WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY · Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek ... ludzkiego,...

1

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

DLA STUDENTÓW I ROKU

KIERUNKU FARMACJA

Rok akademicki 2019/2020

2

WSTĘP

Przewodnik dydaktyczny wprowadza studentów w tok pracy I roku studiów na Wydziale

Farmaceutycznym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Zgodnie z programem ministerialnym, studentów I roku obowiązują następujące

przedmioty: anatomia, biologia z genetyką, botanika farmaceutyczna, fizjologia, patofizjologia,

historia filozofii, technologia informacyjna, medycyna katastrof, psychologia z socjologią,

biofizyka, chemia ogólna i nieorganiczna, matematyka, statystyka, przysposobienie

biblioteczne, historia farmacji, język angielski, szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny

pracy, wychowanie fizyczne i język łaciński.

Oddany do użytku studentów I roku przewodnik dydaktyczny szczegółowo przedstawia

organizację jednostek, które prowadzą zajęcia z wyżej wymienionych przedmiotów, cele

i formy nauczania, regulaminy oraz piśmiennictwo w zakresie podręczników i czasopism

naukowych.

Przewodnik dydaktyczny ma pomóc studentom I roku w poznaniu ich obowiązków

i warunków studiowania.

Przewodniczącą Rady Pedagogicznej I roku studiów jest Dr Anita Śliwińska z Zakładu

Biologii Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin Leczniczych.

Dziekan Wydziału Farmaceutycznego

Prof. dr hab. Piotr Wroczyński

3

Spis treści:

Wstęp……………………………………………………………………………………………….2

Władze Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego………………………….4

Dziekanat Wydziału Farmaceutycznego…………………………………………….5

Anatomia………………………………………………………………………………………….6

Bezpieczeństwo i higiena pracy………………………………………………..……..10

Biofizyka…………………………………………………………………………………………11

Biologia z genetyką…………………………………………………………………………14

Botanika farmaceutyczna……………………………………………………………….18

Chemia ogólna i nieorganiczna……………………………………………………….23

Fizjologia…………………………………………………………………………………………27

Historia farmacji……………………………………………………………………………..33

Historia filozofii……………………………………………………………………………….34

Język angielski I……………………………………………………………………………….35

Język łaciński…………………………………………………………………………………..37

Matematyka……………………………………………………………………………………41

Patofizjologia………………………………………………………………………………….44

Przysposobienie biblioteczne………………………………………………………….49

Psychologia z socjologią………………………………………………………………….50

Statystyka……………………………………………………………………………………….52

Technologia informacyjna……………………………………………………………….54

Wychowanie fizyczne……………………………………………………………………..56

4

WŁADZE

WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO

REKTOR

prof. dr hab. n. med. MIROSŁAW WIELGOŚ

Prorektor ds. Studenckich i Kształcenia

prof. dr hab. n. med. BARBARA GÓRNICKA

Prorektor ds. Nauki i Transferu Technologii

prof. dr hab. n. farm. JADWIGA TURŁO

Prorektor ds. Klinicznych i Inwestycji

prof. dr hab. n. med. WOJCIECH BRAKSATOR

Prorektor ds. Personalnych i Organizacyjnych

prof. dr hab. n. med. PIOTR MAŁKOWSKI

Prorektor ds. Umiędzynarodowienia, Promocji i Rozwoju

prof. dr hab. n. med. LIDIA RUDNICKA

DZIEKAN WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO

prof. dr hab. n. farm. PIOTR WROCZYŃSKI

Prodziekan Wydziału Farmaceutycznego

dr hab. n. farm. JOANNA KOLMAS

Prodziekan Wydziału Farmaceutycznego

dr hab. n. farm. PIOTR LULIŃSKI

5

DZIEKANAT WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO

Adres: ul. Żwirki i Wigury 81

02-091 Warszawa

Pokój 12, parter

Telefon: 22 57 20 772

22 57 20 787

E-mail: [email protected]

Godziny przyjęć interesantów Poniedziałek: 10.00-14.00

Wtorek: 10.00-13.00

Środa: 10.00-13.00

Czwartek: 10.00-14.00

Dyżur Prodziekan Wydziału Farmaceutycznego dr hab. Joanny Kolmas Wtorek

Godzina 12:30 - 13:30

Piątek

Godzina 10:30 - 12:30

Budynek ZIAM, pokój 83 (1 piętro)

ul. Żwirki i Wigury 81

Kampus Banacha

Uprzejmie prosimy o wcześniejsze wysłanie wiadomości

na adres [email protected] celem potwierdzenia spotkania.

mailto:[email protected]




6

ANATOMIA

ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ i KLINICZNEJ

CENTRUM BIOSTRUKTURY WUM

Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, bezp. tel. i fax 22 629-52-83

[email protected]

Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek

Odpowiedzialny za dydaktykę: lek med. Ewa Rzeźnicka

godziny przyjęć zostaną podane na tablicy inf. Zakładu na początku roku akademickiego

1. Nazwa przedmiotu

Anatomia

2. Liczba godzin

Zajęcia obejmują 30 godzin w tym; 15h wykładów i 15h ćwiczeń

Wykłady i ćwiczenia odbywają się w pracowni dydaktycznej Zakładu wg grafiku

podawanego do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć.

3. Forma zaliczenia przedmiotu

Zajęcia odbywają się w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli anatomicznych, atlasów

itp

Studenci zobowiązani są do opanowania przewidzianych programem wiadomości

wg podanego planu

Aby w pełni wykorzystać czas zajęć student obowiązany jest przychodzić przygotowany

teoretycznie z aktualnego materiału bieżącego oraz ze wszystkich poprzednio odbytych

wykładów i ćwiczeń

Na zakończenie każdego ćwiczenia przeprowadzane jest zaliczenie zbiorcze dotyczące

umiejętności logicznej interpretacji materiału

Zaliczenia są przeprowadzane w formie testowej lub ustnej.

Studenci zobowiązani są do opanowania przewidzianych programem wiadomości wg planu

podanego na każde ćwiczenia.

Obecność na wszystkich ćwiczeniach (w swojej grupie!) jest obowiązkowa.

Odrabianie zajęć z inną grupą jest niemożliwe.

Warunkiem zaliczenia i dopuszczenie do egzaminu z Anatomii jest czynny udział

w wykładach i ćwiczeniach.

Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej. Jest to egzamin testowy. Aby uzyskać ocenę

pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań

Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy

4. Cel nauczania

W toku zajęć student zdobywa umiejętności i kompetencje w zakresie anatomii prawidłowej,

topograficznej, klinicznej i funkcjonalnej człowieka, z uwzględnieniem specyfiki nauczanej

profesji. Student po zakończeniu kursu powinien omówić teoretycznie poznane w trakcie

ćwiczeń podstawowe struktury anatomiczne człowieka. Scharakteryzować i podać różnice

w działaniu poszczególnych narządów anatomicznych człowieka

7

Wykłady i ćwiczenia są wzbogacone metodami wizualnymi.

Poznanie podstawowych wiadomości o budowie i topografii ciała ludzkiego. podstawowych

i specyficznych pojęć, terminologii z zakresu anatomii, poznanie budowy, topografii

i funkcjonowania wszystkich układów oraz narządów w organizmie człowieka.

Zastosowanie wiedzy z zakresu anatomii i czynności organizmu człowieka w działaniach

praktycznych zastosowania zdobytej wiedzy w postępowaniu klinicznym – do oceny stanu

zdrowia i udzielania pomocy medycznej. Na drodze analizy dochodzimy do syntezy ciała

ludzkiego, szczególnie do znajomości budowy ciała człowieka żywego.

Student po zakończeniu kursu powinien omówić teoretycznie poznane w trakcie ćwiczeń

podstawowe struktury anatomiczne człowieka. Scharakteryzować i podać różnice

w działaniu poszczególnych narządów anatomicznych człowieka.

Opanować umiejętności logicznej interpretacji informacji podawanych na wykładach

i na ćwiczeniach

5.Treść nauczania

Treść nauczania obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i poznawane praktycznie

na ćwiczeniach prowadzonych w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli anatomicznych.

W trakcie zajęć nacisk kładziony jest na interaktywne omówienie materiału z wykładów.

Elementy anatomii prawidłowej człowieka dotyczące poszczególnych układów i narządów.

Po zakończonym kursie anatomii prawidłowej student powinien

1. posługiwać się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy opisie części

ciała człowieka, narządów i tkanek.

2. przygotowanie podstaw morfologicznych do nauki o czynności poszczególnych narządów

i tkanek, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki związanej z układem pokarmowym

i przemianą materii.

3. zwrócenie uwagi na niektóre aspekty przydatne w udzielaniu pierwszej pomocy

przed lekarskiej

Podane niżej programy wykładów i ćwiczeń zostały określone w ogólnym i krótkim

brzmieniu. Program może ulegać niewielkiej modyfikacji w zależności od układu kalendarza. Szczegółowy program wykładów i ćwiczeń zostanie podany na początku roku.

6. Tematy wykładów

W1. Ogólna budowa, osteologia, układ mięśniowy

W2. Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy Narządy zmysłów

W3. Układ krążenia, układ oddechowy

W4. Układ trawienny

W5. Układ moczowy, narządy płciowe męskie, narządy płciowe żeńskie i powłoka wspólna

Układ dokrewny

7. Tematy ćwiczeń

1. Osteologia, układ mięśniowy.

2. Układ nerwowy. Narządy zmysłu. Powłoka wspólna.

3. Układ krążenia. Układ oddechowy.

4. Układ trawienny.

8

5. Układ moczowy. Narządy płciowe żeńskie i męskie.

8. Podręczniki i atlasy

Podstawowe

Anatomia Człowieka W.Woźniak Urban & Partner Wrocław

Mały atlas anatomiczny Aleksandrowicz R. , wyd. PZWL

Anatomia Czynnościowa R.Maciejewski, K.Torres Czelej

Uzupełniające

Anatomia Człowieka W. Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa) PZWL

Anatomia Człowieka A. Bochenek M. Reicher T I-V PZWL (wybrane rozdziały)

Atlas anatomii człowieka Sobotta, wyd. Urban & Partner

9. Regulamin zajęć studenckich

Regulamin zajęć studenckich

Wprowadzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone.

Wszystkich studentów przebywających na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej

oraz całego gmachu Centrum Biostruktury obowiązuje zakaz palenia tytoniu i papierosów

elektronicznych, przyjmowania środków psychoaktywnych, bezwzględnego nakazu przestrzegania

przepisów BHP i PPoż

Ćwiczenia z anatomii odbywają się w salach dydaktycznych na terenie Zakładu Anatomii

Prawidłowej i Klinicznej.

Harmonogram zajęć dydaktycznych na dany rok akademicki umieszczony jest w tablicy

ogłoszeń Zakładu

Przed wejściem na zajęcia student jest zobowiązany pozostawić ubranie wierzchnie w szatni.

W salach dydaktycznych obowiązuje bezwzględny zakaz jedzenia produktów spożywczych,

picia napojów jak również używania telefonów komórkowych oraz innych przekaźników informacji.

W salach ćwiczeniowych przebywają tylko studenci WUM odbywający aktualnie zajęcia,

przewidywane programem przedmiotu.

W czasie trwania zajęć student zobowiązany jest do posiadania legitymacji studenckiej

i identyfikatora

W czasie trwania ćwiczeń studenci nie opuszczają sal dydaktycznych

1. Warunkiem zaliczenia anatomii i dopuszczenia do egzaminu z tego przedmiotu jest udział

w wykładach i ćwiczeniach.

Każdy student korzystający z modeli anatomicznych odpowiada za zniszczenie lub zaginięcie.

Po zakończeniu ćwiczeń studenci zobowiązani są do uporządkowania swojego miejsca pracy

wg wskazówek asystenta.

2. Obecność obowiązkowa na wszystkich ćwiczeniach.

W przypadku usprawiedliwionej jednej nieobecności zaległy materiał musi być zaliczony

u asystenta prowadzącego zajęcia.

Odrabianie ćwiczeń z inną grupą jest niemożliwe

Nie spełnienie powyższych warunków oznacza nie zaliczenie roku i niedopuszczenie

do egzaminu

9

4. Egzamin testowy pierwszy i drugi poprawkowy z anatomii odbywa się w sesji letniej

Zabronione jest posiadanie i używanie w trakcie wykładów, ćwiczeń i egzaminów środków łączności -

TELEFON KOMÓRKOWY, SMARTFON oraz wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych

wyposażonych w aparat fotograficzny i/lub kamerę.

Nie zastosowanie się do tego wymogu będzie powodem do usunięcia studenta z wykładu, ćwiczeń

lub egzaminu oraz wpisanie oceny niedostatecznej i skierowanie sprawy do Komisji Dyscyplinarnej

Uczelni.

Wszelkie kwestie nieuregulowane Regulaminem rozstrzyga Kierownik Zakładu i/lub Koordynator

przedmiotu.

Od regulaminu nie ma odstępstw.

10

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

ZAKŁAD MEDYCYNY SPOŁECZNEJ I ZDROWIA PUBLICZNEGO

(we współpracy z DZIAŁEM OCHRONY PRACY I ŚRODOWISKA)

Kierownik Zakładu: dr hab. n.med. Aneta Nitsch-Osuch Odpowiedzialny za dydaktykę – Dr inż. Irena Kosińska [email protected]

(powołana Zarządzeniem nr 100/2019 Rektora WUM na Pełnomocnika Rektora ds. kontaktu

ze studentami w zakresie BHP)

Program nauczania obejmuje 4 godziny wykładów.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny

pracy oraz bezpieczeństwem pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim

Uniwersytecie Medycznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych

z odbywaniem zajęć praktycznych (laboratoryjnych).

Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia MNiSzW z dnia 30

października 2018 roku w sprawie zapewnienia w uczelni bezpiecznych i

higienicznych warunków pracy i kształcenia (Dz.U. z 2018, poz. 2090).

Tematyka wykładów:

1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie

bezpieczeństwa i higieny pracy)

2. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach pracy/nauki w trakcie studiów (fizyczne,

chemiczne i biologiczne) i ochrona przed zagrożeniami. Procedura poekspozycyjna

w narażeniu na HIV, WZWB, WZWC.

3. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, wybuch, awaria,

zagrożenie terrorystyczne, powódź itp.), zasady ewakuacji z budynków.

4. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej.

5. Zasady ergonomii na stanowiskach pracy.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

1. Marcinkowski J. (Red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych,

PZWL, Warszawa 2004.

2. Rączkowski B.: BHP w praktyce, poradnik. ODDK Gdańsk, 2006.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

1. Kodeks pracy. Praca zbiorowa, Wydawnictwo LexisNexis 2009

(wraz z aktualizacją)

2. Informacje internetowe ze stron: Centralnego Instytutu Ochrony Pracy,

Międzynarodowej Organizacji Pracy, Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi

Uwaga: Przedmiot realizowany na platformie e-learningowej



11

BIOFIZYKA

ZAKŁAD BIOANALIZY I ANALIZY LEKÓW

02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.: 5728947 ; 5720961;

Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Piotr Wroczyński

Kierownik Pracowni: mgr inż. Bartosz Kózka

Odpowiedzialni za dydaktykę: mgr inż. Bartosz Kózka

e-mail: [email protected]

Przyjęcia w sprawach studenckich: każdy piątek od 9- 11 ( pracownia biofizyki)

Roczny wymiar zajęć: semestr letni – 30 godzin

• Wykład z biofizyki – 10 godzin

• Ćwiczenia laboratoryjne – 20 godz.

Miejsce wykładów: aula wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym

Miejsce ćwiczeń laboratoryjnych: Pracownia Biofizyki, blok 3, sala 01

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU Celem nauczania jest zaznajomienie studentów z najważniejszymi zagadnieniami biofizyki

będącej podstawą nauk ścisłych, a więc również nauk farmaceutycznych. Ćwiczenia laboratoryjne

nauczają studentów ścisłego rozumowania, umiejętności posługiwania się podstawowymi

przyrządami pomiarowymi, poprawnego przeprowadzenia doświadczeń, wyciągnięcia logicznych

wniosków i właściwego matematycznego zapisu wyników.

PROGRAM NAUCZANIA

1. TEMATY WYKŁADÓW Z BIOFIZYKI • Metodyka pomiarów wielkości fizycznych. Rachunek niepewności pomiarów. Niepewności

typu A i typu B – 1 godz.

• Biofizyka zmysłów słuchu i wzroku – 1 godz.

• Biofizyka układu krążenia krwi – 1 godz.

• Wpływ promieniowania elektromagnetycznego i magnetycznego na organizm żywy.

O szkodliwości promieniowania jonizującego i niejonizującego (podstawy dozymetrii

jądrowej, hormeza radiacyjna) – 2 godz.

• Podstawy biofizyczne metod diagnostycznych in vivo. Pomiar sygnałów bioelektrycznych

(EEG, EKG, wektokardiografia wysokie rozdzielczości). Metody transmisyjne

(ultrasonografia, metody fotodynamiczne, jądrowy rezonans magnetyczny,

rentgenodiagnostyka, CT). Metody emisyjne (SPECT, PET, scyntygrafia) – 3 godz.

• Lasery. Promieniowanie laserowe (wpływ promieniowania laserowego na tkanki, układ

optyczny oka, zdolność rozdzielcza oka). Biofizyczne podstawy terapii izotopowej. Terapia

hadronowa– 2 godz.

Sposób zaliczenia wykładów – Test końcowy; pytania otwarte i zamknięte

12

2. TEMATY ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

Ćwiczenia laboratoryjne trwają 3 godz. i odbywają się raz w tygodniu w grupach ok. 20 osób

i trzyosobowych zespołach ćwiczeniowych.

W ramach minimum programowego proponujemy wykonanie 7 ćwiczeń laboratoryjnych

z biofizyki. Tematyka ćwiczeń z podziałem na godziny zawarta jest w Tabeli 1.

TABELA 1.

L.p Temat ćwiczeń Liczba

godzin

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Rachunek niepewności pomiarów. Niepewności typu A i typu B.

Obserwacje i pomiary mikroskopowe.

Refrakcja molekularna.

Wyznaczanie współczynnika dyfuzji przez błonę

Reometria cieczy newtonowskich i nienewtonowskich. Wyznaczanie

charakterystyki lepkościowo-temperaturowej gliceryny wiskozymetrem

rotacyjnym.

Badanie własności i absorpcji światła z wykorzystaniem lasera.

5

3

3

3

3

3

3

METODY I ORGANIZACJA PRACY

1. Ćwiczenia laboratoryjne. Studenci wykonują ćwiczenia w zespołach cztero- lub pięcioosobowych. Przed

przystąpieniem do zajęć asystenci sprawdzają teoretyczne przygotowanie studentów za pomocą

kartkówki. Na pierwszych zajęciach studenci otrzymują instrukcje do wszystkich wykonywanych

doświadczeń. Zawarte są w nich podstawy teoretyczne, sposób wykonywania ćwiczeń, ich

przebieg, sposób prezentacji i obliczenia wyników końcowych. Po wykonaniu ćwiczenia studenci

opracowują w ciągu tygodnia sprawozdanie. Wynik kartkówki, ocena praktycznego przebiegu

ćwiczenia oraz ocena sprawozdania stanowią podstawę do wystawienia oceny końcowej

z wykonanego ćwiczenia.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA.

Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu oraz terminy wykonywanych ćwiczeń,

kolokwium końcowego podane są na tablicy ogłoszeń Pracowni.

Wszystkie materiały (wykłady, instrukcje ćwiczeń, programy obliczeniowe) podane będą

w formie skryptu w wersji elektronicznej.

13

LITERATURA OBOWIĄZKOWA.

1. Biofizyka. Podręcznik dla studentów pod redakcją Feliksa Jaroszyka,

Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa

2. Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki pod redakcją Bolesława Kędzi,

PZWL Warszawa

14

BIOLOGIA Z GENETYKĄ

ZAKŁAD BIOLOGII FARMACEUTYCZNEJ I BIOTECHNOLOGII ROŚLIN

LECZNICZYCH

02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.5720983, 5720984, sekretariat sala 202, I kostka,

2 piętro.

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk

Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk,

mgr Dorota Gajdzis-Kuls

Konsultacje studenckie: poniedziałek 12.00-13.00.

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 60 godz. (wykłady 15 godz., ćwiczenia 36 godz.,

seminaria 9 godz.)

Miejsce wykładów: informacja zostanie podana na początku roku akademickiego.

Miejsce ćwiczeń: Budynek ZIAM, Żwirki i Wigury 81, sale 28 i 29, parter.

Liczba punktów ECTS = 4


Celem nauczania biologii z genetyką jest zapoznanie studentów z wybranymi

zagadnieniami z cytologii, genetyki i parazytologii. Znajomość zagadnień związanych

z cytologią organizmów eukariotycznych jest niezbędna do zrozumienia przez

studentów zagadnień z innych przedmiotów wykładanych w czasie studiów

farmaceutycznych.

Dla przyszłych farmaceutów ważna jest również wiedza dotycząca podstawowych zagadnień

związanych z genetyką ze szczególnym uwzględnieniem chorób genetycznych

oraz zagadnień związanych z parazytologią lekarską i chorobami pasożytniczymi.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów

1. Cel i formy nauczania biologii z genetyką. Zasadnicze różnice w budowie komórek

Procaryota i Eucaryota. Organelle komórkowe.

2. Budowa błon biologicznych. Podstawowe składniki lipidowe i rodzaje białek

błonowych.

3. Podstawy transportu substancji przez błony: dyfuzja bierna, dyfuzja ułatwiona,

transport aktywny.

4. Sortowanie białek w komórce. Udział retikulum endoplazmatycznego i aparatu

Golgiego w modyfikacji i sortowaniu białek.

5. Mechanizm transportu pęcherzykowego: kompleksy opłaszczające, adaptyny.

Endocytoza, fagocytoza i egzocytoza, endosomy, lizosomy.

6. Cytoszkielet.

7. Substancja pozakomórkowa.

8. Adhezja komórek i typy połączeń międzykomórkowych.

9. Podstawy mechanizmów regulacji cyklu komórkowego. Wybrane białka biorące

udział w regulacji cyklu komórkowego i konsekwencje mutacji kodujących

je genów.

10. Starzenie się i śmierć komórek. Nekroza i apoptoza.

11. Przyczyny mutacji genowych spontanicznych i indukowanych. Wybrane mutageny

chemiczne i fizyczne wpływające bezpośrednio na DNA.

15

12. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka.

13. Parazytologia - leki przeciwpasożytnicze.

Tematy ćwiczeń

1. Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej.

2. Substancje zapasowe komórki roślinnej, struktury komórkowe, w których

występują; Reakcje mikrochemiczne stosowane do wykrywania substancji

zapasowych.

3. Elementy substancji pozakomórkowej w tkankach zwierzęcych.

4. Struktury komórkowe w mikroskopie elektronowym,

5. Podziały komórkowe: a) mitoza, b) mejoza, c) struktura chromosomów,

d przykłady kariotypów roślinnych.

6. Wpływ związków chemicznych na podziały komórkowe: a) hamowanie mitozy

w stadium metafazy (c-mitoza), b) hamowanie cytokinezy (statmodiereza),

c) zmiany w strukturze chromosomów (aberracje chromosomowe, d) mutacje

chromosomowe liczbowe u roślin (euploidy).

7. Mutageneza środowiskowa. Określanie wpływu wybranych mutagenów

środowiskowych na podziały komórkowe i na chromosomy.

8. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka: a) chromosomy człowieka;

zróżnicowanie ich budowy morfologicznej, b) aberracje chromosomów płciowych

i autosomów jako przyczyna chorób genetycznych.

9. Nowotwory różnych narządów człowieka. Zmiany cytologiczne w komórce

nowotworowej.

10. Morfotyczne elementy krwi człowieka.

11. Omówienie budowy, rozwoju, chorobotwórczości i metod wykrywania pasożytów.

Profilaktyka.

12. Pasożytnicze pierwotniaki - morfologia, fizjologia, chorobotwórczość: a) Wiciowce

- Mastigophora (Flagellata), b) Korzenionóżki – Rhizopoda, c) Zarodnikowce –

Sporozoa, d) Orzęski – Ciliata, e) Robaki płaskie, f) Przywry wnętrzniaki -

Trematoda (Digenea), g)Tasiemce – Cestoidea.

13. Pasożytnicze robaki obłe: Nicienie – Nematoda.

14. Pasożytnicze owady i pajęczaki - Insecta i Arachnida.

Tematy seminariów

1. Cytologia – cykl życiowy komórki.

2. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka.

3. Parazytologia: a) klasyfikacja pasożytów na podstawie różnych kryteriów,

b) rodzaje współżycia organizmów zwierzęcych, c) metody wykrywania i zwalczania

pasożytów, d) drogi i źródła inwazji pasożytów, e) mechanizmy oddziaływania

pasożytów na żywiciela, f) morfologiczne i fizjologiczne cechy adaptacyjne

pasożytów, g) profilaktyka chorób pasożytniczych.

METODY ORGANIZACJI PRACY

Wykłady (15 godzin dydaktycznych) odbywają się w semestrze zimowym w wymiarze

jednej godziny tygodniowo.

Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze zimowym

w wymiarze trzech godzin tygodniowo.

Większość ćwiczeń stanowią ćwiczenia mikroskopowe. Materiał ćwiczeniowy

do realizacji poszczególnych tematów stanowią gotowe preparaty mikroskopowe

i wykonywane przez studentów oraz prezentacje multimedialne. Część preparatów

16

została uzyskana dzięki uprzejmości innych placówek badawczych. Praca studenta

przy mikroskopach jest indywidualna.

Student zobowiązany jest do:

• samodzielnego przygotowania się do poszczególnych zajęć;

• posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe

i nakrywkowe, żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha

laboratoryjnego;

• prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-100)

o gładkich kartkach. W zakres dokumentacji wchodzą tematy ćwiczeń i wykonane

samodzielnie rysunki z objaśnieniami struktur komórkowych i organizmów

oglądanych pod mikroskopem.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest:

• obecność na wszystkich zajęciach (w przypadku nieobecności studenta

na ćwiczeniach wymagane jest przedłożenie zwolnienia lekarskiego);

• znajomość całości przerobionego materiału oraz aktywny udział w ćwiczeniach

i seminariach;

• uzyskanie dostatecznej liczby punktów z pracy na ćwiczeniach, z seminariów,

kartkówek, dwóch zadań pisemnych obejmujących (i) materiał ćwiczeniowy

z cytologii z genetyką oraz (ii) materiał ćwiczeniowy z parazytologii połączony

z rozpoznawaniem pasożytów człowieka pod mikroskopem.

Terminy zadań i egzaminów zatwierdzane są przez Radę Pedagogiczną i podawane

do informacji studentów na początku roku akademickiego.

Szczegółowy regulamin pracowni oraz system punktowy oceny pracy studenta podawane

są do wiadomości studentów na pierwszych ćwiczeniach oraz dostępne są na tablicy

ogłoszeń oraz stronie internetowej Zakładu.

Forma egzaminu z biologii z genetyką - test (60 pytań, w tym 6 opisowych, 16

dwukrotnego wyboru i 38 jednokrotnego wyboru. Kryteria oceny podane są w

sylabusie przedmiotu. Egzamin odbywa się w sesji zimowej).


1. Alberts B., Bray D., Hopkin K¸ Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter

P. Podstawy biologii komorki. PWN Warszawa 2007

2. Seminaria z cytofizjologii (red. J. Kawiak, M. Zabla) Elsevier & Partner 2014.

3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL Warszawa

1999.

4. Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I.”

Biologia Farmaceutyczna” MedPharm Polska 2012.

LITERATURA ZALECANA

1. Stevens A., Lowe J. Histologia człowieka. PZWL, Wyd. Medyczne Słowiński Verlag

2000

2. Zabel M. (red.) Histologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii.

Urban & Partner Wrocław 2008

3. Brown T.A. Genomy. PWN Warszawa 2009

4. Passarge E. Genetyka. Ilustrowany przewodnik. PZWL Warszawa 2004

5. Węgleński P. ( red.). Genetyka molekularna PWN Warszawa 2008.

6. Kilarski W. Strukturalne podstawy biologii komórki. PWN Warszawa 2003

7. Kłyszejko-Stefanowicz L. Cytobiochemia. PWN Warszawa 2002.

17

8. Buczek A. Choroby pasożytnicze; epidemiologia, diagnostyka, objawy. Koliber,

Lublin 2005.

9. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005.

10. Deryło A. (Redaktor naukowy) Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN

Warszawa 2002

18

BOTANIKA FARMACEUTYCZNA

ZAKŁAD BIOLOGII FARMACEUTYCZNEJ I BIOTECHNOLOGII ROŚLIN

LECZNICZYCH

02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.5720983, 5720984, sekretariat sala 202, I kostka,

2 piętro.

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk,

Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk,

dr n. farm. Anita Śliwińska

Konsultacje studenckie: poniedziałek 12.00-13.00.

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 90 godz. (wykłady 30 godz., ćwiczenia 52 godz.,

seminaria 8 godz.)

Miejsce wykładów: informacja zostanie podana na początku roku akademickiego.

Miejsce ćwiczeń: Budynek ZIAM, Żwirki i Wigury 81, sale 28 i 29, parter.

Liczba punktów ECTS = 6


Celem nauczania botaniki farmaceutycznej jest zapoznanie studentów z metodami

identyfikacji i opisu składników strukturalnych komórek, tkanek i organów roślin metodami

mikroskopowymi i histochemicznymi oraz rozpoznawania roślin na podstawie cech

morfologicznych i anatomicznych (szczególnie gatunków o znaczeniu farmaceutycznym).

Studiowanie systematyki, morfologii, anatomii i chemotaksonomii, a także biotechnologii

roślin stanowiących źródła leku naturalnego oraz poznanie roślin leczniczych i użytkowych

(rośliny jadalne, rośliny stosowane jako przyprawy i używki), a także roślin działających

halucynogennie, teratogennie, toksycznie pozwoli studentom zdobyć wiedzę związaną

z lekiem naturalnym i szeroko pojętą ochroną zdrowia człowieka i jego środowiska

naturalnego. Ponadto studenci poznają tematykę naukową Zakładu w trakcie tzw. ćwiczeń

otwartych, podczas których mają możliwość praktycznego zapoznania się biotechnologią

roślin i dyskusji naukowej z asystentami.

Umiejętności nabywane przez studentów w czasie zajęć z botaniki farmaceutycznej to:

1. posługiwanie się mikroskopem świetlnym,

2. wykonywanie preparatów anatomicznych i rozpoznawanie pod mikroskopem roślinnych

struktur komórkowych i tkanek w celu identyfikacji substancji roślinnych.

3. sporządzanie dokumentacji z obserwacji mikroskopowych,

4. określanie przynależności roślin występujących we florze Polski do poszczególnych grup

systematycznych na podstawie cech morfologicznych.

5. posługiwanie się kluczami do oznaczania roślin w celu ich identyfikacji (określanie

gatunku).

6. posługiwanie się nazewnictwem roślin i substancji leczniczych ze szczególnym

uwzględnieniem gatunków opisanych w Farmakopei Polskiej wyd. IX i X.

Wiedza i umiejętności zdobyte na botanice farmaceutycznej przygotowują studentów

do zrozumienia treści nauczania przekazywanych na wyższych latach studiów z takich

przedmiotów jak: farmakognozja, leki pochodzenia naturalnego, bromatologia,

farmakologia, toksykologia, farmacja stosowana.

19

PROGRAM NAUCZANIA

Tematyka wykładów

1. Cel nauczania botaniki farmaceutycznej. Zasady i metody klasyfikacji roślin,

Jednostki systematyczne (takson) różnej rangi. Zasady nomenklatury botanicznej.

Farmakopea Polska wyd. X.

2. Źródła pozyskiwania materiału roślinnego - roślin leczniczych, z których uzyskuje

się surowce lecznicze. Uprawy i zbiór ze stanowisk naturalnych. Poszukiwania

nowych gatunków i odmian roślin leczniczych. Systemy ochrony roślin.

3. Taksonomiczny przegląd grzybów i roślin leczniczych dostarczających surowców

farmakopealnych: diagnostyczne cechy morfologiczne, anatomiczne, chemiczne

i ekologiczne. Kolejno omawiane rośliny okrytozalążkowe, rośliny nagozalążkowe,

rośliny zarodnikowe i grzyby. Wśród roślin okrytozalążkowych są gatunki należące

do rodzin: Amborellaceae, Nymphaeaceae, Illiciaceae, Magnoliaceae,

Aristolochiaceae, Ranunculaceae, Berberidaceae, Papaveraceae, Caryophyllaceae,

Amarantaceae, Aizoaceae, Cactaceae, Droseraceae, Polygonaceae, Loranthaceae,

Santalaceae, Casuarinaceae, Fagaceae, Betulaceae, Juglandaceae, Salicaceae,

Cannabaceae, Urticaceae, Guttiferae, Euphorbiaceae, Hammamelidaceae, Linaceae,

Brassicaceae, Rosaceae, Saxifragaceae, Crassulaceae, Vitaceae, Geraniaceae,

Malvaceae, Rhamnaceae, Lythraceae, Apiaceae, Araliaceae, Ericaceae, Styracaceae

Primulaceae, Boraginaceae, Lamiaceae, Verbenaceae, Oleaceae, Plantaginaceae,

Scrophulariaceae, Pedaliaceae, Solanaceae, Caprifoliaceae, Valerianaceae,

Gentianaceae, Rubiaceae, Apocynaceae, Menyanthaceae, Campanulaceae, Asteraceae,

Liliaceae sensu lato, Amaryllidaceae, Iridaceae, Zingiberaceae, Poaceae.

Wsród roślin nagozalążkowych są gatunki lecznicze z rodzin.: Ginkgoaceae,

Pinaceae, Cupressaceae, Taxaceae.

Rośliny zarodnikowe: widłaki, skrzypy, paprocie. Krótka charakterystyka

grzybów: grzyby trujące, zagadnienie mykotoksyn, grzyby - producenci leków.

4. Kierunki rozwoju biotechnologii roślin: mikrorozmnażanie, biosynteza

i biotransformacja wtórnych metabolitów in vitro.

Tematyka ćwiczeń

1. Morfologia grzybów (Mycota) z klasy Ascomycetes.

2. Struktury tkankowe o znaczeniu diagnostycznym.

3. Morfologia i anatomia organów (liście, łodygi, korzenie, kłącza, kwiaty, owoce

i nasiona).

4. Oznaczanie roślin leczniczych w pracowni. Zasady posługiwania się kluczem

do oznaczania roślin.

5. Zajęcia w Ogrodzie Botanicznym UW - poznanie roślin leczniczych i użytkowych,

polskich i obcych florze Polski.

Tematy seminariów

1. Cechy morfologiczne, anatomiczne i chemiczne gatunków leczniczych i użytkowych

z rodzin obcych naszej florze: Myristicaceae, Monimiaceae, Lauraceae,

Menispermaceae, Piperaceae, Theaceae, Mimosaceae, Punicaceae, Loganiaceae,

Myrtaceae, Apocynaceae, Lobeliaceae, Sterculiaceae, Dioscoreaceae (2 godz.).

2. Owoce: powstawanie, budowa i klasyfikacja. Owoce charakterystyczne

dla wybranych rodzin (2 godz.).

3. Podstawy biotechnologii roślin leczniczych (4 godz.).

20


Wykłady odbywają się w semestrze zimowym i letnim w wymiarze jednej godziny

dydaktycznej tygodniowo (30 wykładów).

Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze zimowym i letnim

w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Większość ćwiczeń to ćwiczenia mikroskopowe.

Praca przy mikroskopach jest indywidualna.

Student zobowiązany jest do:

• samodzielnego przygotowania się do każdych zajęć;

• posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe

i nakrywkowe, żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha

laboratoryjnego;

• prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-100)

o gładkich kartkach. W zakres dokumentacji wchodzą tematy ćwiczeń i wykonane

samodzielnie rysunki, z czytelnymi objaśnieniami struktur o znaczeniu

diagnostycznym, oglądanych pod mikroskopem. Tematy kolejnych ćwiczeń

wskazane przez osobę prowadzącą ćwiczenia należy bezbłędnie przepisać

z Suplementu do skryptu „Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej”

do zeszytu przed ćwiczeniami. Po wykonaniu i obejrzeniu preparatów

mikroskopowych należy wykonać rysunki szczegółowe i/lub schematyczne zgodnie

z poleceniem prowadzącego i przedstawić je do zaliczenia. Studenci proszeni są

o zachowanie porządku na stanowisku pracy.


W semestrze zimowym sprawdzianem wiadomości są:

• trzy kartkówki z wiadomości teoretycznych dotyczących materiału przerabianego

na ćwiczeniach;

• zadanie praktyczne połączone ze sprawdzianem znajomości polskich i łacińskich

nazw gatunków, rodzin i substancji roślinnych, uwzględniającym materiał

ćwiczeniowy i wykładowy.

W semestrze letnim sprawdzianem wiadomości są:

• dwa zadania praktyczne, które wymagają znajomości budowy anatomicznej

wegetatywnych organów rośliny, umiejętnego formułowania diagnozy, dokładnego

jej uzasadnienia oraz wykonania rysunków schematycznego i szczegółowego

analizowanego organu i objaśnienia poszczególnych tkanek;

• trzy kartkówki z wiadomości teoretycznych obejmujących materiał przerabiany

na ćwiczeniach z włączeniem seminariów;

• dwa sprawdziany ze znajomości polskich i łacińskich nazw gatunków, rodzin

i substancji roślinnych uwzględniający materiał ćwiczeniowy i wykładowy.

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń w każdym semestrze jest:

• obecność na wszystkich zajęciach (w przypadku nieobecności studenta

na ćwiczeniach wymagane jest przedłożenie zwolnienia lekarskiego);

• znajomość całości przerobionego materiału oraz aktywny udział w ćwiczeniach

i seminariach;

• uzyskanie dostatecznej liczby punktów z pracy na ćwiczeniach, z seminariów,

kartkówek, zadań praktycznych, i sprawdzianów ze znajomości polskich i łacińskich

nazw gatunków, rodzin i substancji roślinnych.

21

Terminy zadań i egzaminów zatwierdzane są przez Radę Pedagogiczną i podawane

do informacji studentów na początku roku akademickiego.

Szczegółowy regulamin pracowni oraz system punktowy oceny pracy studenta podawane

są do wiadomości studentów na pierwszych ćwiczeniach oraz dostępne są na tablicy

ogłoszeń oraz stronie internetowej Zakładu.

Forma egzaminu z botaniki farmaceutycznej - test (60 pytań, w tym 6 opisowych, 16

dwukrotnego wyboru i 38 jednokrotnego wyboru. Kryteria oceny podane są w

sylabusie przedmiotu). Egzamin odbywa się w sesji letniej, drugi termin egzaminu

w sesji poprawkowej we wrześniu.


Bukowiecki H., Furmanowa M. Botanika farmaceutyczna. PZWL 1972.

Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I.”

Biologia farmaceutyczna” MedPharm Polska 2012.

Michalska Z. Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej. Warszawa, skrypt

WUM 2015.

Broda B. Zarys botaniki farmaceutycznej. PZWL Warszawa 2005

Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny Polskie. PWN Warszawa 1986

Malepszy S.(pod.red.). Biotechnologia roślin. PWN Warszawa 2009

Gajdzis-Kuls D. Pietrosiuk A. Olszowska O., Józefowicz J. Botanika Farmaceutyczna.

Suplement do skryptu: „Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej” wraz z

tematami ćwiczeń dla studentów I roku Wydziału Farmaceutycznego, kierunek

Farmacja WUM Warszawa 2018/2019.

LITERATURA ZALECANA

Kohlmünzer S. Farmakognozja. PZWL Warszawa 2007

Słownik botaniczny (red. Alicja i Jerzy Szweykowscy) Wiedza Powszechna, Warszawa

2003

Szweykowska A., Szweykowski J. Botanika. PWN Warszawa 2006

Ben-Erik van Wyk, Wink M. Rośliny lecznicze świata. MedPharm Polska 2008

Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J. (red.) Fitoterapia i leki

roślinne. PZWL 2007

Frohne D. Leksykon roślin leczniczych. Przewodnik naukowy. MedPharm Polska

2010

Strzelecka H., Kowalski J. (pod red.). Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. PWN

Warszawa 2000

Strasburger E. (i in.). Botanika. PWLiR

Borkowski B. Zarys farmakognozji. PZWL Warszawa 1974

Malepszy S. (red) Biotechnologia roślin. PWN Warszawa 2009

Zenkteler M. (pod red.). Hodowla komórek i tkanek roślinnych. PWN Warszawa 1984

Rutkowski L. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. 2.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

Flora ojczysta. System identyfikacji gatunków i atlas. Komputerowy program

edukacyjny, płyta CD. Cortex Nova 2004.

23

CHEMIA OGÓLNA I NIEORGANICZNA KATEDRA CHEMII ANALITYCZNEJ I BIOMATERIAŁÓW

02-907 Warszawa, ul. Banacha 1, tel. 22 5720 784

Kierownik Katedry: dr hab. n. farm. inż. Marcin Sobczak

Adres e-mail: [email protected]

Odpowiedzialni za dydaktykę: prof. dr hab. Wacław Kołodziejski

dr hab. Ewa Olędzka

dr Zdzisława Stefanowicz

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 150 godz. (wykł. 45 godz., sem. 15 godz., ćwicz. 90 godz.).

Miejsce wykładów - sale wykładowe: I sem. – Kampus Lindleya, II sem. – Banacha 1;

ćwiczeń i seminariów – pracownia w Zakładzie Chemii Leków (szczegóły w planie zajęć)

Punkty ECTS - 12


Program przerabiany jest w czasie 30 tygodni dydaktycznych (cały rok akademicki).

Wykłady z chemii ogólnej i nieorganicznej obejmują wiedzę z podstaw chemii

i przygotowują do zrozumienia zagadnień chemicznych omawianych w trakcie studiów

farmaceutycznych.

Wykłady z chemii analitycznej jakościowej przygotowują do przewidzianych w programie zajęć

laboratoryjnych.

Zajęcia laboratoryjne z chemii analitycznej jakościowej dają możliwość poznania właściwości

wielu substancji nieorganicznych, reakcji zachodzących między nimi w roztworach wodnych, uczą

dokonywania obserwacji objawów reakcji, wyciągania wniosków i prawidłowego opisu w

dzienniku laboratoryjnym.

Celem zajęć laboratoryjnych jest też opanowanie praktycznych umiejętności przeprowadzania

reakcji chemicznych, zapoznanie się z techniką i metodyką pracy analitycznej, przyswojenie zasad

bhp i wykształcenie dobrych nawyków w pracy laboratoryjnej.

PROGRAM NAUCZANIA

1. Tematy wykładów z chemii ogólnej i nieorganicznej – prof. dr hab. W.L. Kołodziejski

1. Mechaniczno-kwantowa teoria atomu, orbitale atomowe.

2. Układ okresowy pierwiastków a budowa atomu. Izotopy promieniotwórcze.

3. Wiązania chemiczne w ujęciu klasycznym.

4. Wiązania chemiczne a orbitale molekularne.

5. Oddziaływania między cząsteczkowe. Elementy krystalografii.

6. Elementy termodynamiki chemicznej, równowaga chemiczna.

7. Układ okresowy pierwiastków a okresowość właściwości chemicznych.

8. Przegląd poszczególnych grup pierwiastków:

wodór, helowce, fluorowce, tlenowce, azotowce, węglowce, borowce, berylowce, litowce,

pierwiastki grup przejściowych.

2. Tematy wykładów z chemii analitycznej jakościowej – dr hab. Ewa Olędzka

1. Chemia analityczna jakościowa w ujęciu klasycznym - rys historyczny, podstawowe

pojęcia.

24

2. Prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Teoria elektrolitów mocnych Debye'a i

Hückela. Aktywność jonów. Wytrącanie osadów. Iloczyn rozpuszczalności. Wytrącanie

frakcjonowane, wpływ wspólnego jonu i innych jonów na rozpuszczalność osadów.

Roztwory koloidalne. Współstrącanie.

3. Analiza systematyczna kationów. Oddzielenie grupy kationów tworzących

nierozpuszczalne chlorki. Wybór optymalnych warunków strącania. Reakcje analityczne

kationów srebra, ołowiu i rtęci jedno wartościowej. Analiza systematyczna I grupy

kationów.

4. Elektrolity słabe. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody, definicja pH

wg Sørensena. Oznaczanie kwasowości roztworów, wskaźniki barwne. pH nasyconego

roztworu siarkowodoru. Zależność stężenia jonów siarczkowych od pH roztworu.

5. Minimalne stężenie jonów S2- wytrącające osady kationów II i III gr analitycznej.

Wybór optymalnego pH do wytrącenia siarczków II gr. Własności siarczków. Reakcje

z HC1 i HNO3. Reakcje siarczków kwasotwórczych z zasadami. Tok systematycznej

analizy II grupy wg Freseniusa

6. Roztwory buforowe. pH w buforze amonowym. pH roztworu siarczku amonu. Warunki

wytrącania osadu i tok systematycznej analizy III gr kationów.

7. pH roztworu węglanu amonu. Warunki wytrącania osadu i tok systematycznej analizy

IV grupy. Kationy V grupy analitycznej wg Freseniusa.

8. Potencjał termodynamiczny. Przewidywanie przebiegu reakcji na podstawie wartości

G0 Potencjały ogniw elektrochemicznych. Równanie Nernsta. Tablice potencjałów

standartowych półogniw. Reakcje utleniania i redukcji anionów na przykładzie

redukcji KMnO4 i I2 oraz utleniania roztworów KI.

9. Podział anionów według Bunsena. Omówienie poszczególnych grup.

10. Identyfikacja prostych związków chemicznych. Wykrywanie związków rozpuszczających

się w wodzie. Postępowanie z substancjami nierozpuszczalnymi.

3. Tematy ćwiczeń laboratoryjnych

1. Analiza kationów

1.1. I grupa kationów /srebro, ołów, rtęć (I)/,

- próby wstępne /mogą polegać na kontrolowanym przerobieniu reakcji

poszczególnych jonów lub na identyfikacji jonów danej grupy/.

- analiza mieszaniny kationów I grupy.

1.2. IIa grupa kationów /rtęć (II), ołów, miedź, bizmut, kadm/

IIb grupa kationów /arsen, antymon, cyna/

- próby wstępne IIa i IIb

- analiza mieszaniny kationów grupy IIa i IIb .

1.3. III grupa kationów /glin, chrom, żelazo (II) i (III), nikiel, kobalt, mangan, cynk/

- próby wstępne,

- analiza mieszaniny kationów grupy III,

1.4. IV i V grupa kationów /wapń, stront, bar, magnez, sód, potas, amon/

- próby wstępne,

- analiza mieszaniny kationów grupy IV i V.

25

2. Analiza anionów

2.1. I grupa anionów /Cl- Br-, I- ,CN-, SCN-, [Fe(CN)6]4-, [Fe(CN)6]3-, C1O-/

- próby wstępne,

- analiza mieszaniny anionów I grupy.

2.2. II grupa anionów /S2-, NO2-, CH3COO-/

- próby wstępne,

- analiza mieszaniny anionów II grupy.

2.3. III grupa anionów /CO32-, SO3

2-,C2O42-,BO2

-, winiany/

- próby wstępne,

- analiza mieszaniny anionów grupy III.

2.4. IV grupa anionów /PO43-, AsO3

3-, AsO43-, S2O3

2-, CrO42-, /

- próby wstępne,

- analiza mieszaniny anionów IV grupy.

2.5. V grupa anionów / NO3-, C1O3

-, C1O4-, MnO4

-/ i VI grupa anionów /SO42-, F-/

- próby wstępne,

- analiza mieszaniny anionów V i VI grupy.

2.6. próby wstępne anionów grup I -VI

3. Identyfikacje substancji chemicznych

- identyfikacja pojedynczych substancji / rozpuszczalnych i trudno

rozpuszczalnych w wodzie/.

4. Tematy seminariów:

1. Zasady pracy laboratoryjnej, bhp.

2. Przypomnienie materiału m.in.: nomenklatura zw. nieorganicznych, kompleksów, rodzaje

roztworów, zapis reakcji, reakcje redoks.

3. Obliczenia chemiczne związane ze stechiometrią reakcji.

4. Stężenia roztworów wyrażone w % i w mol/dm3 – obliczenia.

5. Obliczenia pH roztworów mocnych kwasów i zasad.

6. Strącanie osadów - iloczyn rozpuszczalności, obliczenia.

7. Przygotowanie do wykonania zaplanowanych analiz.


Ćwiczenia laboratoryjne odbywają się raz w tygodniu dla każdej grupy ćwiczeniowej.

W I i II semestrze zajęcia trwają po 4 godziny. Studenci I roku podzieleni są na

duże (ok 35 - osobowe) grupy odbywające razem zajęcia w laboratorium. Każda duża grupa

rozdzielona jest pod opiekę między trzy osoby, prowadzące taką małą grupę studentów przez cały

semestr lub rok. Prowadzący ćwiczenia mają godziny konsultacyjne dla studentów (poza

godzinami ćwiczeniowymi).

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Studenci są oceniani na podstawie pisemnych kolokwiów (po 3 w każdym semestrze)

z określonego materiału, pisemnych lub ustnych sprawdzianów przed przystąpieniem do analiz

(po 6 w każdym semestrze) oraz wykonanych analiz przewidzianych w programie.

Kolokwia obejmują: kolokwium wejściowe z wybranych zagadnień chemii ogólnej z zakresu

programu liceum oraz 5 kolokwiów z chemii analitycznej jakościowej i obliczeń chemicznych.

Warunkiem zaliczenia pracowni z chemii analitycznej jakościowej, jest przystąpienie do

obowiązujących kolokwiów i sprawdzianów oraz wykonanie wszystkich przewidzianych

w programie analiz.

26

Warunkiem zaliczenia przedmiotu „chemia ogólna i nieorganiczna” jest zaliczenie pracowni

z chemii analitycznej jakościowej i zdanie końcowego egzaminu z materiału realizowanego

na pracowni oraz z wykładów z chemii ogólnej i nieorganicznej.

Szczegółowe kryteria oceniania studentów zawarte są w „Regulaminie pracowni z chemii

analitycznej jakościowej” udostępnianym studentom I roku na pierwszych zajęciach.

PIŚMIENNICTWO I MATERIAŁY OBOWIĄZKOWE

1. Kołodziejski W.: „Wykłady z chemii ogólnej i nieorganicznej” – materiały w formacie pdf

dostępne na stronie internetowej Katedry i Zakładu Chemii Nieorganicznej i Analitycznej

2. Bielański A.: Podstawy chemii nieorganicznej, Wyd.6, PWN Warszawa 2016

5. Kocjan R.: Chemia analityczna”, tom I i II. Wyd. 2, PZWL Warszawa 2014

6. Chreptowicz T.: Pomocnicze materiały multimedialne do analizy kationów

wg Freseniusa – materiały udostępniane na płycie CD

7. Chreptowicz T.: „Wykłady z chemii analitycznej jakościowej” – materiały w formacie

ppt dostępne w Katedrze i Zakładzie Chemii Nieorganicznej i Analitycznej

8. Galus Z.: „Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej”, Wyd. 10, PWN Warszawa 2016

PIŚMIENNICTWO UZUPEŁNIAJĄCE

1. Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna, PWN Warszawa 2002

2. Lipiec T., Szmal S.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, PZWL

Warszawa, 1998

3. Żołnowski M.: „Nieorganiczna chemia analityczna” cz. 1 „Kationy” – Skrypt, Warszawski

Uniwersytet Medyczny 2011

4. Żołnowski M.: „Reakcje anionów” – skrypt, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2011

5. Żołnowski M.: „Zwięzły opis chemii wybranych pierwiastków: - skrypt, Warszawski

Uniwersytet Medyczny 2011

6. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna, T. 1 - 2., Wyd. 9, PWN Warszawa,

2016

7. Pajdowski L.: Chemia ogólna, Wyd. 10, PWN Warszawa 1999

8. Sołoniewicz R.: Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT 1995

9. Atkins P., Jones L.; Chemia ogólna, PWN Warszawa, 2016.

10. Nomenklatura chemii nieorganicznej (zalecenia 1990). K. Dyrek, A. Samotus, Z. Stasicka

(red.), Wiad. Chem. Biblioteka, 1998. ISBN 83-229-1879-8. [org. ang. Nomenclature

of Inorganic Chemistry. Recommendations 1990. Blackwell, 1990].

http://cybra.lodz.pl/Content/7634/NomenklaturaChNOrg_98.pdf

http://cybra.lodz.pl/Content/7634/NomenklaturaChNOrg_98.pdf

27

FIZJOLOGIA

Zakład Farmakodynamiki i Patofizjologii Człowieka, Laboratorium Fizjologii

i Patofizjologii Człowieka, Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii

Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ul. Banacha 1B

02-097 Warszawa; pokój FC01; tel.: (48) 22 116 61 61; http://zfc.wum.edu.pl

Kierownik Zakładu: dr hab. Magdalena Bujalska-Zadrożny

Godziny przyjęć w sprawach studenckich:

- dr hab. Mariusz Sacharczuk: poniedziałki 13-14.

- dr Ewa Nurowska: poniedziałki 14.00-15.00, tel.: 22 116 61 63

- dr Maciej Gawlak: środy 14.00-15.00, tel.: 22 116 61 64

- dr Przemysław Kurowski: wtorki 13.00-14.00, tel.: 22 116 61 69; -64

- dr hab. Bartłomiej Szulczyk: czwartek 13.00-14.00, tel. 22 116 61 63

- mgr Agata Grabowska: poniedziałki 13-14.

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Ewa Nurowska, email:

[email protected], tel. 22 116 61 63;

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: wykłady 30 godzin, ćwiczenia/seminaria 45 godzin.

Liczba punktów ECTS – 7

Zajęcia dydaktyczne: miejsce odbywania zajęć dydaktycznych zostanie podane na stronie

internetowej Zakładu Fizjologii i Patofizjologii Człowieka –

www.zfc.wum.edu.pl>Dydaktyka>Fizjologia Człowieka

Cel nauczania i zakres przedmiotu

Celem nauczania fizjologii jest zapoznanie studentów z mechanizmami funkcjonowania

organizmu człowieka na poziomie molekularnym, komórkowym i systemowym. Zakres

nauczania obejmuje m.in.: układ nerwowy, krążenia, oddechowy, pokarmowy, moczowy,

płciowy i hormonalny człowieka.

http://zfc.wum.edu.pl/

http://zfc.wum.edu.pl/



28

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów:

1. Fizjologia błon komórkowych.

2. Fizjologia synaps nerwowych.

3. Mechanizmy przekazywania informacji między komórkami.

4. Fizjologia układu czuciowego.

5. Narządy zmysłów

6. Fizjologia układu ruchowego.

7. Fizjologia układu autonomicznego.

8. Fizjologia układu hormonalnego.

9. Fizjologia serca.

10. Fizjologia układu naczyniowego.

11. Kontrola funkcji serca przez układ autonomiczny oraz przez odruchy neuronalne.

12. Fizjologia układu oddechowego.

13. Fizjologia układu pokarmowego.

14. Fizjologia nerek.

15. Fizjologia równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej.

Tematy ćwiczeń/seminariów:

1. Fizjologia komórki. Fizjologia krwi. Fizjologia i regulacja procesu krwiotworzenia.

Fizjologia i regulacja procesu krzepnięcia krwi. Transport substancji odżywczych

i metabolitów przez krew. Demonstracja komputerowa transportu substancji

odżywczych i metabolitów przez krew.

2. Fizjologia komórek pobudliwych. Funkcja i klasyfikacja kanałów jonowych.

Mechanizm powstawania potencjału spoczynkowego i czynnościowego. Fizjologia

propagacji potencjału czynnościowego wzdłuż aksonu. Demonstracja komputerowa

mechanizmów działania kanałów jonowych i potencjałów czynnościowych.

3. Mechanizmy przekazywania informacji między komórkami. Mechanizm skurczu

mięśni. Przekazywanie informacji na drodze chemicznej: synaptycznej,

parakrynowej, endokrynowej, za pośrednictwem feromonów. Klasyfikacja synaps

nerwowych. Budowa i mechanizm działania synapsy nerwowo-mięśniowej. Blokery

29

i aktywatory synapsy nerwowo-mięśniowej. Sprzężenie elektrochemiczne.

Potencjały czynnościowe mięśni poprzecznie prążkowanych. Sprzężenie

elektromechaniczne. Mechanizm skurczu mięśni poprzecznie prążkowanych.

Elektromiogram. Regulacja siły skurczu mięśni poprzecznie prążkowanych.

Demonstracja oceny siły mięśniowej w skali Lovett'a. Komputerowa demonstracja

mechanizmu działania złącza nerwowo-mięśniowego i modelu ślizgowego skurczu

mięśnia poprzecznie prążkowanego.

4. Fizjologia układu czuciowego. Klasyfikacje receptorów czuciowych. Klasyfikacje

dróg czuciowych ośrodkowych. Budowa kory czuciowej. Badanie czucia

dyskryminacji przestrzennej bodźca, badanie czucia powierzchniowego i głębokiego.

Badanie rozmieszenia receptorów czuciowych na powierzchni skóry przy pomocy

włosów von Frey’a. Struktura i funkcja narządów zmysłów: smaku i węchu.

5. Fizjologia układu czuciowego narządy zmysłów. Struktura i funkcja narządów

zmysłów: wzrok, słuch, narząd równowagi. Demonstracja przewodzenia kostnego

i powietrznego. Odruch źrenic na światło i nastawność – anatomia, fizjologia,

znaczenie diagnostyczne odruchu. Oglądanie dna oka przy pomocy oftalmoskopu.

Demonstracja złudzeń wzrokowych, kolorów dopełniających, istnienia plamki ślepej.

Badanie dominacji oka. Demonstracja komputerowa anatomii i fizjologii narządu

słuchu.

6. Układ ruchowy. Funkcja i klasyfikacja odruchów neuronalnych. Odruch

na rozciąganie. Odruch z ciałek ścięgnistych Golgiego. Funkcja alfa i gamma

motoneuronów. Klasyfikacja i funkcja dróg ruchowych rdzeniowych. Struktura

i funkcja jąder podkorowych. Struktura i funkcja móżdżku. Objawy uszkodzenia

móżdżku. Fizjologia kory ruchowej. Demonstracja i badanie odruchów rdzeniowych.

Demonstracja prób móżdżkowych.

7. Seminarium sprawdzające; powtórzenie omówionego materiału.

8. Układ hormonalny. Podwzgórze, przysadka mózgowa, szyszynka, tarczyca,

przytarczyce, grasica, trzustka, nadnercza, jądra, jajniki.

9. Fizjologia serca. Struktura i funkcja układu bodźcoprzewodzącego serca.

Elektrofizjologia komórek układu bodźcoprzewodzącego serca. Potencjały

czynnościowe komórek mięśnia sercowego. EKG. Sprzężenie elektromechaniczne

w komórkach mięśnia serca. Unerwienie układu bodźcoprzewodzącego i mięśnia

sercowego przez układ autonomiczny współczulny i przywspółczulny. Regulacja

30

funkcji mięśnia sercowego przez odruch z baroreceptorów tętniczych,

chemoreceptorów tętniczych i receptorów czuciowych mięśnia sercowego. Praca

mechaniczna mięśnia sercowego. Autoregulacyjna odpowiedź mięśnia sercowego

na obciążenie. Rejestracja EKG. Demonstracja niemiarowości oddechowej.

Komputerowa demonstracja mechanizmu powstawania potencjału czynnościowego

w komórkach mięśnia sercowego i szerzenia się pobudzenia w mięśniu sercowym.

10. Fizjologia układu krążenia. Biofizyka przepływu krwi. Struktura i organizacja

naczyń krwionośnych. Regulacja nerwowa, regulacja miejscowa i autoregulacja

mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych. Mikrokrążenie. Regulacja układu

krążenia przez odruch z baroreceptorów tętniczych i odruch z chemoreceptorów

tętniczych. Odrębność regulacji mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych

wieńcowych, nerkowych, mięśniowych, płucnych i układu pokarmowego. Pomiar

ciśnienia tętniczego krwi. Osłuchiwanie serca.

11. Fizjologia układu oddechowego. Objętości i pojemności oddechowe. Opór

i podatność w układzie oddechowym. Dyfuzja gazów w pęcherzykach płucnych.

Nerwowa kontrola układu oddechowego: regulacja funkcji mięśnia przeponowego

i mięśni międzyżebrowych przez nerwy somatyczne, regulacja funkcji mięśniówki

gładkiej i gruczołów dróg oddechowych przez nerwy układu autonomicznego.

Odruchowa kontrola mięśni oddechowych poprzecznie prążkowanych, mięśniówki

gładkiej i gruczołów dróg oddechowych. Pojęcie centralnego generatora

oddechowego. Komputerowa prezentacja cyklu oddechowego, demonstracja zmian

ciśnienia zewnątrzopłucnowego i wewnątrzopłucnowego w czasie cyklu

oddechowego. Spirometria.

12. Fizjologia układu pokarmowego. Ogólna struktura układu pokarmowego

człowieka. Mechanizm rozdrabniania i absorbcji substancji pokarmowych. Struktura,

funkcja i mechanizmy kontroli działania żołądka. Regulacja i rola wydzielania

trzustkowego. Regulacja i rola wydzielania żółci. Struktura, funkcja, kontrola funkcji

jelita cienkiego i jelita grubego.

13. Fizjologia nerek. Anatomia czynnościowa nerek. Struktura i funkcja nefronu.

Mechanizmy tworzenia i zagęszczania moczu. Demonstracja komputerowa

mechanizmu filtracji kłębuszkowej i mechanizmu funkcjonowania nefronu.

14. Seminarium sprawdzające, powtórzenie omówionego materiału.

15. Fizjologia cyklu menstruacyjnego, zapłodnienie, ciąża.

31

REGULAMIN ZAJĘĆ STUDENCKICH

1. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń i dopuszczenia do egzaminu z przedmiotu jest

zaliczenie wszystkich zajęć dydaktycznych. Maksymalna ilość usprawiedliwionych

nieobecności (zwolnienie lekarskie lub karta informacyjna ze szpitala) w ciągu

semestru: 2. Usprawiedliwione nieobecności na zajęciach należy zaliczyć u asystenta

prowadzącego zajęcia. Zaliczanie przedmiotu i przystąpienie do egzaminu

w przypadku braku usprawiedliwienia nieobecności lub przy większej liczbie

nieobecności usprawiedliwionych jest uzależnione od decyzji Dziekanatu.

2. Studenci zobowiązani są do odbywania zajęć we własnych grupach dziekańskich.

Odrabianie zajęć z inną grupą jest ograniczone do sytuacji wyjątkowych i możliwe

w uzasadnionych przypadkach po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Kierownika

Zakładu.

3. Adiunkci Zakładu prowadzą dyżury dydaktyczne, w wyznaczonych godzinach,

w trakcie których studenci mogą uzyskać dodatkowe informacje oraz odbyć

konsultacje dotyczące zajęć z przedmiotu.

4. Studenci są zobowiązani do przygotowania się do aktualnych zajęć, aby w pełni

wykorzystać czas ćwiczeń i seminariów. Stopień przygotowania do ćwiczeń

i seminariów może być sprawdzany w formie pisemnej (test lub pytania otwarte).

5. Każdy student zobowiązany jest do przygotowania raz w semestrze dwóch

10 minutowych wystąpień (wraz z prezentacją w PowerPoint); jedno wystąpienie

poświęcone jest omówieniu zagadnień ze wskazanego artykułu naukowego; drugie

wystąpienie poświęcone jest omówieniu przydzielonego zagadnienia; wskazanie

artykułu oraz daty wystąpienia nastąpi na pierwszych zajęciach; punkty

za prezentacje studentów dodawane są do punktów uzyskanych z kolokwium.

6. W semestrze zostaną przeprowadzone dwa seminaria sprawdzające w formie

pisemnej (test wielokrotnego wyboru lub jednokrotnego wyboru lub pytania otwarte).

7. Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń i seminariów

oraz uzyskanie pozytywnej oceny z 2 seminariów sprawdzających.

8. Studenci, którzy nie uzyskali zaliczenia ćwiczeń i seminariów w celu dopuszczenia

do egzaminu muszą zaliczyć kolokwium wyjściowe.

9. Studenci, którzy zaliczyli zajęcia dydaktyczne i uzyskali średnią ocenę z seminariów

sprawdzających co najmniej 4.5 i mogą przystąpić do egzaminu w terminie zerowym

po uprzednim uzgodnieniem terminu egzaminu z sekretariatem Zakładu.

32

10. Egzamin z przedmiotu w pierwszym terminie odbywa się w formie testowej

lub zastosowania pytań otwartych.

11. W czasie testów obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych

i fotografowania książeczek testowych i kart odpowiedzi.

33

HISTORIA FARMACJI

ZAKŁAD BIOANALIZY I ANALIZY LEKÓW

02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel./fax. 22 75 20 976

Kierownik Zakładu: prof. Dr hab. Piotr Wroczyński

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr hab. Iwona Arabas

Godziny przyjęć w sprawach studenckich: poniedziałek godz. 12:00 – 14:00

Roczny wymiar wykładów: 15 godzin

Miejsce wykładów: sale Wydziału Farmaceutycznego

Liczba punktów ECTS: 1

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTÓW

Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zagadnieniami związanymi z dziejami szeroko

rozumianej dziedziny, jaką jest farmacja. Przedmiotem historii farmacji są więc zarówno dzieje

aptekarstwa, czyli praktycznie wykonywanego zawodu, jaki i powstanie dróg, które doprowadziły

do odkrycia leków, czyli dzieje farmacji naukowej na przestrzeni lat.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów obejmują następujące zagadnienia:

I Źródła historyczne.

II Dzieje terapii farmakologicznej.

1. Początki stosowania leków.

2. Medycyna i farmacja w czasach Hipokratesa i Galena

3. Wkład medycyny arabskiej do rozwoju nauki o leku

4. Alchemia i jatrochemia.

5. Początki leku wyizolowanego.

6. Początki syntezy organicznej. Narodziny przemysłu farmaceutycznego

7. Początki chemioterapii. Sulfonamidy. Antybiotyki

8. Wprowadzenie do lecznictwa witamin i hormonów

III Dzieje aptekarstwa

1. Powstanie zawodu aptekarskiego

2. Rozwój aptekarstwa w Polsce od XIII do XVIII w.

3. Kodeks leków – farmakopee

4. Organizacja aptekarstwa w XIX w. i w pierwszej połowie XX w.

IV Dzieje nauczania farmacji

1. Nauczanie farmacji w Europie. Pierwsze szkoły farmaceutyczne

2. Nauczanie farmacji w Polsce

3. Dzieje Warszawskiego Wydziału Farmaceutycznego. Sylwetki wybitnych nauczycieli.


Zaliczenie z całości materiału.

LITERATURA ZALECANA

1. Rembieliński R., Kuźnicka B.: Historia Farmacji, wyd. III rozsz., Warszawa 1987.

2. Brzeziński T.: Historia medycyny, Warszawa 1988.

34

HISTORIA FILOZOFII

ZAKŁAD ETYKI LEKARSKIEJ I MEDYCYNY PALIATYWNEJ

00-581 Warszawa, ul. Litewska 14/16 , Tel. 22 116 92 34

Kierownik Zakładu: prof. dr hab.n. med. Tomasz Pasierski


Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Maria Turos

Kontakt do osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: [email protected]

Roczny wymiar godzin – 15 godzin wykładów.

Miejsce wykładów – sala wykładowa na terenie Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha 1.


CEL NAUCZANIA

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z teoriami filozoficznymi naszej cywilizacji

ze szczególnym uwzględnieniem dziedzin antropologii, epistemologii i bioetyki.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów

Wprowadzenie (Filozofia jako typ poznania i jej działy. Filozofia a nauka, sztuka i religia.

Klasyfikacje nauk. Kryteria spełniane przez nauki przyrodnicze. Zasada weryfikacji

i falsyfikacji.).

Formowanie się problematyki filozoficznej w Grecji (Ateny-Rzym-Jerozolima. Tales

i jońscy filozofowie przyrody. Spór o prazasadę: Heraklit, Parmenides, Demokryt.).

Sokratejska antropologia i etyka (Moralność cnót. Koncepcja psyche.).

Idealizm Platona (Idealistyczna koncepcja bytu. Natywistyczna koncepcja poznania.).

Realizm Arystotelesa (Kategorie. Logika i metodologia nauk przyrodniczych.).

Początki Filozofii chrześcijańskiej. Św. Augustyn. (Wpływ filozofii greckiej na myśl

chrześcijańską. Platonizm Ojców Kościoła.).

System filozoficzny Św. Tomasza z Akwinu (Powrót arystotelizmu. Arystotelesowska logika

i metafizyka w tomizmie. Filozoficzne dowody na istnienie Boga i teoria analogii

bytowej).

Spór o uniwersalia (Zagadnienie istnienia i przedmiotu pojęć ogólnych.).

Racjonalizm kartezjański (Pytanie o metodę naukową. Poszukiwanie wiedzy pewnej.

„Duch w maszynie”.).

Podstawy nowożytnego empiryzmu (Epistemologiczny program Johna Locke’a. Rozwój

empiryzmu w filozofii Hume’a.).

Filozofia krytyczna Kanta (Aprioryczne formy poznania. Krytyka metafizyki. Imperatyw

kategoryczny i kantowska etyka.).

Empiryzm i pozytywizm XIX wieku (Odmiany empiryzmu. Scjentyzm.).

Filozofia analityczna (Koło Wiedeńskie, L. Wittgenstein, B. Russell, G. E. Moore)

Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska oraz warszawska szkoła lekarzy-filozofów.

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Zasady zaliczania: praca pisemna na zadany temat. Termin konsultowany z opiekunem roku.

Literatura obowiązkowa

1. W. Tatarkiewicz, Historia filozofii (dowolne wydanie) lub B. Russell, Mądrość Zachodu,

Warszawa 1995 (przekład Marka Wichrowskiego i Witolda Jacórzyńskiego).

2. P. Vardy, Etyka, dowolne wydanie.

Literatura nadobowiązkowa: podawana jest podczas poszczególnych wykładów i dotyczy

kwestii szczegółowych.

35

JĘZYK ANGIELSKI I

STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH

02-109 Warszawa, ul. Księcia Trojdena 2a, tel. (22) 5720 863

www.sjo.wum.edu.pl


Kierownik Studium Języków Obcych: dr Maciej Ganczar

Godziny przyjęć w sprawach studenckich

Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości

zainteresowanych na stronie internetowej WUM w zakładce Studium Języków Obcych

oraz na tablicy ogłoszeń w Studium Języków Obcych.

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Joanna Moczyńska

([email protected])

Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń (po 30 godzin w I i II semestrze)

Miejsce zajęć: SJO, Centrum Dydaktyczne (ul. Księcia Trojdena 2a).



Celem lektoratu jest nauka języka specjalistycznego, czyli kształcenie sprawności

językowych pozwalających na:

• umiejętność udzielania pacjentom informacji o produktach leczniczych

w języku angielskim,

• rozumienie i relacjonowanie tekstów i wypowiedzi o tematyce

specjalistycznej,

• umiejętność formułowania własnych wypowiedzi w języku angielskim

na tematy zawodowe.

Wymogiem wstępnym jest znajomość języka angielskiego na poziomie B1+

w odniesieniu do skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ).

Absolwent farmacji powinien posługiwać się językiem obcym na poziomie biegłości C1

wg skali ESOKJ oraz językiem obcym specjalistycznym z zakresu farmacji.

Program nauczania

Słowotwórstwo medyczne w języku angielskim.

Praca farmaceuty: opis zawodu.

Układy: budowa i funkcje.

Choroby i ich objawy.

36

Leki: grupy, postacie, drogi podania, reakcje niepożądane.

Ulotka informacyjna dla pacjenta.

Pytania pacjenta i odpowiedzi farmaceuty dotyczące leku.

Fragmenty artykułów z pism specjalistycznych dla farmaceutów.

Metody organizacji pracy

Lektorat języka angielskiego obowiązuje wszystkich studentów I roku Wydziału

Farmacji.

Ćwiczenia odbywają się w wymiarze rocznym 60 godzin (w semestrach: zimowym

i letnim, po 30 godzin lekcyjnych w każdym semestrze; 1 ćwiczenia 90-minutowe

tygodniowo).

Forma kontroli i ocena wyników nauczania

Podstawę zaliczenia każdego semestru stanowią: udział we wszystkich zajęciach

(30h/semestr) lub zaliczenie ewentualnych nieobecności (maksymalnie 2/semestr

wg Regulaminu SJO), pozytywne oceny z testów pisemnych (semestralnego

i końcowego, obejmującego semestr zimowy oraz letni) i prezentacja opracowanego

samodzielnie tekstu o tematyce specjalistycznej. Student ma obowiązek zgłosić się

na testy pisemne w wyznaczonym terminie – w przypadku niestawienia się

w wyznaczonym terminie, bądź niezaliczenia testu, studentowi przysługują dwa terminy

poprawkowe.

Ocena końcowa po 60 godzinach ćwiczeń: zal. (ocena) / nzal

Piśmiennictwo

Zajęcia prowadzone są w systemie autorskim, z wykorzystaniem podręczników

oraz materiałów własnych opracowanych na podstawie podręczników specjalistycznych,

artykułów z czasopism specjalistycznych i bieżącej prasy oraz źródeł internetowych.

37

JĘZYK ŁACIŃSKI

Jednostka prowadząca kształcenie

Studium Języków Obcych

Centrum Dydaktyczne

ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa

[email protected], , tel. 22 5720863

www.sjo.wum.edu.pl

Kierownik jednostki: dr Maciej Ganczar

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Beata Olędzka

Forma prowadzonych zajęć

Ćwiczenia - 45 godzin (30 godzin w I semestrze i 15 godzin w II semestrze)

Liczba punktów ECTS: 4

Forma zaliczenia przedmiotu

1. Lektorat kończy się zaliczeniem lub zaliczeniem na ocenę i egzaminem w zależności

od nauczanego języka oraz kierunku studiów.

2. Przedmiotem nauczania jest język specjalistyczny, dostosowany do potrzeb

zawodowych przyszłych absolwentów.

3. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział w zajęciach, pozytywne oceny

uzyskane z kolokwiów cząstkowych oraz pisemnego sprawdzianu końcowego

i prezentacji w przypadku języków nowożytnych.

4. W przypadku nieobecności:

- dwie nieobecności w semestrze – obie należy zaliczyć w terminie do dwóch tygodni

od daty nieobecności



http://www.sjo.wum.edu.pl/

http://www.sjo.wum.edu.pl/

38

- trzy nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest napisać podanie

do kierownika SJO z prośbą o umożliwienie odrobienia i zaliczenia trzeciej

nieobecności w trybie indywidualnym

- cztery i więcej nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest do powtarzania

semestru (w wypadku pobytu w szpitalu lub długotrwałej choroby potwierdzonej

zwolnieniem lekarskim student może ubiegać się o zgodę na zaliczanie nieobecności

w sesji poprawkowej).

5. Student ma obowiązek zgłosić się na pisemny sprawdzian zaliczający semestr

w wyznaczonym terminie. W przypadku niestawienia się, bądź niezaliczenia

sprawdzianu, studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy ustalony przez

prowadzącego. Sprawdzian poprawkowy należy zaliczyć nie później niż przed

rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej. W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi

przysługuje drugi termin poprawkowy zgodnie z regulaminem studiów. Student

otrzymuje wpis do indeksu od wykładowcy i potwierdza go u kierownika

lub koordynatora zespołu wykładowców SJO. Potwierdzenia nie wymagają oceny

wpisywane do e-indeksu.

6. Student ubiegający się o zwolnienie z lektoratu (przepisanie oceny) powinien złożyć

stosowne podanie do kierownika SJO w pierwszym tygodniu zajęć. Studentom

pierwszego roku oceny nie będą przepisywane.

7. Forma egzaminu podana jest do wiadomości studentów w przewodniku dydaktycznym

dla danego kierunku i roku studiów.

8. Posiadanie certyfikatu z języka obcego, oceny z lektoratu na innym kierunku studiów

w WUM lub innej uczelni nie zwalnia z uczęszczania na zajęcia przewidziane

programem studiów na aktualnym kierunku studiów.

9. Sprawy nieuregulowane niniejszym regulaminem będą rozstrzygane indywidualnie

przez kierownictwo SJO.

39

Forma zaliczenia przedmiotu

Kolokwium pisemne – pytania otwarte opisowe. Zaliczenie z oceną.

Kryteria oceniania

2,0 (ndst) poniżej 60%

3,0 (dost) 60%-69,99%

3,5 (ddb) 70%-79,99%

4,0 (db) 80%-85,99%

4,5 (pdb) 86%-90,99%

5,0 (bdb) 91%-100%

Cele kształcenia

Nauka języka łacińskiego ma zapewnić studentowi opanowanie podstaw gramatyki w stopniu

pozwalającym na prawidłowe posługiwanie się terminami medycznymi i farmaceutycznymi

oraz opanowanie określonego słownictwa w zakresie botaniki, farmakologii, anatomii, patofizjologii,

mikrobiologii, parazytologii oraz chemii. Wiadomości nabyte podczas lektoratu są przydatne

w późniejszej praktyce farmaceutycznej, zwłaszcza w prawidłowym realizowaniu i rozumieniu

recept.

Tematy zajęć

1. Alfabet, wymowa, akcent, iloczas. Ćwiczenia w poprawnym czytaniu i akcentowaniu.

2-3. Nazwy roślin. Rodziny roślin. Rzeczownik i przymiotnik łaciński. Związek zgody.

3-4. Części roślin. Nominativus i genetivus singularis i pluralis rzeczownika i przymiotnika.

Związek rządu.

5-6. Nazwy i postaci leków i preparatów leczniczych. Stopniowanie przymiotników.

7-8. Drogi podania leków. Wyrażenia przyimkowe. Przedrostki łacińskie i greckie.

Accusativus i Ablativus.

9-10. Terminologia anatomiczna. Deklinacja III rzeczownika i przymiotnika.

11-12. Wprowadzenie do języka greckiego. Podstawowe wyrazy łacińsko-grecko-polskie

w terminologii farmaceutycznej i medycznej. Grecka deklinacja I i II w języku łacińskim.

13-14. Terminologia kliniczna. Przyrostki łacińskie i greckie.

15-16. Nazwy bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów.

17. Czasownik jako podstawa słowotwórcza terminów farmaceutycznych i medycznych.

Participia.

18. Recepta.

19. Łacińskie mianownictwo chemiczne. Liczebnik.

40

20. Podsumowanie materiału.

21. Test zaliczeniowy.

22-23. Poprawa testu.

Literatura obowiązkowa

Olędzka Beata, Szymańska-Budzińska Anna: Język łaciński dla farmaceutów. Warszawa: MediPage

2019.

Literatura uzupełniająca

Dąbrowska Barbara, Podręczny słownik medyczny łacińsko-polski i polsko-łaciński, Warszawa:

Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2005.

41

MATEMATYKA

KATEDRA FARMACJI FIZYCZNEJ I BIOANALIZY

ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ

PRACOWNIA MATEMATYCZNA

02-097 WARSZAWA, ul. Żwirki i Wigury 61, ZIAM pokój 30

Kierownik Katedry: prof. dr hab. Piotr Wroczyński

Kierownik Zakładu: dr hab. Dariusz Maciej Pisklak

Kierownik Pracowni: dr Justyna Kurkowiak

Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na stronie Zakładu Chemii

Fizycznej w zakładce Informacje dla studentów.

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr Justyna Kurkowiak

Roczny wymiar zajęć dla studentów

I semestr: wykłady 15 godz., seminaria 30 godz.


Matematyka jest jednym z podstawowych narzędzi opisu zjawisk przyrodniczych, a w

szczególności fizycznych, chemicznych i biologicznych. Użycie języka matematyki, tj. ustalenie

modelu matematycznego zjawiska, umożliwia w konsekwencji zastosowanie metod

matematycznych do badania zjawiska, rozwiązanie zagadnień z nim związanych jak również

poprawną i ścisłą interpretację otrzymanych wyników. Program matematyki obejmuje pojęcia

rachunku różniczkowego i całkowego.

PROGRAM NAUCZANIA

WYKŁADY

• Funkcje liniowe, wielomianowe, wymierne, wykładnicze i logarytmiczne w farmacji;

• Funkcje trygonometryczne;

• Ciągi liczbowe. Liczba e. Granice funkcji;

• Pochodne funkcji. Zastosowania pochodnych

• Funkcje wielu zmiennych, pochodne cząstkowe, różniczka zupełna;

• Całki nieoznaczone;

42

• Całki oznaczone. Zastosowania;

• Równania różniczkowe.

SEMINARIA

• Funkcje: kwadratowa, wielomianowa, wymierna, wykładnicza w kontekście zastosowań

farmaceutycznych;

• Funkcja logarytmiczna i jej zastosowania w farmacji;

• Funkcje trygonometryczne;

• Granice ciągów liczbowych i funkcji;

• Pochodne funkcji;

• Zastosowania pochodnych;

• Pochodne cząstkowe, różniczka;

• Całki nieoznaczone;

• Całki oznaczone;

• Całka oznaczona w obliczaniu pól obszarów płaskich;

• Równania różniczkowe.


1. W ciągu semestru student ma możliwość zdobycia od 0 do 100 punktów za:

• 5 kartkówek (od 0 do 6 pkt każda)

• dwa kolokwia (od 0 do 35 pkt)

2. Przedmiot zalicza uzyskanie co najmniej 60 pkt.

• Terminy kolokwiów zostaną ustalone na początku semestru przez Radę Pedagogiczną

w porozumieniu z przedstawicielami studentów.

• Kolokwiów i kartkówek nie można poprawiać.

• Dla osób, które nie uzyskają zaliczenia zostanie wyznaczony dodatkowy termin kolokwium

z całości materiału w trakcie sesji poprawkowej.

KRYTERIA ZALICZENIA

ocena kryteria

2,0 (ndst) 0 ÷ 59,5

3,0 (dst) 60 ÷ 67,5

3,5 (ddb) 68 ÷ 75,5

4,0 (db) 76 ÷ 83,5

4,5 (pdb) 84 ÷ 91,5

5,0 (bdb) 92 ÷ 100

43

LITERATURA

1. Matematyka – skrypt dla studentów I roku Farmacji – wersja elektroniczna

2. Chmaj J.: Rachunek różniczkowy i całkowy. Teoria, przykłady, ćwiczenia. Wyd. II.

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.

44

PATOFIZJOLOGIA

ZAKŁAD FARMAKODYNAMIKI I PATOFIZJOLOGII

ul. Banacha 1B, 02-097 Warszawa; CePT (pokój FC02); tel.: (48) 22 116 61 61

Kierownik Zakładu: Dr hab. n. farm. Magdalena Bujalska-Zadrożny

Godziny przyjęć w sprawach studenckich: czwartek 13.00 – 14.00

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę:

dr Przemysław Kurowski, email: [email protected], tel. 22 116 61 69; -64

Roczny wymiar zajęć: wykłady - 30 godzin, seminaria - 15 godzin, ćwiczenia - 30 godzin.


Zajęcia dydaktyczne: miejsce odbywania zajęć dydaktycznych zostanie podane na stronie

internetowej Laboratorium Fizjologii i Patofizjologii Człowieka CePT –

www.zfc.wum.edu.pl>Dydaktyka>Patofizjologia Człowieka


Celem nauczania patofizjologii jest poznanie mechanizmów zaburzeń czynnościowych

organizmu człowieka na poziomie molekularnym, komórkowym, tkankowym, narządowym

i systemowym. Zakres nauczania obejmuje układ nerwowy, krążenia, oddechowy,

pokarmowy, moczowy i hormonalny człowieka. W trakcie nauczania podkreślane będą

zagadnienia związane z zaburzonymi mechanizmami regulacyjnymi ustroju i zaburzonym

działaniem substancji biologicznie czynnych na komórki.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów:

16. Wstęp do patofizjologii. Patofizjologia komórki. Biologia nowotworów

17. Niedobory odporności: wrodzone i nabyte. Neurologia zakażeń HIV

45

18. Patofizjologia wybranych chorób neurozwyrodnieniowych (choroba Alzheimera,

zespoły otępienne, taupatie)

19. Patofizjologia małych neuroprzekaźników – dopaminy, serotoniny, noradrenaliny,

acetylocholiny (podłoże chorób psychiatrycznych)

20. Neurobiologia uzależnień

21. Patofizjologia układu pokarmowego ze szczególnym uwzględnieniem etiologii,

patogenezy i patofizjologii wirusowego zapalenia wątroby. Etiologia i patogeneza

zapalenia trzustki

22. Fizjologia i patofizjologia bólu

23. Patofizjologia układu hormonalnego – etiologia, patogeneza i patofizjologia cukrzycy

24. Epidemiologia i podłoże molekularne nadciśnienia tętniczego

25. Patofizjologia zaburzeń hemodynamiki i rytmu serca. Diagnostyka zaburzeń

hemodynamicznych serca oraz diagnostyka zaburzeń rytmu serca

26. Patofizjologia wybranych chorób autoimmunizacyjnych (reumatoidalne zapalenie

stawów, toczeń rumieniowaty układowy)

27. Patofizjologia układu oddechowego

28. Patofizjologia funkcji nerek. Podział, przyczyny i mechanizmy patofizjologiczne

niewydolności nerek

29. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej

30. Patofizjologia hormonów płciowych

Tematy ćwiczeń/seminariów:

16. Patofizjologia krwi. Klasyfikacja i mechanizm powstawania niedokrwistości

niedoborowych i niedokrwistości aplastycznych, zaburzeń różnicowania elementów

morfotycznych krwi (białaczki, chłoniaki). Zaburzenia układu krzepnięcia

17. Patofizjologia stanu zapalnego. Komputerowa prezentacja procesu zapalnego

18. Patofizjologia układu ruchowego (uszkodzenia górnego i dolnego motoneuronu,

choroby jednostki ruchowej). Patofizjologia wybranych chorób układu

pozapiramidowego (choroba Parkinsona, choroba Huntingtona, drżenie samoistne)

19. Patofizjologia, objawy kliniczne chorób afektywnych, zespołu nadaktywności

psychoruchowej, stresu pourazowego

20. Patofizjologia wybranych zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego (padaczka,

zespoły otępienne, choroby demielinizacyjne). Choroby naczyniowe mózgu

46

21. Patofizjologia układu pokarmowego (molekularne podłoże choroby wrzodowej

żołądka i dwunastnicy; mechanizmy odpowiedzialne za powstawanie achalazji,

refluksu żołądkowo-przełykowego, choroby Leśniowskiego-Crohna, colitis ulcerosa)

22. Seminarium sprawdzające; podsumowanie omówionego materiału

23. Patofizjologia układu hormonalnego. Zaburzenia czynności wydzielniczej przysadki

mózgowej (gigantyzm, akromegalia, hiperprolaktynemia, choroba Cushinga).

Nadczynność i niedoczynność tarczycy. Zaburzenia funkcji kory i rdzenia nadnerczy

24. Patofizjologia układu krążenia. Miażdżyca naczyń. Nadciśnienie tętnicze pierwotne

i wtórne. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Zatorowość płuc. Demonstracje

filmowe koronarografii, angioplastyki

25. Patofizjologia serca cz. I. Niewydolność serca ostra i przewlekła; mechaniczne

wspomaganie pracy serca, opcje operacyjne leczenia niewydolności serca.

Demonstracje filmowe przykładów niewydolności serca i wad rozwojowych. Echo

serca, rezonans serca

26. Patofizjologia serca cz. II. Choroby mięśnia sercowego: kardiomiopatie, zapalenie

mięśnia sercowego. Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia. Demonstracja filmowa

aparatów do krążenia pozaustrojowego. Demonstracja filmowa i wyjaśnienie zasady

działania defibrylatorów umieszczonych w miejscach publicznych

27. Patofizjologia układu oddechowego. Astma. Przewlekła obturacyjna choroba płuc

(POCHP). Ostra i przewlekła niewydolność oddechowa. Zespół snu z bezdechem.

Wpływ palenia papierosów na układ oddechowy. Choroba wysokogórska.

Demonstracje filmowe i symulacje komputerowe patomechanizmów obturacyjnych

bezdechów podczas snu.

28. Patofizjologia funkcji nerek (kłębuszkowe zapalenie nerek, zespół nefrytyczny,

zespół nerczycowy). Nadciśnienie nerkopochodne

29. Seminarium sprawdzające; podsumowanie omówionego materiału

30. Patofizjologia ciąży. Konflikt serologiczny, ciąża powikłana cukrzycą, nadciśnieniem

tętniczym w ciąży, schorzenia wątroby w ciąży

REGULAMIN ZAJĘĆ STUDENCKICH

12. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń i dopuszczenia do egzaminu z przedmiotu jest

zaliczenie wszystkich zajęć dydaktycznych. Maksymalna ilość usprawiedliwionych

nieobecności (zwolnienie lekarskie lub karta informacyjna ze szpitala) w ciągu

47

semestru - 2. Usprawiedliwione nieobecności na zajęciach należy zaliczyć u asystenta

prowadzącego zajęcia. Zaliczanie przedmiotu i przystąpienie do egzaminu

w przypadku braku usprawiedliwienia nieobecności lub przy większej liczbie

nieobecności usprawiedliwionych jest uzależnione od decyzji Dziekanatu.

13. Studenci zobowiązani są do odbywania zajęć we własnych grupach dziekańskich.

Odrabianie zajęć z inną grupą jest ograniczone do sytuacji wyjątkowych i możliwe

w uzasadnionych przypadkach po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody kierownika

Zakładu.

14. Adiunkci Zakładu prowadzą dyżury dydaktyczne, w wyznaczonych godzinach,

w trakcie których studenci mogą uzyskać dodatkowe informacje oraz odbyć

konsultacje dotyczące zajęć z przedmiotu.

15. Studenci są zobowiązani do przygotowania się do aktualnych zajęć, aby w pełni

wykorzystać czas ćwiczeń i seminariów. Stopień przygotowania do ćwiczeń

i seminariów może być sprawdzany w formie pisemnej (test lub pytania otwarte).

Każdy student w trakcie semestru jest zobowiązany do przygotowania prezentacji

z zadanego artykułu naukowego i zagadnienia dotyczącego danego tematu ćwiczeń.

16. W semestrze zostaną przeprowadzone dwa seminaria sprawdzające w formie

pisemnej (test).

17. Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń i seminariów

oraz uzyskanie pozytywnej oceny z 2 seminariów sprawdzających.

18. Studenci, którzy nie uzyskali zaliczenia ćwiczeń i seminariów w celu dopuszczenia

do egzaminu muszą zaliczyć kolokwium wyjściowe.

19. Studenci, którzy zaliczyli zajęcia dydaktyczne i uzyskali średnią ocenę z seminariów

sprawdzających co najmniej 4.5 i mogą przystąpić do egzaminu w terminie zerowym

po uprzednim uzgodnieniem terminu egzaminu z sekretariatem Zakładu.

20. Egzamin z przedmiotu w pierwszym terminie odbywa się w sesji zimowej w formie

testowej.

21. W czasie testów obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych

i fotografowania książeczek testowych i kart odpowiedzi.

48

LITERATURA

Literatura obowiązkowa:

1. Sławomir Maśliński, Jan Ryżewski: „Patofizjologia” tom 1-2, PZWL, Warszawa

2012, wyd. 4

2. Ivan Damjanov, red. wyd. pol. Andrzej Bręborowicz, Piotr Thor, Maria Winnicka:

„Patofizjologia”, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2010, wyd. 1

3. Anna M. Badowska-Kozakiewicz: „Patofizjologia człowieka”, PZWL, Warszawa

2013, wyd. 1

Literatura uzupełniająca:

1. Jan W. Guzek: „Patofizjologia człowieka w zarysie”, PZWL, Warszawa 2015, wyd. 1

2. Stefan Silbernagl, Florian Lang, (red. pol.) Barbara Malinowska, Anna Hryniewicz,

Hanna Kozłowska: „Atlas Patofizjologii”. MedPharm, Wrocław 2011, wyd. 1

KOŁO NAUKOWE

Przy Zakładzie Farmakodynamiki i Patofizjologii działa Studenckie Koło Naukowe

CEREBRUM (https://cerebrum.wum.edu.pl/). Opiekunem naukowym koła

jest Pan dr Przemysław Kurowski, email: [email protected],

tel.: 22 116 61 69; -64.

49

PRZYSPOBIENIE BIBLIOTECZNE

BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU

MEDYCZNEGO

02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. (0 22) 116 60 03, 116 60 08


www.biblioteka.wum.edu.pl

Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata


Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata

godziny przyjęć: wt., czw. 10.00-15.00

Cel nauczania i zakres przedmiotu: przygotowanie do samodzielnego i efektywnego

korzystania z usług i zasobów Biblioteki Uczelnianej oraz kształtowanie umiejętności

wyszukiwania informacji o zbiorach bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu

informacyjnego biblioteki. Uświadomienie korzyści wynikających z sięgania po zasoby

i usługi bibliotek naukowych oraz uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia

i rozwoju zawodowego.

Treści programowe:

1. Organizacja systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni

2. Zakres działania jednostek usługowych Biblioteki Głównej

3. Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej – rodzaje gromadzonych dokumentów

i ich wartość informacyjna

4. Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem katalogów w wersji tradycyjnej i online

5. Charakterystyka zasobów i rodzaj usług świadczonych przez biblioteki naukowe

na terenie Warszawy

6. Strona www biblioteki – serwis informacyjny prezentujący zasoby i usługi Biblioteki

Uczelnianej

Metody organizacji pracy: szkolenie online

Formy kontroli i ocena wyników nauczania: podstawą zaliczenia przedmiotu

jest uzyskanie z testu wielokrotnego wyboru 67% poprawnych odpowiedzi (zaliczenie

na ocenę).

http://www.biblioteka.wum.edu.pl/

http://www.biblioteka.wum.edu.pl/



50

PSYCHOLOGIA Z SOCJOLOGIĄ

ZAKŁAD EPIDEMIOLOGII

02-007 Warszawa, ul. Oczki 3, tel. 22-629-02-43

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Józef Knap

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. hum. Cecylia Łabanowska

Przedmiot obejmuje 15 godzin wykładów.

Wykłady odbywają się w Sali Koskowskiego, Wydział Farmacji.


CEL NAUCZANIA:

■ Zapoznanie studentów z wybranymi prawidłowościami i mechanizmami

psychologicznymi dotyczącymi ludzkiej psychiki i zachowań.

■ Umożliwienie studentom przyswojenia podstawowych pojęć pozwalających opisywać

i rozumieć złożone zachowania własne i innych ludzi.

■ Pobudzenie refleksji nad możliwościami spożytkowania wiedzy psychologicznej

i socjologicznej dla lepszego rozumienia ludzi i radzenia sobie w trudnych sytuacjach

życiowych.

Tematyka wykładów:

1. Jak myślimy o świecie społecznym? Schematy poznawcze i heurystyki. Zmiany

schematów. Błędy w myśleniu potocznym (efekt pierwszeństwa, dysonans

poznawczy, efekt fałszywej powszechności, wpływ norm i miejsca w strukturze

społecznej). Sądy o przyczynach. Korelacje pozorne. Samospełniające się proroctwa.

Charakterystyka wiedzy potocznej a naukowej. Specyfika nauk o człowieku.

Wyjaśnianie a przewidywanie.

2. Kim jesteśmy? Ważność „ja” dla jednostki. Rola samooceny. Motywy związane ze

strukturą „ja” (autowaloryzacja, autoweryfikacja, samopoznanie, samonaprawa).

Źródła „ja”. Podstawowe elementy struktury społecznej. Konsekwencje odgrywania

ról społecznych. Role a tożsamość jednostki. Socjalizacja. Osobowość zintegrowana.

Osobowość a porządek społeczny.

3. Czy jesteśmy altruistami? Biologiczna a społeczna geneza zachowań prospołecznych.

Socjobiologia. Teoria wymiany społecznej. Teoria empatii. Typy zachowań

prospołecznych. Działanie norm społecznych. Sytuacyjne determinanty zachowań

prospołecznych (płeć, obecność innych osób, autokoncentracja, nastrój).

Przyjmowanie pomocy a udzielanie pomocy.

4. Kiedy jesteśmy konformistami? Facylitacja społeczna. Pobudzenie psychiczne

a skutki oceny naszych działań. Działanie indywidualne a zespołowe. Tłum

i deindywiduacja. Konformizm informacyjny. Odmiany zbiorowości ludzkich.

Konformizm normatywny i publiczny. Grupy odniesienia. Typy identyfikacji z grupą.

Konformizm a cechy osobowości.

5. Jak kilku może wpływać na wielu? Typy wpływu społecznego. Podstawowe

mechanizmy ulegania i posłuszeństwa. Typy władzy. Bezreflesyjny konformizm

normatywny. Reguły psychologiczne sterujące przebiegiem ludzkiego zachowania

51

(wzajemności, zaangażowania i konsekwencji, społecznego dowodu słuszności,

lubienia i sympatii, niedostępności).

Techniki wywierania wpływu. Obrona przed manipulacją.

6. Jak podejmowane są decyzje w grupie? Typy zadań rozwiązywanych przez grupę.

Straty ponoszone w toku procesu decyzyjnego. Organizacja grupy. Style dowodzenia

grupą. Myślenie grupowe. Polaryzacja grupowa. Wpływ mniejszości na grupę.

Podziemny świat wzajemnych relacji. Kontekst społeczno-kulturowy.

7. Jak komunikować się efektywnie? Konflikt o sumie zerowej i konflikt motywów

mieszanych. Przyczyny niepowodzeń w komunikowaniu się. Modele efektywnej

komunikacji. Umiejętności związane z komunikowaniem się. Bariery wewnętrzne

i zachowania zakłócające słuchanie. Przyczyny zakłóceń komunikacji werbalnej.

Zachowania zakłócające przekaz informacji. Komunikacja niewerbalna i niespójność

przekazu. Strategie rozwiązywania konfliktów gdy komunikacja werbalna

jest możliwa i gdy nie jest.

OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z testu końcowego.

Zaliczenie odbywa się w terminie zatwierdzonym przez Radę Pedagogiczną. Test zawiera

pytania zamknięte i otwarte. Za każdą niepoprawną odpowiedź na pytanie zamknięte

jest odejmowany 1 punkt. Aby uzyskać ocenę pozytywną należy uzyskać 51% z możliwych

do uzyskania punktów.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

Podawana na końcu każdego z wykładów.

LITERATURA ZALECANA:

Wybrane rozdziały z następujących pozycji:

1. P. Sztompka: Socjologia, Wyd. „Znak”, Warszawa, 2002.

2. E. Aronson, T. Wilson, R. Akert: Psychologia społeczna, Wyd. Zysk i Sp-ka,

Warszawa, 2006.

3. G. Mietzel: Wprowadzenie do psychologii, Gdańskie Wydawnictwo

Psychologiczne, 2001.

52

STATYSTYKA

KATEDRA FARMACJI FIZYCZNEJ I BIOANALIZY

ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ

PRACOWNIA MATEMATYCZNA

02-097 WARSZAWA, ul. Żwirki i Wigury 61, ZIAM pokój 30

Kierownik Katedry: prof. dr hab. Piotr Wroczyński

Kierownik Zakładu: dr hab. Dariusz Maciej Pisklak

Kierownik Pracowni: dr Justyna Kurkowiak

Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na stronie Zakładu Chemii Fizycznej w zakładce Informacje dla studentów.

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr Justyna Kurkowiak

Roczny wymiar zajęć dla studentów

II semestr: wykłady 10 godz., ćwiczenia 30 godz.


Rozważane pojęcia i metody statystyki są ściśle powiązane z konkretnymi zagadnieniami pochodzącymi z nauk farmaceutycznych, medycznych, chemicznych i biologicznych. Nauczanie statystyki ma za zadanie przygotować studentów do wykorzystania nabytej wiedzy do badań statystycznych obserwacji i pomiarów, a także interpretacji wyników tych badań. Metody statystyki są szczególnie przydatne w pracy laboratoryjnej i badawczej na wyższych latach studiów. Program statystyki obejmuje pojęcia rachunku prawdopodobieństwa będące podstawą statystyki oraz pojęcia i metody statystyki.

PROGRAM NAUCZANIA

Wykłady

• Zdarzenia i prawdopodobieństwo.

• Zmienne losowe. Dystrybuanta zmiennej losowej. Wartość przeciętna i wariancja. Podstawowe rozkłady zmiennych losowych.

• Podstawowe pojęcia statystyki. Estymacja punktowa parametrów. Przedziały ufności.

• Testowanie hipotez

• Ogólne pojęcie regresji. Regresja liniowa. Analiza korelacji. Współczynnik korelacji.

Ćwiczenia:

• Obliczanie prawdopodobieństwa warunkowego i zupełnego. Wzór Bayesa.

• Rozkład i dystrybuanta zmiennej losowej. Wyznaczanie wartości przeciętnej i wariancji.

• Obliczanie prawdopodobieństw w rozkładach dwumianowym i Poissona.

• Rozwiązywanie zagadnień związanych z rozkładem normalnym.

• Statystyka opisowa. Organizacja danych. Szereg rozdzielczy. Wyznaczanie średniej, mediany, mody i wariancji z próby.

• Wyznaczanie przedziałów ufności dla wartości przeciętnej, wariancji i odchylenia standardowego.

53

• Testowanie hipotez o wartości przeciętne, wariancji i odchyleniu standardowym.

• Wyznaczanie prostej regresji. Wyznaczanie wartości prognozowanej. Badanie korelacji zmiennych losowych na podstawie prób.

• Obsługa pakietów statystycznych


1. W ciągu semestru student ma możliwość zdobycia od 0 do 100 punktów za:

• kartkówki (od 0 do 20 pkt)

• kolokwia (od 0 do 80 pkt)

2. Przedmiot zalicza uzyskanie co najmniej 60 pkt.

Terminy kolokwiów zostaną ustalone na początku każdego semestru przez Radę Pedagogiczną w porozumieniu z przedstawicielami studentów.

• Kolokwiów i kartkówek nie można poprawiać.

• Dla osób, które nie uzyskają zaliczenia zostanie wyznaczony dodatkowy termin kolokwium z całości materiału w trakcie sesji poprawkowej.

KRYTERIA ZALICZENIA

ocena kryteria

2,0 (ndst) 0 ÷ 59,5

3,0 (dst) 60 ÷ 67,5

3,5 (ddb) 68 ÷ 75,5

4,0 (db) 76 ÷ 83,5

4,5 (pdb) 84 ÷ 91,5

5,0 (bdb) 92 ÷ 100

LITERATURA

1. Chmaj J.: Statystyka – Ćwiczenia. Materiały w wersji elektronicznej.

2. Kurkowiak J.: Testy statystyczne. Materiały w wersji elektronicznej..

54

TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Katedra Farmacji Fizycznej i Bioanalizy

Zakład Chemii Fizycznej

Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej

02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel. 5720-950

Kierownik Katedry: Profesor dr hab. Piotr Wroczyński

Kierownik Pracowni: Dr Jarosław Bukowicki

Email: [email protected]

Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Jarosław Bukowicki - godziny konsultacji zostaną podane

na początku semestru.

Roczny wymiar zajęć: 15 godzin

• Ćwiczenia – 15 godz.

Miejsce ćwiczeń: pracownia komputerowa

Punkty ECTS - 1


Celem nauczania jest przygotowanie studentów do korzystania z komputerów i zasobów

Internetu. Studenci poznają obsługę komputerowych programów biurowych z pakietu Microsoft

Office i aplikacji przydatnych w farmacji. Program ćwiczeń umożliwia studentom praktyczne

opanowanie umiejętności samodzielnego napisania pracy dyplomowej, wykonania niezbędnych

obliczeń, zastosowania elementów statystyki do analizy danych i interpretacji obserwacji

oraz pomiarów w praktyce laboratoryjnej, przygotowania wykresów.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy ćwiczeń obejmują następujące zagadnienia:

I. Edytor tekstu MS Word

a) edycja tekstu – kopiowanie/przenoszenie/wklejanie

b) formatowanie tekstu – ustawienia stylu, marginesów, orientacji strony, akapity

c) listy numerowane, punktowe, symbole

d) tabulatory, tworzenie kolumn, style

e) tabele – wstawianie, scalanie komórek, style tabeli

f) podział dokumentu na sekcje, nagłówki i stopki, numeracja stron

g) tworzenie przypisów, spisu treści, podpisów tabel i rysunków, indeksy, kody pól

h) edytor równań matematycznych

i) rysowanie i wstawianie grafiki

j) tworzenie bibliografii

55

II. Arkusz kalkulacyjny MS Excel

a) wprowadzanie danych liczbowych i tekstu, formatowanie

b) tworzenie i edycja formuł

c) adresowanie względne, bezwzględne i mieszane w formułach

d) stosowanie sortowania i filtrowania danych, listy, konspekty

e) podstawowe zagadnienia oraz funkcje statystyczne

f) tworzenie i formatowanie wykresów

g) tabele i wykresy przestawne

Metody Organizacji Pracy:

Ćwiczenia odbywają się w grupach 10 osobowych – każdy student ma indywidualny dostęp

do komputera. Do prowadzenia zajęć wykorzystywany jest projektor multimedialny. Ćwiczenia

prowadzone są raz w tygodniu. Każde ćwiczenie poprzedzone jest krótkim wprowadzeniem

do tematu, po czym studenci wykonują samodzielnie zadania i projekty. Studenci korzystają z pakietu

MS Office.

FORMY KONTRTOLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Kontrola i ocena wyników nauczania przeprowadzana jest w formie kolokwium,

obejmującego większość elementów z realizowanego programu nauczania.

LITERATURA ZALECANA.

1. ABC MS Office 2016 PL, Adam Jaronicki, 2016,

2. Microsoft Word 2016. Krok po kroku, Lambert Joan, 2016,

3. Excel 2016 PL. Biblia, John Walkenbach, 2016,

56

WYCHOWANIE FIZYCZNE STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU WUM

02-109 Warszawa

ul. Księcia Trojdena 2C,

tel: ( 022) 57 20 528 oraz 57 20 529

[email protected]

Kierownik Studium: mgr Jerzy Chrzanowski

Przyjmuje: 1000 – 1200, wtorek 1000 – 1200;

Sekretariat Studium czynny w sprawach studenckich: poniedziałek, wtorek, czwartek,

piątek w godz. 900 – 1500 środa dniem bez interesanta, e-mail: [email protected],

Zastępca kierownika ds. dydaktycznych: mgr Kinga Klaś-Pupar

Przyjmuje: wtorek 1100 – 1300; piątek 1100 – 1300

Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń

Punkty ECTS – 2


Kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu

do ludzkiego ciała, harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja

budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu

na bodźce fizyczne i psychiczne

( m.in. odporność na stres), zapoznanie z zasadami i metodologią programów

profilaktycznych

w stopniu umożliwiającym czynny udział w ich projektowaniu, wdrażaniu i realizacji.

PROGRAM NAUCZANIA

Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności fizycznej i umiejętności

ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości fizycznych i zdrowotnych oraz wyposażenie

w wiedzę z zakresu kultury fizycznej i wybranych zagadnień z fizjologii wysiłku sportowego

i rehabilitacji ruchowej. Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji

ruchowej, zwinności i gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej,

w tym „sportów całego życia” ( indywidualnych i zespołowych), zapewniających aktywne

uczestnictwo w kulturze fizycznej.


Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą

elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia

z Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w I i II semestrze, odbywają się przez 15 tygodni

dydaktycznych w wymiarze 2 godzin tygodniowo.

Studenci mogą wybrać interesującą ich formę zajęć, aktualny plan, wykaz obiektów oraz system

zapisów - za pośrednictwem strony internetowej: http://www.zapisywf.wum.edu.pl/


1. Student przestrzega regulamin obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania

fizycznego i posiada regulaminowy strój sportowy.





http://www.zapisywf.wum.edu.pl/

http://www.zapisywf.wum.edu.pl/

57

2. Studenci zwolnieni przez lekarza z zajęć wychowania fizycznego ze względu na stan zdrowia

są obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji

ruchowej lub technik relaksacyjnych w Studium Wychowania Fizycznego WUM.

3. Podstawowym kryterium zaliczenia przedmiotu przez studenta jest 80% frekwencja

na zajęciach (nie mniej niż 12 zajęć w semestrze), oraz zaliczenie sprawdzianów

w wybranych dyscyplinach rekreacyjno-sportowych.

PIŚMIENNICTWO OBOWIAZKOWE

Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane

na pierwszych zajęciach.

PIŚMIENNICTWO ZALECANE

Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane

na pierwszych zajęciach.

WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY · Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek ... ludzkiego,...

Documents

Transcript of WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY · Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek ... ludzkiego,...