Wojny z-saddamem-husajnem-od-pustynnej-burzy-do-irackiej-wolnosci-1991

SPIS TREŚCI

RozDZIALI IRAK POD RZĄDAMI PARTII BAAS ( 1968-1988) . 9

RoznziALII KRÓTKA CHARAKTERYSTYKAOBSZARUDZIAŁAŃ WOJENNYCHWLATACH 1990-2003. 19

ROZDZIAL III ZAJĘCIE KUWEJTU 23

3.1. Sytuacja wewnętrzna Iraku po zakończeniu wojny z Iranem . 23

3.2. Spisek Rady Współpracy Arabskich Państw Zatoki Perskiej ( GCC) 25

3.3. Projekt 17 27

3.4. Siły zbrojne Kuwejtu 30

3.5. "Yum al-Nida" ("Dzień Wielkiego Wyzwania") . . 33

ROZDZIALIV "PUSTYNNA TARCZA'' 45

4.1. Reakcja międzynarodowa i działania dyplomatyczne podczas trwania "Pustynnej Tarczy" 45

4.2. "Pustynna Tarcza" ( 07.08.1990-17 .O 1.1991) . 51

ROZDZIAL V SIŁY ZBROJNE PRZECIWNIKÓW W PRZEDEDNIU WOJNY 57

5.1. Armia Saddama Husajna . 57

5.2. Koalicja antyiracka . 73

RoznziAL VI WOJNA W ZATOCE PERSKIEJ - "UM AL-MA'ARIK" ("MATKA WSZYSTKICH BITEW") 83

6.1. Działania lotnictwa w czasie "Pustynnej Burzy" 84

6.2. Działania sil morskich w czasie "Pustynnej Burzy" 93

6.3. Siły lądowe i jednostki specjalne w czasie "Pustynnej Burzy" 96

6.4. Polowanie naSCUD-y.. . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

http://grzbiet.pl/sklep/wojny-z-saddamem-husajnem-od-pustynnej-burzy-do-irackiej-wolnosci-1991

Przykładowy rozdział książki: Wojny z Saddamem Husajnem. Od Pustynnej Burzy do Irackiej Wolności (1991-2003)

Książki historyczne Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.

Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

6 SPIS TREŚCI

6.5. Próby zakończenia konfliktu po rozpoczęciu operacji "Pustynna Burza"

6.6. Zgrupowanie Południowe wojsk irackich w przededniu operacji "Pustynny Miecz"

6. 7. Rozwinięcie sił zbrojnych i plan działań wojsk koalicji

6.8. Początek operacji "Pustynny Miecz"

6.9. W pasie XVIII Korpusu Powietrzno-Desantowego

6.1 O. Na kierunku głównego uderzenia .

6.11. Wyzwolenie Kuwejtu. Działania korpusów "North', Piechoty Morskiej i "East"

6.12. Zawieszenie broni. Próba podsumowania

ROZDZIAŁ VII ZBROJNY POKÓJ (28.02.1991-20.03.2003 R.) . 7.1. Próby obalenia Saddama Husajna po pierwszej wojnie w Zatoce .

7 .2. Stan permanentnej wojny między Irakiem a Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią

7.3. Irak w przededniu inwazji państw koalicji.

7 .4. Powrót inspektorów .

7.5. Problem Turcji i Kurdystanu

7.6. Opozycja antyhusajnowska .

7. 7. Próby zmontowania koalicji antyirackiej i ratowania pokoju

7.8. Przyczyny wojny.

ROZDZIAŁ VIII SIŁY ZBROJNE I PLANY STRON 8.1. Irak

8.2. "Ansar Ak-Islam"

8.3. Koalicja

8.4. Siły innych państw skierowane lub znajdujące się w rejonie Zatoki .

ROZDZIALIX "WOLNOŚĆ DLA IRAKU" (20.03-01.05.2003 R.) 9.1. Pierwszy atak- próba "ostrego cięcia"

9.2. Reakcje międzynarodowe.

9.3. Odcięcie Iraku od Zatoki Perskiej i likwidacja jednostek dywersyjnych marynarki irackiej. Zdobycie Faw i Urn Kasr (20-29.03.2003 r.) ..

108

111

116

121

122

127

136

142

155

156

159

164

166

168

170

170

173

l .... l l

l .... l.

188

189

200

201

201

203

204





SPIS TREŚCI 7

9.4. Walki o Basrę (21.03-07.04.03 r.) 207

9.5. Rajd przez środkowy Irak. Opanowanie przepraw przez Eufrat 210

9.6. Talii 212

9.7. An-Nasirija 213

9.8. As-Samawa (obiekt "Chatham") . 217

9.9. An-Nadżaf 219

9.10. Karbala. Walki 3 Dywizji Piechoty na podejściach do Bagdadu 222

9 .11. Marsz piechoty morskiej Doliną Mezopotamii . 228

9.12. Wykonanie zadań bojowych przez101. DPSzt i jednostki 82. DPD 229

9.13. Udział lotnictwa sprzymierzonych w wojnie - operacja "Szok i przerażenie': Próby kontrakcji irackiej 230

9.14. Walki na froncie pólnocnym 234

9 .15. Działania sil specjalnych w zachodnim Iraku . 236

9.16. Bitwa o Bagdad. Zdobycie Mi~dzynarodoweg_o Portu Lotniczego im. Saddama Husajna t obiekt "Lions") 237

9.17. Siły przeciwników w rejonie Bagdadu 238

9.18. Upadek Bagdadu 240

9.19. Koniec regułamych działań wojennych w Iraku . . 244

9.20. Straty i wnioski 246

ANEKS l jEDNOSTKI ARMII IRACKIEJ W LATACH 1990-2003... 251

ANEKS2 NIEKTÓRE IRACKIE ORGANY SŁUŻB BEZPIECZEŃSTWA I WYWIADU 259

ANEKS3 WYDOBYCIE ROPY NAFTOWEJ W IRAKU

(w MILIONACH BARYLEK DZIENNIE). 261

ANEKS4 STRATY WOJSKSPRZYMIERZONYCH W CZASIE WOJEN

1991,20031 OKUPACJI IRAKU 262

SKRÓTY 263

MAPY 265

BIBLIOGRAFIA. 282





ROZDZIAŁ I

IRAKPOD RZĄDAMI PARTII BAAS ( 1968-1988)

171ipca 1968 roku władzę w Iraku przejęła Socjalistyczna Partia Odrodzenia Arabskiego (BASS) z generałem Hasanem al-Bakrem na czele. Po

czątkowo do rządu weszli też przedstawiciele innych partii, ale już 30 lipca zmuszono ich do rezygnacji - odtąd krajem rządzić mieli tylko Baasiści 1•

22 lipca nowy rząd Iraku uznany został przez Iran, który nie omieszkał wszakże wykorzystać przejściowego osłabienia zachodniego sąsiada do przeprowadzenia próby korekty granicy. W grudniu 1968 roku premier i minister obrony Iraku Handan al-Tikriti składając wizytę w Teheranie uzgodnił z tamtejszymi władzami następujące kwestie: l. Podział Szatt al-Arab; 2. Wspólną nawigację na zlewisku; 3. Wspólną eksploatację złóż naftowych w strefie przygranicznej; 4. Wytyczenie linii granicznej na lądzie; S. Powołanie Komisji Mieszanej. 2 7 stycznia 1969 roku delegacja irańska przebywała z rewizytą w Iraku. Na pierwszym spotkaniu w Bagdadzie Irańczycy niespodziewanie dla gospodarzy wysunęli następujące postulaty: l. Układ graniczny z 193 7 roku był podpisany na nierównoprawnych warunkach, pochodzi z epoki kolonialnej, nie jest w zgodzie z normami prawa międzynarodowego i dlatego nie może być uznany za obowiązujący przez rząd Iranu, 2. Bagdad zawsze starał się uniknąć wypełniania postanowień tego traktatu, 3. Szattal-Arab jest rzeką graniczną, a więc granica powinna przebiegać środkiem nurtu, zgodnie z zasadą talwegu. Al-Bakr oczywiście odrzucił żądania Teheranu i w odpowiedzi 12lutego ogłosił Szatt al-Arab terytorium irackim. 6 marca patrolowce irackie ostrzelały rybaków irańskich zabijając jednego z nich, a 23 marca aresztowano kolejną grupę rybaków. Uwolniono ich wkrótce po ostrym proteście szacha. 15 kwietnia minister spraw zagranicznych Iraku poinformował posła irańskiego, że Szatt al-Arab jest częścią terytorium Iraku i dlatego statki irańskie mają pływać po zlewisku pod iracką banderą. W odpowiedzi, 19 kwietnia Iran wypowiedział jednostronnie traktat z 1937 roku i ostrzegł, że jego statki będą pływały po

' Od 1973 do 1978 roku także przedstawiciele Irackiej Partii Komunistycznej, którzy wraz z BASS tworzyli tzw. Front Narodowy.





lO ROZDZIAŁ I

Szattal-Arab pod eskortą okrętów wojennych. Zaostrzający się konflikt iracko-irański wywołał zaniepokojenie państw regionu. Wkrótce Arabia Saudyjska, Kuwejt, Jordania i Turcja zaapelowały do zwaśnionych krajów o rozwiązanie kwestii spornych drogą pokojową. 13 maja problem rewizji układu z 19 3 7 roku wniesiony został na forum obrad Rady Bezpieczeństwa ONZ, sporu jednak nie rozstrzygnięto, a w czerwcu Irak zażądał, aby sprawę rozpatrzył Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze.

20 stycznia 1970 roku miała miejsce próba przewrotu wojskowego w Iraku, który jakoby był inspirowany przez Iran. Dzień później ogłoszono, że w ciągu 24 godzin terytorium irackie opuścić mają attache wojskowy i prasowy oraz kilku innych członków poselstwa irańskiego oskarżonych o sprzyjanie spiskowcom. Równocześnie zamknięto konsulaty irańskie w Bagdadzie, Karbali i Basrze. W odpowiedzi Teheran zażądał, aby członkowie przedstawicielstwa irackiego w tym mieście opuścili terytorium Iranu w ciągu doby. 30 listopada wojsko irańskie opanowało trzy wysepki w Cieśninie Ormuz należące do emiratów arabskich. Bagdad zareagował ostrzej niż sami zainteresowani- poproszono personel dyplomatyczny Iranu o opuszczenie terytorium irackiego w ciągu 14 dni. Z kolei 4 grudnia 1971 roku Iran ogłosił decyzję o wydaleniu personelu dyplomatycznego Iraku. Stosunki dyplomatyczne między oboma krajami zostały zerwane.

Obok sporu z Iranem, wojna z Kurdarni i konflikt z Izraelem były głównymi czynnikami wpływającymi na politykę Iraku na przełomie lat 60-tych i 70-tych. W 1970 roku rząd iracki wprowadził stan wyjątkowy w Kurdystanie, a zastosowanie drastycznych środków umożliwiło tymczasowe zahamowanie powstania. W tym wypadku aktywnym mediatorem między zwaśnionymi stronami był Związek Radziecki, którego dyplomaci nakłonili władze Irah.'U i Kurdów do podpisania 11 marca 1970 roku układu o autonomii Kurdystanu kładącego kres walkom.

Irak poprawił w tym okresie swoje stosunki z innymi krajami arabskimi, na co wpływ miały: l. Bezkompromisowa polityka wobec Izraela; 2. Poparcie małych państw w regionie i wykorzystanie w stosunkach z nimi "straszaka irańskiego" .

W marcu 1969 roku władze w Bagdadzie rozmieściły kontyngenty wojskowe w Syrii ( 6 tysięcy żołnierzy) i Jordanii ( 12 tysięcy żołnierzy). Siły te przeznaczono do obrony tych państw przed agresją izraelską. Oddziały owe nie mieszały się do polityki wewnętrznej krajów w których stacjonowały. W 1970 roku, kiedy król Husajn zbrojnie rozwiązywał .,problem palestyński", żołnierze iraccy, mimo szumnych deklaracji Bagdadu, nie poparli Palestyńczyków i zachowali neutralność. Wpływ na to na pewno miała łapówka, którą podobno minister obrony Iraku Harden ai-Takriti przyjął od władz Jordanii, ale fakt pozostawał faktem - Irakijczycy nie interweniowali. 30 lipca Irak podpisał układ obronny z Syrią, ale kiedy w wyniku zamachu 13 listopada 1970 roku władzę w Damaszku objął generał Hafez al-Asad, Irakijczycy nie wsparli wojsk rządowych i pozwolili zwolennikom Asada zwyciężyć. W maju 1969 roku Kuwejt w obawie przed agresją Iranu wyraził zgodę na stacjonowanie garnizonów irackich tuż przy swojej granicy, które bronić miały Urn Kasr przed desantem Irańczyków. 20 marca, zupełnie niespodziewanie, iracki batalion przekroczył grani-





·---IRAK POD RZĄDAMI PARTII BAAS (1968-1988) Ił

cę z emiratem i opanował posterunek kuwejckiej straży granicznej al-Samitah. W starciu zginęło dwóch Kuwejtczyków. Następnie oddziały irackie posunęły się na głębokość około trzech kilometrów w głąb terytorium sąsiada. Emir skierował na północ kraju oddział komandosów oraz batalion samochodów pancernych Saladin z 15. BP i zawiadomił o agresji Ligę Państw Arabskich. 22 marca 1973 roku skierował również do Bagdadu oficjalną notę protestacyjną domagając się wycofania wojsk irackich z terytorium kraju. Jednak dopiero poparcie udzielone Kuwejtowi przez ZSRR, Arabię Saudyjską, Iran i inne państwa należące do Ligii Państw Arabskich zmusiło Bagdad do wycofania oddziałów wojskowych z Kuwejtu.

9 k-wietnia 1972 roku Irak podpisał Układ o Wzajemnej Przyjaźni i Współpracy ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich. Układ ten niewątpliwie wzmocnił pozycję polityczną partii BASS i stanowił osłonę dla zamierzonych reform, ale jednocześnie, przynajmniej w oczach państw zachodnich, związał Irak ze Związkiem Radzieckim (układy tego rodzaju były w latach 70-tych i 80-tych na "porządku dziennym"- podpisały je: Egipt i Indie w 1971 r., Jemen Porudniowy w 1979 r., Syria w 1980 r.).

l czerwca gen. al-Bakr ogłosił ustawę o nacjonalizacji przemysłu i upaństwowił udziały brytyjskiego naftowego koncernu lraq Petroleum Company. Później przyszła kolej na przemysł hutniczy i ciężki.

W Iraku pojawili się radzieccy doradcy wojskowi - w 1973 roku było ich już 800. Zreorganizowano przy ich pomocy nie tylko siły zbrojne, ale także służbę bezpieczeństwa (korzystano przy tym z pomocy kolegów z enerdowskiej STASI) twonąc sprawny aparat przemocy2• Szerokim strumieniem popłynęła do Bagdadu radziecka broń. W 1972 roku 90% uzbrojenia irackiej armii było produkcji krajów demokracji ludowej, głównie ZSRR. W październiku 1973 roku Irak dysponował 18-21 brygadami wojsk lądowych, 1200 czołgami, 1300 wozami pancernymi, 280 samolotami bojowymi i 66 rakietami przeciwlotniczymi ( 42 SA-2, 24 SA-3 ). Potencjał ten nie mógł wszakże być użyty w całości do wojny z Izraelem, ponieważ istniała obawa, że Iran może wykorzystać zaangażowanie sąsiada w konflikt na zachodniej rubieży i siłą rozstrzygnąć spór o granicę na Szatt al-Arab. W rozwiązaniu tej sytuacji pomogli Irakijczykom ich radzieccy sojusznicy.

Kiedy 6 października 1973 roku wybuchła czwarta wojna izraelsko-arabska, al-Bakr zdecydował się na udzielenie pomocy wojskowej Syrii. Aby jednak było to możliwe, najpierw należało uregulować napięte stosunki z Iranem. Obawiając się "ciosu w plecy" poproszono Związek Radziecki o przyjęcie roli mediatora w konflikcie. Z inicjatywy Ministerstwa SprawZagranicznych ZSRR w październiku, w Genewie, spotkali się ministrowie spraw zagranicznych obu państw i po krótkich obradach, 7 października nawiązano ponownie stosunki dyplomatyczne, a l S-tego owego miesiąca otwarto poselstwa w Bagdadzie i Teheranie.

Umożliwiło to Irakijczykom wysłanie do Syrii dwóch dywizji pancernych ( 3. i 6.), pododdziałów brygady spadochronowej ( 17.) oraz wsparcie osłabionych sił powietrznych Damaszku 73 samolotami bojowymi'.

1 S. C. Pelletiere, Losmg lraq. lnsurgency and Politics, London 2003, s. 37.

'7 października skierowano do Syrii kontyngent lotnictwa: 20 Hunterów F M k. 59, 18 MiG·2l PF, 18





Wojny z-saddamem-husajnem-od-pustynnej-burzy-do-irackiej-wolnosci-1991

Education

Transcript of Wojny z-saddamem-husajnem-od-pustynnej-burzy-do-irackiej-wolnosci-1991