WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ...

31
1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jaroslaw B. Ćwikla Jaroslaw B. Ćwikla CMKP i CSK MSWiA Warszawa CMKP i CSK MSWiA Warszawa www.snm.org www.eanm.org www.rakowiak.pl [email protected]

Transcript of WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ...

Page 1: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

1

WYBRANE ELEMENTY

DIAGNOSTYKI

RADIOIZTOPOWEJ

Jarosław B. ĆwikłaJarosław B. Ćwikła

CMKP i CSK MSWiA WarszawaCMKP i CSK MSWiA Warszawa

• www.snm.org

• www.eanm.org

• www.rakowiak.pl

[email protected]

Page 2: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

2

SCYNTYGRAFIA PERFUZYJNA I WENTYLACYJNA PŁUC

• Głównym wskazaniem do wykonania scyntygrafii

perfuzyjnej i wentylacyjnej płuc (VQ scan) jest:

– podejrzenie zatorowości;

– ocena regresji zmian po przebytej zatorowości.

• Inne mniej częstsze wskazania to:

– Ocena przedoperacyjnej czynności miąższu płucnego;

– Ocena przeszczepionego płuca;

– Przecieki prawo-lewe przy wadach serca.

SCYNTYGRAFIA PŁUC (VQ scan) SPECT

• Poprawa czułości badania w przypadku prawidłowego obrazu TK i klinicznym

podejrzeniu zatorowości (55% dodatni SPECT w 38% potwierdzony klinicznie);

• Znaczenie obecności skrzeplin przyściennych w badaniu TK, 50% chorych z

takim rozpoznaniem TK, ma zaburzenia perfuzji widoczne w badaniu SPECT;

• Znacząco podwyższa czułość badania w porównaniu do badania planarnego w

ocenie zmian subsegmentalnych >90%;

• Znacząco podwyższa czułość rozpoznania PE dotyczącą seg. Podstawnych;

Page 3: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

3

SCYNTYGRAFIA KOŚCISCYNTYGRAFIA KOŚCI

WSKAZANIA ONKOLOGICZNEWSKAZANIA ONKOLOGICZNE

• Pierwotne guzy kości (mięsak Ewing’a, osteosarcoma);

• Ocena rozległości (ang. staging) choroby nowotworowej w

kierunku obecności przerzutów do kości;

• Odpowiedź na leczenie chemiczne;

• Follow-up guzów pierwotnych oraz przerzutów do kości przy

chorobach uogólnionych;

• Dystrybucja osteoblastycznej aktywności przed planowaną terapią

paliatywną przerzutów do kości za pomocą (89Sr, 153Sm-EDTMP,

186Re-HEDP).

Page 4: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

4

Page 5: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

5

SCYNTYGRAFIA KOŚCISCYNTYGRAFIA KOŚCI

WSKAZANIA NIEONKOLOGICZNE

• Złamania utajone (k. łódeczkowata, zmiany przeciążeniowe, shin splints);

• Złamania patologiczne;

• Martwica awaskularna, choroba Perthesa, inne martwice awaskularne dzieci,

dorosłych;

• Artritis i artropatie (RZS, ZZSK, artropatie seronegatywne np. Reiter’a);

• Diagnostyka bólów kręgosłupa przy mało diagnsotycznym MR/TK np. zespół

zapalenia stawów międzywyrostkowych (ang. „facet joint syndrome”);

• Choroba Sudeck'a;

• Dysplazaja włóknista i inne zespoły wrodzone ;

Page 6: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

6

Page 7: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

7

SCYNTYGRAFIA KOŚCISCYNTYGRAFIA KOŚCI

WSKAZANIA NIEONKOLOGICZNE cd.

• Diagnostyka zespołów bólowych po przeszczepach protez stawowych

(biodro, kolano, etc);

• Infekcje/zapalania kości;

• Zawały kości;

• Ocena żywotności przeszczepów kostnych;

• Niewyjaśnione bóle kostne;

• Choroby metaboliczne (np. osteodystrofia nerkowa, płucna,

osteoporoza, choroba Pageta etc);

INFEKCJE KOŚCI INFEKCJE KOŚCI -- RADIOFARMACEUTYKIRADIOFARMACEUTYKI

• Standardowa scyntygrafia kości MDP 99mTc;

• „Leukoscan” 99mTc i pochodne p.ciała;

• Znakowane 99mTc fragmenty p.ciał;

• Znakowane 99mTc HMPAO leukocyty;

• Znakowane 111In Oxym leukocyty;

• 99mTc koloid siarczkowy;

• Cytrynian galu - Ga-67.

Page 8: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

8

SCYNTYGRAFIA SCYNTYGRAFIA 6767GaGa

• Diagnostyka infekcji/zapaleń:

– Zapalenia/infekcje kości i tkanek przyległych;

– Diagnostyka z wyboru w zapaleniu/infekcji

kręgosłupa;

– Diagnostyka obecności ropni (np. ropnie

międzypętlowe);

– Zapalenie/infekcja serca;

– Zapalenie/infekcja graftu.

Page 9: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

9

Page 10: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

10

SCYNTYGRAFIA SCYNTYGRAFIA 6767GaGa• Sarkoidoza;

• Gruźlica i atypowa gruźlica: płucna, węzłowa, kostna i

układu moczowego;

• inne śródmiąższowe zapalenia płuc;

• AIDS w obrębie klatki piersiowej oraz w obrębie j.

brzusznej:

– Pneumocystozowe zapalenie płuc - PCP, CMV, bakteryjne,

gruźlicze i atypowe zapalenie płuc;

– Mięsak Kaposiego i chłoniaki w przebiegu AIDS.

sarkoidoza

Page 11: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

11

Metody obrazowania ukrwienia, rezerwy

wieńcowej i żywotności mięśnia serca:

W chwili obecnej rezerwa wieńcowa i żywotność mięśnia serca są

oceniane w badaniach SPECT, ECHO z próbą obciążeniową oraz PET

Page 12: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

12

SCYNTYGRAFIA PERFUZYJNA SERCA Z OCENA SCYNTYGRAFIA PERFUZYJNA SERCA Z OCENA

CZYNNOŚCIOWĄ CZYNNOŚCIOWĄ

• Nieinwazyjna ocena ukrwienia m. sercowego w wysiłku i

spoczynku;

• Charakterystyka wielkości, lokalizacji i odwracalności ognisk

niedokrwienia mięśnia LK;

• W nietypowych zawałach mięśnia sercowego lokalizuje strefę

niedokrwienia;

• Porównanie dystrybucji izotopu w wysiłku i spoczynku dostarcza

informacji o żywotności oraz o ogniskach niedokrwienia;

• W technice „bramkowej” dostarcza informacji o globalnym i

regionalnym ukrwieniu serca oraz o czynności serca (EF, przyrost

kurczliwości m. sercowego, etc).

OCENA REFLUXU ŻOŁĄDKOWOOCENA REFLUXU ŻOŁĄDKOWO--PRZEŁYKOWEGOPRZEŁYKOWEGO

WSKAZANIA

• Ocena jakościowa i ilościowa refluxu żołądkowo-

przełykowego;

• Ocena chorych z przepukliną rozworu przełykowego;

• Badanie dzieci (GER):

– astma;

– przewlekły nieżyt oskrzeli;

– zapalenie zachłystowe płuc.

Page 13: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

13

OCENA OPRÓŻNIANIA ŻOŁĄDKAOCENA OPRÓŻNIANIA ŻOŁĄDKA

WSKAZANIAWSKAZANIA

• Ocena opróżniania żołądkowego wraz z kalkulacją ilościową

stopnia opróżniania się żołądka;

• Ocena stopnia mechanicznego zaburzenia przechodzenia treści

żołądkowej do jelit;

• Ocena zaburzeń czynnościowych;

• Ocena czynności po zabiegach operacyjnych;

• Wymioty, nudności i utrata wagi o nieustalonej przyczynie.

OCENA KRWAWIENIA Z GÓRNEGO ODCINKA OCENA KRWAWIENIA Z GÓRNEGO ODCINKA

PRZEWODU POKARMOWEGOPRZEWODU POKARMOWEGO

• Wykrywanie oraz lokalizacja źródła krwawienia z przewodu

pokarmowego u chorych z aktywnym oraz przerywanym krwawieniem z

przewodu pokarmowego (aktywne krwawienie 0,3-0,5ml/min);

• Wykrywanie i lokalizacja wtórnej utraty krwi;

• Oznaczanie miejsc aktywnego krwawienia.

OCENA OBECNOŚCI UCHYŁKA MECKEL’AOCENA OBECNOŚCI UCHYŁKA MECKEL’A

•• Wykrywanie oraz lokalizacja uchyłka Wykrywanie oraz lokalizacja uchyłka Meckel’aMeckel’a

Page 14: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

14

BADANIE DYNAMICZNE WĄTROBY ORAZ BADANIE DYNAMICZNE WĄTROBY ORAZ

DRÓG ŻÓŁCIOWYCHDRÓG ŻÓŁCIOWYCH

WSKAZANIAWSKAZANIA

• Podejrzenie wycieku/zacieku żółci;

• Obecność przetoki;

• Podejrzenie torbieli dróg żółciowych i innych wad dróg

żółciowych np. atrezja;

• Podejrzenie ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego;

• Ocena dysfunkcji pęcherzyka żółciowego i dróg

żółciowych (np. dyskineza).

BADANIE DYNAMICZNE WĄTROBY ORAZ BADANIE DYNAMICZNE WĄTROBY ORAZ DRÓG ŻÓŁCIOWYCHDRÓG ŻÓŁCIOWYCH

• Ocena frakcji wyrzutowej pęcherzyka żółciowego;

• Ocena refluxu żółciowego do żołądka/przełyku;

• Ocena obstrukcji pętli jelitowej po operacji dróg żółciowych

oraz ich rekonstrukcji;

• Ocena znaczenia poszerzenia dróg żółciowych (obstrukcja).

Page 15: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

15

SCYNTYGRAFIA DYNAMICZNA NEREKSCYNTYGRAFIA DYNAMICZNA NEREK

• Ocena perfuzji nerek;

• Ocena GFR, ERPF;

• Ocena podzielonej funkcji nerek (lewa/prawa);

• Podejrzenie obecności obstrukcji oraz ocena znaczenia poszerzenia ukm w

USG;

• Ocena funkcji pęcherza;

• Skuteczności leczenia operacyjnego poprzednio rozpoznanej obstrukcji;

• Podejrzenie nadciśnienia naczyniowo-nerkowego (protokół

kaptoprylowy);

• Choroba refluxowa z wykorzystaniem cystografii mikcyjnej pośredniej

(MCUG);

• Czynności nerki przeszczepionej.

SCYNTYGRAFIA STATYCZNA NEREKSCYNTYGRAFIA STATYCZNA NEREK

• Obecność/podejrzenie zmian w obrębie warstwy miąższowej nerek;

• Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek;

• Obecność zmian w nerce po 6 m-cach od początku ostrego

odmiedniczkowego zapalenia nerek, wykrycie blizn pozapalnych;

• Detekcja towarzyszących zmian takich jak: podwójny ukm, mała nerka -

hipoplazja, dysplazja;

• Ocena nerki ektopicznej, nerki podkowiastej, pojedynczej nerki;

• Potwierdzenie niefunkcjonującej nerki w przebiegu wielotorbielowatości.

Page 16: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

16

BADANIE TARCZYCYBADANIE TARCZYCY

• Ocena charakteru wyczuwalnego guzka;

• Diagnostyka różnicowa u chorych z nadczynnością

tarczycy (wole miąższowe, wole guzowate);

• Ocena wielkości tarczycy;

• Badanie ektopowo położonej tkanki tarczycowej;

• Ocena wielkości wola zamostkowego;

• Różnicowanie podostrego i przewlekłego zapalenia

tarczycy z MGB;

• Ocena odrostów kikutów po operacji;

• Ocena zmian nowotworowych gromadzących jod.

BADANIE PRZYTARCZYCBADANIE PRZYTARCZYC• Lokalizacja gruczolaków przy nadczynności przytarczyc;

• Ocena hiperplazji przytarczyc;

• Ocena znaczenia powiększonej przytarczycy w badaniu

USG;

• Określenie lokalizacyjne „metaboliczne nadczynnej”

przytarczycy, przed planowanym zabiegiem operacyjnym;

• ocena ektopicznie położonych przytarczyc oraz

gruczolaków.

Page 17: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

17

LIMFOSCYNTYGRAFIALIMFOSCYNTYGRAFIA

• Diagnostyka różnicowa obrzęku limfatycznego od obrzęku żylnego,

śluzakowatego, tłuszczowego, czy obrzęku o innej etiologii;

• Ocena dróg drenażu chłonki;

• Identyfikacja węzła wartowniczego u chorych z czerniakiem, rakiem

sutka oraz chorych z rakiem narządów płciowych;

• Identyfikacja chorych z wysokim ryzykiem rozwinięcia obrzęku

kończyny górnej po operacji pachy z powodu raka piersi;

• Ocena ilościowa drenażu przez naczynia chłonne.

Page 18: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

18

Page 19: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

19

BADANIE PERFUZJI MÓZGUBADANIE PERFUZJI MÓZGUWSKAZANIAWSKAZANIA

• Ocena poprawy ukrwienia po zabiegu operacyjnym na tt. Szyjnych,

badanie przed zabiegiem z podaniem i.v. diamoxu ocena rezerwy koła

tętniczego mózgu;

• Ostra i przewlekła choroba udarowa;

– Ocena komplikacji, rokowanie oraz wybór strategii postępowania.

• Padaczka;

– Przedchirurgiczna lateralizacja oraz lokalizacja ognisk epileptycznych;

– Badania „Ictalne” (pogłębione o badanie międzynapadowe) wskazane w ocenie

skroniowych oraz pozaskroniowych ognisk padaczkorodnych, lokalizacja

przed zabiegiem chirurgicznym.

Page 20: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

20

BADANIE PERFUZJI MÓZGUBADANIE PERFUZJI MÓZGUWSKAZANIAWSKAZANIA

•• Otępienia;Otępienia;–– podejrzenia otępienia, diagnostyka różnicowa wczesnych postaci podejrzenia otępienia, diagnostyka różnicowa wczesnych postaci

otępienia;otępienia;

•• Urazy;Urazy;

–– ocena prognostyczna zmian, ocena prognostyczna zmian,

–– ocena zmian czynnościowych przy prawidłowym obrazie ocena zmian czynnościowych przy prawidłowym obrazie

morfologicznym;morfologicznym;

•• Zapalenia;Zapalenia;

–– Podejrzenie zapalenia mózgu, wirusowe Podejrzenie zapalenia mózgu, wirusowe encephalitisencephalitis (HSV), (HSV),

–– vasculitisvasculitis w twardzinie układowej, w układowym toczniu rumieniowatym w twardzinie układowej, w układowym toczniu rumieniowatym

(SLE (SLE -- systemicsystemic lupuslupus erythematosuserythematosus) etc, ) etc,

–– encefalopatii HIV etc.encefalopatii HIV etc.

•• Ocena śmierci mózgowej.Ocena śmierci mózgowej.

Page 21: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

21

CHOROBY NEURODEGENERACYJNECHOROBY NEURODEGENERACYJNE

• Potwierdzenie lub wykluczenie zaników neuronów

dopaminergicznych w z. parkinsonowskich;

• Wczesne ustalenie rozpoznania (choroba Parkinsona);

• Ocena ciężkości przebiegu choroby Parkinsona;

– Wykorzystanie presynaptycznego wiązania nośnika dopaminy 123I FP –

CIT (DaTSCAN)

– System dopaminergiczny – receptory;

• 5 typów receptora dopaminergicznego w zależności od działania;

• Ligandy D2 (różnicowanie atypowych postaci ch. Parkinsona);

• SPECT 123I iodobenzamide (IBZM).

123123I CITI CIT

DaTSCANDaTSCAN

123123I IBZMI IBZM

Transportery dopaminergiczne Ligandy receptora dopaminergicznego

Page 22: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

22

SCYNTYGRAFIA SCYNTYGRAFIA 6767Ga Ga -- ONKOLOGIAONKOLOGIA

• Obrazy 67Ga w chłoniakach

• Intensywne gromadzenie radioznacznika:

• rozlany chłoniak olbrzymiokomórkowy (włączając rozlany chłoniak

histiocytarny oraz nisko zróżnicowany chłoniak limfatyczny);

• chłoniaki wysokiego i średniego stopnia zróżnicowania, włączając

chłoniak Burkitt'a;

• Inne guzy gromadzące gal: rak płuca, guzy głowy i szyi,

rak wątrobowo-komórkowy, germ cell tumour,

neuroblastoma, mięsak, szpiczak mnogi oraz czerniak

złośliwy.

SCYNTYGRAFIA SCYNTYGRAFIA 6767Ga Ga -- ONKOLOGIAONKOLOGIA

Wskazania do scyntygrafii 67Ga w chłoniakach:

• Diagnostyka wstępna – obecność chłoniaka (ziarnica

złośliwa – HD i NHL).

• Ocena stadium zaawansowania choroby, szczególnie

cenne przed chemią;

• Odpowiedź na leczenie chemiczne, szczególnie w ziarnicy

złośliwej (HD);

• Prognostyka;

• Ocena wznowy w trakcie klinicznej obserwacji;

• Przeszacowanie restaging.

Page 23: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

23

DIAGNOSTYKA ONKOLOGICZNA DIAGNOSTYKA ONKOLOGICZNA -- SPECTSPECT99m99mTc MIBI, Tc MIBI, 99m99mTc Tc NeoSPECTNeoSPECT, , 201201Tl, Tl, 123123I IMTI IMT

• Poszukiwanie raka o nieustalonym punkcie wyjścia 99mTc MIBI;

• Ocena wznowy w guzach mózgu 201Tl, 99mTc MIBI, 123123I IMTI IMT;

• Scyntymammografia 99mTc MIBI;

• Guzy kości i tkanek miękkich 99mTc MIBI;

• Guzy głowy i szyi , 99mTc MIBI, 201Tl, 123I IMT;

• Ocena obecności i rozległości chłoniaków Ga-67;

• Ocena obecności i rozległości choroby - guz płuca 99mTc NeoSPECT;

• Ocena skuteczności chemoterapii i radioterapii w guzach 99mTc MIBI.

Page 24: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

24

SCYNTYMAMMOGRAFIA SCYNTYMAMMOGRAFIA –– WSKAZANIAWSKAZANIA

• Niejednoznaczna (nierozstrzygająca) mammografia i/lub USG;

• Gęste utkanie gruczołowe piersi przy braku zmian w USG;

• Palpacyjnie wyczuwalne zmiany, które nie są widoczne lub są

niejednoznaczne w badaniu mammograficznym i USG;

• Widoczne powiększone węzły chłonne w obrębie pachy z podejrzeniem

obecności raka o niewiadomym punkcie wyjścia;

• Piersi z wszczepionymi implantami;

• Zaburzenia architektoniki miąższu piersi w badaniach morfologicznych

szczególnie w MM i USG np. nasilone zmiany dysplastyczne – torbiele.

SCYNTYMAMMOGRAFIA SCYNTYMAMMOGRAFIA –– WSKAZANIAWSKAZANIA

• Wątpliwe mikrozwapnienia widoczne w MM bez zmian w USG;

• Ocena choroby wieloogniskowej czy wielosegmentowej;

• Ocena piersi po wcześniejszych jatrogennych instrumentacja z

zaburzeniem architektoniki miąższu i braku korelacji MM i USG;

• Ocena wznowy lokalnej regionalnej oraz ocena przerzutów odległych

przy braku rozstrzygnięcia w badaniu USG czy po operacji BCT i Mx;

• Ocena odpowiedzi na leczenie chemiczne w szczególności w postaci

lokalnie zaawansowanej przed planowanym leczeniem chirurgicznym

(neoadjuvant chemotherapy przy LABC).

Page 25: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

25

SCYNTYGRAFIA MIBG SCYNTYGRAFIA MIBG 131131IIWSKAZANIA ONKOLOGICZNEWSKAZANIA ONKOLOGICZNE

• Detekcja, lokalizacja, ocena rozległości oraz obrazowy follow-up guzów o typie

NET

– guz chromochłonny (pheochromocytoma), zwojak zarodkowy

(neuroblastoma), przyzwojak zarodkowy (ganglioneuroblastoma), zwojak

(ganglioneuroma), chemodektoma, parazwojak (paraganglioma), generalnie

paraganglioma-pheochromocytoma syndrome - PPS;

– rakowiak - odcinka środkowego prajelita (carcinoid);

– rak rdzeniasty tarczycy (MTC);

– guz z komórek Merkla (Merkel cell tumours);

– ocena odpowiedzi na leczenie 131I mIBG;

– potwierdzenie obecności guza o typie NET w zmianach o niewiadomym

pochodzeniu.

Page 26: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

26

SCYNTYGRAFIA MIBG SCYNTYGRAFIA MIBG 131131II

WSKAZANIA NIEONKOLOGICZNEWSKAZANIA NIEONKOLOGICZNE

Badanie scyntygraficzne rdzenia nadnerczy (hiperplazja);

Współczulne odnerwienie mięśnia sercowego;

Gruczoły ślinowe;

Płuca.

BADANIA KORY NADNERCZY NPBADANIA KORY NADNERCZY NP--59 59 131131II

WSKAZANIAWSKAZANIA

•Ocena lokalizacji i identyfikacji zaburzeń funkcjonowania kory nadnercza w

zespole Cushinga niezależnym od wydzielania ACTH.

•Ocena pierwotnego hiperaldosteronizmu oraz hiperandrogenizmu.

SCYNTYGRAFIA RECEPTORÓW SST SCYNTYGRAFIA RECEPTORÓW SST -- SRSSRS

WSKAZANIAWSKAZANIA

• zmiany sympatykomimetyczne nadnerczowe (rdzeń), guz chromochłonny,

paraganglioma, neuroblastoma, ganglioneurinoma, etc;

• sekrecyjne oraz niesekrecyjne NETWD, NECLM i NECHM, guzy trzustki

oraz guzy regionu żołądkowo-dwunstniczo-jelitowego (GEP), rakowiak,

gastrinoma, insulinoma, VIP-oma, ACTH-oma, somatystatynoma etc;

• rak rdzeniasty tarczycy MCT;

• inne guzy: rak piersi; czerniak złośliwy, chłoniaki, rak stercza, NSCLC,

mięsak, rak jasnokomórkowy nerki, zróżnicowany rak tarczycy,

astrocytoma (gwiaździak), oponiak, rak jajnika.

Page 27: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

27

KLINICZNE WSKAZANIA DO SRSKLINICZNE WSKAZANIA DO SRS

• NET i NEC, GEP-NET oraz inna lokalizacja oskrzelowe NET etc;

• ocena obecności receptorów przed planowanym leczeniem analogami

somatostatyny oraz znakowanymi radioizotopami analogami

somatostatyny;

• lokalizacja guzów pierwotnych i miejsc przerzutów, ocena rozległości

(staging and restaging);

• ocena progresji choroby u chorych ze znaną chorobą;

• ocena skuteczności leczenia chirurgicznego, ctx i radioizotopowego;

• przewidywanie odpowiedzi na tego typu leczenie.

Page 28: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

28

LECZENIE LECZENIE 131131I I -- TARCZYCATARCZYCA

WSKAZANIA NIEONKOLOGICZNE ( ZM. ŁAGODNE)WSKAZANIA NIEONKOLOGICZNE ( ZM. ŁAGODNE)

• Nadczynność tarczycy: MGB, wole wieloguzkowe nadczynne, pojedynczy

nadczynny guzek tarczycy;

• Nietoksyczne wole wieloguzkowe/rozlane wole miąższowe;

• Pooperacyjna ablacja pozostałego miąższu tarczycy po operacyjnym usunięciu

wola wieloguzkowego łagodnego;

WSKAZANIA ONKOLOGICZNEWSKAZANIA ONKOLOGICZNE

• Terapia pozostałej tkanki tarczycowej po operacyjnym usunięciu raka tarczycy;

• Leczenie przerzutów raka tarczycy;

• Terapia wznowy raka tarczycy lokalnej, regionalnej oraz przerzutów odległych.

SCYNTYGRAFIA CAŁEGO CIAŁA SCYNTYGRAFIA CAŁEGO CIAŁA 131131II

WSKAZANIA

Badanie wykonuje się w przypadku raka tarczycy w celu

zobrazowania ewentualnych przerzutów, wznowy lokalnej

oraz regionalnej.

Page 29: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

29

RADIOSYNOWEKTOMIARADIOSYNOWEKTOMIA• Radiosynowektomia (RS) oznacza leczenie poprzez

podanie dostawowe preparatów takich jak:

– krzemian/cytrynian 90Y (koloid),

– siarczek 186Re,

– cytrynian 169Er,

• Leczenie polega na zlikwidowaniu procesu zapalnego w

obrębie wewnątrzstawowej bł. maziowej w stawach

zawierających taką strukturę.

• Leczenie przynosi korzyść w 60-80% przypadków.

WSKAZANIA DO RADIOSYNOWEKTOMIIWSKAZANIA DO RADIOSYNOWEKTOMII

• Reumatoidalne zapalenie stawów;

• Hemolityczne zapalenie stawów;

• Spondyloartropatia (reaktywna i/lub łuszczycowa);

• Choroby zapalne stawów o innym podłożu np. Chorba

Lome’a;

• Nawracający wysięk stawowy o nieustalonej etiologii;

• Zapalenie stawów typu artropatii pirofosforanowej (ang.

calcium pyrophosphate dihydrate arthritis - CPPD);

Page 30: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

30

WSKAZANIA DO RADIOSYNOWEKTOMIIWSKAZANIA DO RADIOSYNOWEKTOMII

• Barwnikowe brodawczakowo-guzkowe zapalenie błony maziowej

(ang. pigmented villonodular synovitis - PNVS);

• Przetrwałe zapalnie wysiękowe po alloplastyce stawu, lub innych

zabiegach chirurgicznych w obrębie stawu;

• Zapalenie stawów niezróżnicowane (zapalenie stawów przebiegające z

zapaleniem bł. maziowej, pogrubieniem zapalnym maziówki oraz

wysiękiem;

• Zapalenie stawu z odkładaniem się wapnia (ang. calcium athritis).

PALIATYWNE LECZENIE BÓLÓW KOSTNYCH Z PALIATYWNE LECZENIE BÓLÓW KOSTNYCH Z

POWODU PRZERZUTÓW DO KOŚCIPOWODU PRZERZUTÓW DO KOŚCI

• Używane w przypadku leczenia paliatywnego przerzutów do kości przy

wystąpieniu więcej niż jednego miejsca przerzutowego o aktywności

osteoblastycznej;

• Chorzy którzy nie odpowiadają na standardowe leczenie środkami

p.bólowymi oraz na systemowe leczenie p.nowotworowe (chemoterapia

lub hormonoterapia).

– 89Sr (metastron),

– 153Sm lexidronam,

– 186 Re etidronate;

– 177Lu-EDTMP.

Page 31: WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ …rakowiak.pl/pliki/JAROSLAW_CWIKLA_CMKP_Med-Nucl-Radiol.pdf · 1 WYBRANE ELEMENTY DIAGNOSTYKI RADIOIZTOPOWEJ Jarosław B. Ćwikła CMKP

31

Dziękuję za uwagę