WOJNA O PIENI?DZ 108 YIl OSTATNIA BITWA W OBRONIE UCZCIWEGO PIENI?DZAPIENI?DZ WOJNA WOJNA O O PIENI?DZ WOJNA O PIENI?DZ99The House Stabilization Hearings, 1928. 1992.Song HongbingPrawdziwe rda kryzysw finansowyZ chiskiego przeoy Tytus SierakowskiEdytor Jzef Biaek Przekad Tytus Sierakowski Redakcja Zbigniew Nowicki Konsultacja merytoryczna Tomasz Cukiernik Korekta Mirosawa Zmysowska Projekt okadki Roman Konik Skad i amanie Rafa apiski Copyright Polish Language translation rights arranged with Firma Wektory Jozef Biaek through China Industry & Commerce Associated Press Co., Ltd. All rights reserved ISBN 978-83-60562-45-1 Druk: Kontra ul. Chabrowa 5 52200 Wysoka WYDAWNICTWO WEKTORY ul. Atramentowa 7 Bielany Wrocawskie 55-040 Kobierzyce www.WydawnictwoWektory.pl Dystrybucja: tel. 71 339 43 07; e-mail: info@WydawnictwoWektory.plSpis treci Wstp...................................................................................................................7 Rozdzia I Rodzina Rothschildw: niewidzialna droga najbogatszej rodziny wiata........................................11 Rozdzia II Wojna stuletnia: bankierzy kontra prezydenci USA......33 Rozdzia III Rezerwa Federalna: prywatny bank centralny............61 Rozdzia IV Wielka wojna, Wielki Kryzys i wielkie zyski...........91 Rozdzia V Nowa Polityka taniego pienidza....................115 Rozdzia VI Elitarny klub rzdzcy wiatem.......................139 Rozdzia VII Ostatnia bitwa w obronie uczciwego pienidza.........165 Rozdzia VIII Niewypowiedziana wojna o pienidz....................191 Rozdzia IX mier dolara i powrt do kursu zota................225 Rozdzia X Spojrzenie w przyszo............ .................263 Posowie Kilka opinii na temat otwarcia chiskiego systemu finansowego..........................................285 Dodatek Gwatowny wzrost amerykaskiego dugu i redukcja wiatowej pynnoci finansowej.................................294 Nota redakcyjnaWszystkie cytaty oraz odnoniki podano w formie zgodnej z chiskim oryginaem. Tam, gdzie cytaty udao si zlokalizowa, wykorzystano istniejce polskie tumaczenia. Odnoniki autora zostay uzupenione przypisami tumacza oraz redakcji wydania polskiego. W roku 2006, tu przed zaplanowan wizyt w Chinach, sekretarz skarbu USA Henry Paulson udzieli wywiadu telewizyjnej stacji CNBC. W wywiadzie tym nawiza do jednej z wielkich gospodarek wiata: Oni s liderami gospodarki wiatowej. Inne kraje wiata nie dadz im wiele czasu. Nie ma cienia wtpliwoci, e oni oznaczao Chiny. Dzisiejsze Chiny wyranie i raptownie zmieniy si w kraj odgrywajcy jedn zdecydujcych rl w wiatowej gospodarce. Wiele wskanikw i indeksw ekonomicznych pokazuje, e niczym wielki lotniskowiec, chiska gospodarka wanie wyruszya w wiat. Gdyby trzy lata temu chiskie Biuro Polityczne zaprosio do Pekinu grup uczonych, ci bez wtpienia wygosiliby wykad na temat szybkiego wzrostu pastwowej potgi, podejmujc problem z perspektywy moliwego rozwoju Chin. Dzi zmiana sposobu mylenia o przyszoci, przejcie od szybkiego wzrostu potgi do rozwoju, wystarczajco pokazuje, e ronie zarwno pewno siebie Chiczykw, jak i tempo rozwoju chiskiej gospodarki, ktre jest wiksze ni to, z jakim CCTV przygotowuje film dokumentalny Tak szybko powstaje potga. Cay wiat kieruje swj wzrok na Chiny: Wiek XXI bdzie nalea do Chin, okoo 2040 roku chiska gospodarka wyprzedzi amerykask. Te i podobne gosy sycha tak czsto, e panuje niemal stuprocentowa pewno, i Chiny zdobd pozycj lidera wiatowej gospodarki. A mimo to nasuwa si wtpliwo, czy gospodarka chiska, niczym wielki lotniskowiec, ktry wypyn w morze, bdzie nawigowa bez przeszkd. Czy w cigu najbliszych 50 lat uda jej si utrzyma owo tempo i odwanie poda naprzd? Jakie nieprzewidywalne czynniki mog wpyn na kierunek i prdko ruchu tego wielkiego lotniskowca?Analizujc problem w sposb konwencjonalny, mona powiedzie, e najwikszym wyzwaniem dla kursu chiskiego okrtu jest bezpieczne pokonanie Cieniny Tajwaskiej i zdobycie kontroli nad morzami Azji Wschodniej. Osobicie jednak uwaam, e najwikszej i jednoczenie ukrytej przeszkody na drodze do chiskiego sukcesu gospodarczego naley szuka w miejscu, w ktrym mao kto si jej spodziewa: w moliwej wielkiej wojnie finansowej. Od chwili przystpieniaWOJNA O PIENI?DZChin do WTO w 2001 roku i otwarcia chiskiego sektora finansowego na wiat zagroenie to z dnia na dzie ronie. Powstaje wic pytanie: czy chiski system finansowy, funkcjonujc w gospodarce coraz bardziej otwartej na wiat, ma wystarczajc si, dowiadczenie, narzdzia i metody finansowe, by skutecznie obroni si przed potencjalnym atakiem? Porwnujc t sytuacj do wojny na morzu, mona powiedzie, e 10 lat temu chiska d podwodna zmusia do zmiany kursu amerykaski lotniskowiec klasy Nimitz; pod koniec padziernika 2006 roku chiska d podwodna klasy Song przykleia si do USS Little Hawk na dugoci okoo piciu mil morskich. W sytuacji, gdy Chiny wci nie s zdolne do skutecznego oporu militarnego wobec Stanw Zjednoczonych, ich strategia odstraszania i powstrzymywania amerykaskiej marynarki wojennej i jej lotniskowcw jest oparta na zastosowaniu odzi podwodnych. Dzi, w obliczu szybkiego rozwoju gospodarczego Chin, nie moemy ufa we wasne bezpieczestwo. Istniej przecie kraje, ktre - sdzc, e potne Chiny s zagroeniem dla ich ywotnych interesw - mog, niczym d podwodna, przypuci na polu gospodarczym finansowy atak na chiski okrt, zmuszajc chisk gospodark do zmiany tempa i kursu. Przekonanie, e Chiny stan si potg w XXI wieku, opiera si jedynie na standardowych prognozach, ktre nie bior pod uwag nagych konfliktw i dramatycznych wydarze, mogcych spowodowa zniszczenia i zahamowa w proces. Takim wydarzeniem mogaby by wanie wojna finansowa. Otwarcie sektora finansowego dla kapitau zagranicznego stanowi niebezpieczestwo znacznie wiksze ni, przykadowo, obecno amerykaskiej marynarki wojennej, z lotniskowcami wcznie, u brzegw Chin. Atak militarny moe zniszczy infrastruktur, budynki, zabi ludzi, jednake, biorc pod uwag olbrzymi obszar Chin, konwencjonalna wojna nie jest w stanie cakowicie unicestwi chiskiej gospodarki. Natomiast wojna finansowa - z natury ukryta, o ktrej przy okazji niewiele wiemy, gdy brak nam niezbdnych do jej analizy przykadw z przeszoci - to wojna, ktrej obce jest okruciestwo tradycyjnych walk. Mwimy tu o ogromnym wyzwaniu dla systemu obronnego Chin. W chwili, gdy porzdek gospodarczy danego kraju staje si celem finansowego ataku, jego sytuacja wewntrzna ulega byskawicznemu pogorszeniu, wymykajc si spod kontroli. Kraj jest targany zamieszkami i wstrzsami spoecznymi. Zagroenie zewntrzne uruchamia bowiem destrukcyjne siy wewntrzne. Historia i rzeczywisto s bezwzgldne: upadek Zwizku Radzieckiego, dewaluacja rubla, kryzys azjatycki, tymczasowy parali gospodarek tzw. czterech azjatyckich tygrysw (Korei Poudniowej, Singapuru, Hongkongu i Tajwanu); fatalna sytuacja japoskiej gospodarki, niezdolnej do tego, by podnie si po katastrofie. Czy rzeczywicie przemylelimy dokadnie wszystkie te wydarzenia?WST?P Czy byy to jedynie przypadki, zbiegi okolicznoci? A jeli nie, to kim s ich faktyczni, ukryci za kurtyn sprawcy? Jaki bdzie nastpny cel ataku? Na przestrzeni ostatnich miesicy dawni oficerowie radzieckich si specjalnych, magnaci energetyczni i europejscy bankierzy stali si ofiarami skrytobjczych zamachw. Czy ma to zwizek z upadkiem Zwizku Radzieckiego? Czy gwn przyczyn rozpadu ZSRR bya reforma polityczna, czy te raczej atak finansowy? Wszystkie te wydarzenia nie mog by obojtne dla kogo, kto ma na uwadze bezpieczestwo i zdolnoci obronne chiskiego systemu finansowego oraz perspektywy rozwoju chiskiej gospodarki. Odmy na chwil na bok kwesti kursu renminbi (RMB)1 i nie wspominajmy o rezerwie walutowej wynoszcej bilion RMB. Spjrzmy raczej na to, co toczy si na powierzchni, poza zwykym porzdkiem finansowym - na polityczn gr w szachy gorcymi pienidzmi. Obecna sytuacja Chin wymaga ogromnej uwagi. Czy zawarte w chiskiej kulturze wspczucie i tolerancja oraz idea pokojowego rozwoju wystarcz, by obroni kraj przed wkroczeniem do ewidentnie ofensywnego, skierowanego na podwaenie istniejcego porzdku, kapitau z Nowego Imperium Rzymskiego? Czy wspczesne Chiny posiadaj odpowiednie zasoby ludzkich talentw, ktre, w teorii i w praktyce, byyby zdolne skutecznie powstrzyma skryt ofensyw finansow? Czy w przypadku niewidzialnego finansowego szantau nuklearnego, a nawet ataku nuklearnego, wrd Chiczykw rozproszonych w globalnej sieci finansowej pojawi si osobisto na miar Qian Xue Lina lub Deng Jia Xiana2, by wesprze kraj w tych trudnych chwilach? Udajc si do Chin, Henry Paulson pragnie nawiza strategiczny dialog gospodarczy; wraz z nim zjawi si ma Ben Bernanke. Oto szef Departamentu Skarbu i szef Rezerwy Federalnej przybywaj do Pekinu. Jakie jest rzeczywiste, zakulisowe znaczenie tego niecodziennego posunicia? Czy poza rozmowami o kursie renminbi i relacjach midzy dwoma pastwami istniej inne, nieznane wiatu problemy, o ktrych zamierzaj pertraktowa obie strony? Podczas wywiadu dla CNBC Paulson pooy nacisk na nowe, dugoterminowe wyzwania, bdce rezultatem szybkiego wzrostu potgi gospodarczej Chin, dodajc, e zamierza dyskutowa o nich przez cae dwa dni swojej wizyty w Chinach. Czy owe dugoterminowe wyzwania nios w sobie zarzewie wielkiej wojny finansowej? Celem tej ksiki jest ukazanie, poczynajc od XVIII stulecia, dziejw wielkich machinacji i oszustw w wiecie midzynarodowych finansw, a take ujawnienie sprawcw tych wydarze, ich strategicznych celw i uytych metod. Chodzi zarazem o prb odpowiedzi na pytanie, jak bdzie wyglda ewentualny atak finansowy na1 2 Oficjalna nazwa chiskiej waluty oznaczajca dosownie waluta ludowa, uywana zamiennie z tradycyjnym terminem yuan (przyp. tum.). Pierwszy to ojciec chiskiego programu rakietowego, podejrzewany o komunizm i na wasne danie deportowany z USA do Chin w latach pidziesitych. Wczeniej by jednym z czonkw zespou badajcego niemieckie technologie rakietowe podczas II wojny wiatowej (i wkrtce po niej). Ukazywany jest jako przykad patriotyzmu: porzuci Ameryk i wrci, by budowa nowe Chiny; Natomiast Deang Jia Xian to ojciec chiskiej bomby atomowej. Studiowa w Stanach Zjednoczonych i podobnie jak Qian zrezygnowa z kariery w USA, by powrci do nowych Chin (przyp. tum.).WOJNA O PIENI?DZ Chiny, oraz w jaki sposb Chiczycy mogliby stawi czoa prbom narzucenia obcej kontroli. Cho wci nie wida dymu z pl bitewnych, wojna ju si rozpocza.ROZDZIA IRodzina Rothschildw: niewidzialna droga najbogatszej rodziny wiataDopki jestem w stanie kontrolowa emisj pienidza w danym kraju, nie dbam o to, kto w nim stanowi prawo3.Klucz do rozdziauMayer Rothschildwiatowe media bezustannie spekuluj na temat rodziny Gatesw i jej pidziesiciomiliardowej fortuny, sam Gates za, raz po raz, umieszczany jest 1 1 pierwszym miejscu w rankingu najbogatszych ludzi na Ziemi. Jednake ci, ktrzy w to wierz, pozwalaj na to, aby jawnie ich oszukiwano, albowiem w owym rankingu miliarderw prno szuka choby cienia najwikszych bogaczy, ludzi, ktrym udaje si prowadzi niewidzialne interesy. Dlaczego? Powd jest prosty: owi bogacze cile i skutecznie kontroluj najwaniejsze media na Zachodzie. Mamy tu do czynienia z realnym istnieniem w ukryciu przed wiatem. Wemy choby rodzin Rothschildw, ktra wci prowadzi powane interesy bankowe. Zamy, e na jednej z pekiskich lub szanghajskich ulic przepytamy 100 chiskich przechodniw: prawdopodobnie 99 z nich wie o istnieniu Citibanku, natomiast mao prawdopodobne, aby cho jeden sysza o banku Rothschildw. Kim s Rothschildowie? Kto, kto prbuje robi karier w sektorze bankowym, a nigdy nie sysza nazwiska Rothschild, jest niczym zawodowy onierz, ktry nigdy nie sysza o Napoleonie, lub fizyk, ktry nic nie wie o Einsteinie. Jest rzecz dziwn - ale nieprzypadkow - e nazwisko Rothschild jest obce wikszoci Chiczykw, chocia wanie osoby je noszce odgryway, odgrywaj i zapewne bd odgrywa ogromna rol w yciu Chiczykw i obywateli innych pastw. Ta powszechna nieznajomo Rothschildw oraz ich perfekcyjna wrcz zdolno do ukrywania informacji na swj temat budz zarazem podziw i zdumienie. Pozostaje jeszcze najwaniejsze pytanie: jak bogata jest rodzina Rothschildw? Tutaj natykamy si na tajemnic. Umiarkowane szacunki mwi o majtku wartym3. za: Edward Griffin, The Creature from Jekyll Island, Westlake Village 2002, s. 218.WST?P okoo 50 bilionw dolarw! W jaki sposb Rothschildowie zgromadzili ten zdumiewajcy majtek? W rozdziale tym sprbuj przedstawi dzieje tej fortuny. Na sukces Rothschildw skada si wiele czynnikw: cisa kontrola rodziny nad operacjami finansowymi, ich utajnienie, doskonaa harmonizacja wszystkich elementw ukadanki, niestrudzona zdolno do zdobywania informacji z wyprzedzeniem, rozsdek i wyrachowanie, a wreszcie nigdy niezaspokojona i nieznajca granic dza wadzy i zota. Dziki genialnej umiejtnoci przewidywania i gbokiej znajomoci mechanizmw rzdzcych bogactwem i pienidzem, w cigu ponad dwustu lat okrutnych wojen i zawirowa politycznych rodzina Rothschildw zbudowaa, istniejce a do dzi, najwiksze i najpotniejsze imperium finansowe w historii ludzkoci.Waterloo Napoleona i tryumf RothschildwNathan by trzecim synem starego Rothschilda, ale spord wszystkich swych braci (mia ich czterech) wyrnia si wiedz i odwag. W1798 roku zosta wysany przez ojca z rodzinnego Frankfurtu do Anglii, by tam rozpocz rodzinn dziaalno bankow. Nathan by niezwykle bystrym, subtelnym i zdecydowanym bankierem.I. RODZINA ROTHSCHILD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA3...Nikt nigdy do koca nie by w stanie zrozumie jego wewntrznego, osobistego wiata. W oparciu o zdumiewajcy talent do interesowi cakowicie nieprzewidywalne metody przed rokiem 1815 Nathan sta si pierwszym oligarch bankowym w Londynie. Najstarszy brat Nathana, Amschel, kierowa dziaalnoci Domu Rothschil- dw (NM Rothschild & Sons) we Frankfurcie, jego starszy brat, Salomon, zbudowa ga Domu w Wiedniu, modszy brat, Karl, kierowa kolejnym bankiem w Neapolu, najmodszy za brat, Jakob, otworzy bank w Paryu (Messieurs Rothschild Frres). W ten sposb Rothschildowie zbudowali pierwsz midzynarodow grup bankow. W roku 1815 zaczli uwanie przyglda si trwajcej w Europie wojnie. Bya to jedna z wojen decydujcych o losach kontynentu. W przypadku zwycistwa Napoleona, Francja bez wtpienia staaby si gwnym mocarstwem europejskim. Gdyby za zatryumfowa hrabia Wellington, rozbijajc w puch francusk armi, rol pastwa odpowiedzialnego za zachowanie rwnowagi si na kontynencie zaczaby odgrywa Wielka Brytania. Przed wybuchem wojny przewidujcy Rothschildowie zbudowali wasny strategiczny system przekazywania informacji i depesz. System w, skadajcy si z rzeszy agentw, tworzy rozleg, zakonspirowan sie, niewiele rnic si od sieci szpiegowskich. Czonkowie systemu, nazywani zdrobniale dziemi, byli wysyani do najwaniejszych stolic, miast, centrw komunikacyjnych i handlowych Europy. Kada wana i poufna informacja dotyczca handlu czy polityki bya byskawicznie przekazywana midzy Londynem, Paryem, Frankfurtem, Wiedniem i Neapolem. Szybko, dokadno i skuteczno tego systemu wymiany informacji budzi moe podziw i zdumienie. W owych czasach zdecydowanie przewysza on pod kadym wzgldem inne systemy przepywu informacji stworzone przez istniejce pastwa lub konkurencj handlow4.Karety nalece do Rothschidw pdz po drogach Europy. Ich promy nieustannie kursuj midzy brzegami cienin, a ich szpiedzy s wszdzie, w kadym miecie, na kadej wanej ulicy. Rothschildowie szacuj, licz ogromne iloci gotwki, obligacji, analizuj otrzymane depesze i informacje. Najnowsze, poufne, nieznane wiatu wiadomoci, pynce z gied czy rynkw towarowych, s im byskawicznie przekazywane. adna z nich nie bya dla nich tak bezcenna, jak informacja o wyniku bitwy pod Waterloo5.18 czerwca 1815 roku na przedmieciach Brukseli rozegraa si bitwa, ktra przesza do historii jako bitwa pod Waterloo. Nie byo to jedynie starcie na mier i ycie pomidzy armiami Napoleona i Wellingtona, lecz rwnie wielka gra o olbrzymie pienidze, do ktrej przystpiy rzesze inwestorw. Zwycizcy mieli zgarn zyski, jakich wiat dotd nie widzia, przegrani za ponie potworne, wrcz nieodwracalne starty. Napicie na londyskiej giedzie sigao zenitu. Inwestorzy niecierpliwie oczekiwali4 5Ibid., s. 94.Des Griffin, Descent into Slavery, South Passadena 1980, rozdz. 5.WOJNA O PIENI?DZ na wiadomoci o wyniku bitwy. W przypadku klski armii Wellingtona, cena obligacji rzdu Wielkiej Brytanii spadaby na eb na szyj, w przypadku jej zwycistwa - poszybowaaby ostro w gr. Podczas gdy obie armie zwary si w miertelnej walce, pracowici szpiedzy Rothschildw zbierali precyzyjne informacje pochodzce z poufnych rde obu walczcych stron, mogce da wskazwki na temat dalszego rozwoju sytuacji. Cz agentw penia funkcje posacw, ktrych zadaniem byo jak najszybsze przekazanie informacji o wydarzeniach z pola bitwy do znajdujcej si najbliej Rothschildowskiej stacji przekazywania informacji. O zmierzchu bitwa bya rozstrzygnita, a klska Napoleona nieunikniona. Jeden z pracujcych dla Rothschildw agentw nazwiskiem Rothworth by naocznym wiadkiem sytuacji na polu walki. Byskawicznie dosiad wierzchowca i pdem pogalopowa do Brukseli, stamtd za do portu w Ostendzie. Gdy tam przyby, bya ju pna noc. Bez chwili zwoki wskoczy na pokad szybkiej odzi nalecej do Rothschildw, ktra, co istotne, posiadaa specjaln przepustk pozwalajc na zawijanie do portu i opuszczanie go bez zbdnych formalnoci. W tym czasie na wodach Kanau La Manche panowa sztorm. Wiatr i wysoka fala skaniay marynarzy do pozostania w porcie. Nikt nie by na tyle nierozsdny, by ryzykowa yciem eglug przez wzburzone morze. Agent Rothschilda dopiero po zaoferowaniu dwch tysicy frankw znalaz sternika, ktry zgodzi si poeglo- wa do Anglii6. Wczesnym rankiem 19 czerwca Rothworth dotar do Foxton na brytyjskim wybrzeu, gdzie oczekiwa na osobicie Nathan Rothschild. Nathan pospiesznie otworzy kopert, rzuci wzrokiem na raport z pola bitwy, nastpnie wskoczy na konia i popdzi na londysk gied. Kiedy Nathan w popiechu wszed na parkiet, tum ludzi w zgieku i napiciu oczekujcych na wiadomoci z pola bitwy, momentalnie si uspokoi. Oczy wszystkich skieroway si na zimne, pozbawione uczu, enigmatyczne oblicze Nathana. Nathan zwolni krok, spokojnie podszed do wykwintnego i szykownego krzesa, zwanego Kolumn Rothschildw. Jego twarz wci nie zdradzaa adnych uczu, wszystkie minie zastygy niczym na kamiennym reliefie. Na wielkim parkiecie giedy prno by szuka wrzawy poprzednich dni: wszyscy zawierzyli swj chwalebny sukces ub habica porak pobawionemu uczu spojrzeniu Nathana. Po krtkiej chwili Nathan rzuci swoim maklerom, otaczajcym Kolumn Rothschildw, wymowne spojrzenie. Maklerzy w milczeniu przepchnli si w poblie stou transakcyjnego i tablicy notowa, rozpoczynajc sprzeda duych iloci obligacji rzdu Wielkiej Brytanii. Na parkiecie zawrzao. Niektrzy zaczli szeptem przekazywa sobie informacj, wikszo za wci staa bezradnie, nie wdzc, co czyni dalej. W tym momencie rzdowe obligacje, warte kilkaset tysicy dolarw, niespodziewanie zostay wrzucone na st giedowy. Nastpi spadek ich ceny. Chwil pniej kolejne wielkie oferty sprzeday, pdzc jedna za drug niczym morskie fale, ldoway na stole giedowym. Cena obligacji rzdowych zacza raptownie spada. Zblia si krach. Nathan, wci nie okazujc adnych emocji, sta spokojnie oparty o Kolumn6Eustace Mullins, The Secrets of the Federal Reserve - The London Connection, Staunton 1985, rozdz. 5.I. RODZINA ROTHSCHILD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA3... Rothschidw. Na parkiecie giedowym rozleg si w kocu dugo wyczekiwany gos: Rothschild wie! Rothschild wie!, Wellington przegra bitw! Znajdujcy si w budynku ludzie, niczym raeni prdem, naparli na st transaka j ay. Wyprzeda zamienia si w chaos. Zapanowaa panika. Ludzie nagle stracili resztki zdrowego rozsdku, zaczli instynktownie robi to, co wszyscy wokoo. Kady z obecnych na parkiecie pozby si wszystkich, teraz ju nic nie wartych, obligacji rzdowych, by odzyska cho ma cz ich pierwotnej wartoci. W cigu kilku godzin szaleczej wyprzeday obligacje rzdu Wielkiej Brytanii zamieniy si w stert mieci. Z ich ceny nominalnej pozostao jedynie pi procent7. Nathan obserwowa te wydarzenia z najwysz obojtnoci. Nagle w jego spojrzeniu pojawi si subtelny bysk, ktrego czowiek pozbawiony dugiej praktyki ycia giedowego nigdy nie byby w stanie zrozumie. Tym razem sygna, ktry Nathan da swoim ludziom, by zdecydowanie inny. Otaczajcy go maklerzy byskawicznie ruszyli do stow transakcyjnych, rozpoczynajc skup wszystkich obligacji rzdu Wielkiej Brytanii, na jakie tylko zdoali natrafi. 21 czerwca 1915 roku o godzinie jedenastej wieczorem, dugo wyczekiwany wysannik lorda Wellingtona, Henry Percy, przyby do Londynu z wiadomoci: po trwajcej osiem godzin bitwie wielka armia Napoleona zostaa doszcztnie rozbita, tracc ponad jedn trzeci onierzy. Francja bya na kolanach! Anglia poznaa t wiadomo o ca dob pniej ni Nathan Rothschild, ktry w cigu owego pamitnego dnia, w szalony sposb zdoa powikszy swj majtek ponad dwudziestokrotnie! Byo to wicej ni czna suma zyskw8, ktre udao mu si zdoby przez kilkanacie lat konfliktu midzy Napoleonem a Angli. Dziki Waterloo, Nathan za jednym posuniciem sta si najwikszym wierzycielem rzdu Wielkiej Brytanii, od tego momentu zdobywajc pen kontrol nad emisj obligacji rzdowych i Bankiem Anglii. Obligacje rzdu Wielkiej Brytanii byy niczym innym, jak wekslem wystawionym na poczet przyszych podatkw pobieranych przez rzd. Cay dochd wniesiony do skarbu pastwa przez mieszkacw Wielkiej Brytanii zmieni si w ukryty podatek, ktry ciga od ludzi bank Rothschidw. Wydatki budetowe rzdu brytyjskiego byy zalene od emisji nowych obligacji skarbowych i moliwych do zebrania dziki temu pienidzy. Innymi sowy, poniewa rzd Wielkiej Brytanii nie posiada prawa do emisji wasnej waluty, by zmuszony poycza pienidze od prywatnych bankw i paci im odsetki w wysokoci okoo omiu procent. Wszystkie odsetki i kapita byy rozliczane w zocie. Gromadzc w swoich rkach wikszo obligacji rzdowych, Nathan Rothschild w rzeczywistoci zdoby moliwo kontrolowania i stymulowania ich cen, praktycznie nadzorujc ca poda pienidza. Los gospodarczy Wielkiej Brytanii znalaz si w twardym ucisku klanu Rothschidw. W peni zadowolony z siebie Nathan wcale nie ukrywa dumy z faktu uzyskania kontroli nad Imperium Brytyjskim:7- 5 Griffin, Descent into Slavery, rozdz. 5. 8 Ignatius Balia, The Romance of Rothschilds, London 1913. New York Times z 1 kwietnia 1915 roku donosi, e w 1914 roku baron Nathan Mayer de Rothschild pozwa Bali przed sd, twierdzc, e historia o Waterloo jest nieprawdziwa. Sd nie uzna jego zarzutw i oddali jego skarg, kac mu pokry wszystkie koszty procesu.WOJNA O PIENI?DZNie dbam o to, jaka marionetka jest umieszczana na tronie krlewskim, by panowa nad tym wielkim imperium, nad ktrym nigdy nie zachodzi soce. Ten, kto kontroluje poda pienidza w Imperium Brytyjskim, ten kontroluje Imperium Brytyjskie. A tym czowiekiem jestem ja!9Historyczne to fortuny RothschildwTylko mniejszo potrafi zrozumie zasady dziaania tego systemu [kredytowego]. Owa mniejszo to albo ludzie ogromnie zainteresowani pyncymi ze korzyciami finansowymi, albo ludzie (politycy) uzalenieni od jamuny, ktr system w zapewnia. Ludzie z tych dwch grup spoecznych nigdy nam si nie przeciwstawi. Natomiast zdecydowana wikszo ludzi nie jest w stanie zrozumie i poj owej wadzy i wyszoci nad innymi, jak daje kapita wytworzony i pomnoony w tym systemie. Ludzie ci znosz ucisk bez sowa skargi, bez cienia wiadomoci, bez adnych podejrze wobec systemu, ktry przynosi szkod ich interesom. list braci Rothschildw do bankierw z Nowego Jorku, 1863 rok Stary Rothschild dorasta w czasach gdy w Europie, przechodzcej gwatowne zmiany zwizane z rewolucj przemysow, nastpi niespotykany dotd rozwj i czas prosperity usug bankowych. Nowe praktyki, nowe mylenie o bankowoci rodem z Holandii i Anglii rozprzestrzenio si na ca Europ. Wraz z powstaniem Banku Anglii w 1694 roku narodzio si nowe, zdecydowanie bardziej skomplikowane - zarwno w teorii, jak i w praktyce rozumienie istoty pienidza i jego zastosowania, opracowane przez nie lkajcych si ryzyka bankierw.W cigu caego XVII wieku teoria pienidza ulega gbokim przemianom. Od 1694 roku do roku 1776, w ktrym opublikowano prac Adama Smitha Badania nad natur i przyczynami bogactwa narodw, ilo papierowych pienidzy emitowanych przez banki po raz pierwszy przewyszya pozostajce w obrocie monety i metale szlachetne10. Rewolucja przemysowa oznaczaa przede wszystkim byskawiczny rozwj linii kolejowych, grnictwa, przemysu stoczniowego i mechanicznego, wkiennictwa, przemysu zbrojeniowego i energetycznego. Te nowo powstae sektory przemysowe wymagay dopywu pienidza, tworzc ogromny popyt, ktrego nie byy w stanie zaspokoi tradycyjne, mao wydajneCyt. za: Mullins, Tne Secrets of the Federal Reserve, rozdz. 5. 10 Glyn Davies, History of Money From Ancient Times to The Present Day, Cardiff 2002, s. 257-258. 9I. RODZINA ROTHSCHILD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA3...i majce ograniczon zdolno kredytow, banki zotnikw. Konflikt midzy nowymi gaziami przemysu a starym system bankowym stawa si z dnia na dzie coraz ostrzejszy.Rothschildowie, reprezentujc pokolenie nowych bankierw, uchwycili t jake wan, historyczn szans i - w sposb najkorzystniejszy dla wasnych interesw - pokierowali rozwojem nowoczesnego sektora finansowego, ktry zdecydowa o losie pozostaych, mniej lub bardziej wiadomych swojej sytuacji ludzi.W wyniku wojen domowych i zawirowa politycznych wstrzsajcych Wielk Brytani od roku 1625, brytyjski skarbiec wieci pustkami. Gdy w 1689 roku Wilhelm III Oraski przybywa do Wielkiej Brytanii, by obj tron krlewski (dziki maestwu z Mari Stuart, crk Jakuba II Stuarta), napotka straszliwy baagan i kompletne bankructwo. Sytuacj pogarszaa dodatkowo prowadzona z Ludwikiem XIV i Francj wojna. Wilhelm by zmuszony do poszukiwania pienidzy, o ktre desperacko prosi kogo tylko si dao. Prbujc uchroni finanse pastwa przed cakowitym bankructwem, William Paterson, rzecznik i przywdca spoecznoci bankierw, zaproponowa krlowi nowe rozwizanie: wprowadzenie pochodzcej z Holandii organizacji systemu finansowego. Jej istota polegaa na stworzeniu prywatnego banku centralnego, Banku Anglii, ktry zapewniby krlowi cigy kredyt na jego gigantyczne wydatki.Ten prywatny bank udzieli rzdowi brytyjskiemu poyczki na sum 1,2 miliona funtw w gotwce, ktra staa si tzw. wiecznym dugiem. Roczne oprocentowanie poyczki dla rzdu wynosio osiem procent, a koszt jego obsugi cztery tysice funtw rocznie. W ten sposb rzd szybko uzyska kredyt w wysokoci ponad miliona funtw, pacc jedynie 100 tysicy rocznie; co wicej, bez koniecznoci spaty caej poyczonej sumy. Oczywicie rzd musia dodatkowo wywiadczy bankowi kilka przysug, w tym nada Bankowi Anglii wyczne prawo do emisji powiadczonych przez pastwo kwitw bankowych11.11 Mullins, The Secrets of the Federal Reserve, rozdz. 5.WOJNA O PIENI?DZ Byo powszechnie wiadome, e najlepszym interesem dla zotniczych bankw bya emisja kwitw bankowych, bdcych wekslami wystawianymi na zoto deponowane w bankach przez klientw. Poniewa przenoszenie duych iloci zota byo niewygodne i niepraktyczne, dlatego takie rozwizanie dawao ludziom moliwo korzystania z weksli zamiast fizycznego zota w transakcjach handlowych, jak te ich wymian na zoto w bankach.Czas upywa i ludzie stwierdzili, e nie jest konieczne cige deponowanie i wycofywanie zotych monet z bankw. Z czasem wic owe weksle przeksztaciy si w rodek patniczy - walut. Sprytni bankierzy zdali sobie spraw, e niewielu klientom w danym dniu zdarza si wycofa swoje zdeponowane zoto, tak wic zaczli z wolna w tajemnicy wystawia weksle w formie oprocentowanych poyczek potrzebujcym klientom. Gdy klienci zwracali ca poyczon sum wraz z odsetkami, bankierzy odbierali weksle, a nastpnie w ukryciu niszczyli je. Wygldao to tak, jak gdyby nic si nie stao, a jedynie odsetki spokojnie i stale wpyway do250WOJNA O PIENI?DZbankierskiego portfela. Im wikszy by zasig i rozpowszechnienie kwitw (weksli) z danego banku, tym wikszy by odsetek akceptowanych wnioskw o poyczk oraz osigane zyski. W przypadku Banku Anglii, zasig jego kwitw i liczba udzielanych poyczek zdecydowanie przewyszay to, co robiy inne dziaajce banki. Zatwierdzone przez pastwo, a wydawane przez Bank kwity bankowe stay si oficjaln walut pastwa. Gotwkowe udziay Banku Anglii zostay publicznie wystawione na sprzeda. Kady, kto zakupi udziay za kwot wiksz ni dwa tysice funtw, otrzymywa prawo do objcia funkcji dyrektora w radzie nadzorczej Banku. cznie 1330 osb zostao udziaowcami banku; 14 z nich objo funkcj dyrektora w radzie nadzorczej - wrd nich znalaz si William Paterson10. W roku 1694 krl Wilhelm I nada Bankowi Anglii pastwow koncesj. Tak oto narodzi si pierwszy nowoczesny bank. Podstawowym powodem, dla ktrego w ogle stworzono Bank Anglii, bya ch zamiany prywatnego dugu krla i jego dworu w wieczny dug pastwowy pod hipotek wpyww uzyskiwanych z podatkw. W wyniku istnienia dugu, Bank Anglii uzyska wyczne prawo do emisji pastwowej waluty. W rezultacie krl mia pienidze na wojny i zabawy, rzd mia pienidze na to, by robi to, co chce, a bankierzy udzielali gigantycznych, ale dobrze przemylanych poyczek, uzyskujc znaczce wpywy z odsetek. Praktycznie wszystkich ten system zadowala, skoro na koszty caej operacji skaday si podatki cigane od obywateli. Jednake w wyniku uruchomienia tego nowego i potnego narzdzia deficyt budetowy rzdu zacz gwatownie rosn. W latach 1670-1685 wpywy rzdu Wykres 1. Dug skarbowy Wielkiej Brytanii w latach 1855-2002 250WOJNA O PIENI?DZcakowita warto zaduenia dug skarbowy jako procent PKB%500 450 400 350 f300250I. RODZINA ROTHSCHILD ?W: "NIEWIDZIALNA DROGA"..Wielkiej Brytanii wyniosy 24,8 miliona funtw. W latach 1685-1700 wpywy budetowe zwikszyy si ponad dwukrotnie, osigajc 55,7 miliona funtw, ale czna suma poyczek udzielonych rzdowi przez Bank Anglii wzrosa ponad siedemnastokrotnie, z 800 tysicy do 13,8 miliona funtw12. Wyjtkowo tego projekt ? polegaa na bezwzgldnym zwizaniu ze sob emisji pastwowej waluty i dugu pastwa. Kiedy powstawaa potrzeba emisji nowych pienidzy, jedynym wyjciem by wzrost zaduenia pastwa, co oznaczao, e cakowita spata pastwowego dugu rwnaaby si zniszczeniu pastwowej waluty. Rynek pozostaby bez pienidza. W ten sposb rzd na zawsze zosta pozbawiony moliwoci penej spaty owego zaduenia. Konieczno spacania odsetek, a take potrzeby wzrostu gospodarczego, w nieunikniony sposb doprowadziy do ogromnego wzrostu popytu na pienidz. Pienidze, w formie poyczek, pobierane byy w bankach. W rezultacie dug pastwa mg jedynie rosn, a zyski pynce z odsetek paconych za pobierane poyczki ldoway w portfelach bankierw. Natomiast ciar spaty owych odsetek ponosili jedynie zwykli ludzie. Nic dziwnego wic, e rzd Wielkiej Brytanii nigdy nie spaci caego dugu. Do koca 2005 roku dug publiczny tego kraju wzrs z 1,2 miliona funtw w 1694 roku do 525 miliardw, stanowic 42,8 procent brytyjskiego PKB13. Czy w sytuacji, w ktrej w gr wchodzia tak gigantyczna suma, ktokolwiek z rzdzcych miaby odwag stan na drodze prywatnych bankw - zwaszcza jeli konsekwencj mogoby si sta cicie krlewskiej gowy lub zamach na prezydenta?Pierwsza sztaba zota Starego Rothschilda23lutego 1744 roku w ydowskiej dzielnicy we Frankfurcie na Menem przyszed na wiat Mayer Amschel Bauer. Jego ojciec, Mojesz, by wdrownym zotnikiem i lichwiarzem. Przez dugie lata prowadzi interesy i zarabia na ycie w Europie Wschodniej. Po narodzinach syna zdecydowa si osi na stae we Frankfurcie. Ju od dziecistwa Mayer wyrnia si nadzwyczajn inteligencj, tote ojciec powica mu ca swoj uwag, starannie i precyzyjnie przekazujc wiedz zwizan ze zotym pienidzem i dziaalnoci kredytow. Kilka lat pniej, kiedy Mojesz zmar, zaledwie trzynastoletni Mayer, zachcony przez wuja, przyby do Hanoweru, by terminowa w banku rodziny Oppenheimw14. Mayer, wykorzystujc swoje nieprzecitne zdolnoci i cechy charakteru 12 Davies, History of Money From Ancient Times to The Present Day, s. 239.13 www.statistics.gov.uk [w 2010 roku dug ten wynosi prawie 900 miliardw funtw, a wic ponad 60 procent PKB - przyp. red.]. 14 Griffin, Descent into Slavery, rozdz. 5.WOJNA O PIENI?DZ inteligencj i pracowito - bardzo szybko opanowa podstawowe umiejtnoci dotyczce dziaalnoci banku. W cigu siedmiu lat pobytu w Hanowerze, niczym gbka nasikajca wod, byskawicznie przyswoi sobie powstae w Anglii najbardziej zaawansowane i uyteczne techniki oraz sposoby zarzdzania bankiem. Dziki wzorowej pracy, Mayer zosta awansowany na modszego partnera banku, co pozwolio mu pozna wielu wpywowych klientw, midzy innymi generaa von Estorffa, ktry w przyszoci odegra wielk rol w rozwoju kariery Mayera. W owym czasie Mayer uwiadomi sobie, e odsetki i bezpieczestwo kredytw udzielany* 11 i zdom czy wadcom s znacznie wysze od poyczek udzielanych indywidualnym klientom. Nie tylko czna suma poyczanych pienidzy bya wysza, ale, co najwaniejsze, zastawem dla udzielanych kredytw byy podatki cigane przez rzd. Ten nowy, brytyjski system kredytowy, da Mayerowi wiele do mylenia. W jego umyle pojawia si cakowicie nowa wizja przyszego systemu bankowego. Mino kilka lat i mody Mayer powrci do rodzinnego Frankfurtu, by prowadzi, jak jego ojciec, interes kredytodawcy. Jednoczenie zmieni swoje nazwisko na Rothschild (Rot w niemieckim oznacza kolor czerwony, schild - tarcz). Niedugo potem doszy do radosne wieci. Ot jego dawny klient, genera von Estorff, rwnie powrci do Frankfurtu, by obj pozycj na dworze ksicia Wilhelma. Genera von Estorff by kolekcjonerem drogich monet, a tak si zoyo, e Mayer posiada, przekazywan z pokolenia na pokolenie, gbok wiedz numizmatyczn. O staroytnych monetach potrafi rozprawia tak swobodnie i zajmujco, jakby mwi o czonkach wasnej rodziny, czym cakowicie uwid generaa. Jednak najbardziej uradowa von Estorffa fakt, e Mayer, zgodzi si sprzeda mu po niskiej cenie kilka rzadko spotykanych, zotych monet. W rezultacie bardzo szybko sta si jednym z najbardziej zaufanych ludzi generaa. Kalkulacje Mayera okazay si trafne: w niedugim czasie, dziki przyjani z generaem, pozna wiele wanych osobistoci ksicego dworu. Wreszcie nadszed dzie, w ktrym, dziki podszeptom generaa, na audiencj wezwa go sam ksi Wilhelm IX, landgraf Hesji-Kassel. Okazao si, e ksi rwnie by zapalonym kolekcjonerem monet. Uywajc wyprbowanej metody, Mayer bez trudu zdoby jego zaufanie. Po kilkakrotnym zakupie od Mayera rzadko spotykanych zotych monet po bardzo niskich cenach, ksi poczu si w obowizku w jaki sposb odwzajemni si bankierowi. Nie namylajc si dugo, wprost zapyta go, czy potrzebuje jakiej pomocy w interesach. Nie tracc rzadko spotykanej okazji, Mayer bez wahania zaproponowa swoj osob jako przyszego, oficjalnego, finansowego przedstawiciela dworu. Jego marzenia w kocu si speniy. Wkrtce, 21 wrzenia 1769 roku mg umieci herb ksicy na tablicy z wasnym imieniem. Wypisany zotymi literami napis brzmia: M.A. Rothschild, przedstawiciel dworu ksicego15. Reputacja Mayera niepomiernie wzrosa, a interesy zaczy i coraz lepiej. Sam ksi Wilhelm kocha pienidze niczym wasne ycie. W osiemnastowiecznej Europie znany by jako czowiek interesu, posiadajcy najemn armi, ktr kady mg wypoyczy za odpowiedni kwot, w celu zachowania pokoju. Wilhelm utrzymywa bliskie kontakty z wieloma panujcymi dworami Europy;15 Ibid.I. RODZINA ROTHSCHILD ?W: "NIEWIDZIALNA DROGA".. szczeglnie upodoba sobie stosunki handlowe z dworem brytyjskim. Wielka Brytania prowadzia rozlege interesy na caym wiecie i czsto potrzebowaa wojska, aby zapewni ich bezpieczestwo. Armia brytyjska bya nieliczna, a prawdopodobiestwo wysania jej do zamorskich posiadoci mae. Jednak pienidze, ktrymi dysponowaa Wielka Brytania, byy olbrzymie. Brytyjski rzd paci wic regularnie, bardzo rzadko zalegajc z nalenociami. Jako taki, by idealnym partnerem w interesach ksicia Wilhelma. Warto wiedzie, e w latach pniejszych Stany Zjednoczone duo czciej walczyy z niemieckimi onierzami w subie krla Anglii ni z wojskiem brytyjskim. Ksi Wilhem zdoa zgromadzi ogromny majtek, odpowiadajcy dzisiejszym 20 miliardom dolarw. Nie powinno wic dziwi przezwisko, jakim okrelali go jemu wspczeni: europejski, zimny jak stal, rekin finansowy16. Pod skrzydami ksicia Wilhelma Mayer Rothschild pracowicie i skutecznie prowadzi swoj dziaalno. By w stanie zaatwi nawet najtrudniejsze sprawy, dziki czemu zdoby pene zaufanie ksicia. Nie upyno wiele lat, kiedy wybucha rewolucja we Francji. Rewolucyjna fala stopniowo dotara do pobliskich, rzdzonych przez monarchw krajw. Wilhelm zacz si niepokoi coraz bardziej, obawiajc si reakcji, ktr rewolucja moga wywoa w Niemczech. Przede wszystkim lka si fali przemocy i zamieszek, bandytw i rabusiw, ktrzy mogliby spldrowa jego majtek. Mayer, w przeciwiestwie do ksicia Wilhelma, z radoci powita wiadomoci o wybuchu rewolucji, albowiem powstaa w jej wyniku panika sprzyjaa jego interesom - handlowi zotymi monetami. Gdy ostrze rewolucji skierowao si przeciw witemu Cesarstwu Narodu Niemieckiego, przecio ni wymiany gospodarczej. Pojawi si problem blokady w handlu pomidzy Niemcami a Wielk Brytani. Ceny artykuw importowanych gwatownie poszyboway w gr, a Mayer zarobi fortun na sprzedawanych w Niemczech towarach przemycanych z Wielkiej Brytanii. Mayer Rothschild zawsze by aktywnym czonkiem spoecznoci ydowskiej. Kadej soboty, po zakoczonych modach w synagodze, Mayer zaprasza najmdrzejszych i najbardziej oczytanych czonkw wsplnoty do swojego domu. Siadali razem i a do pnocy, popijajc wino, dyskutowali szczegy swoich kolejnych posuni17. Mayer jest autorem synnego zdania: Tylko rodzina, ktra wsplnie si modli, jest naprawd zwarta. By moe jest to odpowied na pytanie, ktre wielu ludzi zadaje sobie do dzi, o rda zdolnoci Rothschildw do zdobywania kontroli i wadzy. Do roku 1800 rodzina Rothschildw staa si jedn z najbogatszych ydowskich rodzin yjcych we Frankfurcie. W tym samym roku Mayer uzyska tytu Agenta Dworu Imperialnego przyznany mu przez Cesarza witego Cesarstwa Rzymskiego. Tytu ten da mu prawo do swobodnego prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terenie caego Cesarstwa, jednoczenie zwalniajc go z podatkw i opat, ktre pacili inni ydzi. Pracownicy jego firmy uzyskali przywilej-prawo do noszenia broni.16Frederic Morton, The Rothschilds, London 1961, s. 40. 17 Ibid. s. 31.WOJNA O PIENI?DZ W 1803 roku zwizki finansowe pomidzy Mayerem Rothschildem i ksiciem Wilhelmem byy bardzo bliskie, co umoliwio Mayerowi wejcie na kolejny szczebel w swojej karierze. Pomogo mu w tym nastpujce wydarzenie. Jednym z kuzynw ksicia Wilhelma by krl Danii, ktry poprosi Wilhelma o poyczk. Wilhelm, z obawy przed niewypacalnoci kuzyna, wymigiwa si od konkretnych obietnic. Gdy Mayer dowiedzia si o cal i sprawie, uzna, i oto nadarza si znakomita okazja na zrobienie dobrego interesu. Zaproponowa ksiciu nastpujce wyjcie z sytuacji: ksi wykada pienidze, Mayer osobicie negocjuje umow z krlem Danii, a poyczka jest udzielana w imieniu rodziny Rothschildw, ktrzy zyskuj prawo do udziau w czci odsetek. Ksi, po dokadnym przemyleniu caej sytuacji, doszed do wniosku, e jest to dobre rozwizanie, skoro gwarantuje mu ono zysk, a wic odsetki, a zarazem brak ryzyka utraty poyczonych pienidzy. Dla Mayera udzielenie kredytu rodzinie krlewskiej byo spenieniem dugoletnich marze. Bya to okazja nie tylko do zapewnienia sobie stabilnych zwrotw (odsetek od kredytu), ale rwnie niepowtarzalna szansa na podniesienie wasnego prestiu. Sprawa poyczki dla krla Danii zakoczya si wielkim sukcesem. W nastpnych latach w ten sam sposb Rothschild udzieli kolejno szeciu poyczek dworowi Danii. Reputacja Rothschilda ogromnie wzrosa, a o jego szczeglnych, bliskich zwizkach z dworami krlewskimi i ksicymi zaczo by gono w caej Europie. Gdy Napoleon zdoby wadz we Francji, sprbowa przecign ksicia Wilhelma na swoj stron. Wilhelm waha si, odwleka decyzj, pragnc wpierw przekona si, ktry z walczcych obozw jest silniejszy i dopiero wtedy zgosi do akces. Zniecierpliwiony Napoleon ostatecznie ogosi, e rodzin Hessen-Kassel naley wymaza z listy monarchw europejskich. Natychmiast po tej deklaracji armia francuska wkroczya do Hesji. Ksi Wilhelm, zmuszony do poszukiwania azylu w Danii, tu przed wyjazdem powierzy opiece Mayera Rothschilda znaczn sum pienidzy, rwnowarto dzisiejszych trzech milionw dolarw18. Te pienidze day Mayerowi si i presti, ktrej nigdy dotd nie posiada, stajc si pierwsz symboliczn sztab zota, fundamentem przyszego imperium finansowego.Ambicje Mayera daleko wykraczay poza zaoenie banku na wzr Banku Anglii. Zaraz po otrzymaniu ksicych pienidzy, dziaajc niczym w obliczu wojny, Mayer rozpocz werbunek ludzi i wysyanie armii na pola bitewne. Niczym pi ostrych strza rozesa piciu swoich synw do piciu najwaniejszych centrw gospodarczych Europy. Najstarszy, Amschel, pozosta we Frankfurcie, Salomon otworzy now lini frontu w Wiedniu, Nathan wyruszy do Anglii, by tam nadzorowa rodzinne interesy, Karl do Neapolu, gdzie stworzy baz dla dalszych dziaa, a najmodszy z braci, Jakob, sprawujc piecz nad paryskimi interesami rodziny, sta si jednoczenie odpowiedzialny za komunikacj pomidzy brami. Tak oto dokona si pierwszy akt budowy niemajcego odpowiednika w historii, wielkiego imperium finansowego.18h Griffin, Descent into Slavery, rozdz. 5.I. RODZINA R0THSCH1LD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA"..Nathan Rothschild przejmuje wadz nad londyskim CityOni [Rothschildowie] zdominowali wiatowe rynki pienine, mona by rzec, e w istocie nadzoruj wszelkie interesy. Rothschildowie wykorzystuj ca sum wpyww podatkowych w poudniowych Woszech jako kapita hipoteczny. Krlowie i ministrowie ze wszystkich krajw Europy postpuj tak, jak dyktuj im Rothschildowiels. Benjamin Disareli, premier Wielkiej Brytanii, 1844 rok Londyskie City, serce tego ogromnego miasta, zajmuje powierzchni ponad 2,5 kilometra kwadratowego. Poczwszy od XVIII wieku, City jest finansowym centrum Anglii i jednym z centrw wiata. Posiada niezaleny system prawny i, podobnie jak Watykan, przypomina pastwo w pastwie. Na tym malekim terytorium znajduj si centrale najwaniejszych grup finansowych wiata, wczajc w to Bank Anglii. To tam jest wytwarzana jedna szsta PKB Wielkiej Brytanii. Ten, kto jest w stanie ustanowi kontrol nad City, ten kontroluje ca Wielk Brytani. Gdy Nathan przybywa do Wielkiej Brytanii, dugi konflikt brytyjsko-francuski wanie si rozpoczyna. Oba kraje wprowadziy blokad handlow. Ceny towarw brytyjskich poszy w gr. Nathan i jego przebywajcy we Francji modszy brat rozpoczli na szerok skal przemyt towarw z Anglii do Francji, czerpic z tego olbrzymie zyski. Jaki czas pniej Nathan pozna Johna Harrisa, urzdnika z brytyjskiego Ministerstwa Skarbu, uzyskujc ode informacje o cikiej sytuacji armii brytyjskiej w Hiszpanii. W tym czasie armia Lorda Wellingtona bya przygotowana do ofensywy przeciwko Francji. Jedynym kopotem bya jej fatalna sytuacja aprowizacyjna. Mimo i Wellington posiada gwarancje rzdu Wielkiej Brytanii, wci nie potrafi przekona bankierw z Hiszpanii i Portugalii do przyjcia weksli bankowych, ktre im oferowa. Armia Wellingtona pilnie potrzebowaa zota19.Nathan wpad na niesamowity pomys. Postanowi za wszelk cen na zaistniaej sytuacji zarobi due pienidze. Wpierw sprawdzi, jak aktualnie wyglda sytuacja poday zota. Szczliwym zbiegiem okolicznoci wanie przyby transport zota nalecy do Kompanii Wschodnioindyjskiej. Zoto byo przygotowywane do sprzeday. Rzd Wielkiej Brytanii chcia dokona zakupu, powstrzymywaa go jednak zbyt wysoka cena, postanowi wic nieco poczeka, Uczc na jej spadek. Gdy Nathan uwiadomi sobie w czym rzecz, byskawicznie wyoy jako zastawtrzy miliony, ktre powierzy Rothschildom ksi Wilhelm, a take pozostae pienidze zarobione na przemycie, i19 Griffin, The Creature from Jekyll Island, s. 224.WOJNA O PIENI?DZzawar umow o sprzeday zota z Kompani Wschodnioindyjsk.Kupi cay transport, wart 800 tysicy funtw20. Tu po zakupie podnis cen. Rzd brytyjski, widzc, e cena zota nie spada, ponaglany do dziaania rozpaczliw sytuacj armii w Hiszpanii, nie mia wyjcia. Musia kupi zoto od Nathana lothschilda po jeszcze wyszej ni pierwotna cenie. Na tej transakcji Nathan zarobi gigant) czne pienidze. Aby ca transakcj zakoczy ostatecznym sukcesem, naleao rozwiza jeszcze jeden problem - dostarczy zoto armii Wellingtona. By to czas cisej blokady kontynentalnej prowadzonej przez napoleosk Francj. W takiej sytuacji transport zota do Hiszpanii wiza si z olbrzymim ryzykiem i rzd brytyjski by gotw zapaci ogromn sum za dostarczenie zota do celu. Nathan postanowi rozwiza rwnie ten problem i dowie zoto na miejsce przeznaczenia. Skontaktowa si ze swoim najmodszym bratem, dziewitnastoletnim Jakobem przebywajcym wwczas w Paryu. Dziaajc zgodnie z instrukcjami Nathana, Jakob spotka si z francuskimi urzdnikami, informujc ich, e Nathan planuje przetransportowa zoto do Francji. Gdyby rzd brytyjski dowiedzia si o planach Rothschilda, z pewnoci wpadby w furi. Transport tak duej iloci kruszcu do Francji ogromnie osabiby brytyjskie finanse i tym samym zdolno do prowadzenia wojny. Za to Francuzi, poznawszy zamiary Rothschilda, niezmiernie si ucieszyli. Natychmiast wydano odpowiednie rozkazy. Pod eskort francuskiej policji transport bezpiecznie dotar do Francji. Biorcy udzia w caym tym przekrcie francuscy urzdnicy otrzymali za swoje milczenie wysokie apwki. W ten sposb Nathan sprytnie uzyska pomoc od walczcych ze sob rzdw Wielkiej Brytanii i Francji. I gdy z wielk pomp transport zmierza do paryskich bankw, Nathan, korzystajc z zaproszenia, na bankiecie zorganizowanym przez francuski rzd, wydawa swoim wsppracownikom dyskretne polecenie wymiany zota na monety, ktre mogy by zaakceptowane przez ksicia Wellingtona. Po cichu, w sposb niezauwaalny dla nikogo, poprzez sie finansow Rothschildw, zoto ostatecznie dotaro do znajdujcej si w Hiszpanii brytyjskiej armii. Caa historia i wyrafinowane metody uyte do realizacji tej misji warte s hollywoodzkiego filmu. Pewien pracujcy w Wielkiej Brytanii praski dyplomata powiedzia: Sia, z jak Rothschildowie oddziauj na miejscowy rynek finansowy, jest zdumiewajca. S zdolni do kontroli cen wymiany walut w londyskim City. Wadza, ktr posiadaj jako bankierzy, jest ogromna. Gdy Nathan wpada w gniew, Bank Anglii trzsie si ze strachu. Pewnego razu, otrzymawszy od starszego brata Amschela czek wystawiony przez bank Rothschildw we Frankfurcie, Nathan uda si do Banku Anglii, proszc 20 Morton, The Rothschilds, s. 45. o jego wymian na gotwk. Bank odmwi, uzasadniajc swoj decyzj przepisami stanowicymi, e tylko czeki wystawione przez sam bank mog podlega wymianieI. RODZINA R0THSCH1LD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA".. na gotwk. Nathan wpad w gniew. Rankiem nastpnego dnia, wraz z dziewicioma pracownikami przynis do Banku Anglii stert wystawionych przez w bank czekw, domagajc si ich natychmiastowej wymiany na zoto.Tylko w tym jednym dniu rezerwy zota Banku Anglii istotnie si zmniejszyy Nastpnego dnia Nathan powrci z jeszcze wiksz liczb czekw. Drcym gosem, jeden z dyrektorw banku zapyta Nathana, jak dugo planuje wymienia czeki na zoto. Ten zimno odpowiedzia: mk Anglii nie uznaje moich czekw. Do czego jest mi wic potrzebny? Bank zwoa nadzwyczajn narad. Zaraz po niej, jeden z wysoko postawionych dyrektorw' bardzo grzecznie poinformowa Nathana, e poczwszy od dzi, Bank Anglii uzna za wielki zaszczyt wymian i akceptacj czekw wystawianych przez banki rodziny Rothschildw. Dziki bitwie pod Waterloo, za jednym posuniciem Nathan zdoby dominujc pozycj w londyskim City i pochwyci gwn arteri gospodarcz Wielkiej Brytanii. Odtd emisja pienidza, ustalanie ceny zota i inne najwaniejsze uprawnienia bankowe znalazy si w rkach rodziny Rothschildw.Jakob Rothschild podbija FrancjGdy dany rzd jest zaleny od pienidzy bankierw, to wanie bankierzy, a nie przywdcy rzdu kontroluj przebieg wydarze. Rka, ktra daje pienidze, zawsze jest waniejsza od rki, ktra je bierze. Pienidz nie ma ojczyzny, finansici nie wiedz, czym jest cnota i mio ojczyzny, ich jedynym celem jest osiganie zyskw20. Napoleon Bonaparte, 1815 rok Pity syn Mayera Rothschilda, Jakob, w napoleoskiej Francji by odpowiedzialny za organizacj lokalnej siatki Rothschildw i utrzymanie kontaktw z Angli - przez co naley take rozumie przemyt brytyjskich towarw. Po pomylnej finaizacji transportu zota oraz wykupie obligacji rzdu brytyjskiego, Jakob sta si we Francji znan osobistoci. W Paryu powoa do ycia bank Rothschildw, za pomoc ktrego sekretnie wspiera rewolucj w Hiszpanii. W 1817 roku, po bitwie pod Waterloo, Francja utracia wiele ziem niegdy podbitych przez Napoleona. W polityce nastpio skostnienie, a sytuacja gospodarcza kraju ulegaa stopniowemu pogarszaniu. Rzd Ludwika XVIII poszukiwa nowych kredytw, liczc, e dziki nim ustabilizuje sytuacj finansow skarbu pastwa. W20 R. McNair Wilson, Monarchy or Money Power, London 1933, s. 68.WOJNA O PIENI?DZtym czasie, jeden z francuskich bankw wraz z brytyjskim Barings Bank otrzymay prawo do udziau w wielkim projekcie finansowym rzdu. Niespodziewanie bank Rothschildw, ktry cieszy si wspania reputacj, zosta pominity. Jakob Rothschild by oburzony. W roku 1818, w wyniku wzrostu cen wyemitowanych rok wczeniej obligacji, zarwno w Paryu, jak i w innych europejskich miastach, francuski rzd poczu sodki smak pienidzy i zacz planowa drug emisj obligacji. Tym razem rwnie projekt mia by realizowany przez dwa wspomniane wyej banki. Mimo usilnych prb, bracia Rothschildowie nie zdoali zdoby nawet p procenta zyskw. Okazao si e francuska arystokracja, przykadajca szczegln wag do kwestii krwi i pochodzenia, uwaa Rothschildw za kolejn z licznej rzeszy nowobogackich rodzin. Uprzedzeni do Rothschildw arystokraci nie yczyli sobie wchodzi z nimi w adne stosunki biznesowe. Tak wic, mimo sawy, pienidzy i luksusowego trybu ycia, pozycja spoeczna Rothschildw w Paryu wci nie bya wysoka, co doprowadzao bezradnego Jakoba do wciekoci. Jakob i jego bracia rozpoczli intensywne poszukiwanie moliwoci zablokowania rzdowych i arystokratycznych planw. Zadanie uatwi im fakt, e wynioso francuskiej szlachty bya mao roztropna i wynikaa z lekcewaenia nadzwyczajnych zdolnoci i moliwoci finansowych Rothschildw. Mona by rzec, e talent Rothschildw do strategicznego planowania operacji finansowych i wynikajce std sukcesy w niczym nie ustpoway zdolnociom Napoleona do prowadzenia operacji wojennych. Niespodziewanie, 5 listopada 1818 roku stabilnie rosnca cena obligacji rzdu Francji, z niewyjanionych przyczyn zacza gwatownie spada. Bardzo szybko nie tylko kursy rzdowych papierw wartociowych, ale te innych obligacji zaczy odnotowywa rnej wielkoci spadki. Inwestorzy giedowi rozpoczli niekoczce si dyskusje na temat przyczyn tego stanu rzeczy. Czas upywa, a sytuacja nie ulegaa poprawie. Wrcz przeciwnie, pogarszaa si z dnia na dzie21. W budynku giedy teorie wyjaniajce wypadki z ostatnich dni stopniowo przerodziy si w zbir najbardziej dziwacznych domysw i plotek. Kto powiedzia, e Napoleon przygotowuje si do kolejnego powrotu, kto inny, e dochody skarbu z tytuu podatkw nie wystarczaj na pokrycie odsetek, jeszcze inny zamartwia si, e zblia si nowa wielka wojna. Atmosfera na dworze Ludwika XVIII bya napita. Wszyscy zdawali sobie spraw, i utrzymujcy si spadek kursu rzdowych obligacji grozi brakiem rodkw na pokrycie przyszych wydatkw budetowych. Na twarzach francuskich arystokratw pojawi si cierpki umiech. Kady zastanawia si nad przyszoci kraju. Tylko dwoje ludzi chodno obserwowao przebieg wypadkw: byli to Jakob i jego starszy brat Karl.20Morton, The Rothschilds, s. 45.21 Griffin, Descent into Slavery, rozdz. 5.I. RODZINA R0THSCH1LD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA".. Wiedza o wydarzeniach, ktre wczeniej miay miejsce w Anglii, powoli zacza skania niektrych do podejrzewania wanie Rothschildw o sterowanie rynkiem obligacji. Prawdziwy przebieg wypadkw wyglda nastpujco: od padziernika 1818 roku Rothschildowie, wykorzystujc swoje obfite zasoby finansowe, rozpoczli cichy skup francuskich obligacji na wszystkich wanych giedach Europy. Cena obligacji rzdu Francji sza w gr. Nastpnie, poczynajc od 5 listopada, Rothschildowie nagle uruchomili wielk wyprzeda, rzucajc na rynki ogromn liczb zakupionych wczeniej obligacji i doprowadzajc tym samym do wielkiej paniki giedowej.Widzc, jak cena obligacji rzdowych, niczym kamie rzucony w przepa, gwatownie spada, Ludwik XVIII zacz zdawa sobie spraw, e wraz z cen obligacji na dno przepaci zmierza rwnie jego korona. Wwczas jeden z agentw rodziny Rothschildw przekaza krlowi list. W licie tym Rothschild zasugerowa krlowi proste rozwizanie: czemu nie sprbowa i nie wykc L wysta pomocy bogatego domu Rothschildw, by uratowa sytuacj ? Targany rozterkami Ludwik XVIII porzuci arystokratyczne uprzedzenia i zapominajc o swojej krlewskiej pozycji wezwa Rothschildw na audiencj. Atmosfera w Paacu Elizejskim zmienia si cakowicie. Po dugim okresie ostracyzmu ze strony arystokracji, Rothschildowie byli teraz witani z umiechem i traktowani z szacunkiem.Tak jak mona byo si spodziewa, Jakob i jego bracia wkrtce podjli stosowne kroki. Zatrzymujc spadek cen obligacji i ratujc je od pewnego krachu, stali si swego rodzaju centrum, na ktre skierowa si peen wdzicznoci i uznania wzrok caego kraju. Wszyscy byli przekonani, e to wanie Rothschildowie uratowali osabion militarn klsk Francj przed nieuchronnym kryzysem gospodarczym. Tysice pochwa i pachncych bukietw wprawiay Jakoba i jego braci w stan upojenia. Rothschildowie zmienili swj zewntrzny wizerunek, od tej pory ubierajc si gustownie, zgodnie z najnowszymi trendami paryskiej mody. Ich bank sta si miejscem, gdzie klienci przecigali si w staraniach o poyczki.W ten sposb rodzina Rothschildw zdobya cakowit kontrol nad francuskimi finansami. Majtek Jakoba Rothschilda osign zawrotn kwot 60 miliardw frankw. Tylko jeden czowiek we Francji posiada wicej ni Rothschild - tym czowiekiem by sam krl, ktrego majtek siga 80 miliardw frankw. czny majtek pozostaych francuskich bankierw by mniejszy o okoo 150 milionw frankw od majtkuWOJNA O PIENI?DZRothschilda. Rzecz jasna, tak ogromne pienidze zagwarantoway Rothschildom posiadanie trudnej do opisania wadzy, ktra pozwalaa im odwoywa nawet gabinety rzdowe. Byo na przykad powszechnie wiadomo, e za dymisj rzdu Louisa Ihiersa sta Jakob Rothschild23.Salomon zdobywa wadz w AustriiW ich oczach nie ma wojny, nie ma pokoju, brak jest sloganw, brak deklaracji, nie ~ m te ani ofiar, ani chway. Nie przykadaj wagi do wartoci, ktre tak silnie kopocz yjcych. W ich oczach istniej tylko kamienne schody prowadzce ku ludziom wadzy - ksi Wilhelm by jednym z nich, a nastpnym by Metternich. Frederic Morton24 Salomon by drugim synem Mayera Rothschilda. Przez dugi czas peni funkcj koordynatora w komunikacji pomidzy poszczeglnymi bankami rodziny. Posiada talent, wyrniajcy go spord braci. By urodzonym dyplomat, zwraca wielk uwag na jzyk, ktrym si posugiwa, by ekspertem w prawieniu komplementw. Tak oto ocenia Salomona jeden z utrzymujcych z nim kontakty bankierw: Ludziom robio si nieprzyjemnie, tracili dobry nastrj, gdy opuszczali jego towarzystwo. To wanie posiadanie tych zdolnoci przesdzio o decyzji braci. Salomon zosta wysany do Austrii, Wiednia, serca Europy, z misj otwarcia banku rodziny. W owym czasie Wiede by politycznym centrum Europy, a praktycznie wszystkie waniejsze dwory spokrewnione byy z panujc w Austrii dynasti Habsburgw, dworem panujcym witego Cesarstwa Rzymskiego. Habsburgowie rzdzili na terytoriach dzisiejszej Austrii, Niemiec, pnocnych Woch, Szwajcarii, Belgii, Holandii, Luksemburga, Czech, Sowenii i wschodniej Francji przez dugi okres okoo 400 lat. Bya to wwczas najstarsza z europejskich dynastii. Wojny napoleoskie pooyy kres istnieniu witego Cesarstwa Rzymskiego, jednake jego spadkobiercy w Austrii wci sprawowali kontrol na rodkow Europ i z wyszoci spogldali na pozostae, panujce dwory. Obraz w naley uzupeni o bardzo siln pozycj katolicyzmu w Austrii, ktry czyni system spoeczny w monarchii habsburskiej bardziej skostniaym ni w przypadku Anglii, gdzie dominujc pozycj zdoby protestantyzm. Nawizywanie kontaktw i wsppracy z tak dumn, przekonan o wasnej wyszoci i pen pogardy dla ludzi niszych stanw cesarsk arystokracj wydawao si znacznie trudniejsze ni, na przykad, kontakty z ksiciem Wilhelmem. Mimo e Rothschildowie kilkakrotnie wchodzili w kontakty handlowe z dworem Habsburgw, wci jednak pozostawali poza krgiem zaufania. Drzwi na salony wadzy nadal pozostaway przed nimi zamknite. Po zakoczeniu wojen napoleoskich, gdy Salomon postanowi ponownie sprbowa wej do wiata wiedeskiej finansjery, dziaa ju w odmiennej sytuacji. 20 Morton, The Rothschilds, s. 45. Rothschildowie zdobyli w tym czasie mocn pozycj w Europie. O ich sileI. RODZINA R0THSCH1LD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA".. finansowej i wykorzystaniu konfliktu francusko-brytyjskiego byo gono na caym kontynencie. Mimo to, Salomon nie odway si na bezporedni prb kontaktu z Habsburgami. Uy innej metody, porednika - tzw. kamiennych schodw - bynawiza ten upragniony kontakt. Tymi schodami okaza si znany dziewitnastowieczny dyplomata austriacki, hrabia Klemens von Metternich. Po zakoczeniu Wojen Napoleoskich, Europa wesza w najduszy w XIX stuleciu okres pokoju, ktrego gwarantem by System Wiedeski z Mettemichem w roli gwnego architekta. W tym czasie, otoczona przez potnych nieprzyjaci Austria, saba militarnie i ekonomicznie. By ratowa jej zagroon pozycj na kontynencie, Metternich maksymalnie wykorzysta tzw. polityk rwnowagi. Posugujc si resztkami prestiu cesarskiego dworu Habsburgw, zdoa przycign w orbit swoich wpyww Rosj i Prusy, by zawrze z nimi wite Przymierze. Celem Przymierza byo nie tylko powstrzymanie ewentualnej francuskiej ekspansji na wschd, ale rwnie zdobycie kontroli nad rosncym wpywem Rosji, ktrej obawiay si Austria i Prusy, oraz stworzenie systemu skutecznie hamujcego wzrost fali nastrojw wolnociowych i niepodlegociowych. Metternich kalkulowa, e dziki Przymierzu konflikty narodowociowe w Austrii nie wymkn si spod kontroli, a kraj zachowa integralno terytorialn. W roku 1818 w Akwizgranie odbya si jedna z wielu konferencji dyplomatycznych, dotyczcych przyszoci Europy. Przedstawiciele Wielkiej Brytanii, Rosji, Austrii, Prus i Francji zadecydowali o wysokoci reparacji wojennych, ktre miaa zapaci Francja, oraz o wycofaniu wojsk sojuszniczych z jej terytorium. Salomon i Karl Rothschildowie rwnie wzili udzia w tej konferencji. Wykorzystujc blisk znajomo z praw rk Matternicha, Friedrichem von Gentzem, Salomon zosta przedstawiony temu pierwszemu. Bardzo szybko zaprzyjanili si ze sob, czerpic nieskrywan przyjemno ze wsplnych rozmw na kady moliwy temat. W istocie Metternich, wiadom siy finansowej domu Rothschildw, zamierza poprosi ich o du poyczk. Jeszcze blisze stosunki nawiza Salomon z samym Gentzem, z ktrym niemal si nie rozstawa. Dziki rekomendacji Metternicha i Gentza, jak rwnie powszechnie znanym w wiecie wielkich finansw i polityki bliskim relacjom handlowym z ksiciem Hesji Wilhelmem czy krlem Danii, Salomonowi ostatecznie udao si przeskoczy nad wysokim murem oddzielajcym go od Habsburgw. Dwr cesarski rozpocz stae, systematyczne zaciganie poyczek i emitowanie obligacji w banku Rothschildw. W niedugim czasie Salomon sta si jednym z zaufanych czonkw wewntrznego krgu cesarskich przyjaci. W 1822 roku dwr cesarski nada Rothschildom (z wyjtkiem Nathana) tytuy szlacheckie. Poyczane od Rothschildw pienidze pozwoliy Metternichowi zwikszy rol Austrii w polityce europejskiej. Hrabia czsto wysya armi w zapalne punktyWOJNA O PIENI?DZkontynentu, by w ten sposb cementowa pokj i stabilizacj. Te dziaania doprowadziy do tego, e skarb Austrii wpad w gbokie i grzskie bagno dugu. Odtd Habsburgowie jeszcze bardziej potrzebowali Rothschildowskiej pomocy. Tak wic, cho lata 1814-1848, przeszy do historii jako epoka Metternicha, faktyczn kontrol nad jego dziaaniami sprawowali Rothschildowie. W 1822 roku Metternich, Gentz, a take Salomon, Jakob i Karl Rothschildowie wzili udzia w zwoanej w Weronie konferencji. Tu po jej zakoczeniu, Rothschildowie otrzymali gwarantujce im obfite zyski prawo do subsydiowania nowego projektu budowy linii kolejowych w rodkowej Europie. Mieszkacy Austrii stawali si coraz bardziej wiadomi obecnoci Rothschildw i ich rosncych wpyww. Z ust do ust powtarzano sobie nastpujcy dowcip: Austria ma cesarza Ferdynanda i krla Salomona. W1843 roku alomon przej kompanie grnicze w Vitkowicach oraz austro-wgierskie zakady hutnicze. W owym czasie obie firmy znajdoway si w pierwszej dziesitce najwikszych zakadw przemysowych wiata. Do roku 1848 Salomon zdominowa finanse i gospodark Austrii.Tarcza Rothschildw nad Niemcami i WochamiPo wycofaniu armii napoleoskich z Niemiec nastpi proces czenia si ze sob istniejcych dotd 300 maych feudalnych pastewek, czego efektem byo 30 stosunkowo duych pastw, ktre sformoway federacj. Mieszkajcy na stae we Frankfurcie stary Amschel Rothschild zosta mianowany pierwszym sekretarzem skarbu federacji, a w roku 1822 otrzyma tytu szlachecki z rk cesarza Austrii. Frankfurcki bank Rothschildw sta si centrum finansowym Niemiec. Amsche- la trapi jednak powany problem - brak mskiego potomka - tote obdarza szczeglnym uczuciem i wsparciem utalentowan modzie. Jednym z faworytw Amschela by przyszy elazny Kanclerz Niemiec, Otto von Bismarck. Relacje pomidzy Amschelem i Bismarckiem przypominay stosunki ojciec-syn. Po mierci Amschela Bismarck podtrzymywa bliskie zwizki z rodzin Rothschildw. Jednym z bankierw, ktry zdoby saw i wadz dziki bliskim zwizkom z Rothschildami, by, pozostajcy w cieniu Bismarcka, Samuel Bleichroder22. Karl wydawa si najbardziej przecitny spord braci Rothschildw. Peni funkcje zwizane przede wszystkim z przekazywaniem wiadomoci i przesyek na terenie caej Europy. Zaraz po udzieleniu pomocy najmodszemu bratu, Jakobowi, ktry osign spektakularne zwycistwo w bitwie o obligacje rzdu francuskiego, Karl otrzyma od Nathana nowe zadanie - stworzenie banku rodziny we woskim Neapolu. We Woszech Karl, ku zaskoczeniu pozostaych braci, bysn talentem. Nie tylko pomg Metternichowi w wysaniu do tego kraju kontyngentu armii austriackiej, ktry zdusi ruchy rewolucyjne, ale, wykorzystujc nadzwyczajne metody nacisku politycznego, zmusi lokalne rzdy do pokrycia wszystkich kosztw dziaa i pobytu okupacyjnej armii. Pomg te swojemu przyjacielowi Luigiemu de Medici w zdobyciu funkcji ministra skarbu w lokalnym neapolitaskim rzdzie. Stopniowo Karl 20Morton, The Rothschilds, s. 45. 22 Griffin, Descent into Slavery, rozdz. 5.I. RODZINA R0THSCH1LD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA".. stawa si gwnym filarem finansowym dworu Woch, a jego wpyw rs na caym Pwyspie Apeniskim. Nawiza rwnie kontakty handlowe ze Stolic Apostolsk. Pewnego dnia, podczas audiencji w Watykanie, papie Grzegorz XVI zama obowizujc etykiet, podajc Karlowi do z papieskim piercieniem do pocaunku. W takiej sytuacji papie zazwyczaj wyciga do goci stop.Finansowe Imperium RothschildwTak dugo, jak wy, bracia dziaacie wsplnie, nie ma na wiecie r, c wet jednego banku, ktry mgby stanowi dla was konkurencj, wyrzdzi wam krzywd, czy te zarobi na was due pienidze. Razem stanowicie nadzwyczajn si, z ktr nie moe si rwna aden z istniejcych na wiecie bankw. Henry Davidson w licie do Nathana Rothschilda, 6 czerwca 1814 roku23 W 1812 roku, tu przed mierci, stary Rothschild pozostawi cisy testament, ktry obejmowa nastpujce punkty:1)We wszystkich bankach rodziny funkcje kierownicze musz by sprawowane przez zaufanych czonkw wewntrznego krgu, zatrudnianie ludzi spoza niego jest zakazane. Tylko mscy czonkowie rodziny mog prowadzi jej interesy. 2)Maestwa czonkw rodziny mog by zawierane tylko midzy kuzynami, aby unikn rozproszenia i odpywu majtku [z pocztku ta zasada bya cile przestrzegana, pniej nieco j zagodzono, dopuszczajc zwizki maeskie z rodzinami wanych ydowskich bankierw]. 3)Obowizuje absolutny zakaz ujawniania wartoci i rodkw trwaych istniej cego majtku. 4)W trakcie spraw spadkowych obowizuje zakaz zatrudniania prawnikw. 5)Najstarszy syn z kadej z rodzin ma by jej przywdc. Sytuacja ta moe ulec zmianie i modszy syn moe przej t funkcj tylko wwczas, jeli cay klan wyrazi na to zgod. Kady, kto omieli si zama ktr z powyszych zasad, ma zosta pozbawiony prawa do spadku24.Istnieje w Chinach powiedzenie, ktre brzmi: Jeli bracia wsplnie d do celu, s w stanie przeama metalow monet*. Poprzez cis kontrol zawieranych maestw, Rothschildowie skutecznie chronili przed rozproszeniem majtek rodzinny. W cigu kolejnych 100 lat w rodzinie Rothschildw zawarto 18 maestw, z czego 16 midzy kuzynami pierwszego stopnia. Wedug szacunkw, okoo 1850 roku czna warto majtku zgromadzonego przez Rothschildw wynosia rwnowarto szeciu miliardw dolarw. Jeliby warto t pomnoy o roczn stop zyskw, wynoszca sze procent, po 150 latach majtek Rothschildw bez problemu przekroczyby warto 50 bilionw dolarw.23 N.M.V. Rothschild, The Shadow of a Great Man, London 1982, s. 6. 24 Griffin, Descent into Slavery, rozdz. 5. *Oznacza to zdolno dokonania rzeczy pozornie niemoliwych (przyp. tum.).WOJNA O PIENI?DZWedle niektrych szacunkw na pocztku XX wieku czna warto majtku kontrolowanego przez Rothschildw wynosia poow wartoci caego majtku wiata25. Banki Rothschildw znajdoway si we wszystkich wanych miastach Europy. Ich wasny, niezaleny system zbierania i obiegu informacji dziaa szybko i wydajnie. Tak wydajnie, e nawet dwory panujce czy wysoko postawieni arystokraci korzystali z niego, aby sekretnie i szybko przekaza przesyki bd wiadomoci. Rothschildowie stworzyli pierwszy r. i .dzynarodowy system rozliczeniowy, korzystajc z moliwoci kontroli cen zota na wiatowych rynkach, system niewymagaj.cy fizycznego transportu zota. Rothschildowie, jak nikt inny na wiecie, dogbnie zrozumieli prawdziwe znaczenie zota. Gdy w 2004 roku ogosili wycofanie si z systemu ustalania cen zota na londyskiej giedzie, w istocie, uniezaleniajc si od cen zota, po cichu cofali si przed zbliajcym si, niemajcym precedensu w historii wiata, finansowym tsunami. Istniejce zagroenia s bowiem powane: ciko zaduona gospodarka dolarowa, ryzyko wynikajce z nadchodzcego kryzysu, ktry moe dotkn wiatowy system walutowy, moliwo wyczyszczenia wiatowego systemu rezerw walutowych, wykorzystanie nagromadzonego w ostatnich latach i ulokowanego w rezerwach zota bogactwa krajw azjatyckich w celu jego redystrybucji wrd przyszych zwycizcw, ponowny atak na fundusze giedowe, ktrego celem nie bdzie tym razem funt czy waluty azjatyckie, ale gwny filar wiatowej wymiany gospodarczej - dolar amerykaski. Mwic wprost: dla bankierw wojna to dar niebios, gdy wymagajca dugiej budowy infrastruktura i kosztowne zasoby w czasie wojny potrafi momentalnie ulotni si niczym dym z popiou. Walczce strony gotowe s zapaci dowoln cen, byle tylko osign zwycistwo, tote gdy konflikt dobiega koca, bez wzgldu na kocowy wynik, kady rzd wpada w puapk gigantycznego dugu. W cigu 121 lat, jakie miny od czasu powoania Banku Anglii a do koca wojen napoleoskich (1694-1815), Wielka Brytania przez 56 lat toczya wojny, a przez poow pozostaego czasu przygotowywaa si do nich. Planowanie i wspieranie konfliktw zbrojnych ley w fundamentalnym interesie bankierw - i nie inaczej jest w przypadku Rothschildw. Poczynajc od rewolucji francuskiej a do I wojny wiatowej, przez wszystkie nowoytne konflikty zbrojne, na zapleczu zmaga wojennych prawie zawsze pojawia si ich cie. A do dzi Rothschildowie s najwikszymi wierzycielami gwnych rozwinitych pastw Zachodu. ona starego Rothschilda, Gutle Schnaper, tu przed mierci powiedziaa: Gdyby moi synowe nie chcieli wojen, nie byoby nikogo, kto by je kocha.W poowie XIX wieku, w krajach takich jak Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Austria czy Wochy, prawo do emisji znalazo si pod kontrol rodziny Rothschildw. wita 20Morton, The Rothschilds, s. 45. 25 Ted Flynn, Hope of the Wicked, Herndon 2000, s. 38.I. RODZINA R0THSCH1LD?W: "NIEWIDZIALNA DROGA".. wadza szlachty zostaa wyparta przez wit wadz zota. W tym czasie, drugi brzeg Oceanu Atlantyckiego - pikny, prosperujcy i bogaty kontynent - budzi coraz wiksze zainteresowanie rodziny.ROZDZIA IIWojna stuletnia: bankierzy kontra prezydenci USAMam dwch potnych wrogw: stojc przed moim obliczem armi Poudnia oraz znajdujce si za moimi plecami instytucje finansowe. Z tych dwch nieprzyjaci, drugi jest zdecydowanie bardziej niebezpieczny. Widz, jak zblia si przyszy kryzys, na myl o ktrym wstrzsaj mn dreszcze. yj pod ciarem obaw, lkajc si o bezpieczestwo kraju. Pienidz wci rzdzi, czynic krzywd zwykym ludziom, a w chwili, gdy cae bogactwo zostanie skupione w rku maej grupki, los naszej Republiki bdzie przypiecztowany. Mj niepokj o bezpieczestwo tego pastwa jest wikszy ni kiedykolwiek i przewysza obawy o wynik wojny.Klucz do rozdziauAbraham Lincoln, szesnasty prezydent USA29Gdyby przyj, e historia Chin koncentruje si i rozwija wok konfliktu o wadz polityczn, to nieznajomo intencji i planw cesarskich uniemoliwiaaby prawdziwy wgld w istot chiskich dziejw. A poniewa wspczesna historia pastw Zachodu cile zwizana jest z rol pienidza, zatem brak wiedzy 0manewrach stosowanych przez tych, od ktrych pienidz zaley, nie pozwalaby zrozumie dziejw Zachodu. Historia Stanw Zjednoczonych pena jest spiskw i interwencji potg midzynarodowych, w tym midzynarodowej finansjery, ktrej dziaania, takie choby jak wnikanie do systemu finansowego USA czy podwaanie porzdku spoecznego i politycznego, budz niepokj i zdumienie, tym bardziej e wiedza na ich temat jest bliska zeru. Proces projektowania i budowy demokracji koncentrowa si przede wszystkim wok skutecznego oporu wobec niebezpieczestwa powrotu dawnych, despotycznych elit feudalnych. I - mona by rzec - pod tym wzgldem Amerykanie odnieli sukces. Jednake ustrj demokratyczny nie mia odpornoci na nowo powstaego, miertelnego wirusa, jakim jest wadza pienidza. Nowo powstay system musia zmierzy si z grob, polegajc na tym,e midzynarodowa finansjera moe zdoby, poprzez wykorzystanie prawa do emisji waluty, pen kontrol nad caym pastwem. Niestety, istniay powane bdy w ocenie tego niebezpieczestwa i formuowaniu strategii zapobiegania mu. W cigu 100 lat historii USA, rwnie w trakcie wojny secesyjnej, potne grupy finansowe i wybrany demokratycznie rzd USA toczyy ze sob zaarty konflikt, ktrego sednem29Abraham Lincoln, list do Williama Elkinsa, 21 listopada 1864 roku.byo ustanowienie systemu finansowego opartego o prywatny bank centralny. W tym czasie przeprowadzono seri zamachw na ycie siedmiu prezydentw USA, ycie stracio te wielu czonkw Kongresu. Jeden z badaczy historii USA stwierdzi, e liczba zamachw na ycie prezydentw USA jest wiksza od liczby onierzy polegych na pierwszej linii podczas ldowania w Normandii. Wraz z postpujcym penym otwarciem finansowym Chin na wiat, midzynarodowi bankierzy przenikaj do wiata chiskich finansw. Czy historia, ktra wczoraj rozegraa si na Zachodzie, dzi powtrzy si w Chinach?Zamach na LincolnaW pitkowy wieczr, 14 kwietnia 1865 roku, po czterech latach okrutnej 1wyczerpujcej wojny, prezydent Abraham Lincoln powita radosne wieci o zwycistwie. Pi dni wczeniej, dowodzona przez generaa Roberta Lee armia Poudnia skapitulowaa przed armi Pnocy generaa Ulyssesa Granta. yjcy w nieustannym napiciu Lincoln mg wreszcie pozwoli sobie na chwil odprenia. W dobrym nastroju przyby do teatru Forda w Waszyngtonie, aby obejrze wieczorne przedstawienie. O 22:15 zabjca wszed do niestrzeonej loy prezydenckiej i z odlegoci nie wikszej ni pi centymetrw, z pistoletu o duym kalibrze, odda strzay w ty gowy prezydenta. Postrzelony Lincoln run na podog. Nastpnego dnia wczenie rano prezydent zmar. Zabjc by znany aktor John Wilkes Booth, ktry zaraz po zamachu uciek z miejsca zbrodni. Mwi si, e 26 kwietnia zabjca zosta zastrzelony podczas prby ucieczki. W jego karecie znaleziono wiele zapisanych szyfrem depesz oraz przedmioty osobiste nalece do czowieka o nazwisku Judah Benjamin. Benjamin w przeszoci peni funkcj ministra obrony, a nastpnie sekretarza stanu w rzdzie Poudnia. Prcz tego, by znan i wpywow osobistoci w krgach finansowych Poudnia, z racji swoich bliskich i poufnych kontaktw z wielkimi bankierami Europy. Judah Benjamin zbieg do Anglii. Za zamachem na ycie Lincolna staa rozlega sie konspiratorw. Z duym prawdopodobiestwem mona postawi hipotez, e w spisek zaangaowani byli czonkowie prezydenckiego gabinetu oraz bankierzy z Nowego Jorku i Filadelfii, a take wysoko postawieni czonkowie rzdu Poudnia, wydawcy gazet z Nowego Jorku i radykaowie z Pnocy. W tamtym czasie krya nastpujca wersja wydarze: Booth nie zosta zabity, lecz wypuszczono go. Odnalezione i pochowane ciao naleao do. jego wsplnika. Potny minister obrony Edwin Santon, wykorzystujc swoje prerogatywy, roztoczy nad ledztwem cis kontrol, starajc si nie dopuci, aby prawda ujrzaa wiato dzienne. Z czasem powysz wersj zaczto traktowa jako jedn z wielu fantastycznych teorii spiskowych. Jednake, kiedy w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku odtajniono i odszyfrowano cz materiaw Departamentu Obrony, historycy odkryli zaskakujc zbieno midzy opisan tu obiegow wersj wydarze, a tym, co stao si naprawd.29Abraham Lincoln, list do Williama Elkinsa, 21 listopada 1864 roku.Pierwszym z historykw, ktry rozpocz prace nad tymi zaskakujcymi dokumentami, by Otto Eisenschmil. Jego opublikowana w latach czterdziestych XX wieku ksika In the Sh.ad.ow ofLincolns Death wywoaa bardzo ywe reakcje. Jaki czas pniej Theodore Roscoe w gonych pracach opublikowa wyniki wasnego ledztwa dotyczcego mierci Lincolna*. Roscoe pisa:Wiele dziewitnastowiecznych bada historycznych dotyczcych zabjstwa Lincolna przedstawia tragiczne wydarzenia, do ktrych doszo w teatrze Forda, niczym akty w rozgrywajcej si przed oczami widzw sztuki scenicznej... Tylko maa grupka ludzi traktowaa owe wydarzenia jako rzeczywisty spisek majcy na celu zabjstwo czowieka: Lincoln ponis mier z rk bezwzgldnego przestpcy. .. przestpc spotkaa klasyczna kara: teorie spiskowe zostay zduszone; cnota ostatecznie zatryumfowaa, a Lincoln nalea ju do przeszoci. Wyjanienia dotyczce zamachu na ycie prezydenta s dalece nieprzekonujce i niezadowalajce. Fakty mwi prawd: przestpcy uciekli za granic26.Wnuczka mordercy, Izola Forrester, w swoich wspomnieniach zatytuowanych This One Mad Act pisze, e odkryty tajemniczy zapis o istnieniu grupy zwanej Rycerze Zotego Krgu zosta przez rzd ostronie zagrzebany w archiwum i, na polecenie sekretarza obrony Edwina Stentona, wra'< z aktami sprawy oznaczony klauzul cile tajne. Po zabjstwie Lincolna nikt *iie posiada dostpu do owych dokumentw. Dziki bezporedniemu pokrewiestwu z Boothem oraz charakteru swojej pracy (bya pisark), Izola Forrester, jako pierwsza, uzyskaa prawo do wgldu w utajnione dotd akta. W swojej ksice pisze ona tak:Owa tajemnicza, stara teczka z aktami znajdowaa si ukryta w stojcym w rogu pomieszczenia sejfie, wraz z innym materiaami dotyczcymi tzw. sdowych procesw nad spiskami. Gdyby nie fakt, e pi lat wczeniej przez przypadek uklkam wanie w tym miejscu, by przejrze kilka innych dokumentw, a mj wzrok pad na ten sejf, nigdy nie miaabym okazji odkry tych tajnych dokumentw. Te materiay maj zwizek z moim dziadkiem. Wiem, e by on czonkiem tajnego stowarzyszenia Rycerze Zotego Krgu, ktrego przywdc by Klee Bickley. Mam zdjcia dziadka, na ktrych jest w towarzystwie tych wanie ludzi. Wszyscy s ubrani w jednakowe uniformy. To zdjcie odkryam w Biblii, ktra kiedy naleaa do mojej babci... pamitam, jak kiedy babcia, mwic o mu [Booth], ' powiedziaa: on by narzdziem w rkach innych ludzi27.Jaki by zwizek pomidzy Rycerzami Zotego Krgu a elit finansow z Nowego Jorku? Ilu czonkw gabinetu prezydenckiego byo zaangaowanych w spisek na ycie Lincolna? Czemu ledztwo w sprawie morderstwa Lincolna, w sposb systematyczny, przez dugi czas byo prowadzone wbdnym kierunku? mier Lincolna bardzo przypomina dokonane 100 lat pniej zabjstwo Kennedyego. Te same elementy: wielka organizacja sterujca ledztwem, zapiecztowanie i utajnienie dowodw, systematyczne prowadzenie ledztwa w lepe uliczki i prawda ukryta w26 Cyt. za: Griffin, The Creature from Jekyll Island, s. 393. 27 Izola Forrester, This One Mad Act, Boston 1937, s. 359.29Abraham Lincoln, list do Williama Elkinsa, 21 listopada 1864 roku.gstej mgle historii. Aby zrozumie prawdziwe motywy i plany zabjcw Lincolna, musimy wpierw wej gbiej w histori Stanw Zjednoczonych, poczynajc od samego ich powstania, ujmujc j z perspektywy staej, strategicznej i brutalnej rywalizacji o prawo do emisji ikontroli pienidza pomidzy demokratycznie wybieranym rzdem a elit finansow.Prawo do emisji pienidza a wojna o niepodlego USAWikszo podrcznikw dotyczcych wojny o niepodlego Stanw Zjednoczonych, analizujc przyczyny jej wybuchu, postrzega t kwesti z punktu widzenia abstrakcyjnej walki o wartoci. W tej ksice proponuj spojrze na ni z cakiem innej perspektywy, opisujc finansowe to rewolucji amerykaskiej oraz inne zasadnicze czynniki. Na pocztku kolonizacji wikszo mieszkacw Ameryki stanowili ludzie biedni, ktrzy czsto prcz towarzyszcej im walizki nie posiadali nic wicej - ani zota, ani wartociowych przedmiotw. W tym czasie w Ameryce Pnocnej nie odkryto jeszcze z metali szlachetnych, tak wic miejscowy rynek cierpia na brak zo i j i srebrnej waluty w obiegu. Poza tym olbrzymi deficyt w wymianie handlowej z Wielk Brytani, ktry powodowa odpyw kruszcw do tego kraju, znacznie powiksza chroniczny brak pienidza na rynku28. Imigranci zasiedlajcy Ameryk Pnocn dziki cikiej pracy wytwarzali wielk ilo towarw i usug. Niestety, brak pienidza w obiegu uniemoliwia przeprowadzanie efektywnej wymiany handlowej, co z kolei hamowao dalszy rozwj gospodarczy kolonii. By stawi czoa temu problemowi, ludzie byli zmuszeni do wykorzystywania pewnych towarw jako substytutw pienidza, aby wymiana handlowa bya w ogle moliwa. Tymi substytutami byy takie artykuy, jak skry, muszle, tyto, ry, pszenica i kukurydza. Byy one powszechnie akceptowane iw wielu miejscach funkcjonoway na zasadzie pienidza. Tylko w Pnocnej Karolinie okoo 1715 roku a 17 rnych artykuw byo uznanych za oficjalne rodki patnicze. Rzd i mieszkacy za ich pomoc regulowali obowizki podatkowe, udzielali prywatnych i publicznych poyczek, rekompensat i pacili za usugi handlowe. Ceny tych artykuw byy oparte o ksigowe rozliczenia w funtach szteringach. Jednake, mimo uytecznoci w rzeczywistym obrocie, ich kolor, ksztat, wymiary, stopie akceptacji oraz moliwo magazynowania czyniy z nich bardzo nieefektywny rodek patniczy. Istniay due trudnoci w utrzymaniu standardw dla kalkulacji. Podsumowujc, mimo i w pewnym stopniu palca potrzeba posiadania waluty bya zaspokajana, to wci byo to tylko, blokujce szybki rozwj gospodarczy, wskie gardo29. Brak pienidza w obiegu oraz niewygody zwizane z jego substytutami skoniy28 Davies, History of Money From Ancient Times to The Present Day, s. 458. 29 Ibid., s. 459.29Abraham Lincoln, list do Williama Elkinsa, 21 listopada 1864 roku.lokalny rzd do porzucenia tradycyjnego sposobu mylenia i signicia po zupenie nowe rozwizania. Takim rozwizaniem okaza si druk i dystrybucja rzdowych, papierowych pienidzy (banknotw) zwanych Colonial Scripts. W oparciu o ujednolicony standard Colonial Scripts stay si legalnym rodkiem patniczym w koloniach. Najwiksz rnic midzy nimi a pozostajcymi w obiegu w Europie kwitami bankowymi by brak jakiegokolwiek metalu szlachetnego stanowicego zastaw hipoteczny. By to pienidz, ktrego warto opieraa si cakowicie na zaufaniu do rzdu. Kady pracujcy czonek spoeczestwa by zobowizany do pacenia podatkw, tote dopki rzd przyjmowa nalenoci wypacane w tej papierowej walucie, dopty stanowio to kluczowy element gwarantujcy ich uyteczno w obiegu rynkowym. Jak mona byo oczekiwa, nowy pienidz bardzo przyspieszy rozwj i przemiany gospodarczo-spoeczne, a handel towarami prosperowa z dnia na dzie. yjcy w tamtym okresie Adam Smith zwrci uwag na Colonial Scripts uywane przez lokalne rzdy w koloniach amerykaskich. Smith zdawa sobie spraw, e papierowy pienidz stymulowa handel, szczeglnie w wypadku pozbawionej zotej czy srebrnej monety Ameryki Pnocnej. W wyniku sprzeday ikupna kredytw, kupcy mog w okresie miesicznym bd rocznym rozlicza wzajemne nalenoci, co bardzo zmniejsza niedort dnoci. Dobrze zarzdzany system papierowych banknotw jako obowizujcej waluty nie tylko nie dostarcza nowych trudnoci, ale w pewnych sytuacjach nawet okazuje swoj wyszo30. Niestety, pienidz pozbawiony zastawu hipotecznego sta si miertelnym wrogiem bankierw. Gdy brak jest dugu rzdowego, ktry stanowi zastaw dla pobierania kredytw, a rzd nie musi zwraca si do bankierw o poyczk, wwczas w jednej chwili trac oni swoje zasadnicze atuty. Gdy Benjamin Franklin odwiedza Wielk Brytani w 1763 roku, jeden z dyrektorw Banku Anglii zapyta go o przyczyn tak szybkiego wzrostu gospodarczego w koloniach amerykaskich. Franklin odpowiedzia: to bardzo proste: w koloniach emitujemy wasny pienidz, zwany kwitem kolonialnym. Drukujemy go zgodnie z wymogami brany handlowej i przemysowej. W ten sposb produkty bardzo atwo przechodz od producentw do konsumentw. Dziki tej metodzie tworzenia wasnego pienidza oraz zapewnieniu mu siy nabywczej, nasze rzdy nie musz spaca adnych odsetek31. Nieuniknionym skutkiem wprowadzenia tego nowego pienidza byo stopniowe uwalnianie si kolonii amerykaskich spod kontroli Wielkiej Brytanii. W takiej sytuacji wciekli i oburzeni bankierzy brytyjscy natychmiast przystpili do dziaania. Znajdujcy si pod ich kontrol parlament brytyjski w 1764 roku przyj w gosowaniu Currency Act bezwzgldnie zakazuj cy koloniom amerykaskim emisji wasnego papierowego pienidza i wymuszajcy na lokalnych rzdach uycie zotaAdam Smith, Wealth of Nations, 1776, ks. IV, rozdz. I (wyd. poi Badania nad natur i przyczynami bogactwa narodw, 1.1-2, tum. zbir., Warszawa 1954). 31 Charles G. Binderup, How Benjamin Franklin Made New England Prosperous, 1941 30(przemwienie radiowe kongresmana z Nebraski Charlesa G. Binderupa przedrukowane w jego Unrobing the ghosts of Wall Street).29Abraham Lincoln, list do Williama Elkinsa, 21 listopada 1864 roku.lub srebra jako rodka, w ktrym maj by wypacane zobowizania podatkowe koloni wobec rzdu metropolii. Benjamin Franklin z blem opisywa szkody, ktre wszystkim stanom kolonialnym wyrzdzi w akt prawny. Tylko w cigu roku sytuacja w koloniach diametralnie zmienia si na gorsze, czas prosperity min. Cika recesja gospodarcza wypenia ulice i zauki rzeszami bezrobotnych32. Gdyby Anglia nie odebraa koloniom prawa do emisji pienidza, kolonici radonie paciliby limi herbaty czy innymi towarami dodatkowe podatki. Currency Act sprowadzi na kolonie bezrobocie, doprowadzajc do powszechnego niezadowolenia. Niezdolne do emisji wasnego pienidza kolonie nie mogy odtd wymyka si spod kurateli rzdu krla Jerzego III i midzynarodowych bankierw. To jedna z gwnych przyczyn wybuchu wojny o niepodlego Stanw Zjednoczonych33. Ojcowie Zaoyciele Stanw Zjednoczonych doskonale zdawali sobie spraw z ucisku, w jakim yj mieszkacy kolonii, a ktrego sprawcami s Bank Anglii irzd Wielkiej Brytanii. Mody, zaledwie trzydziestotrzyletni autor niemiertelnej Deklaracji Niepodlegoci i trzeci prezydent Stanw Zjednoczonych Thomas Jefferson przekaza wiatu takie oto ostrzeenie:Jeli nard amerykaski pozwoli prywatnemu bankowi centralnemu na kontrol nad emisj pastwowego pienidza, to bank ten, stosujc inflacj, bdzie zabiera ludziom ich majtek a do momentu, kiedy pewnego ranka ich dzieci zbudz si, a ich dom rodzinny i odziedziczona po przodkach ziemia bd na zawsze stracone34.Gdy po ponad 200 latach wsuchujemy si w sowa wypowiedziane przez Jeffersona, zdumiewa nas trafno tej przepowiedni. Dzi pienidz emitowany przez prywatny bank centralny w Stanach Zjednoczonych to 97 procent caej pozostajcej w obiegu waluty, a nard amerykaski winny jest bankom astronomiczn kwot okoo 50 bilionw dolarw. Jest bardzo prawdopodobne, e Amerykanie pewnego dnia znwutrac swoje rodzinne domy i cay majtek, tak jak to zdarzyo si w 1929 roku. Ojcowie Zaoyciele USA, dziki gbokiej wiedzy i umiejtnoci przewidywania, rozumieli histori i nadchodzc przyszo. W 8 artykule I rozdziau Konstytucji Stanw Zjednoczonych dali jasny tego dowd, ustalajc, e Kongres posiada uprawnienia do tworzenia monety i regulacji jej wartoci35.Pierwsza kampania bankierw: Pierwszy Bank Centralny w USA (1791-1811)Jestem gboko przekonany, e niebezpieczestwo dla naszej wolnoci, ktre stanowi midzynarodowe instytucje bankowe, jest daleko32 Ibid. 33 Ibid.34 Wypowied z 1787 roku. 35 Konstytucja Stanw Zjenoczonych, artyku 1, sekcja 8.29Abraham Lincoln, list do Williama Elkinsa, 21 listopada 1864 roku.wiksze ni groba ze strony wrogich armii. Bankierzy stworzyli ju now arystokracj pienidza, lekcewac lokalne rzdy. Prawo do emisji pienidza musi by wydarte z bankierskich rk; musi ono nalee do waciwego suwerena - narodu. Thomas Jefferson, 1802 rok36Aleksander Hamilton by wan osobistoci powizan bardzo bliskimi ipoufnymi koneksjami z rodzin Rothschidw. Urodzi si w brytyjskich Indiach Zachodnich. Ukrywajc prawdziwe miejsce urodzenia, przyby do Ameryki, gdzie polubi crk nowojorskiego arystokraty. Rachunki zebrane w British Museum dowodz, e Hamilton otrzymywa pienidze od Rothschidw37. W 1789 roku Hamilton, ktry od pocztku by gorcym zwolennikiem utworzenia w USA banku centralnego, zosta mianowany przez prezydenta USA Pierwszym Sekretarzem Skarbu. W1790 roku, stojc przed koniecznoci rozwizania wyr i dych z wojny o niepodlego powanych problemw gospodarczych ikryzysu budetowego zwizanego z ogromnym zadueniem, F; milton sugerowa Kongresowi konieczno powoania prywatnego banku centralnego na wzr Banku Anglii i powierzenia mu obowizku emisji pienidza. Jego rozumowanie w gwnych punktach wygldao tak: bank centralny ma by prywatny, jego siedziba znajdowa si ma w Filadelfii, a oddziay we wszystkich pozostaych miastach, ponadto bank w ma przej kontrol nad pastwow walut oraz ciganymi podatkami. Bank ma mie prawo do emisji waluty, tak by wyj naprzeciw potrzebom rozwijajcej si gospodarki, ma udziela rzdowi USA oprocentowanych poyczek. Kapita zaoycielski banku powinien wynie 10 milionw dolarw, z czego 80 procent powinno nalee do rk prywatnych, a pozostae 20 do rzdu pastwa. Zarzd winien liczy 25 osb, z czego 20 powinni wybiera prywatni udziaowcy, a pi rzd. Reprezentujcy elit finansow i jej interesy Hamilton twierdzi: kade spoeczestwo mona podzieli na mniejszo i wikszo. Ta pierwsza ma przywilej dobrego urodzenia i posiada majtek, ta druga to wielka rzesza zwykych ludzi. Tum jest zmienny, atwo ulega wstrzsom, rzadko jest zdolny do wypowiadania waciwych sdw i podejmowania waciwych decyzji. Thomas Jefferson, reprezentujcy interesy wikszoci narodu, tak oto odnosi si do pogldw Hamiltona: Uwaamy, e owe prawdy s proste i czytelne: Ludzie od urodzenia s rwni, Bg obdarzy ich niezbywalnymi prawami, wczajc w to prawo do przetrwania, wolnoci i denia do szczcia. Obie strony zaarcie cieray si o problem prywatnego banku centralnego. Hamilton twierdzi: Jeli nie skoncentrujemy interesw, majtku i zaufania najbogatszych grup spoecznych, to takie spoeczestwo nie bdzie miao szans na osignicie sukcesu38. Wystarczy niewielki dug, ktry byby bogosawiestwem dla naszego kraju39.36 Cyt. za: Albert Gallatin, Letter to the Secretary of the Treasury, 1802. 37 Allan Hamilton, The Intimate Life of Alexander Hamilton, New York 1910. 38 Cyt. za: Arthur Schlesinger Jr., The Age of Jackson, New York 1945, s. 6-7.29Abraham Lincoln, list do Williama Elkinsa, 21 listopada 1864 roku.Jefferson odrzuca tezy Hamiltona: Prywatny bank centralny z prawem do emisji publicznego pienidza zagraa wolnoci ludzi bardziej ni wroga armia40. Nie wolno nam pozwoli, by rzdzcy si zrzucili wieczny dug na barki zwykych ludzi41. W grudniu 1791 roku, podczas debaty nad projektem ustawy Hamiltona, w Kongresie rozptaa si zaarta polemika na niespotykan dotd skal. Ostatecznie kongresmani wikszoci kilku gosw przyjli projekt Hamiltona, ktry nastpnie zosta zaakceptowany przez Senat wikszoci gosw: 39 do 20. W tym czasie, uginajcy si pod ciarem gigantycznego dugu, ledwie zipicy prezydent Washington wpad w przygnbienie i peen waha zastanawia si nad przyjt w obu izbach ustaw. Washington poprosi o opinie Jeffersona i Jamesa Madisona. Obaj podkrelili, e ustawa jest sprzeczna z " onstytucj. Konstytucja nadaje prawo do emisji pienidza Ko igresowi, ale nie upowania Kongresu do przekazania tego prawa prywatnemu bankowi. Washington by gboko poruszony i zdecydowa si zawetowa ustaw Hamiltona. Dowiedziawszy si o tej decyzji, Hamilton byskawicznie ruszy na spotkanie z prezydentem. Nawet jeli sam nie by na tyle wymowny, by skoni prezydenta do zmiany decyzji, to jego rachunki ksigowe z pewnoci posiaday wielk si przekonywania. Ich wymowa bya jasna: jeli nie ustanowimy banku centralnego iw ten sposb nie pozyskamy pyncego z zagranicy kapitau, rzd w krtkim czasie upadnie. Ostatecznie, szarpany rozterkami, peen obaw o przyszo, trapiony kryzysem prezydent Washington 25 lutego 1791 roku podpisa ustaw i tym samym upowanienie do powoania pierwszego banku centralnego w historii USA. Ustawa przewidywaa dwudziestoletni okres pracy banku42. Midzynarodowi bankierzy wreszcie odnieli pierwsze zwycistwo. Do 1811 roku kapita zagraniczny wykupi w kapitale zaoycielskim banku, liczcym 10 milionw, udziay na sum siedmiu milionw, Bank Anglii i Nathan Rothschild stali si gwnymi udziaowcami Pierwszego Banku Stanw Zjednoczonych43. Hamilton wzbogaci si ogromnie. Jaki czas pniej Pierwszy Bank wraz z nowojorskim Manhattan Co Ltd Arona Paula stworzyy pierwszy bank na Wall Street, ktry w 1955 roku przeprowadzi fuzj z Rockefeller Bank, tworzc wielki Chase Manhattan Bank. . Na gwat potrzebujcy pienidzy rzd oraz niecierpliwie wyczekujcy pierwszych poyczek i powstania rzdowego dugu bankierzy bardzo szybko znaleli wsplny jzyk. W cigu piciu lat od zaoenia banku (1791-1796) dug rzdu federalnego zwikszy si o ponad osiem milionw dolarw. W1798 roku, poirytowany Jefferson pisa: Mam wielk nadziej, e uda nam si wprowadzi poprawki do Konstytucji i zlikwidowa prawo rzdu federalnego do40 The Writings of Thomas Jefferson, New York 1899, t. X, s. 31. 4143 Tne Basic Writings of Thomas Jefferson, New York 1944, s. 749. 42 Davies, History of Money From Ancient Times to The Present Day, s. 474. 43 Ibid, s. 479.29Abraham Lincoln, list do Williama Elkinsa, 21 listopada 1864 roku.zacigania poyczek44. Po wyborze na urzd prezydencki na okres dwch kadencji (1801 -1809) Thomas Jefferson nie szczdzi prb i wysikw w celu pozbycia si Pierwszego Banku. Gdy w 1811 roku zapisany w ustawie dwudziestoletni czas funkcjonowania Banku dobieg koca, konflikt wok jego dalszych losw rozgrza scen polityczn do czerwonoci. Kongres USA wikszoci jednego gosu (65 do 64 gosw) odrzuci now ustaw przeduajc czas funkcjonowania banku, podczas gdy w Senacie doszo do remisu: 17 gosw za i 17 przeciw. Wtedy wiceprezydent USA George Clinton odda rozstrzygajcy gos przeciw proponowanej noweli