Wybrane aspekty analiz i strategii podmiotów gospodarczych ...pdf.helion.pl/e_c38s/e_c38s.pdf ·...

Wybrane aspekty analiz i strategii podmiotów gospodarczych we współczesnych czasach


1

Wybrane aspekty

analiz i strategii podmiotów gospodarzych

we wspó czesnych czasachł

Red. naukowa

Prof. dr hab. Jerzy Olszewski

Szczecin 2013


2

Tytuł monografii naukowej:


Redaktor Naukowy:

Prof. dr hab. Jerzy Olszewski UE w Poznaniu

Autorzy:

Dr Arkadiusz Malkowski Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie,

Dr Agnieszka Malkowska Uniwersytet Szczeciński w Szczecinie,

Dr Małgorzata Niklewicz – Pijaczyńska Uniwersytet Wrocławski,

Mgr Paulina Szulc Uniwersytet Gdański,

Mgr Agnieszka Rak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,

Mgr Wojciech Wojaczek,

Dr Elżbieta Twardowska Uniwersytet Łódzki,

Mgr Tomasz Buchwald Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu,

Mgr inż. Katarzyna Iwaniuk Akademia Górniczo-Hutnicza imienia Stanisława Staszica w Krakowie

Komitet Naukowy:

Prof. UG dr hab. Sylwia Pangsy- Kania

Prof. dr hab. Włodzimierz Szpringer

Prof. zw. dr hab. Jerzy Kisielnicki

Prof. UW dr hab. Grzegorz Karasiewicz

Prof. UZ dr hab. Arkadiusz Świadek Uniwersytet Zielonogórski

Prof. zw. dr hab. Andrzej Wiatrak Uniwersytet Warszawski

Recenzenci Naukowi:

Prof. zw. dr hab. Andrzej Wiatrak Uniwersytet Warszawski

Prof. UE dr hab. Andrzej Kaleta

Prof. UZ dr hab. Arkadiusz Świadek Uniwersytet Zielonogórski

Prof. zw. dr hab. Elżbieta Gołembska

Wydawca:

Wydawnictwo naukowe „Naukowe Wydawnictwo IVG”

www.wydawnictwoivg.pl e-mail: [email protected]

Miejsce i Rok Wydania: Szczecin 2013 rok

Printed in Poland by Naukowe Wydawnictwo IVG Szczecin 2013 rok © Groupivg.com Copyright 2013

All rights reserved. Published by arrangement with the original publisher Groupivg.com/ Wszelkie prawa

zastrzeżone. Żadna część niniejszej książki nie może być reprodukowana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek

sposób bez pisemnej zgody wydawcy.

Ark. druk. 8, str. 115, Format B-5 ebook 978-83-62062-67-6

http://www.wydawnictwoivg.pl/


3

Przedmowa

Prezentujemy Państwu nową książkę naukową pod tytułem „Wybrane Aspekty analiz

i strategii podmiotów gospodarczych we współczesnych czasach”. Książka prezentuje wiedzę

teoretyczną oraz praktyczną, stanowi prezentację badań, analiz, strategii oraz diagnoz

poświęconej problematyce wybranych aspektów z Nauk Zarządzania i Organizacji

podmiotami gospodarczymi we współczesnych czasach.

Książka naukowa została przygotowana przez Pracowników Naukowych głównie

z Wydziałów Nauk Ekonomii i Zarządzania w Polsce. Autorzy artykułów przedstawiają swoje

osiągnięcia naukowe, dzięki którym otrzymujemy ciekawe analizy, bogaty zasób wiedzy, także

nową wiedzę, jak i również nowe rozwiązania dotyczące szerokich aspektów wybranych

analiz i strategii podmiotów gospodarczych.

Nieobecne dotąd w publikowanych innych pozycjach wydawniczych niniejsze

badania naukowe mają charakter uwzględniający osiągnięcia badawcze wielu dyscyplin

naukowych, takich jak: ekonomii, zarządzania, systemów informacyjnych, innowacji.

Monografię naukową adresujemy praktycznie do wszystkich zainteresowanych

aspektami ekonomii i zarządzania. Jak i również dla tych, którym jest niezbędna nowa wiedza

z tego obszaru badawczego do kontynuacji dalszych badań naukowych.

Liczymy, że odnajdą Państwo w naszej książce „Wybrane Aspekty analiz i strategii

podmiotów gospodarczych we współczesnych czasach” inspiracje dla własnej praktyki

zawodowej oraz naukowej.

Słowa kluczowe:

zarządzanie rozwojem lokalnym, strategia zrównoważonego rozwoju, konkurencyjność, wieloletnia prognoza

finansowa, Internet, społeczności, Facebook, komunikacja marketingowa, wizerunek, konsument, klient, relacja,

lojalność, monopol, klastry, marka, innowacyjność pracowników, rozwój mieszkalnictwa, wsparcie unijne,

strategia, zarządzanie strategiczne, przewaga strategiczna, konkurencyjność, logistyka


4

Spis treści

Przedmowa 3

Dr Arkadiusz Malkowski Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Dr Agnieszka Malkowska Uniwersytet Szczeciński w Szczecinie

I Wieloletnia prognoza finansowa jako element budowania konkurencyjności

powiatu goleniowskiego– wyniki badań 7

Wprowadzenie 7

1.1 Cel i metoda badań 9

1.2 Wieloletnia Prognoza Finansowa 10

1.3 Wieloletnia Prognoza Finansowa w Powiecie Goleniowskim 12

1.4 Wyniki i dyskusja 14

Podsumowanie 18

The many years' financial prognosis as element of building the competitiveness

of the goleniowski district - the results of investigations 19

Bibliografia 19

Dr Małgorzata Niklewicz – Pijaczyńska Uniwersytet Wrocławski

II Monopol a wyłączność patentowa. Wybrane aspekty ekonomiczne i prawne 21

Wprowadzenie 21

2.1 Monopol w ujęciu ekonomicznym 22

2.2 Monopol w ujęciu prawnym– monopol patentowy 25

Podsumowanie 27

Bibliografia 29

Mgr Paulina Szulc Uniwersytet Gdański

III Rozwój klastrów w Polsce 30

Wstęp 30

3.1 Pojęcie i istota klastra 30

3.2 Korzyści funkcjonowania klastrów 32

3.3 Klastry w Polsce 33

3.4 Polityka klastrowa 36

Podsumowanie 37

Cluster Development in Poland 37

Bibliografia 37


5

Mgr Agnieszka Rak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

IV Social media – znaczenie w biznesie 39

Streszczenie 39

Wprowadzenie 39

4.1 Konsument w social media 40

4.2 Marka w social media 43

4.3 Obcowanie konsumentów z marką 44

4.4 Tworzenie więzi konsument– marka online 44

Podsumowanie 46

Social media– signification in business 46

Bibliografia 47

Mgr Wojciech Wojaczek

V Wpływ czynników poznawczych oraz innowacyjności na poziom intencji przedsiębiorczych

pracowników organizacji 49

Wprowadzenie 49

5.1 Przegląd literatury oraz opis modelu badawczego 50

5.2 Opis metody badawczej oraz statystyczna weryfikacja modelu 53

5.3 Interpretacja wyników badań 55

Podsumowanie 57

Bibliografia 58

Dr Elżbieta Twardowska Uniwersytet Łódzki

VI Wpływ środków unijnych na rozwój mieszkalnictwa w Polsce 60

Streszczenie 60

Wprowadzenie 60

6. 1 Uwarunkowania prawne 61

6.2 Stan mieszkalnictwa w Polsce 62

6.3 Udział środków unijnych w rozwoju mieszkalnictwa w Polsce w latach 2007-2013 63

6.4 Wsparcie unijne w nowej perspektywie na lata 2014-2020 66

6.5 Działania rozwojowe podejmowane na szczeblu samorządowym 68

6.6 Działania w zakresie rozwoju mieszkalnictwa w województwie łódzkim 69

Podsumowanie 70

Bibliografia 71


6

Mgr Tomasz Buchwald Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Mgr inż. Katarzyna Iwaniuk Akademia Górniczo-Hutnicza imienia Stanisława Staszica w Krakowie

VII Charakterystyka Oceny Cyklu Życia, opis i ocena oprogramowania wspomagającego na

przykładzie programu SimaPro 73

Streszczenie 73

Wstęp 73

7.1 Charakterystyka Oceny Cyklu Życia (LCA) 76

7.2 Charakterystyka oprogramowania SimaPro 78

7.3 Ocena oprogramowania i przykłady zastosowania 88

Podsumowanie i wnioski 90

Bibliografia 91

Mgr Tomasz Buchwald Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

VIII Logistyka w strategiach konkurencyjnych firm 93

Wstęp 93

8.1 Strategie firm a strategie logistyczne 83

8. 2 Decyzje logistyczne 95

Zakończenie 102

Bibliografia 103

Wykaz Bibliografii 104


7

Dr Arkadiusz Malkowski

Dr Agnieszka Malkowska

I

Wieloletnia prognoza finansowa jako element budowania konkurencyjności

powiatu goleniowskiego –wyniki badań

Słowa kluczowe: zarządzanie rozwojem lokalnym, strategia zrównoważonego rozwoju, konkurencyjność,

Wieloletnia Prognoza Finansowa

Wprowadzenie

Koniec XX i początek XXI wieku można nazwać przełomowym okresem w historii świata. Wyraźnie

zmienia się rzeczywistość, w której przychodzi funkcjonować państwom narodowym. Można wręcz

zaryzykować twierdzenie, że tworzony jest nowy porządek międzynarodowy.

Polskie regiony stoją przed głęboką, nieuchronną przemianą. W najbliższych latach czekają je często

niezwykle radykalne przeobrażenia, będące wynikiem wielu różnorodnych procesów. Zmianie ulega

postrzeganie takich procesów jak: globalizacja, regionalizacja. Zupełnie nowego znaczenia nabiera pojęcie

lokalizmu i rozwoju lokalnego. Według Borodo [2008, s. 39]. Rozwój lokalny jako specyficzna kategoria

rozwoju społeczno-gospodarczego nie jest czymś, co posiada długoletnią tradycję, ugruntowaną teorię

i metodologię oraz znaczący i jednoznacznie pojmowany, szczególnie w warunkach polskich, dorobek. Trudno

jednak powiedzieć, że jest czymś całkowicie nowym, bowiem zawsze w naturze działalności samorządowej,

samopomocowej, samoorganizującej, samokształceniowej i innej, tkwiły inicjatywy działań na rzecz miejsca

zamieszkania i społeczności lokalnych, a związane z poprawą bytu, wykorzystaniem zasobów, poszukiwaniem

efektywnych rozwiązań, nowoczesnych metod gospodarowania, itp. Nikt tych działań nie nazywał jednak

rozwojem lokalnym, a traktowane były one, co najwyżej, jako forma tzw. pracy organicznej.

Obserwując dynamikę wydarzeń na arenie międzynarodowej, a także silną tendencję do akcentowania

swojej konkurencyjności, także w skali lokalnej, zauważyć trzeba, iż zagadnienie rozwoju lokalnego straciło

swój pierwotny „lokalny charakter” i coraz częściej utożsamiane jest ze zjawiskiem budowania

konkurencyjności wykraczającej poza ramy lokalności. Niewątpliwie wpływ na to mają postępujące procesy

globalizacyjne, prowadzące do wzrostu konkurencji w skali światowej. Na konkurencyjność można spojrzeć

z wielu punktów widzenia. Dla Klasika [2001, s. 99-100] jest to przewaga nad innymi regionami będącą

wypadkową atrakcyjności oferty usługowej kierowanej do obecnych i potencjalnych użytkowników regionu,


8

którymi są mieszkańcy, firmy, inwestorzy, goście; jej źródłem jest nowoczesna infrastruktura materialna,

instytucjonalna i intelektualna regionu.

Proces globalizacji w nierozerwalny sposób związany jest także z pojęciem konkurencyjności. Mimo, że

zagadnienia związane z konkurencyjnością regionalną leżą u podstaw współczesnej ekonomii [Winiarski 1999,

s. 48] to nadal nie doczekało się ono ogólno akceptowalnej definicji. Wydaje się że zaproponowane przez

Winiarskiego ujęcie, wskazujące na konkurencyjność jako zdolność regionu do osiągnięcia sukcesu

w gospodarce rynkowej [Klamut 1999], najlepiej oddaje istotę tego pojęcia. Synonimem takiego sukcesu jest

osiągnięcie przewagi nad innymi regionami, poprzez wykreowanie podstaw trwałego i zrównoważonego

rozwoju. W konsekwencji współczesne podejście do globalizacji, wskazuje na doniosłą rolę jaką w tym procesie

regiony. M. Porter [2001] w swoich rozważaniach nad konkurencyjnością, stwierdził iż jest ona budowana

lokalnie

Jednocześnie coraz większa liczba autorów zaczęła dostrzegać fakt, że współczesna globalizacja nie

oznacza destrukcji lokalności. Pojawiła się nowa kategoria społeczno-ekonomiczna – glokalizacja. Jednym

z pierwszych, który to zauważył, był Roland Robertson, który uważał, iż zjawisko glokalizacji utożsamiać

należy z tymi wszystkimi procesami, które dotyczą lokalnych społeczności, w warunkach globalizacji, w tym

także wpływem i sposobem oddziaływania społeczności lokalnych na zjawisko globalizacji.

Bauman [2000] definiuje glokalizację, jako proces koncentracji kapitału i innych skutecznych środków

finansowych oraz proces koncentracji swobody poruszania się i działania. Glokalizacja w pewnym sensie

wymusza i jest wynikiem decentralizmu, wprowadzanego w państwach narodowych, w celu poprawy

efektywności sprawowania władzy państwowej, czy też bardziej efektywnego wykorzystania zasobów

drzemiących w społecznościach lokalnych.


9

1.1. Cel i metoda badań

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie istoty planowania strategicznego, opartego na stworzeniu

i realizacji Wieloletniej Prognozy Finansowej na przykładzie Powiatu Goleniowskiego. Artykuł ma charakter

empiryczny i opiera się na badaniach przeprowadzonych przez autorów na obszarze powiatu, będącego jednym

z najprężniej rozwijających się jednostek samorządowych w województwie zachodniopomorskim [Malkowski

i Malkowska 2011, s. 55-63]. Ważnym bodźcem skłaniającym do prowadzenia badań na tym obszarze, jest fakt,

iż powiat goleniowski jest jednym z powiatów przygranicznych. Rozwój strefy pogranicza polsko-niemieckiego

jest przedmiotem długoletnich badań autorów. Wynika z nich jasno, iż sam fakt przygranicznego położenia, nie

jest kluczowym czynnikiem rozwoju danej jednostki terytorialnej. Aby osiągnąć satysfakcjonujący społeczność

lokalną poziom rozwoju, oraz zdobyć przewagę konkurencyjną nad innymi regionami, niezbędne są działania

pro-rozwojowe podejmowane przez samorząd terytorialny. Dotyczą one szerokiego spektrum działań

i problemów, które jest w stanie podjąć jedynie samorząd terytorialny. Od jakości tych działań i zaangażowania

społeczności lokalnej, zależy rozwój jednostki terytorialnej jej konkurencyjność w ujęciu międzynarodowym,

w zdecydowanie większym stopniu, niż sam fakt posiadania np. dostępu do przejścia granicznego, obfitości

jezior i lasów, itp.

Przystępując do gromadzenia informacji dotyczących Wieloletniej Prognozy Finansowej (WPF),

przygotowano szczegółową ankietę diagnostyczną, umożliwiającą dokonanie rzetelnej oceny działań

goleniowskiego samorządu. Przeprowadzone we wrześniu 2011 roku badania ankietowe, realizowane były

w ramach prac nad stworzeniem Wieloletniej Prognozy Finansowej dla Powiatu Goleniowskiego. Dokumentu,

który w zamyśle jego twórców ma wprowadzić większą przejrzystość, a także większą racjonalność

wydatkowania środków publicznych.

Jednocześnie z badaniami ankietowymi prowadzono badania ilościowe, umożliwiające wnioskowanie

o całej populacji, w oparciu o wyniki uzyskane w trakcie badań na wybranej próbie. Równocześnie

z prowadzonymi badaniami na obszarze poszczególnych gmin tworzących powiat, umieszczono kwestionariusz

ankiety na stronie internetowej projektu tj. http://www.wpf-powiatgoleniowski.pl/ankieta-on-line.

Uzupełnieniem badań terenowych były także dwa spotkania z podmiotami życia społeczno-

gospodarczego, które odbyły się w siedzibie Starostwa Powiatowego w Goleniowie w dniu 30.09.2011

i 25.11.2011 roku. W trakcie spotkań istniała możliwość wypełnienia ankiety i podzielenia się swoimi opiniami

w zakresie WPF. W wyniku przeprowadzonych badań zgromadzono bogaty materiał badawczy w postaci 200

ankiet, obejmujących swoim zasięgiem cały obszar powiatu goleniowskiego. W badaniach wzięło udział 111

mężczyzn i 89 kobiet – ( zob. Tab. 1).


10

Tab.1 Podstawowe dane o badanej próbie

Płeć Goleniów Nowogard Stepnica Maszewo Przybiernów Osina RAZEM

Kobieta 38 19 13 14 13 14 111

Mężczyzna 32 12 12 12 13 8 89

RAZEM 70 31 25 26 26 22 200

Wiek Goleniów Nowogard Stepnica Maszewo Przybiernów Osina

15 – 18 lat 1 0 0 0 0 0 1

19 – 30 lat 15 8 10 6 10 9 58

31 – 50 lat 30 17 10 15 12 8 92

51 – 60 lat 16 5 5 4 3 4 37

powyżej 60 lat 8 1 0 1 1 1 12

Wykształcenie Goleniów Nowogard Stepnica Maszewo Przybiernów Osina

PODSTAWOWE 3 1 1 1 3 0 9

GIMNAZJALNE 4 0 0 0 1 0 5

ŚREDNIE 30 16 13 11 10 6 86

ZASADNICZE ZAWODOWE 7 3 3 4 7 7 31

WYŻSZE 25 11 8 10 5 9 68

Miejsce zamieszkania Goleniów Nowogard Stepnica Maszewo Przybiernów Osina

wieś 15 9 25 11 24 22 106

miasto 55 22 0 15 2 0 94

Źródło: badania własne

Najliczniejszą grupę wśród badanych stanowiły osoby w wieku 31-50 lat. Aż 43% ankietowanych stanowiły

osoby legitymujące się średnim wykształceniem, 16% deklarowało wykształcenie zawodowe, a 34% wyższe.

Spośród respondentów, 53% stanowili mieszkańcy wsi, a 47% zamieszkiwało miasta powiatu goleniowskiego.

Wybrana próba badawcza miała charakter losowy, choć ze względu na potrzebę dokonania badań we

wszystkich gminach powiatu goleniowskiego, zdecydowano o podziale ankiet w zależności od ilości

mieszkańców poszczególnych gmin. Tym samym udało się uzyskać wiarygodne i statystycznie istotne

informacje, dotyczące całego obszaru powiatu goleniowskiego.

1.2. Wieloletnia Prognoza Finansowa

Jedną z najnowszych, a jednocześnie najbardziej poważnych zmian przyjętych w ustawie o finansach

publicznych, było wprowadzenie nowego dokumentu i zarazem nowej jakości w publicznych finansach. Nowym

dokumentem, a zarazem nowym wyzwaniem dla wielu samorządów lokalnych, jest Wieloletnia Prognoza

Finansowa dla jednostki samorządu terytorialnego. W zamyśle ustawodawcy, dokument ten ma stać się

podstawą kształtowania polityki finansowej jednostek samorządu terytorialnego w dłuższej, niż dotychczas

perspektywie. Nowa jakość w finansach jednostek samorządu terytorialnego została wprowadzona w art. 122

ust. 2 ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. Wymusza ona na organach samorządowych

tworzenie dokumentów finansowych o charakterze strategicznym, które wyznaczać mają ramy finansowe

funkcjonowania jednostki samorządowej w perspektywie najbliższych lat. Ustawodawca wychodził z założenia,


11

iż uchwalenie WPF pozwoli samorządom bardziej racjonalnie gospodarować środkami, wprowadzi

zdecydowanie większą przejrzystość w finansach publicznych szczebla samorządowego, przyczyni się do

większej dyscypliny finansowej, pomoże samorządom w bardziej ostrożnym podejściu do wydatków

publicznych, a dodatkowo wprowadzi zasady od dawna promowane przez Unię Europejską. Okres

prognozowania dochodów i wydatków jednostki samorządu terytorialnego, według zapisów ustawy, nie może

być krótszy niż 3 lata.

Wprowadzony w 2009 roku wymóg planowania wieloletniego, także w zakresie finansów publicznych,

daje samorządom kolejne narządzie możliwe i konieczne do wykorzystania w nowoczesnym zarządzaniu

finansami publicznymi. Zalety strategicznego podejścia do finansów opisywane są w raportach zarówno Banku

Światowego, jak i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Planowanie wieloletnie jest

zazwyczaj kojarzone z poziomem budżetu centralnego, jako jeden z istotniejszych mechanizmów

racjonalizowania wyborów w polityce finansowej państwa [Stęszewski 2009].

Dobrze opracowana i przemyślana WPF staje się dla samorządu podstawą, nie tylko jego bieżącej

działalności, ale także wyznacza podstawy funkcjonowania w dłuższej perspektywie czasowej w tym

finansowania działań zmierzających do poprawy konkurencyjności jednostki terytorialnej. Nie chodzi tu

o dokument, który musi powstać, bo tak stanowi ustawa. WPF powinien stać się realnym narzędziem

zarządzania jednostką samorządu terytorialnego. Zapisy ustawy w art. 226, wskazują jednoznacznie, że WPF

musi być oparty na realnych przesłankach i określać dla każdego roku objętego prognozą przynajmniej:

- dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę

długu, gwarancje i poręczenia;

- dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki

samorządu terytorialnego;

- wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

- przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;

- przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego

oraz planowanego do zaciągnięcia;

- kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego;

Tworzenie planów strategicznych ma niezwykle głęboki sens. Trudno dziś znaleźć jednostkę samorządu

terytorialnego w Polsce, która nie miałaby doświadczeń związanych z procesem tworzenia, a następnie realizacji

Wieloletnich Planów Rozwoju, Wieloletnich Programów Inwestycyjnych, czy też długoterminowych strategii

rozwoju. Proces integracji Polski ze strukturami UE, wymusił na samorządach opracowywanie takich

dokumentów, które stawały się głównym dokumentem uwiarygodniającym starania się o dotacje z funduszy

przedakcesyjnych, czy następnie z funduszy strukturalnych. Trudno oczywiście jednoznacznie stwierdzić, czy

dokumenty te potrzebne były jedynie dla uzyskania środków unijnych. Przede wszystkim powinny one służyć

tworzeniu ram sprawnego zarządzania jednostkami samorządu i racjonalizacji wykorzystania potencjału, jaki

każda wspólnota samorządowa posiada. Plany strategiczne, w tym te o charakterze finansowym, pozwalają

Wybrane aspekty analiz i strategii podmiotów gospodarczych ...pdf.helion.pl/e_c38s/e_c38s.pdf ·...

Documents

Transcript of Wybrane aspekty analiz i strategii podmiotów gospodarczych ...pdf.helion.pl/e_c38s/e_c38s.pdf ·...