiada upowaŜnienie firmy macierzystej do kierowania oddziałem składa w „okienku

przedsiębiorstw” komplet dokumentacji, podając adres przyszłego oddziału oraz przedkłada

dokumenty poświadczające jej kwalifikacje do kierowania firmą oraz kwalifikacje

profesjonalne w przypadku, gdy oddział będzie prowadził działalność podlegającą

reglamentacji w Belgii. Wymagania w zakresie zdolności kierowniczych, w dostępie do

zawodu oraz licencji i pozwoleń są podobne, jak przy tworzeniu firmy prawa belgijskiego.

4. Zawody i działalność gospodarcza podlegająca reglamentacji

Reglamentacja w Belgii obejmuje szeroki zakres rodzajów działalności gospodarczej.

Niektóre rodzaje działalności wymagają uzyskania zezwoleń wstępnych przed dokonaniem

rejestracji w „okienku przedsiębiorstw” (rejestrze handlowym). Dotyczy to np. zgody na

prowadzenie handlu obwoźnego oraz na handel i obróbkę mięsa (prowadzenie rzeźni).

Zezwolenia na kierowanie firmą oraz na wykonywanie zawodów handlowych i

rzemieślniczych podlegających reglamentacji wydawane są przez „okienka przedsiębiorstw”

przed dokonaniem rejestracji firmy. Potwierdzenie zdolności kierowania firmą dotyczy

wszystkich rodzajów działalności handlowej, rzemieślniczej i przemysłowej.

Do zawodów reglamentowanych w zakresie działalności handlowej i rzemieślniczej naleŜą 34

rodzaje zawodów, w tym wszystkie budowlane.

Odrębną reglamentacją objęte są tzw. zawody intelektualne, wykonywane w ramach

świadczenia usług, jak adwokaci, notariusze, doradcy podatkowi itp. Wymogi związane z

prowadzeniem tego rodzaju działalności ustalane są przez właściwe organizacje

profesjonalne.

Znaczna ilość rodzajów działalności gospodarczej wymaga licencji i pozwoleń, które

wydawane są bądź to przez administrację centralną, bądź to przez administrację regionalną

(gminną). Dotyczy to na przykład produkcji i handlu w zakresie napojów alkoholowych,

agencji podróŜy, prowadzenia restauracji, hoteli, usług taksówkowych itp.

10

Tego typu zezwolenia (licencje) wydawane są po dokonaniu rejestracji firmy w rejestrze

handlowym. Najbardziej skomplikowane procedury wymagane są w przypadku

podejmowania róŜnego rodzaju działalności, głównie produkcyjnej, mającej wpływ na

środowisko naturalne.

Pełen wykaz zawodów reglamentowanych oraz dziedzin wymagających uzyskania zezwoleń i

licencji dostępny jest na portalu federalnym http://www.belgium.be (entreprises, création,

professions réglementées). Wykaz ten podlega okresowej aktualizacji.

5. Uwagi praktyczne dla osób podejmujących działalność gospodarczą w Belgii

5.1. Osoby pragnące rozpocząć jakąkolwiek działalność gospodarczą w Belgii powinny

zgłosić się do jednego z „okienek przedsiębiorstw”.

„Okienka” te prowadzą szerokie usługi informacyjne i doradcze dla osób rozpoczynających

działalność gospodarczą. Są one głównie nastawione na świadczenie usług dla mikrofirm oraz

dla firm małych i średnich, zarówno na etapie początkowym, jak i na etapie prowadzenia

działalności. Świadczą one usługi w zakresie informacji prawnych, finansowych, zarządzania

firmą, ubezpieczeń socjalnych itp. Usługi doradcze i informacyjne są w zasadzie bezpłatne,

niewielka odpłatność obowiązuje przy rejestracji, wystawianiu róŜnego rodzaju dokumentów,

np. wyciągów z rejestru handlowego.

Istnieje 10 firm posiadających akredytację belgijskiego Ministerstwa Gospodarki na

prowadzenie tego rodzaju działalności. Posiadają one swoje biura na terenie całego kraju

(około 230). Pełna lista biur wraz z adresami dostępna jest na stronach internetowych

Ministerstwa Gospodarki :

http://economie.fgov.be/fr/entreprises/vie_entreprise/Creer/Guichets_entreprises_agrees/index

.jsp

5.2. Jeśli chodzi o wymogi formalne dotyczące uprawnień do prowadzenia działalności

gospodarczej, to najłatwiejszy jest dostęp do zawodów niereglamentowanych takich, jak

handel detaliczny (poza spoŜywczym), usługi ogrodnicze itp. Informacje na ten temat moŜna

uzyskać przede wszystkim w „okienkach przedsiębiorstw”.

5.3. Jednym z dokumentów składanych przez polskich przedsiębiorców przy rejestracji

przedsiębiorstw w Belgii jest zaświadczenie wydane w Polsce o prowadzeniu działalności

11

gospodarczej w Polsce. Zaświadczenia te dotyczą wybranych rodzajów działalności w oparciu

o postanowienia Dyrektywy 99/42/WE z 7.6.1990 r. Informacje na ten temat znajdują się na

stronach internetowych Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej

Polskiej w Brukseli http://www.brussels.trade.gov.pl w rozdziale „Rejestracja firm”.

5.4. Z uwagi na występujące róŜnice między polskim i belgijskim systemem oświaty, przed

rozpoczęciem procesu zakładania firmy w Belgii naleŜy uzyskać dokładne informacje na

temat wymogów profesjonalnych oraz zdolności do kierowania firmą w „okienku” lub

zapoznać się z ogólnymi informacjami na ten temat, które są dostępne na stronach

internetowych Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej

w Brukseli. Generalnie rzecz biorąc, osoby, które posiadają wykształcenie średnie uzyskane

przed 30 września 2000r. mogą łatwiej spełnić wymogi w zakresie zdolności do kierowania

firmą niŜ osoby, które otrzymały świadectwo ukończenia szkoły po tym terminie.

5.5. Jeśli istnieje potrzeba zatwierdzenia równowaŜności polskiego dyplomu w Belgii, to jest

je łatwiej uzyskać w Ministerstwie Edukacji Wspólnoty Flamandzkiej niŜ w Ministerstwie

Edukacji Wspólnoty Francuskojęzycznej (z uwagi na mniejszą biurokrację, brak opłat,

krótszy okres oczekiwania). Władze Wspólnoty Niemieckojęzycznej załatwiają te sprawy

szybko i sprawnie, ale jedynie w stosunku do osób mieszkających lub zamierzających

prowadzić działalność gospodarczą na terenie gmin niemieckojęzycznych.

5.6. Zarejestrowanie firmy nie jest równoznaczne z faktycznym podjęciem działalności

gospodarczej. W niektórych przypadkach wymagających duŜej ilości zezwoleń oraz

spełnienia wymogów sanitarnych, przeciwpoŜarowych, policyjnych, ubezpieczenia od

odpowiedzialności cywilnej itp. (na przykład przy otwarciu sklepu lub restauracji)

rozpoczęcie normalnej działalności moŜe nastąpić po okresie kilku miesięcy lub dłuŜszym.

Specjalne zaświadczenia z policji wymagane są m.in. przy działalności związanej z produkcją

i handlem w zakresie wyrobów alkoholowych.

5.7. Najbardziej wyczerpujące informacje na temat wszelkich aspektów zakładania firm i

prowadzenia działalności gospodarczej w Belgii (prawnych, podatkowych, sposobów

prowadzenia księgowości itp.) dostępne są na stronach internetowych federalnego

Ministerstwa Gospodarki : http://economie.fgov.be/ (entreprises et indépendants, vademecum

12

de l’entreprise) oraz http://www.belgium.be (entreprises, création, professions réglementées,

financement, implantation, sécurité sociale, fiscalité et comptabilité).

Warunki tworzenia przedsiębiorstw w Belgii

1. Podstawowe warunki dla utworzenia firmy w Belgii

Podstawowe warunki formalne dla utworzenia w Belgii firmy indywidualnej lub spółki są

następujące:

- ukończone 18 lat

- pełnia praw cywilnych (niekaralność)

- posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych

- posiadanie zaświadczenia z gminy o zameldowaniu

W kaŜdym przypadku przy tworzeniu firmy naleŜy posiadać lokal odpowiedni do

prowadzenia danego rodzaju działalności gospodarczej. Firma moŜe mieć siedzibę w domu

(mieszkaniu) przedsiębiorcy.

Uprzednie bankructwo przedsiębiorcy nie jest w zasadzie przeszkodą dla ponownego

rozpoczęcia działalności gospodarczej. Jeśli jednak bankructwo spowodowane było

powaŜnym błędem danej osoby, Trybunał Handlowy moŜe wyrazić sprzeciw.

2. Wybór rodzaju przedsiębiorstwa

Osoba fizyczna moŜe prowadzić działalność gospodarczą :

* w postaci przedsiębiorstwa indywidualnego – w tym przypadku nie ma rozdziału między

majątkiem osobistym a majątkiem firmy

* w postaci spółki (odrębnej osoby prawnej) – w tym przypadku majątek osoby prawnej nie

jest równoznaczny z majątkiem osobistym przedsiębiorcy.

3. Rachunek bankowy

Prawnym warunkiem utworzenia przedsiębiorstwa jest otwarcie odrębnego rachunku

bankowego na firmę. Numer konta bankowego powinien figurować na listownikach (drukach)

firmy.

13

4. Formalności przy tworzeniu firmy indywidualnej (samozatrudnieniu)

4.1 Rejestracja w rejestrze handlowym

W celu dokonania rejestracji firmy indywidualnej w rejestrze handlowym (La Banque-

Carrefour des Entreprises), przedsiębiorca winien zgłosić się w „okienku przedsiębiorstw” i

złoŜyć tam następujące dokumenty:

- dokumenty potwierdzające zdolność do kierowania firmą oraz kwalifikacje

profesjonalne (w przypadku, gdy zakładana firma będzie prowadzić działalność w jednej z

branŜ reglamentowanych)

- licencję na prowadzenie handlu obwoźnego, sprzedaŜ i obróbkę mięsa (rzeźnia).

Po zaakceptowaniu działalności, okienko przyznaje numer rejestru handlowego nowo

tworzonej firmie, a takŜe numery zakładów, jeśli firma je posiada.

Decyzja odmowna musi zawierać uzasadnienie. Od decyzji odmownej w ciągu 30 dni

przysługuje odwołanie do Ministerstwa Gospodarki, SPF Economie, P.M.E, Classes

moyennes, Energie, WTC, 25p., Bd. S. Bolivar 30, 1000 Bruksela, tel: 02/2776588.

„Okienko przedsiębiorstw” podejmuje decyzję o wyraŜeniu zgody na dane przedsięwzięcie

kierując się m.in. listą wymaganych dyplomów, świadectw ukończenia szkół lub

doświadczeniem praktycznym.

Orientacyjna lista wymogów w zakresie świadectw i dyplomów znajduje się na stronie

internetowej Ministerstwa Gospodarki :

http://economie.fgov.be/fr/entreprises/vie_entreprise/Creer/Conditions/prof_commerciales/Co

mpetences_prof/diplo/index.jsp

W przypadku wątpliwości co do spełnienia wymogów „okienka” zwracają się do

Ministerstwa Gospodarki, które podejmuje decyzję.

4.2 Informacje zgłaszane w „okienku przedsiębiorstw”

JeŜeli kwalifikacje osoby zakładającej przedsiębiorstwo zostaną uznane, naleŜy złoŜyć w

„okienku” dodatkowe dokumenty/informacje:

- imię i nazwisko przedsiębiorcy

- wybraną formę prawną firmy

- numer rejestru narodowego (odpowiednik PESEL) oraz numer rejestru ubezpieczenia

socjalnego

- adres pocztowy i elektroniczny

14

- nazwę firmy

- rodzaj(e) prowadzonej(ych) działalności

- adres firmy i jej zakładu(ów)

- dokładne dane osobowe i numer rejestracji w instytucji ubezpieczeń socjalnych osoby

zakładającej firmę

- datę rozpoczęcia działalności gospodarczej

- numer konta bankowego firmy

Po dokonaniu rejestracji „okienko przedsiębiorstw” wydaje wyciąg z rejestru handlowego,

który zawiera m.in. numer przedsiębiorstwa („extrait”) . Opłata wynosi 70 euro plus 70 euro

za kaŜdy dodatkowy zakład firmy.

Numer przedsiębiorstwa – po dokonaniu odpowiednich formalności – będzie jednocześnie

numerem VAT. Powinien on być umieszczony na drukach danej firmy, a takŜe na jej

środkach transportu. Nadanie numeru oznacza uzyskanie przez spółkę zdolności do

prowadzenia działalności handlowej lub rzemieślniczej.

Rejestracji przedsiębiorstw moŜna dokonać w jednym z 230 „okienek przedsiębiorstw” na

terenie całej Belgii (są one prowadzone przez 10 upowaŜnionych do tego instytucji)

Ich lista znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki

http://economie.fgov.be/fr/entreprises/vie_entreprise/Creer/Guichets_entreprises_agrees/index

.jsp

5. Formalności przy tworzeniu spółki

5.1 Akt załoŜycielski (umowa spółki, statut)

Powołanie do Ŝycia spółki wymaga zredagowania aktu załoŜycielskiego. W przypadku

takich spółek jak: spółka akcyjna (S.A.), spółka prywatna z o.o. (S.P.R.L.), spółka

spółdzielcza z o.o. (S.C.R.L.) oraz spółka komandytowo-akcyjna (S.C.A.) wymagane jest

sporządzenie aktu załoŜycielskiego przed notariuszem.

W tym celu naleŜy przedstawić u notariusza następujące dokumenty:

- plan finansowy spółki

- dowód wpłaty gotówkowej na pokrycie wymaganego kapitału zakładowego, a w przypadku

wkładu niepienięŜnego (aportu rzeczowego) raport audytora.

Przy tworzeniu innego rodzaju spółek (jawnej i komandytowej zwykłej) wystarczy statut

sporządzony w formie aktu prywatnego i nie jest wymagany plan finansowy.

15

5.2 Zgłoszenie statutu w administracji katastru i Trybunale Handlowym

Statut musi być w odpowiednim terminie przedstawiony w administracji fiskalnej ds.

VAT oraz w administracji katastru i rejestracji majątkowej. Pobierana jest opłata skarbowa

oraz procentowa opłata od wkładów kapitałowych.

Spółki posiadające osobowość prawną, podlegają następnie zgłoszeniu w Trybunale

Handlowym (w ciągu 15 dni od daty zawiązania spółki).

W przypadku spółek akcyjnych, spółek prywatnych z o.o., spółek spółdzielczych z o.o., oraz

spółek komandytowo-akcyjnych, zgłoszenia dokumentów załoŜycielskich w Trybunale

Handlowym dokonuje notariusz.

W Trybunale Handlowym, spółce nadany zostaje numer rejestru handlowego (Banque

Carrefour des Entreprises ).

Wpisowi do rejestru podlegają następujące dane :

- nazwa spółki (ewentualnie skrócona)

- forma prawna

- adres siedziby spółki

- data utworzenia spółki

- numer konta bankowego

- dokładne dane osobowe osób upowaŜnionych do zarządzania, podejmowania decyzji w

imieniu spółki lub do ich likwidacji

- data rozwiązania spółki, jeśli spółka została załoŜona na czas określony

- data Walnego Zgromadzenia

- określenie okresu obrachunkowego

- wysokość kapitału.

Statut spółki zostaje następnie opublikowany w Moniteur Belge (opłata wynosi 160 euro +

VAT). Opublikowanie statutu spółki jest równoznaczne z nabyciem przez nią osobowości

prawnej.

5.3 Rejestracja spółki w „okienku przedsiębiorstw”

Pomimo tego, Ŝe spółka otrzymuje wstępnie w Trybunale Handlowym numer rejestru

handlowego BCE, właściwa rejestracja następuje w „okienku przedsiębiorstw”, w którym

osoba działająca w imieniu spółki powinna złoŜyć dokumentację jak niŜej :

16

- dowód toŜsamości

- zaświadczenie z numerem konta bankowego spółki

- dokumenty poświadczające zdolności kierownicze i profesjonalne oraz (ewentualnie)

licencje i pozwolenia wymagane przed ostateczną rejestracją spółki

- egzemplarz statutu oraz zaświadczenie potwierdzające mandat osoby wnioskującej

- nazwę spółki

- numer przedsiębiorstwa i zakładu

- adres siedziby oraz adres(y), pod którymi prowadzona będzie działalność spółki

- datę rozpoczęcia działalności

- datę publikacji statutu w Moniteur Belge.

6. Rejestracja w administracji fiskalnej ds. VAT

Wszystkie przedsiębiorstwa indywidualne i spółki, które prowadzą działalność

podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (zgodnie z kodeksem belgijskim VAT),

zobowiązane są do dokonania rejestracji w lokalnej administracji fiskalnej ds. VAT.

Adresy lokalnych placówek Ministerstwa Finansów znajdują się na stronach internetowych

Ministerstwa Finansów (SPF Finances).

Dokonanie rejestracji VAT oznacza, Ŝe numer przedsiębiorstwa (spółki) staje się

równoznaczny z numerem VAT. Dla przykładu numer przedsiębiorstwa 0791.522.615 (10

cyfr) oznacza 9-cyfrowy numer VAT: 791.522.615.

Przy dokonaniu rejestracji w administracji fiskalnej ds. VAT przedsiębiorstwo zostaje - na

wniosek osoby dokonującej rejestracji – zakwalifikowane do jednego z reŜimów

opodatkowania podatkiem VAT : na zasadach ogólnych, bądź przy zastosowaniu regulacji

szczególnych, uproszczonych (ryczałt, zwolnienie).

7. PrzynaleŜność do kasy ubezpieczeń socjalnych oraz zdrowotnych

W Belgii pracownicy niezaleŜni (tzw.” indépendants”) posiadają odrębny status socjalny.

Charakterystyczną cechą pracowników niezaleŜnych jest brak umowy o pracę, innymi słowy

brak podporządkowania słuŜbowego. Status taki mają między innymi :

- pracownicy indywidualni (samozatrudniający się) i ich pomocnicy

- administratorzy (zarządzający) w spółkach oraz wspólnicy aktywni (associés actifs)

- przedstawiciele wolnych zawodów.

17

Pracownicy niezaleŜni mają w ciągu 90 dni od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej

obowiązek dokonania rejestracji w jednej z kas ubezpieczeniowej dla tej kategorii

pracowników (ich spis znajduje się na stronach internetowych INASTI (Institut National

d’Assurances Sociales pour Travailleurs Indépendants) pod adresem: http://www.rsvz-

inasti.fgov.be/fr/contact/list_insurance_companies.htm.

W Belgii obowiązuje kwartalny tryb opłacania składek ubezpieczeniowych. W ciągu

pierwszych 3 lat działalności składki kalkulowane są w sposób prowizoryczny, następnie

wymiar ich uzaleŜniony jest od faktycznych przychodów.

Składki pokrywają następujące rodzaje świadczeń: świadczenia rodzinne, emerytalne,

chorobowe (np. koszty hospitalizacji, operacji, inwalidztwo), świadczenie na wypadek

bankructwa.

O ile ubezpieczenie to pokrywa jedynie wydatki związane z powaŜnymi chorobami, w celu

otrzymania pełnego ubezpieczenia chorobowego i zdrowotnego, pracownik niezaleŜny musi

uzyskać ubezpieczenie dodatkowe w jednej z kas ubezpieczeń zdrowotnych, w tzw.

„mutualité” (istnieje kilka rodzajów ubezpieczeń dodatkowych).

Obowiązki i procedury administracyjne przy niektórych rodzajach działalności

gospodarczych

1. Zdolność do zarządzania firmą

Utworzenie przedsiębiorstwa podlegającego rejestracji w rejestrze handlowym

(przedsiębiorstwa indywidualnego i spółki), wymaga uprzedniego potwierdzenia zdolności do

kierowania firmą - przed jej rejestracją. W tym celu naleŜy przedstawić odpowiednią

dokumentację w okienku przedsiębiorstw.

Zdolnością do kierowania firmą moŜe wykazać się:

- szef – właściciel firmy

- jego współmałŜonek lub konkubent

- pracownik najemny zatrudniony w tym celu

- pomocnik szefa firmy („indépendant”)

- w spółce osoba wyznaczona, której zadaniem jest zarządzanie spółką

18

Potwierdzenie zdolności kierowniczych nie dotyczy:

- pracowników niezaleŜnych (indépendants), których działalność nie podlega rejestracji w

rejestrze handlowym

- przedstawicieli wolnych zawodów (tzw. zawodów intelektualnych) świadczących usługi

(ekspertów podatkowych, adwokatów, lekarzy itp.) – zgodnie z ustawą z 1.03.1976r.

- przedstawicieli zawodów, którzy podlegają odrębnej reglamentacji w zakresie zdolności

kierowniczych – zgodnie z art. 4 ustawy z 10.02.1998r. (przedsiębiorstwa transportu

samochodowego, agenci ubezpieczeniowi itp.).

Dla spełnienia wymogów w zakresie zdolności kierowniczych naleŜy przedstawić jeden z

następujących dokumentów:

* dyplom ukończenia uczelni wyŜszej w Belgii lub poza jej granicami, np. w Polsce

(równowaŜność dyplomu polskiego musi być zatwierdzona przez regionalne Ministerstwo

Edukacji)

* dyplom ukończenia odpowiedniej szkoły średniej w Belgii lub w Polsce; równowaŜność

dyplomu polskiego musi być równieŜ zatwierdzona jw. Dotyczy to dyplomów wydanych

przed 30.09.2000r. Dyplomy szkoły średniej (np. technikum) wydane po 30.09.2000r. nie są

wystarczające – wymagane jest w zasadzie posiadanie dyplomu studiów wyŜszych (ew.

licencjata) lub dodatkowe ukończenie odpowiedniego kursu zarządzania w Belgii

* potwierdzenie posiadania praktyki w zarządzaniu firmą.

W przypadku braku odpowiednich dyplomów, honorowane są świadectwa pracy

potwierdzające odpowiednie praktyczne doświadczenie zawodowe na stanowisku

kierowniczym lub podobnym (3-letnie na stanowisku szefa firmy lub 5-letnie na niŜszym

stanowisku kierowniczym).

Uwaga: Wykaz dokumentów (świadectw) wymaganych dla sprawowania funkcji

kierowniczych oraz wykonywania zawodów reglamentowanych moŜna skonsultować na

stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki Belgii:

http://economie.fgov.be/fr/entreprises/vie_entreprise/Creer/Conditions/prof_commerciales/Co

mpetences_prof/diplo/index.jsp

19

2. Kwalifikacje profesjonalne

Niektóre rodzaje działalności (tzw. zawody reglamentowane) wymagają dodatkowego

potwierdzenia kwalifikacji profesjonalnych, na przykład na podstawie dyplomu mistrza.

Kwalifikacjami profesjonalnymi moŜe wykazać się:

- szef przedsiębiorstwa

- jego współmałŜonek lub konkubent

- szef zakładu (osoba ta nie jest zatrudniona na zasadzie umowy o pracę, moŜe być

traktowana jak szef przedsiębiorstwa)

- mandatariusz spółki (osoba zarządzająca)

- pomocnik pracownika niezaleŜnego lub pracownik najemny, zatrudniony w tym celu

Listę zawodów reglamentowanych moŜna znaleźć na końcu niniejszego opracowania

(działalność handlowa i rzemieślnicza). Reglamentacji podlegają takŜe tzw. zawody

intelektualne.

3. Handel obwoźny

Zgodę na prowadzenie handlu obwoźnego wydaje federalne Ministerstwo Gospodarki.

4. Karta zawodowa

Obywatele krajów trzecich (spoza UE) muszą w celu podjęcia działalności handlowej,

rzemieślniczej lub przemysłowej w Belgii uzyskać tzw. kartę zawodową. Wymóg ten nie

dotyczy obywateli polskich.

5. Licencje i pozwolenia

5.1 Pozwolenia na produkcję, handel i eksport arttkułów spoŜywczych są wydawane przez

władze federalne Agence Fédérale pour la Sécurité de la Chaîne Alimentaire (AFSCA).

Obowiązek ten dotyczy wszystkich punktów sprzedaŜy art. spoŜywczych, branŜy

gastronomicznej, hotelarskiej, stołówek, restauracji itp.

Uzyskanie pozwolenia uzaleŜnione jest m.in. od spełnienia warunków higienicznych, które

podlegają następnie regularnym inspekcjom.

20

Wniosek o wydanie pozwolenia w 2 egzemplarzach, kierowany jest do :

AFSCA

WTC III

Bd. S. Bolivar 30

1000 Bruxelles

tel: 02/2083302 fax: 0800/13455

e-mail: pointdecontact@afsca.be

Opłata za wydanie zezwolenia uzaleŜniona jest od rodzaju działalności oraz liczby osób

zatrudnionych w danym zakładzie.

5.2 Rejestracja i pozwolenie na prowadzenie działalności w branŜy budowlanej.

Przedsiębiorstwa budowlane podlegają odrębnej rejestracji w komisjach rejestracyjnych

właściwych dla lokalizacji przedsiębiorstwa (komisje działają we wszystkich prowincjach i

składają się m.in. z przedstawicieli administracji fiskalnej i branŜy budownictwa). Uzyskanie

numeru rejestracyjnego oznacza spełnienie kryteriów związanych z obowiązkiem

podatkowym oraz ubezpieczeniami socjalnymi.

Rejestracja ta nie jest obowiązkowa, lecz jej uzyskanie stwarza pewne ułatwienia podatkowe

dla firm. Problematyka ta jest opisana w zakładce „warunki świadczenia transgranicznych

usług budowlanych w Belgii” na stronie internetowej http://www.brussels.trade.gov.pl

Wniosek rejestracyjny składany jest na specjalnym formularzu i kierowany jest listem

poleconym wraz z wymaganymi załącznikami do Prezesa Komisji Rejestracyjnej. Lista

komisji rejestracyjnych znajduje się na końcu niniejszego opracowania.

5.3 „Agréation” dla przedsiębiorstw świadczących usługi dla sektora państwowego.

Przedsiębiorstwa, które pragną uczestniczyć w przetargach organizowanych przez

administrację publiczną, muszą uzyskać specjalne pozwolenie (agréation). W celu jego

uzyskania, naleŜy skierować odpowiedni wniosek do właściwej komisji :

SPF Economie, P.M.E, Classes moyennes, Energie Commission d’Agréation des

Entrepreneurs

WTC III, Bd. S. Bolivar 30, 1000 Bruxelles, tel : 02/277.54.45

Warunki uzyskania „agréation” opisane są na stronie internetowej

http://www.govex.be/fr/consultance/agreation-des-entrepreneurs/ oraz

http://www.economie.fgov.be

21

Obowiązki w zakresie księgowości i podatków

Obowiązki w zakresie księgowości róŜnią się w zaleŜności od wielkości firmy.

Kodeks handlowy rozróŜnia 3 rodzaje przedsiębiorstw (spółek):

-małe przedsiębiorstwa, których obroty nie przekraczają 500.000 euro

-średnie przedsiębiorstwa: liczące poniŜej 100 pracowników i w przypadku, których nie jest

przekroczony jeden z poniŜszych progów: średnia, roczna ilość zatrudnionych – 50, roczne

obroty 6.250.000 euro (bez VAT) oraz wartość bilansowa – 3.125.000 euro

-duŜe przedsiębiorstwa: zatrudniające ponad 100 pracowników i które przekraczają więcej

niŜ jedno z kryteriów jw.

Małe przedsiębiorstwa prowadzą księgowość uproszczoną, duŜe i średnie mają obowiązek

prowadzenia pełnej księgowości bilansowej.

Bilanse roczne spółek są przekazywane do Banku Centralnego (BNB).

Wszystkie przedsiębiorstwa zobowiązane są do dokonania rejestracji w lokalnej administracji

fiskalnej ds. VAT, prowadzenia odpowiedniej księgowości oraz rozliczeń podatku VAT w

skali miesięcznej lub kwartalnej. W niektórych przypadkach stosowany jest system

ryczałtowy rozliczania podatku VAT [dotyczy to m.in. przedsiębiorstw indywidualnych,

spółek jawnych i spółek prywatnych z o.o., firm, których obroty (bez VAT) nie przekraczają

500.000 lub 750.000 euro].

Zwolnieniu z podatku VAT podlegają firmy, których roczne obroty nie przekraczają 5.580

euro. Firmy te nie mają obowiązku odprowadzania podatku VAT, ale równieŜ nie mogą

odliczyć uiszczonego podatku VAT.

Wybór formy przedsiębiorstwa

Przed podjęciem działalności gospodarczej, naleŜy dokonać dokładniej analizy i

dokonać wyboru formy przedsiębiorstwa (przedsiębiorstwo indywidualne lub spółka) dla

danego rodzaju działalności. NaleŜy równieŜ pamiętać o tym, Ŝe istnieje szereg rodzajów

spółek, które róŜnią się między sobą zasadami tworzenia oraz funkcjonowaniem.

22

Przedsiębiorstwo indywidualne a spółka Korzyści Utrudnienia Firma indywidualna - działalność samodzielna

- małe koszty utworzenia - bez udziału notariusza - uproszczone formalności - zysk firmy to zysk osobisty - szybkość podejmowania decyzji

- ograniczone środki finansowe - brak rozróŜnienia między majątkiem firmy a osobistym - bankructwo firmy = bankructwo przedsiębiorcy - w przypadku choroby lub śmierci następuje upadek firmy

Spółka - odrębny majątek -kapitał wnosi większa ilość osób - przy S.A., S.P.R.L. odpowiedzialność majątkowa do wysokości wkładów - bankructwo firmy nie oznacza bankructwa wspólników (z reguły) - choroba, śmierć wspólnika nie oznacza końca firmy - zyski spółki są dzielone pomiędzy wspólników a spółkę

- wymagane minimum kapitału - funkcjonowanie mniej elastyczne - więcej formalności - wymogi księgowości - sporządzanie rocznego bilansu i rachunku strat i zysków - wymogi statutowe (Walne Zgromadzenie, posiedzenia Zarządu itp.) - kontrola finansowa ( biegły rewident)

23

WYBRANE RODZAJE SPÓŁEK

NajwaŜniejsze rodzaje spółek działających w Belgii

W systemie belgijskim wśród firm małych i średnich najczęściej spotykanymi rodzajami

spółek są:

1) Spółka prywatna z o.o. (S.P.R.L., B.V.B.A.)

Charakterystyczną cechą spółki prywatnej jest to, Ŝe jej udziałowcy posiadają ograniczoną

moŜliwość cesji udziałów. Dzięki temu skład wspólników jest na ogół stały.

Prawo przewiduje takŜe moŜliwość utworzenia jednoosobowej spółki prywatnej z o.o.

(S.P.R.L.U., E.B.V.B.A.)

2) Spółka akcyjna (S.A., N.V.)

Spółka akcyjna jest spółką kapitałową, gdyŜ akcjonariusze wnoszą kapitał do spółki. Akcje

spółki akcyjnej są imienne lub na okaziciela (te ostatnie mogą być swobodnie odstępowane, o

ile statut nie wprowadza ograniczeń w tym zakresie).

3) Spółka spółdzielcza (S.C., C.V.)

Istnieją dwa rodzaje spółek spółdzielczych:

• spółka spółdzielcza z o.o. (S.C.R.L., C.V.B.A.)

• spółka spółdzielcza z nieograniczoną odpowiedzialnością (S.C.R.I., C.V.O.A.)

4) Spółka jawna (S.N.C.,V.O.F.)

Spółka jawna jest spółką osobową. Prawo nie przewiduje wymogu minimum kapitału

zakładowego. Ta forma spółki wymaga niewiele formalności, ale nie jest zbyt

rozpowszechniona, gdyŜ jej udziałowcy odpowiadają solidarnie i w sposób nieograniczony za

zobowiązania spółki.

5) Spółka komandytowa zwykła (S.C.S.,Comm.V.)

Spółka taka zrzesza dwa rodzaje akcjonariuszy:

• komplementariuszy – (associés commandités), którzy zarządzają spółką i odpowiadają

solidarnie całym majątkiem bez ograniczenia za zobowiązania spółki i mają status

indépendants

• komandytariuszy – (associés commanditaires), którzy jedynie wnoszą kapitał do spółki i

odpowiadają za jej zobowiązania do wysokości zadeklarowanego kapitału (nie mają

statusu indépendants)

6) Spółka komandytowo-akcyjna (S.C.A., C.V.A.)

Spółka ta stanowi odmianę spółki komandytowej zwykłej.

24

Zrzesza ona dwa rodzaje akcjonariuszy:

• komplementariuszy, spośród których wybierane jest kierownictwo spółki

• komandytariuszy, którzy wnoszą kapitał i są akcjonariuszami.

W przypadku obu rodzajów spółek komandytowych, przepisy nie przewidują wymogu

minimum kapitału zakładowego. Spółki komandytowe zalicza się do spółek osobowych.

Charakterystyka spółek

RóŜne rodzaje spółek łączą następujące cechy wspólne:

• przedmiot działalności spółki powinien być zgodny z prawem

• kaŜdy wspólnik/akcjonariusz wnosi do spółki udziały kapitałowe lub aport rzeczowy

• działalność spółki rozpoczyna się z chwilą sporządzenia aktu załoŜycielskiego

• spółka tworzona jest na czas określony lub nieokreślony

• kaŜdy wspólnik/akcjonariusz jest dłuŜnikiem wobec spółki do wysokości wniesionych

udziałów/akcji, jakie do niej wniósł lub zobowiązał się do ich wniesienia.

• kaŜdy wspólnik/akcjonariusz odpowiada wobec spółki za szkody, jakich się dopuścił

• partycypacja kaŜdego udziałowca/akcjonariusza w zyskach i stratach jest proporcjonalna

do wniesionych udziałów/akcji, o ile statut nie przewiduje inaczej

Tworzenie spółek

1) Ilość udziałowców/akcjonariuszy

Spółka prywatna z o.o. (S.P.R.L.) moŜe być utworzona przez kilka osób fizycznych lub

prawnych (co najmniej 2). Spółkę taką mogą utworzyć np. małŜonkowie. MoŜe ją utworzyć

równieŜ jedna osoba fizyczna; wtedy mamy do czynienia z jednoosobową spółką z o.o.

Spółkę akcyjną (S.A.) moŜe utworzyć co najmniej 2 akcjonariuszy (osoby fizyczne lub

prawne). Jeśli spółkę akcyjną tworzą małŜonkowie, wnoszą do niej majątek własny. W takiej

sytuacji wskazane jest uzyskanie porady notariusza.

Spółkę spółdzielczą (S.C.) mogą utworzyć co najmniej 3 osoby fizyczne lub prawne.

2) Kapitał

Przy utworzeniu spółki prywatnej z o.o., wymagany jest minimalny kapitał zakładowy

w wysokości 18.550 euro, który musi być zadeklarowany w całości przy tworzeniu spółki. W

momencie zawiązania spółki, kapitał musi być wpłacony w wysokości 6.200 euro (kaŜdy

25

udział imienny co najmniej w wysokości 1/5); w przypadku jednoosobowej spółki prywatnej

z o.o. wysokość kapitału wpłaconego w momencie jej tworzenia wynosi 12.400 euro. Aporty

rzeczowe muszą być wniesione w całości w momencie zawiązania spółki. Wartość tych

aportów podlega wycenie audytora (rewidenta).

Przy utworzeniu spółki akcyjnej akcjonariusze zobowiązują się do wpłaty na kapitał

załoŜycielski kwoty 61.500 euro.

KaŜdej akcji wnoszonej w wymiarze pienięŜnym musi odpowiadać wpłata co najmniej 1/4 jej

całości przy zawiązaniu spółki.

Aporty rzeczowe muszą być wniesione w całości w momencie zawiązania spółki. Wartość

tych aportów musi być wyceniona przez audytorów.

Przy utworzeniu spółki spółdzielczej z o.o., istnieje wymóg kapitału minimalnego w

wysokości 18.550 euro. W momencie zawiązania spółki kapitał musi być wpłacony w

wysokości 6.200 (wymóg ten wynosi co najmniej 1/4 w stosunku do kaŜdego udziału). Aport

rzeczowy moŜe być wniesiony w ciągu 5 lat od zawiązania spółki (wymogi formalne są

podobne jak przy spółce prywatnej z o.o. i spółce akcyjnej).

Spółka spółdzielcza z nieograniczoną odpowiedzialnością jest formą bardziej luźną, gdyŜ nie

istnieje przy niej wymóg minimum kapitału. Natomiast ustalona wysokość kapitału musi być

wpłacona w całości przy zawiązaniu spółki.

3) Plan finansowy

Przy utworzeniu spółki prywatnej z o.o. oraz spółki akcyjnej istnieje wymóg

opracowania planu finansowego, który zostaje zdeponowany u notariusza. Z planu tego musi

jednoznacznie wynikać, Ŝe ustalony kapitał zakładowy jest wystarczający, by spółka była w

stanie pokrywać swe zobowiązania finansowe w ciągu 2 pierwszych lat działalności.

Plan ten przewiduje odpowiedzialność majątkową wspólników/akcjonariuszy z tytułu

ewentualnego bankructwa w ciągu 3 pierwszych lat działalności.

Plan finansowy wymagany jest takŜe przy tworzeniu spółki spółdzielczej z o.o., zaś przy

tworzeniu spółki spółdzielczej z nieograniczoną odpowiedzialnością nie ma takiego wymogu.

26

4) Akt załoŜycielski (umowa spółki, statut)

Przy powoływaniu do Ŝycia spółki prywatnej z o.o., spółki akcyjnej oraz spółki

spółdzielczej z o.o., wymagane jest sporządzenie statutu w formie aktu notarialnego. W

przypadku spółki spółdzielczej z nieograniczoną odpowiedzialnością stosowana jest forma

aktu notarialnego lub aktu prywatnego.

Statut powinien zawierać m.in. następujące podstawowe dane: formę prawną i nazwę spółki,

siedzibę spółki, zakres oraz czasookres jej działalności, dane personalne załoŜycieli i

udziałowców/akcjonariuszy, informacje nt. zarządzania spółką oraz na temat Walnego

Zgromadzenia.

Dokumentacja spółki złoŜona zostaje we właściwym terytorialnie Trybunale Handlowym, w

którym kaŜdy moŜe się z nią zapoznać przed publikacją. Publikacja statutu następuje w

Moniteur Belge. Bilanse roczne spółki przekazywane są do Banku Centralnego (BNB) po

zatwierdzeniu przez Walne Zgromadzenie. BNB udostępnia je Trybunałowi Handlowemu.

5) Orientacyjne koszty utworzenia spółki (na przykładzie 2-osobowej S.P.R.L.)

• opłata w wysokości 130 euro ponoszona w okienku przy wydaniu wyciągu z rejestru

handlowego w przypadku spółki (dodatkowo 70 euro od kaŜdego adresu zakładu); w

przypadku firmy indywidualnej odpowiednio 70 euro i 70 euro

• opłaty notarialne obejmują honorarium notariusza, którego wysokość zaleŜy od wartości

kapitału subskrybowanego oraz inne opłaty skarbowe (25 euro) związane z dokumentacją

(statut, plan finansowy)

• płatna jest publikacja w Moniteur Belge (około 150 euro)

Łączny koszt u notariusza to kwota od 750-1000 euro na prowincji do 2500 euro w Brukseli

(koszt ten obejmuje koszty notarialne, koszt rejestracji statutu w Trybunale Handlowym i

publikację w Moniteur Belge)

• opłatom podlega raport audytora ws. aportu niepienięŜnego

• dodatkowymi opłatami obciąŜone jest wydanie ewentualnych pozwoleń i licencji na

prowadzenie róŜnych rodzajów działalności gospodarczej

NaleŜy przewidzieć waŜniejsze roczne opłaty stałe ponoszone przez spółkę : opublikowanie

bilansu (170 euro), solidarnościową składkę socjalną od spółki (350 euro), ew. koszt

zewnętrznej obsługi księgowej (uzaleŜniony od ilości dokumentacji, co najmniej 900 euro).

27

6) Odpowiedzialność załoŜycieli, akcjonariuszy, zarządzających, administratorów

Odpowiedzialność w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (S.A., S.P.R.L.,

S.C.R.L.) przedstawia się następująco:

6.1 Odpowiedzialność załoŜycieli

ZałoŜyciele odpowiadają solidarnie za ewentualne błędy popełnione przy tworzeniu

spółki. Dotyczy to nieprawidłowości przy dokonaniu wpłat na pokrycie kapitału

zakładowego, przy redagowaniu statutu itp. ZałoŜyciele odpowiadają swym majątkiem w

przypadku, gdy wartość kapitału zakładowego nie jest wystarczająca na pokrycie zobowiązań

spółki w przypadku jej bankructwa w ciągu 3 pierwszych lat.

6.2 Odpowiedzialność administratorów i zarządzających

Administratorzy oraz zarządzający w spółkach jw. są odpowiedzialni za

niewywiązywanie się ze swych obowiązków, np.:

- nieobecność na posiedzeniach rady administracyjnej lub kolegium zarządzających

- prowadzenie zbyt kosztownej kampanii reklamowej

- uchybienia w egzekwowaniu naleŜności na rzecz spółki

- uchybienia w obowiązku ubezpieczenia na wypadek poŜaru itp.

Odpowiedzialność administratorów i zarządzających moŜe być związana z uchybieniami

wobec przepisów kodeksu spółek, przepisów o księgowości, postanowień statutu spółki.

Odpowiedzialność jest solidarna z wyjątkiem sytuacji, w której administrator lub

zarządzający udowodnią, Ŝe nie popełnili Ŝadnego uchybienia.

JeŜeli do bankructwa spółki przyczyniły się ewidentne błędy, bądź zaniechania

administratorów lub zarządzających, to mogą oni zostać pociągnięci do osobistej

odpowiedzialności za bankructwo.

Administratorzy lub zarządzający ponoszą odpowiedzialność z tytułu niedotrzymania

procedur związanych z niewypłacalnością spółki, z tytułu sprzeniewierzenia środków

finansowych i rzeczowych spółki, a takŜe jeśli uczestniczyli w podejmowaniu decyzji w

sytuacji konfliktu interesów.

6.3 Odpowiedzialność akcjonariuszy/udziałowców

W spółkach : prywatnej z o.o., akcyjnej i spółdzielczej z o.o., akcjonariusze/

udziałowcy odpowiadają do wysokości swoich wkładów (nie są odpowiedzialni za długi

spółki).

28

W spółkach : spółdzielczej z nieograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkach

komandytowych, istnieje solidarna i nieograniczona odpowiedzialność wspólników za długi

spółki (w spółkach komandytowych dotyczy to kategorii komplementariuszy).

Jeśli w spółkach z nieograniczoną odpowiedzialnością zarządzanie powierzone zostanie

osobie, która nie jest akcjonariuszem/udziałowcem, to jej odpowiedzialność jest podobna do

odpowiedzialności zarządzającego w spółce z o.o.

7) Akcje i udziały w spółce

Udziały i akcje stanowią kapitał spółki. Osoby dokonujące wpłat na pokrycie kapitału

lub wnoszące aport rzeczowy otrzymują akcje lub udziały spółki.

W spółce prywatnej z o.o., udziały są z reguły imienne i mogą podlegać cesji w określonych

granicach. Na dokonanie cesji potrzebna jest zgoda co najmniej połowy udziałowców

reprezentujących co najmniej ¾ kapitału. Zgoda taka nie jest wymagana w przypadku cesji

udziałów dokonywanej np. na rzecz małŜonka osoby zmarłej, cesji na rzecz członka

najbliŜszej rodziny (wstępnych, zstępnych) lub na zasadach określonych w statucie.

W jednoosobowej spółce prywatnej z o.o., jedyny załoŜyciel – udziałowiec jest posiadaczem

całości akcji i moŜe dowolnie podejmować decyzje w sprawie ich cesji.

W spółce akcyjnej istnieją dwa rodzaje akcji: imienne i na okaziciela. Spółka moŜe takŜe

emitować obligacje (imienne lub na okaziciela), które mogą być zamieniane na akcje.

Akcje na okaziciela są zbywalne w sposób dowolny, przeniesienie praw własności akcji

imiennych odbywa się w zasadzie równieŜ bez ograniczeń, chyba, Ŝe statut przewiduje

inaczej.

Spółka akcyjna moŜe emitować takŜe akcje bez prawa głosu. Posiadacze takich akcji uzyskują

prawo głosu w sytuacji, gdy wchodzi w grę ich interes. Ponadto korzystają oni z

uprzywilejowanej pozycji przy nabyciu akcji w razie powiększenia kapitału spółki.

Jeśli całość akcji spółki akcyjnej znajduje się w ręku jednej osoby, nie oznacza to rozwiązania

spółki

Udziały w spółce spółdzielczej nie są zbywalne na rzecz osób trzecich, chyba, Ŝe osoby te są

wskazane w statucie lub spełniają określone w statucie warunki do nabycia udziałów.

Jeśli udziały spółki spółdzielczej znajdują się w ręku jednego udziałowca, spółka podlega

automatycznemu rozwiązaniu.

8) Zarządzanie spółką

W spółce prywatnej z o.o., zarządzanie sprawować moŜe jedna (lub więcej) osoba

fizyczna lub prawna, przy czym zarządzający nie musi być udziałowcem spółki. JeŜeli

29

zarządzającym tej spółki jest osoba prawna, to z grona swych akcjonariuszy lub spośród

kierownictwa wyznacza ona przedstawiciela, który będzie w jej imieniu sprawował zarząd.

Zarządzający spółką prywatną z o.o., wyznaczony przez statut pozostaje na tym stanowisku

na czas trwania spółki. MoŜe on być pozbawiony tej funkcji w drodze zmiany statutu lub z

powodów przewidzianych przez prawo.

Jeśli zarządzający nie jest wskazany przez statut, to jego mandat moŜe być ustalony na czas

określony lub nieokreślony. Walne Zgromadzenie moŜe podjąć decyzję o pozbawieniu go tej

funkcji. Zarządzający kieruje działalnością spółki. Jeśli spółka nie wywiązuje się ze swych

zobowiązań, moŜe zostać postawiona w stan upadłości.

Jeśli w spółce funkcjonuje kilku zarządzających, statut powinien przewidywać sposób

podejmowania przez nich decyzji, np. większością głosów.

Zarządzanie spółką akcyjną sprawuje Rada Administracyjna, składająca się z co

najmniej trzech administratorów będących akcjonariuszami lub nie. Administratorzy są

wyznaczani przez Walne Zgromadzenie. Ich mandat trwa 6 lat z moŜliwością przedłuŜenia.

Rada Administracyjna podejmuje decyzje zwykłą większością głosów, ale statut moŜe

przewidywać inne rozwiązania (np. większość bezwzględną). Rada posiada podobne

kompetencje do zarządzających spółką prywatną z o.o.; zarządzanie bieŜące moŜe być

powierzone jednemu lub kilku administratorom.

W spółkach spółdzielczych Walne Zgromadzenie powierza funkcję zarządzania

jednemu lub kilku mandatariuszom. Ich mandat trwa 6 lat z moŜliwością przedłuŜenia, o ile

statut nie przewiduje inaczej. Mogą oni być odwołani na mocy decyzji Walnego

Zgromadzenia.

Walne Zgromadzenie jest najwyŜszym organem władzy spółki. Musi być ono zwoływane co

najmniej raz w roku, ponadto w określonych okolicznościach administratorzy mają

obowiązek zwołania nadzwyczajnego posiedzenia Walnego Zgromadzenia. Procedura

zwołania Walnego Zgromadzenia podlega bardzo formalnym wymogom, które, w przypadku

ich nierespektowania, powodują niewaŜność decyzji podjętych przez ten organ. W

jednoosobowej spółce z o.o. skład Walnego Zgromadzenia ograniczony jest do jednej osoby.

Do najwaŜniejszych kompetencji Walnego Zgromadzenia naleŜą:

• zatwierdzanie bilansu i rachunku strat i zysków

• przeznaczenie zysku spółki

30

• udzielanie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków

• podjęcie decyzji o rozwiązaniu spółki

• modyfikacja statutu

• mianowanie administratorów/zarządzających

• podejmowanie decyzji w sprawie zmiany kapitału spółki.

Decyzje Walnego Zgromadzenia podejmowane są zwykłą większością głosów pod

warunkiem istnienia wymaganego kworum.

W spółkach akcyjnych i spółkach prywatnych z o.o. na jedną akcję (udział) przypada jeden

głos. Waga głosów zaleŜy od ilości posiadanych akcji (udziałów). MoŜliwe jest głosowanie

korespondencyjne oraz na podstawie pełnomocnictwa. NajwaŜniejszym prawem

majątkowym akcjonariusza/udziałowca jest prawo do udziału w zyskach (dywidendy).

W spółkach spółdzielczych z nieograniczoną odpowiedzialnością na jeden udział przypada

jeden głos, jednak statut moŜe określić inne zasady podziału głosów.

9) Opodatkowanie spółek

Wszystkie omawiane wyŜej rodzaje spółek opodatkowane są podatkiem od spółek.

Spółka jawna – jako osobowa spółka handlowa - moŜe równieŜ być opodatkowana

podatkiem od spółek pod warunkiem zarejestrowania jej statutu. W przeciwnym razie

wspólnicy podlegają opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych.

10) Księgowość spółek

System księgowości spółek zaleŜy od ich wielkości.

Małe spółki, których obroty (bez VAT) nie przekraczają 500.000 euro prowadzą księgowość

uproszczoną.

Spółki średnie i duŜe prowadzą pełną księgowość bilansową i zobowiązane są sporządzać

coroczną inwentaryzację oraz roczne sprawozdanie finansowe (bilans oraz rachunek strat i

zysków). Spółki średnie (zatrudniające poniŜej 100 pracowników) mogą sporządzać roczne

sprawozdanie finansowe w uproszczonym trybie.

Kontrola finansowa sprawowana jest:

• w przypadku małych i średnich firm przez audytora lub biuro rachunkowe

• w przypadku duŜych firm przez jednego lub kilku audytorów będących członkami Institut

des Réviseurs d’Entreprises.

31

11) Zakończenie działalności spółki

O ile statut nie stanowi inaczej, umowy spółki zawierane są z reguły na czas

nieokreślony.

Rozwiązanie spółki moŜe nastąpić w następujących sytuacjach:

- na mocy decyzji Walnego Zgromadzenia, podjętej zgodnie z określonym w statucie trybem

- na drodze sądowej w przypadkach prawnie uzasadnionych – z woli akcjonariuszy

(udziałowców)

- w przypadku spółki akcyjnej i prywatnej spółki z o.o. ze względu na poniesione straty:

o jeśli wartość aktywów netto spółki spadnie poniŜej1/2 kapitału zakładowego,

zwołane zostaje nadzwyczajne Walne Zgromadzenie, które moŜe podjąć decyzję

o rozwiązaniu spółki

o jeŜeli wartość aktywów netto spadnie poniŜej 1/4 kapitału zakładowego, decyzję o

rozwiązaniu spółki moŜe podjąć 1/4 akcjonariuszy/udziałowców

o jeŜeli wartość aktywów netto ulegnie znacznemu obniŜeniu, kaŜdy akcjonariusz/

udziałowiec ma prawo zaŜądać rozwiązania spółki przez Trybunał Handlowy

- spółka spółdzielcza ulega automatycznemu rozwiązaniu w chwili, gdy wszystkie udziały

znajdą się w jednym ręku

- spółka spółdzielcza z nieograniczoną odpowiedzialnością podlega rozwiązaniu na

podobnych warunkach jak spółki osobowe (śmierć, bankructwo udziałowca, decyzja jednego

z udziałowców o rozwiązaniu spółki).

Decyzja Walnego Zgromadzenia w sprawie rozwiązania spółki nie jest jednoznaczna z

zaprzestaniem działalności (likwidacją). Walne Zgromadzenie wyznacza likwidatora, który

dokonuje sprzedaŜy aktywów spółki w celu spłaty zobowiązań spółki wobec wierzycieli.

Zaprzestanie działalności przez spółkę następuje dopiero po formalnym ogłoszeniu jej

likwidacji.

RóŜne formy prawne spółek w Belgii omówione są na stronach federalnego portalu

internetowego http://www.belgium.be/ (entreprises, création, types de société ).

32

Wybrane rodzaje spółek w Belgii – analiza porównawcza: Spółka prywatna z

o.o. (S.P.R.L.) Spółka akcyjna (S.A.)

Spółka spółdzielcza z o.o. (S.C.R.L.)

Spółka spółdzielcza z nieograniczoną odpowiedzialnością (S.C.R.I.)

Statut

Akt notarialny Akt notarialny Akt notarialny Akt prywatny lub akt notarialny

Akcjonariusze/ udziałowcy

min. 2 min. 2 min. 3 min. 3

Kapitał zakładowy (minimum)

18.550 euro 61.500 euro 18.550 euro Brak wymagań minimalnych

Kapitał wpłacany przy zawiązaniu spółki

Do wysokości 1/5 wartości udziałów, min. 6.200 euro

Do wysokości 1/4 kapitału akcyjnego, min. 61.500 euro

Do wysokości 1/4 udziałów, min. 6.200 euro w ciągu 5 lat

Wpłacany w całości

Wkład niepienięŜny

Raport audytora Raport audytora Raport audytora -

Plan finansowy

Tak Tak Tak Brak wymagań

Akcje/udziały

Imienne z prawem głosu lub bez

Imienne lub na okaziciela

Imienne Imienne

Rejestr wspólników

Tak Tak, jeśli akcje imienne

Tak Tak

Cesja akcji i udziałów

Ograniczenia ustawowe i statutowe

Brak ograniczeń przy cesji akcji imiennych, ograniczenia przy cesji akcji na okaziciela

Cesja tylko na rzecz innych akcjonariuszy lub wg zasad określonych w statucie

Cesja tylko na rzecz innych akcjonariuszy lub wg zasad określonych w statucie

Zarządzanie 1 lub więcej zarządzających wyznaczonych przez statut lub Walne Zgromadzenie

Rada Administracyjna-co najmniej 3 administratorów (mandat 6-letni)

1 lub więcej administratorów

1 lub więcej administratorów

DuŜe firmy zobowiązane są do wyznaczenia zewnętrznego audytora (commissaire), który

kontroluje księgowość i finanse spółki.

W małych firmach taki formalny wymóg nie istnieje. Na ogół firmy te, albo zatrudniają

własnego księgowego, albo wynajmują biuro rachunkowe. KaŜdy udziałowiec ma prawo

wglądu w finanse spółki.

Aby spółka została uznana za małą lub średnią musi spełnić co najmniej dwa z poniŜszych

kryteriów:

- średnia ilość zatrudnionych poniŜej 50 osób

- obroty (bez VAT) poniŜej 7.300.000 euro

- wartość bilansowa poniŜej 3.650.000 euro.

Jeśli średnia roczna ilość pracowników spółki przekracza 100, naleŜy ona zawsze do kategorii

duŜych firm.

33

Spółka prywatna z ograniczoną odpowiedzialnością (S.P.R.L., B.V.B.A.)

1) Tworzenie spółki

Do utworzenia spółki prywatnej z o.o. potrzeba co najmniej dwóch osób. Jest to forma

prawna nadająca się do prowadzenia nieduŜej firmy i dlatego szeroko rozpowszechniona.

Akt załoŜycielki (statut spółki) zawiera następujące elementy:

- formę prawną, nazwę, siedzibę, przedmiot i czasokres trwania spółki

- dane załoŜycieli i wspólników

- kapitał zakładowy i kapitał wpłacony:

- ilość i wartość nominalną udziałów

- warunki cesji udziałów

- zaświadczenie banku o wpłacie kapitału

- początek i koniec okresu obrachunkowego

- określenie miejsca i daty odbycia corocznego Walnego Zgromadzenia

- dane audytora

- określenie sposobu zarządzania spółką

Wraz z aktem załoŜycielskim u notariusza składany jest plan finansowy spółki. W ciągu 15

dni od daty podpisania aktu załoŜycielskiego dokumenty spółki powinny zostać złoŜone we

właściwym Trybunale Handlowym w celu rejestracji i publikacji w Moniteur Belge.

Wybierając nazwę spółki naleŜy upewnić się, Ŝe uprzednio nie została zarejestrowana spółka

o takiej samej lub bardzo zbliŜonej nazwie. Zakres działalności spółki powinien być

precyzyjnie określony w statucie. Siedziba jest oficjalnym adresem spółki, tzn. miejscem, z

którego jest ona zarządzana. W statucie moŜna zastrzec, Ŝe siedziba spółki moŜe zostać

zmieniona na mocy decyzji zarządu lub wspólników. W takiej sytuacji zmiana siedziby nie

wymaga zmiany statutu. Wszystkie druki, jakimi posługuje się spółka, powinny zawierać

następujące dane :

nazwę, formę prawną, numer rejestru handlowego, adres siedziby oraz adres Trybunału

Handlowego właściwego dla spółki.

2) ZałoŜyciele – wspólnicy

ZałoŜyciele (wspólnicy) figurują w akcie załoŜycielskim spółki. ZałoŜycielami

S.P.R.L. mogą być osoby fizyczne lub inne spółki (wspólnik nie musi być załoŜycielem

spółki). MałŜonkowie będący wspólnikami posiadają status „associés indépendants”.

34

W siedzibie spółki powinien znajdować się rejestr, w którym zapisane są dane wspólników

oraz informacje o ilości posiadanych przez nich udziałów, dokonanych wpłat na kapitał spółki

oraz ewentualne zmiany w składzie wspólników (cesje udziałów, ich daty itp.).

2.1 Odpowiedzialność załoŜycieli

ZałoŜyciele są solidarnie odpowiedzialni wobec osób zainteresowanych :

- za prawidłowe dokonanie subskrypcji kapitału oraz z tytułu ewentualnej róŜnicy

między kapitałem wymaganym a kapitałem subskrybowanym

- za dokonanie efektywnej wpłaty udziałów do wymaganej wysokości.

- za naprawę szkód, jakie mogą wyniknąć w związku z:

- uniewaŜnieniem spółki z uwagi na nieprawidłowości przy jej tworzeniu

- zamieszczeniem niewłaściwych danych w akcie załoŜycielskim

- wyraźnym zawyŜeniem wartości aportu rzeczowego

- przyjęciem nazwy spółki, której podobieństwo do nazwy innej spółki

prowadziłoby do nieporozumień

- za powstałe zobowiązania spółki w wypadku jej bankructwa :

- w ciągu 3 pierwszych lat jej działalności

- o ile wysokość ustalonego przy tworzeniu spółki kapitału okazałaby się

niewystarczająca dla zapewnienia jej normalnej działalności w ciągu 2

pierwszych lat działalności.

- za respektowanie zobowiązań podjętych wobec osób trzecich.

3) Kapitał

Kapitał subskrybowany jest to kapitał objęty przez wspólników przy tworzeniu spółki.

W przypadku S.P.R.L. jego minimalna wartość wynosi 18.550 euro. Wspólne zobowiązanie

się do jego wpłaty powinno pozwolić na prawidłowe funkcjonowanie spółki w ciągu dwóch

pierwszych lat działalności.

Wartość kapitału wpłacanego przy tworzeniu S.P.R.L. wynosi co najmniej 6.200 euro (co

najmniej 1/5 wartości kaŜdego udziału). Kwota ta wynosi 12.200 euro w przypadku

jednoosobowej spółki prywatnej z o.o.

Kapitał wpłacany pochodzi z wkładów gotówkowych i aportów rzeczowych. Aporty

rzeczowe wycenione przez audytora są wnoszone do spółki w momencie jej zawiązywania.

35

3.1. Zmiana kapitału

Kapitał zakładowy moŜe podlegać zmianom, a decyzję w tej sprawie podjąć musi

Walne Zgromadzenie.

Minimalna wartość kapitału na poziomie 18.500 euro stanowi podstawowe zabezpieczenie dla

osób trzecich. Zmniejszenie kapitału nie moŜe przekroczyć pewnych progów.

Jeśli spółka ponosi straty, tzn. wartość aktywów jest niŜsza od połowy kapitału, Walne

Zgromadzenie udziałowców powinno w ciągu dwóch miesięcy podjąć decyzję odnośnie tego,

czy spółka powinna kontynuować działalność.

Jeśli wartość aktywów spadnie poniŜej 6.200 euro, kaŜda osoba zainteresowana jest

uprawniona do wystąpienia o rozwiązanie spółki. Trybunał Handlowy moŜe w takiej sytuacji

wyznaczyć termin dla uregulowania sytuacji finansowej spółki.

4) Udziały

Udziały w spółce prywatnej z o.o. są udziałami imiennymi, o wartości nominalnej lub

bez, z prawem głosu lub bez prawa głosu. Te ostatnie nie mogą stanowić więcej niŜ 1/3

kapitału zakładowego.

Wszystkie udziały mają równe prawo do partycypacji w zyskach oraz masie upadłościowej.

Udziały są niepodzielne. Jeśli jakiś udział stanie się przedmiotem sporu pomiędzy

udziałowcami, spółka moŜe zawiesić wykonywanie praw wynikających z tego udziału do

czasu wyjaśnienia sprawy.

Spółka nie moŜe nabywać swych udziałów ani w drodze zakupu ani w drodze wymiany bez

decyzji Walnego Zgromadzenia. Zgromadzenie wszystkich udziałów w rękach jednej osoby

nie powoduje rozwiązania spółki. TakŜe śmierć jednego z udziałowców nie stanowi powodu

do jej rozwiązania. Udziały S.P.R.L. podlegają dziedziczeniu, o ile statut nie przewiduje

innego rozwiązania. Prywatna spółka z o.o. moŜe emitować obligacje i certyfikaty.

5) Cesja udziałów

5.1. Cesja na rzecz osób trzecich

W S.P.R.L. liczącej większą ilość udziałów, udziałowiec nie ma prawa odstąpić swych

udziałów lub wystąpić ze spółki bez zgody pozostałych wspólników. Statut powinien określać

zasady w tym względzie, np. przewidując formę listu poleconego, w którym udziałowiec

wyraŜa wolę cesji udziałów wraz z podaniem ceny. Pozostali udziałowcy powinni udzielić

odpowiedzi w wyznaczonym terminie. Jeśli tego nie uczynią oznacza to, Ŝe wyrazili swą

zgodę na cesję.

36

O ile statut nie przewiduje innego rozwiązania, to zgodnie z prawem, udziałowiec powinien

uzyskać zgodę na cesję ze strony pozostałych udziałowców, którzy dysponują co najmniej 3/4

kapitału (bez udziałów będących przedmiotem cesji). Zgoda taka nie jest wymagana, o ile

cesja odbywa się na rzecz innego udziałowca, małŜonka cedującego, członków jego

najbliŜszej rodziny lub innych osób wskazanych w statucie. W przypadku sytuacji spornej

naleŜy zwrócić się do Trybunału Handlowego.

5.2. Cesja w przypadku śmierci udziałowca

Statut powinien określać zasady cesji w przypadku śmierci udziałowca. Jeśli statut nie

przewiduje takiej sytuacji, udziałowcem staje się spadkobierca zmarłego. W niektórych

przypadkach pozostali udziałowcy mogą nie wyrazić na to zgody (np. gdy dany spadkobierca

jest juŜ udziałowcem). W sytuacjach spornych sprawy cesji (dziedziczenia udziałów) w

przypadku śmierci udziałowca rozstrzyga Trybunał Handlowy.

6) Zarządzanie

Prywatna spółka z o.o. jest zarządzana przez jednego lub więcej mandatariusza

(zarządzającego), który moŜe być osobą fizyczną lub prawną. Zarządzający nie jest kupcem.

Działalność handlową spółka prowadzi za pośrednictwem osoby zarządzającej. Statut moŜe

określać ilość mandatariuszy. Z reguły spółką kieruje jeden zarządzający. Funkcja

zarządzającego jest związana z daną osobą i nie moŜe podlegać cesji. Jego obowiązki są

określone przez prawo i musi je wypełniać osobiście, choć pewne rodzaje działalności moŜe

zlecać do wykonania innym mandatariuszom. Ewentualne bankructwo dotyczy spółki, a nie

osoby zarządzającego.

6.1. Mianowanie zarządzającego

Zarządzający jest mianowany przez wspólników na mocy statutu lub decyzji Walnego

Zgromadzenia. Informacja o nominacji podlega zgłoszeniu w Trybunale Handlowym oraz

publikacji w Moniteur Belge.

Zarządzający moŜe być na mocy statutu mianowany na czas określony lub nieokreślony. W

tym ostatnim przypadku jego mandat związany jest z czasokresem działalności spółki i moŜe

być go pozbawiony w wyniku powaŜnych uchybień. Mandat zarządzającego mianowanego

decyzją Walnego Zgromadzenia jest równieŜ ustanawiany na czas określony lub

nieokreślony, jednak decyzja o odwołaniu go moŜe być podjęta przez większość wspólników.

Statut moŜe określać inne warunki odwołania mandatariusza.

37

Zarządzający moŜe sam złoŜyć dymisję, jednak aby nie zagroziło to funkcjonowaniu spółki,

przewidziane są odpowiednie okresy wypowiedzenia (przewaŜnie reguluje to statut).

6.2. Wynagrodzenie

Wynagrodzenie zarządzającego jest ustalane przez Walne Zgromadzenie i płatne w

skali miesięcznej. Zarządzający nie jest pracownikiem najemnym, lecz zalicza się do kategorii

„ indépendants”. Wysokość wynagrodzenia moŜe być ustalona na określonym poziomie, moŜe

stanowić udział w zyskach lub stanowić połączenie tych dwóch elementów.

6.3. Kompetencje zarządzającego

Zakres działania zarządzającego obejmuje wszystkie aspekty kierowania spółką z

wyjątkiem aktów zastrzeŜonych dla Walnego Zgromadzenia. Statut moŜe przewidywać

pewne ograniczenia funkcji zarządzającego, np. uzaleŜniając podjęcie pewnych decyzji od

zgody Walnego Zgromadzenia.

Spółka ponosi odpowiedzialność za swoje działania, nawet jeśli wykraczają one poza ustaloną

w statucie sferę jej działalności. W tym przypadku nie ponosi ona odpowiedzialności za te

działania jedynie wtedy, gdy udowodni Ŝe osoby trzecie były świadome przekroczenia sfery

działalności spółki.

Zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą, zarządzający w S.P.R.L. dysponuje pełnym zakresem

władzy w kierowaniu spółką – w odróŜnieniu od spółki akcyjnej, której funkcje kierownicze

sprawuje Rada Administracyjna. Statut S.P.R.L. moŜe jednak przewidywać odstępstwa od tej

zasady. Zarządzający posiada równieŜ uprawnienia w zakresie reprezentowania spółki wobec

osób trzecich oraz sądu. Statut moŜe powierzyć funkcje reprezentacyjne większej liczbie

zarządzających.

6.4. Status socjalny zarządzającego

Jak wspomniano, zarządzający (podobnie jak tzw. „udziałowcy aktywni”) zalicza się

do kategorii „indépendants”. W zasadzie istnieje moŜliwość łączenia funkcji pracownika

najemnego oraz „indépendant”. Jeśli dana osoba, pełniąc w spółce róŜne funkcje, jedną z

nich sprawuje na zasadzie braku podporządkowania, to moŜe być traktowana jako

„indépendant”. Jednak w niektórych przypadkach osoba taka posiada jednocześnie status

pracownika najemnego i „indépendant”, co pociąga za sobą przynaleŜność do dwóch

systemów ubezpieczeń socjalnych. Tzw. „wspólnicy aktywni” nie otrzymujący

wynagrodzenia posiadają status „indépendants”.

38

7) Odpowiedzialność zarządzającego

Zarządzający nie odpowiada osobiście za zobowiązanie spółki, lecz jest – zgodnie z

prawem – odpowiedzialny za wykonanie zadań w zakresie kierowania spółką. Jeśli zadanie to

zostaje wykonane prawidłowo, Walne Zgromadzenie udziela mu absolutorium, co oznacza

akceptację dla prowadzonej przez niego polityki (przy załoŜeniu, Ŝe członkowie Walnego

Zgromadzenia posiadają na ten temat właściwe informacje).

7.1. Błędy i uchybienia w zarządzaniu

Zarządzający ponosi odpowiedzialność wobec spółki za ewentualne proste błędy i

uchybienia popełnione podczas zarządzania nią. Walne Zgromadzenie podejmuje decyzję, czy

skala tych nieprawidłowości jest na tyle duŜa, Ŝe wobec zarządzającego powinny zostać

wyciągnięte konsekwencje. W przypadku błędów lub uchybień w stosunku do postanowień

prawa lub statutu spółki, zarządzający ponosi odpowiedzialność zarówno wobec spółki, jak i

wobec osób trzecich. Szczególna odpowiedzialność spoczywa na zarządzającym

(zarządzających) w przypadku :

- nieprawidłowości przy subskrypcji kapitału spółki

- doprowadzenia spółki do bankructwa.

7.2. Konflikt interesów

W przypadku zaistnienia konfliktu interesów, zarządzający powinien poinformować o

tym wspólników. W takiej sytuacji mianowany w trybie ad hoc mandatariusz prowadzi

interesy spółki w zastępstwie zarządzającego.

O ile w spółce funkcjonuje „kolegium zarządzających”, zajmuje się ono rozwiązaniem

problemu. W posiedzeniach kolegium moŜe brać udział, pod pewnymi warunkami,

zarządzający, którego dotyczy konflikt interesów. Jeśli zarządzający, który popadł w konflikt

interesów, jest jedynym udziałowcem spółki, moŜe dalej sprawować funkcje kierownicze,

powinien jednak przygotować w tej sprawie odpowiedni raport wyjaśniający, który zostanie

dołączony do rocznego sprawozdania z działalności spółki. Równocześnie ponosi on pełną

odpowiedzialność wobec osób trzecich za ewentualne szkody spowodowane powyŜszą

sytuacją.

39

8) Walne Zgromadzenie

8.1. Kompetencje

Walne Zgromadzenie jest najwyŜszym organem władzy spółki. Uczestniczą w nim

wszyscy udziałowcy (aktywni i nieaktywni). Kompetencje Walnego Zgromadzenia określone

są przez przepisy prawne oraz postanowienia statutu (Walne Zgromadzenie nie moŜe np.

zajmować się zarządzaniem spółką).

Walne Zgromadzenie posiada uprawnienia w zakresie:

- mianowania i odwoływania zarządzającego (zarządzających) oraz audytora

- udzielania zarządzającemu (zarządzającym) oraz audytorowi absolutorium

- zatwierdzania rocznego bilansu oraz rachunku zysków i strat

- dokonywania zmian w statucie

- innych waŜnych spraw zgłoszonych przez osobę lub osoby sprawujące kierownictwo

spółki.

Walne Zgromadzenie zwyczajne (roczne) powinno się odbywać raz w roku w określonym w

statucie miejscu i czasie. Zarządzający moŜe zwołać posiedzenia Walnego Zgromadzenia,

jeśli wymaga tego interes spółki. Decyzje na posiedzeniu Walnego Zgromadzenia

podejmowane są przez większość udziałowców, reprezentujących co najmniej 2/3 głosów.

8.2. Procedura zwoływania Walnego Zgromadzenia

Zwołanie Walnego Zgromadzenia leŜy w gestii zarządzającego. MoŜe ono równieŜ

zostać zwołane na wniosek jednego lub więcej udziałowców reprezentujących 1/5 kapitału

zakładowego w przypadku, gdy strata równa jest połowie wartości kapitału spółki lub wartość

aktywów netto jest niŜsza od 1/4 kapitału, a takŜe w przypadkach przewidzianych przez

statut. Zarządzający zwykle zwołuje Walne Zgromadzenie poprzez ogłoszenie w Moniteur

Belge na 8 dni przed jego posiedzeniem oraz w odpowiednim organie prasowym. MoŜe on

powiadomić udziałowców o terminie Walnego Zgromadzenia osobiście listem poleconym co

najmniej 8 dni przed datą posiedzenia. Jeśli wszystkie udziały są imienne, zwołanie

posiedzenia Walnego Zgromadzenia moŜe nastąpić wyłącznie w formie listu poleconego. Do

zawiadomienia o terminie posiedzenia Walnego Zgromadzenia dołączany jest porządek obrad

oraz odpowiednia dokumentacja. Co najmniej 15 dni przed dorocznym posiedzeniem

Walnego Zgromadzenia, udziałowcy powinni w siedzibie spółki uzyskać następujące

informacje: - raport roczny zarządzającego

- raport audytora

- bilans oraz rachunek zysków i strat

40

- wykaz udziałów spółki

- listy udziałowców, którzy nie dokonali wymaganych wpłat na kapitał spółki.

Zarządzający musi być obecny na posiedzeniu Walnego Zgromadzenia. Przedstawia na nim

swój raport, raport audytora, omawia wyniki finansowe oraz wyniki przeprowadzonej

inwentaryzacji. Walne Zgromadzenie po dyskusji przyjmuje sprawozdanie finansowe spółki i

udziela zarządzającemu absolutorium.

Procedury głosowania na Walnym Zgromadzeniu poddane są ściśle formalnym wymogom.

Decyzje podejmowane są zwykłą większością głosów pod warunkiem istnienia quorum. Na

udział przypada jeden głos. Statut moŜe ograniczyć udziałowcom prawo głosu. Dopuszcza się

głosowanie korespondencyjne oraz na podstawie pełnomocnictwa. Zasady głosowania na

Walnym Zgromadzeniu mogą być przedmiotem porozumień pomiędzy udziałowcami

(conventions). Zatwierdzony przez Walne Zgromadzenie bilans roczny zostaje przesłany do

Banku Centralnego.

8.3. Zmiany statutu

Jeśli statut nie przewiduje innego rozwiązania, Walne Zgromadzenie moŜe dokonać

zmian w statucie. O ile jednak w grę wchodzą istotne zmiany statutu, przewidziane są

procedury formalne dotyczące określonej reprezentacji udziałowców na posiedzeniu.

Obowiązuje wówczas wymóg uzyskania 3/4 głosów za dokonaniem zmian. W przypadku

dokonywania zmian w zakresie działania spółki, wymogi formalne są zaostrzone a za ich

wprowadzeniem musi się opowiedzieć 4/5 głosów.

9) Przeznaczenie zysku, sposób pokrycia strat

Walne Zgromadzenie decyduje o sposobie przeznaczenia zysku, bądź pokrycia

ewentualnych strat spółki. Przy podejmowaniu decyzji o przeznaczeniu zysku naleŜy wziąć

pod uwagę:

- wymóg utworzenia funduszu zapasowego z 1/20 zysku netto (nie obowiązuje on,

jeśli fundusz zapasowy osiągnął 1/10 kapitału zakładowego)

- relacje między wartością aktywów netto i kapitałem wpłaconym: jeśli wartość

aktywów netto jest niŜsza lub po dokonaniu rozdysponowania zysku mogłaby być

mniejsza od wartości kapitału wpłaconego, dystrybucja zysku nie moŜe mieć miejsca.

41

10) Kontrola finansowa

Spółka prywatna z o.o. jako firma mała z reguły nie ma obowiązku posiadania

audytorów. Jeśli nie zatrudnia własnego księgowego, zleca prowadzenie ksiąg biuru

rachunkowemu.

11) Czasokres trwania i rozwiązanie spółki

Z reguły spółka prywatna z o.o. zawiązywana jest na czas nieokreślony, jednak statut

moŜe ograniczyć czasokres działania spółki. Jeśli ma to miejsce, to przed upływem terminu

zakończenia działalności spółki, Walne Zgromadzenie moŜe albo podjąć decyzję o jej

rozwiązaniu i wyznaczyć likwidatora, albo przedłuŜyć działalność spółki. Spółka przestaje

istnieć w momencie ustalonym przez statut lub Walne Zgromadzenie. Statut przewiduje

procedurę podziału majątku likwidowanej spółki. KaŜdy udział daje prawo do

proporcjonalnej partycypacji w tym majątku.

Z wnioskiem o rozwiązanie spółki moŜna wystąpić do sądu w następujących przypadkach:

- rozbieŜności stanowisk pomiędzy wspólnikami

- konfliktu pomiędzy wspólnikami a zarządzającym (większościowym udziałowcem)

- śmierci lub niezdolności zarządzającego do sprawowania funkcji

- znacznych strat spółki lub braku złoŜenia rocznego sprawozdania finansowego.

12) Zmiany w składzie udziałowców

Statut określa zasady odnoszące się do wystąpienia udziałowców lub wykluczenia ich

ze spółki. W określonych, uzasadnionych sytuacjach udziałowcy mogą wystąpić z wnioskiem

o wykluczenie jednego z nich. Równocześnie kaŜdy udziałowiec w uzasadnionych sytuacjach

moŜe wystąpić z wnioskiem o odstąpienie swych udziałów. Jeśli decyzja w sprawie cesji

udziałów została podjęta przez sąd, podlega ona opublikowaniu.

42

REJESTRACJA FIRM

Osoby pragnące rozpocząć działalność gospodarczą w Belgii powinny zgłosić się do

jednego z "okienek przedsiębiorstw", których zadaniem jest rejestracja firm działających na

warunkach prawa belgijskiego (odpowiednik "one-stop-shop").

"Okienka” te prowadzą szerokie usługi informacyjne i doradcze dla osób rozpoczynających

działalność gospodarczą. Są one nastawione na świadczenie usług dla mikrofirm oraz dla firm

małych i średnich, zarówno na etapie początkowym, jak i na etapie prowadzenia działalności.

Świadczą one usługi w zakresie informacji prawnych, finansowych, zarządzania firmą,

ubezpieczeń socjalnych itp. Usługi doradcze i informacyjne są w zasadzie bezpłatne -

niewielka odpłatność obowiązuje jedynie przy rejestracji i wystawianiu róŜnego rodzaju

dokumentów (np. wyciągów z rejestru handlowego).

Wydawanie zaświadczeń o doświadczeniu zawodowym w Polsce

Wydawanie zaświadczeń o doświadczeniu zawodowym :

Z dniem 9 października 2007 r. weszła w Ŝycie ustawa z 24 sierpnia 2007 r. o zmianie

niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej

(Dz. U. Nr 176; poz. 1238), która w art. 30 nowelizuje ustawę z 10 maja 2002 r. o zasadach

uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do

podejmowania niektórych działalności (Dz. U. Nr 71, poz. 655, z 2003 r. Nr 190, poz. 1864

oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959).

Ustawa z 10 maja 2002 r. wdraŜa do polskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu

Europejskiego i Rady 1999/42/WE z dnia 7 czerwca 1999 r. ustanawiająca procedurę

uznawania kwalifikacji w zakresie działalności zawodowych, objętych dyrektywami w sprawie

liberalizacji i środków przejściowych oraz uzupełniającą ogólne systemy kwalifikacji (Dz.

Urz. WE L 201 z 31.07.1999 str. 77).

Nowelizacja upowaŜnia marszałków województw do wydawania osobom, które

pracowały/pracują lub wykonywały/wykonują odpowiadającą rodzajom działalności

regulowanych w państwach członkowskich UE, Islandii, Lichtensteinie, Norwegii i

Szwajcarii działalność gospodarczą na terytorium Polski, zaświadczeń o doświadczeniu

zawodowym, dla potrzeb uznania tym osobom kwalifikacji do wykonywania odpowiednich

rodzajów działalności w w/w państwach.

43

Osoby zainteresowane uzyskaniem zaświadczenia składają wnioski w województwie, w

którym zamieszkują, a w przypadku braku miejsca zamieszkania w Polsce, w województwie,

na terenie którego wnioskujący zarejestrował miejsce ostatnio wykonywanej działalności

gospodarczej lub na terenie którego znajduje się miejsce ostatniego zatrudnienia przy

wykonywaniu działalności.

Marszałkowie, w zaleŜności od województwa, upowaŜnili do wydawania zaświadczeń

obsługujące ich urzędy marszałkowskie lub podległe im wojewódzkie urzędy pracy.

PoniŜej podajemy adresy właściwych urzędów:

Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy ul. Ogrodowa 5b 58-306 Wałbrzych Tel.: +48 74 84 08 193 Fax: + 48 74 84 07 389 e-mail: walbrzych.dwup@dwup.pl www.dwup.pl

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Plac Teatralny 2 87-100 Toruń Tel.: + 48 56 62 18 430 Fax: + 48 56 62 18 302 e-mail: obsluga.inwestora@kujawsko-pomorskie.pl www.kujawsko-pomorskie.pl

Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego ul. Lubomelska 1-3 20-072 Lublin Tel.: + 48 81 44 16 781 Fax.: + 48 81 44 16 781 e-mail: dpi@lubelskie.pl www.lubelskie.pl/um/

Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze ul. Wyspiańskiego 15 65-036 Zielona Góra Tel.: + 48 68 456 56 10 Fax.: + 48 68 327 01 11 email: wup@wup.zgora.pl www.wup.zgora.pl

Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi ul. Wólczańska 49 90-608 Łódź Tel.: + 48 42 663 02 51 Fax.: + 48 42 636 77 97 e-mail: lowu@praca.gov.pl www.wup.lodz.pl

Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Plac na Stawach 1 30-107 Kraków Tel.: + 48 12 422 71 10 Fax.: + 48 12 422 97 85 e-mail: sekrwup@wup-krakow.pl www.wup-krakow.pl

Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie ul. Młynarska 16 01-205 Warszawa Tel.: +48 22 578 44 94 Fax.: +48 22 578 44 30 e-mail: sekretariat@wup.mazowsze.pl www.wup.mazowsze.pl

Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu ul. Głogowska 25c 45-315 Opole Tel.: + 48 77 44 16 701 Fax.: + 48 77 44 16 702 email: wup@wup.opole.pl www.wup.opole.pl

Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego ul. Towarnickiego 1a 35-010 Rzeszów Tel.: + 48 17 850 17 78 Fax.: + 48 17 850 17 01 e-mail: organizacyjny@podkarpackie.pl www.wrota.podkarpackie.pl/pl/um/urzad

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku ul. Pogodna 22 15-354 Białystok Tel.: + 48 85 74 97 200 Fax.: + 48 85 74 97 209 e-mail: sekretariat@wup.wrotapodlasia.pl www.apraca.pl/biwu/

Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku ul. Podwale Przedmiejskie 30 80-824 Gdańsk Tel.: + 48 58 32 61 801 Fax.: + 48 58 32 64 894 e-mail: gdwu@praca.gov.pl www.wup.gdansk.pl

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46 40-037 Katowice Tel.: + 48 32 25 72 121, 25 78 581 Fax.: + 48 32 25 72 121 e-mail: gospodarka@silesia-region.pl www.silesia-region.pl

44

Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Biuro Kadr i Szkolenia Al. IX Wieków Kielce 3 25-516 Kielce Tel.: + 48 41 342 11 95 Fax.: +48 41 344 40 94 e-mail: danuta.cicha@sejmik.kielce.pl www.sejmik.kielce.pl

Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie ul. Głowackiego 28 10-448 Olsztyn Tel.: + 48 89 522 79 05 Fax.: + 48 89 522 79 01 e-mail: olwu@up.gov.pl www.up.gov.pl

Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego ul. Piekary 17 61-823 Poznań Tel.: + 48 61 64 75 321 Fax.: + 48 61 55 73 46 e-mail: edukacja@umww.pl www.wielkopolska.mw.gov.pl

Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego ul. Korsarzy 34 70-540 Szczecin Tel.: + 48 91 44 67 132 Fax.: + 48 91 44 67 134 e-mail: dp-sekretariat@wzp.pl www.um-zachodniopomorskie.pl

45

INFORMACJE OGÓLNE O SYSTEMIE PODATKOWYM W BELGII

Podatki w Belgii dzielą się na podatki bezpośrednie i pośrednie.

Podatki bezpośrednie to:

- podatek dochodowy od osób fizycznych

- podatek dochodowy od spółek, w tym:

- opodatkowanie dywidend

- preferencyjne opodatkowanie małych i średnich przedsiębiorstw

- preferencyjne opodatkowanie centrów dystrybucyjnych

- podatek dochodowy od osób prawnych

- podatek od nieruchomości i podatek gruntowy (katastralny).

Podatki pośrednie obejmują m. in.:

- podatek od wartości dodanej VAT

- podatek akcyzowy

- podatek od darowizn

- podatek spadkowy

- podatek od zakupu środków transportu oraz podatek tonaŜowy

- opłaty notarialne związane ze sprzedaŜą nieruchomości (droit d’enregistrement)

- opłata od wpisu do ksiąg hipotecznych i rejestrów sądowych.

W relacjach między Polską, a Belgią obowiązuje Konwencja między Rzeczypospolitą Polską,

a Królestwem Belgii ws. unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom

podatkowym i uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z

20.08.2001 r., opublikowana w Polsce (Dz.U. z 2004 r. nr 211 poz. 2139) oraz w Belgii

(Moniteur Belge z 27.04.2004 r., nr 2004015054).

Konwencja dotyczy podatków od dochodu majątku bez względu na sposób ich poboru oraz

podatków płaconych zarówno w Belgii, jak i w Polsce. W Belgii obejmuje ona : podatek

dochodowy od osób fizycznych, podatek dochodowy od spółek, podatek dochodowy od osób

prawnych oraz podatek od dochodów nierezydentów. Konwencja dotyczy sytuacji, w których

podatnik, oprócz podlegających opodatkowaniu dochodów uzyskanych np. w Polsce,

uzyskuje równieŜ dochody ze źródeł połoŜonych w Belgii.

W Konwencji między Polską i Belgią do eliminacji podwójnego opodatkowania zastosowano

metodę proporcjonalnego odliczenia. Polega ona na tym, Ŝe dochód uzyskany zagranicą (tj. w

Belgii) jest opodatkowany w Polsce, ale od naleŜnego podatku odlicza się podatek zapłacony

46

za granicą. Odliczenie to jest moŜliwe tylko do wysokości podatku przypadającego

proporcjonalnie na dochód uzyskany w Belgii.

Więcej informacji na temat metod unikania podwójnego opodatkowania zastosowanych w

umowach podpisanych przez Polskę z róŜnymi krajami naleŜy szukać na stronach

internetowych Ministerstwa Finansów w zakładce 'podatki' (http://www.mf.gov.pl/).

Podatek dochodowy od osób fizycznych w Belgii

Osoby fizyczne posiadające miejsce zamieszkania w Belgii obciąŜone są tzw.

nieograniczonym obowiązkiem podatkowym. Większość dochodów podlega dopisaniu do

łącznej bazy opodatkowania, do której stosuje się progresywne stawki podatkowe. Pewne

kategorie dochodów, takie jak dywidendy i niektóre pozostałe podlegają opodatkowaniu w

odrębnym trybie, chyba Ŝe korzystniejsze dla podatnika jest ich opodatkowanie łączne z

całością dochodów. Dochody małŜonków nie są łączone w celu wspólnego rozliczenia

podatku dochodowego

Dochody podlegające opodatkowaniu

W skład łącznych dochodów będących przedmiotem opodatkowania wchodzą m.in.:

- przychody z nieruchomości,

- wynagrodzenia ze stosunku pracy,

- emerytury i renty,

- przychody z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (samozatrudnienie).

Wymienione rodzaje dochodów podlegają opodatkowaniu po odliczeniach (poza

przychodami z nieruchomości) kosztów uzyskania przychodów właściwych dla danego

rodzaju działalności prowadzonej przez podatnika. W odniesieniu do kadry menedŜerskiej

odliczenie przysługuje do wysokości 5% dochodów brutto (nie więcej niŜ 3.110 €).

Odliczenia związane z rodzajem prowadzonej działalności gospodarczej

Wszelkie odliczenia podatkowe muszą być związane z prowadzoną działalnością. Odliczeń

dokonuje się w oparciu o udokumentowanie poniesionych kosztów. Wysokość odliczeń jest

ograniczona i wynosi odpowiednio:

- 75 % wydatków poniesionych na środki transportu (wydatki na paliwo i koszty

utrzymania są odliczane w całości),

- innych niŜ wydatki na dojazd z domu do miejsca zatrudnienia (w tym przypadku

odliczeniu podlega ekwiwalent 0.15 €/km),

- 69 % wydatków poniesionych na posiłki w restauracji,

- 50 % wydatków na cele reprezentacyjne.

47

Standardowe odliczenia wydatków na koszty uzyskania przychodów

Odliczenia te są dopuszczalne wyłącznie wtedy, gdy podatnik nie korzysta z odliczeń

związanych z rodzajem prowadzonej działalności gospodarczej. Standardowe odliczenia od

podstawy podatku dochodowego dla pracowników najemnych i samozatrudniających się za

rok 2005:

- 25 % dochodów brutto do wysokości pierwszych 4.660 €,

- 10 % nadwyŜki dochodów brutto pomiędzy 4.660 € a 9.270 €,

- 5% nadwyŜki dochodów brutto pomiędzy 9.270 € a 15.420 €,

- 3 % brutto poniŜej 15.420 €.

Łączne odliczenie z tytułu kosztów uzyskania przychodów nie moŜe przekroczyć 3.110 €.

Pozostałe odliczenia

Pozostałe odliczenia dotyczą wpłat z tytułu ubezpieczenia na Ŝycie, spłat kredytów

hipotecznych, ubezpieczeń grupowych, inwestycji w określone rodzaje akcji, niektórych

darowizn, kosztów utrzymania bliskich członków rodziny i małŜonków będących w separacji

itp.

Przykładowe stawki podatkowe od osób fizycznych w Belgii stosowane w 2007r.:

DOCHODY W EURO PODATEK

0,01 – 7 290,00 25%

7 290,01 – 10 380,00 30%

10 380,01 – 17 300,00 40%

17 300,01 – 31 700,00 45%

PowyŜej 31 700,01 50%

PowyŜsza stawka nie obejmuje dodatkowego podatku gminnego ani aglomeracyjnego ( 6%),

ani teŜ kwot zwolnionych z podatku.

Kwoty zwolnione z podatku

Przypadająca na podatnika kwota zwolniona z podatku wynosi 5.780 €. Kwota ta podlega

zwiększeniu w zaleŜności od liczby dzieci będących na utrzymaniu podatnika. Zwolnienie

podatkowe w przypadku rodziny, w której znajduje się dziecko niepełnosprawne liczone jest

podwójnie. Począwszy od 2005 r. kwoty zwolnień są identyczne dla małŜonków, dla osób

samotnych i dla par tworzących legalne związki.

48

Stawki zwolnień podatkowych na dzieci:

LICZBA DZIECI 2006 2007

1 1 230,00 EUR 1 260,00

2 3 160,00 EUR 3 250,00

3 7 080,00 EUR 7 280,00

4 11 450,00 EUR 11 770,00

KaŜde następne dziecko (od 4) 4 370,00 EUR 4 490,00

Podatki gminne

Podatki gminne są funkcją wysokości podatków od dochodów osób fizycznych i w

zaleŜności od gminy (miasta) zamieszkania wahają się między 0% a 10%. Podatnicy

zagraniczni płacą dodatkowo podatek w wysokości 7%.

Inne zasady opodatkowania dochodów w Belgii

Innymi stawkami podatkowymi w Belgii są objęte przychody kapitałowe i honoraria

autorskie, które podlegają podatkowi w wysokości 15%. Większość konwencji podatkowych

podpisanych przez Belgię zapewnia zwolnienie z potrącania u źródła podatków od praw

autorskich. Belgia stosuje się do dyrektywy dotyczącej prawa autorskiego i przychodów

kapitałowych zapewniającej zwolnienia od ich opodatkowania w przypadku powiązanych ze

sobą spółek europejskich.

Zwolnione z opodatkowania są dochody z niektórych belgijskich obligacji. Opodatkowaniu u

źródła podlegają natomiast dywidendy. Opodatkowanie wg standardowej stawki podatkowej

wynosi 25%. W przypadku niektórych dywidend (np. SICAV, SICAF, SIC) stawka ta jest

obniŜona do 15%.

Podatek dochodowy od spółek

Wysokość stawki podatkowej

Stawka podatku od spółek, który jest odpowiednikiem polskiego podatku od osób

prawnych CIT, wynosi 33%. Firmy, których dochody podlegające opodatkowaniu nie

przekraczają kwoty 323.750,00 €, objęte są korzystniejszą formą podatku progresywnego.

Przedziały podatku progresywnego:

- 24,98 % dla dochodów od 0 do 25.000,00 €

- 31,93 % dla dochodów od 25.000,01 do 90.000,00 €

- 33,99 % dla dochodów od 90.000,01 do 323.750,00 €

49

Przedsiębiorstwa podlegające zredukowanej stawce podatkowej mogą równieŜ

korzystać z kredytu podatkowego w przypadku zwiększenia kapitału wniesionego gotówkowo

w stosunku do poziomu najwyŜszego w ostatnich trzech latach rozliczeniowych (7,5% z

maksymalna kwotą 19.850,00 €).

Podmioty pozbawione moŜliwości kredytu podatkowego:

- spółki finansowe,

- centra koordynacyjne,

- fundusze zbiorowego oszczędzania,

- spółki, których dywidendy wypłacone przekraczają 13 % kapitału wniesionego na

początku roku podatkowego.

Inne stawki podatkowe dotyczą:

- Belgijskiego Urzędu Gospodarki i Rolnictwa (21,5%);

- Spółek handlowych lokalnych i federacji regionalnych lub branŜowych tych firm,

którym przysługują kredyty na cele rzemieślnicze (5%);

- Wybrane flamandzkie, walońskie i brukselskie instytucje publiczne, które

przyznają kredyty na zakup lub zagospodarowanie pomieszczeń socjalnych, małych

nieruchomości lub podobnych mieszkań (5%).

Ulgi i zwolnienia podatkowe

Celem zachęcenia do zwiększenia funduszy własnych samozatrudniający się

(indépendant) oraz podmioty stanowiące małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) mogą

uzyskać kredyt podatkowy. W przypadku podatku od spółek kredyt podatkowy wynosi 7,5%

róŜnicy pomiędzy kapitałem gotówkowym wniesionym w roku poprzednim a najwyŜszym

poziomem kapitału na koniec okresu opodatkowania. MoŜliwość obniŜenia podstawy

opodatkowania o corocznie ustalaną kwotę przypadającą na kaŜdego nowozatrudnionego

pracownika MSP jest jednym z instrumentów zachęcających do podnoszenia poziomu

zatrudnienia. Odliczenia inwestycyjne przyznawane są wykonującym wolne zawody,

prowadzącym produkcję rolniczą i działalność handlową. Odliczenia inwestycyjne dotyczą

nakładów na nieruchomości słuŜące do prowadzenia działalności zawodowej (dobra rzeczowe

i niematerialne nabyte lub tworzone - nowe) w okresie podatkowym.

50

Rodzaje wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów

Kosztami uzyskania dochodu są nie tylko rzeczywiście poniesione wydatki i koszty,

ale równieŜ koszty mające charakter i zaksięgowane jako pewne wierzytelności lub straty.

Wierzytelności pewne odróŜnia się od wierzytelności wątpliwych, gdyŜ te ostatnie zaleŜą od

wydarzeń przyszłych i niepewnych. Wierzytelności wątpliwe mogą być uwzględniane w

szacunkach zwolnień podatkowych, ale nie mogą być odliczone jako koszty uzyskania

dochodu (będzie ono moŜliwe dopiero, gdy koszty te będą faktycznie poniesione). W

przypadku braku dokumentów księgowych, koszty uzyskania dochodu mogą być określone

ryczałtowo na podstawie wspólnego porozumienia między administracją i podatnikiem. JeŜeli

takiego porozumienia nie osiągnięto, administracja dokonuje oceny wydatków lub opłat.

Koszty uzyskania dochodu, które podlegają odliczeniu od podatku obejmują m.in.:

- wynagrodzenia personelu i koszty z tym związane (w tym równieŜ dodatkowe

ubezpieczenie pracowników na Ŝycie oraz częściowy zwrot kosztów wakacji),

- składki ubezpieczeniowe od ryzyka ponoszonych przez podatnika z tytułu pracy

zawodowej,

- koszty najmu i opłaty związane z kosztami eksploatacji budynku lub lokalu,

w którym prowadzona jest działalność zawodowa (utrzymanie, ogrzewanie, prąd itd.),

- koszty “finansowe”, tj. odsetki od poŜyczonych kapitałów oraz wszelkie opłaty

przeznaczone na bieŜącą działalność eksploatacyjną,

- prowizje, opłaty za pośrednictwo, rabaty handlowe i inne, honoraria, gratyfikacje,

wynagrodzenia i wszelkie wydatki, które dla beneficjenta oznaczają dochód lub zysk o

charakterze zawodowym,

- koszty samochodu:

a) uzasadnione odpowiednim dokumentem (koszty utrzymania samochodu,

ubezpieczenia, amortyzacja, konserwacje i naprawy),

b) ryczałtowo: koszty paliwa w oparciu o przejechaną liczbę kilometrów.

Koszty uzyskania dochodu dotyczące uŜytkowania samochodów osobowych, osobowo-bagaŜowych i

minibusów są odliczane w wysokości 75% kosztów. Koszty samochodu uŜytkowanego do podróŜy

zagranicznych odliczane są w całości. Koszty związane z zamontowaniem i uŜytkowaniem telefonu

komórkowego, podobnie jak jego amortyzacja, są kosztami uzyskania dochodu, który nie podlega

ograniczeniu do 75%. Koszty te są w całości odliczane od podatku i nie są traktowane jako koszty

samochodu.

51

- koszty dojazdu z domu do pracy samochodem (własnym, wynajętym bądź

naleŜącym do pracodawcy lub własnej firmy) w formie ryczałtu za 1 km przebiegu.

Gdy samochód jest własnością podatnika lub jest uŜytkowany stale w oparciu o umowę

leasingu lub najmu, ryczałt moŜe być równieŜ przyznany małŜonce lub dziecku podatnika, pod

warunkiem wykorzystywania go na dojazdy z domu do pracy.

- W przypadku pracodawcy koszty dojazdu są odliczane w całości, pod warunkiem

odnotowania ich w ewidencji przebiegu pojazdu. Korzyści, jakie wynikają z uŜywania

samochodów słuŜbowych do celów prywatnych, obciąŜone są składką solidarnościową w

wysokości 33%, całkowicie na koszt pracodawcy. Inne koszty przejazdów słuŜbowych są

odliczane w wysokości 75%.

Podatek od osób prawnych

Podatek od osób prawnych w Belgii róŜni się od polskiego podatku od osób prawnych,

gdyŜ jest nakładany m.in. na dochody osób prawnych uzyskane z tytułu wynajmu

nieruchomości oraz zysków uzyskanych od posiadanego kapitału. W przypadku osób

prawnych nierezydentów na terenie Belgii stosowany jest podatek od dochodów osób

prawnych dla nierezydentów.

Podatek gruntowy

Płatnikami podatku gruntowego w Belgii są właściciele oraz uŜytkownicy

nieruchomości. Podstawą naliczania tego podatku jest tzw. przychód katastralny, który jest

przychodem średnim, rocznym od nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych, a takŜe

środków produkcji mających z natury rzeczy lub przeznaczenia charakter nieruchomości.

Okresem referencyjnym słuŜącym do obliczenia przychodu katastralnego dla wszystkich

nieruchomości jest 1 stycznia 1975 r. Od 1991 r. podatek katastralny podlega corocznej

indeksacji zgodnie ze wskaźnikiem inflacji (dla 20005 r. wskaźnik ten wynosił 1,3889).

Podatki gruntowe w Belgii znajdują się w gestii administracji fiskalnej regionów, a wpłaty z

ich tytułu zasilają budŜety gmin, prowincji i regionów. Stawki podatków katastralnych

ustalane są przez władze regionalne i róŜnią się w zaleŜności od miejsca usytuowania

nieruchomości. Średnia stopa podatku wynosi ok.50% wartości podatku katastralnego

liczonego wg stanu na 1.01.1975 r.

Zwolnienia od podatku gruntowego stosowane są w stosunku do posiadłości publicznych,

nieruchomości uŜyteczności publicznej (szkoły, szpitale). Ponadto, istnieje moŜliwość

52

zastosowania czasowego zwolnienia od podatku gruntowego, z przyczyn ekonomicznych (np.

w przypadku zawieszenia eksploatacji danej nieruchomości). Ulgi dotyczą równieŜ inwalidów

i osób niepełnosprawnych.

Osoby będące właścicielami nieruchomości nie słuŜącymi do celów profesjonalnych płacą z

tego tytułu podatek od osób fizycznych. Podstawą wymiaru tego podatku jest przychód

katastralny lub wartość dzierŜawna, pomniejszone o zryczałtowaną ulgę stanowiącą

równowartość kosztów oprocentowania kredytu oraz ulgę z tytułu opłacanego podatku

gruntowego. Przychody uzyskiwane z tytułu posiadania nieruchomości wliczane są do

łącznych przychodów obciąŜonych podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Osoby

posiadające większą liczbę nieruchomości płacą zarówno podatek gruntowy, jak i podatek od

osób fizycznych z tytułu przychodów z nieruchomości.

Podatek VAT

Podstawowa stawka podatku od wartości dodanej (VAT) w Belgii wynosi 21%.

Dodatkowo występują stawki zredukowane w wysokości 12%, 6% i 0%. Stawką 6% objęte są

produkty pierwszej potrzeby, w tym produkty Ŝywnościowe, lekarstwa, woda, ksiąŜki i

czasopisma, produkty rolne, usługi transportowe, naprawy. Stawką 12% objęte są m.in. opłaty

za węgiel, opłaty radiowo-telewizyjne, budownictwo mieszkaniowe, margaryna, pieluchy dla

dorosłych. Stawkę zredukowaną 0% stosuje się m.in. do gazet codziennych.

Deklaracje podatku VAT składane są miesięcznie lub kwartalnie. Istnieje moŜliwość

przeniesienia nadpłaconego podatku na kolejny okres rozliczeniowy, a w przypadku gdy

kwota nadpłaty przewyŜsza 1500 € otrzymać jej zwrot.

Podatek akcyzowy

Podatkiem akcyzowym w Belgii obciąŜone są papierosy, cygara i inne wyroby

tytoniowe, napoje alkoholowe i wybrane napoje orzeźwiające oraz kawa, paliwa, oleje

ropopochodne, gaz ziemny, propan butan i inne nośniki energii.

Źródłowe informacje na temat systemu podatkowego w Belgii dostępne są na stronie

internetowej federalnego Ministerstwa Finansów http://www.docufin.fgov.be w zakładce

„Mémento fiscal” dostępnej w języku francuskim, angielskim i niderlandzkim.

53

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE

SKŁADKI NA UBEZPIECZENA SPOŁECZNE W BELGII STOSOWANE OD IV. KWARTAŁU 2005 r. W STOSUNKU DO PRACOWNIKÓW NAJEMNYCH

PRACOWNICY FIZYCZNI PRACOWNICY UMYSŁOWI

Liczone w % od wynagrodzenia brutto (108%) Liczone w % od wynagrodzenia brutto (100%)

PRACOWNICY PODLEGAJĄCY PEŁNEMU ZAKRESOWI ŚWIADCZEŃ SPOŁECZNYCH: emerytury, ubezpieczenia chorobowe, zasiłki rodzinne, wypadki przy pracy oraz choroby zawodowe

Wkład pracownika Wkład pracodawcy

Wkład pracownika Wkład pracodawcy

13,07 24,77 13,07 24,77

Urlop wypoczynkowy - 16,27 - -

Wyrównanie płac - 7,48 - 7,48

Urlop szkoleniowy - 0,04 - 0,04

opieka nad dziećmi - 0,05 , 0,05

POZOSTALI PRACOWNICY, WOBEC KTÓRYCH SKŁADKI ŚWIADCZEŃ SPOŁECZNYCH OBLICZANE SĄ wg PONIśSZYCH STAWEK % **

Wkład pracownika Wkład pracodawcy Wkład pracownika Wkład pracodawcy

Emerytalne 7,50 8,86 7,50 8,86

Chorobowe 3,55 3,80 3,55 3,80

Zasiłek chorobowy 1,15 2,35 1,15 2,35

Zasiłek rodzinny - 7,00 - 7,00

Fundusz bezrobocia

0,87 1,46 0,87 1,46

Urlop wypczynkowy

- 16,27 - -

Choroby zawodowe

- 1,00 - 1,00

Wypadkowe - 0,03 - 0,03

Wyrównanie płac * (=5,67%+5,67% składek płaconych przez pracodawcę)

Urlop szkoleniowy - 0,04 - 0,04

opieka nad dziećmi - 0,05 - 0,05

* Wyrównanie płac (modération salariale) jest to składka na dodatkowe finansowanie systemu ubezpieczeń społecznych mająca na celu zrekompensowanie deficytu, jaki został spowodowany przez blokadę zarobków w Belgii w latach osiemdziesiątych. ** Kategorie pracowników, wobec których składki obliczane są według podanych stawek omówione są na stronie internetowej: http://www.onssrszlss.fgov.be/fr/content/employer/who.html Zasady stosowania systemu ubezpieczeń społecznych ustalone przez ONSS są dostępne na stronie internetowej ONSS: http://www.onssrszlss.fgov.be/fr/home.html STOPIEŃ REGULACJI RYNKU

54

Najskuteczniejszą formą rozpoczęcia eksportu towarów na rynek belgijski jest

promocja bezpośrednia, m.in. poprzez udział w licznych targach, wystawach i pokazach.

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Brukseli organizuje polskie stoiska informacyjne na

imprezach targowych w Belgii i Luksemburgu z udziałem polskich producentów, którzy

nawiązują często współpracę handlową. WPHI słuŜy równieŜ pomocą w pośrednim dotarciu

do rynku poprzez udostępnianie informacji z bazy Kompass, informowanie o stronach

internetowych: http://www.europages.be, http://www.pagesjaunes.lu oraz

http://www.yellowpages.be, zawierających dane firm według branŜy i kraju, podawanie

adresów zrzeszeń i izb branŜowych, zachęca równieŜ do konsultacji Portalu Promocji

Eksportu pod adresem: http://www.eksporter.gov.pl, gdzie regularnie wprowadzane są

zapytania ofertowe z Belgii.

55

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestię udzielania zamówień

publicznych w Belgii jest ustawa z 24 grudnia 1993 roku (opublikowana w Moniteur Belge

22.01.1994 wraz ze zmianami z 26.01.1996, 25.06.1996, 14.01.1999, 19.12.2001 oraz

30.04.2002). Prawo belgijskie opiera się na dyrektywach europejskich nr 93/36, 93/37, 93/38

opublikowanych w Dzienniku Urzędowym UE z 9 sierpnia 1993 oraz dyrektywie 2001/78/CE

ustalającej wspólny formularz zgłoszeń do przetargu. Do tej ustawy wprowadzano od 1996

roku przepisy wykonawcze, następnie zmieniane w roku 1998, 1999 i 2002 roku. Obecnie

prawo belgijskie w zakresie zamówień publicznych jest całkowicie zharmonizowane z

prawem UE.

Podstawowym źródłem informacji o największych i najwaŜniejszych przetargach wszystkich

25 państw Unii Europejskiej, w tym Belgii, jest Journal Officiel des Communautés

Européennes, supplément S (Dziennik Urzędowy UE, dodatek S)

Office des Publications Officielles des Communautés Européennes

rue Mercier 2, L-2985 Luxembourg

Tel: +352 29 29-44319

Fax : +352 29 29-42672

E-mail: helpdesk.eurobases@opoce.cec.eu.int

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej „ S” zawiera:

- publiczne kontrakty na prace, dostawy i usługi, ogłaszane we wszystkich Państwach

Członkowskich Unii Europejskiej;

- kontrakty z dziedziny uŜyteczności publicznej (w sektorze wody, energii, transportu

oraz telekomunikacji);

- kontrakty publiczne, rozpisywane przez instytucje UE;

- kontrakty Europejskiego Funduszu Rozwoju (dot. krajów AKP);

- PHARE, TACIS oraz inne kontrakty z Europy Środkowej i Wschodniej;

- projekty finansowane przez Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank

Centralny oraz Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju;

- kontrakty w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia i

Lichtenstein);

- kontrakty wynikające z porozumień, dotyczących zamówień rządowych (GPA),

zawarte w ramach GATT/Światowej Organizacji Handlu, pochodzące ze Szwajcarii;

56

- informacje dotyczące europejskich gospodarczych grup interesu (EEIG);

- kontrakty publiczne na usługi lotnicze.

Zaproszenia do przetargów na roboty publiczne, usługi i kontrakty na dostawy, które powinny

sprostać wymaganiom progowym, muszą być ogłaszane w całej Unii Europejskiej. Dokonuje

się to poprzez Dodatek do Dziennika Urzędowego (Dz.U. „S”), który jest publikowany w

dwóch formatach elektronicznych (on- i offline) pod adresem: http://ted.publications.eu.int

Poza aktualnymi przetargami TED (wydanie online) umoŜliwia uzyskanie dostępu do

archiwum serii S z ostatnich pięciu lat. Prosta wyszukiwarka pozwala uŜytkownikom

wybierać spośród rozmaitych kryteriów wyszukiwania, m.in. takie jak dane geograficzne, typ

dokumentu, rodzaj kontraktu, słowa-klucze. TED jest aktualizowany codziennie i moŜna z

niego korzystać bezpłatnie.

W Dzienniku ogłaszane są zamówienia publiczne na dostawy powyŜej 200.000 EUR bez

VAT oraz na usługi budowlane - 5.000.000 EUR bez VAT. Dziennik Ustaw „S” jest dostępny

w Polsce w centrach koordynacyjnych EuroInfo oraz w punkcie informacyjnym UE w

siedzibie przedstawicielstwa Komisji Europejskiej:

Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej

Warszawskie Centrum Finansowe

ul. Emilii Plater 53 00-113 Warszawa

29 piętro

Tel: 0048 (0)22 520 82 00

Fax: 0048 (0)22 520 82 82

Punkt Informacyjny Unii Europejskiej

Warszawskie Centrum Finansowe

ul. Emilii Plater 53 00-113 Warszawa

Parter

Tel: 0048 (0)22 520 82 62

Fax: 0048 (0)22 520 82 63

Belgijskim wydawnictwem o przetargach jest Bulletin des adjudications, publikowany co tydzień

(Biuletyn zamówień publicznych).

Direction du Moniteur Belge

Rue de Louvain 40-42, 1000 Bruxelles

Tel: 0032 (0)2 552 22 11

Fax : 0032 (0)2 5110184

W biuletynie ogłaszane są zamówienia publiczne poniŜej 200.000 EUR bez VAT. Wersja

elektroniczna jest dostępna pod adresem: http://www.just.fgov.be (Bulletin des

adjudications).

57

Inne źródła informacji o przetargach

Na podstawie tego zbiorczego wydawnictwa, wyspecjalizowane firmy analizują i

wybierają branŜowe ogłoszenia o przetargach, które moŜna w formie elektronicznej zamówić

dla firmy w formie abonamentu.

TENDERINFO – to jedna z najbardziej znanych firm oferujących usługę informacji o przetargach

w abonamencie.

TENDERINFO

Frankrijklei 133, B-2000 Antwerpen

Tel: 0032 (0)3 212 16 30

Fax: 0032 (0)3 232 01 37

E-mail: tenderinfo@tenderinfo.com

CONFÉDÉRATION CONSTRUCTION ASBL – to belgijska federacja przedsiębiorstw

sektora budownictwa, publikująca dla swych członków Bouwkroniek - tygodnik zawierający

informacje o przetargach w róŜnych branŜach budowlanych, publikowany w języku flamandzkim pod

adresem : http://www.bouwkroniek.be, lub w abonamencie informację o przetargach z dziedziny

budownictwa.

Confédération Construction ASBL

Rue du Lombard 34-42 - 1000 Bruxelles

Tel: 0032 (0)2 545 56 00

Fax: 0032 (0)2 545 59 00

E-mail: info@confederationconstruction.be

http://www.confederationconstruction.be

EBP – jest specjalistyczną firmą konsultingową oferującą pomoc w dostępie do rynku zamówień

publicznych w Belgii. Istnieje tam moŜliwość wykupienia specjalnego abonamentu, w ramach którego

zainteresowane przedsiębiorstwa otrzymują codziennie informacje o zakupach i zamówieniach

publicznych, wyselekcjonowane pod kątem indywidualnych kryteriów określonych wspólnie z

konsultantami EBP. W firmie EBP moŜna równieŜ zlecić pomóc w przygotowaniu oferty w języku

przetargu (często jest to niderlandzki).

EBP Belgique

Avenue Bourg. E. Demunter, 3

B-1090 Bruxelles

Tel: 0032 (0)2 420 68 60

Fax: 0032 (0)2 791 96 75

E-mail: info@ebp.be Strona www: http://www.ebp.be

58

Przy okazji warto wspomnieć, Ŝe w Belgii funkcjonuje FEDERALNY URZ ĄD ZAKUPÓW -

Biuro SprzedaŜy i Konsultowania Dokumentacji Przetargowej (Service Federal d’Achat-

Bureau de Vente et de Consultation des Cahiers des Charges), które opracowuje ogólne i

specjalne warunki techniczne (tzw. cahier de charge) niezbędne do wzięcia udziału w przetargu,

udziela konsultacji, dokonuje porównania i selekcji ofert.

Service Fédéral d’Achat- Bureau de Vente et de Consultation des Cahiers des Charges

rue Jacques de Lalaing 10, 1040 Bruxelles

Tel: 0032 (0)2286 48 50

0032 (0)2 286 48 51

0032 (0)2 286 48 52

0032 (0)2 286 48 56

Fax: 0032 (0)2 286 48 90

E-mail : bvk@bfab.fgov.be

Instytucją rządową zarządzającą i sprawującą ogólny nadzór nad zamówieniami publicznymi

w Belgii jest KANCELARIA PREMIERA .

Chancellerie du Premier Ministre

Rue de la Loi 14/16, 1000 Bruxelles

Service Marchés Publics

Tel: 0032 (0)2 501 04 00

0032 (0)2 501 05 60

Uwagi praktyczne dla przedsiębiorstw polskich

Belgijskie akty prawne w dziedzinie zamówień publicznych nie przyznają preferencji

firmom belgijskim, co wynika zarówno z Traktatu Rzymskiego, jak i Traktatu Akcesyjnego.

JednakŜe z uwagi na regionalizację Belgii, zdecentralizowanie kompetencji gospodarczych

oraz obowiązujące trzy języki urzędowe, zebranie informacji i przygotowanie dokumentacji

potrzebnej do przystąpienia do przetargu na zamówienia publiczne w Belgii jest dość

skomplikowane. Dlatego oprócz regularnego korzystania z zaprezentowanych publikacji,

warto skorzystać z pomocy w/w lub wielu innych firm konsultingowych wyspecjalizowanych

w pomocy dla startujących w przetargach.

Ponadto, dla polskich firm przystępujących do przetargów w Belgii pewnym utrudnieniem

mogą okazać się:

- uciąŜliwe zabiegi administracyjne związane z nie do końca zliberalizowanym

rynkiem pracy, utrudniającym dostęp polskich pracowników do rynku usług,

- bariera językowa - w Belgii obowiązują trzy języki urzędowe,

59

- koszty związane z zebraniem odpowiednich informacji oraz usługami firm

konsultingowych,

- konieczność posiadania w niektórych branŜach atestacji („agréation”)

- konieczność składania depozytów finansowych w wysokości 15% od wartości

kontraktu (np. w budownictwie).

Dodatkowe informacje dotyczące procedury zamówień publicznych w Belgii moŜna znaleźć

na stronie http://www.belgium.be/fr/economie/marches_publics/index.jsp ( po francusku lub

flamandzku). Są tam takŜe dostępne odnośniki do stron poszczególnych regionów Belgii.

60

ZASADY POMOCY PUBLICZNEJ DLA INWESTORÓW ZAGRANICZNY CH

Belgia jest krajem otwartym dla inwestorów zagranicznych. Atrakcyjność rynku

belgijskiego dla zagranicznych inwestorów przejawia się między innymi w:

- centralnej lokalizacji w Europie,

- stabilności politycznej i gospodarczej,

- istnieniu rozbudowanej infrastruktury komunikacyjnej,

- wysokim poziomie centrów przemysłowych,

- ułatwieniach podatkowych i finansowych,

- obecności instytucji europejskich i międzynarodowych,

- wykwalifikowanej, wielojęzycznej i efektywnej sile roboczej,

- wysokim poziomie i wygodzie Ŝycia.

Z myślą o zagranicznych inwestorach w Belgii stworzony został system atrakcyjnych zachęt

finansowych i podatkowych, dzięki czemu Belgia przyciągnęła wiele zagranicznych i

międzynarodowych koncernów, które utworzyły w tym kraju swe centra koordynacyjne,

dystrybucyjne i usługowe oraz zakłady produkcyjne.

Belgia na bieŜąco modyfikuje swój system przyciągania zagranicznych inwestorów. W latach

2005-2006 r. niektóre rozwiązania, uznane przez Komisję Europejską za niezgodne z polityką

konkurencji, zastąpiono nowymi rodzajami zachęt. W ten sposób wprowadzono między

innymi:

- rozwiązania stwarzające moŜliwość zawierania przez władze podatkowe

indywidualnych porozumień z inwestorami (ruling) w postaci całościowych projektów

finansowych,

- moŜliwość zrównania kategorii kapitału o podwyŜszonym ryzyku i poŜyczek

kapitałowych; stworzony tzw. mechanizm intérets notionnels umoŜliwia firmom nie

korzystającym z kredytów bankowych obniŜenie podstawy opodatkowania o fikcyjne koszty

oprocentowania kredytów naliczone w stosunku do środków własnych (szacuje się, Ŝe firmy

mogą w ten sposób obniŜyć nawet o połowę podatek korporacyjny).

WaŜnym elementem pakietu środków na rzecz przyciągania inwestorów jest specjalny reŜim

podatkowy (expat’s status), pozwalający delegowanej do Belgii kadrze dyrekcyjnej firm

zagranicznych wchodzących w skład grup międzynarodowych, znacznie ograniczyć

obciąŜenia podatkowe w tym kraju z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jednym z warunków jest nieposiadanie statusu belgijskiego rezydenta podatkowego.

61

Dzięki federalnemu systemowi wspierania inwestycji, a takŜe dzięki regionalnym programom

rozwoju gospodarczego i przyciągania inwestorów, Belgia pozostaje bardzo atrakcyjnym

krajem dla inwestorów zagranicznych.

62

ZASADY SAMOZATRUDNIENIA

Jak zostać w Belgii przedsiębiorcą niezaleŜnym ("indépendant")

Statusem przedsiębiorców niezaleŜnych ("indépendants") objęta jest w Belgii szeroka

lista zawodów. Pojęcie pracy niezaleŜnej ("travail indépendant") obejmuje między innymi:

handel, rzemiosło, rolnictwo, wolne zawody (lekarzy, adwokatów, architektów, aptekarzy

itp.), ale takŜe przedsiębiorców prowadzących firmy jednoosobowe, mandatariuszy

(zarządzających) w spółkach, aktywnych wspólników, pomocników, itp. Istnieją róŜne

definicje pojęcia "indépendant". Według jednej z nich, o statusie pracownika niezaleŜnego

decyduje brak podległości słuŜbowej w rozumieniu umowy o pracę lub statutu. Często do

kategorii tych przedsiębiorców zalicza się równieŜ osoby, które wykonują pracę na rzecz nie

jednego, lecz róŜnych zleceniodawców.

Istnieją dwie podstawowe kategorie przedsiębiorców niezaleŜnych:

- przedsiębiorca prowadzący daną działalność jako podstawową ("indépendant à titre

principal") oraz

- przedsiębiorca prowadzący daną działalność jako działalność dodatkową

("indépendant à titre complémentaire" (np. pomocnik); działalność taka moŜe być

prowadzona równocześnie z wykonywaniem pracy najemnej ("salarié"), pracy

funkcjonariusza państwowego ("fonctionnaire"), bądź równocześnie z pobieraniem renty lub

emerytury.

Przedsiębiorców rozpoczynających działalność na zasadzie "indépendant" dotyczą podobne

procedury i podobne wymogi formalne do tych, jakie obowiązują przy tworzeniu innych

rodzajów przedsiębiorstw np. spółek (w większości przypadków ukończone 18 lat, pełnia

praw cywilnych, zdolność do czynności prawnych, uregulowane sprawy meldunkowe,

posiadanie adresu i odrębnego konta firmy, itp.).

Sprawy te w sposób bardziej szczegółowy opisane są między w innych informacjach nt.

tworzenia przedsiębiorstw w Belgii na stronach internetowych Wydziału Promocji Handlu i

Inwestycji.

Dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność w charakterze "indépendant", w tym

między innymi dla osób poniŜej 30-go roku Ŝycia, przewidziano system specjalnych ułatwień,

którego celem jest zachęcenie młodych ludzi do podejmowania tego typu działalności. W

ramach tego systemu młodzi przedsiębiorcy otrzymują między innymi niskooprocentowane

kredyty oraz dodatkową pomoc przy tworzeniu i prowadzeniu przedsiębiorstwa.

63

W niniejszej informacji zwracamy uwagę na najwaŜniejsze obowiązki, jakie musi spełnić

osoba tworząca firmę na zasadzie "indépendant", a takŜe wybrane charakterystyczne dla tego

rodzaju działalności kroki, jakie muszą zostać podjęte, głównie w zakresie rejestracji firmy,

podatków i ubezpieczeń.

Rejestracja firmy

Przedsiębiorca niezaleŜny, który podejmuje działalność handlową lub rzemieślniczą

zobowiązany jest do uzyskania numeru w rejestrze handlowym La Banque-Carrefour des

Entreprises (BCE).

Większość formalności związanych z utworzeniem takiego przedsiębiorstwa, a takŜe

uzyskanie numeru w rejestrze handlowym załatwia się w "okienkach przedsiębiorstw" (wybór

okienka naleŜy do zainteresowanego). Lista akredytowanych okienek znajduje się na stronach

internetowych federalnego Ministerstwa Gospodarki Belgii. Zgłaszając się do okienka w celu

utworzenia firmy i jej rejestracji naleŜy dostarczyć szereg informacji i dokumentów oraz

wypełnić odpowiednie formularze wymagane przez prawo. Informacje te dotyczą zarówno

samego przedsiębiorcy (dane personalne, stan cywilny, adres, itp.), jak i tworzonej firmy (data

rozpoczęcia działalności, przewidywane obroty itp.). Wśród wymaganych dokumentów

waŜne miejsce zajmują dyplomy, świadectwa oraz zaświadczenia z dotychczas prowadzonej

działalności, potwierdzające kompetencje profesjonalne podejmującego działalność

przedsiębiorcy. Dotyczy to głównie tych rodzajów działalności, które podlegają

reglamentacji. Okienko przedsiębiorstwa, oprócz czynności technicznych związanych z

rejestracją w rejestrze handlowym BCE oraz w kasie ubezpieczeniowej, udziela wszelkiego

rodzaju informacji na temat róŜnych aspektów prowadzenia firmy, wymogów podatkowych,

ubezpieczeń społecznych itp. NaleŜy podkreślić, Ŝe wiele zawodów zaliczanych do kategorii

"indépendant" (adwokaci, notariusze, lekarze, architekci, agenci nieruchomości itp.) nie

podlega rejestracji w rejestrze handlowym BCE, lecz w odpowiednich organizacjach

profesjonalnych (branŜowych).

Opodatkowanie podatkiem VAT

Bardzo waŜną sprawą jest upewnienie się, czy podejmowana działalność podlega

opodatkowaniu podatkiem VAT. Niektóre rodzaje działalności gospodarczej są zwolnione z

podatku VAT na podstawie art.44 Kodeksu VAT. Są to np. muzycy, artyści, sportowcy,

aktorzy itp.

64

NaleŜy pamiętać, Ŝe oprócz zwolnień podmiotowych, zwolnione z opodatkowania podatkiem

VAT są małe przedsiębiorstwa, których przychody nie przekraczają określonych progów.

Po uregulowaniu formalności w okienku przedsiębiorstwa i zarejestrowaniu firmy naleŜy

nawiązać kontakt z Biurem Kontroli Podatku VAT, właściwym dla miejsca zamieszkania

zainteresowanego. Adresy tych Biur figurują w ksiąŜce telefonicznej w rubryce "SPF

Finances" lub na stronie internetowej http://fiscus.fgov.be/ (adresses des administrations

fiscales fédérales). Stawki podatku VAT przedstawione są w odrębnej informacji nt. systemu

podatkowego w Belgii. Jeśli działalność podejmowana przez przedsiębiorcę niezaleŜnego

podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, składa on deklarację podatkową:

- w terminach miesięcznych, jeśli obroty roczne firmy przekraczają 1 mln euro,

- w terminach miesięcznych lub kwartalnych, jeśli obroty roczne nie przekraczają

kwoty 1 mln euro.

Przy składaniu deklaracji VAT przedsiębiorca ma do wyboru dwie formuły:

a/ Formularz 625 wypełniany ręcznie lub w trybie elektronicznym. Formularz ten jest

dostępny na stronie internetowej :

http://fiscus.fgov.be/interfaoiffr/Publicaties/formulieren/formulieren.htm

Deklaracja miesięczna powinna być przesłana najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego

po miesiącu, którego dotyczy deklaracja (np. do 20 kwietnia w odniesieniu do operacji

miesiąca marca).

Deklaracja kwartalna powinna być przesłana najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po

kwartale, którego dotyczy (terminami tymi są : 20 kwiecień, 20 lipiec, 20 październik i 20

styczeń). PowyŜsze deklaracje powinny zostać dostarczone do odpowiednich komórek

administracji fiskalnej w poszczególnych regionach .

b/ Deklaracja przesyłana drogą elektroniczną za pośrednictwem systemu INERVAT dostępna

jest na stronie federalnego Ministerstwa Finansów www.minfin.fgov.be (e-services,

déclaration à la TVA), gdzie przedstawiony jest dokładnie proces wysyłki.

Procedura EDIVAT dotycząca księgowych i doradców podatkowych opisana jest na stronie

internetowej: http://www.minfin.fgov.be/portail1/fr/edivat/edivatfr.html

65

Dla realizowania wysyłki deklaracji drogą elektroniczną naleŜy zainstalować na swym

komputerze certyfikat numeryczny klasy 3 (podpis elektroniczny).

MoŜna go uzyskać w następujący sposób:

- w systemie ISABEL (http://www.isabel.be) oraz

- w systemie Global-sign (http://www.globalsign.be)

Rozporządzenie (Arrêté Royal) z 7 lutego 2007 r. wprowadza w Belgii obowiązek składania

deklaracji podatkowych VAT w formie elektronicznej. Obowiązek ten wprowadzany w Ŝycie

od 1 lipca 2007 r. objął początkowo przedsiębiorstwa o największych obrotach (powyŜej 50

mln euro), a następnie pozostałe firmy.

Równocześnie jednak rozporządzenie przewiduje wyjątki od powyŜszej zasady:

firmy, które nie będą dysponować odpowiednimi środkami technicznymi, będą mogły przez

pewien czas wypełniać formularze deklaracji VAT metodą tradycyjną.

Płatność podatku VAT

NaleŜy pamiętać, Ŝe naleŜny podatek VAT trzeba wpłacić najpóźniej do 20 dnia

miesiąca następującego po miesiącu złoŜeniu deklaracji. W odniesieniu do operacji za miesiąc

grudzień płatność powinna zostać dokonana przed 24 grudnia.

Przy formule deklaracji kwartalnych płatność zaliczki powinna nastąpić do dnia 20. drugiego

miesiąca kwartału i do dnia 20. trzeciego miesiąca kwartału. Zaliczkowa wpłata powinna być

równa co najmniej 1/3 wartości VAT naleŜnej za poprzedni kwartał; np. w I. kwartale 2007 r.

firma wpłaciła fiskusowi podatek VAT o wartości 300 euro. W tej sytuacji najpóźniej do 20

maja i do 20 czerwca naleŜy wpłacić zaliczkę w wysokości 100 euro. Przy składaniu

deklaracji za II. kwartał 2007 r. powinno być wpłacone saldo. Jeśli naleŜna fiskusowi wartość

VAT za II kwartał wynosi 350 euro, naleŜy przed 20 lipca wpłacić kwotę 150 euro (musi ona

znaleźć się w dniu 20 lipca na koncie fiskusa). Wpłaty dokonywane są na bieŜące konto

pocztowe "TVA Recettes Bruxelles" nr 679-2003000-47 przy uŜyciu bezpłatnego formularza,

który moŜna otrzymać w administracji fiskalnej.

Roczne sprawozdanie (listing annuel) składane jest do 31 marca za rok ubiegły.

Zawiera ono wykaz klientów będących płatnikami podatku VAT, wartość dokonanych

operacji oraz wartości naliczonego w fakturach podatku VAT. Wymóg ten nie dotyczy

przedsiębiorców ("indépendant") nie podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT oraz

klientów, w stosunku do których wartość fakturowana nie przekracza 250 euro.

66

Księgowość

Księgowość moŜe być prowadzona w sposób tradycyjny w postaci zapisów ręcznych

lub przy pomocy programu komputerowego.

Przedsiębiorcy, którzy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, stosują dwa rodzaje

rejestrów:

- księgę przychodów (le facturier de sortie) oraz

- księgę rozchodów (le facturier d’entrée).

Oba rodzaje są do nabycia w sklepach papierniczych.

Rejestracja w kasie ubezpieczeń społecznych

Przedsiębiorca rozpoczynający działalność w charakterze "indépendant" zobowiązany

jest dokonać rejestracji w jednej z kas ubezpieczeniowych w ramach systemu INASTI lub w

samym INASTI w ciągu 90 dni od rozpoczęcia działalności. Jeśli prowadzona działalność jest

działalnością podstawową danego przedsiębiorcy, to objęty jest on innym systemem

ubezpieczenia, niŜ przedsiębiorca prowadzący działalność na zasadzie "indépendant" jako

działalność dodatkową.

- w przypadku, gdy działalność "indépendant" jest działalnością podstawową, do końca

trzeciego roku funkcjonowania firmy składki na ubezpieczenia społeczne są wyliczane

w sposób prowizoryczny na podstawie obrotów przewidywanych przy składaniu

deklaracji podatkowej.

Przykładowo w 2007 r. składki takie w skali kwartału wynosiły:

- 497,92 euro w I roku obrachunkowym i poprzedzających go kwartałach,

- 578,26 euro w II roku obrachunkowym,

- 655,00 euro w III roku obrachunkowym.

Składki te są następnie dostosowywane do realnych przychodów firmy i stanowią określony

procent przychodów brutto (pomniejszonych o koszty funkcjonowania firmy);

- 19,54 % w odniesieniu do transzy przychodów pomiędzy 9.792,99 euro i 47.830,21 euro,

- 14,16 % w odniesieniu do transzy przychodów pomiędzy 47.830,21 euro i 70.492,18

euro.

Wyrównanie wymiaru składek po okresie pierwszych trzech lat stanowi często dla firmy

znaczne obciąŜenie finansowe. Dlatego przy kalkulacji składek za czwarty rok wprowadzono

obniŜkę składek o 15%, przy czym wynoszą one minimum 125 euro za kwartał;

67

- w przypadku, gdy działalność "indépendant" jest działalnością dodatkową,

przedsiębiorca korzysta nadal z systemu ubezpieczeniowego w ramach działalności

podstawowej (jako pracownik najemny, funkcjonariusz państwowy, emeryt, rencista).

Składki na ubezpieczenia socjalne z tytułu działalności dodatkowej są niskie i wynoszą 62,70

euro, jeśli przychody roczne nie przekraczają kwoty 1.233 euro. Przy dochodach wyŜszych,

składki te są odpowiednio wyŜsze, ale nadal znacznie niŜsze od składek ponoszonych przy

prowadzeniu działalności na zasadzie "indépendant" jako działalności podstawowej. Jeśli

przychody roczne przekraczają 9.792,99 euro, następuje zastosowanie systemu

ubezpieczeniowego takiego, jaki obowiązuje osoby prowadzące działalność na zasadzie

"indépendant" jako podstawową.

Rejestracja w kasie ubezpieczeń zdrowotnych

Jeśli działalność danego przedsiębiorcy jest działalnością podstawową, jest on

zobowiązany dokonać rejestracji w kasie ubezpieczeń zdrowotnych ("mutualité") lub w

Caisse Auxiliaire d’Assurance Maladie-Invalidité.

W przypadku kategorii "indépendant" ubezpieczenie obowiązkowe obejmuje jedynie zakres

tzw. duŜych ryzyk (operacje, hospitalizacja), a składka wliczana jest do składek na

ubezpieczenia społeczne. Pozostały zakres świadczeń w ramach tzw. małych ryzyk (wizyty

lekarskie, zakup leków) jest objęty ubezpieczeniem dodatkowym.

Od 1 lipca 2006 r. obowiązkowe ubezpieczenie obejmuje świadczenia tzw. małego ryzyka w

odniesieniu do przedsiębiorców, którzy podejmują działalność "indépendant" jako

podstawową oraz w odniesieniu do emerytów korzystających z systemu Grapa.

Od dnia 1 stycznia 2008 r. ubezpieczenie podstawowe obejmuje świadczenia w ramach tzw.

małego ryzyka w stosunku do wszystkich kategorii pracowników "indépendant".

Zobowiązania w zakresie podatków bezpośrednich

Przedsiębiorca niezaleŜny, który prowadzi przedsiębiorstwo indywidualne, podlega

opodatkowaniu podatkiem dochodowym na podobnych zasadach, jak osoby fizyczne.

Jeśli przedsiębiorca niezaleŜny pracuje w spółce (np. jako zarządzający), to otrzymuje

wynagrodzenie, które podlega równieŜ opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Rozliczenia dokonuje sam zainteresowany. Pracownicy indywidualni płacą podatek

dochodowy raz w roku, jednak prawo podatkowe przewiduje moŜliwość dokonywania

przedpłat z tytułu podatku dochodowego (nie jest to jednak obowiązkowe). Jeśli w

odpowiednich terminach przedsiębiorca nie dokona przedpłat z tytułu podatku dochodowego,

68

wymiar podatku ulega odpowiedniemu zwiększeniu (o 6,75% w 2007 r.). Dokonanie

przedpłat na rzecz podatku dochodowego moŜe spowodować obniŜenie wymiaru podatku.

Przedpłaty realizowane są w 4 terminach rocznych : 10 kwietnia, 10 lipca, 10 października i

20 grudnia. W przypadku osób fizycznych terminowe dokonanie przedpłat powoduje

obniŜenie wymiaru podatku odpowiednio o 4,5%, 3,75%, 3% i 2,25%. Przedpłaty

dokonywane są na konto pocztowe 679-2002340-66 naleŜące do administracji fiskalnej:

Service des Versements Anticipés

North Galaxy

Bd. Du Roi Albert II, Bte 42

1030 Bruxelles

tel.: 02/5764050.

Po dokonaniu pierwszej wpłaty naleŜy podać swe nazwisko i adres, adnotację: "Nouveau"

oraz numer narodowy (numéro national, będący odpowiednikiem polskiego numeru PESEL).

Aministracja fiskalna w odpowiedzi przesyła numer referencyjny oraz formularze wpłaty. W

roku następnym zainteresowany otrzymuje wyciąg z konta przedpłat na podatek dochodowy,

który stanowi załącznik do rocznej deklaracji podatkowej.

Oprócz podatku dochodowego pracownicy niezaleŜni płacą równieŜ inne podatki: komunalne,

dodatkowe ("contribution complémentaire de crise"), podatek od zanieczyszczenia terenu

itp.).

Dodatkowe informacje na temat statusu "indépendant" oraz problemów dotyczących tej

kategorii przedsiębiorców uzyskać moŜna :

- na stronach internetowych federalnego Ministerstwa Gospodarki

http://www.economie.fgov.be (entreprises et indépendants)

- w "okienkach przedsiębiorstw", których wykaz znajduje się na stronach internetowych

belgijskiego Ministerstwa Gospodarki jw.

- na stronach internetowych Institut National d’Assurances Sociales pour Travailleurs

Indépendants (INASTI) www.rsvz-inasti.fgov.be/fr/index.htm

- na stronach Fonds de Participation www.fonds.org (informacje na temat pomocy

finansowej dla "indépendants").

69

PODEJMOWANIE PRACY

Od 1 maja 2009 r. Belgia otworzyła swój rynek pracy dla pracowników z 8 państw

członkowskich Unii Europejskiej (w tym Polski). Informacje ogólne na temat zatrudnienia w

Belgii, dostępne są na stronach internetowych federalnego Ministerstwa Zatrudnienia :

Service Public Fédéral Emploi,

Travail et Concertation Sociale

Rue Ernest Blerot 1

1070 Bruxelles

Tel.: 00-322/2334257

Fax.: 00-322/2334488

http://www.emploi.belgique.be/home.aspx

Informacje nt. moŜliwości zatrudnienia w regionach moŜna uzyskać w następujących

instytucjach regionalnych:

w Regionie Stołecznym Brukseli

Ministère de la Région Bruxelles Capitale

Administration de l' Economie et de l'Emploi

Direction de la Politique de l'Emploi et de l'Economie plurielle

Service Permis de travail

rue du Progrès 80

1035 Bruxelles

tel. 00-322/2041399

http://www.bruxelles.irisnet.be/fr/citoyens/home/travailler.shtml

w Regionie Walonii

Ministère de la Région Wallonne

Direction Générale de l'économie et de l'emploi

Division de l'emploi et de la formation professionnelle

Direction de l'emploi et de l'immigration

Place de la Wallonie, 1 - Bâtiment 2

5100 Namur

tel. 00-328/1333111

http://emploi.wallonie.be

70

Dla prowincji Brabancja Flamandzka

Vlaams Ministerie voor Werk en Sociale Economie

Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie

Afdeling Arbeidsmarkt - Cel Migratie

Koning Albert II Iaan 35 bus 21

1030 Brussel

Tel. 00-322 553 39 42

Fax. 02 32 553 44 00

E-mail: arbeidskaart@vlaanderen.be

Dla prowincji Flandria Wschodnia i Flandria Zachodnia

Vlaams Ministerie voor Werk en Sociale Economie

Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie

Afdeling Arbeidsmarkt - Cel Migratie

t.a.v. de heer Henri Roman

Nederkouter 28

9000 Gent

Tel 09 235 01 50

Fax 09 235 01 70

E-mail: henri.roman@wse.vlaanderen.be

Dla prowincji Antwerpia i Limburgia

Vlaams Ministerie voor Werk en Sociale Economie

Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie

Afdeling Arbeidsmarkt - Cel Migratie

t.a.v. de heer Julien Lathouwers

Koningin Astridlaan 50 bus 6

3500 Hasselt

Tel. 00-32/11 74 27 00

Fax. 00-32/11 74 27 09

E-mail: julien.lathouwers@wse.vlaanderen.be

Dla ułatwienia przepływu pracowników między krajami Europejskiego Obszaru

Gospodarczego z inicjatywy Komisji Europejskiej powstał międzynarodowy system

pośrednictwa pracy EURES, dzięki któremu zarówno pracodawcy mogą poszukiwać

pracowników z terenu innych krajów członkowskich, jak i pracownicy mogą poszukiwać

pracodawców w innych krajach EOG.

71

Sieć EURES posiada własną strukturę organizacyjną na poziomie europejskim oraz w krajach

członkowskich systemu, w tym w Polsce. Informacje na temat funkcjonowania tego systemu

znajdują się na europejskim portalu: http://europa.eu/

Na terenie Polski usługi EURES świadczone są między innymi przez wyspecjalizowanych

doradców zatrudnionych w wojewódzkich urzędach pracy oraz asystentów w powiatowych

urzędach pracy.

SYSTEM TITRES-SERVICES / dienstencheques w Belgii

System Titres-Services/ dienstencheques (T-S) subwencjonowany przez rząd belgijski

został wprowadzony w celu tworzenia nowych miejsc pracy oraz eliminowania pracy na

„czarno”. System ten pozwala osobom prywatnym na zatrudnienie pracownika - pomocy

domowej na bardzo korzystnych warunkach.

Osoby prywatne (uŜytkownicy)

Z systemu titres-services/dienstencheques moŜe korzystać kaŜda osoba prywatna

zameldowana w Belgii. Pierwszym krokiem jest uzyskanie numeru klienta w firmie

ONEM/Sodexho. MoŜna tego dokonać na kilka sposobów:

- drogą elektroniczną na stronie internetowej: www.titres-services-onem.be

- poprzez wysłanie formularza faxem na numer: 02/5475496

- poprzez wysłanie formularza za pośrednictwem poczty na adres :

Sodexho Cellule Titres-Services

Rue Charles Lemaire 1

1160 Bruxelles

- za pośrednictwem jednej z firm działających w systemie T-S.

Następnym krokiem jest dokonanie wpłaty na konto firmy ONEM/Sodexho. Koszt 1 czeku

odpowiadającego 1 godzinie pracy wynosi od 1.01.2009 roku 7,50 euro (minimalna ilość, to

10 czeków; maksymalna ilość to 750 czeków rocznie).

Czeki papierowe wysyłane są do klienta pocztą. Natomiast czeki elektroniczne są dostępne na

prywatnym koncie klienta na stronie internetowej ONEM jw. Tam równieŜ klient ma

moŜliwość kontroli nad przepracowanymi u niego godzinami i ewentualnym

zakwestionowaniem ich. Czeki elektroniczne wymagają posiadania telefonu stacjonarnego

przez klienta, gdyŜ po zakończonej pracy pracownik dzwoni na darmowy numer firmy i po

podaniu indywidualnego kodu potwierdza przepracowane godziny. Przed wyborem formy

czeku naleŜy się upewnić, czy dana firma T-S akceptuje czeki w formie elektronicznej.

72

Osoby rozliczające się z podatku w Belgii mają prawo do odliczenia od podatku 30%

wydatków poniesionych w systemie T-S.

Zakres prac, jakie mogą być wykonywane w ramach T-S, obejmuje między innymi:

- Sprzątanie, pranie, prasowanie

- Mycie okien

- Niewielkie zakupy

- Przygotowywanie posiłków

Firmy działaj ące w systemie Titres-services

W systemie Titres-services moŜe funkcjonować praktycznie kaŜda firma usługowa,

jednak w trakcie prowadzenia takiej działalności nie moŜe ona podejmować innych rodzajów

prac. Do rozpoczęcia działalności w systemie T-S niezbędne jest specjalne pozwolenie

Ministerstwa Zatrudnienia. Pracodawca zatrudnia pracownika o statusie robotnika („ouvrier”)

poprzez podpisanie z nim umowy o pracę w oparciu o zasady obowiązujące w komisji

parytetowej 322.01.

Pracownicy

Praktycznie kaŜda osoba przebywająca legalnie w Belgii moŜe znaleźć zatrudnienie w

systemie T-S. Podstawą zatrudnienia jest podpisanie umowy o pracę. Pracownik otrzymuje od

pracodawcy rozkład godzin, z których powinien się wywiązać. Dowodem wykonania pracy są

podpisane przez uŜytkownika papierowe bony T-S lub telefoniczne zatwierdzenie

przepracowanych godzin pracy - przy bonach elektronicznych. Osoba zatrudniona w systemie

T-S ma takie same uprawnienia, jak pracownicy innych sektorów, tj.:

- Ubezpieczenie zdrowotne oraz prawo do zasiłku w przypadku choroby lub porodu

- Świadczenia emerytalne

- Prawo do płatnego urlopu (po roku pracy) oraz dni wolnych od pracy

- Prawo do zasiłku w razie bezrobocia technicznego lub utraty pracy

- Prawo do zasiłku rodzinnego

Wynagrodzenie pracownika uzaleŜnione jest od staŜu pracy i jest ustalane w umowie o pracę.

W przypadku rezygnacji z pracy naleŜy przedłoŜyć pracodawcy list ze swoją rezygnacją. Przy

umowach na czas określony istnieje moŜliwość rezygnacji poprzez niepodpisanie kolejnej

umowy. W okresie późniejszym, obowiązuje pracownika następujący okres wypowiedzenia:

poniŜej 6 miesięcy pracy - 3 dni, powyŜej 6 miesięcy - 14 dni.

73

W biurach tymczasowego pośrednictwa pracy („bureaux d’intérim”) są to zwykle umowy

odnawialne co tydzień. Osoby zatrudnione w systemie T-S pracują zwykle na niepełnym

etacie (20 do 37 godzin tygodniowo) lub na pełnym, 38-godzinnym etacie. Od wymiaru

godzin pracy zaleŜą naleŜne danej osobie świadczenia społeczne, tj. emerytura, prawo do

zasiłku, wysokość czeku wakacyjnego oraz okres płatnych wakacji. Prawo do zasiłku

rodzinnego nabywa osoba pracująca powyŜej 19 godzin tygodniowo.

Uwaga dla kobiet w ciąŜy : prawo do płatnego urlopu macierzyńskiego nabywa osoba, która

przepracowała co najmniej 120 dni w ciągu półrocza poprzedzającego rozwiązanie.

Informacje na temat podejmowania pracy w Belgii dostępne są na stronach internetowych

Wydziału Konsularnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Brukseli

http://www.brukselakg.polemb.net (praca/pobyt w Belgii).

74

PRZYDATNE ADRESY I LINKI

Lokalne instytucje i linki gospodarcze:

- Ministerstwo Gospodarki, Klas Średnich, Energii:

Rue du Progrès 50, B-1210 Bruxelles, tel. +32(0)22775111,

info.eco@mineco.fgov.be ; www.mineco.fgov.be

- FEB – Federacja Przedsi ębiorstw Belgijskich

Rue Ravenstein 4, 1000 Bruxelles, tel. +32(0)25150811,

red@vbo-feb.be, www.feb.be

- AWEX - Walońska Agencja Eksportu

Place Sainctelette 2, 1080 Bruxelles, tel.+32(0)24218211, mail@awex.wallonie.be, awex.wallonie.be

- Flanders Investment and Trade - Flamandzka Agencja Promocji Eksportu:

Rue Gaucheret 90, 1030 Bruxelles, tel. +32(0)25048871,

invest@fitagency.be, www.flandersinvestmentandtrade.com

- UWE - Zrzeszenie Przedsi ębiorstw Walo ńskich:

Chemin du Stockoy 1-3, 1300 WAVRE, tel. +32(0)10471940,

info@uwe.be, www.uwe.be

- UNIZO - Organizacja na rzecz Przedsi ębiorców Niezale Ŝnych, Wolnych Zawodów i MSP :

Spastraat 8, 1000 Brussels, tel. +32 (0)2 238 05 11,

service@unizo.be, www.unizo.be

- firmy w bazie przedsiębiorstw belgijskich Banque-Carrefour d’Entreprises (odpowiednik polskiego KRS):

http://kbopub.economie.fgov.be/kbopub/zoekwoordenform.html?lang=fr

Placówki dyplomatyczne:

- Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Br ukseli :

Avenue de l'Horizon 18, Bruksela 1150, tel. +32(0)27716754,

brussels@trade.gov.pl, www.brussels.trade.gov.pl

- Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej :

Av. des Gaulois 29, 1040 Bruxelles, tel. +32(0)27390100,

ambassadebe@polembassy.be, www.bruksela.polemb.net

- Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej :

Rue des Francs 28, 1040 Bruxelles, tel. +32(0)27390100,

info@konsulat.be, www.konsulat.be

- Przedstawicielstwo RP przy Unii Europejskiej :

Av. de Tervuren 282, 1150 Bruxelles, tel. +32(0)27777224,

mail@pol-mission-eu.be, www.polrepeu.be

- Konsulat RP w La Louvière , Konsul Honorowy: Philippe Godfroid,

rue Boucquéau 13, 7100 La Louvière, tel. +32(0)64541247,

philippe_godfroid@yahoo.com

75

- Konsulat RP w Antwerpii, Konsul Honorowy: Eduard Lima Anton Van Der Pluym ,

A. van der Pluymstraat 1, 2160 Wommelgem, tel. +32(0)33500620,

eddyvanderpoluym@pluma.be

- Konsulat RP w Gandawie, Konsul Honorowy: Jean-Marie De Baerdemaeker ,

Lange Kruisstraat 7, 9000 Gent, tel. +32(0)25820673,

jmdb@pandora.be

- Polski O środek Informacji Turystycznej POT ,

A. de la Rennaissance 20, 1000 Bruxelles tel. +32(0)27400620,

info@polska-be.com, www.polska-be.com

- Konfederacja Pracodawców Polskich, Biuro w Brukseli,

Rue de la Charite 15, Bt. 12 1210 Brussels, tel. +32(0)476622569

- Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych (PKPP), Biuro w Brukseli,

Rue de Treves 49 btl 7, 1040 Brussels, tel. +32 (0)2 285 06 16,

ksochacka@pkpplewiatan.pl, www.pkpplewiatan.pl

- Polskie Biuro Zwi ązku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych:

Rue de Trèves 61, B-1040 Bruxelles, 1040 Brussels, fel +32 (0)2 280 61 55,

kolrolbruksela@wp.pl

- Przedstawicielstwo Polskich Organizacji Pozarz ądowych w Brukseli :

Rue Dejonckerstraat 46, 1060 Brussels,

eu@ eu.ngo.pl

Wybrane przedstawicielstwa belgijskie w Polsce : - Ambasada Belgii w Polsce:

ul.Senatorska 34, 00-095 Warszawa, tel. +48(0)225512800,

warsaw@diplobel.fed.be, www.diplomatie.be

- Polsko-Belgijsko-Luksemburska Izba Handlowa:

ul. Trębacka 4, 00-074 Warszawa, tel. +48(0)226309773,

agnieszka.salamonczykpolbelux.pl, http://www.polbelux.pl,

- Agence Wallonne a l'Exportation (AWEX) , Agencja wspieraj ąca eksporterów z regionu Walonii :

ul. K.I. Skorupki 5 (6th floor), 00-546 Warszawa, tel. +48(0)225837011,

awex@varsovie.pl, www.awex.be

- Brussels Export, Economic and Commercial Representat ive for the Brussels Region :

Nicolas Neve de Mevergnies, tel. +48(0)228500085, bruksela-polska@wer.pl

- Flanders Investment & Trade (FIT) : Przedstawicielstwo Ekonomiczne i Handlowe Flandrii

Al. Ujazdowskie 51, 00-536 Warszawa, tel. +48(0)225847341, warsaw@fitagency.com, poznan@fitagency.pl,

Poznań: tel. +48 61 865 38 13, www.flandersinvestmentandtrade.be

76

Izby handlowe:

- Belgijsko-Luksembursko-Polska Izba Handlowa - BEPOLUX :

Allée de la Recherche, 1070 Bruxelles, tel. +32(0)477598664,

info@bepolux.be, www.bepolux.be

- CCI – Izba handlowa Walonia-Polska :

Rue Boucqueau, 13, 7100 La Louviere , tel.+32(0)642223 49, ccicentre@cci.be

- Izba handlowa Bruksela-Polska :

Alée de la Recherche, 1070 Bruxelles, tel. +32(0)25599442

- Belgian Chambers House - Belgijska Federacja Izb Przemysłowo- Handlowych :

Rue Montoyer 3b.2, Avenue Louise 500, 1000 Bruxelles, tel. +32(0)2 2090550,

fedcci@cci.be, www.cci.be

- BECI – Brukselska izba przemysłowo – handlowa :

Avenue Louise 500, 1050 Bruxelles tel. +32(0)26485002,

info@ccib.be, www.beci.be

- Belgian Business Chamber - Belgijska izba handlowa w Polsce:

ul. Suwak 3, 02-676 Warszawa, tel. + 48(0)225669640

bbc@belgium.pl, www.belgium.pl

Federacje branŜowe, związki firm:

- AGORIA - Międzysektorowa Organizacja Przemysłu Technologicznego : Diamant Building,

Boulevard A. Reyers Ln 80, 1030 Bruxelles, tel. +32(0)27067800,

info@agoria.be, www.agoria.be

- APEAL – Stowarzyszenie europejskich producentów stali do opa kowań:

Avenue Louise 89, 1050 Bruxelles, tel. +32(0)25379151,

info@apeal.be, www.apeal.org

- CREAMODA – Organizacja zrzeszaj ąca firmy sektora odzie Ŝowego :

Leliegaarde 22 1731 Zellik, tel. +32 (0)22381011,

info@creamoda.be, www.creamoda.be

- FEVIA – Federacja firm przemysłu spo Ŝywczego :

Avenue des Arts 43, 1040 Bruxelles, tel. +32(0)25501740,

info@fevia.be, www.fevia.be

- UPCA – Związek agentów ubezpieczeniowych:

Avenue Albert Elisabeth 40, 1200 Woluwe Saint Lambert tel. +32(0)27379583,

info@bvvm.be, www.upca.be

- ASSURALIA – Związek firm ubezpieczeniowych:

Square de Meeûs 29, 1000 Bruxelles, tel. +32(0)25475611,

www.assuralia.be

77

- ABB – Stowarzyszenie banków:

Rue Ravenstein 36, bte 5, 1000 Bruxelles, tel. +32(0)25076811,

abb-bvb@abb-bvb.be, www.febelfin.be

- FeBe – Federacja firm przemysłu betonowego:

Bd du Souverain 68, 1170 Bruxelles, tel. +32 (0)2735 8015,

mail@febe.be, www.febe.be

- FEDUSTRIA – Federacja przemysłu tekstylnego, drzewnego i mebl owego:

Allée Hof-ter-Vleest, 5/1, 1070 Bruxelles, tel.+32(0)25285811,

info@fedustria.be, www.fedustria.be

- CBB – Konfederacja browarni, Maison des Brasseurs ,

Grand Place 10, 1000 Bruxelles, tel. +32(0)25114987,

brasseurs.belges@beerparadise.be, www.beerparadise.be

- Fédération Belge de la Brique - Belgijska federacja przemysłu ceglanego :

Rue des Chartreux, 19 bte 19 1000 Bruxelles, tel. +32(0)2511258,

info@brique.be, www.brique.be

- BELBAG – Federacja firm wydobywczych Ŝwiru i piasku :

Maasstraat 82 bus2, 3640 Kinrooi, tel. +32(0)89560808,

info@belbag.be, www.belbag.be

- FEDIEX – Federacja firm przemysłu wydobywczego:

Boulevard du Souverain 68 - 1170 Bruxelles, tel. +32(0)025116173,

info@fediex.org, www.fediex.be

- ESSENSCIA – Federacja przemysłu chemicznego : Diamant Building,

Bd Auguste Reyers 80, 1030 Bruxelles info@essenscia.be, www.essenscia.be

- FEBELCEM - Federacja przemysłu cementowego :

Bld du Souverain, 68, 1170 BRUXELLES, tel. +32(0)26455211,

info@febelcem.be, www.febelcem.be

- Konfederacja budownictwa:

Rue du Lombard 34-42, 1000 Bruxelles, tel. +32(0)25455600,

www.confederationconstruction.be

- UNITAN – Związek garbarni i białoskórnictwa - Tannerie et de la mégisserie ,

rue des Tanneurs 140, 7730 Estaimbourg, tel. +32 (0)69362323

- Federacja przedsi ębiorstw dystrybucyjnych:

Av. Edmond Van Nieuwenhuyse 8, 1160 Bruxelles, tel. +32 (0)2 788 05 00,

info@fedis.be, www.fedis.be

- ORI – Biura projektowe:

Rue Colonel Bourg 105, 1030 Bruxelles,tel. +32(0)27060570,

info@ori.be, www.ori.be

- FEBEG – Federacja przedsi ębiorstw gazowych i elektrycznych :

Galerie Ravenstein 3 boîte 9, 1000 Bruxelles, tel. +32(0)25008585,

info@febeg.be, www.febeg.be

78

- FEBELGRA – Federacja firm przemysłu graficznego :

Rue Belliard 20, bte 16, 1040 Bruxelles, tel. +32(0)25123638,

www.febelgra.be

- UGBN – Związek firm zajmuj ących si ę sprz ątaniem i dezynfekcj ą:

Avenue des Nerviens 117, bte 48bis, 1040 Bruxelles, tel, +32(0)27321342,

www.absugbn.be

- COBELPA – Zrzeszenie producentów papieru, pulpy i kartonu :

Avenue Louise 306, bte 11, 1050 Bruxelles, tel. +32(0)26466450,

general@cobelpa.be, www.cobelpa.be

- FETRA – Federacja firm przetwórstwa papieru i kartonu :

Chaussée de Waterloo 715, bte 25, 1180 Bruxelles, tel. +32 (0)23441962,

info@fetra.be, www.fetra.be

- FPB – Federacja firm przemysłu naftowego:

Aavenue des Arts 39, bte 2, 1040 Bruxelles, tel.+32(0)25123000,

info@petrolfed.be, www.petrolfed.be

- CEPA – Federacja portów i transportu morskiego:

Brouwersvliet 33, bus7, 2000 Antwerpen, tel. +32(0)32219711,

www.cepa.be

- FEDETAB – Federacja firm przemysłu tytoniowego :

Avenue Louise 251 bte 5, 1050 Bruxelles, tel. +32(0)26460420,

www.tobacco-ind.be

- UPEDI – Związek firm pracy czasowej (interim):

Avenue de l’Héliport 21, bte 3, 1000 Bruxelles, tel. +32(0)22033803,

www.upedi.be

- FIV – Federacja firm przemysłu szklanego:

Avenue Louise 89,bte 1, 1050 Bruxelles, tel: +32(0)25426120,

info@vgifiv.be, www.vgi-fiv.be

- GSV - Zrzeszenie firm przemysłu hutniczego:

Avenue Ariane 5, 1200 Bruxelles, Tel +32(0)25091411,

gsv@steelbel.be

Organizacje wystawiennicze:

- Kalendarz targów i imprez wystawienniczych w Belgii : www.exhibitions.be

- Brussels Expo :- Place de Belgique, 1020 Bruxelles, +32(0)24748263, www.bruexpo.be

- Antwerp Expo : Jan Van Rijswijscklaan 191, 2020 Antwerpen,

tel. +32 (0)32608120, antwerpexpo@artexis.com, www.antwerpexpo.be

- Flanders Expo: Maaltekouter 1, 9051 Gent,

tel;. +32(0)92419211, flandersexpo@artexis.com, www.flandersexpo.be

- Namur Expo : Av. Sergent Vrithoff 2, 5000 Namur,

tel. +32(0)81479347, namurexpo@artexis.com, www.namurexpo.be

79

Polskie regiony w Brukseli:

Eastern Poland Regional Euro-Office, Lubelskie Region (Przedstawicielstwo Województwa Lubelskiego w Brukseli) Rue de Treves 49, bte 7, 1040 Brussels Tel: +32 (02) 285 06 15 Fax: +32 (02) 230 70 35 E-mail: lubelskie@taseuro.com

Representation of the Łódzkie Voivodship to Brussels (Przedstawicielstwo Województwa Łódzkiego w Brukseli) 1,Marie Louize Square, 1000 Brussels tel.: +32 (0) 2 230 90 77 fax: +32 (0) 2 231 15 87 E-mail: lodzkie.region@lodzkie.pl

The Mazovia Region Representative Office to the EU (Biuro Regionalne Województwa Mazowieckiego) Rue Victor Hugo 199,, 1030-Brussels Tel: +32 (02) 230 96 62 Fax: +32 (02) 230 70 83 E-mail: mazovia@skynet.be

Information Office of the Opole Voivodship in Brussels (Biuro Informacyjne Województwa Opolskiego) Av. de Tervuren 13B, 1040 Bruxelles Tel: +32 (02) 732 73 21 Fax: +32 (02) 732 73 24 E-mail: opolskie@skynet.be

The Office of Pomorskie Region in Brussels (Regionalne Biuro Województwa Pomorskiego) Rond Point Schuman 6, 1040 Brussels Tel: +32 (02) 282 84 10 Fax: +32 (02) 282 84 12 E-mail: pomorskie@umwp.pl

Regional Office Śląskie Voivodship in Brussels (Silesia) (Biuro Regionalne Województwa Śląskiego) 1000 Brussels, rue Saint Laurent 36/38 Tel: +32 (02) 514 77 67 Fax: +32 (02) 218 77 77 E-mail: brws.bruksela@silesia-region.pl

Regional Office of the Warmia Mazury Voivodship in Brussels (Przedstawicielstwo Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego w Brukseli) Avenue de Tervueren 48, 1040 Brussels tel.: +32 (0) 2 738 02 26 fax: +32 (0) 2 738 02 29 E-mail: br.bruksela@warmia.mazury.pl

Information Office of the Wielkopolska Voivodship in Brussels (Biuro Informacyjne Województwa Wielkopolskiego w Brukseli) Avenue de l'Yser 19, 1040 Brussels Tel: +32 (02) 734 09 41 Fax: +32 (02) 734 09 44 brussels.office@wielkopolska.eu; http://www.wielkopolska.eu/

Lower Silesian Voivodship Regional Office in Brussels (Regionalne Biuro Województwa Dolnosl ąskiego w Brukseli) Avenue d`Auderghem 22-28, 1040 Brussels Tel: +32 (02) 740 27 26 Fax: +32 (02) 238 10 79 E-mail: office@lowersilesia.pl

Information Office of the Kujawsko-Pomorskie Region in Brussels (Biuro Informacyjne Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Brukseli) Avenue de Tervuren 84, 1040 Brussels Tel: +32 (02) 734 12 17 Fax: +32 (02) 734 29 96 E-mail: brussels@kujawsko-pomorskie.pl

Regional Office of Zachodniopomorskie Voivodship (Biuro Regionalne Województwa Zachodniopomorskiego w Brukseli) Rue Montoyer 31, 1000 Bruxelles Tel: +32 (02) 414 96 04 Fax: +32 (02) 411 32 15 E-mail: westpomerania@wzp.pl

Regional Office of Podlaskie Voivodship in Brussels (Biuro Regionalne Województwa Podlaskiego w Brukseli) 20, Avenue des Celtes 1040 Bruxelles Tel.: +32 (02) 733 64 24 Fax: +32 (2) 733 77 25 E-mail: podlaskie_region@umwp-podlasie.pl

Regional Office of Lubuskie Voivodship in Brussels (Biuro Regionalne Województwa Lubuskiego w Brukseli) 3, Av. Palmerston, 1000 Brussels Tel.: +32 (02) 234 68 56 Fax.: +32 (02) 234 68 56 E-mail: bruksela@lubuskie.pl

Regional Office of Podkarpackie Voivodship in Brussels (Biuro Regionalne Województwa Podkarpackiego w Brukseli) Square de Meeus 37 B-1000 Bruxelles Tel.: +32 (02) 791 75 19 Fax.: +32 (02) 791 79 00 E-mail: bruksela@podkarpackie.pl

80

LISTA KOMISJI REJESTRACYJNYCH DLA BRAN śY BUDOWNICTWA

Brabancja Walońskia i Flamandzka, Region Bruksela – Stolica Bld Jardin Botanique 50, 1000 Bruxelles 02/577 05 50 Antwerpia AMCA Gebouw – Italiëlei 4 bus 14 2000 Anvers tel: 00-32 (02) 575 61 40 Flandria Zachodnia G. Vincke-Dujardinstraat 4 8000 Bruges tel: 00-32 (0)5 032 9361 Flandria Wschodnia Zuiderpoort- Gaston Crommenlaar 6 bus 604 9050 Gand tel: 00-32 (0)2 579 30 10 Hainault Digue des Peupliers 71 7000 Mons tel: 00-32 (0)6 532 7328 Liège rue de Fragnée 40 4000 Liège tel : 00-32 041/54 81 11 Limburgia Voorstraat 41-45 3500 Hasselt tel: 00-32 (0)1 121 2232 Luksemburg C.A.E.-Place des Fusillés 6700 Arlon tel : 00-32 (063)22 02 02 Namur Place Léopold 10 5000 Namur tel : 00-32 (0)8 157 9310

Lista powyŜsza jest dostępna na stronach internetowych: http://www.confederatiebouw.be/files/registration/registratiecommissie.fr.asp

81

LISTA ZAWODÓW REGLAMENTOWANYCH W BELGII

Zawody budowane (lista obejmuje praktycznie wszystkie zawody budowlane):

- Entrepreneur menuisier-charpentier (stolarz –cieśla budowlany),

- Entrepreneur tailleur de pierres (kamieniarz),

- Entrepreneur marbrier (szlifierz marmurów),

- Entrepreneur plafonneur-cimentier (tynkarz),

- Entrepreneur de maçonnerie et de béton (murarz/betoniarz),

- Entrepreneur carreleur (glazurnik),

- Entrepreneur de couvertures non-métalliques de construction (dekarz: krycie dachów nie-metalowych),

- Entrepreneur d’étancheité de constructions (specjalista w zakresie uszczelniania budynków),

- Entrepreneur de zinguerie et de couvertures métalliques (dekarz: rynny i korytka dachowe, krycie dachów

blachą cynkowaną),

- Installateur de chauffage central (monter centralnego ogrzewania),

- Installateur de chauffage au gaz par appareils individuels (monter ogrzewania gazowego),

-Installateur sanitaire et de plomberie (hydraulik/monter urządzeń sanitarnych),

- Entrepreneur de peinture (malarz budowlany),

- Entrepreneur de vitrerie (szklarz),

-Tapisseur-poseur de rêvetements muraux et de sol (tapicer budowlany: wykładziny podłogowe i ścienne),

- Installateur électricien (elektryk),

- Fabricant-installateur d’enseignes lumineuses (producent i monter szyldów świetlnych),

- Installateur –frigorifiste (naprawa lodówek i zamraŜarek),

- Entrepreneur de travaux de démolition (specjalista w zakresie prac rozbiórkowych).

Pojazdy:

- Mécanicien de cycles (naprawa rowerów),

- Mécanicien de cyclomoteurs (naprawa motorowerów),

- Mécanicien de motocyclettes (naprawa motorynek),

- Garagiste-réparateur (mechanik samochodowy),

- Négociant de véhicules d’occasion (sprzedawca pojazdów uŜywanych),

- Carrossier-réparateur (naprawa karoserii).

Produkty pochodzenia rolniczego:

- Grossiste en viande-chevillard (hurtowy i pół-hurtowy sprzedawca mięsa),

- Restaurateur ou traiteur-organisateur de banquets (restaurator, producent garmazerii, organizator bankietów),

- Boulanger-pâtissier (piekarz).

Usługi:

- Coiffeur (fryzjer),

82

- Opticien (optyk),

- Technicien en prothèse dentaire (specjalista w zakresie protez dentystycznych),

- Dégraisseur-teinturier (pracownik pralni chemicznej/farbiarni)

- Entrepreneur de pompes funèbres (przedsiębiorca pogrzebowy),

- Esthéticien(ne) (kosmetyczka).

PowyŜsza lista podlega bieŜącym modyfikacjom. Pełnym i najbardziej aktualnym

zestawieniem zawodów reglamentowanych oraz wymagających uzyskania licencji, zezwoleń,

itp. dysponują „okienka przedsiębiorstw”.

83

WYKAZ AKREDYTOWANYCH FIRM PROWADZ ĄCYCH „OKIENKA

PRZEDSIĘBIORSTW” W BELGII

Nazwa Adres siedziby ALIA GUICHET D'ENTREPRISES a.s.b.l. Sneeuwbeslaan 20 - 2610 Wilrijk

http://www.acerta.be BIZ GUICHET D'ENTREPRISES a.s.b.l. Rue Royale, 284 - 1000 Bruxelles

http://www.bizondernemingsloket.be EUNOMIA a.s.b.l. Rue Colonel Bourg, 113 - 1140 Bruxelles

Siège administratif : Oudenaardsesteenweg 7 - 9000 Gent http://www.eunomia.be

FORMALIS a.s.b.l. Rue du Lombard, 34-42 - 1000 Bruxelles http://www.formalis.be

SECUREX GUICHET D'ENTREPRISES - GO-START a.s.b.l.

Rue de Genève, 4 - 1140 Bruxelles http://www.go-start.be

H.D.P. GUICHET D'ENTREPRISES a.s.b.l. Rue Botanique, 67-75 - 1210 Bruxelles http://www.hdp.be

LE GUICHET DES CHAMBRES DE COMMERCE ET D'INDUSTRIE a.s.b.l.

Rue Montoyer, 3 - 1000 Bruxelles http://www.cci.be

PARTENA GUICHET D'ENTREPRISES a.s.b.l. Boulevard Anspach, 1 - 1000 Bruxelles http://www.guichetentreprises.partena.be

P.M.E. DIRECT a.s.b.l. Rue de Spa, 8 - 1000 Bruxelles http://www.pmedirect.be

U.C.M. GUICHET D'ENTREPRISES a.s.b.l. Avenue Adolphe Lacomblé, 29 - 1030 Bruxelles http://www.ucm.be