WOS-spr.pdf

Testypodsumowującedokażdegorozdziałupodręcznika„Dziśijutro.Część1i2”

1.Jaimojeotoczenie s.2•Test1•Test2•Kluczdotestów

2.Naródispołeczeństwo s.8•Test1•Test2•Kluczdotestów

3.Państwo s.14•Test1•Test2•Kluczdotestów

4.Mójudziałwżyciugospodarczym s.20•Test1•Test2•Kluczdotestów

5.Systempolitycznypaństwapolskiego s.26•Test1•Test2•Kluczdotestów

6.SamorządnaRzeczpospolita s.34•Test1•Test2•Kluczdotestów

7.Polskaiświat s.40•Test1•Test2•Kluczdotestów

8.Mojaprzyszłośćzawodowa s.48•Test1•Test2•Kluczdotestów

Test 1Ja i moje otoczenieTest podsumowujàcy rozdział I –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”

WyjaÊnij, co oznacza termin to˝samoÊç osobista.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 0–2 p.

Napisz, czym jest socjalizacja.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 0–2 p.

Wstaw znak „×” obok zdaƒ prawdziwych.

Osoby prowadzàce konsumpcyjny styl ˝ycia skupiajà si´ głównie na rozwijaniu swoichtalentów.

Człowiek, którego charakteryzuje konsumpcyjny styl ˝ycia, bardziej ceni posiadanie dobrego samochodu ni˝ przyjaêƒ.

Ludzie prowadzàcy konsumpcyjny styl ˝ycia przywiàzujà zbyt du˝à wag´ do jedzenia.

Konsumpcyjny styl ˝ycia prowadzi osoba, dla której dobra materialne nie stanowià istotnej wartoÊci.

2 0–2 p.

PodkreÊl zdanie tłumaczàce, dlaczego człowiek jest istotà społecznà.

• Człowiek nabywa wiedz´ i umiej´tnoÊci w trakcie kontaktów z innymi ludêmi.• Człowiek potrzebuje innych ludzi, aby dbaç o swojà sylwetk´.

6 0–1 p.

Zamaluj kratk´ przy czynnoÊciach charakterystycznych dla biernego stylu ˝ycia. 3

jazda konna

oglàdanie telewizji

czytanie komiksów

udział w kursie pływania

słuchanie muzyki

organizowanie akcji na rzecz schroniska dla zwierzàt

A

B

C

D

E

F

0–2 p.

Wstaw znak „×” obok postaci, którà mo˝na uznaç wyłàcznie za autorytet pozorny. Uzasadnij swojà opini´.

Jan Paweł II Lech Wał´sa Harry Potter

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 0–2 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data

1. Czytaj uwa˝nie zadania.2. Je˝eli si´ pomylisz, bł´dnie zaznaczonà odpowiedê otocz kółkiem.3. Rozwiàzania zadaƒ zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreÊlaj.

4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 32 punkty.

1

Zapisz w wyznaczonym miejscu termin, którego dotyczy podana definicja.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – zasady post´powania w okreÊlonych sytuacjach i oczekiwania

ze strony otoczenia wobec danej osoby, kształtujàce jej postaw´.

7 0–1 p.

Odpowiedz, jak nazywamy człowieka przekazujàcego komunikat, a jak osob´, która otrzymuje t´ informacj´.

8 0–2 p.

Połàcz terminy z odpowiednimi wyjaÊnieniami.9 0–5 p.

Uzupełnij tabel´ przedstawiajàcà przykładowy podział społeczny. OkreÊl rodzaj poszczególnych grup wynikajàcy z wymienionych kryteriów.

10 0–4 p.

WyjaÊnij, jakà rol´ odgrywa w społeczeƒstwie rodzina.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11 0–2 p.

Podaj nazwy instytucji tworzàcych władze szkoły.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12 0–3 p.

Wymieƒ trzy rodzaje nietolerancji.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14 0–3 p.

Wpisz w wyznaczone miejsce termin, którego dotyczy podana definicja.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – zasady post´powania, których podstaw´ stanowià przepisy ustalaneprzez paƒstwo. Konsekwencjà nieprzestrzegania tych reguł jest nało˝enie kary w postaci grzywny lub wi´zienia.

13 0–1 p.

Test 1

2

• traktowanie konfliktu jako gry, w której trzeba zwyci´˝yç• lekcewa˝enie problemu, odkładanie rozwiàzania na póêniej• post´powanie zgodnie z interesem strony przeciwnej• dà˝enie do zaspokojenia w jak najwi´kszym stopniu ˝àdaƒ

obu uczestników sporu• poszukiwanie rozwiàzania, na które zgodzà si´ obie strony,

przy czym ka˝da z nich coÊ zyska i coÊ straci

postawa kompromisowa •wspólne rozwiàzywanie •

problemuunikanie konfliktu •

uleganie •rywalizacja •

Grupy społecznePodział

ze wzgl´du na liczebnoÊç

ze wzgl´du na rodzaj wi´zi

ze wzgl´du na rodzaj członkostwa

ze wzgl´du na trwałoÊç

katolicy

kierowcy rajdowi

policjanci

uczniowie

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .KOMUNIKAT

Test 2Ja i moje otoczenieTest podsumowujàcy rozdział I –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”

Wymieƒ cztery elementy, które składajà si´ na to˝samoÊç człowieka. 1 0–4 p.

Wstaw znak „×” obok definicji to˝samoÊci społecznej.

ÂwiadomoÊç zwiàzków z innymi ludêmi, połàczona z dostrzeganiem własnej przynale˝noÊci do okreÊlonych grup społecznych.

Sposób postrzegania własnej osoby, stworzony dzi´ki zauwa˝eniu swojej odr´bnoÊci od innych ludzi.

2 0–1 p.

PodkreÊl zdanie tłumaczàce, dlaczego człowiek jest istotà społecznà.

• Człowiekowi trudno si´ prawidłowo rozwijaç bez kontaktów z innymi ludêmi.• Człowiek mo˝e si´ rozwijaç bez kontaktu z innymi ludêmi.

4 0–1 p.

SkreÊl w ka˝dym nawiasie jedno z wyra˝eƒ, tak aby zdania były prawdziwe.

• Poprzez mow´ ciała przekazujemy (40% / 65%) informacji.• Mowa ciała okreÊlana jest jako komunikacja (werbalna / niewerbalna).

6 0–2 p.

Wymieƒ dwie przyczyny konfliktów.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 0–2 p.

Zamaluj kratk´ przy czynnoÊciach charakterystycznych dla aktywnego stylu ˝ycia. 3

praca w stowarzyszeniu na rzecz pomocyosobom bezdomnym

trenowanie gry w piłk´ r´cznà

słuchanie muzyki

malowanie obrazów

czytanie komiksów

oglàdanie telewizji

A

B

C

D

E

F

0–3 p.

Wska˝, która z wymienionych par ról społecznych wchodzi ze sobà w konflikt. Uzasadnij swój wybór.

patriota – szpieg uczeƒ – syn sportowiec – biznesmen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 0–2 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



1

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Test 2

Uzupełnij zdania.

Grupa społeczna to inaczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . składajàca si´ co najmniej z . . . . . . . . . . . . . . . . . osób.

Ludzi tych łàczà trwałe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 0–3 p.

Przyporzàdkuj funkcjom rodziny odpowiednie definicje. 10 0–3 p.

Na podstawie przykładowego podziału społecznego przedstawionego w tabeli okreÊl rodzajposzczególnych grup. Weê pod uwag´ podane kryteria.

9 0–4 p.

WyjaÊnij, co oznacza termin statut szkoły.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11 0–2 p.

Podaj nazwy organów szkoły wykonujàcych poszczególne zadania.

A. wyst´powanie do kuratorium oÊwiaty z wnioskiem o dokonanie oceny działalnoÊci szkoły

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B. zatwierdzanie ocen uczniów na koniec semestru i roku szkolnego

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

C. zatrudnianie i zwalnianie pracowników szkoły

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

D. redagowanie oraz wydawanie gazetki szkolnej

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12 0–4 p.

Wytłumacz, czym jest tolerancja.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14 0–2 p.


. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – reguły wskazujàce, jak powinno si´ post´powaç i jakich zachowaƒ

nale˝y si´ wystrzegaç w danej społecznoÊci.

13 0–1 p.

funkcja prokreacyjna • funkcja opiekuƒcza •

funkcja socjalizacyjna •

• kształtowanie właÊciwych zachowaƒ społecznych• dbałoÊç o zachowanie ciàgłoÊci gatunku ludzkiego• opieka nad członkami rodziny

Grupy społecznePodział



ze wzgl´du na rodzaj członkostwa


posłowie

dru˝yna siatkówki

kolekcjonerzy znaczków

mieszkaƒcy Gdaƒska

2

Ja i moje otoczenie

Klucz do testów

OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania

1. To˝samoÊç osobista to obraz własnej osoby, który człowiek tworzy dzi´ki dostrzeganiu swojej odr´bnoÊci od innych ludzi. 0–2 Podanie właÊciwego

wyjaÊnienia – 2 p.

2.

Człowiek, którego charakteryzuje konsumpcyjny styl ˝ycia, bardziej ceni posiadanie dobrego samochodu ni˝ przyjaêƒ.Ludzie prowadzàcy konsumpcyjny styl ˝ycia przywiàzujà zbyt du˝à wag´ do jedzenia.

×

×0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczone

zdanie – 1 p.

3. CzynnoÊci charakterystyczne dla biernego stylu ˝ycia to: oglàdanie telewizji i słuchanie muzyki.

B

E0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczona

czynnoÊç – 1 p.

4. Za autorytet pozorny nale˝y uznaç Harry’ego Pottera. Jest to bowiem postaç fikcyjna, a wi´c nieistniejàca w rzeczywistoÊci. 0–2

Zaznaczenie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.Podanie właÊciwego uzasadnienia – 1 p.

5. Socjalizacja to proces trwajàcy całe ˝ycie, polegajàcy na ciàgłym przyswajaniu przezczłowieka wartoÊci, postaw i zachowaƒ charakterystycznych dla jego otoczenia. 0–2 Podanie właÊciwego


6. Człowiek nabywa wiedz´ i umiej´tnoÊci w trakcie kontaktów z innymi ludêmi. 0–1 PodkreÊlenie właÊciwego zdania – 1 p.

7. Podana definicja dotyczy terminu rola społeczna. 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.

8. 0–2 Za ka˝de właÊciwie podaneokreÊlenie – 1 p.

9. 0–5 Ka˝de właÊciwe przyporzàdkowanie – 1 p.

10. 0–4 Za właÊciwe uzupełnienie ka˝dego wiersza tabeli – 1 p.

11.Rodzina jest podstawowà grupà społecznà. Zwiàzki rodzinne opierajà si´ na miłoÊcii wzajemnej trosce, co pozwala człowiekowi budowaç właÊciwe relacje z innymiludêmi.

0–2 Podanie właÊciwego wyjaÊnienia – 2 p.

12. Władze szkoły tworzà: dyrektor, rada pedagogiczna i rada szkoły. 0–3 Za ka˝dà właÊciwà odpowiedê – 1 p.

13. Podana definicja dotyczy norm formalnych (prawnych). 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.

14. Przykładowe rodzaje nietolerancji: rasowa, religijna, polityczna. 0–3 Za ka˝dy właÊciwy przykład – 1 p.

Grupy społeczne

Podział



ze wzgl´du na rodzaj

członkostwa


katolicy du˝a pierwotna formalna trwała

kierowcy rajdowi mała wtórna formalna krótkotrwała

policjanci du˝a wtórna formalna trwała

uczniowie du˝a wtórna formalna trwała

• traktowanie konfliktu jako gry, w której trzeba zwyci´˝yç

• lekcewa˝enie problemu, odkładanie rozwiàzaniana póêniej

• post´powanie zgodnie z interesem strony przeciwnej• dà˝enie do zaspokojenia w jak najwi´kszym

stopniu ˝àdaƒ obu uczestników sporu• poszukiwanie rozwiàzania, na które zgodzà si´

obie strony, przy czym ka˝da z nich coÊ zyska i coÊ straci

postawa kompromisowa •wspólne rozwiàzywanie •

problemuunikanie konfliktu •

uleganie •rywalizacja •

21

odbiorcanadawca KOMUNIKAT

Klucz do testów

OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2

7

Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania

1. To˝samoÊç człowieka tworzà takie elementy, jak: płeç, màdroÊç, Êwiatopoglàd,moralnoÊç. 0–4 Za ka˝dy właÊciwie wymieniony

element – 1 p.

2. ÂwiadomoÊç zwiàzków z innymi ludêmi, połàczona z dostrzeganiem własnej przynale˝noÊci do okreÊlonych grup społecznych.

×0–1 Zaznaczenie właÊciwego zdania

– 1 p.

3.praca w stowarzyszeniu na rzecz pomocy osobom bezdomnymtrenowanie gry w piłk´ r´cznàmalowanie obrazów

B

D

A

0–3 Ka˝da właÊciwie zaznaczonaczynnoÊç – 1 p.

4. Człowiekowi trudno si´ prawidłowo rozwijaç bez kontaktów z innymi ludêmi. 0–1 PodkreÊlenie właÊciwego zda-nia – 1 p.

5. Role, które wchodzà ze sobà w konflikt, to para: patriota i szpieg.Nie mo˝na bowiem jednoczeÊnie kochaç i zdradzaç swojej ojczyzny. 0–2

Zaznaczenie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.Podanie właÊciwego uzasadnienia – 1 p.

6. Poprzez mow´ ciała przekazujemy 65% informacji.Mowa ciała okreÊlana jest jako komunikacja niewerbalna. 0–2

SkreÊlenie właÊciwych wyra˝eƒ w obu zdaniach – 2 p.SkreÊlenie właÊciwego wyra˝eniaw jednym zdaniu – 1 p.

7. Do konfliktu mo˝e doprowadziç np. naruszanie interesów jednej ze stron czy próba zaspokojenia swoich potrzeb kosztem innych osób. 0–2 Ka˝dy właÊciwie podany

przykład – 1 p.

8. Grupa społeczna to inaczej zbiorowoÊç składajàca si´ co najmniej z trzech osób.Ludzi tych łàczà trwałe wi´zi. 0–3 Za ka˝dy właÊciwie wpisany

wyraz – 1 p.

9. 0–4 Za właÊciwe uzupełnienie ka˝dego wiersza tabeli – 1 p.


11. Statut szkoły to dokument regulujàcy funkcjonowanie szkoły, opracowywany przez ka˝dà placówk´ samodzielnie. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

12.

A. rada szkołyB. rada pedagogicznaC. dyrektor szkołyD. samorzàd uczniowski

0–4 Ka˝da właÊciwie podana nazwa– 1 p.

13. Podana definicja dotyczy norm obyczajowych (nieformalnych). 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.

14. Tolerancja to poszanowanie cudzych poglàdów, obyczajów, zachowaƒ, nawet jeÊlicałkowicie ró˝nià si´ one od naszych. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

• kształtowanie właÊciwych zachowaƒ społecznych• dbałoÊç o zachowanie ciàgłoÊci gatunku ludzkiego• opieka nad członkami rodziny

funkcja prokreacyjna •funkcja opiekuƒcza •

funkcja socjalizacyjna •

Grupy społeczne

Podział



ze wzgl´du na rodzaj

członkostwa


posłowie du˝a wtórna formalna trwała

dru˝yna siatkówki mała wtórna formalna krótkotrwała

kolekcjonerzyznaczków du˝a wtórna nieformalna krótkotrwała

mieszkaƒcyGdaƒska du˝a pierwotna nieformalna trwała

8

Naród i społeczeƒstwoTest podsumowujàcy rozdział II –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”

OkreÊl, do jakiego rodzaju potrzeb nale˝à opisane dà˝enia.

• ch´ç rozwijania własnych umiej´tnoÊci i zdobywania wiedzy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• dà˝enie do zdobycia szacunku innych osób – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• pragnienie utrzymania kontaktu z ludêmi – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• zaspokajanie głodu – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 0–4 p.

Wytłumacz, co oznacza poj´cie ojczyzna.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 0–2 p.

WyjaÊnij, czym jest mniejszoÊç narodowa.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 0–2 p.


. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – przekonanie, ˝e ojczyznà człowieka jest cały Êwiat,

połàczone z biernà postawà wobec spraw własnego narodu.

5 0–1 p.

Wstaw znak „×” w kratk´ obok cech charakteryzujàcych ludzi wywodzàcych si´ z jednego narodu.

2 0–4 p.

Wymieƒ polskie symbole narodowe.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 0–3 p.

przynale˝noÊç do tej samej grupy społecznej

posiadanie wspólnego dziedzictwa narodowego

poczucie to˝samoÊci narodowej

zamieszkiwanie tego samego terytorium

ró˝ne pochodzenie

porozumiewanie si´ wspólnym j´zykiem

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data


4. Przy ka˝dym poleceniu podano liczb´ punktów, jakà mo˝na uzyskaç za właÊciwà odpowiedê.Za rozwiàzanie całego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie 26 punktów.

1

Test 1

Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie.7

Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie. 9

Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania.

Michał Głowiƒski, teoretyk literatury, eseista,pisarz:Patriotyzm to dla mnie przede wszystkim stosu-nek do j´zyka polskiego, polskiej przyrody, pol-skich tradycji i polskiej historii, a tak˝e do zabyt-ków. [...] Patriota dziÊ powinien dbaç o polski j´zyki naszà tradycj´ kulturalnà, o to, ˝eby dzieła pol-skiej literatury były powszechnie dost´pne [...].

Jan Mela, polarnik:Patriotyzm to przede wszystkim nieprzedkłada-nie własnych potrzeb i ch´ci nad dobro innych.To umiej´tnoÊç myÊlenia tak˝e o innych, czyliwyzbycie si´ egoizmu. Mo˝na by to nazwaç – choçbrzmi to troch´ patetycznie i górnolotnie – dba-niem o dobro narodu, czyli o dobro innych Pola-ków. [...]

Test 1

OkreÊl, wobec której mniejszoÊci narodowej Polacy odnosili si´ najbardziej nieprzychylnie w 1992 r.Nast´pnie wyjaÊnij, jak z czasem zmieniło si´ to nastawienie. Podaj przyczyny takiej przemiany.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zapisz nazwy dwóch paƒstw, w których Polonia liczy ponad milion osób.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 0–2 p.

• Patriotyzm kojarzy si´ z szacunkiem dla dorobku kulturalnego narodu

Michałowi Głowiƒskiemu.

Janowi Meli.

Janowi Meli i Michałowi Głowiƒskiemu.

˝adnemu z autorów.

• Według Jana Meli patriotyzm oznacza

trosk´ o komfort rzàdzàcych.

uwzgl´dnianie wyłàcznie swoich potrzeb.

gromadzenie dóbr materialnych.

dbanie o dobro innych.

A

B

C

D

A

B

C

D

0–2 p.

2

0–3 p.

Połàcz terminy z odpowiednimi opisami.10 0–3 p.

• Tworzà jà osoby pracujàce w cudzej firmie lub majàce własne niewielkieprzedsi´biorstwo. Jej przedstawiciele osiàgajà dochody pozwalajàce bez trudu utrzymaç rodzin´, dom i samochód.

• Nale˝à do niej ludzie z najni˝szym wykształceniem, najcz´Êciej bezrobotnilub pracujàcy fizycznie w cudzym przedsi´biorstwie. Ze wzgl´du na niskiedochody nierzadko majà oni problemy z utrzymaniem rodziny.

• W jej skład wchodzà osoby b´dàce właÊcicielami du˝ych firm lub piastujàcenajwy˝sze stanowiska w instytucjach publicznych.

klasa wy˝sza •klasa Êrednia •klasa ni˝sza •

Negatywny stosunek Polaków do mniejszoÊci narodowych

Fragment: http://dziennik.pl/opinie/article69465/Jak_Polacy_widza_patriotyzm.html.

èródło: http://bi.gazeta.pl/im/1/2577/m2577771.jpg.

Test 2Naród i społeczeƒstwoTest podsumowujàcy rozdział II –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”

Wstaw znak „×” w kratk´ obok cech charakteryzujàcych ludzi z tej samej wspólnoty lokalnej.

1 0–4 p.

Wytłumacz, co to jest patriotyzm.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 0–2 p.

WyjaÊnij znaczenie terminu Polonia.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 0–2 p.

Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.

• Społeczeƒstwo to

7

grupa osób majàcych podobne wykształcenie i dochody o zbli˝onej wysokoÊci.

ludzie nale˝àcy do jednej klasy społecznej.

zorganizowana zbiorowoÊç ludzi mieszkajà-cych na danym terytorium, posiadajàcychwspólne obyczaje i j´zyk.

osoby majàce takie same zainteresowania.

A

B

C

D

0–1 p.

Wymieƒ polskie symbole narodowe.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 0–3 p.

wspólne miejsce zamieszkania

wykonywanie takiego samego zawodu

wspólna wiara

zbli˝one warunki ˝ycia

podobne problemy

wspólna tradycja

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



OkreÊl, które z opisanych potrzeb sà potrzebami ni˝szego rz´du, a które – wy˝szego.

• potrzeba uznania i szacunku – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• potrzeby duchowe – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• potrzeba przynale˝noÊci – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• potrzeby naturalne – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 0–4 p.

Połàcz poj´cia z odpowiednimi wyjaÊnieniami.5 0–3 p.

• uwielbienie własnego narodu i jednoczesna pogarda wobec innych nacji• przekonanie o wrodzonej wy˝szoÊci jednej rasy ludzkiej nad drugà• podporzàdkowanie praw obywateli interesom paƒstwa

rasizm •nacjonalizm •

szowinizm •

10

1

Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie.8

Wstaw znak „×” obok zdaƒ prawdziwych.

Wska˝ na mapie trzy paƒstwa, z których pochodzà najliczniejsze mniejszoÊci narodowe mieszkajàce w Polsce. Pierwsze z nich oznacz literà A, drugie – literà B, a trzecie – literà C.Nast´pnie zapisz nazw´ ka˝dego z tych krajów.

9 0–3 p.

A – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

C – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WspółczeÊnie w Ameryce funkcjonujà tylko negatywne stereotypy na temat Polaków.

Dzi´ki ukształtowaniu si´ pozytywnego stereotypu Polaka mieszkaƒcy USA przestali niekorzystnie oceniaç nasz naród.

Amerykanie uwa˝ajà, ˝e Polacy sà słabo wykształceni.

W społeczeƒstwie amerykaƒskim istnieje zarówno pozytywny, jak i negatywny wizerunek Polaka.

0–2 p.

Amerykanie w popularnych w USA dowcipacho Polakach przedstawiajà nas jako pracujàcego na roli przygłupiego parobka [...]. Z drugiej stronyPolska w Ameryce kojarzona jest z „SolidarnoÊcià”,Wał´sà i Janem Pawłem II. [...]

Stereotyp Polaka-głupka funkcjonuje w USA odpoczàtków przybywania Polaków do tego kraju. [...]przed I i II wojnà Êwiatowà. Przybyli do USA Pola-cy byli z reguły ludêmi biednymi, którzy nie potra-fili odnaleêç si´ w panujàcych tam realiach,a wÊród imigrantów powszechny był analfabetyzm.

Stereotyp o Polaku-głupku do dziÊ nie zostałwykorzeniony z kultury amerykaƒskiej. [...]

[...] Pierwszym wa˝nym wydarzeniem rzutujà-cym na pozytywne postrzeganie nas za granicà jestwybór Karola Wojtyły na papie˝a. Kolejnym czyn-nikiem zmieniajàcym stereotyp Polaka w USA jestdziałalnoÊç „SolidarnoÊci” w latach 80. [...]

Podczas przemian społeczno-politycznych w la -tach 80. w Stanach Zjednoczonych pojawił si´ ste-reotyp Polaka-romantyka walczàcego z komuniz-mem, a nasz kraj był uto˝samiany z LechemWał´sà. Od tego momentu Amerykanie zacz´lipostrzegaç nas jako walczàcych o wyzwolenie si´spod władzy komunistycznej bohaterów [...].

Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.

Odpowiedz, jak w latach 2001–2007 zmieniał si´ dost´p społeczeƒ-stwa polskiego do internetu. Podaj dwie przyczyny tego zjawiska.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 0–3 p.

Odsetek Polaków majàcychdost´p do internetu

Fragment: P. Matysiak, Jak Amerykanie postrzegajà Polaków?, www.meritum-news.com/KULTURA.

èródło: www.static1.money.pl/im/1/2577/m2577771.jpg.

Test 2

2

Naród i społeczeƒstwo

Klucz do testów


1.

• potrzeba samorealizacji• potrzeba uznania i szacunku• potrzeba przynale˝noÊci• potrzeba naturalna

0–4 Ka˝da właÊciwa odpowiedê – 1 p.

2.

posiadanie wspólnego dziedzictwa narodowegopoczucie to˝samoÊci narodowejzamieszkiwanie tego samego terytoriumporozumiewanie si´ wspólnym j´zykiem

×

×

×

×

0–4 Za ka˝dà właÊciwie zaznaczonàcech´ – 1 p.

3.• biało-czerwona flaga• biały orzeł ze złotà koronà na czerwonym tle• hymn „Mazurek Dàbrowskiego”

0–3 Ka˝dy właÊciwie podany symbol – 1 p.

4. Ojczyzna to kraj zamieszkania, urodzenia lub pochodzenia, z którym łàczy człowieka szczególna wi´ê uczuciowa. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

5. Podana definicja dotyczy terminu kosmopolityzm. 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.

6. MniejszoÊç narodowa to grupa osób innej narodowoÊci ni˝ zbiorowoÊç dominujàca na terenie danego paƒstwa. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

7.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie A:Patriotyzm kojarzy si´ z szacunkiem dla dorobku kulturalnego narodu Michałowi Głowiƒskiemu.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie D:Według Jana Meli patriotyzm oznacza dbanie o dobro innych.

0–2 WłaÊciwe dokoƒczenie ka˝degozdania – 1 p.

8. Grupy polonijne liczàce ponad milion osób ˝yjà w Stanach Zjednoczonych i Brazylii. 0–2 Za ka˝dà właÊciwie podanà

nazw´ paƒstwa – 1 p.

9.

Najbardziej nieprzychylny stosunek Polacy mieli do mniejszoÊci niemieckiej. Z czasem jednak zacz´li oceniaç t´ grup´ coraz bardziej pozytywnie, do czegoprzyczyniły si´ m.in.: poprawa stosunków mi´dzy dwoma paƒstwami, wstàpieniePolski do Unii Europejskiej i postawa otwartoÊci wÊród młodzie˝y.

0–3

Podanie właÊciwej nazwy mniejszoÊci narodowej – 1 p.Podanie odpowiedniego wyjaÊnienia – 1 p.Podanie właÊciwej przyczynyopisanego zjawiska – 1 p.


• Tworzà jà osoby pracujàce w cudzej firmie lub majàcewłasne niewielkie przedsi´biorstwo. Jej przedstawicieleosiàgajà dochody pozwalajàce bez trudu utrzymaç rodzin´, dom i samochód.

• Nale˝à do niej ludzie z najni˝szym wykształceniem, najcz´Êciej bezrobotni lub pracujàcy fizycznie w cudzymprzedsi´biorstwie. Ze wzgl´du na niskie dochody nierzadko majà oni problemy z utrzymaniem rodziny.

• W jej skład wchodzà osoby b´dàce właÊcicielami du˝ychfirm lub piastujàce najwy˝sze stanowiska w instytucjachpublicznych.

klasa wy˝sza •klasa Êrednia •klasa ni˝sza •

21

Klucz do testów


13


1.

wspólne miejsce zamieszkaniazbli˝one warunki ˝yciapodobne problemywspólna tradycja

×

×

×

×

0–4 Za ka˝dà właÊciwie zaznaczonàcech´ – 1 p.

2.

• potrzeba wy˝szego rz´du• potrzeba wy˝szego rz´du• potrzeba ni˝szego rz´du• potrzeba ni˝szego rz´du


3.• biało-czerwona flaga• biały orzeł ze złotà koronà na czerwonym tle• hymn „Mazurek Dàbrowskiego”

0–3 Ka˝dy właÊciwie podany symbol – 1 p.

4. Patriotyzm to miłoÊç do ojczyzny, połàczona z wypełnianiem wobec niej obowiàzków. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie

terminu – 2 p.


6. Poloni´ tworzà grupy polskich emigrantów i ich potomków, mieszkajàcych poza granicami Polski, ale dbajàcych o zachowanie to˝samoÊci narodowej. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie

terminu – 2 p.

7.WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie C:Społeczeƒstwo to zorganizowana zbiorowoÊç ludzi mieszkajàcych na danym terytorium, posiadajàcych wspólne obyczaje i j´zyk.

0–1 WłaÊciwe dokoƒczenie zdania – 1 p.

8.Amerykanie uwa˝ajà, ˝e Polacy sà słabo wykształceni. W społeczeƒstwie amerykaƒskim istnieje zarówno pozytywny, jak i negatywnywizerunek Polaka.

×

×

0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezdanie – 1 p.

9. 0–3

WłaÊciwe zaznaczenie na mapiei nazwanie trzech paƒstw – 3 p.WłaÊciwe zaznaczenie na mapiei nazwanie dwóch paƒstw – 2 p.WłaÊciwe zaznaczenie na mapiei nazwanie jednego paƒstwa – 1 p.

10.Dost´p do internetu zwi´kszył si´ w Polsce niemal czterokrotnie. Przyczyniły si´ do tego m.in.: wzrost liczby komputerów, rozwój sieci informatycznej oraz corazwi´ksze zainteresowanie społeczeƒstwa takà formà wymiany informacji.

0–3

Podanie właÊciwego przedziałuczasowego – 1 p.Podanie dwóch właÊciwychprzyczyn opisanego zjawiska – 2 p.Podanie jednej właÊciwej przy-czyny opisanego zjawiska – 1 p.

• uwielbienie własnego narodu i jednoczesna pogarda wobec innych nacji

• przekonanie o wrodzonej wy˝szoÊci jednej rasy ludzkiej nad drugà

• podporzàdkowanie praw obywateli interesom paƒstwa

rasizm •nacjonalizm •

szowinizm •

A – NiemcyB – UkrainaC – BiałoruÊ

AC

B

14

PaƒstwoTest podsumowujàcy rozdział III –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”

Wstaw znak „×” w kratk´ obok definicji paƒstwa.

Terytorium zamieszkiwane przez trwałà wspólnot´ ludzi, podlegajàcà władzy.

Obszar, na którym władz´ sprawujà osoby zale˝ne od rzàdów innych paƒstw.

Terytorium nieoddzielone ˝adnymi granicami.

Teren zamieszkiwany przez społecznoÊç niepodporzàdkowanà władzy paƒstwowej.

1 0–1 p.

Zapoznaj si´ z mapà i wykonaj polecenia.2 0–3 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 1

A. Wymieƒ nazwy dwóch kontynentów, na którychterytorialnie dominujà paƒstwa federacyjne.

•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B. Podaj nazw´ wybranego paƒstwa federacyjnego.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• sprawowanie kontroli nad gospodarkà• udzielanie pomocy finansowej i materialnej obywatelom• wspieranie rozwoju nauki oraz edukacji• zapewnianie porzàdku i bezpieczeƒstwa w kraju• ustanawianie praw• realizowanie zadaƒ zgodnych z prawem i politykà rzàdu

funkcja socjalna • funkcja porzàdkowa •

funkcja administracyjna • funkcja oÊwiatowa •

funkcja prawodawcza • funkcja gospodarcza •

Paƒstwa federacyjne na Êwiecie

Przyporzàdkuj funkcjom paƒstwa odpowiednie opisy. 3 0–6 p.

WyjaÊnij, czym ró˝ni si´ monarchia od republiki.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 0–2 p.

Wymieƒ dwa modele nabywania obywatelstwa obowiàzujàce na Êwiecie.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 0–2 p.

Legenda:

państwa federacyjne

1

Postaw znak „×” obok cech ustroju totalitarnego.

zapewnienie obywatelom swobody działalnoÊci gospodarczej

istnienie wszechobecnej cenzury

skupienie władzy w r´kach jednej partii i delegalizacja innych ugrupowaƒ

zagwarantowanie swobody głoszenia poglàdów, je˝eli nie zagra˝ajà one rzàdzàcym

6

Test 1

OkreÊl, jaki rodzaj demokracji został opisany w zamieszczonym tekÊcie.

W ustroju tym obywatele nie uczestniczà bezpoÊrednio w rzàdzeniu paƒstwem. Wa˝ne decyzje podejmujà reprezentanci wybrani przez społeczeƒstwo. Naród sprawuje natomiast władz´ zwierzchnià.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 0–1 p.

Wstaw znak „×” w kratce przy prawach osobistych człowieka. 8 0–3 p.

Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenia.12 0–3 p.

WyjaÊnij, co oznacza sformułowanie społeczeƒstwo obywatelskie.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 0–2 p.

Zapisz termin, którego dotyczy zamieszczona definicja.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – jest to organizacja, do której zało˝enia potrzeba co najmniej 15 osób. Realizuje ona liczne i trwałe cele, a potrzebne Êrodki materialne gromadzi w trakcie działaƒ.

11 0–1 p.

Podaj trzy zalety systemu demokratycznego.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9 0–3 p.

0–2 p.

prawo do nauki

prawo do wolnoÊci myÊli

prawo do ochrony zdrowia

wolnoÊç zrzeszania si´

prawo do ochrony ˝ycia

nietykalnoÊç osobista

prawo do ochrony własnoÊci

prawo do bezstronnego sàdu

w słu˝bie zdrowia.

w policji.

w sàdach i prokuraturze.

wÊród polityków.

A

B

C

D

2

A. Wymieƒ dwa obszary, w których korupcja – według ankietowanych – wyst´powała najcz´Êciej w listopadzie 2001 r.

•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B. Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.• Najwi´kszy spadek korupcji w latach 2001–2003 nastàpił

Korupcja w Polsce

èródło: www.cbos.pl.

PaƒstwoTest podsumowujàcy rozdział III –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”

OkreÊl, jaki rodzaj paƒstwa został opisany w zamieszczonym tekÊcie.

Składa si´ ono z wielu cz´Êci, nazywanych krajami, stanami lub regionami. W przeszłoÊci niektóre z nichbyły odr´bnymi jednostkami, obecnie zaÊ tworzà jeden organizm paƒstwowy. Terytoria te mogà mieçwewn´trznà autonomi´, jednak na terenie kraju funkcjonuje wspólny rzàd i parlament.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 0–1 p.

Zapoznaj si´ z mapà i wykonaj polecenia.2 0–3 p.

Wstaw znak „×” w kratk´ przy cechach ustroju autorytarnego.5 0–2 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 2

A. Wymieƒ nazwy dwóch kontynentów, na którychdominujà paƒstwa unitarne.

•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

•. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B. Podaj nazw´ jednego kraju unitarnego.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• Uprawnienia monarchy sà ograniczone przez konstytucj´. • Władza przechodzi z ojca na syna.• Władca jest wybierany przez uprzywilejowanà grup´ społecznà.• Monarcha posiada pełni´ władzy i nie dzieli si´ swoimi

kompetencjami z ˝adnym organem.

monarchia absolutna • monarchia elekcyjna •

monarchia konstytucyjna • monarchia dziedziczna •

Paƒstwa unitarne na Êwiecie

Połàcz terminy z odpowiednimi opisami. 4 0–4 p.

WyjaÊnij, co oznacza poj´cie przymusowoÊç paƒstwa.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 0–2 p.

Legenda:

państwa unitarne

zachowanie niektórych elementów demokracji, np. wyborów

całkowity zakaz krytykowania rzàdzàcych

istnienie tajnych słu˝b, które jednak nie kontrolujà ÊciÊle ˝ycia osobistego obywateli

systematyczna indoktrynacja społeczeƒstwa

1

Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.9 0–2 p.

Wymieƒ trzy formy demokracji bezpoÊredniej stosowane w Polsce.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 0–3 p.

Podaj trzy wady systemu demokratycznego.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 0–3 p.


• Za najmniej istotnà cech´ dobrego prezydenta obywatele uznajà

wyglàd.

inteligencj´.

kultur´ osobistà.

dbałoÊç o sprawy paƒstwa.

A

B

C

D

nieistotnà.

niezbyt wa˝nà.

dosyç wa˝nà.

najistotniejszà.

A

B

C

D

• Wyborcy uwa˝ajà, ˝e uczciwoÊç u kandydata na prezydenta jest cechà

WyjaÊnij, czym jest wolontariat.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 0–2 p.

Uzupełnij tabel´. Wpisz w odpowiednie miejsca terminy z ramki.11 0–3 p.

prawo do nauki

prawo do wolnoÊci myÊli

wolnoÊç zgromadzeƒ

wolnoÊç zrzeszania si´

prawo do ochrony ˝ycia

prawo inicjatywy ustawodawczej

prawo do ochrony własnoÊci

prawo do udziału w wyborach

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

W urz´dach pracuje zbyt wiele osób,a ich kompetencje sà coraz wi´ksze,co znacznie komplikuje sposób załat-wiania spraw urz´dowych.

Głoszenie haseł i składanie obietniczgodnych z oczekiwaniami wi´kszo-Êci wyborców w celu zdobycia ichpoparcia.

Ograniczenie mo˝liwoÊci działaniawładz lokalnych i obywateli przezprzekazanie wielu kompetencji urz´-dom znajdujàcym si´ w najwi´kszychoÊrodkach paƒstwa, np. w stolicy.

Wstaw znak „×” w kratk´ przy prawach politycznych człowieka. 7 0–3 p.

populizm, biurokratyzacja, centralizacja

Test 2

2

Jakie cechy powinien mieç kandydat na prezydenta?

èródło: www.pbsdga.pl/x.php?x=248/Idealny-kandydat-na-prezydenta.html.

Paƒstwo

Klucz do testów


1. Terytorium zamieszkiwane przez trwałà wspólnot´ ludzi, podlegajàcà władzy.

×0–1 Zaznaczenie właÊciwej definicji

– 1 p.

2. A. Paƒstwa federacyjne dominujà w Ameryce Północnej i Ameryce Południowej.B. Federacjami sà np. Stany Zjednoczone, Rosja i Brazylia. 0–3

Podanie dwóch właÊciwychnazw kontynentów – 2 p.Podanie jednej właÊciwej nazwy kontynentu – 1 p.Podanie właÊciwej nazwy paƒstwa – 1 p.


4.W monarchii na czele paƒstwa stoi władca. Pochodzi on z rodziny, w której władza jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Z kolei w republice rzàdzàcysà wybierani przez obywateli.


5. Nabywanie obywatelstwa nast´puje przez prawo krwi i prawo ziemi. 0–2Za ka˝dy właÊciwie okreÊlonymodel nabywania obywatelstwa– 1 p.

6. istnienie wszechobecnej cenzuryskupienie władzy w r´kach jednej partii i delegalizacja innych ugrupowaƒ×

×0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczona

cecha – 1 p.

7. Podana definicja dotyczy demokracji poÊredniej. 0–1 WłaÊciwe nazwanie opisanegorodzaju demokracji – 1 p.

8.prawo do wolnoÊci myÊliprawo do ochrony ˝ycianietykalnoÊç osobista

×

×

×

0–3 Ka˝de właÊciwie zaznaczoneprawo – 1 p.

9.

Przykładowe zalety systemu demokratycznego:• gwarancja udziału obywateli w ˝yciu społecznym oraz politycznym,• zapewnienie społeczeƒstwu podstawowych praw i wolnoÊci,• mo˝liwoÊç kandydowania w wyborach do władzy.

0–3 Ka˝da właÊciwie podana zaletasystemu demokratycznego – 1 p.

10. W społeczeƒstwie obywatelskim obywatele sami próbujà rozwiàzywaç problemy i trudnoÊci stojàce przed społecznoÊciami lokalnymi. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

11. Podana definicja dotyczy terminu stowarzyszenie. 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.

12.

A. Według respondentów w listopadzie 2001 r. korupcja wyst´powała najcz´ÊciejwÊród polityków oraz w słu˝bie zdrowia.

B. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie D:Najwi´kszy spadek korupcji w latach 2001–2003 nastàpił wÊród polityków.

0–3

Za ka˝dà właÊciwà odpowiedêna temat korupcji – 1 p.WłaÊciwe dokoƒczenie podanego zdania – 1 p.

• sprawowanie kontroli nad gospodarkà• udzielanie pomocy finansowej i materialnej

obywatelom• wspieranie rozwoju nauki oraz edukacji• zapewnianie porzàdku i bezpieczeƒstwa

w kraju• ustanawianie praw• realizowanie zadaƒ zgodnych z prawem

i politykà rzàdu

funkcja socjalna • funkcja porzàdkowa •

funkcja administracyjna • funkcja oÊwiatowa •

funkcja prawodawcza • funkcja gospodarcza •

21

Klucz do testów 19



1. W zamieszczonym tekÊcie zostało opisane paƒstwo federacyjne. 0–1 WłaÊciwe nazwanie opisanegorodzaju paƒstwa – 1 p.

2. A. Paƒstwa unitarne dominujà w Afryce i Europie.B. Kraje unitarne to np. Polska, Francja i RPA.

0–3

Podanie dwóch właÊciwychnazw kontynentów – 2 p.Podanie jednej właÊciwej nazwy kontynentu – 1 p.Podanie właÊciwej nazwy paƒstwa – 1 p.

3.PrzymusowoÊç oznacza, ˝e paƒstwo dysponuje prawnymi Êrodkami nacisku wobec obywateli. Mo˝e to byç przymus ekonomiczny (płacenie podatków) lub fizyczny (istnienie policji, wojska, wi´zieƒ).

0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 2 p.


5.zachowanie niektórych elementów demokracji, np. wyborów istnienie tajnych słu˝b, które jednak nie kontrolujà ÊciÊle ˝ycia osobistego obywateli

×

× 0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczonacecha – 1 p.

6. Formy demokracji bezpoÊredniej stosowane w Polsce to: referendum,plebiscyt, inicjatywa obywatelska. 0–3 Ka˝da właÊciwie podana forma

demokracji bezpoÊredniej – 1 p.

7.wolnoÊç zgromadzeƒwolnoÊç zrzeszania si´prawo inicjatywy ustawodawczej

×

×

×

0–3 Ka˝de właÊciwie zaznaczoneprawo – 1 p.

8.

Wady systemu demokratycznego to np.:• mo˝liwoÊç przyj´cia przez wi´kszoÊç złych rozwiàzaƒ,• mo˝liwoÊç łamania praw mniejszoÊci,• długotrwałe podejmowanie decyzji.

0–3 Ka˝da właÊciwie podana wadasystemu demokratycznego – 1 p.

9.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie C:Za najmniej istotnà cech´ dobrego prezydenta obywatele uznajà kultur´ osobistà.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie D:Wyborcy uwa˝ajà, ˝e uczciwoÊç u kandydata na prezydenta jest cechà najistotniejszà.


10. Wolontariat to bezpłatna, dobrowolna działalnoÊç na rzecz osób potrzebujàcychpomocy. 0–2 Podanie właÊciwej definicji – 2 p.

11.

Biurokratyzacja – w urz´dach pracuje zbyt wiele osób, a ich kompetencje sà corazwi´ksze, co znacznie komplikuje sposób załatwiania spraw urz´dowych.Populizm – głoszenie haseł i składanie obietnic zgodnych z oczekiwaniami wi´kszoÊci wyborców w celu zdobycia ich poparcia.Centralizacja – ograniczenie mo˝liwoÊci działania władz lokalnych i obywateli przez przekazanie wielu kompetencji urz´dom znajdujàcym si´ w najwi´kszychoÊrodkach paƒstwa, np. w stolicy.

0–3 Za wpisanie ka˝dego terminu w odpowiednim miejscu – 1 p.

• Uprawnienia monarchy sà ograniczone przezkonstytucj´.

• Władza przechodzi z ojca na syna.• Władca jest wybierany przez uprzywilejowanà

grup´ społecznà.• Monarcha posiada pełni´ władzy i nie dzieli si´

swoimi kompetencjami z ˝adnym organem.

monarchia absolutna • monarchia elekcyjna •

monarchia konstytucyjna • monarchia dziedziczna •

Mój udział w ˝yciu gospodarczymTest podsumowujàcy rozdział IV –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”

Wymieƒ trzy funkcje pieniàdza.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 0–3 p.

WyjaÊnij, co oznacza termin gospodarka.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 0–2 p.

Wstaw znak „×” w kratk´ obok zdania prawdziwego.

Gdy na rynku funkcjonuje tylko jeden producent danego towaru, mówimy o konkurencji.

Dla klienta korzystniejsza jest sytuacja, kiedy istnieje wielu producentów okreÊlonego artykułu.

Monopolem nazywa si´ rywalizacj´ producentów o konsumenta.

5 0–1 p.

Wpisz znak „×” przy cechach gospodarki wolnorynkowej.

istnienie bezrobocia

brak zasady wolnej konkurencji

ograniczenie wpływu władz paƒstwowych na gospodark´

udzielanie przez paƒstwo du˝ej pomocy finansowej przedsi´biorstwom

zmniejszenie dost´pu do wielu podstawowych towarów i usług

3 0–2 p.

Zapoznaj si´ z danymi zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenia.4

A. Napisz, czym jest poda˝.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B. Przedstaw na wykresie, jak zmieniała si´ poda˝ butów.

0–3 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 1

Cena pary butów (w zł) WielkoÊç poda˝y

250 100230 80200 60170 40150 30120 20100 10 WielkoÊç poda˝y

Cena

1

Podaj szeÊç czynników, które muszà zostaç spełnione, aby nastàpiło o˝ywienie gospodarcze.11

Test 1

Wytłumacz, czym zajmuje si´ Urzàd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 0–2 p.

Wymieƒ trzy êródła dochodów gospodarstwa domowego.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 0–3 p.

OkreÊl, jakà sytuacj´ w bud˝ecie domowym przedstawiono na wykresie.8 0–1 p.

Uzupełnij schemat. Wpisz w odpowiednie miejsce terminy z ramki.9 0–3 p.

Odpowiedz, jakà ofert´ banków prywatnych opisano w zamieszczonym tekÊcie.

Jest to umowa, na mocy której klient przekazuje bankowi swoje pieniàdze, zobowiàzujàc si´ do niepodejmowania tych Êrodków przez okreÊlony czas. Po upływie wyznaczonego terminu instytucja finansowa wypłaca powierzone pieniàdze wraz z odsetkami.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 0–1 p.

0–6 p.

Przyjmij, ˝e w danym paƒstwie ˝yje 35 mln osób, a wartoÊç PKB w 2006 r. wyniosła 350 mld dolarów. Ustal, jaka jest wysokoÊç PKB na mieszkaƒca. Zapisz obliczenia.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12 0–3 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Opodatkowanie dochodów

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Opodatkowanie majàtku

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Opodatkowanie obrotu

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

podatek od towarów i usług, podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek od nieruchomoÊci

RODZAJE PODATKÓW W POLSCE

dochody

wydatki

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

Mój udział w ˝yciu gospodarczymTest podsumowujàcy rozdział IV –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 1”

Uporzàdkuj Êrodki płatnicze według kolejnoÊci ich pojawiania si´ na rynku, wpisujàc w kratki cyfry od 1 do 3.

pieniàdz elektroniczny

moneta

banknot

1 0–1 p.

Wstaw znak „×” w kratk´ obok cech gospodarki centralnie planowanej.

istnienie zasady wolnej konkurencji

brak bezrobocia

nieograniczony dost´p do towarów i usług

dà˝enie do jak najefektywniejszego wykorzystania zasobów gospodarczych

podporzàdkowanie gospodarki władzom paƒstwowym

3 0–2 p.

Zapoznaj si´ z danymi zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenia.4

A. Napisz, czym jest popyt.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B. Przedstaw na wykresie, jak zmieniał si´ popyt na buty.

0–3 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 2

Cena pary butów (w zł) WielkoÊç popytu

250 10230 20200 30170 50150 60120 80100 100 WielkoÊç popytu

Cena

Podaj nazwy trzech działów gospodarki.2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

DZIAŁY GOSPODARKI

0–3 p.

1

WyjaÊnij, co oznacza termin monopol.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 0–2 p.

Wstaw znak „×” w kratk´ obok zdaƒ prawdziwych.

Umowa kupna-sprzeda˝y jest wa˝na, kiedy ma form´ pisemnà.

Sprzedawca nie musi przyjàç reklamacji, gdy towar jest pełnowartoÊciowy.

Gwarancja to zobowiàzanie producenta do bezpłatnej naprawy wadliwego produktu.

6 0–2 p.

Napisz, jakà sytuacj´ w bud˝ecie domowym przedstawiono na wykresie.7 0–1 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wytłumacz, czym zajmuje si´ Rada Polityki Pieni´˝nej.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 0–2 p.

Przyjmij, ˝e w danym paƒstwie ˝yje 30 mln osób, a wartoÊç PKB w 2005 r. wyniosła 150 mld dolarów. Ustal, jaka jest wysokoÊç PKB na osob´. Zapisz obliczenia.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12 0–3 p.


. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – jest to umowa, na mocy której klient po˝ycza od banku pieniàdze na konkretny cel, zobowiàzujàc si´ do ich zwrotu w okreÊlonym terminie wraz z ustalonymi odsetkami.

9 0–1 p.

emisja złotego

prowadzenie polityki pieni´˝nej paƒstwa

nadzór nad działalnoÊcià banków prywatnych

prowadzenie kont osobistych

emisja obligacji

umo˝liwianie kupna i sprzeda˝y papierów wartoÊciowych

Postaw znak „×” przy zadaniach Narodowego Banku Polskiego.10 0–3 p.

wydatki

dochody

Test 2

PodkreÊl terminy zwiàzane z giełdà papierów wartoÊciowych.

makler, kredyt konsumpcyjny, bud˝et, indeks giełdowy, akcje, kredyt hipoteczny, stopa procentowa

11 0–3 p.

2

Mój udział w ˝yciu gospodarczym

Klucz do testów


1.• mierzenie wartoÊci towarów• Êrodek płatniczy• gromadzenie oszcz´dnoÊci

0–3 Ka˝da właÊciwie wymienionafunkcja – 1 p.

2. Gospodark´ tworzà przedsi´biorstwa i instytucje, które wytwarzajà produkty i zaspokajajà potrzeby obywateli. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

3.istnienie bezrobociaograniczenie wpływu władz paƒstwowych na gospodark´

×

× 0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczonacecha – 1 p.

4.

A. Poda˝ to iloÊç towaru, którà producenci wytwarzajà i dostarczajà na rynek.B.

0–3

WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 1 p.WłaÊciwe przedstawienie na wykresie zmian poda˝y – 2 p.

5. Dla klienta korzystniejsza jest sytuacja, kiedy istnieje wielu producentów okreÊlonego artykułu.

×0–1 Zaznaczenie zdania

prawdziwego – 1 p.

6. Urzàd Ochrony Konkurencji i Konsumentów reprezentuje interesy du˝ych grup konsumentów oraz broni ich praw w sàdzie. 0–2 Podanie właÊciwego


7. èródła dochodów gospodarstwa domowego to np.: zatrudnienie na podstawieumowy o prac´, działalnoÊç gospodarcza, posiadany majàtek. 0–3

Za ka˝de właÊciwie podaneêródło dochodów gospodarstwadomowego – 1 p.

8. Na wykresie przedstawiono deficyt w bud˝ecie domowym. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.

9.opodatkowanie dochodów – podatek dochodowy od osób fizycznychopodatkowanie obrotu – podatek od towarów i usługopodatkowanie majàtku – podatek od nieruchomoÊci

0–3 WłaÊciwe uzupełnienie ka˝dejcz´Êci schematu – 1 p.

10. W zamieszczonym tekÊcie opisano lokat´. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.

11.

• dobra koniunktura• brak zagro˝eƒ politycznych i ekonomicznych• powstawanie nowych firm• brak problemów ze zbytem towarów• niskie bezrobocie• równowaga mi´dzy popytem a poda˝à

0–6 Ka˝dy właÊciwie wymienionyczynnik – 1 p.

12. PKB na mieszkaƒca wyniesie 10 tys. dolarów (350 mld : 35 mln = 10 000). 0–3

WłaÊciwie wykonane obliczenia– 2 p.Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.

WielkoÊç poda˝y

Cena

21

Klucz do testów


25


1.pieniàdz elektroniczny moneta banknot

3

1

2

0–1Uło˝enie wszystkich Êrodkówpłatniczych według kolejnoÊciich pojawiania si´ na rynku – 1 p.

2. Działy gospodarki: przemysł, rolnictwo, usługi. 0–3 Za podanie ka˝dej właÊciwejnazwy działu gospodarki – 1 p.

3. brak bezrobociapodporzàdkowanie gospodarki władzom paƒstwowym

×

×0–2 Ka˝da właÊciwie zaznaczona

cecha – 1 p.

4.

A. Popyt to iloÊç towarów i usług, którà konsumenci chcà i mogà kupiç po okreÊlonej cenie oraz w konkretnym czasie.

B.

0–3

WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 1 p.WłaÊciwe przedstawienie na wykresie zmian popytu – 2 p.

5. Monopol oznacza, ˝e na rynku istnieje jeden producent okreÊlonego towaru lub danej usługi. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

6.Sprzedawca nie musi przyjàç reklamacji, gdy towar jest pełnowartoÊciowy. Gwarancja to zobowiàzanie producenta do bezpłatnej naprawy wadliwego produktu.

×

× 0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezdanie – 1 p.

7. Na wykresie przedstawiono nadwy˝k´ Êrodków w bud˝ecie domowym. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi– 1 p.

8. Rada Polityki Pieni´˝nej zajmuje si´ m.in. ustalaniem wysokoÊci stóp procentowychoddziałujàcych na wielkoÊç oprocentowania kredytów. 0–2 Podanie właÊciwej odpowiedzi

– 2 p.

9. W zamieszczonym tekÊcie opisano kredyt. 0–1 Podanie właÊciwego terminu – 1 p.

10.emisja złotegoprowadzenie polityki pieni´˝nej paƒstwanadzór nad działalnoÊcià banków prywatnych

×

×

×

0–3 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezadanie NBP – 1 p.

11. Terminy zwiàzane z giełdà papierów wartoÊciowych: makler, indeks giełdowy,akcje. 0–3 Za ka˝dy właÊciwie podkreÊlony

termin – 1 p.

12. PKB na osob´ wyniesie 5 tys. dolarów (150 mld : 30 mln = 5000). 0–3

WłaÊciwie wykonane obliczenia – 2 p.Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.

WielkoÊç popytu

Cena

System polityczny paƒstwa polskiegoTest podsumowujàcy rozdział I –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”

Uzupełnij tekst.

Konstytucja, nazywana inaczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , jest najwa˝niejszym

aktem prawnym okreÊlajàcym ustrój paƒstwa. Obecna Konstytucja RP została uchwalona

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jej uroczysty wst´p, nazywany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,

odwołuje si´ do najwa˝niejszych wartoÊci i praw człowieka.

1 0–3 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 1

Wymieƒ cztery obowiàzki obywatela zapisane w Konstytucji RP.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 0–4 p.

Przyporzàdkuj terminom odpowiednie opisy.3 0–4 p.

OkreÊl, jakie organy władzy wykonujà poszczególne zadania.

• ocenia projekt ustawy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• zwołuje Rad´ Gabinetowà – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• uchwala ustawy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• wyra˝a zgod´ na przeprowadzenie referendum zarzàdzanego przez prezydenta – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• wykonuje ustawy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 0–5 p.

• Bada zgodnoÊç ustaw z konstytucjà.• W jego skład wchodzi 460 posłów.• Jest to najwy˝szy urzàd w paƒstwie.• Na jego czele stoi premier.

sejm •rzàd •

prezydent •Trybunał Konstytucyjny •


• Inicjatywy ustawodawczej nie posiada

grupa 15 posłów.

prezydent.

sàd.

rzàd.

5

A

B

C

D

0–1 p.

1

Uzupełnij schemat przedstawiajàcy procedur´ powoływania rzàdu. W tym celu wpisz podane sformułowania we właÊciwe miejsca.

6 0–3 p.

Wybierz z ramki odpowiednie nazwy sàdów i zapisz je w wyznaczonym miejscu.7

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – jako sàd I instancji wydaje wyroki w sprawach dotyczàcych

przest´pstw popełnionych przez wojskowych.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – mo˝na do niego zaskar˝yç postanowienia lub wyroki sàdów

powszechnych i wojskowych.

0–2 p.

Wymieƒ trzy zadania prokuratury.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 0–3 p.

WyjaÊnij, na czym polega bierne prawo wyborcze.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 0–2 p.

Napisz, jakiego typu partie głoszà podane poglàdy.

• głoszenie haseł sprawiedliwoÊci społecznej

• całkowite oddzielenie KoÊcioła od paƒstwa

• zwi´kszenie wpływu rzàdzàcych na gospodark´

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11 0–1 p.

Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.

WartoÊç głosu wyborcy zale˝y od wysokoÊci dochodów danej osoby.

W wyborach mogà uczestniczyç wszyscy pełnoletni obywatele.

Dana osoba musi ujawniç, na kogo głosowała, jeÊli za˝àda tego komisja wyborcza.

BezpoÊrednioÊç wyborów oznacza, ˝e obywatele głosujà osobiÊcie.

9 0–2 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Prezydent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prezes Rady Ministrów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sejm

Rada Ministrów (ministrowie)

wnioskuje o powołanie, wyra˝a wotum zaufania, powołuje

sàd rejonowy, Sàd Najwy˝szy, wojskowy sàd okr´gowy, wojewódzki sàd administracyjny

Test 1

2


Odpowiedz, jakà rol´ odgrywajà media we współczesnym Êwiecie.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13 0–2 p.

Przeczytaj tekst, a nast´pnie podaj numery zdaƒ b´dàcych opiniami. 14 0–4 p.

Wyniki wyborów parlamentarnych w 2007 r.


• Partia, która wygrała wybory w 2007 r., to

Prawo i SprawiedliwoÊç.

Platforma Obywatelska.

Samoobrona.

Liga Polskich Rodzin.

• Skrót PSL oznacza

Prawo, SprawiedliwoÊç, Lewica.

Polski Sojusz Ludowy.

Partia Stronników Lewicy.

Polskie Stronnictwo Ludowe.

AA

B

C

D

B

C

D

Na Putina chce głosowaç ponad 70% Rosjan. [...] Pozostałych czterech pretendentów dostaje

w sonda˝ach zaledwie po kilka procent poparcia. [...] Moim zdaniem, poparcie dla Putina jest d´te

i gdyby tylko krytykujàcych go kandydatów dopusz-czano do mediów, to wybory mogłyby si´ uło˝yç

inaczej – mówi Hakamada [rywalka Putina w wybo-rach]. [...] Wi´kszoÊç Rosjan liczy, ˝e paƒstworozwià˝e ich wszystkie problemy. Rosja odcho-dzi od demokracji. Władzy niepotrzebni sà ludzie,którzy mówià prawd´ i czujà si´ wolni.

1

2

3

4

5

6

Fragment: M. Wojciechowski, Putin ju˝ wygrał, „Gazeta Wyborcza” 2004, nr 60.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WyjaÊnij, co oznacza termin administracja publiczna.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15 0–2 p.

Test 1

3

èródło: www.pkw.gov.pl.

OkreÊl, jakie organy władzy wykonujà poszczególne zadania.

• czuwa nad przestrzeganiem konstytucji – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• wprowadza stan wyjàtkowy w chwilach zagro˝enia bezpieczeƒstwa paƒstwa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• opracowuje bud˝et paƒstwa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• nadzoruje działalnoÊç rzàdu – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• opiekuje si´ osobami polskiego pochodzenia mieszkajàcymi poza granicami Polski – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4

System polityczny paƒstwa polskiegoTest podsumowujàcy rozdział I –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”

Uzupełnij schemat.1 0–3 p.

Przyporzàdkuj zasadom Konstytucji RP odpowiednie opisy.2 0–4 p.


• Zgromadzenie Narodowe tworzà

3

sejm i senat.

prezydent i sejm.

sàd i senat.

prezydent i rzàd.

A

B

C

D

0–1 p.

0–5 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 2

władza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . władza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .władza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• Władza w paƒstwie nale˝y do narodu.• Wybrane przez obywateli władze sprawujà swój urzàd

przez ÊciÊle okreÊlony czas.• Wszystkie urz´dy w paƒstwie podlegajà takim samym

przepisom prawa.• Władza centralna przekazuje samorzàdowi terytorialnemu

okreÊlone zadania oraz prawo do podejmowania decyzji w sprawach lokalnych.

decentralizacja władzy •suwerennoÊç narodu •

paƒstwo prawa •republikaƒska forma rzàdów •

Wymieƒ trzy zadania policji.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 0–3 p.

TRÓJPODZIAŁ WŁADZY

1

Uzupełnij schemat przedstawiajàcy proces uchwalania ustawy. Wpisz sformułowania z ramki we właÊciwe miejsca.

6 0–3 p.

Podaj imiona i nazwiska prezydentów Polski rozpoczynajàcych sprawowanie urz´du w poszczególnych latach.

7

1989 r. – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1990 r. – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1995 r. – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2005 r. – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0–4 p.

Przedstaw hierarchi´ sàdów w Polsce. W tym celu wykorzystaj okreÊlenia z ramki.8 0–4 p.


W systemie wi´kszoÊciowym mandat przysługuje osobie, która uzyska najwićej głosów.

Ordynacja wyborcza to zbiór przepisów okreÊlajàcych, jak powinni zachowywaç si´ wyborcy podczas głosowania.

Aby wziàç udział w wyborach, trzeba mieç bierne prawo wyborcze.

Cenzusami nazywa si´ ograniczenia wyborcze.

9 0–2 p.

PROJEKT USTAWY

Prezydent

Sejm Senat

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

opiniuje projekt i głosuje nad jego przyjćiem, wetuje lub podpisuje ustaw´ bàdê kieruje jàdo Trybunału Konstytucyjnego, akceptuje ustaw´ i głosuje nad jej przyjćiem

sàd rejonowy, Sàd Najwy˝szy, sàd okr´gowy, sàd apelacyjny

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Napisz, jakiego typu partie głoszà wymienione poglàdy.

• wzmocnienie władzy paƒstwowej

• piel´gnowanie przywiàzania do tradycji

• zmniejszenie wydatków na cele socjalne

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 0–1 p.

Test 2

2


WyjaÊnij, co oznacza termin pluralizm polityczny.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12 0–2 p.

Wymieƒ dwie korzyÊci i dwa zagro˝enia wynikajàce z istnienia w mediach wolnoÊci słowa. 13 0–4 p.

Wyniki wyborów parlamentarnych


• Frekwencja w wyborach do sejmu i senatu była najni˝sza w

1989 r.

1991 r.

1997 r.

2005 r.

• Polacy najrzadziej biorà udział w wyborach

parlamentarnych.

samorzàdowych.

prezydenckich.

do parlamentu europejskiego.

A

B

C

D

A

B

C

D

KorzyÊci

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zagro˝enia

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Przeczytaj tekst, a nast´pnie podaj numery zdaƒ b´dàcych opiniami. 14 0–3 p.

Wytłumacz, co oznacza termin słu˝ba cywilna.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15 0–2 p.

Od trzech lat ubywa Polaków. [...] jeÊli nic niepowstrzyma zachodzàcych procesów demograficz-nych, to w połowie XXI w. b´dziemy mieç nieco powy-˝ej 33 mln mieszkaƒców. [...] Choç wiek rozrodczyosiàgn´ły ju˝ tysiàce Polek urodzonych w latachostatniego wy˝u demograficznego, to i tak rodzi si´

dziÊ coraz mniej dzieci. Sytuacj´ t´ tłumaczy si´,bardzo zresztà po˝àdanymi, edukacyjnymi aspiracja-mi młodego pokolenia. WÊród niestudiujàcychmłodych ludzi mamy a˝ 40% bezrobocie. [...] trud-no znaleêç dziÊ argumenty, które mogłyby skłoniç do szybszego zaanga˝owania w prokreacj´.

1 2

3

4

5

6

Fragment: M. Hensler, Wi cej dziadków ni wnuków, „Polityka” 2002, nr 49.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Test 2

3

èródło: www.pkw.gov.pl.

Klucz do testów

System polityczny paƒstwa polskiegoOD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania

1.

Konstytucja, nazywana inaczej ustawà zasadniczà, jest najwa˝niejszym aktemprawnym okreÊlajàcym ustrój paƒstwa. Obecna Konstytucja RP została uchwalona 2 kwietnia 1997 r. Jej uroczysty wst´p, nazywany preambułà, odwołuje si´ do najwa˝niejszych wartoÊci i praw człowieka.

0–3 Ka˝da informacja wpisana we właÊciwe miejsce – 1 p.

2.Obowiàzki obywatela zapisane w Konstytucji RP to np.: wiernoÊç paƒstwu i troska o jego dobro, przestrzeganie prawa, płacenie podatków, obrona ojczyzny w przypadku zagro˝enia.

0–4 Za ka˝dy wymieniony obowiàzek obywatelski – 1 p.


4.

• ocenia projekt ustawy – senat• zwołuje Rad´ Gabinetowà – prezydent• uchwala ustawy – sejm• wyra˝a zgod´ na przeprowadzenie referendum zarzàdzanego przez prezydenta – senat• wykonuje ustawy – rzàd


5. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie C:Inicjatywy ustawodawczej nie posiada sàd. 0–1 WłaÊciwe dokoƒczenie zdania

– 1 p.

6. 0–3 Ka˝de właÊciwie uzupełnionemiejsce na schemacie – 1 p.

7.

Wojskowy sàd okr´gowy – jako sàd I instancji wydaje wyroki w sprawach dotyczàcych przest´pstw popełnionych przez wojskowych.Sàd Najwy˝szy – mo˝na do niego zaskar˝yç postanowienia lub wyroki sàdów powszechnych i wojskowych.

0–2 Ka˝de właÊciwe uzupełnieniedefinicji – 1 p.

8. Do zadaƒ prokuratury nale˝y m.in.: Êciganie przest´pców, nadzorowanie Êledztwa i pełnienie funkcji oskar˝yciela w sàdzie. 0–3

Za podanie trzech zadaƒ – 3 p.Za podanie dwóch zadaƒ – 2 p.Za podanie jednego zadania – 1 p.

9. W wyborach mogà uczestniczyç wszyscy pełnoletni obywatele.BezpoÊrednioÊç wyborów oznacza, ˝e obywatele głosujà osobiÊcie.

×

×0–2 Za ka˝de właÊciwe zaznaczenie

zdania – 1 p.

10. Bierne prawo wyborcze to prawo do kandydowania w wyborach. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 2 p.

11. Opisane poglàdy reprezentujà partie lewicowe. 0–1 WłaÊciwe nazwanie typu partii – 1 p.

12.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie B:Partia, która wygrała wybory w 2007 r., to Platforma Obywatelska.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie D:Skrót PSL oznacza Polskie Stronnictwo Ludowe.


13.Współczesne media przede wszystkim przekazujà informacje. Kształtujà równie˝opini´ publicznà. PoÊredniczà tak˝e mi´dzy rzàdzàcymi a obywatelami, informujàco działaniach polityków i reakcji obywateli na te posuni´cia.

0–2 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 2 p.

14. Opinie sà zawarte w zdaniach nr 3, 4, 5 i 6. 0–4 Za podanie ka˝dego właÊciwegonumeru zdania – 1 p.

15. Administracja publiczna to zespół instytucji i urz´dów powołanych do realizacjizadaƒ paƒstwa, działajàcy zgodnie z prawem oraz politykà rzàdu. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

• Bada zgodnoÊç ustaw z konstytucjà.• W jego skład wchodzi 460 posłów.• Jest to najwy˝szy urzàd w paƒstwie.• Na jego czele stoi premier.

sejm •rzàd •

prezydent •Trybunał Konstytucyjny •

21

Prezydent powołuje Prezes Rady Ministrów wyra˝a wotum zaufania Sejm

wnioskuje o powołanie

Rada Ministrów (ministrowie)


1. 0–3 Ka˝dy właÊciwie nazwanyrodzaj władzy – 1 p.


3. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie A:Zgromadzenie Narodowe tworzà sejm i senat. 0–1 WłaÊciwe dokoƒczenie zdania

– 1 p.

4.

• czuwa nad przestrzeganiem konstytucji – prezydent• wprowadza stan wyjàtkowy w chwilach zagro˝enia bezpieczeƒstwa

paƒstwa – prezydent• opracowuje bud˝et paƒstwa – rzàd• nadzoruje działalnoÊç rzàdu – sejm• opiekuje si´ osobami polskiego pochodzenia mieszkajàcymi poza granicami

Polski – senat


5.Do zadaƒ policji nale˝y m.in.: ochrona ˝ycia, zdrowia i mienia obywateli, zapewnia-nie porzàdku publicznego oraz zapobieganie przest´pstwom. Policja gromadzitak˝e dowody przest´pstw, aresztuje podejrzanych i prowadzi przesłuchania.

0–3Za podanie trzech zadaƒ – 3 p.Za podanie dwóch zadaƒ – 2 p.Za podanie jednego zadania – 1 p.

6.Sejm akceptuje ustaw´ i głosuje nad jej przyjćiem.Senat opiniuje projekt i głosuje nad jego przyjćiem.Prezydent wetuje lub podpisuje ustaw´ bàdê kieruje jà do Trybunału Konstytucyjnego.

0–3 Ka˝de właÊciwie uzupełnionemiejsce na schemacie – 1 p.

7.

1989 r. – Wojciech Jaruzelski1990 r. – Lech Wał´sa1995 r. – Aleksander KwaÊniewski2005 r. – Lech Kaczyƒski

0–4Za ka˝de właÊciwe imi´ i nazwi-sko prezydenta przy odpowied-niej dacie – 1 p.

8. Sàd Najwy˝szy → sàd apelacyjny → sàd okr´gowy → sàd rejonowy 0–4Ka˝de okreÊlenie wpisane na schemacie w odpowiednimmiejscu – 1 p.

9.W systemie wi´kszoÊciowym mandat przysługuje osobie, która uzyska najwićej głosów.Cenzusami nazywa si´ ograniczenia wyborcze.

×

×

0–2 Za ka˝de właÊciwe zaznaczeniezdania – 1 p.

10. Opisane poglàdy reprezentujà partie prawicowe. 0–1 WłaÊciwe nazwanie typu partii – 1 p.

11.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie D:Frekwencja w wyborach do sejmu i senatu była najni˝sza w 2005 r.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie B:Polacy najrzadziej biorà udział w wyborach samorzàdowych.


12. Pluralizm polityczny to wolnoÊç głoszenia ró˝norodnych poglàdów oraz zrzeszania si´ w partie polityczne, stowarzyszenia i zwiàzki zawodowe. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

13.

KorzyÊci:• szeroki i łatwy dost´p do ró˝norodnych informacji,• mo˝liwoÊç prezentowania własnych opinii.Zagro˝enia:• cz´ste podawanie nieprawdziwych informacji na temat okreÊlonych osób,• obni˝enie jakoÊci j´zyka, którym posługujà si´ media.

0–4

Wymienienie dwóch właÊciwych korzyÊci – 2 p.Wymienienie jednej właÊciwejkorzyÊci – 1 p.Wymienienie dwóch właÊciwych zagro˝eƒ – 2 p.Wymienienie jednego właÊciwego zagro˝enia – 1 p.

14. Opinie sà zawarte w zdaniach nr 2, 4, 6. 0–3 Za podanie ka˝dego właÊci-wego numeru zdania – 1 p.

15. Słu˝b´ cywilnà tworzà wykwalifikowani urz´dnicy, zajmujàcy stanowiska w administracji publicznej. Muszà oni byç bezstronni i niezaanga˝owani politycznie. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

Klucz do testów 33


• Władza w paƒstwie nale˝y do narodu.• Wybrane przez obywateli władze sprawujà

swój urzàd przez ÊciÊle okreÊlony czas.• Wszystkie urz´dy w paƒstwie podlegajà takim

samym przepisom prawa.• Władza centralna przekazuje samorzàdowi

terytorialnemu okreÊlone zadania oraz prawo do podejmowania decyzji w sprawach lokalnych.

decentralizacja władzy •suwerennoÊç narodu •

paƒstwo prawa •republikaƒska forma rzàdów •

władza wykonawcza władza ustawodawcza

TRÓJPODZIAŁ WŁADZY

władza sàdownicza

Samorzàdna RzeczpospolitaTest podsumowujàcy rozdział II –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”

Wymieƒ rodzaje samorzàdów.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 0–3 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 1

WyjaÊnij, co oznacza termin zasada pomocniczoÊci.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 0–2 p.

Wstaw znak „×” w kratki obok zadaƒ własnych samorzàdu. 3

Dbanie o porzàdek publiczny.

Prowadzenie ewidencji ludnoÊci.

Zapewnienie mieszkaƒcom opieki zdrowotnej.

Przygotowanie i przeprowadzenie wyborów.

0–2 p.

A – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

C – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

D – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

F – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

G – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

H – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wykonaj polecenia zwiàzane z mapà.

A. Zaznacz na mapie wymienione województwa. W tym celu wpisz cyfry od 1 do 8 w odpowiednich miejscach.

1 – wielkopolskie2 – opolskie3 – warmiƒsko-mazurskie4 – małopolskie5 – podlaskie6 – Êlàskie7 – podkarpackie8 – pomorskie

B. Podaj nazwy stolic województw oznaczonych literami.

4 0–8 p.

1

B

F

AE

C

H

D

G

OkreÊl, jaki problem zwiàzany z załatwianiem spraw w urz´dzie przedstawiono na ilustracji. WyjaÊnij, na czym on polega.

8

Zapoznaj si´ z danymi zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenie. 5 0–2 p.

Napisz, w jaki sposób obywatele mogà wpływaç na działania samorzàdu gminnego.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 0–3 p.


Gminy dzielà si´ na wiejskie, miejskie i grodzkie.

Władza uchwałodawcza w gminie nale˝y do rady miasta.

Na czele powiatu stoi starosta.

Do zadaƒ powiatu nale˝y finansowanie szkolnictwa gimnazjalnego.

Przedstawicielem rzàdu w samorzàdzie terytorialnym jest wojewoda.

Kadencja władz samorzàdowych trwa 5 lat.

7 0–3 p.

Jak zmieni si´ sytuacja w Twojej gminie

lub w Twoim mieÊcie po wyborach

samorzàdowych?

wieÊ

Miasto

do 20 tys. mieszkaƒców

20–100 tys.mieszkaƒców

101–500 tys.mieszkaƒców

ponad 500 tys.

mieszkaƒców

w procentach

Nastàpià zmiany na lepsze. 36 43 46 36 28

Nic si´ nie zmieni. 42 35 39 42 56

Sytuacja si´ pogorszy. 6 9 4 5 5

Trudno powiedzieç. 16 12 11 17 10

èródło danych: CBOS 2003.


• Procent osób pozytywnie oceniajàcych działal-noÊç władz samorzàdowych jest najwi´kszy

na wsi.

w miastach liczàcych do 100 tys. mieszkaƒców.

w miastach majàcych do pół miliona mieszkaƒców.

w miastach liczàcych powy˝ej 500 tys. mieszkaƒców.

• Odsetek ludzi nieposiadajàcych opinii na temat działaƒ samorzàdu jest najmniejszy w miastach

majàcych powy˝ej 500 tys. mieszkaƒców.

liczàcych do 500 tys. mieszkaƒców.

majàcych do 100 tys. mieszkaƒców.

liczàcych do 20 tys. mieszkaƒców.

AA

B

C

D

B

C

D

Test 1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0–2 p.

2

Samorzàdna RzeczpospolitaTest podsumowujàcy rozdział II –“DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”

Wymieƒ nazwy trzech instytucji sprawujàcych nadzór nad samorzàdem.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 0–3 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 2

WyjaÊnij, co oznacza termin prawo lokalne.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 0–2 p.

A – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

C – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

D – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

F – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

G – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

H – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wykonaj polecenia zwiàzane z mapà.

A. Zaznacz na mapie wymienione województwa. W tym celu wpisz cyfry od 1 do 8 w odpowiednich miejscach.

1 – lubuskie2 – kujawsko-pomorskie3 – dolnoÊlàskie4 – łódzkie5 – lubelskie6 – Êwi´tokrzyskie7 – mazowieckie8 – zachodniopomorskie

B. Podaj nazwy stolic województw oznaczonych literami.

4 0–8 p.

Wstaw znak „×” w kratki przy zadaniach zleconych samorzàdu. 3

Prowadzenie ewidencji ludnoÊci.

Opieka nad systemem edukacji.

Ochrona Êrodowiska.

Przygotowanie i przeprowadzenie referendów.

0–2 p.

1

FC

E

A

DG

H B

Test 2

Zapoznaj si´ z danymi zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenie. 5 0–2 p.

Napisz w trzech punktach, co zyskujà obywatele dzi´ki istnieniu samorzàdu.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 0–3 p.

Dochody jednostek samorzàdu terytorialnego – plany na 2008 r.

PIT CIT Pozostałe

Gminy wiejskie

Kamienna Góra (ludnoÊç – 8711) 2,296 mln zł 100 tys. zł 3,316 mln zł

Lubicz (ludnoÊç – 17 245) 8,267 mln zł 630 tys. zł 7,937 mln zł

Gminy miejskie

Gmina Mikołów (ludnoÊç – 38 398) 29 mln zł 3 mln zł 22,843 mln zł

Puławy (ludnoÊç – 49 755) 27,399 mln zł 5 mln zł 41,362 mln zł

Miasta na prawach powiatu

Miasto stołeczne Warszawa (ludnoÊç – 1 702 139) 3,168 mld zł 734 mln zł 1,609 mld zł

Kraków (ludnoÊç – 756 267) 779 mln zł 120 mln zł 779 mln zł

èródło: www.cbos.pl


• Gmina, która miała najwi´ksze dochody w 2008 r., to

Warszawa.

Lubicz.

Kraków.

Puławy.

• Dochody z podatku PIT nie stanowià wi´kszejcz´Êci bud˝etu gminy w

Krakowie.

Kamiennej Górze.

Puławach.

Mikołowie.

A A

B

C

D

B

C

D


Na czele samorzàdu gminnego stoi wójt lub burmistrz.

Do zadaƒ gminy nale˝y budowa kanalizacji oraz wodociàgów.

Powiaty dzieli si´ na ziemskie i grodzkie.

Władz´ uchwałodawczà w powiecie sprawuje zarzàd powiatu.

Reforma, która ustanowiła 16 województw, została przeprowadzona w 2003 r.

W skład sejmiku województwa wchodzi marszałek i zarzàd.

7 0–3 p.

OkreÊl, jaki problem zwiàzany z załatwianiem spraw w urz´dzie przedstawiono na ilustracji. WyjaÊnij, na czym on polega.

8 0–2 p.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

Klucz do testów

Samorzàdna RzeczpospolitaOD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania

1.• samorzàd terytorialny• samorzàd specjalny• inne (np. samorzàd uczniowski)

0–3

Za trzy właÊciwie wymienionerodzaje samorzàdu – 3 p.Za dwa właÊciwie wymienionerodzaje samorzàdu – 2 p.Za jeden właÊciwie wymienionyrodzaj samorzàdu – 1 p.

2. Zasada pomocniczoÊci oznacza, ˝e władze centralne realizujà tylko te sprawy, którymi nie mo˝e zajàç si´ samorzàd. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

3. Dbanie o porzàdek publiczny.Zapewnienie mieszkaƒcom opieki zdrowotnej.×


zadania – 1 p.

4. 0–8

Za ka˝dà cyfr´ wpisanàw odpowiednim miejscu na mapie – 0,5 p.Za ka˝dà właÊciwà nazw´ stolicy województwa wpisanàprzy odpowiedniej literze – 0,5 p.

5.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie B:Procent osób pozytywnie oceniajàcych działalnoÊç władz samorzàdowych jest najwi´kszy w miastach liczàcych do 100 tys. mieszkaƒców.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie A:Odsetek ludzi nieposiadajàcych opinii na temat działaƒ samorzàdu jest najmniejszyw miastach majàcych powy˝ej 500 tys. mieszkaƒców.

0–2 Za właÊciwe dokoƒczenie ka˝dego zdania – 1 p.

6.

Obywatele mogà wpływaç na działania samorzàdu poprzez udział w wyborach samorzàdowych, uczestnictwo w referendum gminnym, składaniepetycji, skarg i wniosków oraz branie udziału w konsultacjach prowadzonych przez władze gminy.

0–3

Za podanie trzech sposobów – 3 p.Za podanie dwóch sposobów – 2 p.Za podanie jednego sposobu– 1 p.

7.Władza uchwałodawcza w gminie nale˝y do rady miasta.Na czele powiatu stoi starosta.Przedstawicielem rzàdu w samorzàdzie terytorialnym jest wojewoda.

×

×

×


8.Na zamieszczonej ilustracji przedstawiono zjawisko biurokratyzacji. Polega onom.in. na tym, ˝e petent musi wypełniaç wiele formularzy i wniosków, co znaczniewydłu˝a czas załatwienia danej sprawy.

0–2

WłaÊciwe nazwanie problemu – 1 p.WłaÊciwe wyjaÊnienie istoty zjawiska – 1 p.

A. Wrocław B. Szczecin C. Kielce D. Lublin E. Łódê F. Gorzów Wielkopolski/Zielona Góra G. Bydgoszcz/Toruƒ H. Warszawa

21

B8

G1F

A2 6

4 7C

E

H

D

53


39Klucz do testów


1.

• Prezes Rady Ministrów• wojewoda• Regionalna Izba Obrachunkowa 0–3

Za trzy właÊciwie wymienionenazwy instytucji – 3 p.Za dwie właÊciwie wymienionenazwy instytucji – 2 p.Za jednà właÊciwie wymienionànazw´ instytucji – 1 p.

2. Prawo lokalne to normy prawne ustanowione przez samorzàd, dotyczàce wszystkich obywateli gminy, powiatu lub województwa. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

3. Prowadzenie ewidencji ludnoÊci.Przygotowanie i przeprowadzenie referendów.×


zadania – 1 p.

4. 0–8

Za ka˝dà cyfr´ wpisanàw odpowiednim miejscu na mapie – 0,5 p.Za ka˝dà właÊciwà nazw´ stolicy województwa wpisanàprzy odpowiedniej literze – 0,5 p.

5.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie A:Gmina, która miała najwi´ksze dochody w 2008 r., to Warszawa. WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie C:Dochody z podatku PIT nie stanowià wi´kszej cz´Êci bud˝etu gminy w Puławach.

0–2 Za właÊciwe dokoƒczenie ka˝dego zdania – 1 p.

6.

Dzi´ki istnieniu samorzàdu obywatele mogà współdecydowaç o sprawach wa˝nych dla społecznoÊci lokalnej i poczuç odpowiedzialnoÊç za miejsce, w którym ˝yjà. Nie muszà tak˝e jeêdziç do stolicy, aby załatwiaç sprawy urz´dowe, mogà to bowiem zrobiç w miejscowych urz´dach.

0–3

Za podanie trzech korzyÊci – 3 p.Za podanie dwóch korzyÊci – 2 p.Za podanie przynajmniej jednejkorzyÊci – 1 p.

7.Na czele samorzàdu gminnego stoi wójt lub burmistrz.Do zadaƒ gminy nale˝y budowa kanalizacji oraz wodociàgów.Powiaty dzieli si´ na ziemskie i grodzkie.

×

×

×


8.Na zamieszczonej ilustracji przedstawiono zjawisko biurokratyzacji. Polega onom.in. na tym, ˝e petent musi wypełniaç wiele formularzy i wniosków, co znaczniewydłu˝a czas załatwienia danej sprawy.

0–2

WłaÊciwe nazwanie problemu – 1 p.WłaÊciwe wyjaÊnienie istoty zjawiska – 1 p.

A. Poznaƒ B. RzeszówC. OlsztynD. OpoleE. Białystok F. GdaƒskG. KatowiceH. Kraków

8F

2A1

3D G

H B6

4

7

5

EC

Polska i ÊwiatTest podsumowujàcy rozdział III –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 1

Wstaw znak „×” w kratki przy zdaniach opisujàcych zadania konsula.

Udziela pomocy prawnej Polakom przebywajàcym za granicà.

Odpowiada za utrzymanie odpowiednich relacji z rzàdem danego kraju.

Prowadzi rejestr obywateli polskich w obcym paƒstwie.

Zbiera informacje o kraju, w którym przebywa.

2 0–2 p.

Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie.3 0–2 p.

WyjaÊnij, co oznacza termin racja stanu.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 0–2 p.

Najwa˝niejszym wyzwaniem strategicznym dlaPolski jest Europa Wschodnia – przestrzeƒ pomi´-dzy obecnà granicà UE a Rosjà. Na naszych oczachrozstrzyga si´ przyszłoÊç geopolityczna i cywiliza-cyjna tego obszaru. Niestety, dokonuje si´ tow sposób niezauwa˝ony, gdy˝ uwaga strategicznaZachodu skupiona jest na modernizacji [unowo-czeÊnianiu] Bliskiego Wschodu. W rezultacie

zapomina si´ o skutecznoÊci dotychczasowej poli-tyki Zachodu w takich kwestiach, jak autokratycz-ne rzàdy na Białorusi, wcià˝ nierozwiàzany kon-flikt naddniestrzaƒski czy deficyt demokracji naUkrainie. [...] zatrzymanie procesów integracjieuropejskiej i transatlantyckiej na Bugu grozi [...]utrwaleniem zapóênienia cywilizacyjnego na tymterenie.

Fragment: W. Cimoszewicz, Polska w zam´cie Êwiata, „Gazeta Wyborcza” 2004, nr 136.


• Według autora głównym zadaniem polskiej polityki zagranicznej jest

modernizacja Bliskiego Wschodu.

wspieranie autokratycznych rzàdów na Białorusi.

zwrócenie uwagi Zachodu na koniecznoÊç inte-gracji z terenami le˝àcymi na wschód od Bugu.

obrona Zachodu w konflikcie z EuropàWschodnià.

• Zdaniem autora tekstu działania polskiej dyplomacji powinny koncentrowaç si´ na

Europie Zachodniej.

Bliskim Wschodzie.

Rosji.

Europie Wschodniej.

A

B

C

D

A

B

C

D

1

Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania.4• Polska stała si´ członkiem Unii Europejskiej

1 kwietnia 2002 r.

1 maja 2003 r.

1 kwietnia 2005 r.

1 maja 2004 r.

A

B

C

D

0–1 p.

Zapoznaj si´ z mapà i wykonaj polecenia. 6 0–3 p.

Wymieƒ nazwy dwóch funduszy unijnych.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 0–2 p.

Podaj dwa rodzaje organizacji mi´dzynarodowych wyodr´bniane ze wzgl´du na zasi´g oddziaływania.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 0–2 p.

Przeczytaj tekst, a nast´pnie zapisz w wyznaczonym miejscu nazw´ organizacji mi´dzynarodowej, której on dotyczy.

Organizacja ta powstała w kwietniu 1949 r. Powołano jà, poniewa˝ paƒstwa zachodnie obawiały si´ekspansji komunizmu. Członkowie zrzeszenia mieli wspólnie broniç si´ przed ewentualnym atakiem ze strony krajów komunistycznych. Do dziÊ dominujàcà rol´ w tej organizacji odgrywajàStany Zjednoczone.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 0–1 p.

A. Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania. • Paƒstwo, które było wÊród zało˝ycieli

Unii Europejskiej, to

Hiszpania.

Włochy.

Szwecja.

Rumunia.

B. Podaj nazwy dwóch krajów, które weszły do Unii w tym samym czasie co Polska.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

A

B

C

D


Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała po II wojnie Êwiatowej.

Głównym celem ONZ jest integracja gospodarcza paƒstw na Êwiecie.

Funkcj´ organu administracyjnego ONZ pełni Rada Bezpieczeƒstwa.

˚ołnierze uczestniczàcy w misjach pokojowych ONZ noszà bł´kitne hełmy.

9 0–2 p.

Test 1

2

Test 1

Opisz wybrany współczesny konflikt mi´dzynarodowy. WyjaÊnij, jaki jest charakter sporu i cobyło jego przyczynà, a tak˝ebna jakim etapie si´ znajduje. Wymieƒ uczestników konfliktu.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 0–4 p.

Odpowiedz, co oznacza termin imigracja.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11 0–2 p.

Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresach i wykonaj polecenie. 12


0–2 p.

Jak globalizacja wpływa na sytuacj´ biednych paƒstw?

Jak globalizacja wpływa na sytuacj´ bogatych paƒstw?

• Odsetek osób uwa˝ajàcych, ˝e biedne paƒstwaponoszà straty w wyniku globalizacji, wynosi

21%.

58%.

3%.

82%.

• Globalizacj´ jako zjawisko korzystne dla bogatych krajów postrzega

82% badanych.

21% badanych.

58% badanych.

3% badanych. D

C

B

AA

B

C

D

èródło: www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2004/K_005_04.PDF.

3

Scenariusz lekcji 43

Polska i ÊwiatTest podsumowujàcy rozdział III –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 2

Wstaw znak „×” w kratki obok zdaƒ opisujàcych zadania ambasadora.

Prowadzi rejestr obywateli polskich na terenie obcego kraju.

Dba o rozwój współpracy naukowej i kulturalnej mi´dzy paƒstwami.

Odpowiada za utrzymanie odpowiednich relacji z rzàdem danego kraju.

Przyjmuje wnioski o przyznanie obywatelstwa polskiego.

2 0–2 p.

WyjaÊnij, czym jest organizacja mi´dzynarodowa.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 0–2 p.

Zapoznaj si´ z mapà i wykonaj polecenia. 4 0–3 p.

A. Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu zdania. • Do paƒstw zało˝ycielskich Unii Europejskiej

nie zaliczamy

Hiszpanii.

Włoch.

Niemiec.

Belgii.

B. Podaj nazwy dwóch krajów, które weszły do Unii w tym samym czasie co Polska.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

A

B

C

D

Wymieƒ dwa najistotniejsze cele polskiej polityki zagranicznej po 1989 r.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 0–2 p.

1

Test 2


• Polska stała si´ członkiem Unii Europejskiej

1 kwietnia 2005 r.

1 maja 2004 r.

1 kwietnia 2002 r.

1 maja 2003 r.

5

A

B

D

C

0–1 p.

Przeczytaj tekst, a nast´pnie zapisz w wyznaczonym miejscu nazw´ organizacji mi´dzynarodowej, której on dotyczy.

Poczàtki tej instytucji si´gajà lat 70. XX w. Nale˝ały do niej zarówno paƒstwa demokratyczne, jak i komunistyczne. Celem zrzeszenia jest umacnianie bezpieczeƒstwa w Europie oraz ochrona praw człowieka. W 2008 r. organizacja miała 56 członków.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 0–1 p.

Wymieƒ dwa rodzaje organizacji mi´dzynarodowych wyodr´bniane ze wzgl´du na kryterium członkostwa.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 0–2 p.

Zapoznaj si´ z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie. 8 0–2 p.

Zaufanie wobec ONZ

èródło: www.egospodarka.pl.

Zamaluj kratk´ przy właÊciwym dokoƒczeniu ka˝dego zdania. • Najwi´cej osób ufajàcych ONZ mieszka

w Izraelu.

na W´grzech.

w Grecji.

w Holandii.

• Osoby nieufajàce ONZ stanowià wi´kszoÊç

w Wielkiej Brytanii.

na W´grzech.

w Irlandii.

w Grecji.

A

B

C

D

A

B

C

D

WyjaÊnij, co oznacza termin repatriacja.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9 0–2 p.

2

Test 2

Opisz wybrany współczesny konflikt mi´dzynarodowy. WyjaÊnij, jaki jest charakter sporui co było jego przyczynà, a tak˝e na jakim etapie si´ znajduje. Wymieƒ uczestników konfliktu.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11 0–4 p.

Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie.10 0–2 p.

Opinia publiczna w Hiszpanii po zamachu w mad-ryckim metrze 11 marca 2004 r. – i tak ju˝ w wi´k-szoÊci antyamerykaƒska – nabiera coraz wi´k-szych wàtpliwoÊci – po co nam ta wojna w Iraku?A mo˝e, gdybyÊmy si´ nie zaanga˝owali, to zosta-wiliby nas w spokoju? [...] Po takich zamachach jakw Hiszpanii pojawiła si´ pokusa, by z terrorystami

negocjowaç, zapłaciç jakàÊ cen´. Strategia amery-kaƒska, jak i strategia wielu rzàdów podkreÊla jed-nak bardzo mocno: nie negocjowaç [...] z terrorys-tami. [...] jeÊli raz ustàpisz, dasz okup czy zmieniszpolityk´, to uznajà, ˝e to jest dobra droga do nacisku na ciebie [...] – mówi gen. GromosławCzempiƒski.

Fragment: M. Ostrowski, E. Bortkiewicz, Hijos de puta!, „Polityka” 2004, nr 12.


• Zdaniem autora tekstu nale˝y

negocjowaç z terrorystami.

ulegaç naciskom terrorystów.

zawsze dawaç okup, którego ˝àdajà terroryÊci.

zapobiegaç atakom terrorystycznym.

• Społeczeƒstwo hiszpaƒskie po zamachu 11 marca 2004 r.

popierało Stany Zjednoczone.

miało wàtpliwoÊci dotyczàce udziału Hiszpanii w wojnie w Iraku.

˝àdało niewycofywania wojsk hiszpaƒskich z Iraku.

˝àdało zaprzestania akcji antyterrorystycznych.

A

B

C

D

A

B

C

D

Wstaw znak „×” w kratki przy zdaniach prawdziwych.

Kraje Trzeciego Âwiata to ubogie paƒstwa, które były koloniami europejskimi.

W ramach pomocy humanitarnej w paƒstwach biednych rozpowszechnia si´ nowe technologieprodukcji broni.

Globalizacjà okreÊla si´ proces polegajàcy na zacieraniu ró˝nic religijnych mi´dzy narodami.

Podział na bogatà Północ i biedne Południe wynika z ró˝nic cywilizacyjnych mi´dzy tymi obszarami.

12 0–2 p.

3

Klucz do testów

Polska i ÊwiatOD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania

1. Racja stanu to cele, do których osiàgni´cia dà˝à władze danego paƒstwa, kierujàcejego politykà wewn´trznà i zagranicznà. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

2. Udziela pomocy prawnej Polakom przebywajàcym za granicà.Prowadzi rejestr obywateli polskich w obcym paƒstwie.

×


zdanie – 1 p.

3.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie C:Według autora głównym zadaniem polskiej polityki zagranicznej jestzwrócenie uwagi Zachodu na koniecznoÊç integracji z terenami le˝àcymi na wschód od Bugu.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie D:Zdaniem autora tekstu działania polskiej dyplomacji powinny koncentrowaç si´ na Europie Wschodniej.

0–2 Za ka˝de właÊciwe dokoƒczeniezdania – 1 p.

4.WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie D:Polska stała si´ członkiem Unii Europejskiej 1 maja 2004 r.


5 Fundusze unijne: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz SpójnoÊci. 0–2

Za podanie dwóch właÊciwychnazw funduszy unijnych – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejnazwy funduszu unijnego – 1 p.

6.

A. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie B:Paƒstwo, które było wÊród zało˝ycieli Unii Europejskiej, to Włochy.

B. Kraje, które weszły do UE w tym samym czasie co Polska, to: Czechy, Słowacja,W´gry, Cypr, Malta, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia.

0–3

WłaÊciwe dokoƒczenie zdania – 1 p.Za podanie dwóch właÊciwychnazw krajów – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejnazwy kraju – 1 p.

7. Ze wzgl´du na zasi´g oddziaływania wyodr´bniamy np. organizacje uniwersalne i regionalne. 0–2

Za podanie dwóch właÊciwychrodzajów organizacji mi´dzyna-rodowych – 2 p.Za podanie jednego właÊciwe-go rodzaju organizacji mi´dzy-narodowej – 1 p.

8. Zamieszczony tekst dotyczy NATO (Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego). 0–1 Podanie właÊciwej nazwy orga-nizacji mi´dzynarodowej – 1 p.

9. Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała po II wojnie Êwiatowej.˚ołnierze uczestniczàcy w misjach pokojowych ONZ noszà bł´kitne hełmy.

×


zdanie – 1 p.

10.Opis powinien zawieraç informacje o charakterze konfliktu (np. politycznym, religijnym, gospodarczym), zaanga˝owanych stronach (nazwy paƒstw, narodów,grup religijnych), przyczynach sporu i jego obecnej fazie.

0–4

Podanie informacji o charakterze konfliktu – 1 p.Podanie informacji o przyczynach konfliktu – 1 p.Podanie informacji o obecnejfazie sporu – 1 p.Podanie informacji o stronach sporu – 1 p.

11. Imigracja to przybycie do danego kraju z innego paƒstwa. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 2 p.

12.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie B:Odsetek osób uwa˝ajàcych, ˝e biedne paƒstwa ponoszà straty w wyniku globalizacji, wynosi 58%.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie A:Globalizacj´ jako zjawisko korzystne dla bogatych krajów postrzega 82% badanych.


21

Klucz do testów 47


1.Organizacja mi´dzynarodowa to zrzeszenie co najmniej trzech paƒstw lub organizacji gospodarczych, powołane do realizacji wspólnych zadaƒ o charakterze mi´dzynarodowym.

0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu – 2 p.

2. Odpowiada za utrzymanie odpowiednich relacji z rzàdem danego kraju.Dba o rozwój współpracy naukowej i kulturalnej mi´dzy paƒstwami.

×


zdanie – 1 p.

3. Najwa˝niejszymi celami polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. były: integracja z Unià Europejskà i wejÊcie do struktur NATO. 0–2

Podanie dwóch właÊciwychcelów polskiej polityki zagranicznej – 2 p.Podanie jednego właÊciwegocelu polskiej polityki zagranicznej – 1 p.

4.

A. WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie A:Do paƒstw zało˝ycielskich Unii Europejskiej nie zaliczamy Hiszpanii.

B. Paƒstwa, które weszły do UE w tym samym czasie co Polska, to Czechy, Słowacja, W´gry, Cypr, Malta, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia.

0–3

WłaÊciwe dokoƒczenie zdania – 1 p.Za podanie dwóch właÊciwychnazw krajów – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejnazwy kraju – 1 p.

5.WłaÊciwym dokoƒczeniem zdania jest fragment w punkcie B:Polska stała si´ członkiem Unii Europejskiej 1 maja 2004 r.


6. Zamieszczony tekst dotyczy OBWE (Organizacji Bezpieczeƒstwa i Współpracy w Europie). 0–1 Podanie właÊciwej nazwy – 1 p.

7. Ze wzgl´du na kryterium członkostwa wyodr´bniamy m.in. organizacje rzàdowe i pozarzàdowe. 0–2

Za podanie dwóch właÊciwychrodzajów organizacji mi´dzynarodowych – 2 p.Za podanie jednego właÊciwego rodzaju organizacjimi´dzynarodowej – 1 p.

8.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie C:Najwi´cej osób ufajàcych ONZ mieszka w Grecji.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie A:Osoby nieufajàce ONZ stanowià wi´kszoÊç w Wielkiej Brytanii.


9. Repatriacja to powrót do ojczystego kraju osób zmuszonych wczeÊniej do jego opuszczenia. 0–2 WłaÊciwe wyjaÊnienie terminu

– 2 p.

10.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie D:Zdaniem autora tekstu nale˝y zapobiegaç atakom terrorystycznym.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie B:Społeczeƒstwo hiszpaƒskie po zamachu 11 marca 2004 r. miało wàtpliwoÊci dotyczàce udziału Hiszpanii w wojnie w Iraku.


11.Opis powinien zawieraç informacje o charakterze konfliktu (np. politycznym, religijnym, gospodarczym), zaanga˝owanych stronach (nazwy paƒstw, narodów,grup religijnych), przyczynach sporu i jego obecnej fazie.

0–4

Podanie informacji o charakterze konfliktu – 1 p.Podanie informacji o przyczynach konfliktu – 1 p.Podanie informacji o obecnejfazie sporu – 1 p.Podanie informacji o stronach sporu – 1 p.

12.Kraje Trzeciego Âwiata to ubogie paƒstwa, które były koloniami europejskimi.Podział na bogatà Północ i biedne Południe wynika z ró˝nic cywilizacyjnych mi´dzy tymi obszarami.

×

× 0–2 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezdanie – 1 p.

Moja przyszłoÊç zawodowaTest podsumowujàcy rozdział IV –„DziÊ i jutro. Cz´Êç 2”

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 1

Połàcz nazwy zawodów z opisami umiej´tnoÊci lub cech, które sà niezb´dne do ich wykonywania.

1 0–3 p.

Uzupełnij schemat przedstawiajàcy system edukacji w Polsce.2 0–4 p.

• zdolnoÊci manualne• łatwoÊç przekazywania informacji• umiej´tnoÊç analizy danych

nauczyciel • bankowiec •

jubiler •

szkoła podstawowa

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .lub technikum

matura

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Przeczytaj tekst. Nast´pnie odpowiedz, czy lokalny rynek pracy opisany w zamieszczonym fragmencie ma szans´ na dynamiczny rozwój.

Na danym obszarze dominuje rolnictwo, a zakładów przemysłowych i usługowych jest niewiele. Władze nie starajà si´ pozyskaç inwestorów, natomiast mieszkaƒcy nie przywiàzujà du˝ej wagi do edukacji – wi´kszoÊç z nich ma wykształcenie zawodowe.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

Wymieƒ trzy przyczyny bezrobocia.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 0–3 p.

0–1 p.

1

Test 1

Wymieƒ trzy funkcje zwiàzków zawodowych.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 0–3 p.

Odpowiedz, jakie informacje powinny znaleêç si´ w biznesplanie. Podaj dwa przykłady.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 0–2 p.

WyjaÊnij, co to jest CV.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 0–2 p.


Prawa i obowiàzki pracowników oraz pracodawców zapisane sà w kodeksie pracy.

Tygodniowy czas pracy w Polsce wynosi 40 godzin.

Prac´ mogà podjàç tak˝e osoby, które nie ukoƒczyły 16. roku ˝ycia.

Jednà z form mobbingu jest psychiczne zn´canie si´ pracodawcy nad pracownikiem.

6 0–3 p.

Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie. 9 0–2 p.

Jak szacujà eksperci z systemu antyplagiatowegoPlagiat.pl (korzysta z niego 80 uczelni), nieupraw-nione zapo˝yczenia mo˝e mieç nawet 25 proc. pracdyplomowych. [...] Zdaniem prof. Marka Rockiego,przewodniczàcego Paƒstwowej Komisji Akredyta-cyjnej, uczelnie wreszcie zaczynajà dostrzegaç tenproblem, bo przyst´pujà do systemu antyplagiato-wego [...]. Tak jest na Uniwersytecie Szczeciƒskim.

– Wi´kszoÊç naszych wydziałów ju˝ od kilku latkorzysta z systemu Plagiat.pl – mówi MagdalenaGardas, rzecznik uczelni. – Je˝eli przesłana do spraw -dzenia praca ma wi´cej ni˝ 20 proc. zapo˝yczeƒ, to autor i promotor muszà je wyjaÊniç. Praca niejest dopuszczana do obrony.

Podobnie jest na Uniwersytecie Łódzkim. – Mamy programy antyplagiatowe, a wykładowcy

uÊwiadamiajà studentom, e korzystanie z dorobku

intelektualnego innych bez odpowiednich odnoÊni-ków jest takà samà kradzie˝à, jak np. kradzie˝samochodu. Zrozumienie jest coraz lepsze. Na ok.12 tys. prac dyplomowych w latach 2007–2009 byłotylko 13 podejrzanych o plagiat – mówi prof. PawełMaÊlanka, prorektor UŁ ds. studenckich.

Mimo działaƒ uczelni eksperci sà sceptyczni.Według Kawczyƒskiego skala zjawiska si´ powi´k-sza. Ponad 80 polskich uczelni współpracujewprawdzie z Plagiat.pl, ale wcià˝ pozostaje grupaponad 370 szkół wy˝szych, które nie dostrzegajàproblemu lub go bagatelizujà.

Za popełnienie plagiatu mo˝e groziç odpowie-dzialnoÊç cywilna i karna. Kara do trzech lat pozba-wienia wolnoÊci grozi nawet za przypisywanie sobieautorstwa cudzego utworu bez osiàgania korzyÊcimajàtkowych.

Fragment: T. Pietryga, Plagiat na celowniku, www.rp.pl.


• Zjawisko plagiatu

nadal jest du˝ym problemem.

zanika.

znajduje si´ pod kontrolà.

Êwiadczy o rozwoju polskiej nauki.

• Z programu Plagiat.pl korzysta

wi´kszoÊç polskich uczelni.

około jedna piàta szkół wy˝szych w Polsce.

ka˝da uczelnia.

połowa uczelni.

A

B

C

D

A

B

C

D

2

Moja przyszłoÊç zawodowaTest podsumowujàcy rozdział IV –DziÊ i jutro. Cz´Êç 2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imi´ i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data



Test 2

Połàcz nazwy zawodów z opisami umiej´tnoÊci lub cech, które sà niezb´dne do ich wykonywania.

1 0–3 p.

Uzupełnij schemat przedstawiajàcy system edukacji w Polsce.2 0–4 p.

• uczciwoÊç• ˝yczliwoÊç w kontaktach z ludêmi• wyobraênia przestrzenna

artysta malarz • s´dzia •

psycholog •

Przeczytaj tekst. Nast´pnie odpowiedz, czy lokalny rynek pracy opisany w zamieszczonym fragmencie ma szans´ na dynamiczny rozwój.

Na danym obszarze rolnictwo nie odgrywa wa˝nej roli, istnieje natomiast wiele zakładów przemysłowychi usługowych. Władze podejmujà liczne działania zach´cajàce do inwestowania i wspierajà rozwój przed-si´biorczoÊci. Dzi´ki dobrze funkcjonujàcemu systemowi edukacji wielu mieszkaƒców uzyskuje wysokiewykształcenie i zdobywa cenione przez pracodawców umiej´tnoÊci.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

Podaj trzy sposoby poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 0–3 p.

0–1 p.

1

szkoła podstawowa

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .lub technikum

matura

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Test 2

WyjaÊnij, jakà rol´ odgrywa Paƒstwowa Inspekcja Pracy.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 0–3 p.

Wymieƒ dwa działania marketingowe, słu˝àce pozyskaniu klientów.

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 0–2 p.

Napisz, co to jest list motywacyjny.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 0–2 p.


Pracodawca nie musi opłacaç składek na ubezpieczenie zdrowotne pracownika.

Osobie, która nie mo˝e pracowaç ze wzgl´du na stan zdrowia, przysługuje renta.

Ka˝dy pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze od 20 do 26 dni rocznie.

Młodociany, który rozpoczàł prac´, nie musi kontynuowaç nauki.

6 0–2 p.

Przeczytaj tekst êródłowy i wykonaj polecenie. 9 0–2 p.

Piractwo fonograficzne to w naszym kraju du˝y pro-blem [...]. Kradzie˝ tzw. „dóbr intelektualnych” ist-nieje, bo jest na nie popyt. Oryginalny program doedycji grafiki kosztuje kilkaset złotych, u „pirata” –blisko dziesićiokrotnie mniej, płyta z najnowszymihitami muzycznymi z targowiska jest trzy razy taƒ-sza ni˝ w sklepie muzycznym. Nabywcy godzà sińa ni˝szà jakoÊç oferowanego „produktu” w imiószcz´dnoÊci. Wiele osób rozgrzesza si´ mówiàc, ˝epłyta czy program to dobra zbyt drogie, nie na kie-szeƒ zbiedniałego obywatela tego kraju. [...] Jednaktak proste wytłumaczenie faktu kupowania u pira-ta traci racj´ bytu, gdy˝ nabywajàc nielegalnie sko-piowane dobra intelektualne, uczestniczymy w kra-dzie˝y, co wićej – to właÊnie dla nas si´ kradnie!Nale˝y równie˝ pami´taç, ˝e ludzie sprzedajàcy„piraty” nie sà producentami chcàcymi dorobiç dozasiłku czy renty – to jedynie sprzedawcy, „mrów-ki”, za nimi stojà dilerzy, jeszcze wy˝ej hurtownicy.Nie ma si´ co oszukiwaç – piractwo to proceder

sterowany i podsycany przez zorganizowane, cz´stomi´dzynarodowe grupy przest´pcze, które produku-jà w jednym kraju, nast´pnie przerzucajà nielegalnytowar przez granic´ i sprzedajà go u nas. [...]

Statystyki sà dla Polski bezlitosne. Nielegalnaprodukcja i rozprowadzanie „pirackich” płyt, fil-mów czy programów komputerowych obejmujeobecnie blisko 50 procent całego rynku. Oznacza to,˝e co druga sprzedana w naszym kraju płyta to pro-dukt piracki! [...]

W raporcie opublikowanym w ubiegłym rokuprzez Zwiàzek Producentów Audio-Video czytamy:– „Na wysoki poziom piractwa niewàtpliwy wpływma niedostateczna skutecznoÊç organów Êciganiaw walce z przest´pczoÊcià zorganizowanà. Oznaczato mi´dzy innymi przyzwolenie na ra˝àcy nielegal-ny handel na Stadionie Dziesićiolecia w Warsza-wie, opieszałoÊç wymiaru sprawiedliwoÊci w rozpat-rywaniu spraw, brak dostatecznie skutecznejkontroli na granicach [...]”.

Fragment: J. Piàtek, Piraci, czyli złodzieje, http://wiadomosci.polska.pl/specdlapolski/article,id,136844.htm.


• Przyczynà piractwa fonograficznego w Polsce jest

brak dost´pu do oryginalnych towarów.

fakt, ˝e Polacy wolà kupowaç nielegalne kopie.

zbyt wysoka cena oryginalnych produktów.

popieranie działaƒ tego typu przez artystów.

• Najwićej na piractwie zyskuje

grupa przest´pcza.

sprzedawca.

artysta.

prokuratura.

A

B

C

D

A

B

C

D

2

Klucz do testów

Moja przyszłoÊç zawodowaOD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA1 Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania


2. 0–4Za ka˝dà właÊciwà informacj´wpisanà na schemacie w odpowiednim miejscu – 1 p.

3. Lokalny rynek pracy opisany w tekÊcie nie ma szans na dynamiczny rozwój. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.

4.

Przyczyny bezrobocia to m.in.:• likwidacja przedsi´biorstw nieprzynoszàcych zysków,• brak odpowiedniego wykształcenia wielu osób,• rozwój technologii niewymagajàcej udziału ludzi w produkcji,• kryzys gospodarczy.

0–3

Podanie trzech właÊciwychprzyczyn bezrobocia – 3 p.Podanie dwóch właÊciwychprzyczyn bezrobocia – 2 p.Podanie jednej właÊciwej przyczyny bezrobocia – 1 p.

5.CV to ˝yciorys przesyłany pracodawcy przez kandydata na okreÊlone stanowisko,zawierajàcy dane adresowe oraz krótkie informacje o wykształceniu, karierze zawodowej i umiej´tnoÊciach.


6.

Prawa i obowiàzki pracowników oraz pracodawców zapisane sà w kodeksie pracy.Tygodniowy czas pracy w Polsce wynosi 40 godzin. Jednà z form mobbingu jest psychiczne zn´canie si´ pracodawcy nad pracownikiem.

×

×

×

0–3 Za ka˝de właÊciwie zaznaczonezdanie – 1 p.

7.

Zwiàzki zawodowe pełnià nast´pujàce funkcje:• bronià praw pracowników,• negocjujà korzystne warunki zatrudnienia,• pomagajà pracownikom znajdujàcym si´ w trudnej sytuacji ˝yciowej,• wyra˝ajà opinie na temat planowanych zwolnieƒ,• poÊredniczà w sporach mi´dzy pracodawcà a pracownikami.

0–3

Za podanie trzech funkcji zwiàzków zawodowych – 3 p.Za podanie dwóch funkcjizwiàzków zawodowych – 2 p.Za podanie jednej funkcji zwiàzków zawodowych – 1 p.

8.

Biznesplan powinien zawieraç nast´pujàce informacje:• jaki jest zakres działalnoÊci przedsi´biorstwa,• do kogo firma kieruje swojà ofert´,• w jaki sposób zostanie osiàgni´ty zysk,• co jest zagro˝eniem dla sukcesu przedsi´wzi´cia,• jakie sà mocne strony działalnoÊci.

0–2

Za podanie dwóch właÊciwychinformacji – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejinformacji – 1 p.

9.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie A:Zjawisko plagiatu nadal jest du˝ym problemem.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie B:Z programu Plagiat.pl korzysta około jedna piàta szkół wy˝szych w Polsce.


• zdolnoÊci manualne• łatwoÊç przekazywania informacji• umiej´tnoÊç analizy danych

nauczyciel •bankowiec •

jubiler •

21

zasadniczaszkoła zawodowa

szkoła podstawowa

liceum ogólnokształcàce lub technikum

gimnazjum

matura

studia wy˝sze

Klucz do testów 53

OD PO WIE DZI DO ZA DA¡ I KRYTERIA ICH PUNKTOWANIA2 Nrzad. WłaÊciwa odpowiedê Punktacja Kryteria punktowania


2. 0–4Za ka˝dà właÊciwà informacj´wpisanà w odpowiednim miejscu na schemacie – 1 p.

3. Lokalny rynek pracy opisany w tekÊcie ma szans´ na dynamiczny rozwój. 0–1 Podanie właÊciwej odpowiedzi – 1 p.

4.

Sposoby szukania pracy to m.in.:• skorzystanie z poÊrednictwa urz´du pracy,• Êledzenie ogłoszeƒ w internecie i prasie,• zdobywanie informacji na targach pracy.

0–3

Podanie trzech właÊciwych sposobów szukania pracy – 3 p.Podanie dwóch właÊciwychsposobów szukania pracy – 2 p.Podanie jednego właÊciwegosposobu szukania pracy – 1 p.

5.List motywacyjny to podanie przesyłane pracodawcy przez kandydata na okreÊlonestanowisko, zawierajàce dokładne informacje o predyspozycjach do wykonywaniadanego zawodu.


6. Osobie, która nie mo˝e pracowaç ze wzgl´du na stan zdrowia, przysługuje renta. Ka˝dy pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze od 20 do 26 dni rocznie.

×


zdanie – 1 p.

7.

Paƒstwowa Inspekcja Pracy:• kontroluje warunki zatrudnienia w firmach,• zapobiega niesprawiedliwym działaniom pracodawców,• zakazuje wykonywania pracy, gdy zagra˝a ona ˝yciu lub zdrowiu pracownika,• nakłada kary finansowe na pracodawców,• udziela bezpłatnych porad pracownikom i wspiera ich w sàdzie pracy.

0–3 Za podanie wyczerpujàcegowyjaÊnienia – 3 p.

8.

Działania marketingowe słu˝àce pozyskaniu klienta to:• reklamowanie firmy i jej produktów,• ustalanie ceny atrakcyjnej dla klienta,• sprawna dystrybucja towaru.

0–2

Za podanie dwóch właÊciwychinformacji – 2 p.Za podanie jednej właÊciwejinformacji – 1 p.

9.

WłaÊciwym dokoƒczeniem pierwszego zdania jest fragment w punkcie C:Przyczynà piractwa fonograficznego w Polsce jest zbyt wysoka cena oryginalnych produktów.WłaÊciwym dokoƒczeniem drugiego zdania jest fragment w punkcie A:Najwi´cej na piractwie zyskuje grupa przest´pcza.


• uczciwoÊç• ˝yczliwoÊç w kontaktach z ludêmi• wyobraênia przestrzenna

artysta malarz •s´dzia •

psycholog •

zasadniczaszkoła zawodowa

szkoła podstawowa

liceum ogólnokształcàce lub technikum

gimnazjum

matura

studia wy˝sze

Notatki:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WOS-spr.pdf

Documents

Transcript of WOS-spr.pdf