Wojna i terroryzm

6
Wojna i terroryzm.  W XXI wieku wojna i terroryzm stały się nieodłącznym elementem polityki międzynarodowej, głównie ze względu na ogromny po stęp technologiczny oraz aspirację terytorialną innych krajów i poszczególnych jednostek. Wojnę i terroryzm rozróżniamy już od Starożytności, kiedy to uznawano, że prawo do wojny ma każde państwo. Nie było ono jednak dowolne i bezwzględne, a podparte interpretacjami religij nymi i moralnymi przesłankami. Zarówno w Starożytnej Grecji,  jaki i Rzym musiała istnieć słuszna przyczyna do wszczęcia konfliktu, tzw. iusta causa. Wojna musiała być też oficjalnie wypowiedziana. Istniały co prawda ograniczenia stosowania przemocy co do miejsca, osób i czasu, ale nie uchroniło to wielu ludzi przed aktami przemocy i terroryzmu. Wojna to nic innego, jak zorganizowany konflikt zbrojny między państwami, narodami lub grupami etnicznymi. Natomiast w rozumieniu prawnym oznacza zerwanie stosunków pokojowych (w tym także stosunków dyplomatycznych)  pomiędzy co najmniej dwoma państwami i przejście do s tosunków wojennych. W zdecydowanej większości przypadków wojna rozpoczyna się oficjalnym jej wypowiedzeniem przez jedno z państw. Wojna charakteryzuje się wystąpieniami zbrojnymi oraz wszelkimi innymi wrogimi aktami jednego państwa w stosunku do drugiego. Wojna jest zjawiskiem społeczno-politycznym i jako takie jest obecna w historii człowieka od początków jego społecznej organizacji. Zasięg wojny jest zależny od stopnia rozwoju technologicznego. Terroryzm to pojęcie najczęściej definiowane jako użycie siły lub przemocy  przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie i wymuszenie na danej grupie ludności lub państwie ustępstw w drodze do realizacji określonych celów. Działania terrorystyczne mogą dotyczyć całej p opulacji, jednak najczęściej są one uderzeniem w jej niewielką część, aby pozostałych obywateli zmusić do odpowiednich zachowań. Wojna ewoluowała na przestrzeni wieków. Stawała się coraz krwawsza, na coraz większą skalę i z coraz to nowszymi rodzajami broni. Główne przyczyny wszczęcia wojny: naruszenie suwerenności terytorialnej naruszenie nietykalności głów państwa oraz innych ważnych osó b związanych z funkcjonowaniem państwa naruszenie traktatów, konwencji i umów międzynarodowych żądania terytorialne asymetria sił i potencjałów państw  polityka imperialistyczna, ekstremalny nacjonalizm wykonanie umowy sojuszniczej traktowanie wojny jako racjonalnego, siłowego mechanizmu rozwiązywania sporów i konfliktów wyścig zbrojeń samoobrona Wojny mają nie tylko różne przyczyny, ale i różne rodzaje: wojna zdobywcza wojna światowa wojna zaborcza

Transcript of Wojna i terroryzm

Page 1: Wojna i terroryzm

8/4/2019 Wojna i terroryzm

http://slidepdf.com/reader/full/wojna-i-terroryzm 1/6

Wojna i terroryzm.

  W XXI wieku wojna i terroryzm stały się nieodłącznym elementem politykimiędzynarodowej, głównie ze względu na ogromny postęp technologiczny orazaspirację terytorialną innych krajów i poszczególnych jednostek.Wojnę i terroryzm rozróżniamy już od Starożytności, kiedy to uznawano, że prawo dowojny ma każde państwo. Nie było ono jednak dowolne i bezwzględne, a podparte

interpretacjami religijnymi i moralnymi przesłankami. Zarówno w Starożytnej Grecji, jaki i Rzym musiała istnieć słuszna przyczyna do wszczęcia konfliktu, tzw. iustacausa. Wojna musiała być też oficjalnie wypowiedziana. Istniały co prawdaograniczenia stosowania przemocy co do miejsca, osób i czasu, ale nie uchroniło towielu ludzi przed aktami przemocy i terroryzmu.Wojna to nic innego, jak zorganizowany konflikt zbrojny między państwami,narodami lub grupami etnicznymi. Natomiast w rozumieniu prawnym oznaczazerwanie stosunków pokojowych (w tym także stosunków dyplomatycznych)

 pomiędzy co najmniej dwoma państwami i przejście do stosunków wojennych. Wzdecydowanej większości przypadków wojna rozpoczyna się oficjalnym jej

wypowiedzeniem przez jedno z państw. Wojna charakteryzuje się wystąpieniamizbrojnymi oraz wszelkimi innymi wrogimi aktami jednego państwa w stosunku dodrugiego. Wojna jest zjawiskiem społeczno-politycznym i jako takie jest obecna whistorii człowieka od początków jego społecznej organizacji. Zasięg wojny jestzależny od stopnia rozwoju technologicznego.Terroryzm to pojęcie najczęściej definiowane jako użycie siły lub przemocy

 przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie iwymuszenie na danej grupie ludności lub państwie ustępstw w drodze do realizacjiokreślonych celów. Działania terrorystyczne mogą dotyczyć całej populacji, jednak najczęściej są one uderzeniem w jej niewielką część, aby pozostałych obywateli

zmusić do odpowiednich zachowań.

Wojna ewoluowała na przestrzeni wieków. Stawała się coraz krwawsza, na corazwiększą skalę i z coraz to nowszymi rodzajami broni.Główne przyczyny wszczęcia wojny:

• naruszenie suwerenności terytorialnej• naruszenie nietykalności głów państwa oraz innych ważnych osób związanych

z funkcjonowaniem państwa• naruszenie traktatów, konwencji i umów międzynarodowych• żądania terytorialne• asymetria sił i potencjałów państw•  polityka imperialistyczna, ekstremalny nacjonalizm• wykonanie umowy sojuszniczej• traktowanie wojny jako racjonalnego, siłowego mechanizmu rozwiązywania

sporów i konfliktów• wyścig zbrojeń• samoobrona

Wojny mają nie tylko różne przyczyny, ale i różne rodzaje:• wojna zdobywcza• wojna światowa• wojna zaborcza

Page 2: Wojna i terroryzm

8/4/2019 Wojna i terroryzm

http://slidepdf.com/reader/full/wojna-i-terroryzm 2/6

• wojna obronna• wojna kolonialna• wojna lokalna• wojna lądowa• wojna morska• wojna informatyczna (polega na użyciu technologii komputerowej)•

wojna kosmiczna• wojna legalna i nielegalna

Przykładowe konflikty :• II wojna światowa.

To największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 do 2września 1945 (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych

 prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, częśćBliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawetw Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich

koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowejoraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa osi i państwa koalicjiantyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z

 bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milonów ludzi.• Wojna w Iraku

A ściślej mówiąc w Zatoce Perskiej to konflikt zbrojny, który rozpoczął się 20 marca2003 między koalicją sił międzynarodowych (głównie USA i Wielkiej Brytanii ) aarmią Iraku. Po ok. trzech tygodniach walk siły międzynarodowe objęły kontrolę nadwiększością terytorium Iraku, obalając rząd tworzony przez partię Baas i SaddamaHusajna i rozpoczynając okupację tego kraju, trwającą formalnie do 2005 r. Siły

międzynarodowe liczyły ok. 250 000 żołnierzy amerykańskich, 45 000 brytyjskich,2000 australijskich, 300 duńskich i 194 polskich (grupy GROM i pododdział usuwaniaskażeń chemicznych z 4 Pułku Chemicznego w Brodnicy). Oprócz tego siły te byływspierane od północy przez ok. 50 000 partyzantów kurdyjskich. Siłymiędzynarodowe wkroczyły do Iraku od południa, przekraczając granicę od stronyKuwejtu i Zatoki Perskiej.

• Wojna stuletniaWojna stuletnia – nazwa nadana przez XIX-wiecznych historyków serii konfliktówzbrojnych które z przerwami toczyły się przez 116 lat w XIV i XV wieku pomiędzyAnglią i Francją.

W 1328 roku zmarł ostatni z synów Filipa IV Pięknego, król Karol IV. Jego śmierćzakończyła ponad trzystuletnie rządy dynastii Kapetyngów.Do tronu po zmarłymwładcy zgłosiło roszczenia aż trzech pretendentów: dwaj bratankowie Filipa Pięknegoi jego wnuk ze strony córki Izabeli, król Anglii Edward III, co stało się przyczyną najdłuższej w historii Europy wojny o sukcesję.Biorąc pod uwagę długość i złożonośćwojny stuletniej, można uznać, że była to pierwsza wojna ogólnoeuropejska. Choć wwalkach brały udział głównie oddziały francuskie i angielskie, każda ze stron szukałasojuszników. Walki toczyły się na licznych frontach, nie tylko we Francji i Anglii, alerównież w Hiszpanii, Niderlandach i Szkocji.

• Wojny kolonialne Francusko-Angielskie o dominacje w Ameryce

Północnej

Page 3: Wojna i terroryzm

8/4/2019 Wojna i terroryzm

http://slidepdf.com/reader/full/wojna-i-terroryzm 3/6

Trwające między 1754 rokiem a 1763 trwała wojna o hegemonia w AmerycePółnocnej. Kolonizacja obecnego terytorium USA przez Anglików oraz Kanady przezFrancuzów, w wiadomy sposób narażały wpływy obu tych państw w regionie.Zarówno Francja jak i Wielka Brytania nie miały zamiaru zrzec się swoich terytoriów.Wykorzystując fakt równie napiętej sytuacji w Europie.

• Wojna w Osetii Południowej 2008Konflikt zbrojny między siłami wojskowymi Gruzji, a wojskami separatystycznej

Osetii Południowej, Abchazji i Rosji, który wybuchł w nocy z 7 na 8 sierpnia 2008roku, szesnaście lat po zakończeniu poprzedniej wojny, w wyniku której OsetiaPołudniowa de facto uniezależniła się od Gruzji. 

Skutki sporów i konfliktów międzynarodowych:• Straty ludnościowe (w XX wieku śmierć poniosło ok. 120-129 mln

ludzi)• Dezorganizacja struktur państwowych• Zniszczenia materialne, pogłębiające ubóstwo i nędzę życia• Masowe migracje ludności cywilnej• Zmiany granic międzypaństwowych• Kryzysy gospodarek zaangażowanych państw• Demoralizacja społeczeństw oraz elit politycznych• Wzrost poparcia dla postaw radykalnych i nacjonalistycznych• Dalsza militaryzacja społeczeństw• Zagrożenie dla sąsiednich państw i regionów

 Nie zawsze, ale często związany z wojną jest terroryzm. Dzieli się on na kilkarodzajów:

•  polityczny• kryminalny• indywidualny• zbiorowy• w sieci (Eksperci od spraw bezpieczeństwa ostrzegają, że terroryści coraz

częściej przeprowadzają szkolenia i zbierają pieniądze przez Internet, a totylko wierzchołek góry lodowej – na co dzień nasze dzieci a nawet my sami

 jesteśmy zagrożeni prześladowaniem w sieci.)Z rodzajami terroryzmu wiążą się jego przyczyny:

• zmiana ekipy rządzącej, zmiana systemu politycznego wymuszenie

wprowadzenia pewnych rozwiązań prawnych, bądź oderwanie częściterytorium od danego państwa i założenie nowego państwa lub przyłączeniego do już istniejącego

• terrorysta działa z pobudek "niższych", najczęściej materialnych. Do podstawowego zestawu tego typu działań należą porwania dla okupu,niszczenie mienia, sabotaż oraz szantaż. Grupy uprawiające terroryzm

 polityczny bardzo często zajmują się również terroryzmem kryminalnym,dochodami z którego finansują działalność polityczną. Niektóre z tych grup

 przechodzą coraz wyraźniej od terroryzmu politycznego ku kryminalnemu,ewoluując w zwykłą zorganizowaną grupę przestępczą 

Główne ogólnoświatowe i lokalne organizacje terrorystyczne i ich cele:

Page 4: Wojna i terroryzm

8/4/2019 Wojna i terroryzm

http://slidepdf.com/reader/full/wojna-i-terroryzm 4/6

• Terroryzm islamski:- Al.-Kaida - według deklaracji wojny ogłoszonej przez Osamę ben Ladenacelem Al-Kaidy jest radykalizacja istniejących ugrupowań islamskich iutworzenie ich w miejscach gdzie nie występują; zniszczenie StanówZjednoczonych, których obecność i polityka zagraniczna postrzegana jest

 jako główne przeszkody w reformowaniu muzułmańskich społeczeństw- Hamas - za swój podstawowy cel organizacja ta uważa zbudowanie

 państwa palestyńskiego rozciągającego się od Morza Śródziemnego do rzekiJordan oraz zniszczenia Izraela- Grupa Abu Sajjafa - celem grupy jest oderwanie południa Filipin iutworzenie na tych terenach państwa islamskiego na wzór Iranu- Egipski Dżihad Islamski - ugrupowanie organizuje zamachy na

 przedstawicieli władz egipskich oraz ataki na obiekty egipskie iamerykańskie, jego celem jest ustanowienie panstwa islamskiego w Egipcie

• Terroryzm lewicowy:- Czerwone Brygady - Włochy -Czerwone Brygady zamordowały byłego

 premiera Włoch - Aldo Moro, aktualnie organizacja ta praktycznie nie

istnieje- Świetlisty Szlak - Peru - jej celem jest zastąpienie "burżuazyjnych"instytucji peruwiańskich chłopskimi rządami komunistyczno -rewolucyjnymi

• Terroryzm prawicowy:- AUC - Zjednoczone Siły Samoobrony Kolumbii - celem AUC jest ochronainteresów jego sponsorów, głównie elit ekonomicznych i baronównarkotykowych- OAS – Francja - grupa terrorystyczna, zwalczająca ideę przyznanianiepodległości Algierii, która była w tym czasie francuską kolonią,zamieszkiwaną przez liczną mniejszość francuską 

• Terroryzm neonazistowski:- Ku Klux Klan - walczyła o utrzymanie supremacji białych w USA i dążyłado ograniczenia praw ludności kolorowej, katolików i Żydów

• Terroryzm etniczno - niepodległościowy:- ETA - tajna separatystyczna organizacja walczaca w Hiszpanii oniepodległość kraju Basków- IRA - organizacja zbrojna walcząca początkowo o niepodległość Irlandii, aod 1921 roku o przyłączenie Irlandii Północnej do Republiki Irlandii

- Armata Corsa - jej głównym celem jest odrodzenie "czystego" ruchunacjonalistycznego

Terroryzm na świecie jest ciągle aktywną formą walki. Oprócz wyżej opisanych przykładów cały czas napływają ze świata informacje o kolejnych aktach terroryzmu.Walkę z terroryzmem można podzielić na dwa rodzaje - pierwszy, to walka doraźna -walka z terrorystami, oraz organizacjami terrorystycznymi. Jest to sposób małoskuteczny - wszystkich terrorystów nie da się zwalczyć, w każdej chwili doorganizacji mogą przecież dołączyć nowi ochotnicy. Porównać to można dozwalczania efektów choroby bez usuwania przyczyn.

Drugim - skuteczniejszym sposobem jest likwidowanie przyczyn terroryzmu - przyczyną jest zwykle niezadowolenie społeczne połączone z przekonaniem, że

Page 5: Wojna i terroryzm

8/4/2019 Wojna i terroryzm

http://slidepdf.com/reader/full/wojna-i-terroryzm 5/6

terroryzm jest najlepszą, a często nawet jedyną drogą do poprawienia sytuacji.Likwidować przyczyny można poprzez poprawianie sytuacji ekonomicznej ludzi wobszarach, gdzie terroryzm jest największy; zaspokajanie ich innych potrzeb (wolność- religijna, światopoglądowa, akceptowalny system polityczny) łączone z edukacją,która tworzy dojrzałe społeczeństwo będące w stanie zmieniać swoją sytuację za

 pomocą innych środków niż terror, społeczeństwo nie poddające się łatwomanipulacjom prowadzącym do stosowania przemocy.

Po zamachach z 11 września 2001 roku większość państw wzmożyła kontrole nalotniskach, trudniej jest dostać wizę do wielu krajów a obcokrajowcy muzułmańscy są dodatkowo fotografowani i przepytywani przed wjazdem na teren np. do USA. Wwielu państwach powstały specjalne siły i jednostki do zwalczania i walki zterroryzmem. FBI utworzyło programy komputerowe do przechwytywania danych iuniemożliwiające komunikowanie się domniemanym terrorystom. Do walki zterroryzmem włączyło się wiele państw, które wcześniej nie myślały o tym jednak wydarzenia, jakie przyniósł tamten dzień ukazały jak wielkim zagrożeniem jestterroryzm. Głównie, dlatego, ze nigdy nie możemy powiedzieć dokładnie, kiedy takiatak nastąpi. Są one dokładnie zaplanowane i nic nie wskazuje na to, że cos może się

stać. Państwa Unii Europejskiej po zamachach w Madrycie w 2004 roku podpisałyDeklarację o Zwalczaniu Terroryzmu, gdzie do najważniejszych postanowieńnależały:- solidarności pomiędzy państwami członkowskimi w obliczu zagrożeniaterrorystycznego,- stworzenia ram koncepcyjnych wkładu Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa iObronności w walce z terroryzmem,- zredukowanie dostępu terrorystów do środków finansowych i in. zasobówekonomicznych,- wzmocnienia środków bezpieczeństwa na granicach oraz zwiększenia skuteczności

wykrywania fałszywych dokumentów.

Walka ze zjawiskiem terroryzmu powinna sięgać korzeni tego zjawiska, a nie-,,leczyć’’ jego symptomy, dlatego w interesie całego świata leży zwalczanie przyczynterroryzmu. Uważa się ze korzeniami terroryzmu jest bieda, rzesze ludzi na całymświecie żyje w nędzy. Około 1,2 miliarda ludzi na ziemi nie ma co jeść. Taki stanrzeczy można - i należy - zmienić. Nie możemy tych ludzi pozostawić w nędzy i miećnadzieję, że zaakceptują swój los i nie będą się buntować.Prawdziwą metodą walki z terroryzmem jest zmiana układów ekonomicznych naświecie i stworzenie możliwości nie tylko przeżycia, ale godnego życia dla jednej

czwartej ludzkości. Drugim niezbędnym elementem jest edukacja. Edukacja zaśwymaga uczciwości - dla wielu polityków być może pojęcia abstrakcyjnego. Jednak 

 jest niewyobrażalne, by dało się prowadzić walkę o prawa człowieka i demokrację,gdy samemu łamie się własne zasady. Walka z terroryzmem wymaga mobilizacjiwszystkich obywateli.

Zarówno wojna jak i terroryzm mają ogromny wpływ na współczesną politykę państw i sytuację międzynarodową. Ciągły strach przed konfliktem i zamachamiwzmaga ograniczanie swobód obywatelskich, usprawnianie polityki obronności i brak 

 poczucia bezpieczeństwa w społeczeństwie. Jak powiedział teoretyk wojny Carl von

Clausewitz: "Wojna jest nie tylko czynem politycznym, lecz i prawdziwym narzędziem polityki, dalszym ciągiem stosunków politycznych, przeprowadzaniem ich innymi

Page 6: Wojna i terroryzm

8/4/2019 Wojna i terroryzm

http://slidepdf.com/reader/full/wojna-i-terroryzm 6/6

 środkami”. Mimo istnienia ONZ, NATO czy innych instytucji stojących na straży pokoju i bezpieczeństwa na świecie, cały czas istnieje zagrożenie wojną. Rozwójtechnologiczny w dziedzinie zbrojeń, sporadyczne pojawianie się jednostek pokrojuAdofa Hitlera, Benito Mussoliniego czy Stalina sprawia, że wojna nadal może byćnarzędziem politycznym. John Mueller uważa, że wojna może kiedyś zniknąć.„ Instytucję niewolnictwa stworzono na początku historii rodzaju ludzkiego i

 powszechnie uważano ją za normalną. A jednak w latach 1788-1888 została ona

 zasadniczo obalona (...) a jej upadek zdaje się trwały. Podobnie zniknęły z naszegootoczenia takie zjawiska jak składanie ludzkich ofiar, dzieciobójstwo czy na przykład 

 pojedynki. Można więc pokusić się o tezę, że wojna, przynajmniej wojna wrozwiniętym świecie, zmierza podobnym kursem”. Nie byłabym jednak aż taką optymistką. Końcówka XX wieku dowodzi, że nawet w rozwiniętym świecie wojna

 jest i będzie obecna. Basil Liddel Hart parafrazując słynne „Si vis pacem para bellum”stwierdził: „ Jeżeli chcesz pokoju, zrozum wojnę”. Okazuje się, że wciąż nie jesteśmy wstanie jej pojąć. Być może dlatego ciągle rozpętujemy jakąś nową.