„Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych” dla ... · ochrona przed powodzią,...

„Wojewódzki Program Ochrony

i Rozwoju Zasobów Wodnych”

dla województwa łódzkiego

„Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych” dla województwa łódzkiego

Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska BIPROWODMEL Sp. z o.o 60-577 Poznań ul. Dąbrowskiego 138

1

SPIS TREŚCI I.

Wstęp ...................................................................................................

3

1. Dane ogólne ......................................................................................... 5 1.1. Podstawa i zakres opracowania ........................................................... 5 1.2. Materiały wyjściowe, literatura ........................................................... 5 2. Podstawy prawne ochrony ichtiofauny ................................................ 9 3. Ogólna charakterystyka warunków hydrograficznych,

hydrogeologicznych i klimatycznych województwa łódzkiego ..........

12 4. Wody powierzchniowe województwa łódzkiego i ich

charakterystyka rybacka .......................................................................

15 4.1. Podział hydrograficzny rzek na obszarze województwa łódzkiego .... 15 4.2. Zlewnia rzeki Warty ............................................................................ 24 4.2.1. Warta -położenie geograficzne i hydrografia ...................................... 24 4.2.2. Dopływy Warty .................................................................................... 25 4.2.2.1. Prosna ................................................................................................... 25 4.2.2.2. Ner ........................................................................................................ 26 4.2.2.3. Pichna ................................................................................................... 27 4.2.2.4. Żeglina ................................................................................................. 28 4.2.2.5. Widawka .............................................................................................. 29 4.2.2.6. Oleśnica ................................................................................................ 36 4.2.2.7. Liswarta ................................................................................................ 37 4.3. Zlewnia rzeki Wisły ............................................................................. 37 4.3.1. Zlewnia rzeki Bzury ............................................................................. 37 4.3.1.1. Bzura - położenie geograficzne i podział hydrograficzny zlewni ....... 37 4.3.1.2. Mroga ................................................................................................... 38 4.3.1.3. Skierniewka (Łupia) ............................................................................. 39 4.3.1.4. Rawka .................................................................................................. 40 4.3.1.5. Ochnia .................................................................................................. 41 4.3.1.6. Słudwia ................................................................................................ 42 4.3.1.7. Pisia ..................................................................................................... 42 4.3.2. Zlewnia rzeki Pilicy ............................................................................. 42 4.3.2.1. Pilica .................................................................................................... 42 4.3.2.2. Czarna Włoszczowska ......................................................................... 45 4.3.2.3. Czarna Maleniecka ............................................................................... 46 4.3.2.4. Luciąża ................................................................................................. 47 4.3.2.5. Wolbórka .............................................................................................. 49 4.3.2.6. Drzewiczka .......................................................................................... 50 5. Ichtiofauna w rzekach województwa łódzkiego .................................. 52 5.1. Ryby wędrowne - zasięg historyczny występowania .......................... 52 5.2. Obecny stan ichtiofauny w najważniejszych zlewniach rzek

województwa łódzkiego .......................................................................

54 5.2.1. Zlewnia Warty ..................................................................................... 54 5.2.2 Zlewnia Bzury ...................................................................................... 61 5.2.3. Zlewnia Pilicy ...................................................................................... 63 6. Charakterystyka aktualnych warunków migracji ryb w rzekach

województwa łódzkiego wraz z określeniem potrzeb udrożnienia rzek .......................................................................................................

67 6.1. Warunki migracji ryb w rzekach województwa łódzkiego .................. 67



2

6.2. Warunki migracji ryb na obszarach chronionych ................................ 101 6.3. Potrzeby i zakres niezbędnego udrożnienia rzek na terenie

województwa łódzkiego .......................................................................

104 6.3.1. Założenia wyjściowe ............................................................................ 104 6.3.2. Kolejność udrażniania rzek województwa łódzkiego .......................... 107 6.3.3. Zakres i warunki udrażniania rzek województwa łódzkiego

w poszczególnych etapach realizacji programu ..................................

109 6.3.3.1. Zlewnia rzeki Warty ............................................................................ 109 6.3.3.2. Zlewnia rzeki Bzury ............................................................................ 113 6.3.3.3. Zlewnia rzeki Pilicy ............................................................................ 116 6.4. Zakładane efekty wdrożenia programu ochrony wód na obszarze

województwa łódzkiego w zakresie udrażniania rzek .........................

119 7. Charakterystyka konstrukcji urządzeń umożliwiających migrację ryb 123 7.1. Uwarunkowania przyrodnicze i technicznebudowy przepławek dla

ryb ........................................................................................................

123 7.2. Przegląd urządzeń umożliwiajacych migrację ryb .............................. 126 7.2.1. Przepławki komorowe konwencjonalne i romboidalne ....................... 126 7.2.2. Pzepławki szczelinowe ........................................................................ 131 7.2.3. Pzepławki o prądzie wstecznym (Denil) .............................................. 132 7.2.4. Przepławki węgorzowe (rynny ............................................................ 135 7.2.5. Śluzy dla ryb ........................................................................................ 138 7.2.6. Wyciągi dla ryb .................................................................................... 139 7.2.7. Pochylnie kamienne, kamienno –betonowe (bystrotoki kamienne) .... 140 8. Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych

dla województwa łódzkiego..................................................................

143



3

I. Wstęp

Na rzekach województwa łódzkiego znajduje się ponad 1300 obiektów

hydrotechnicznych piętrzących wodę, wykonanych w większości w okresie

międzywojennym, a niektóre w drugiej połowie XIX wieku. Zapisy historyczne podają,

że większość rzek na obszarze dzisiejszego województwa łódzkiego uległo

przekształceniom już pod koniec średniowiecza, na skutek zabudowy piętrzeniami

młyńskimi. W większości przypadków na miejscu dawnych drewnianych młynów

w XIX i XX wieku powstały obiekty murowane, przeważnie z kamienia lub cegły,

w których instalowano turbiny wodne napędzające początkowo młyny, tartaki,

następnie przebudowane na elektrownie wodne.

W wyniku piętrzenia wody przez obiekty hydrotechniczne – jazy, zapory, młyny

wodne, elektrownie wodne na przestrzeni kilkuset lat, powstały różnej wielkości

zbiorniki, o układach biocenotycznych w wielu przypadkach bardzo podobnych, do

tych, jakie wykształcają się w naturalnych ekosystemach jeziornych o wodach

przepływowych. Utrzymanie tych urządzeń w obecnym stanie jest niezbędne dla

zachowania ukształtowanego przez setki lat reżimu wodnego, a jakakolwiek zmiana

tego reżimu doprowadzić może do gwałtownych i nieodwracalnych zmian

w środowisku przyrodniczym w rejonie oddziaływania piętrzenia wody w rzece.

Jednakże obiekty hydrotechniczne piętrzące wodę w rzekach powodują przerwanie

ciągłości biologicznej rzeki. Następuje rozczłonkowanie rzeki na samodzielnie

funkcjonujące odcinki, przez co ograniczona, a niekiedy całkowicie wykluczona jest

możliwość przemieszczania się różnych organizmów wodnych stanowiących warunek

przeżycia wielu ryb i drobniejszej fauny. Następstwem przerwania ciągłości rzek jest

wyraźne ograniczenie możliwości przemieszczania się ryb i innych organizmów

wodnych, co prowadzi nieuchronnie do zmniejszania się ich różnorodności. Efektem

końcowym przerwania ciągłości biologicznej rzeki wraz ze zmianą jej reżimu wód, jest

utrata przez nią naturalnego charakteru.

Aktualne rozwiązanie techniczne regulacji rzek zmierzają w kierunku

renaturyzacji tj. takiej regulacji rzeki, który ma na celu przywrócenie jej naturalnego

charakteru. Uwzględnia się przy tym uwarunkowania gospodarcze, do których należy

ochrona przed powodzią, zaspokojenie potrzeb rolnictwa, a także energetykę wodną.

Sprowadza się to głównie do wykonania takich zabiegów technicznych, aby nadać rzece

podobny charakter do rzek uznanych w danym regionie za naturalne.

Mając jednak na uwadze zmiany, jakie w rzece powodują urządzenia piętrzące,

a zwłaszcza rozczłonkowanie biegu rzeki i przerwanie jej ciągłości biologicznej,

budowa przepławek przy istniejących budowlach winna być pierwszym etapem

renaturyzacji rzek.

Działania te jednak winny być wspierane eliminacją bądź też ograniczaniem

zagrożeń dla ichtiofauny wynikających z przekształceń dolin rzecznych związanych



4

działalnością człowieka. Zagrożenia te należy zidentyfikować, aby zapobiegać np:

regulacji rzek prowadzącej niekiedy do degradacji koryta, wyrównywania przepływów i

likwidowania przez różnorodności siedlisk, odcinania od głównego koryta starorzeczy,

budowie zbiorników wodnych

Program ten zawiera kierunki działań, jakie należy podjąć, aby osiągnąć

zakładany cel, jakim jest udrożnienie rzek województwa łódzkiego dla umożliwienia

wędrówki ryb. Dotyczy ona udrożnienia rzek przy budowlach piętrzących, które są

największymi przegrodami ograniczającymi w znacznym stopniu, a niekiedy wręcz

wykluczającymi możliwość migracji ryb, zwłaszcza ryb dwuśrodowiskowych.

Konstrukcja programu jest ściśle związana z uruchomieniem możliwości

uzyskania pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego

„Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb” Dz. U. nr 213 poz. 2163 z dnia 30 września 2004

roku na wykonanie urządzenia lub zespółu urządzeń umożliwiających wędrówkę ryb

dwuśrodowiskowych.

Z tego też względu potrzeby w zakresie udrażniania rzek przy przegrodach na

rzekach jak również kolejność ich udrażniania podzielono na cztery etapy. Do

realizacji etapie I i II wytypowano tylko te rzeki, w których występowały bądź też

występują ryby dwuśrodowiskowe. Do etapu I, a więc do wykonania w pierwszej

kolejności wskazano rzeki, których udrożnienie ma szczególne znaczenie dla

migracji ryb dwuśrodowiskowych na terenie województwa. Do etapu III wskazano

te rzeki, w których ryby dwuśrodowiskowe nie występują i nie występowały, lecz

zasoby wodne tych rzek wskazują możliwość wejścia do nich tych ryb. Wynika stąd,

że przy obiektach wskazanych w niniejszym programie do udrożnienia w

pierwszych trzech etapach, budowa urządzeń dla migracji ryb jest niezbędna.

Do etapu IV wskazano obiekty na rzekach mniejszych, gdzie migracja ryb ma

charakter lokalny i ogranicza się w zasadzie do tej samej rzeki i nie dotyczy ryb

dwuśrodowiskowych. O potrzebie udrożnienia rzek przy tych budowlach, każdorazowo

muszą decydować względy środowiskowe. Z tego też względu w programie zaznaczano

jedynie fakt istnienia takiej przegrody, określając jednak jej udrożnienie w najbardziej

odległej perspektywie czasowej.

Uwzględniając przedstawione wyżej uwarunkowania przyrodnicze, techniczne

i gospodarcze można stwierdzić, że budowa przepławek dla ryb wg przedstawionego

w niniejszym opracowaniu „Programu” należy uznać za pierwszy krok w kierunku

renaturyzacji rzek na terenie województwa łódzkiego, która w konsekwencji

doprowadzi do rewitalizacji rzek. Końcowym efektem będzie przywrócenie rzekom ich

funkcji ekologicznych - w wielu przypadkach spowoduje ich ożywienie przez

wprowadzenie występujących w nich gatunków ryb lub odtworzenie właściwości

wpływających na życie i rozwój organizmów.



5

1. Dane ogólne

1.1 Podstawa i zakres opracowania

Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych dla województwa

łódzkiego, Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska

BIPROWODMEL Sp. z. o.o. w Poznaniu wykonało na zlecenie Wojewódzkiego

Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi - umowa nr 8/TI/2005 z dnia 13 maja

2005 roku.

1.2. Materiały wyjściowe, literatura

- Ewidencja budowli piętrzących na ciekach województwa łódzkiego sporządzona

przez Terenowe Oddziały Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń

Wodnych w Łodzi

- Mapy topograficzne Polski w skali 1: 100000

- Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego

- Podział hydrograficzny rzek Polski IMiGW Warszawa 1972 rok

- B. Lubieniecki – „Przepławki a drożność rzek” wyd. Instytut Rybactwa

Śródlądowego Olsztyn-Kortowo 2002 rok

- Program budowy przepławek na terenie województwa wielkopolskiego wykonany

w 2004 roku przez Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska

BIPROWODMEL Sp. z. o.o. w Poznaniu

- Program udrożnienia rzek województwa kujawsko-pomorskiego wykonany w

marcu 2004 roku przez Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii

Środowiska BIPROWODMEL Sp. z. o.o. w Poznaniu

- „Ryby słodkowodne Polski”- praca zbiorowa pod redakcją Marii Bylińskiej –

PWN Warszawa 2000 rok

- A. Żbikowski, J. Żelazo „ Ochrona środowiska w budownictwie wodnym”-

Agencja Wydawnicza „Falstaff” Warszawa 1992 rok

- J.David Allan „ Ekologia wód płynących” PWN Warszawa 1998 rok

- Fischaufstiegsanlagen-Bemessung, Gestalung, Funktionkontrolle DWK

Merkblatter zur wasserwirtschat 232/96

- Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 roku – Dz. U. Nr 115 poz. 129 z dnia

11 października 2001 roku.



6

- Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa

z dnia 20 grudnia 1996 roku w sprawie warunków technicznych, jakim winny

odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie.

- Adam B., Bosse R., Dumont U., Gebler R. J., Geitner V., Hass H., Krüger F.,

Rapp R., Sanzin W., Schaa W., Schwevers U., Steinberg L., 1994.

Fischaufstiegsanlagen. DVWK Merkbl. z. Wasserwirtsch. s. 144.

- Bartel R., 1997. Preliminary results on restoration of Atlantic salmon (Salm salar

L.) in Poland. Arch. Ryb. Pol., 2: 201-207.

- Bartel R. 2002. Ryby dwuśrodowiskowe, ich znaczenie gospodarcze, program

restytucji tych gatunków. Supplementa ad Acta Hydrobiol. 3 :37-55.

- Bontemps S., Buras P., 1998. Restytucja ryb wędrownych w Polsce. Część I -

ocena aktualnego stanu występowania certy, Vimba vimba, w systemie Wisły.

Ekspertyza wykonana dla MOŚZNiL, Nr Opid-13-6/98.

- Czarnecka H. (red), 1983: Podział hydrograficzny Polski. Część 1. Zestawienia

liczbowo-opisowe. Warszawa, IMGW, XXIV+924 str.

- Czarnecka H. (red), 1983: Podział hydrograficzny Polski. Część 2. Mapy, 1:200

000. Warszawa, IMGW, 56 str.

- Gebler R. J., 1991. Naturgemässe Bauweisen von Sochlenbauwerken und

Fischaufstiegen zur Vernetzung der Fliessgewässer. Mitteilungen, Inst. f.

Wasserbau u. Kulturtechnik, Universität Fridericiana Karlsruhe, s. 145.

- Jaskowski J., 1962. Materiały do znajomości ichtiofauny Warty i jej dopływów.

Fragm. Faun. Mus. Zool. Pol., 9:449-499.

- Kleczkowski A.S., J. Kowalski, 1978: Wody powierzchniowe dorzecza Pilicy.

Studia Ośrodka Dokumentacji Fizjograficznej PAN, 6: 51-70.

- Krupowczyk L., 1070: Przewodnik wędkarski po wodach województwa

łódzkiego. Lodź, 158 str.

- Kolman R., 2001. Perspektywy i możliwości restytucji bałtyckiej populacji

jesiotra zachodniego (Acipenser sturio L.). Rocz. Nauk. PZW, 14 (supl.): 331-337.

- Kulmatycki W., 1936. Hydrografia i rybostan rzek województwa łódzkiego. Czas.

Przyr. ilustr., 10(5-8): 123-150.

- Penczak T., 1968. Ichtiofauna rzek Wyżyny Łódzkiej i terenów przyległych.

Część I a. Hydrografia i rybostan Bzury i dopływów. Acta Hydrobiol., 10, 4: 471-

497.



7


Część I c. Hydrografia i rybostan Warty i dopływów. Acta Hydrobiologica, 11(1):

69-118.


Część II. Ekologia. Acta Hydrobiologica, 11(3): 313-338.


Część III. Przegląd i charakterystyka gatunków. Acta Hydrobiologica, 11(3): 339-

360.

- Penczak T., 1969. Wpływ zanieczyszczenia wody na pogłowie ryb w rzekach

województwa łódzkiego. Gospodarka Rybna, 11(221): 16-18.

- Penczak T., 1972. Wpływ ścieków Częstochowy i Radomska na strukturę

zgrupowań ryb w Warcie. Ochrona Przyrody, 37: 345-360.

- Penczak T., 1975. Ichthyofauna of the catchment area of the River Ner and

perspectives of its restitution in connection with the erection of the collective

sewage treatment plant for the Agglomeration of the City of Łódź. Acta

Hydrobiologica, 17: 1-20.

- Penczak T., 1986. Charakterystyka ichtiofauny Warty i jej dopływów w granicach

Załęczańskiego Parku Krajobrazowego. Acta Univ. Lodz. Folia Sozologica, 2:

365-376.

- Penczak T., 1988. Ichtiofauna dolnego biegu Rawki. Rocz. Nauk PZW., 1: 61-72.

- Penczak T., 1988: Ichtiofauna dorzecza Pilicy. Część I. Przed utworzeniem

zbiornika. Roczniki Naukowe PZW, 1: 23-59.

- Penczak T., 1989: Ichtiofauna dorzecza Pilicy. Część II. Po utworzeniu zbiornika.

Roczniki Naukowe PZW, 2: 116-186.

- Penczak T., W. Galicka, M. Grzybkowska, H. Koszaliński, M. Janiszewska, A.

Temech, A. Zaczyński, Ł. Głowacki, L. Marszał, 1993: Wpływ Zbiornika

Jeziorsko na jakość wody w Warcie, populacje ryb i ich bazę pokarmową.

Roczniki Naukowe Polskiego Związku Wędkarskiego, 6: 79-114.

- Penczak T., L. Marszał, A. Kruk, H. Koszaliński, A. Zaczyński, 1996. Monitoring

ichtiofauny dorzecza Pilicy. Część II. Pilica. Roczniki Naukowe Polskiego

Związku Wędkarskiego, 9: 91-104.

- Penczak T., A. Zaczyński, L. Marszał, H. Koszaliński, 1995: Monitoring

ichtiofauny dorzecza Pilicy. Część I. Dopływy. Roczniki Naukowe PZW, 8: 5-52.



8

- Przybylski M., 1993: Longitudinal pattern in fish assemblage in the upper Warta

River, Poland. Archiv für Hydrobiologie, 126(4): 499-512.

- Przybylski M., P. Frankiewicz, J. Bańbura, 1993: Ichtiofauna dorzecza górnej

Warty. Roczniki Naukowe Polskiego Związku Wędkarskiego, 6: 49-78.

- Przybył A., 1976: Występowanie i możliwości zachowania dwuśrodowiskowych

ryb anadromicznych w zlewni środkowej Warty. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach., 29

C-Zool.: 7-38.

- Sych R., 1998: Program restytucji ryb wędrownych w Polsce – od genezy do

początków realizacji. Idee Ekologiczne, 13, Seria szkice, 7: 71-86.

- Wałecki A., 1864: Systematyczny przegląd ryb krajowych (Materiały do Fauny

Ichtiologicznej Polski II). Warszawa, s. 115.

- Wiśniewolski W., Stanković A., Koper M., Kleszcz M., 2004. Program restytucji

certy w Polsce – kontynuacja. Instytut Rybactwa Śródlądowego, Zakład Rybactwa

Rzecznego w Żabieńcu. Maszynopis s. 31.

- Wiśniewolski W., Augustyn L., Bartel R., Depowski R., Dębowski P., Klich M.,

Kolman R., Witkowski A., 2004. Restytucja ryb wędrownych a drożność polskich

rzek. WWF Polska, Warszawa, s. 42.

- Witkowski A., 1996. Zmiany w ichtiofaunie polskich rzek: gatunki rodzime i

introdukowane. Zoologica Poloniae 41 Supplement: 29-40.

- Witkowski A., 2001: Zarys historii ochrony gatunkowej ryb w Polsce. Rocz.

Nauk. PZW, 14 (supl.): 45-54.

- Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska BIPROWODMEL

(2002): „Program budowy przepławek w województwie zachodniopomorskim”

- Hese T. , Przybyszewski C (2001): „Życie ryb” Wydawnictwo Lubuskie Klubu

Przyrodników Świebodzin.

- Król Cz. (1993): „ Budownictwo rybackie”.Ministerstwo Ochrony Środowiska

Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Warszawa.

- Larinier M. (1992):"Passes a bassins successifs, prebarrages et rivires

artificielles". BFPP 326/327.

- Larinier M.,Boyer-Bernard S.(1991): "La Cevalasion des Smolts de Saumon

Atlantique au Barrage de Poutes sur l'Allier ;Utilisation de Lampes a Vapeur de

Marcure en Vue d'Optimiser l'Exutoire de Devalasion". BFPP 323.

- Larinier M.,Travade F.,Porcher J.P.(2002): "Fishways:biological basis, design

criteria and monitoring". BFPP 208.



9

- Mastyński J. , Wajdowicz Z (1986): „Gospodarka rybacka w zbiornikach

zaporowych” .Warszawa.

- Nyk J.,Połomski S.,Rochowicz A.,Domagała J.(2003): "Funkcjonowanie

przepławki dla ryb na rzece Wieprzy w Darłowie". Koszalin.

- Nyk J.,Połomski S.,Rochowicz A. Domagała J.,Lubieniecki B.Jarociński

W.(2004): "Funkcjonowanie przepławki dla ryb na rzece Wieprzy w

Darłowie".Koszalin.

- Sych R. (1998): "Program restytucji ryb wędrownych w Polsce - od genezy do

początków realizacji". Idee Ekologiczne Tom 13.

- Żbikowski A.,Żelazo J. (1993): "Ochrona środowiska w budownictwie wodnym".

Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej Koszalin.

2. Podstawy prawne ochrony ichtiofauny

Negatywne oddziaływanie na ichtiofaunę i populacje ryb wędrownych

zabudowy rzek oraz korzystania ze środowiska wodnego, wymusiło podjęcie

odpowiednich, przeciwdziałających temu uregulowań prawnych. Sprawy te reguluje

ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. nr 115, poz. 1229, z 2001 roku,

z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym

(Dz.U. nr 66, poz. 750, z 1999 r, z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 16 kwietnia

2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92, poz. 880, z 2004 r) oraz ustawa z dnia

27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. nr 62, poz. 627 z 2001 r).

Zadania i powinności w zakresie ochrony przyrody, określone obowiązującymi

aktami prawnymi oraz kierunkiem polityki ekologicznej państwa, wspierane są

zobowiązaniami, jakie przyjęła na siebie Polska w następstwie ratyfikowania

międzynarodowych konwencji ochrony przyrody. W odniesieniu do ekosystemów

rzecznych i związanych z nim populacji ryb wędrownych szczególnego znaczenia

nabierają następujące konwencje.

• Konwencja o ochronie europejskich gatunków zwierząt i roślin oraz ich

siedlisk naturalnych (tzw. Konwencja Berneńska) - podpisana w 1979 r.

Odnosi się ona do szerokiego spektrum gatunków, zasiedlających wody na

całym obejmowanym zapisami konwencji obszarze. Obejmuje tym samym

zarówno gatunki wędrowne, jak również te przejawiające w tym zakresie małą

aktywność. Mówi ona, że warunkiem zachowania tych gatunków jest ochrona

naturalnych siedlisk. Zobowiązuje ona strony konwencji do podejmowania



10

środków, które niezbędne są dla zachowania populacji dzikiej fauny i flory na

poziomie, odpowiadającym w szczególności wymaganiom ekologicznym,

naukowym i kulturowym, uwzględniając jednocześnie wymagania gospodarcze

i potrzeby rekreacyjne oraz potrzeby zagrożonych lokalnie podgatunków,

odmian lub form. Działaniami podejmowanymi w ramach tej konwencji oprócz

przywracania ciągłości ekologicznej rzek, warunkującej dostęp fauny wodnej do

odciętych zabudową siedlisk, są również prace poświęcone renaturyzacji rzek

antropogenicznie przekształconych oraz restytucji gatunków.

• Konwencja o ochronie gatunków wędrownych dzikich zwierząt (tzw.

Konwencja Bońska) - podpisana w 1983 r. W szczególnym stopniu odnosi się

ona do dwuśrodowiskowych wędrownych ryb anadromicznych. Żerowiska ryb

dorosłych i miejsca ich głównej eksploatacji połowowej znajdują się bowiem na

obszarach morskich, będących w gestii wielu państw, podczas gdy miejsca ich

rozrodu położone są w wodach śródlądowych, nierzadko na obszarze jednego

kraju. Uniemożliwienie dotarcia na tarliska dojrzałym osobnikom może wpłynąć

na zmniejszenie liczebności całej populacji gatunku, zaś w skrajnych

przypadkach nawet jej wyginięcia. Strony konwencji zobowiązane są w związku

z tym do podejmowania starań w celu zapewnienia ochrony gatunków

wędrownych. Oznacza to wymóg zachowania oraz odtwarzania ciągłości

ekologicznej rzek. Służy temu miedzy innymi budowa przepławek.

• Konwencja o różnorodności biologicznej (tzw. Konwencja z Rio de Janeiro)

- podpisana w 1992 r. Koncentruje się ona na ochronie siedlisk flory i fauny,

traktując je jako podstawowy warunek możliwości ochrony i zachowania

gatunków. W odniesieniu do ichtiofauny i ryb wędrownych wskazuje na

potrzebę ochrony naturalnego zróżnicowania ekosystemów wodnych,

zapewniających możliwości bytowania gatunków o odmiennych wymaganiach,

jak również udrażniania ekologicznego zniszczonych poprzez zabudowę

i regulację rzek oraz potrzebę ich renaturyzacji.

• Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego

(tzw. Konwencja Helsińska) – podpisana w 1992 r. Ukierunkowana jest ona na

ochronę środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego, zmierzającą do jego

ekologicznej odnowy. Podjęte przez sygnatariuszy konwencji środki umożliwiać

mają samoregenerację środowiska morskiego, zachowanie jego równowagi

ekologicznej i zachodzących procesów ekologicznych, a także różnorodności



11

biologicznej oraz zapewnienia możliwości zrównoważonego wykorzystania

zasobów naturalnych na obszarze Morza Bałtyckiego. Jednym z elementów

podejmowanych działań ochronnych są także ryby wędrowne. Do problemu

tego odnoszą się Zalecenia HELCOM 19/2 przyjęte dnia 26 marca 1998 roku,

dotyczące „Ochrony i poprawy populacji dzikiego łososia (Salmo salar L.)

w obszarze Morza Bałtyckiego”. Formułowana jest w nich między innymi

konieczność podjęcia niezbędnych środków dla poprawy warunków środowiska

w obecnych i potencjalnych rzekach łososiowych oraz usunięcia istniejących

i nie budowania w nich nowych stałych lub tymczasowych przeszkód

mechanicznych. Ma to doprowadzić do osiągnięcia w każdej z tych rzek

produkcji naturalnej dzikiego łososia na poziomie przynajmniej 50% ich

oszacowanego największego potencjału i w bezpiecznych z punktu widzenia

genetyki granicach.

Ratyfikowane międzynarodowe przepisy ochrony przyrodniczych

wartości środowiska naturalnego, uzupełniają i wzmacniają rangę prawną

obowiązujących zapisów ustawy Prawo wodne. Nakłada ona obowiązek zachowania

dobrego stanu ekologicznego wód i charakterystycznych dla nich biocenoz, zaś w

przypadku budowli piętrzących wykonania urządzeń umożliwiających migrację ryb o ile

jest to uzasadnione lokalnymi warunkami środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 115, poz.

1229, art. 63, pkt. 1 i 2). Wzmacniają one zarazem znaczenie zapisu art. 117, pkt. 1,

ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z 2004

r.), który mówi: „Gospodarowanie zasobami dziko występujących roślin, zwierząt

i grzybów oraz zasobami genetycznymi roślin, zwierząt i grzybów użytkowanymi przez

człowieka powinno zapewniać ich trwałość, optymalną liczebność i ochronę

różnorodności genetycznej, w szczególności przez: ........ 2) stworzenie warunków do

rozmnażania i rozprzestrzeniania zagrożonych wyginięciem roślin, zwierząt i grzybów

oraz ochronę i odtwarzanie ich siedlisk i ostoi, a także ochronę tras migracyjnych

zwierząt”.

Cytowane uregulowania prawne zbieżne są w swej intencji z obowiązującymi

dokumentami Unii Europejskiej, tj.: Dyrektywą Rady 92/43/EEC w sprawie ochrony

siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa). Dyrektywa

Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE w sprawie ustanowienia ram dla

działalności Wspólnoty w dziedzinie polityki wodnej (Ramowa Dyrektywa Wodna).



12

3. Ogólna charakterystyka warunków hydrograficznych, hydrogeologicznych

i klimatycznych województwa łódzkiego

Województwo łódzkie zajmuje środkową część obszaru Polski, a jego

powierzchnia wynosi 18219 km2, co stanowi zaledwie 5,85% powierzchni kraju.

Rozciągłość równoleżnikowa województwa wynosi 184 km a południkowa 173 km.

Łódzkie graniczy z 6 województwami: kujawsko - pomorskim, mazowieckim,

opolskim, wielkopolskim, śląskim i świętokrzyskim.

Województwo łódzkie stanowi także obszar przejściowy i pograniczny

w aspektach układów geologicznych, geograficznych, klimatycznych i przyrodniczych.

Konsekwencją położenia województwa na pograniczu Niżu Środkowo Polskiego

i Wyżyn Polskich jest wyraźne zróżnicowanie fizyczno-geograficzne. Kondracki

i Rychling wydzielili na obszarze województwa 2 prowincje, 3 podprowincje,

6 makroregionów i aż 26 mezoregionów.

Położenie województwa łódzkiego w strefie przejściowej między strefą wyżyn

Polski południowej (około 300 m n.p.m.) a strefą nizin Polski środkowej przyczyniło

się w znacznej mierze do ukształtowania się nachylenia powierzchni w kierunku

północnym aż do pradoliny Warszawsko-Berlińskiej (poniżej 100 m n.p.m.).Wystający

ze strefy wyżyn „łódzki półwysep wyżynny” nadaje kolejny główny zarys rzeźby terenu

dzieląc go południkowo, rozrywając przy tym ciągłość pasa nizin. W wyniku takiego

ukształtowania rzeźby wytworzył się układ sieci rzecznej, a Wyżyna Łódzka wraz ze

zwieńczającym ją Garbem Łódzkim stanowią o przebiegu działu wodnego I rzędu

między zlewniami rzeki Wisły i Odry.

Charakterystyczną cechą powierzchni terenu województwa łódzkiego jest

rozległe obniżenie znajdujące się w jego części północnej, tworzące równoleżnikowo

przebiegającą Pradolinę Warszawsko- Berlińską. W rejonie Łęczycy oś tej pradoliny

jest lekko wypukła w wyniku halokinezy. Ukształtował się tu dział wodny o odpływie

Bzury na wschód od Wisły i odpływie Neru na zachód od Warty.

Województwo łódzkie usytuowane jest w strefie ciągłej pokrywy osadów

czwartorzędowych, związanych z maksymalnym zasięgiem zlodowaceń

środkowopolskich, głównie zlodowaceń Warty. Wychodnie starszych skał podłoża

występują lokalnie, głównie w południowej części województwa. (dotyczy Głównych

Zbiorników Wód Podziemnych).

Miąższość utworów czwartorzędowych jest mocno zróżnicowana, na ogół ma

grubość kilkudziesięciu metrów. W obniżeniach tektonicznych podłoża oraz



13

w obszarach spiętrzeń glacitektonicznych dochodzi do 200 m. Oprócz dominujących

równin morenowych, występują wzgórza moren czołowych, kemy i ozy sandry,

pradoliny i równiny jeziorne. Po ustąpieniu lądolodu (ok. 150 tys. lat temu) rozpoczęła

się długotrwała faza morfogenezy peryglacjalnej, prowadzącej głównie do denudacji

stoków i dolin, oraz kształtowania niecek i teras.

Powierzchnia województwa łódzkiego jest w przeważającej części równinna,

i tylko w niewielkiej części falista. Obszary te związane są głównie z moreną denną

i polami sandrowymi, a lokalnie z pokrywami eolicznymi. Równinny krajobraz

zakłócany jest występowaniem kemów (świadczących o arealnej deglacjacji lądolodu)

a także ozów i wydm. Wyraźniejsze zróżnicowanie rzeźby występuje w południowej

części województwa (rejon Opoczna i Radomska), gdzie występowanie wzgórz jest

silnie uwarunkowane ukształtowaniem starszego jurajskiego podłoża.

Wyniesienie Półwyspu Wyżyny Łódzkiej ponad przyległe od wschodu i zachodu

równiny wynosi około 50-100 m. Na niektórych wysoczyznach (np. Kłodawskiej,

Tureckiej, Złoczewskiej, Kutnowskiej, Bełchatowskiej) na Wyżynie Wieluńskiej

i Wzgórzach Radomszczańskich istotnym akcentem rzeźby są wały i wzgórza będące

ostańcami moren czołowych. Wznoszą się one o 50-100 m ponad otaczające tereny.

Większe różnice sięgające prawie 200 m występują pomiędzy szczytami Garbu

Łódzkiego a dnem pradoliny, w którym płynie rzeka Bzura. Szczególnie duże

nachylenie i deniwelacje są charakterystyczne dla północnej krawędzi Wyżyny

Łódzkiej, która terasowymi stopniami skokowo schodzi do Równiny Łowicko-

Błońskiej. W strefie krawędziowej występują liczne źródła i cieki wodne.

Współczesna sieć hydrograficzna województwa łódzkiego jest konsekwencją

plejstoceńskich procesów ukształtowania rzeźby terenu a po części również

odzwierciedleniem predyspozycji mezozoicznego podłoża. Główne rzeki przebiegają na

peryferiach regionu, przy czym zarówno Warta i Pilica jak i wiele mniejszych rzek

wpływa na teren województwa od południa mając swe źródła na Wyżynie Krakowsko-

Częstochowskiej. Obszarem źródliskowym Bzury i Neru oraz ich dopływów jest

Wyżyna Łódzka.

Sieć hydrograficzna województwa łódzkiego charakteryzuje się przewagą rzek

małych oraz cieków, z których część jest okresowo sucha. Relatywnie największe (ale

generalnie małe) zagęszczenie sieci rzecznej występuje na Równinie Łowicko-

Błońskiej, natomiast najmniejsze w rejonie Piotrkowa, Działoszyna i Opoczna oraz

w przykrawędziowej strefie Garbu Łódzkiego. Odpływ jednostkowy jest generalnie



14

niski, średnio wynoszący ok. 4,8 l/sek/km2 w zlewni Pilicy i Bzury. Odpływ

sumaryczny z terenu województwa wynosi ok. 80 l/sek/km2 z czego połowa jest

wynikiem zasilania podziemnego. Najwyższe odpływy zwykle związane są

z roztopami wiosennymi, zaś odpływy najniższe, są charakterystyczne dla przełomu

lata i jesieni. Przepływy w rzekach są silnie zmienne. Wielkości przepływu wód

średnich (SSQ) na Pilicy w Spale i na Warcie w Uniejowie są ok. trzykrotnie większe

od przepływów niskich (SNQ), ale 5-krotnie mniejsze od przepływów wysokich

(SWQ). W rzekach mniejszych zmienność przepływów jest jeszcze większa. Na

obszarze województwa występuje deficyt wody dla celów komunalnych

i gospodarczych, szczególnie dla rolnictwa. Deficyt ten pogłębiany jest przez słabą

retencję leśną oraz likwidację naturalnych zbiorników retencyjnych (mokradła,

torfowiska, oczka wodne). Dla złagodzenia deficytu i poprawy zaopatrzenia w wodę

wybudowano 2 duże zaporowe zbiorniki wodne (Jeziorsko, Sulejów). Zbiorniki te

przyczyniły się też do złagodzenia zagrożeń powodziowych, ale i tak występują one

jeszcze w dolinach Warty i Pilicy a także Bzury, Neru, Luciąży, Prosny, Widawki,

Grabi i Czarnej.

Niewielka z reguły długość rzek w województwie łódzkim i małe przepływy,

czynią je silnie podatnymi na zagrożenia wynikające z wprowadzenia ścieków

nieczyszczonych lub niedoczyszczonych. Prawie wszystkie te rzeki (duże, średnie

i małe) prowadzą wody silnie zanieczyszczone (zwykle pozaklasowe).

Znamienną cechą województwa łódzkiego jest przerzut wody w dorzeczu Pilicy do

dorzecza Warty (Odry). Wynika to z poboru wody pitnej dla Łodzi z Pilicy i Zbiornika

Sulejowskiego oraz ze zrzutów ścieków do Neru. Oznacza to konieczność prowadzenia

zarządzania gospodarką wodną w systemie ponadregionalnym.

Klimat województwa łódzkiego ma charakter wybitnie przejściowy. W układzie

południkowym przejściowość ta dotyczy wpływu klimatu oceanicznego

i kontynentalnego. W układzie równoleżnikowym natomiast przejściowość ta oznacza

położenie pomiędzy strefą klimatów kształtujących się pod wpływem gór i wyżyn

a strefą klimatów kształtujących się pod wpływem Bałtyku. Nizinny charakter obszaru

umożliwia swobodny przepływ mas powietrza, z wyraźną przewagą przepływów

w układzie równoleżnikowym. Okres wegetacyjny jest dość długi i trwa przeciętnie

210 dni.

Przestrzenne zróżnicowanie wartości elementów meteorologicznych na obszarze

województwa jest małe. Wyjątkiem są opady atmosferyczne, których roczna suma



15

waha się od 500 mm (na krańcach NW) do ok. 650 mm (w rejonie Garbu Łódzkiego).

Lokalizacja strefy największych opadów wynika z układu hipsometrycznego oraz

sąsiedztwa Łodzi będącej wydajnym źródłem jąder kondensacji pary wodnej.

4. Wody powierzchniowe województwa łódzkiego i ich charakterystyka

rybacka

4.1 Podział hydrograficzny rzek na obszarze województwa łódzkiego

Centralnie położone Wzniesienia Łódzkie stanowią węzeł hydrograficzny, gdzie

zbiegają się linie wododziałowe. Jest to jednocześnie strefa źródłowa dla wielu

promieniście rozchodzących się rzek. Głównymi rzekami województwa łódzkiego są:

Bzura, Pilica i Warta. Ich doliny znajdują się na peryferiach obszaru województwa.

Zlewnie Warty od zlewni Pilicy i Bzury oddziela dział wodny I rzędu. Biegnie

on od okolic Krośniewic, w okolicach Łęczycy przekracza pradolinę warszawsko-

berlińską. Najwyższy punkt Wzniesień Łódzkich (284 m npm) osiąga w okolicach

Moskulik i biegnie ku północy. Wododziały II rzędu oddzielają system Pilicy

od systemu Bzury oraz zlewnię Warty od zlewni Prosny.

Zachodnia część województwa łódzkiego położona jest w zlewni rzeki Warty

i jej dopływów, z których najważniejszymi są: Prosna, Ner, Widawka, Oleśnica,

Żeglina, Pichna. Wschodnia część obszaru województwa znajduje się w zlewni

dopływów rzeki Wisły - Bzury i Pilicy.

W tabelach nr 1, 2 i 3 przedstawiono podział hydrograficzny obszaru

województwa w zlewniach rzek Warty, Bzury i Pilicy.



16

Tabela nr 1

Podział hydrograficzny zlewni rzeki Warty i jej dopływów w granicach województwa łódzkiego od Prosny do Kanału Lodowego

(WARTA od km 348+000 do 704+600)

Lp Zlewnia

II rzędu

km biegu rzeki Warty D

opływ

Zlewnia III

rzędu

Pow. zlewni km2

km biegu rzeki III

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV

rzędu

Pow. zlewni km2 D

opływ

Zlewnia V rzędu

Pow. zlewni km2

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1 Warta 348,000 l Prosna 4924,70

Poniżej ujścia Rowu spod Komornik rzeka wpływa na teren w na teren woj. łódzkiego. Do miejscowści Chrośćin jest rzeką graniczną z województwem opolskim. Z województwa łódzkiego wypływa przed ujściem Strugi Węglewskiej

2 67,00 l Swędrnia 544,00 Na terenie województwa łódzkiego górny bieg rzeki

3 l Swędra

4 69,10 l Trojanówka 476,10 Na terenie województwa łódzkiego górny bieg rzeki. Ujście do Pokrzywnicy poniiżej m. Błaszki już na terenie woj. wielkoplskiego

5 101,10 p Łużyca 240,30 Na terenie woj. łódzkiego tylko górny bieg rzeki

6 102,40 p Potok Kraszewicki

96,60 Na terenie woj. łódzkiego tylko górny bieg rzeki

7 128,60 p Struga Węglewska

166,40 Ujściowy odcinek długości ca 1,5 km na terenie woj.wielkopolskiego

8 142,20 l Niesób 261,20 Na terenie woj. łódzkiego tylko ujściowy odcinek rzeki długości ca 4,00 km



17

Lp Zlewnia

II rzędu


opływ

Zlewnia III

rzędu

Pow. zlewni km2

km biegu rzeki III

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV

rzędu

Pow. zlewni km2 D

opływ

Zlewnia V rzędu

Pow. zlewni km2

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

9 153,50 l Pomianka 128,90 Na terenie woj. łódzkiego tylko ujściowy odcinek rzeki od łęki Opatowskiej do Prosny

10 190,90 p Wydarka 115,80

11 439,900 p Rgilewka 593,90 Na terenie województwa łódzkiego tylko górny bieg rzeki

12 l Orłówka 170,40

13 p Kiełczewska Struga

82,50

14 442,200 l Teleszyna 103,70

15 444,400 p Ner 1866,50 Ujściowy odcinek długości 19 km znajduje się na terenie woj.wielkopolskiego.

16 29,20 p Zian 262,60

Gnida - Zian

Nida-Zian

17 57,00 l Pisia k/Pudłówka

91,40

18 62,40 p Bełdówka 180,00

19 72,60 l Pisa k/Małynia

139,60

19a l Wrząca

20 101,80 l Dobrzynka 136,30

21 484,500 p Pichna k/Zduńskiej Woli

396,70

21a p Szadkówka



18

Lp Zlewnia

II rzędu


opływ

Zlewnia III

rzędu

Pow. zlewni km2

km biegu rzeki III

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV

rzędu

Pow. zlewni km2 D

opływ

Zlewnia V rzędu

Pow. zlewni km2

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

22 506,400 p Niniwka 101,10

22a l Kanał Mazur

23 514,500 l Myja 134,80

23a p Kanał Mesznik

24 521,000 l Żeglina 210,50

25 538,600 p Widawka 2385,20

26 10,40 l Nieciecz 244,00

26a p Krętka

27 11,70 p Grabia 813,40

28 p Tymianka 32,7

29 l Końska 129,4

30 p Brzezia 79,8

31 16,60 p Chrząstawka 86,00

32 26,80 l Krasówka 195,90

33 32,20 p Pilsia 193,50

34 53,90 p Rakówka 147,20

35 l Świętojanka 26,10

36 67,40 p Dopływ spod Poraja

91,60

37 72,30 l Kręcica 66,30

38 553,500 l Oleśnica 608,00

39 11,10 p Pyszna 384,30

39a p Kanał Starzenicki



19

Lp Zlewnia

II rzędu


opływ

Zlewnia III

rzędu

Pow. zlewni km2

km biegu rzeki III

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV

rzędu

Pow. zlewni km2 D

opływ

Zlewnia V rzędu

Pow. zlewni km2

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

40 565,600 p Wierznica 200,30

41 l Dopływ spod Popowic

25,30

42 l Dopływ spod Dalachowa

78,40

43 618,600 l Dopływ spod Kleśnik

56,40

44 637,200 l Liswarta 1557,70 Na terenie województwa tylko ujście rzeki do Warty

45 650,800 p Pisia 153,60

46 p Dopływ spod Radziechowic

77,00

47 663,500 l Dopływ spod Marianki Rędzińskiej

113,10

48 679,300 p Radomka 51,40

48a p Widawka

49 680,400 l Dopływ spod Kłomic

81,30

50 685,200 p Mękwa 118,10

51 p Wierciczka 165,40 Ujście do kanału Ulgi Warty

52 Warta 704,600 p Wiercica 349,80

53 l Kanał Lodowy



20

Tabela nr 2

Podział hydrograficzny zlewni rzeki Bzury i jej dopływów w granicach województwa łódzkiego od ujścia Rawki do źródeł

Lp Zlewni II rzędu

Pow. zlewni km2

km biegu rzeki Bzury D

opływ

Zlewnia III rzędu Pow. zlewni km2

km biegu rzeki III

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV rzędu Pow.

zlewni km2

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Bzura 7787,5

1 43,000 p Rawka 1191,70

2 38,200 p Chojnatka 74,10

3 50,100 p Białka 198,00

4 59,800 p Rylka 198,70

5 64,500 p Krzemionka 139,50

5a p Rawka Rewicka

6 47,600 l Dopływ z Płaskocina 72,10

7 52,600 p Skierniewka (Łupia) 339,90

8 55,100 p Zwierzyniec 152,90

8a l Zielkówka

9 58,300 p Uchańka 119,50

10 59,400 p Bobrówka 207,70

11 l Zimna Woda 179,30

12 60,600 l Słudwia 648,80

13 6,300 l Nida 153,80



21

Lp Zlewni II rzędu

Pow. zlewni km2

km biegu rzeki Bzury D

opływ

Zlewnia III rzędu Pow. zlewni km2

km biegu rzeki III

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV rzędu Pow.

zlewni km2

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

14 16,700 l Przysowa 55,40

15 67,000 l Igla 69,40

16 75,900 p Mroga 531,70

17 l Dopływ spod Domaradzyna

40,90

18 23,000 l Mrożyca 120,20

18a l Kanał Stradzewski

19 82,400 l Dopływ ze Stradzewa 54,50

20 85,500 p Moszczenica 515,40 Przez Kanał Południowy do Bzury

21 3,000 p Malina 181,90

22 23,000 l Czerniawka 89,30

23 88,000 l Ochnia 578,30

24 18,400 l Głogowianka 68,90

25 20,800 p Miłonka 112,60

25a l Lubieńka

26 100,800 l Kanał Strzegociński 101,20

27 151,600 l Sokołówka 45,60

28 p Linda



22

Tabela nr 3

Podział hydrograficzny zlewni rzeki Pilicy i jej dopływów w granicach województwa łódzkiego

Nr zlewni

Zlewnia II

rzędu

km biegu rzeki Pilicy D

opływ

Zlewnia III rzędu

Pow. zlewni km2

km biegu rzeki III

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV rzędu Pow. zlewni km2

km biegu rzeki IV

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV rzędu

Pow. zlewni km2

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

1 Pilica

2 73,000 l Gostomka 132,60

6 78,600 p Drzewiczka 1082,90

3 27,400 p Brzuśnia 74,40

4 50,400 l Wąglanka 289,70

5 68,100 l Młynkowska Rzeka 142,40

7 87,600 l Rokitna 98,00

8 92,000 l Lubocza 110,30

9 112,400 p Słomianka 153,20

10 118,200 l Gać 91,90

16 126,200 l Wolbórka 941,50

12 0,800 l Czarna (Pankówka) 305,50 W dolnym biegu Bielina

11 4,000 l Piasecznica 158,40

13 12,900 p Moszczanka 165,00

14 30,400 l Dopływ z Będzelina 61,90

15 32,700 l Miazga 142,60

19 155,800 l Luciąża 766,30

17 3,200 p Strawa 190,50



23

Nr zlewni

Zlewnia II

rzędu

km biegu rzeki Pilicy D

opływ

Zlewnia III rzędu

Pow. zlewni km2

km biegu rzeki III

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV rzędu Pow. zlewni km2

km biegu rzeki IV

rzędu

Dopływ

Zlewnia IV rzędu

Pow. zlewni km2

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

18 19,300 l Prudka 181,90

24 166,000 p Czarna 974,80

9,700 Popławka 73,60

20 l Barbarka 103,10

21 42,200 l Plebanka 100,40

22 50,500 l Czarna Taraska 108,80

23 59,500 l Krasna 122,70

24 178,700 l Stobienka 71,60

25 191,400 p Ojżanka 64,00

26 212,300 l

Dopływ z Woli Malowanej 85,90

27 221,900 l Baryczka 163,00

28 222,600 p Czarna Włoszczowska 637,40

29 12,100 l Biała 168,10

30 19,600 l Czarna z Olszówki 177,30

31 230,300 p Zwlecza 191,40

* Podział hydrograficzny zlewni rzeki Warty, Bzury i Pilicy podany w tabelach nr 1 , 2 i 3 podano wg opracowania IMiGW W-wa- Podział hydrogrficzny rzek Polski”



24

4.2. Zlewnia rzeki Warty

4.2.1. Warta - położenie geograficzne i hydrografia

Warta jest prawobrzeżnym, największym dopływem Odry, do której uchodzi

koło Kostrzynia w km 617,600 biegu tej rzeki. Źródła Warty znajdują się

w Kromołowie koło Zawiercia na wysokości 380 m npm. Jej koryto w górnym biegu

jest uregulowane. Poniżej Częstochowy kieruje się na wschód przecinając Wyżynę

Wieluńską a następnie zatacza łuk w kierunku zachodnim na terenie Niecki

Włoszczowskiej, wpływając w pobliżu Radomska na obszar województwa łódzkiego.

Poniżej ujścia Liswarty wpływa ponownie na Wyżynę Wieluńską. Po minięciu

Działoszyna przepływa przez Załęczański Park Krajobrazowy. Rzeka silnie meandruje

sięgając w nurcie głębokości około 2,0 metrów. Dno na znacznych odcinkach

pokrywają żwir i kamienie, w większości jest ono piaszczyste z warstwą osadów

w zastoiskach. Opuszczając Wyżynę Wieluńską Warta wpływa na teren Kotliny

Szczercowskiej przepływając przez obszar Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty

i Widawki. Stąd biegnie dalej Kotliną Sieradzką, gdzie poniżej miejscowości Warta

w miejscowości Skęczniew, jej koryto zostało przegrodzone w km 484,000 w wyniku

czego powstał zbiornik zaporowy Jeziorsko. Poniżej zapory zbiornika, Warta płynie po

granicy województwa wielkopolskiego oraz województwa łódzkiego, którego teren

opuszcza poniżej Uniejowa.

Po wpłynięciu na teren województwa łódzkiego Warta posiada średnią

szerokość około 48 m. Dno rzeki jest piaszczyste, wyrównane o średniej głębokości

około 1 m, która wzrasta do około 2 m przed zlokalizowanymi w korycie jazami.

W dalszym biegu koryto przybiera charakter naturalny, dzieląc się miejscami na

ramiona. W korycie pojedyncze wysepki. Szerokość koryta waha się od 40 do 100 m,

pojawiają się w nim liczniejsze wysepki. Po wpłynięciu na obszar Załęczańskiego

Parku Krajobrazowego szerokość koryta wzrasta średnio do 53 – 55 m. Pojawiają się

boczne odnogi, zaś średnia głębokość waha się od 1 do 2 m. Nurt niezbyt wartki 0,4 –

0,6 m/s. Na obydwu brzegach pojawiają się coraz liczniej starorzecza. Po minięciu

miejscowości Osjaków szerokość koryta zmienna od 35 do 60 metrów, zaś głębokość

średnia zwiększa się do 2 m, sięgając maksymalnie 4 m. Poniżej Tyczyna wzdłuż rzeki

pojawiają się liczne kompleksy starorzeczy z przewagą na brzegu prawym. Średnia

głębokość wody wzrasta do około 2 – 3 m, sięgając w najgłębszych miejscach do około

5 m. Od ujścia Żegliny rzeka silnie meandruje, rozlewając się od miejscowości Warta

wodami zbiornika Jeziorsko. Poniżej zapory czołowej aż do granicy województwa



25

łódzkiego rzeka meandruje a jej brzegi są miejscami umocnione ostrogami. Dno

piaszczyste. Cechą charakterystyczną tego odcinka są silne wahania poziomu wody

powodowane przez zatrzymywanie wody na zaporze zbiornik Jeziorsko.

Otoczenie rzeki na całej długości jej biegu przez obszar województwa łódzkiego

w obrębie doliny rzecznej stanowią głównie łąki, pastwiska, grunty orne. Znacznie

rzadziej występują zespoły leśne (mieszane). Dolina rzeczna jest szeroka i posiada

łagodną ławicę brzegową, porastają ją pojedyncze topole, olchy i wierzby.

W granicach województwa łódzkiego najważniejszymi lewostronnymi

dopływami Warty są: Liswarta (płynie poza terenem województwa), Oleśnica, Żeglina,

Myja. Prawostronnymi dopływami są natomiast: Radomka, Pisia, Wierznica, Widawka,

Niniwka, Pichna, Ner.

Lewostronnym dopływem Warty, przecinającym w górnym biegu południowo-zachodni

kraniec województwa łódzkiego jest Prosna, która w większości środkowego i w

dolnym biegu płynie przez teren województwa wielkopolskiego, gdzie na obszarze

doliny Konińskiej uchodzi do Warty.

Dopływy Warty na obszarze województwa łódzkiego mają w większości

przebiegu uregulowane koryta (m.in. Wiercica, Radomka, Oleśnica, Żeglina, Myja

i inne). Mniejsze cieki spełniają rolę rowów melioracyjnych (Wierzbica, Wiernica,

oraz dopływy Prosny).

4.2.2. Dopływy Warty

4.2.2.1. Prosna

Rzeka Prosna jest jednym z największych dopływów Warty uchodzącym do niej

na terenie województwa wielkopolskiego. Prosna wpływa na teren województwa

łódzkiego w rejonie ujścia Rowu spod Komornik na wysokości wsi Bojanów. Do

miejscowści Chrośćin jest rzeką graniczną z województwem opolskim. Z województwa

łódzkiego do Wielkopolski Prosna wypływa przed ujściem Strugi Węglewskiej.

W granicach województwa znajduje się odcinek rzeki o długości ca 60 km.

W granicach województwa łódzkiego znajdują się niewielkie dopływy takie jak:

• Odcinek środkowego biegu Swędrni i jej lewobrzeżny dopływ rzeka Swędra.

• Górny bieg rzeki Trojanówki

• Górny bieg rzeki Łużycy

• Górny bieg Strugi Kraszewickiej



26

• Ujściowe odcinki większych lewobrzeżnych dopływów Prosny- rzeki Pomianki i

Niesób

4.2.2.2. Ner

Rzeka Ner jest jednym z większych prawobrzeżnych dopływów środkowej

Warty, łączącym się z nią na wysokości około 94 m n.p.m. koło miejscowości Dobrów.

Długość całkowita Neru wynosi 126 kilometrów, natomiast powierzchnia jego dorzecza

1823,5 km2. Źródła rzeki znajdują się na południowo-wschodnich krańcach Łodzi koło

Bolesławowa na wysokości około 250 m n.p.m. Stąd kieruje się ona w kierunku

zachodnim i północno-zachodnim, przecinając Wzniesienia Łódzkie, Wysoczyznę

Łaską i Kotlinę Kolską. W chwili obecnej stanowi główny odbiornik ścieków Łodzi i

Pabianic. Średnia szerokość rzeki w środkowym biegu wynosi 18 m, natomiast jej

średnia głębokość 1,2 m, przy obserwowanych wahaniach od 0,5 do 1,9 m. Szybkość

prądu wody wynosi około 0,5 m/s. Wielkość średniego przepływu mierzona w dolnej

części biegu rzeki kształtuje się na poziomie 10,8 m3/s. Rzeka płynie prostym, głębokim

korytem, którego brzegi porośnięte są głównie wikliną oraz olchą czarną. Obrzeża rzeki

stanowią łąki i lasy, zaś w środkowym i dolnym biegu głownie pastwiska i grunty orne.

Woda w rzece ma wygląd czarnej, cuchnącej zawiesiny, w której zauważyć można

strzępki grzybów ściekowych. W korycie nie występują żadne rośliny wodne. Dno

pokryte jest grubą warstwą czarnego, cuchnącego mułu, tzw. sapropelu.

Na wysokości wsi Busina uchodzi do Neru jego lewobrzeżny dopływ rzeka

Pisia, która bierze swój początek w okolicach miejscowości Budy Stryszowskie.

Średnia szerokość tej rzeki wynosi około 7 m, przy wahaniach od 5 do 9 m. Jest ona

płytka, bowiem średnia głębokość wody wynosi tylko 0,30 m i waha się w zakresie

od 0,20 do 0,50 m. Nurt jest leniwy i układa się w zakresie około 0,3-0,5 m/s. Dno

piaszczyste, piaszczysto-muliste a w zastoiskowych partiach muliste. Około 300

metrów powyżej mostu w Pudłowie rzekę Pisia przegradza betonowy jaz, który

piętrzy jej wody na wysokość 0,50 m.

Drugim większym, prawobrzeżnym dopływem Neru jest rzeka Bełdówka.

Początek swój bierze ona w okolicach Izabelina i Bełdowa a uchodzi do Neru w

Bałdrzychowie. Dobra jakość wody sprawiła, że na biegu tej rzeki powstały liczne

stawy hodowlane (gospodarstwa rybackie Bełdów i Zdrzychów). Średnia szerokość

rzeki wynosi około 6 m a jej wahania są nieduże i oscylują w zakresie 5-7 m. Średnia

głębokość wody wynosi 0,50 m i zmienia się od 0,40 do 1,00 m. Prąd wody jest leniwy,



27

dno piaszczyste, piaszczysto-muliste, zaś w zastoiskach muliste. Otoczenie rzeki

stanowią łąki i grunty orne, zaś w bezpośrednim sąsiedztwie nadrzeczne zadrzewienia.

Pod kątem przydatności do rybackiego użytkowania rozpatrywać można jedynie

dopływy Neru oraz niezalewane jego wodami starorzecza i przyrzeczne stawy. Spośród

nich największe znaczenie posiadają dopływy – lewobrzeżna Pisia i prawobrzeżna

Bełdówka. Rzeki te pomimo bezpośredniego sąsiedztwa aglomeracji łódzkiej

zachowały dostatecznie czyste wody oraz dość znaczne zróżnicowanie morfologii

koryta, stwarzające warunki rozwoju ichtiofauny. Nadbrzeżne drzewa i krzewy nie

tylko ocieniają ich koryto, lecz równocześnie zapewniają kryjówki rybom pod osłoną

zwieszających się w wodzie korzeni. Liczna roślinność wodna występująca

w odsłoniętych partiach tych cieków stwarza dobre warunki rozrodu i żerowania

gatunkom fitofilnym. Ze względu na większą głębokość wody warunki zimowania

korzystniejsze są natomiast w Bełdówce. Rzeka ta stale zasilana jest również rybami

uciekającymi ze zlokalizowanych na jej biegu hodowlanych stawów, co wpływa

na liczniejsze występowanie w niej gatunków użytkowych. W rejonie występowania

obiektów stawowych występują jazy piętrzące, kierujące część rzecznych wód

do zasilania stawów.

4.2.2.3. Pichna

Pichna jest prawobrzeżnym dopływem Warty, uchodzącym do niej w granicach

zbiornika Jeziorsko. Długość rzeki wynosi 28,80 km. Średnia szerokość koryta sięga

5 m, przy wahaniach mieszczących się w zakresie od 2 do 10 m. Pichna jest płytką

rzeką o średniej głębokości 0,40 m, która zmienia się od 0,20 do 0,80 m. Prąd wody

w rzece jest umiarkowany i wynosi około 0,50 m/s. Wielkość średniego wieloletniego

przepływu mierzona w dolnym biegu kształtuje się na poziomie około 2,0 m3/s. Rzeka

płynie w miarę prostym korytem, silnie porośniętym przy brzegach twardą roślinnością.

Dno jest piaszczyste, piaszczysto-muliste i muliste. W pobliżu wsi Skęczno i Grabina,

rzeka Pichna biegnie w kierunku zbiornika Jeziorsko dwoma niezależnymi korytami.

Lewe, sztuczne koryto wykonane zostało w formie betonowej kinety. Niesie ono wody

Pichny i uchodzi do zbiornika Jeziorsko w pobliżu wsi Brodnia. Natomiast do starego

koryta Pichny skierowany został lewobrzeżny, mały, nieuregulowany dopływ rzeka

Jadwichna, mający swój początek koło miejscowości Lasek. Płynie on starym korytem

Pichny przez miejscowości Rudniki, Dąbrowa, poniżej stawów rybnych w Pęczniewie,

gdzie pompami jest przerzucana do zbiornika zaporowego. Otoczenie rzeki stanowią



28

głównie łąki i pastwiska, natomiast brzegi jej osłonięte są na znacznej długości

drzewostanem olchowym.

W pobliżu wsi Ralewice uchodzi do Pichny jej prawobrzeżny dopływ rzeka

Szadkówka. Bierze ona początek w pobliżu Kolonii Szadkowice a jej średnia szerokość

wynosi około 4 m. Płynie ona nieuregulowanym korytem w otoczeniu łąk i lasów

iglastych, natomiast jej brzegi porośnięte są olchami. Dno piaszczyste oraz muliste.

Drugim prawobrzeżnym dopływem Pichny jest rzeka Urszulanka. Źródła jej

znajdują się w okolicach miejscowości Borki Drużbińskie. Płynąc przez Rzechutę,

Urszulin do Przywidza, uchodziła pierwotnie do Pichny nieopodal miejscowości

Skęczno. Bieg tej rzeki został w istotny sposób zmieniony w następstwie realizacji

inwestycji Jeziorsko. Obecnie od miejscowości Przywidz koryto jej jest uregulowane

i rozdziela się na dwa koryta. Stare koryto płynie jeszcze około 2-3 km i zanika, gdyż

niesie tylko wody melioracyjne z pól. Nowe koryto wykonane jest w postaci kanału

o skarpach wyłożonych płytami betonowymi i uchodzi do basenu portowego zbiornika

Jeziorsko w Wylazłowie. Obydwa koryta oddzielone są od siebie tamą przelewową

usytuowaną w miejscowości Przywidz. Tama wykonana jest z betonu i posiada długość

około 16 m, szerokość około 6,00 m oraz wysokość 2-3 m. Średnia szerokość koryta

rzeki Urszulanki jest nieduża, bowiem wynosi tylko 2,0 m. Głębokość wody,

oscylującej od 0,1 m do 0,4 m, wynosi średnio 0,3 m. Decyduje ona o nikłej wartości

rybackiej tego cieku.

4.2.2.4. Żeglina

Żeglina (zwana również Kobylanką) wypływa w miejscowości Rybnik. Jej

źródła znajdują się na wysokości 180 m n.p.m. Od miejscowości Dębołęki jest

uregulowana. W km 16+200 biegu przegrodzona jest jazem piętrzącym zbiornika

„Próba”, który rozciąga się do km 17+975. Długość rzeki powyżej zbiornika wynosi

około 12 km, natomiast jej długość całkowita około 31,97 km. Powierzchnia

zbiornika Próba wynosi 21,361 ha.

Średnia szerokość rzeki do zbiornika Próba wynosi ok. 2 m, waha się ona

natomiast od około 1 do 3-4 m. Głębokość wody wynosi około 0,3-0,8 m,

a prędkość prądu wody około 0,50 m/s. Rzeka jest uregulowana. Płynie prostym

korytem wśród łąk i gruntów ornych. Jej brzegi tylko miejscami osłaniane są

olchami, pod korzeniami, których tworzą się nieliczne głęboczki będące miejscami

schronienia ryb. Poniżej zbiornika rzeka zwiększa średnią szerokość do około 3-4 m.



29

Jej głębokość wynosi od 0,30 do 0,80 m, a prędkość prądu wody 0.50 m/s. Uchodzi

na wschodnich obrzeżach Sieradza w rejonie Olendrów Małych do Warty jako jej

lewobrzeżny dopływ. Na przyujściowym odcinku Żeglina tworzy liczne starorzecza.

Rzeka płynie wśród łąk i gruntów ornych, zaś w jej sąsiedztwie rosną topole i olchy.

4.2.2.5. Widawka

Widawka, będąca prawobrzeżnym dopływem Warty, posiada długość 109

kilometrów i powierzchnię zlewni 2440,5 km2. Wypływa opodal miejscowości

Rzejowice na wysokości ok. 235 m n.p.m. z podmokłych zagłębień terenu i uchodzi do

rzeki Warta na 538,6 km jej biegu, w okolicy miejscowości Tyczyn i Woźniki.

Od źródeł do mostu drogowego w m. Słok rzeka płynie wyraźną doliną

o zmeliorowanym dnie, która miejscami rozszerza się do 2-3 km. Powierzchnia zlewni

w granicach tego odcinka wynosi 425,9 km2. Dolina zbudowana jest z piasków, żwirów

i glin zwałowych na podłożu wapieni i utworów kredowych. Otoczenie rzeki stanowią

grunty orne, użytki zielone i lasy. Rzeka Widawka na odcinku od mostu na drodze

Kalisko - Łękińsko do ujścia kanału Nr 3 przebiega przez obszar górniczy a jej koryto

oraz dopływów zostało uregulowane. Przepływy Widawki powyżej zrzutów wód

kopalnianych kształtują się od 0,10 m3/s do 0,70 m3/s, a na jego wielkość silny wpływ

wywiera oddziaływanie leja depresyjnego Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów”.

Średni roczny przepływ wód w rzece w przekroju wodowskazu Słok wynosi

2,30 m3/sek, a jego podwyższenie jest wynikiem zrzutu do rzeki wód kopalnianych.

W celu pokrycia zapotrzebowania na wodę Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” w

km 58+800 wykonano zbiornik Słok o powierzchni 40,0 ha, który dzieli się na dwa

zbiorniki: lewy i prawy. W zbiorniku następuje duża wymiana wody kopalnianej, która

charakteryzuje się niską temperaturą w okresie letnim i pozbawiona jest substancji

biogennych.

Długość rzeki Widawki na omawianym odcinku wynosi 38,4 km, jego szerokość

sięga od 0,6 m do 4,0 m, głębokość do 1,50 m. Średni spadek podłużny koryta rzeki

wynosi 1,2‰. Na długości 30,90 km koryto jest uregulowane. Pomiędzy km 95+800

a km 80+900 oraz km 76+500 a km 72+500 uregulowano je w formie ziemnego kanału

o szerokości od 0,8 m do 4,0 m, natomiast od km 70+800 do km 58+800 w formie

betonowego kanału o szerokości koryta 4,0 m. Wartość tego odcinka rzeki oceniana pod

kątem gospodarki rybackiej jest niska.



30

W km 80+700 zlokalizowany jest jaz piętrzący wody zbiornika Fryszerka.

Powierzchnia tego akwenu wynosi 6,00 ha. Pośrodku zbiornika znajduje się

zadrzewiona wyspa. Brzegi zbiornika są na znacznej długości osłonięte roślinnością

szuwarową (pałka szerokolistna, manna mielec, oczeret jeziorowy, turzyce, tatarak).

W otoczeniu zbiornika las. Powyżej zbiornika rzeka uregulowana.

Na omawianym odcinku do rzeki Widawki uchodzą dwa znaczniejsze dopływy:

w km 72,3 - rzeka Kręcica, uregulowany lewobrzeżny o długości 11,40 km, oraz w km

67,4 -rzeka. Kamionka, prawobrzeżny, długość 16,0 km, uregulowany. W rzekach tych

obserwuje się wyraźne, okresowe zmniejszanie przepływów wody, a niekiedy

całkowity okresowy jego zanik.

Od mostu drogowego w m. Słok do mostu w m. Zagrodniki podłoże zlewni

tworzą piaski oraz gliny zwałowe ułożone na wapieniach i utworach kredowych.

Pomiędzy rzekami Widawka i Pilsia występują rozległe torfowiska odwadniane

kanałem. Pokrycie zlewni stanowią pola uprawne i użytki zielone oraz lasy, które

tworzą duży kompleks pomiędzy miejscowościami Kraszewice i Szczerców.

W przekroju wodowskazu Szczerców średni roczny przepływ wód w rzece

wynosi ok. 4,90 m3/s. Jest on w większości tworzony przez wody zrzutowe z odkrywki

Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów”. Wody te są chłodne i ubogie w substancje

biogenne, co w zasadniczy sposób wpływa na zmianę warunków środowiskowych

w wodach tego odcinka rzeki Widawki. Szerokość koryta wynosi średnio 12,0 m,

głębokość do 2,3 m. Średni spadek podłużny koryta rzeki w granicach tego odcinka

wynosi 1,0‰.

W km 56,10 biegu Widawki zlokalizowany jest jaz żelbetonowy z mostem.

Piętrzy on wody zbiornika Wawrzkowizna, który posiada powierzchnię 16,6 ha. Jego

głębokość wynosi średnio około 1,80-2,00 m, zaś maksymalnie przy zaporze około

4,0 m. W górnej części zbiornika występuje roślinność szuwarowa, brzegi są

nieregularne. Otoczenie stanowią lasy sosnowe. Poniżej zbiornika Wawrzkowizna aż do

km 48,50 w miejscowości Słupia, Widawka jest uregulowana na odcinku 5 km,

w postaci obustronnie obłożonego płytami prostokątnego kanału. Dno jest piaszczysto-

żwirowe z pojedynczymi kamieniami i elementami betonowymi, nurt dość wartki, woda

przejrzysta. Średnia głębokość wynosi tu około 30-50 cm. Pod względem rybackim

odcinek o niskiej wartości. Od km 48,5 aż do km 36,5 rzeka nieuregulowana. Szerokość

tego odcinka Widawki jest zmienna i wynosi średnio około 12-20 m. Głębokość wody

średnio około 1,15 m, wahając się od około 0,40 m do 1,90 m. Prąd wody niezbyt



31

wartki, sięgający do 0,5 m/s. Dno piaszczyste w niektórych miejscach żwirowe,

w zakolach muliste. Rzeka na nieuregulowanym odcinku lekko meandruje a jej koryto

osłonięte jest na znacznej długości drzewostanem olchowo-wierzbowym. Otoczenie

rzeki łąkowo-pastwiskowe oraz leśne. Pomiędzy km 36,5 a km 36,0 uregulowana jest w

formie kanału ziemnego o szerokości 10,0 m. Od km 36,0 do km 30,0 rzeka

nieuregulowana. Powyżej miejscowości Szczerców na obydwu brzegach rzeki

usytuowane są duże starorzecza. Niezbyt licznie występują one na całym

nieuregulowanym odcinku rzeki.

Od mostu drogowego w Zagrodnikach, do mostu drogowego w Chociwiu rzeka

Widawka posiada długość 12 km. Szerokość rzeki wynosi średnio około 21 m,

natomiast jej głębokość około 1,15 m, wahając się od 0,40 m do 1,90 m. Prąd wody

niezbyt wartki, sięgający do 0,5 m/s. Dno piaszczyste w niektórych miejscach żwirowe,

w zakolach muliste. Rzeka jest nieuregulowana o lekko meandrującym korycie

osłoniętym drzewostanem olchowo-wierzbowym. Otoczenie rzeki łąkowo-pastwiskowe

oraz leśne. Koło miejscowości Klęcz usytuowane jest duże starorzecze o powierzchni

około 3,0 ha. Średni przepływ wody w Widawce, w przekroju Chociwie wynosi około

12 m3/s. Głównym dopływem na tym odcinku jest rzeka Krasawa. Jej nieuregulowane

koryto o dość wartkim nurcie i piaszczystym oraz mulistym dnie, posiada średnią

szerokość około 7 m, rozszerzając się do 9 m w rejonie ujścia do Widawki. Średnia

głębokość wody wynosi około 0,70 m.

Obecne w granicach omawianego odcinka rzeki Widawki dawne piętrzenia

młyńskie w Zagrodnikach i Chociwiu znajdują się w stanie dewastacji i nie stanowią

trudnej przeszkody dla ryb wędrujących w górę rzeki.

Od mostu drogowego w Chociwiu, do ujścia rzeki Grabi, długość Widawki

wynosi 11 km. Szerokość koryta wynosi średnio 21 m, natomiast jej głębokość 1,20 m,

przy czym waha się od około 0,50 m do 1,90 m. Prąd wody zmienny o szybkości

przepływu 0,30-0,50 m/s. Dno piaszczyste, względnie muliste. Nieuregulowane koryto

rzeki osłonięte jest drzewostanem olchowym oraz wikliną. Otoczenie rzeki stanowią

łąki, pastwiska i lasy. Średni przepływ wody w Widawce, w dolnym odcinku wynosi

około 15 m3/s.

Chrząstawka będąca głównym dopływem Widawki w granicach omawianego

odcinka, jest małą rzeczką o przeciętnej szerokości koryta wynoszącej około 3 m.

Średnia głębokość wody wynosi w niej 0,70 m. Charakteryzuje się wolnym prądem



32

wody oraz silnie zarośniętym roślinnością wodną korytem o pisaczystym i mulistym

dnie Od ujścia rzeki Grabi do ujścia, do rzeki Warty, długość Widawki wynosi 12 km.

Średnia szerokość koryta wynosi tutaj 23 m, natomiast głębokość wody 1,30 m, przy

wahaniach od 0,70 m do 1,90 m i większej. Prąd wody dość wartki o szybkości

przepływu około 0,5 m/s. Dno rzeki jest przeważnie piaszczyste, miejscami żwirowe,

zaś w zastoiskach muliste. Koryto jest nieuregulowane, dość silnie meandrujące,

osłonięte na znacznej długości drzewostanem olchowym i wierzbowym. Otoczenie

rzeki stanowią głównie łąki, pastwiska i lasy.

Głównym dopływem Widawki w granicach tego odcinka jest rzeka Nieciecz. Jest

niewielkim dopływem o średniej szerokości w rejonie ujścia około 4 m i głębokości

0,60 m. Jest ona zmienna i miejscami sięga 1,50 m i więcej. Prąd wody jest dość wartki,

koryto nieuregulowane, dno piaszczyste, miejscami żwirowe i muliste. Rzeka znacznie

zarośnięta roślinnością wodną, z brzegami na znacznym odcinku osłoniętymi

drzewostanem olchowym i wikliną.

Około 6 km powyżej ujścia Widawki do Warty, w Górkach Grabieńskich usytuowany

jest jaz piętrzący wody tej rzeki. W sąsiedztwie jazu rzeka jest uregulowana i

obwałowana. Jaz stanowi przeszkodę dla ryb wędrujących w górę rzeki, którą przy

wysokich stanach wody są w stanie ewentualnie pokonać tylko nieliczne osobniki. W

jego sąsiedztwie znajduje się długie starorzecze, które połączone jest z dolnym

stanowiskiem poniżej jazu za pomocą przepustu betonowego zakończonego mnichem.

Wstawione w nim zastawki odcinają dostęp ryb z rzeki do starorzecza. Kolejne

starorzecze, posiadające połączenie z rzeką znajduje się w okolicach miejscowości

Jeziorko. Do znaczniejszych dopływów uchodzących do Widawki należą:

• Rakówka, prawobrzeżny dopływ w km 53,9, długość cieku 22,5 km, częściowo

uregulowany.

• Żłobnicka Struga, lewobrzeżny dopływ w km 48+000, długość cieku 11,8 km,

częściowo uregulowana, Do rzeki tej odprowadzane są wody zrzutowe z

kopalni;

• Struga Aleksandrowska, lewobrzeżny dopływ Do rzeki tej odprowadzane są

wody zrzutowe z kopalni;

• Pilsia jest niewielkim prawobrzeżnym dopływem rzeki Widawki, do której

uchodzi poniżej miejscowości Szczerców w km 32+200 jej biegu. Długość



33

całkowita Pilsi, po skróceniu koryta przez regulacje o 0,3 km, wynosi 33,30 km.

Wypływa ona na wysokości około 215,0 m n.p.m. Do miejscowości Łobudzice

dolina rzeki jest wąska, potem rozszerza się znacznie. Od Łobudzic

do Strzyżewic rzeka jest uregulowana. Przy brzegach liczne trzcinowiska. Dno

jest muliste, głębokość wody około 1,00 m. Koło miejscowości Lubiec znajdują

się duże kompleksy stawowe; poniżej rzeka przecina torfowiska. Do ujścia rzeki

dolina znowu się zwęża. Powierzchnia całkowita zlewni wynosi 193,5 km2.

Utworzona jest z piasków i glin zwałowych, pokrycie to lasy, użytki zielone i

grunty uprawne. Duży obszar zlewni zajmują stawy. Pilsia jest także zasilana

częścią wód z rzeki Ścichawki i rozległych torfowisk poprzez lewobrzeżny

kanał.

Rzeka Pilsia jest ciekiem o miejscami dość bystrym nurcie. Dno jest głównie

piaszczyste lub piaszczysto-muliste, odcinkami torfowe. W górnym i środkowym biegu

koryto rzeki jest uregulowane, natomiast w dolnym rzeka naturalnie meandruje. Średni

roczny przepływ wód w rzece w przekroju ujścia wynosi około 0,450 m3/s a średni niski

około 0,120 m3/s, szerokość koryta do 12,0 m, głębokość do 1,6 m, spadki podłużne

1,80 ‰. Na Pilsi znajduje się zbiornik zaporowy Patyki. Ważniejszymi dopływami

rzeki Pilsi są:

- dopływ Stawka, długość 8,50 km, szerokość do 4,0 m, głębokość do 1,0 m

- dopływ z Wierzchów, długość 9,2 km, szerokość do 4,0 m, głębokość 1,2 m,

- kanał z torfowisk i Ścichawki.

Nieciecz jest lewobrzeżnym dopływem Widawki o długości około47,14 km.

Średnia szerokość Niecieczy wynosi 4 m. Jej koryto jest uregulowane i posiada na

swym biegu osiem zastawek piętrzących wodę do wysokości 1 m, dla celów nawodnień

otaczających rzekę kompleksów łąk. Średnia głębokość rzeki wynosi 0,60 m, wahając

się od 0,50 do 0,70 m. Prąd wody w rzece jest dość bystry. Średni przepływ wody

1,20 m3/s. Dno na większości odcinka piaszczyste i muliste. W końcowym biegu rzeki,

w miejscowości Widawa zlokalizowany jest jaz, powyżej którego powstało rozlewisko

o powierzchni około 1 ha. Najważniejszym dopływem Niecieczy jest Kanał Obrowski.

Grabia - prawobrzeżny dopływ Widawki wypływa ze źródeł położonych na

Wysoczyźnie Piotrkowskiej na wysokości 229,0 m n.p.m. opodal m. Grabica

Kolonia. Uchodzi do Widawki jako jej prawobrzeżny dopływ na poziomie 143 m

n.p.m. Całkowita długość rzeki wynosi 84,20 km, spadek 1,06‰, zaś powierzchnia

dorzecza 821,8 km2. W górnym biegu dolina rzeki jest słabo wykształcona



34

i podmokła, od m. Mzurki wyraźna, wcięta w gliny i piaski zwałowe. W środkowym

biegu rzeki, którego centrum znajduje się w m. Karczmy teren ma charakter silnie

nawodnionej kotliny, część północna to gliny morenowe, a południowa to piaski.

Powierzchnia zlewni rzeki Grabi wynosi 813,4 km2. Przeważają grunty orne i użytki

zielone. Zalesienie górnej i środkowej części zlewni nie przekracza 10%.

Charakterystyczny dla zlewni jest znaczny odpływ podziemny, 14% wartości

opadów atmosferycznych przy spływie powierzchniowym równym 16% opadów.

Istotną cechą upodabniającą Grabię do ustroju rzek podgórskich są gwałtowne

wezbrania i duże wahania stanów wody. W skrajnym przypadku zanotowano

w Grabnie różnicę poziomów wody wynoszącą 3,50 m. W górnym biegu, powyżej

mostu drogowego Piotrków-Łask Grabia jest uregulowana, z korytem trapezowatego

kształtu, umocnionego z obu stron faszyną. Brzegi są odsłonięte na przeważającej

długości tego odcinka. Dno jest piaszczyste, miejscami żwirowe, nurt bystry.

W środkowym biegu poniżej m. Kuźnice aż do km 43,36 rzeka Grabia

zachowała charakter naturalny. Średnia szerokość koryta wynosi tutaj około 16 m, przy

dużych wahaniach szerokości, oscylujących w granicach 4-30 m. Średnia głębokość

0,60-0,70 m, przy wahaniach od 0,30 do 1,50 m. Prąd wody jest wartki o zmiennej

szybkości, wynoszącej od 0,8 do 2,0 m/s (średnio 1,0 m/s). Grabia płynie naturalnym

korytem o stromych brzegach, podmywając w wielu miejscach przybrzeżne skarpy,

dochodzące nawet do kilku metrów wysokości. Zwykle wcina się w teren na głębokość

około 1,5-2,0 m. Tworzy liczne meandry, rozgałęzienia, odnogi i starorzecza. Dno jest

przeważnie piaszczysto-żwirowe, miejscami żwirowo-kamieniste a w spokojnych

miejscach muliste. Otoczenie rzeki stanowią obszary leśne oraz łąkowe i pastwiskowe.

Brzegi po obu stronach rzeki porośnięte są starodrzewem wierzby i olszy czarnej.

W wodzie miejscami zwalone drzewa i krzewy. Nurt odcinkami bardzo wartki, woda

przejrzysta. Dno żwirowe i kamieniste, w spokojniejszych odcinkach wody piaszczysto-

muliste. Głębokość średnio 0,50-0,60 m, miejscami głębsze do 2,0 m.

Poniżej miejscowości Kustrzyce Grabia rozgałęzia się na dwa niezależne koryta,

płynąc nimi na długości ponad 2 km w okolicach Przymiłowa. Koło Kustrzyc tworzy

dwuramienne, lewobrzeżne starorzecza o długości około 1,20 km, szerokości 6 -12 m

i powierzchni około 3,0 ha. We wsi Emiljanów koryto rzeki przegrodzone jest

drewnianym jazem młyńskim, piętrzącym jej wody na wysokość 0,5 m. Otoczenie

Grabi stanowią na lewym brzegu lasy liściaste, na brzegu prawym łąki i pastwiska.

Brzegi na linii wody osłonięte są głównie olchą i wierzbą.



35

Od mostów drogowych na rozgałęzieniu rzeki w miejscowości Brzeski,

do ujścia do rzeki Widawki, długość głównego koryta Grabi wynosi 12 km. Szerokość

koryta rzeki jest bardzo zmienna i waha się od 8 do 20 m, wynosząc średnio 14 m.

Zróżnicowana jest również głębokość wody. Średnio wynosi ona 0,6-1,0 m, przy

wahaniach od 0,4 do 1,2 m. Wartki nurt płynie ze średnią prędkością 0,8 m/s, wahając

się od 0,6 do 1,2 m/s. Wielkość średniego, ustalonego dla wielolecia, przepływu wody

wynosi 4,30 m3/s. W granicach omawianego odcinka Grabia płynie naturalnym,

nieuregulowanym korytem otoczonym wysokimi brzegami. Około 2 km powyżej mostu

drogowego w Kozubach dzieli się ono na dwie odnogi, tworząc pośrodku porośniętą

wikliną wyspę o powierzchni około 0,5-0,8 ha. Tutaj też znajduje się piętrzenie,

na którym zlokalizowana jest elektrownia wodna. Dno rzeki jest piaszczyste,

piaszczysto-żwirowe a w miejscach o szybkim prądzie nawet kamieniste. W zastoiskach

zalega na nim warstwa mułu. Rzeka płynie w otoczeniu lasów, łąk i pastwisk. Na linii

brzegu licznie występują olchy z dodatkiem wierzby, osłaniając lustro wody.

Grabia na swym biegu poprzegradzana jest licznymi jazami, które

zlokalizowane są w miejscowościach: Jamborek, Talar, Barycz, Łask, Zieleńcice,

Wólka Marzeńska, Lichawa, Grabia, Brzuskie, Podule i Kozuby Nowe.

Na swoim biegu Grabia przyjmuje szereg dopływów. Najważniejszymi z nich

są. Pałusznica uchodzi do Grabi w miejscowości Kolumna. W rejonie ujścia jej

szerokość wynosi około 5,0 m, jednak na jej biegu jest zmienna i waha się w granicach

3,5-10,0 m. Głębokość wody jest nieduża i wynosi 0,2-0,5 m, zaś prędkość prądu

0,3-0,5 m/s. Rzeka przegrodzona jest dwoma betonowymi progami z dwuskrzydłowym

przepływem wody o szerokości około 3,0 m, które piętrzą wodę na wysokość około

0,4 m. Usytuowane są one w odległości około 100 i 1500 m powyżej mostu na drodze

Kolumna – Dobroń.

Lewobrzeżnym dopływem Grabi, uchodzącym do niej w rejonie wsi Okup jest

rzeka Końska o długości 19,47 km. Jej średnia szerokość wynosi 8,0 m, natomiast

głębokość wody 0,4-0,6 m. Prąd jest niezbyt wartki o szybkości 0,3-0,5 m/s. Warunki

środowiskowe są w rzece Końskiej zbliżone jak w Pałusznicy, jednak w odróżnieniu

od niej nie występują w niej przegradzające ją progi.

Grabka zwana także Małą Widawką, prawobrzeżny dopływ w 46,7 km biegu

rzeki, spadek podłużny koryta 2,7‰, szerokość do 4,0 m, nurt wartki, koryto kręte.

Długość 20,7 km.



36

Dopływ z Dłutowa, prawobrzeżny w km 44,2 biegu rzeki, spadek podłużny

koryta 3,2 promila, szerokość do 3,0 m, długość 17,2 km.

4.2.2.6. Oleśnica

Oleśnica jest rzeką o długość 44,68 km i powierzchni zlewni 613,2 km2.

Wypływa nieopodal miejscowości Wiktorów w powiecie wieluńskim i początkowo

płynie w kierunku północnym, by za miejscowością Ruta skręcić szerokim łukiem na

wschód. Po 28 kilometrach biegu przejmuje wody dopływu Pyszna, kierując się

następnie w kierunku północno-wschodnim i uchodzi do rzeki Warta na 553,6 km jej

biegu, w okolicy miejscowości Mała Wieś. W minionych latach była okresowo silnie

zanieczyszczana przez cukrownię w Wieluniu.

Odcinek rzeki Oleśnica od jej źródeł do ujścia prawobrzeżnego dopływu Pyszna

wynosi 28 km, a średnia szerokość rzeki wynosi tutaj około 6 m. Głębokość wody jest

znacznie zróżnicowana, sięgając w zakolach i dołach pod podmytymi brzegami nawet

2 metrów, jednak średnio wynosi ona około 0,60 m. Prąd wody dość wartki sięgający

do 0,5 m/s i więcej na przełomowych odcinkach. Dno rzeki jest piaszczysto-ilaste,

z mulistymi partiami w spokojniejszych, zastoiskowych miejscach. Na odcinkach

o wartkim nurcie żwirowo-piaszczysto-ilaste, żwirowe oraz kamieniste. W korycie

znajdują się miejscami duże głazy narzutowe. Na całej długości jest ono

nieuregulowane. Rzeka otoczona jest po obydwu stronach zwartym drzewostanem,

który oddziela ją od przyległych łąk i pól. Zbliżoną szerokość posiada dopływ Pyszna.

Jej koryto jest jednak uregulowane i przy podobnej średniej głębokości wody bardziej

monotonne pod względem morfologicznego ukształtowania.

Odcinek rzeki Oleśnica od ujścia Pysznej do złączenia się z Wartą, posiada

długość 16,5 km. Średnia szerokość rzeki wynosi około 6 m, jednakże średnia

głębokość wzrasta do 0,7 m. Głębokość rzeki jest silnie zróżnicowana i oscyluje

od około 2,5 m w powstających miejscami dołach do 0,3-0,4 m na dość licznych

bystrzynach. Dno jest tutaj żwirowo-kamieniste a miejscami występują również głazy

narzutowe. Na pozostałych odcinkach dno ilasto-piaszczyste, z zalegającą warstwą

mułu w spokojnych, pozaprądowych miejscach. Brzegi otoczone są zwartym szpalerem

starodrzewu olchowego i wierzbowego, który na znacznych odcinkach całkowicie

ocienia koryto rzeki. Około 3 km powyżej ujścia Oleśnicy do Warty znajdują się

pozostałości dawnego piętrzenia młyńskiego, które silnie ogranicza możliwości



37

przedostawania się ryb w górę rzeki. Dno poniżej z rozległymi partiami żwirowymi.

Rzeka jest na tym odcinku otoczona lasem, jednak na większości swego biegu graniczy

z polami oraz terenami łąkowymi.

4.2.2.7. Liswarta

Płynie poza obszarem województwa łódzkiego stąd nie jes ujęta

w programie udrażniania przygotowywanym dla tego województwa. Została jednak

wymieniona, ponieważ uchodzi do rzeki Warty w granicach woj. łódzkiego, a jest

ważnym dopływem dla ichtiofauny Warty i funkcjonowania jej ekosystemu.

Liswarta rozpoczyna swój bieg na południowy zachód od Częstochowy,

wypływając na wysokości około 315 m n.p.m. koło miejscowości Boronów.

Uchodzi do Warty jako jej lewostronny dopływ w km 637,2 biegu tej rzeki powyżej

miejscowości Wąsosz Dolny. Długość rzeki wynosi około 93 km, zaś powierzchnia

jej dorzecza 1558 km2. W górnym biegu rzeka uregulowana, w zlewni piaski

zwałowe i gliny. Duży stopień zalesienia zlewni. Od Dankowa koryto naturalne, bez

regulacji. Poniżej ujścia dopływu Beszcza, koryto dzieli się na ramiona. Otoczenie

rzeki na tym odcinku stanowią pola i łąki, dolina jest szeroka i zmeliorowana. Na

odcinku do ujścia Górnianki do miejscowości Zawady dolina rzeki silnie się zwęża.

Rozszerza się ponownie poniżej dopływu Biała Oksza. Jest podmokła, szeroka

z licznymi starorzeczami. Taki charakter zachowuje aż do ujścia. Najważniejszymi

dopływami Liswarty są: Młynówka, Łomnica, Pankówka, Biała Oksza, Kocinka.

4.3. Zlewnia rzeki Wisły

4.3.1. Zlewnia rzeki Bzury

4.3.1.1. Bzura - położenie geograficzne i podział hydrograficzny zlewni

Zlewnia rzeki Bzury w granicach województwa łódzkiego położona jest

w mezoregionie Wyżyny Łódzkiej, Równiny Łowicko-Błońskiej oraz Równiny

Kutnowskiej, jednostek należących do makroregionu Niziny Środkowomazowieckiej

(Kondracki 1981). Główną osią morfologiczną tego obszaru jest rozległa forma dolinna

rzeki Bzury – lewobrzeżnego dopływu Wisły, którego całkowita długość wynosi

166 km, a powierzchnia dorzecza 7788 km2. Dorzecze rzeki Bzury charakteryzuje się

zróżnicowaną rzeźbą terenu. Na terenie zlewni występują deniwelacje dochodzące

do 80-100 m. Źródła rzeki Bzury znajdują się na wysokości ok. 230 m n.p.m. na terenie



38

Łodzi, na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich, natomiast ujście

do Wisły na wysokości 63,3 m n.p.m. w okolicach m. Kamion pod Wyszogrodem.

Poniżej Łęczycy Bzura wpływa do Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Dno pradoliny

jest zmeliorowane, wysłane torfami, zaś rzeka uregulowana. W dolinie liczne rowy

melioracyjne i bifurkacja z rzeką Ner. Układ sieci rzecznej tego obszaru jest

asymetryczny względem zarówno pradoliny jak i rzeki Bzury. W południowej części

zlewni, wśród piasków i żwirów stożków napływowych, przepływają liczne dopływy

III rzędu. Ich doliny są generalnie słabo zarysowane morfologicznie w terenie, zaś

stosunki wodne w tej części zlewni bardzo skomplikowane w związku z licznymi

połączeniami poprzez bifurkacje powierzchniowe. Istniejąca sieć drobnych cieków

powierzchniowych na obszarze zlewni szczególnie w jej środkowej jak i dolnej partii

jest bardzo gęsta i charakteryzuje się wybitnie złożonymi relacjami hydrograficznymi.

Są one wyraźnym dowodem na istniejącą podczas minionych zlodowaceń erozję

oraz współcześnie zachodzące w korytach rzek procesy morfologiczne. Osią układu

hydrograficznego tego rejonu jest równoleżnikowa, rozległa forma wklęsła – Pradolina

Warszawsko-Berlińska. To naturalne obniżenie erozyjne warunkuje obecnie sieć

rzeczną, na którą składa się rzeka Bzura oraz jej ważniejsze dopływy: prawobrzeżne –

Moszczenica, Mroga z dopływem Mrożyca, Rawka, Skierniewka, Pisia (Tuczna

i Gągolina), Bobrówka, Uchanka, Zwierzyniec, oraz lewobrzeżne – Ochnia, Igla,

Słudwia (wraz z Przysową i Nidą).

4.3.1.2. Mroga

Mroga jest prawobrzeżnym dopływem Bzury, do której uchodzi w km 75,9

jej biegu. Długość Mrogi wynosi 60,9 km, a powierzchnia jej zlewni wynosi 531,7 km2.

Wypływa na wysokości ok. 200 m n.p.m. w okolicach miejscowości Gałkówek. Górny

odcinek Mrogi ma charakter wyżynny, o dość szybkim prądzie wody z licznymi

meandrami, zakolami, dołami, dno rzeki jest stabilne. W środkowym biegu charakter

rzeki staje się bardziej nizinny, chociaż ciągle występują na niej liczne meandry i zakola

malowniczo komponujące się z otaczającym krajobrazem. W dolnej, ujściowej części

ponownie rzeka nieco przyspiesza swój bieg, chociaż część ujściowa jest praktycznie

odcięta od Bzury na skutek obecności bardzo gęstej zabudowy hydrotechnicznej dla

potrzeb nawadniania i odwadniania stawów w m. Psary, Janinów i Walewice. Budowle

te nie posiadają przepławek dla ryb.



39

Ogólnie rzeka cechuje się bardzo dużym i ciekawym zróżnicowaniem siedlisk.

Odcinki prądowe, z dnem litym czy nawet wręcz kamienistym i głębokości 0,5 – 1,0 m

przeplatają się z odcinkami głębszymi (nawet ponad 2 m). Teren zlewni pokryty jest

przede wszystkim polami uprawnymi, łąkami oraz w znacznie mniejszym stopniu

lasami iglastymi i mieszanymi lub terenami nie użytkowanymi. W dolinach jak i na

terenach płaskich wzdłuż rzeki dominują grunty orne i użytki zielone. W malowniczo

tworzonych przez rzekę zakolach i meandrach znajdują się piaszczyste łachy będące

efektem akumulacji produktów wietrzenia i erozji oraz starorzecza. Rzeka Mroga

w stosunkowo niewielkim stopniu poddana została zabiegom regulacyjnym, dzięki

czemu zachowała dużą różnorodność siedliskową. Dotyczy to zwłaszcza górnego

i środkowego odcinka Mrogi, w mniejszym stopniu odcinka dolnego. W zlewni tej rzeki

zlokalizowane są następujące zbiorniki wodne: Rochna, Lisowice, Stare Koluszki

(Bogdanka), Rogów PGR, Jasień, Kołacin, Wierzbówka, Mroga, Walewice, „Huta

Józefów – Osiny”, Mrożyczka w m. Głowno.

Najważniejszym dopływem Mrogi jest rzeka Mrożyca o długości 30 km.

Jej źródła znajdują się na południowo-zachodnich obrzeżach miejscowości Brzeziny,

zaś uchodzi do Mrogi jako jej lewobrzeżny dopływ w miejscowości Głowno. Rzeka

przepływa przez obszar Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. W górnym biegu

posiada charakter naturalny. Meandruje głęboko wcinając się w dolinę. Ze względu

na jej walory przyrodnicze utworzono tutaj zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Górna

Mrożyca”. W środkowym i dolnym biegu jej koryto zostało przekształcone przez

człowieka.

4.3.1.3. Skierniewka (Łupia)

Skierniewka, nazywana w górnym biegu Łupią, jest prawobrzeżnym dopływem

Bzury. Wypływa na wysokości ok. 180 m n.p.m. zaś uchodzi do Bzury w km 52+600

jej biegu na wysokości 80,30 m. n.p.m. Powierzchnia zlewni Skierniewki wynosi

339,9 km2 przy długości 61,36 km.

Jest to typowa nizinna rzeka. W górnej części płynie wśród pól i łąk

zadrzewionym i ocienionym korytem, o naturalnym charakterze. Jej głębokość nie

przekracza 1,0 m, z reguły 0,2 – 0,5 m. W dolnej części rzeka płynie dość monotonnym,

pozbawionym naturalnych ukryć korytem wśród pół i łąk, nie posiada kryjówek

za wyjątkiem skupisk roślinności naczyniowej rosnącej w dnie rzeki. Brzegi rzeki

są częściowo zadrzewione i zakrzaczone. Teren zlewni pokryty jest przede wszystkim



40

polami uprawnymi, łąkami oraz w znacznie mniejszym stopniu lasami iglastymi

i mieszanymi.

Najważniejszymi dopływami Skierniewki są:

• Jasienica o długości 12,80 km i średniej szer. dna b=3,50 m

• Jeżówka o długości 5,00 km i średniej szer. dna b=2,00 m

Dopływy cieku głównego cechują się bardzo zbliżoną charakterystyką jak ciek

główny. Płyną zadrzewionymi, ale płytkimi (0,2 – 0,3 m głębokości) korytami,

z niewielką ilością miejsc kamienistych lub ilastych o litym dnie w części źródłowej,

oraz monotonnym i uregulowanym korytem w części środkowej i dolnej. W okresie

dużych susz niektóre z nich całkowicie wysychają lub nurt ich ma charakter stagnujący.

4.3.1.4. Rawka

Rzeka Rawka płynie w obrębie Równiny Łowicko-Błońskiej, Niziny

Środkowomazowieckiej oraz na Wysoczyźnie Rawskiej i Wzniesieniach Łódzkich.

Zlewnia rzeki Rawki położona jest w województwie łódzkim, w granicach

powiatów: Rawa Mazowiecka, Skierniewice, Łowicz. Powierzchnia zlewni wynosi

1191,7 km2. Jej część prawostronna posiada bardziej rozwiniętą sieć dopływów takich

jak: rz. Korabiewka, rz. Chojnatka, rz. Białka, rzeka. Rylka i Krzemionka. Górna część

zlewni leży w obszarze moren czołowych zlodowacenia środkowopolskiego,

utworzonych z piasków i żwirów z głazami a także z glin piaszczystych

i spiaszczonych. Ta część zlewni jest pagórkowata i falista. Środkowa część zlewni ma

rzeźbę niskofalistą z wyraźnymi wysoczyznami morenowymi. Dolna część zlewni

posiada rzeźbę płaskorówninną, w obszarze moreny dennej zbudowanej z glin i piasków

gliniastych. Grunty zlewni w przeważającej mierze są użytkowane rolniczo – 74%

powierzchni, w tym: grunty orne stanowią 66% , użytki zielone – 8%. Pozostałe

obszary zajmują lasy – 19%, wody – 1%, drogi i zabudowa – 6%. Przeważają gleby

lekkie (kompleks słaby żytni i bardzo słaby). Lasy - wysokopienne olchowe,

sporadycznie na wyniesieniach – sosnowe. Większe kompleksy leśne występują

w źródłowym odcinku rzeki do ujścia rzeki Krzemionki.

Rzeka Rawka ma długość 97,00 km i jest prawostronnym dopływem Bzury.

Źródła rzeki umiejscowione są w dwóch ramionach: Rawka Lewa wypływa

na wysokości 195 m n.p.m. w rejonie wsi Turbowice, Rawka Prawa wypływa

na wysokości 180 m n.p.m. w rejonie wsi Rewica. W górnym biegu jest rzeką

o charakterze wyżynnym, natomiast w biegu środkowym i dolnym - nizinnym.



41

Najwyższe stany wód w rz. Rawka występują w marcu, najniższe stany i przepływy

notowane są zimą – od grudnia do lutego oraz latem w lipcu i sierpniu.

Charakterystyczne przepływy w przekroju ujścia wynoszą: NNQ - 1,46 m3/s, SNQ –

2,66 m3/s, SSQ - 5,78 m3/s SWQ – 27,6 m3/s.

Średni spadek rzeki Rawka wynosi 0,98‰, a średni spadek doliny 1,36‰. W

jej górnym biegu szerokość dna waha się od 0,4 do 5 m, w dolnym 7-20 m. W korycie

występują naturalne i sztuczne przeszkody. Cechą charakterystyczną rzeki jest

stosunkowo duża częstotliwość występowania wody z brzegów, która zalewa doliny

i liczne starorzecza, stale lub okresowo łączące się z głównym korytem. Stwarza to

dobre warunki bytowania oraz rozrodu ichtiofauny.

Dolina Rawki jest cennym przyrodniczo obiektem ze względu na bardzo

licznie reprezentowaną florę. Bezpośrednio w rzece oraz wzdłuż jej brzegów

stwierdzono obecność około 350 gatunków roślin, z czego 27 prawnie chronionych.

Był to jeden z głównych powodów ustanowienia w 1983 roku Rezerwatu Rawka,

którego celem jest ochrona koryta rzeki Rawki z rozgałęzieniami od źródeł

do ujścia. W zlewni tej rzeki zlokalizowane są następujące zbiorniki wodne: Góra,

Jankowice, Józefin, „Tatar”, „Dolna”, Żydomice, Kurzeszyn, Doleck, Grabskie

Budy, Ruda, Kamion, Suliszew, Kęszyce.

Najważniejszymi dopływami Rawki są:

• Korabiewka o długości L=28,80 km i szer. B=5,00 m

• Białka o długości L=28,46 km i szer. B=5,00 m

• Rylka o długości L=28,08 km i szer. B=7,00 m

• Chojnatka o długości L=16,52 km i szer. B=5,00 m

• Krzemionka o długości L=22,90 km i szer. B=8,00 m

Dopływy Rawki odznaczają się bardzo zbliżoną charakterystyką morfologiczną

do cieku głównego.

4.3.1.5. Ochnia

Rzeka Ochnia jest lewostronnym dopływem Bury o długości 49,36 km

i powierzchni dorzecza 578,3 km2. Wypływa w województwie kujawsko-pomorskim

koło miejscowości Chodecz i Lubień na wysokości 128 m npm. Przepływa przez obszar

Nizin Środkowopolskich, wpływając na teren województwa łódzkiego w powiecie

kutnowskim, okolicach wsi Bzówka. W górnym biegu przecina Wysoczyznę



42

Kłodawską, zaś po wpłynięciu na obszar województwa łódzkiego płynie Równiną

Kutnowską, przełamując się w środkowym biegu przez wał moren kutnowskich.

Uchodzi do Bzury na wysokości 94 m npm koło wsi Łęki Kościelne. Dopływami Ochni

są: Dopływ spod Gąsiorowa, Dopływ z Sierakowa, Głowianka, Miłonka.

4.3.1.6. Słudwia

Słudwia jest lewostronnym dopływem Bzury o długości 44,45 km i powierzchni

dorzecza 649 km2. Płynie na Nizinie Środkowomazowieckiej a jej źródła znajdują się

w pobliżu wsi Długołęka na południe od Gostynina. Uchodzi do Bzury powyżej

Łowicza. Jej głównymi dopływami są Przysowa z dopływem Nida oraz Dopływ spod

Koniecznej.

4.3.1.7. Pisia

Pisia jest prawobrzeżnym dopływem Bzury, do której uchodzi w km 30,8 jej

biegu. Długość Pisi wynosi 36,85 km. Górna część Pisi do połączenia z dopływem

Tuczna nazywana jest Pisią – Gągoliną, a wspomniana rzeka Tuczna, Pisią – Tuczną.

Pisia – Gągolina wypływa w okolicach m. Bronisławów na wysokości ok. 178 m n.p.m.

Jest to typowo nizinna, niewielka rzeka. W górnej części płynie wśród pól i łąk

zadrzewionym i ocienionym korytem, o naturalnym charakterze. Jej głębokość nie

przekracza 1,0 m, z reguły jest to 0,20 – 0,50 m. W dolnej części rzeka płynie dość

monotonnym, uregulowanym korytem wśród pół i łąk, nie posiada naturalnych

kryjówek za wyjątkiem skupisk roślinności naczyniowej rosnącej w dnie rzeki. Teren

zlewni pokryty jest przede wszystkim polami uprawnymi, łąkami oraz w znacznie

mniejszym stopniu lasami iglastymi i mieszanymi.

Dopływy cieku głównego cechują się bardzo zbliżoną charakterystyką jak ciek

główny. Płyną zadrzewionymi ale płytkimi (0,2 – 0,3 m głębokości) korytami,

z niewielką ilością miejsc kamienistych lub ilastych o litym dnie w części źródłowej,

oraz monotonnym i uregulowanym korytem dolnego biegu. Najważniejszymi

dopływami są, Pisia Tuczna o długości 34,80 km oraz Okrzesza 12,80 km.

4.3.2. Zlewnia rzeki Pilicy

4.3.2.1. Pilica

Rzeka Pilica jest jednym ze znaczniejszych, lewostronnych dopływów Wisły, do

której uchodzi w km 457,0 biegu tej rzeki opodal m. Mniszew na Mazowszu. Źródła



43

Pilicy znajdują się w m. Pilica na wysokości ok. 350 m n.p.m. we wschodniej części

Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Mijając m. Radoszewnica rzeka opuszcza

Wyżynę i płynie przez Nieckę Włoszczowską szerokim, podmokłym i zabagnionym

korytem. Następnie po minięciu m. Przedbórz opływa Wysoczyznę Piotrkowską

i spiętrzona zaporą w km 137+135, w miejscowości Smardzewice, tworzy Zbiornik

Sulejowski o pow. 23,80 km2. W Tomaszowie Mazowieckim przyjmuje swój

największy lewostronny dopływ, rzekę Wolbórkę i szerokim łukiem przepływa przez

rozległe kompleksy leśne pomiędzy m. Spała i Nowe Miasto, po czym wpływa na

Nizinę Mazowiecką.

Długość całkowita Pilicy wynosi 319,0 km, powierzchnia całkowita jej dorzecza

9273,0 km2. Podłoże terenów, przez które przepływa, ma różnorodną budowę

morfologiczną, zróżnicowana jest także rzeźba zlewni oraz jej pokrycie, co powoduje,

że spływy jednostkowe kształtują się pomiędzy 3-6 l/s/km2. Dno rzeki jest przeważnie

piaszczyste, miejscami twarde; zamulone bywa jedynie w miejscach o powolnym

przepływie wody. Koryto rzeki jest nieuregulowane, brzegi są naturalne o urozmaiconej

linii.

W granicach województwa łódzkiego rzeka płynie po marglach kredowych.

W okolicach Tomaszowa Mazowieckiego przeważają utwory jurajskie, w których

rozwijają się zjawiska kresowe tworzące zapadliska i wywierzyska jak np. „Niebieskie

Źródła”. Podłoże to przykrywają najczęściej piaski i gliny zwałowe pokryte rozległymi

lasami. Średni opad roczny w tym regionie wynosi 500-600 mm, a odpływ ok.

3 l/s/km2.

Charakterystyczną cechą nieuregulowanego odcinka Pilicy w granicach

województwa łódzkiego, jest zmienna szerokość jej koryta. Formujący je nurt przerzuca

się z jednego brzegu na drugi. Tam gdzie rzeka szeroko się rozlewa tworzą się w jej

korycie rozległe piaszczyste odsypiska oraz boczne ramiona, a nurt dzieli się opływając

znajdujące się tutaj kępy. Rzeka w tych miejscach bardzo silnie się wypłyca. Liczne na

obszarze całej zalewowej doliny starorzecza, stale bądź okresowo łączą się z nurtem

rzeki. Pełnią one niezwykle ważną rolę w realizacji cyklu życiowego rzecznej

ichtiofauny, stanowiąc miejsca rozrodu, wychowu młodzieży oraz zimowania wielu

gatunków ryb. Brzegi rzeki są na przeważającej długości płaskie, piaszczyste lub

tworzone przez bardziej zwarty materiał ziemny. W wielu miejscach obrywają się do

wody, do której spadają płaty darni. Miejscami, wzdłuż podmywanych nurtem

odcinków brzegów osłoniętych zwartym pasem wiklin nadrzecznych oraz z



44

dochodzącym do linii wody lasem łęgowym, w wodzie występują zatopione krzaki

i zwalone drzewa. Tutaj też występują głębokie doły ze wstecznymi prądami.

Głębokość wody sięga wówczas nawet 3,0-4,0 i więcej metrów. Na większości biegu

rzeka jest jednak płytka o głębokości oscylującej przeciętnie w zakresie 0,5 do 1,5 m.

W miejscach gdzie rzeka szeroko się rozlewa, tworząc wędrujące piaszczyste przemiały

i przykosy, głębokość wody jest bardzo zmienna, od rozległych płycizn o głębokości

około 0,1-0,3 m do około 1,0-1,5 m. Zwykle zaznacza się tutaj również strefa głównego

nurtu, biegnącego w pobliżu jednego z brzegów, lub w jednym z ramion w postaci

uformowanej rynny. Na odcinkach rzeki charakteryzujących się większym spadkiem

i zwiększoną szybkością przepływu wody, dno jest twarde, kamienisto-żwirowe.

Generalnie na przeważającej części omawianego odcinka dno jest piaszczyste,

z odkładającymi się namułami w miejscach o zanikającym prądzie wody.

W granicach województwa łódzkiego Pilica przyjmuje kilka dopływów, z których

wymieniono poniżej mające znaczenie dla rybactwa:

• Czarna Włoszczowska, w km 222+600 na prawym brzegu,

• Czarna (Maleniecka)Konecka, w km 166+000 na prawym brzegu,

• Luciąża – lewobrzeżny w km 159+800,

• Wolbórka, lewobrzeżny w km 126+200,

• Gać, lewobrzeżny w km 118,2, długość 19,80 km, średni roczny przepływ

w przekroju ujścia 0,221 m3/s, szerokość koryta 2-5 m, średni spadek 2,66‰,

ciek nieuregulowany o bystrym nurcie i żwirowym dnie,

• Słomianka z prawobrzeżnym dopływem Giełzówką, prawobrzeżny, w km

112,4, długość 20,30 km, średni roczny przepływ w przekroju ujścia

0,367 m3/s, szerokość koryta 4 - 8 m, średni spadek 3,46‰,

• Lubocza, lewobrzeżny, w km 92+000, długość 21,45 km, średni roczny

przepływ w przekroju ujścia 0,297 m3/s, szerokość koryta 3-7 m, średni spadek

2,23‰.

• Drzewiczka z dopływami Wąglanka i Brzuśnia, prawobrzeżny w km 78+800.

Głębokość wody Pilicy przy stanach średnich wynosi od 0,5 do 3,2 m. Przepływy

wody w przekroju wodowskazowym Spała (w 1973 r. - przed oddaniem Zbiornika

Sulejewskiego) kształtowały się od 16,6 m3/s do 24,1 m3/s w okr esie od wiosny do

jesieni przy średniorocznym - 36,0 m3/s. Przepływy w rzece poniżej zależne są obecnie

od użytkowania zbiornika. Rzędne jej lustra wody przy stanach średnich:



45

Km 135,3 155,4 m n.p.m.

Km 118,2 147,5 m n.p.m.

Km 112,4 144,7 m n.p.m.

Km 104,5 141,6 m n.p.m.

Km 92,0 135,8 m n.p.m.,

spadek od 0,39‰ do 0,48‰.

4.3.2.2. Czarna Włoszczowska

Rzeka Czarna Włoszczowska, prawobrzeżny dopływ Pilicy, wypływa na

wysokości 260 m n.p.m. z piaskowców budujących północno-zachodnią część Gór

Świętokrzyskich. W średnim biegu przecina ona Pasmo Przedborsko - Małogoskie i

wpływa do Niecki Włoszczowskiej. Całkowita długość cieku wynosi 47,50 km (w

granicach województwa łódzkiego znajduje się ujściowy odcinek), do rzeki Pilicy

uchodzi w km 222+6006 jej biegu. Szerokość koryta do 21,00 m, głębokość średnio 0,6

m. Powierzchnia dorzecza w przekroju ujścia wynosi 637,4 km2. Zlewnia zbudowana

jest z piasków, gliny zwałowej, występują też mady. Pokrycie jest w ponad 40%

powierzchni lasami. Występują też rozległe obszary łąk i bagien. Powierzchnia gruntów

ornych jest stosunkowo mała.

Koryto Czarnej Włoszczowskiej jest uregulowane jedynie na kilku krótkich

odcinkach. Cechuje je zmienna szerokość. Nurt jest wartki i przerzuca się z jednego

brzegu na drugi. Po obydwu stronach koryta rzeki występują starorzecza. Największe

zlokalizowane są koło miejscowości Janyszewice, Pilczyca i Ciemiętniki. W okolicach

Pilczyc łączą się z nimi rozlewiska powstałe w następstwie przegrodzenia biegu rzeki

jazem. Starorzecza te stale bądź okresowo łączą się one z nurtem rzeki. Pełnią one

niezwykle ważną rolę w realizacji cyklu życiowego rzecznej ichtiofauny, stanowiąc

miejsca rozrodu, wychowu młodzieży oraz zimowania wielu gatunków ryb. Brzegi

rzeki są na przeważającej długości są dość wyniesione w stosunku do powierzchni

lustra wody, bowiem odcinkami rzeka mocno się wrzyna w otaczający teren. Na

większości jej biegu osłonięte są obustronnie drzewostanem, w którym dominuje olsza

czarna. Pod jej podmywanymi nurtem korzeniami tworzą się liczne przegłębienia. Na

odcinkach łąkowych brzegi są miejscami odsłonięte. W korycie rzeki występują

zatopione krzaki i zwalone drzewa. W wielu miejscach na znacznej długości dno jest

pokryte żwirem, kamieniami oraz występują pojedyncze głazy. Głębokość wody sięga

miejscami nawet do 2,0 i więcej metrów, jednak na większości biegu rzeki oscylującej



46

przeciętnie w zakresie 0,5 do 1,5 m. Woda w rzece dość przejrzysta. Rzeka miejscami

silnie meandruje.

4.3.2.3. Czarna Maleniecka

Rzeka Czarna Maleniecka (Konecka) jest jednym ze znaczniejszych

prawobrzeżnych dopływów Pilicy, do której uchodzi w km 166+000 jej biegu.

Wypływa na wysokości 360 m n.p.m. z piasków jurajskich, długość cieku wynosi 85,0

km a powierzchnia zlewni 941,3 km2. W granicach województwa łódzkiego znajduje

się ujściowy odcinek rzeki o długości 28,40 km.

Jest to nizinny ciek o dnie piaszczystym i ilastym. Głębokość rzeki jest bardzo zmienna,

miejscami znacznie się ona wypłyca, zaś w najgłębszych miejscach sięga ponad 2,0 m.

Średnia szerokość jej koryta w dolnym biegu wynosi 24,0 m, a spadki podłużne od

0,5‰ do 0,8‰.

Rzeka Czarna Maleniecka jest uregulowana jedynie na stosunkowo krótkich

odcinkach w rejonach jazów. Prąd wody jest miejscami dość wartki, zwłaszcza na

przełomowych odcinkach rzeki. Płynie ona naturalnym korytem tworząc liczne

meandry, rozgałęzienia, odnogi i starorzecza. Dno jest przeważnie piaszczysto-muliste,

piaszczysto-żwirowe, miejscami żwirowo-kamieniste a w spokojnych miejscach

muliste. Otoczenie rzeki stanowią głównie obszary użytkowane rolniczo. W samym

sąsiedztwie rzeki przeważają łąki i pastwiska. Brzegi po obu stronach rzeki porośnięte

są starodrzewem wierzby i olszy czarnej. W środkowym biegu od km 42+200 do km

9+700 koryto dzieli się na ramiona. Występują na tym odcinku szczególnie liczne

starorzecza oraz zlokalizowane w sąsiedztwie rzeki stawy. Zlewnia zbudowana jest z

piasków i glin. Przepływ wód w rzece w przekroju wodowskazu Dąbrowa układa się w

granicach od 2,4 do 7,8 m3/s. W zlewni rzeki zlokalizowane są zbiorniki: Janów,

Hucisko i Sielpia.

Największymi dopływami Czarnej Koneckiej są:

• rz. Krasna - lewobrzeżny w km 59+60, długość 25,7 km;

• rz. Czarna Taraska - lewobrzeżny w km 50+50, długość 17,3 km;

• rz. Plebanka - lewobrzeżny w km 42+20, długość 18,4 km;

• rz. Barbarka - lewobrzeżny w km 23+00, długość 21,5 km;

• rz. Popławka - prawobrzeżny w km 9+70, długość 13,87 km.



47

4.3.2.4. Luciąża

Rzeka Luciąża wypływa nieopodal miejscowości Rzejowice ze źródeł

znajdujących się na wysokości około 250 m n.p.m. a uchodzi do Pilicy w km 159,400

jej biegu, w obrębie Zalewu Sulejowskiego na wysokości 167,50 m n.p.m. Długość

cieku wynosi 53,18 km. Przy maksymalnym napełnieniu Zbiornika Sulejowskiego

długość rzeki skraca się o 1,1 km. Zlewnia Luciąży w przekroju 0+00 obejmuje obszar

765,1 km2; leży na marglach kredowych przykrytych piaskami, żwirami, madami

i torfami. Dolina jest szeroka, niewyrazista, z licznymi zabagnieniami i stawami.

Dorzecze jest częściowo zmeliorowane. W zlewni znajdują się głównie grunty orne

i użytki zielone, natomiast rozległe kompleksy leśne występują pomiędzy dolnym

biegiem Luciąży a rzeką Pilicą.

Przepływy wód w Luciąży kształtują się w granicach od 0,8 do 9,2 m3/s, przy

czym przepływ średnioroczny wynosi 1,91 m3/s. Szerokość koryta sięga do 22,0 m,

głębokość do 2,30 m, natomiast średni spadek podłużny rzeki wynosi około 1,60-

1,70‰. W górnym i środkowym biegu jest ona uregulowanym i przegrodzona licznymi

budowlami hydrotechnicznymi. Koryto na tym odcinku biegnie prosto, jest odsłonięte.

Brzegi rzeki są dość strome i porośnięte roślinnością trawiastą. Dno jest piaszczyste,

równe, przy brzegach występują nieliczne głęboczki. Średnia głębokość rzeki 0,3-0,4 m.

Wzdłuż rzeki ciągną się głównie łąki. W dolnym biegu rzeka jest nieuregulowana, kręta

o bystrym nurcie i brzegach porośniętych roślinnością. Na brzegach występuje

starodrzew olszy czarnej, wierzby. Dno jest piaszczyste, na odcinkach przełomowych

piaszczysto-żwirowe i żwirowe. Głębokość zmienna, od 0,30 m do 1,5-2,3 m.

W górnej części środkowego biegu Luciąży (km 26+200) znajduje się zbiornik

zaporowy Cieszanowice. Brzegi zbiornika są płaskie, piaszczyste, zasadniczo

pozbawione roślinności. Otoczenie stanowią lasy sosnowe porastająca wyniesienia

wokół zbiornika. Powierzchnia zbiornika wynosi 217 ha, głębokość 6-12 m. Brak

przepławki dla ryb.

W zlewni Luciąży na dopływie Wierzejka zlokalizowany jest natomiast zbiornik

zaporowy Bugaj, którego powierzchnia wynosi 52,0 ha. Na obrzeżach zbiornika szeroki

pas szuwarów, pośrodku lustra wody trzcinowiska. Brzegi zbiornika obwałowane. Brak

przepławki dla ryb.

Spośród dopływów rzeki Luciąży znaczniejszymi z nich są:



48

• Prudka

Ujście w km 24+100, długość 20,20 km, szerokość do 4,0 m, głębokość do

1,0 m. Na nieuregulowanym dolnym odcinku kręta rzeczka o wartkim nurcie,

piaszczystym i kamienistym dnie. Brzegi na znacznej długości osłonięte obustronnie

olszą czarną i wierzbą. Odcinek nieuregulowany stanowi miejsce tarła wielu gatunków

ryb, w tym gatunków reofilnych. Uregulowana na długości 9,5 kilometra, pomiędzy km

17,3 a km 7,8. Na tym odcinku ma postać ziemnego wyprostowanego kanału

o znikomej wartości rybackiej.

• Bogdanówka (Dąbrówka)

Uchodzi do Luciąży w km 19,4 biegu tej rzeki. Jej długość wynosi 23,6 km,

szerokość do 4,0 m, głębokość do 1,2 m. Uregulowana na odcinku pomiędzy km 1+700

a km 3+900, następnie od km 6+700 do km 9+400, dalej od km 12+000 do km 12+700

oraz od km 13+200 do km 22+600. Łącznie długość uregulowanego odcinka wynosi

15,0 km, co stanowi około 64% całkowitej długości rzeki. Na uregulowanych

odcinkach rzeka w formie ziemnego wyprostowanego kanału o odsłoniętych brzegach

i dużej monotonii koryta rzeki. Bardzo niska wartość rybacka. Wielokrotnie wyższa na

odcinkach nieuregulowanych ze względu na funkcję miejsc rozrodu dla ryb

wędrujących do niej z Luciąży. Dostępna dla nich jednak tylko do km 2,167 biegu,

w którym przegrodzona jest jazem o wysokości 1,60 m.

• Strawa z Wierzejką

Strawa uchodzi do Luciąży w km 3+200 biegu tej rzeki. Długość jej wynosi

około 20,19 km. Szerokość koryta sięga miejscami do 5,0 m, natomiast głębokość

na nieuregulowanym odcinku do 1,60 m. Jej regulację przeprowadzono pomiędzy

km 4+500 a km 9+300. Na tym odcinku ma ona postać ziemnego płytkiego kanału

o odsłoniętych brzegach i monotonnej morfologii. Wartość rybacka tego odcinka

bardzo niska. Na nieuregulowanych odcinkach wartościowa jako miejsce rozrodu

ryb z Luciąży, jednak dostępna dla nich tylko do km 2+180, w którym zamknięta

jest jazem o wysokości 1,60 m.

Wierzejka jest lewobrzeżnym dopływem Strawy. Ta mała rzeka posiada

znaczenie rybackie dzięki usytuowaniu na nim zbiornika zaporowego Bugaj, którego

zapora znajduje się w km 0+460 biegu rzeki. Poza zbiornikiem rzeka posiada

minimalne znaczenie rybackie ze względu na regulację w formie ziemnego kanału,

przeprowadzoną pomiędzy km 3+900 a km 11+000.



49

4.3.2.5. Wolbórka

Rzeka Wlbórka o długości 50,30 km bierze swój początek ze źródeł położonych

na wysokości 197,0 m n.p.m. opodal miejscowości Grzędy. Na odcinku od źródeł do

mostu drogowego na drodze Wolbórka - Drzazgowa Wola (km 26+700), płynie rozległą

doliną w kierunku wschodnim,a powierzchnia zlewni wraz z rzeką Miazgą wynosi

368,0 km2. Tworzą ją głównie grunty orne i użytki zielone przy niewielkiej ilości lasów.

Rzeka jest niewielkim nizinnym ciekiem o uregulowanym korycie i częściowo

umocnionych brzegach., o piaszczystym dnie i niezbyt bogatej roślinności wodnej.

Jej długość w granicach omawianego odcinka wynosi 22,1 km. Jest ona uregulowana na

długości 12,4 km. Średni roczny przepływ wód w rzece wynosi tu 1,55 m3/s. Głębokość

wody po regulacji jest wyrównana i nie przekracza 2,0 m (powyżej spiętrzeń),

szerokość koryta dochodzi do 8,0 m a średni spadek podłużny wynosi: w części

źródłowej - 1,42‰, w średnim biegu - 0,86‰.

W granicach tego odcinka rzeka Wolbórka przyjmuje następujące dopływy:

• z Grabiny-Woli, prawobrzeżny, w km 36,9, długość 7,8 km;

• Miazga, lewobrzeżny, w km 32,7; długość 25,87 km

• z Będzelina, lewobrzeżny, w km 30,4, długość 18,10 km.

Na odcinku od mostu na drodze Wolbórka - Drzazgowa Wola do ujścia do

rz. Pilicy, Wolbórka odcinku płynie w kierunku południowo-wschodnim, skręcając koło

Wolborza w kierunku wschodnim i uchodzi do Pilicy w km 126,2 biegu tej rzeki

w miejscowości Tomaszów Mazowiecki. Powierzchnia dorzecza Wolbórki w przekroju

ujścia wynosi 914,5 km2. Powierzchnia zlewni w granicach odcinka zbudowana jest

z wapieni i margli pokrytych piaskami i gliną zwałową, na których przewagę stanowią

grunty orne i użytki zielone przy niewielkiej ilości lasów. Rzeka na prawie całej

długości jest uregulowana. Koryto rzeki jest szerokie. W miejscach nieuregulowanych

brzegi nieregularne, osłonięte wierzbami i olchami. Przy brzegach roślinność

wynurzona (manna mielec, turzyce, szuwary, trzcina). Dno jest piaszczyste miejscami

żwirowe, nurt wartki, głębokość rzeki 0,70-1,50 m. Wzrasta ona miejscami do 2,0 m

powyżej piętrzących wody rzeki jazów. Na uregulowanych odcinkach rzeka

uformowana jest w postaci prostego kanału o odsłoniętych brzegach. Otoczenie głownie

łąkowe.

Średni roczny przepływ wód w rzece, w przekroju ujścia wynosi 3,5 m3/s,

głębokość nie przekracza 2,5 m (powyżej spiętrzeń), szerokość koryta dochodzi do 20,0

m a średnie spadki podłużne od 1,0 do 0,8 ‰.



50

W granicach omawianego odcinka rzeka Wolbórka przyjmuje kilka dopływów.

• Moszczankę, prawobrzeżny, o długości 26,77 km, szerokości do 6,0 m i głębokości

do 1,6 m. Ciek ten łączy się z Wolbórką w kilku miejscach, pierwsze połączenie pod

Wolborzem, ostatnie uznane za ujście w km 12+900. Do Moszczanki dopływa

prawobrzeżny dopływ Goleszanka.

• Czarną Bielina lewobrzeżny, o długości 26,42 km wraz z wchodzącymi w skład

jej systemu rzecznego Bieliną, Piasecznicą i Luboczanką. Szerokość koryta do

8,0 m, głębokość do 2,0 m.

4.3.2.6. Drzewiczka

Rzeka Drzewiczka, prawobrzeżny dopływ Pilicy wypływa koło m. Ruski Bród

na wysokości 250,0 m n.p.m. W granicach województwa łódzkiego znajduje się

odcinek rzeki długości 45,35 km - od km 26+160 do km 71+510

Podłoże, po którym płynie stanowią gliny zwałowe i piaski pokryte gruntami

uprawnymi i użytkami zielonymi przy niewielkiej ilości lasów. Średni roczny przepływ

wód w rzece w tym przekroju równa się 2,26m3/s, szerokość cieku wynosi od 8,0 -12,0

m, głębokość do 2,5 m, a spadek podłużny koryta ok. 1,13‰. Charakterystyczną cechą

nieuregulowanego odcinka Drzewiczki jest zmienna szerokość jej koryta. Formujący

je nurt przerzuca się z jednego brzegu na drugi. Po obydwu stronach koryta rzeki

występują starorzecza, liczniejsze na odcinku rzeki pomiędzy Opocznem a obrębem

hodowlanym „Zameczek”. Stale bądź okresowo łączą się one z nurtem rzeki.

Na większości nieuregulowanego odcinka brzegi osłonięte są obustronnie

drzewostanem, w którym dominuje olsza czarna. Pod podmywanymi nurtem

korzeniami tworzą się liczne przegłębienia. Na odcinku uregulowanym brzegi

są odsłonięte. W korycie nieuregulowanego odcinka rzeki występują zatopione

krzaki i zwalone drzewa. Tutaj też występują głębokie doły. Głębokość wody sięga

wówczas nawet 2.0-3,0 metrów. Na większości biegu rzeka jest jednak płytka o

głębokości oscylującej przeciętnie w zakresie 0,5 do 1,5 m. Na odcinkach rzeki

charakteryzujących się większym spadkiem i zwiększoną szybkością przepływu

wody nurt jest dość wartki, miejscami występują bystrzyny. Brzegi podmywane

z licznymi głęboczkami. Dno jest piaszczyste, piaszczysto-muliste, z odkładającymi

się namułami w miejscach o zanikającym prądzie wody. Na przełomach twarde,

kamienisto-żwirowe. Woda w rzece mętnawa. Otoczenie rzeki stanowią łąki i lasy.

Rzeka na nieuregulowanym odcinku, miejscami silnie meandruje.



51

Rzeka Wąglanka, lewobrzeżny dopływ rzeki Drzewiczka o długości 40,18

uchodzący do niej w km 50+400. Wąglanka wypływa z piaskowców koło miejscowości

Brody na wysokości 240,5 m n.p.m. Uchodzi do rzeki Drzewiczka na wysokości

177,0 m n.p.m. W dolnym biegu pomiędzy Wąglanką, a Drzewiczką występuje zawiła

sieć rowów. Powierzchnia zlewni rzeki w przekroju ujścia wynosi 289,4 km2. Tworzą ją

grunty orne i użytki zielone, także rozległe kompleksy leśne oraz zagajniki. Średni

roczny spływ wód powierzchniowych ze zlewni wynosi 0,920 m3/s. Wysokość

określanego nim przepływu rzeki korygowana jest poprzez gromadzenie wody

w zbiorniku Miedzna-Murowana, która wykorzystywana jest w okresach niskich

przepływów do nawadniania użytków zielonych. Szerokość cieku wynosi od 6 do 10 m,

głębokość nie przekracza 2,20 m a średni spadek podłużny koryta równa się 1,3‰.

W górnym biegu rzeka uregulowana jest na znacznej długości . Poniżej zbiornika

Miedzna-Murowana rzeka uregulowana jest tylko na długości 700 metrów. Dalej jest

nieuregulowana i otoczona pasem zadrzewień. Ponownie jej koryto uregulowane jest

pomiędzy km 5+400 a km 0+500 (4900 m). Woda jest przejrzysta, nurt dość spokojny,

miejscami przyśpieszony. Dno piaszczyste, piaszczysto-muliste, w bystrzach - żwirowe.

Średnia głębokość 0,30-0,40 m, liczne głęboczki 0,70-1,50 m.

Do rzeki Wąglanki uchodzi jeden znaczniejszy lewobrzeżny dopływ z Odrowąża

(Opocznianka) o długości 14,6 km, szerokości koryta do 4,0 m i głębokości do 1,2 m.

Poza Opocznianką rzeka Wąglanka nie przyjmuje większych dopływów. Istniejące

dopływy i rowy melioracyjne pomimo małych rozmiarów, okresowo mają ważne

znaczenie dla rybactwa, jako miejsca rozrodu ryb.

Kluczowe znaczenie rybackie dla rzeki Wąglanki posiada zbiornik zaporowy

Miedzna - Murowana, bowiem ze względu na powierzchnię oraz żyzność decyduje

o produkcji rybackiej wód rzeki Wąglanki. Zbiornik ten posiada owalny, wydłużony

kształt, który kojarzyć się może z dużym stawem, ze względu na stosunkowo słabo

rozwiniętą linię brzegową. Z powodu spracowywania zgromadzonej w nim wody na

potrzeby nawadniania użytków zielonych, powierzchnia zbiornika w ciągu roku może

się znacznie zmieniać, co jest niekorzystne dla gospodarki rybackiej. Wahania poziomu

wody powodują, że brzegi zbiornika są na znacznej długości piaszczyste i pozbawione

roślinności szuwarowej. Charakterystyczne parametry zbiornika Miedzna-Murowana

przedstawiają się następująco:

- powierzchnia maksymalna - 185,0 ha;

- powierzchnia minimalna - 44,0 ha;



52

- głębokość maksymalna - 6,95 m;

- głębokość minimalna - 1,25 m;

- głębokość średnia około - 1,80 m;

- maksymalna długość linii brzegowej - 8,10 km;

- długość obwałowań - 2,0 km.

5. Ichtiofauna w rzekach województwa łódzkiego

5.1. Ryby wędrowne - zasięg historyczny występowania

W rzekach województwa łódzkiego historycznie w zespołach zasiedlającej je

ichtiofauny odnotowywano obecność dwuśrodowiskowych gatunków ryb

wędrownych. W dorzeczach Wisły oraz Warty były to: jesiotr zachodni j. ostronosy,

minóg rzeczny, łosoś atlantycki, troć wędrowna, certa oraz węgorz.

• Jesiotr zachodni / jesiotr ostronosy

Na obszarze obecnego województwa łódzkiego najważniejszą rzeką, w której

występował jesiotr była Warta. Według historycznych danych jesiotry wędrowały

Wartą, aż, powyżej Konopnica (km 560), zaś znane tarliska tej ryby znajdowały się koło

miejscowości Woźniki w km 538 biegu tej rzeki. W dorzeczu Warty ważnym

dopływem dla tej ryby była Prosna. Jesiotry wędrowały nią docierając w okolice

Kalisza. Dla tej ryby istotne znaczenie posiadał odcinek rzeki znajdujący się poza

obszarem województwa łódzkiego. Brak jest informacji o pojawianiu się tej ryby

w górnym biegu Prosny.

W dorzeczu Wisły jesiotry wstępowały do Bzury, jednak brak jest

udokumentowanych informacji o zasięgu ich wędrówek w tej rzece. Podobnie brak jest

informacji o wstępowaniu tej ryby do Pilicy.

• Minóg rzeczny

W dorzeczu Wisły rzekami, do których wstępował minóg rzeczny były Bzura

oraz Pilica. Nie zachowały się jednak informacje jak daleko ryba ta docierała w tych

rzekach. Informacje o wstępowaniu minoga rzecznego do Warty i jej dopływów są

skąpe. Ryba ta docierała w okolice Działoszyna, gdzie prawdopodobnie znajdowały się

również jej tarliska. Liczniej poławiana była w dolnym biegu Warty poniżej Poznania.

• Łosoś atlantycki (szlachetny)

Historyczne przekazy dotyczące tej ryby, w odniesieniu do obszaru obecnego

województwa łódzkiego odnoszą się głównie do dorzecza Wisły. Łososie wędrujące



53

Wisłą wstępowały do Bzury oraz Pilicy. Sądząc z charakteru tych rzek dawne tarliska

tej ryby znajdować się musiały w górnych odcinkach tych rzek. Brak jest jednak w tym

względzie udokumentowanych informacji, pozwalających na precyzyjne określenie

miejsca tarła. W zlewni Pilicy prawdopodobnie odbywało się ono w górnym biegu rzeki

na obszarze Jury Krakowsko-Częstochowskiej.

W zlewni Warty pomimo dużego znaczenia dla tej ryby Drawy oraz Gwdy,

będących dopływami Noteci, dorzecze Warty powyżej ujścia tego jej największego,

prawobrzeżnego dopływu, nie posiadało większego znaczenia dla populacji tej ryby.

Z okresu sprzed II wojny światowej pochodzą informacji o łowieniu pojedynczych

łososi w okolicach Rychłocic i Sieradza. Wydaje się jednak, że w doniesieniach tych

chodzić mogło również o troć wędrowną.

• Troć wędrowna

W systemie Wisły z dopływów tej rzeki na obszarze obecnego województwa

łódzkiego, znaczenie posiadała tylko Pilica. Trocie wędrowały nią do górnego biegu na

obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej, również już poza obszar województwa.

W systemie Warty główne tarliska troci znajdowały się w prawobrzeżnych

dopływach Kończak i Wełna, znajdujących się poza obszarem województwa łódzkiego.

Mniej licznie trocie docierały także do wyżej położonego odcinka rzeki. Były to rejony

sięgające ujścia Widawki a nawet Liswarty. Brak jest jednak ściśle udokumentowanych,

jednoznacznych informacji w tym względzie. W ostatnich latach odnotowano przypadki

złowienia troci tuz pod zaporą zbiornika Jeziorsko.

• Certa, forma wędrowna

Jest gatunkiem, co, do którego dostępne są najliczniejsze informacje. Wynika to

niewątpliwie z powszechności występowania w przeszłości wędrownej formy tego

gatunku.

W dorzeczu Wisły certa wstępowała zarówno do Bzury jak i Pilicy, docierając

do środkowego i górnego biegu tych rzek. W zlewni Bzury dopływem, do którego

wstępowała była Rawka. W Pilicy docierała w okolice Koniecpola i Szczekocin.

Wstępowała również do dopływów tej rzeki, brak jest jednak szczegółowych informacji

w tym względzie. Najważniejszymi dopływami na obszarze województwa łódzkiego,

w odniesieniu do tej ryby były prawdopodobnie Drzewiczka, Luciąża oraz Wolbórka.

W Warcie certy wędrowały w górę biegu tej rzeki, docierając powyżej ujścia

Liswarty. Na obszarze województwa łódzkiego tarliska tej ryby znajdowały się

w odcinku rzeki rozciągającym się pomiędzy ujściem Widawki a ujściem Liswarty.



54

Certy wstępowały również do dopływów Warty. Spośród nich najważniejszymi były

Widawka z Grabią, Oleśnica oraz Liswarta. W Widawce tarliska certy znajdowały się

w dolnym, przyujściowym biegu rzeki, lecz znane miejsca tarła tej ryby znajdowały się

również w okolicach miejscowości Zagrodniki, Chociwie i Rembieszów.

• Węgorz

Obecność tego gatunku stale odnotowywana była w rzekach przepływających

przez obszar województwa łódzkiego. Dotyczy to zarówno dorzecza Wisły i zlewni

Bzury oraz Pilicy, jak również dorzecza Odry i zlewni warty. Chociaż gatunek ten

nigdy nie występował masowo, był ważnym elementem zespołu ichtiofauny. Nielicznie

występuje tutaj również do chwili obecnej.

5.2. Obecny stan ichtiofauny w najważniejszych zlewniach rzek województwa

łódzkiego

5.2.1. Zlewnia Warty

Na podstawie połowów doświadczalnych i gospodarczych, w wodach Warty

na odcinku od ujścia Liswarty do ujścia Neru, a więc obejmującym obszar

województwa łódzkiego, stwierdzono występowanie 27-28 gatunków ryb

i minogów.

Tabela nr 4

Gatunki minogów i ryb występujące w Warcie, od ujścia Liswarty do ujścia Neru (Penczak,1969; Przybylski i inni, 1993).

Gatunek Nazwa

łacińska

Penczak (1969) Przybylski (1993) (%)

1 2 3 4 Boleń Aspius aspius + 0.17 Brzana Barbus barbus + 1.84 Certa Vimba vimba + - Ciernik Gasterosteus aculeatus + 0.69 Jazgarz Gymnocephalus cernuus + 0.08 Jaź Leuciscus idus + 1.17 Jelec Leuciscus leuciscus + 3.32 Karp Cyprinus carpio + 0.02 Kiełb Gobio gobio + 7.05 Kleń Leuciscus cephalus + 3.66 Koza Cobitis taenia + - Krąp Blicca bjoerkna + 5.54 Leszcz Abramis brama + 1.23 Lin Tinca tinca + 0.06 Miętus Lota lota + 2.78



55

Gatunek Nazwa

łacińska

Penczak (1969) Przybylski (1993) (%)

1 2 3 4 Minóg strumieniowy

Lampetra planeri + 0.02

Okoń Perca fluviatilis + 3.53 Piekielnica Alburnoides bipunctatus + 0.10 Płoć Rutilus rutilus + 40.84 Różanka Rhodeus sericeus amarus - 0.04 Sandacz Stizostedion lucioperca + 0.31 Sum Silurus glanis + 0.15 Sumik karłowaty Ictalurus nebulosus + 0.02 Szczupak Esox lucius + 7.76 Śliz Noemacheilus barbatulus + 0.98 Świnka Chondrostoma nasus + + Ukleja Alburnus alburnus + 17.67 Węgorz Anguilla anguilla + 0.59 Wzdręga Scardinius

erythrophthalmus + 0.08

Razem gatunków

27 28

Jako uzupełnienie zamieszczonej w tabeli nr 4 listy gatunków należy wymienić

amura białego, cierniczka, karasia i karasia srebrzystego, piskorza, pstrąga tęczowego,

rozpióra, słonecznicę, tołpygę białą i pstrą, a nawet troć wędrowną1, których obecność

odnotowywano w wodach zbiornika zaporowego Jeziorsko.

Ryby wędrowne reprezentowane są obecnie w zespole nielicznie przez

węgorza, jednak historycznie do wód Warty w granicach województwa łódzkiego

docierały również jesiotr zachodni/ostronosy, minóg rzeczny, troć wędrowna i certa,

a prawdopodobnie również łosoś. Kres ich wędrówkom położyło wybudowanie

zapory zbiornika wodnego Jeziorsko.

Monotonne, zdegradowane środowisko dopływów Warty (Myja Mesznik,

Żeglina) znajduje odzwierciedlenie w zasiedlających je zespołach ichtiofauny. Wśród

nich dominują głównie gatunki nieużytkowe, takie jak ciernik, kiełb i śliz. Ryby

stanowiące obiekt połowów stanowią w nich nieznaczny udział i reprezentowane są

głównie przez małe osobniki. W Tabeli 5 jako przykład przedstawiono ocenioną na

podstawie doświadczalnych połowów ichtiofaunę Żegliny.

1 Należy sądzić, że chodzi tutaj o pstrąga potokowego, który występuje w dopływach Warty powyżej zbiornika Jeziorsko i może do niego spływać, gdzie przy obfitości pokarmu dorasta do dużych rozmiarów przybierając wygląd podobny do troci.



56

Tabela nr 5 Gatunki ryb występujące w Żeglinie

(Przybylski i inni, 1993). Gatunek Nazwa łacińska %

liczebności 1 2 3

Ciernik Gasterosteus aculeatus 58.0 Karp Cyprinus carpio 0.2 Kiełb Gobio gobio 24.6 Lin Tinca tinca 0.2 Miętus Lota lota 0.2 Piskorz Misgurnus fossilis 0.2 Płoć Rutilus rutilus 0.2 Szczupak Esox lucius 0.7 Śliz Noemacheilus barbatulus 15.6

Razem gatunków 9

W inwentaryzacyjnych połowach przeprowadzonych w dorzeczu Oleśnicy,

w 1969 roku i powtórzonych w roku 1993, rejestrowano od 10 do 8 gatunków ryb.

Tabela nr 6 Gatunki ryb występujące w dorzeczu Oleśnicy

(Penczak, 1969; Przybylski i inni, 1993).

Gatunek Nazwa

łacińska Penczak, 1969 Przybylski, 1993

1 2 3 4 ciernik Gasterosteus aculeatus - 25.9 jazgarz Gymnocephalus cernuus + - jelec Leuciscus leuciscus + 10.0 karaś Carassius carassius - 7.0 kiełb Gobio gobio + 22.8 kleń Leuciscus cephalus + - miętus Lota lota + - okoń Perca fluviatilis + - piskorz Misgurnus fossilis - 0.7 płoć Rutilus rutilus + 22.2 słonecznica Leucaspius delineatus + - szczupak Esox lucius + 4.6 śliz Noemacheilus barbatulus - 6.8 ukleja Alburnus alburnus + - Razem gatunków 10 8

Pod względem liczebności ponad 80 % zespołu tworzyły ciernik, kiełb, płoć

i jelec. Z gatunków użytkowych dość liczny był udział karasie (7,0 %) oraz

szczupaka (4,6 %). Od czasu tych oszacowań czystość wody w rzece uległa

wyraźnej poprawie, co również znalazło odzwierciedlenie w zespołach ichtiofauny.

Według wywiadów przeprowadzonych w terenie, w 2000 roku w zespole ryb



57

Oleśnicy oprócz tych zarejestrowanych we wcześniejszym okresie występują: kleń,

jaź oraz rzadko pstrąg potokowy.

Ponownie odnotowywane są również okoń, ukleja i miętus. Tak, więc

aktualnie w systemie Oleśnicy stale występuje około 14-15 gatunków.

Widawka do początków lat 70 charakteryzowała się bogatym zespołem

ichtiofauny. Niekorzystne zmiany powodujące zubożenie ichtiofauny i zmniejszenie

liczebności ryb zaczęły się na przełomie lat 1973/74. O ile jeszcze w 1969 roku,

Widawce zagrażały jedynie okresowe niskie stany wody to już od 1973 roku ścieki

przemysłowe i bytowe, a od 1974 roku elektrownia „Bełchatów” i kopalnia

odkrywkowa węgla brunatnego „Bełchatów”. W tabeli 7 zestawiono gatunki ryb

i minogów występujących w systemie Widawki, do którego włączono również Grabię.

Tabela nr 7

Gatunki minogów i ryb występujące w dorzeczu Widawki (Jaskowski, 1962; Penczak 1969; Przybylski i inni, 1993;

* dane historyczne, nie potwierdzone).

Gatunek Nazwa łacińska

Widawka Krasowa Nieciecz Pilsia Chrząstawka Grabia

1 2 3 4 5 6 7 8 boleń Aspius aspius + - - - - - brzana Barbus barbus + - - - - + certa Vima vimba + - - - - - ciernik Gasterosteus aculeatus + + + + + + jazgarz Gymnocephalus cernuus + - + - - + Jaź Leuciscus idus + - - - - + Jelec Leuciscus leuciscus + + + + - + Karaś Carassius carassius - + + * - + Karaś srebrzysty

Carassius auratus gibelio + - - - - *

Karp Cyprinus carpio + + - - - - Kiełb Gobio gobio + + + + - + Kleń Leuciscus cephalus + - + + + + koza Cobitis taenia + + + - - + koza złotawa Sabanejewia aurata - - - - - + Krąp Blicca bjoerkna + - + - - + Leszcz Abramis brama + - - - - + Lin Tinca tinca + + + * + + Miętus Lota lota + - + + - + Minóg strumieniowy

Lampetra planeri + - - + + +

Okoń Perca fluviatilis + - + + - + Piekielnica Alburnoides bipunctatus + - - - - - Piskorz Misgurnus fossilis + + - - - + Płoć Rutilus rutilus + + + + - + Różanka Rhodeus sericeus

amarus + - - - - +

Sandacz Stizostedion lucioperca + - - - - - Słonecznica Leucaspius delineatus + - - - - - Sumik Ictalurus nebulosus + - + + - +



58


Widawka Krasowa Nieciecz Pilsia Chrząstawka Grabia

1 2 3 4 5 6 7 8 karłowaty Szczupak Esox lucius + + + + + + Śliz Noemacheilus

barbatulus + + + + - +

Świnka Chondrostoma nasus + - - * - + Ukleja Alburnus alburnus + - + * - + Węgorz Anguilla anguilla + - - + - + Wzdręga Scardinius

erythrophthalmus + - + - - +

Razem gatunków

31 11 17 12 5 26

Historycznie najrybniejszą rzeką była Widawka, w której rejestrowano

występowanie 31 gatunków ryb i minogów. Z 26 gatunkami niewiele ustępowała jej

Grabia. Liczny był też rybostan Niecieczy (17 gatunków), natomiast w pozostałych

dopływach było ich zdecydowanie mniej. Antropogeniczne oddziaływania

wyrażające się okresowym pogorszeniem czystości wody oraz warunkami jej

przepływu, które wystąpiły po uruchomieniu kopalni i elektrowni Bełchatów,

zaowocowały zmianami w zespołach ryb. Nastąpiło ograniczenie zasięgu

występowania i zmniejszenie liczebności klenia, świnki, jelca, uklei, płoci i miętusa,

zaś piekielnica zniknęła z zespołu. Zwraca uwagę wprawdzie szczątkowa, ale ciągle

jeszcze obecność w zespole wędrownych gatunków certy i węgorza.

W wyniku doświadczalnych połowów prowadzonych, w różnych latach

w systemie rzeki Ner stwierdzono, że pomimo degradacji biologicznej Neru w jego

wodach oraz w większości dopływów zachowały się zespoły ichtiofauny. W samym

Nerze obecność ryb stwierdzono 10 gatunków głównie w 20 kilometrowym odcinku

źródłowym, sięgającym do granic miejskiej zabudowy Łodzi. Bardzo powoli ale

postępuje proces oczyszczania rzeki w wyniku tego następuje zasiedlanie ujściowego

odcinka rybami z rzeki Warty

Tabela nr 8

Gatunki ryb występujące w źródłowym odcinku Neru (Penczak 1975; Przybylski i inni, 1993).

Gatunek Nazwa łacińska Penczak, 1975

Przybylski, 1993

1 2 3 4 ciernik Gasterosteus aculeatus + 53.7 karaś Carassius carassius + 0.8 karaś srebrzysty Carassius auratus gibelio + - karp Cyprinus carpio + - kiełb Gobio gobio + 42.3 koza Cobitis taenia + 1.6 lin Tinca tinca + - okoń Perca fluviatilis + -



59

Gatunek Nazwa łacińska Penczak, 1975

Przybylski, 1993

1 2 3 4 piskorz Misgurnus fossilis + - płoć Rutilus rutilus + - słonecznica Leucaspius delineatus + - szczupak Esox lucius + - śliz Noemacheilus barbatulus + 1.0

Razem gatunków 13 5 W stosunku do okresu lat 70-tych, liczba gatunków rejestrowanych w latach

90-tych katastrofalnie spadła z 13 do 5. Obserwowana obecnie dominująca pozycja

w zespole ciernika i kiełbia, które stanowiły razem 96% liczebności wszystkich

złowionych ryb, jednoznacznie wskazuje na destrukcję środowiska górnego Neru, jaka

dokonała się w minionym okresie. Zniknęły odnotowywane dawniej gatunki użytkowe,

takie jak: szczupak, płoć, okoń, lin, karaś, karaś srebrzysty oraz karp.

Znacznie bogatszy rybostan zachował się natomiast w dopływach Neru. Według

doświadczalnych połowów z lat 90-tych w poszczególnych ciekach odnotowywano

obecność od 6 do 10 gatunków ryb i minogów. W tabelach 9 i 10 przedstawiono ich

skład gatunkowy oraz strukturę liczebności.

Tabela nr 9 Gatunki minogów i ryb występujące w dopływach Neru: Dobrzynce,

Bełdówce i Pisie (Penczak 1969, 1975; Przybylski i inni, 1993; Kostrzewa, 1999).

Dobrzynka Bełdówka Pisa

Gatunek Nazwa

łacińska

Penc

zak 1975

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

Penc

zak 1969

Pe

nczak

1975

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

Penc

zak 1975

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ciernik Gasterosteus

aculeatus + 40.0 + - - 25.2 + 2.0 25.6 +

Cierniczek Pungitius pungitius

- 4.9 + - - - - - - +

Jazgarz Gymnocephalus cernuus

- - - - - - - - - -

Jelec Leuciscus leuciscus

- - - - 0.2 - - 19.9 - -

Karaś Carassius carassius

+ 3.4 - - - 0.6 - - 2.0 -

Karaś srebrzysty

Carassius auratus gibelio

- - + - 1.4 - + 0.2 - -

Karp Cyprinus carpio - - - - 2.8 - - 0.2 - - Kiełb Gobio gobio + 35.9 + 25.4 47.2 26.6 + 12.5 25.2 + Koza Cobitis taenia + 0.7 - - - - - - - - Lin Tinca tinca - - - 1.6 1.2 - - - - - Minóg strumieniowy

Lampetra planeri

- - - - - - - - 0.1 -

Minóg ukraiński

Eudontomyzon mariae

- 0.7 + - - - + - 9.5 +



60

Dobrzynka Bełdówka Pisa

Gatunek Nazwa

łacińska

Penc

zak 1975

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

Penc

zak 1969

Pe

nczak

1975

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

Penc

zak 1975

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Okoń Perca fluviatilis + 0.7 + - 2.3 0.3 + - 0.3 + Piskorz Misgurnus

fossilis - - + 7.9 9.2 - + - - -

Płoć Rutilus rutilus - 1.4 + 2.4 - 1.7 + 50.1 2.5 - Słonecznica Leucaspius

delineatus - - - - 23.5 - + 14.5 - -

Szczupak Esox lucius - 0.7 + 2.4 1.4 - + 0.2 - + Śliz Noemacheilus

barbatulus + 12.4 + 60.3 10.8 47.4 + - 19.7 +

Wzdręga Scardinius erythrophthalmus

- - - - - - - 0.4 - -

Razem gatunków 6 10 10 6 10 6 10 9 8 7

Tabela nr 10

Gatunki minogów i ryb występujące w dopływach Neru: Pisi (II), Nidzie i Gnidzie

(Penczak 1969, 1975; Przybylski i inni, 1993; Kostrzewa, 1999). Pis ia ( II ) Nida Gnida


Penc

zak 1969

Penc

zak 1975

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

Penc

zak 1969

Penc

zak 1975

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

Przyby

lski 1993

Kostrzewa 1

999

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ciernik Gasterosteus

aculeatus - 21.0 20.6 + 21.4 14.0 4.3 + 37.9 +

cierniczek Pungitius pungitius - - - + - - 2.3 - 18.1 + jazgarz Gymnocephalus

cernuus - - - - - - 0.3 - 3.0 -

jelec Leuciscus leuciscus - 3.5 - - - 2.0 - - - - karaś Carassius carassius - - - - - 6.0 1.0 - - - karaś srebrzysty


- - - - - 2.0 - - 1.5 -

karp Cyprinus carpio - - - - - 4.0 0.3 - - - kiełb Gobio gobio 21.7 63.2 53.8 + 11.1 20.0 39.2 + 24.2 + lin Tinca tinca - - - - - 2.0 - - - - miętus Lota lota - - - - 16.7 18.0 - - - - minóg strumieniowy

Lampetra planeri - - 0.4 - - - - - - -

okoń Perca fluviatilis 3.3 2.3 + 2.4 - - + - - piskorz Misgurnus fossilis 6.7 1.8 - - 11.9 10.0 - + - - płoć Rutilus rutilus 16.7 14.3 - 11.9 8.0 0.3 + 1.5 + słonecznica Leucaspius

delineatus - - - - - 8.0 2.6 - - -

szczupak Esox lucius 6.7 - + 4.8 4.0 - + - - śliz Noemacheilus

barbatulus 45.0 10 8.7 + 4.8 2.0 34.6 + 4.5 +

wzdręga Scardinius erythrophthalmus

- - - - - - 0.5 - - -

Razem gatunków 6 5 6 6 8 13 10 7 7 5



61

Przedstawione w tabelach 8, 9, 10 informacje o gatunkach ryb i minogów

występujących w systemie rzeki Ner wskazują, że pomimo negatywnego wpływu

zanieczyszczeń, które wyeliminowały ichtiofaunę z głównego koryta rzeki,

w uchodzących do niego dopływach nadal zachowały się mniej lub bardziej obfitujące

w gatunki zespoły ryb. W miarę poprawy czystości wody zasiedlały będą one koryto

główne, przyczyniając się do odbudowy ichtiofauny Neru. Ważną rolę pełniło będzie

w tym procesie naturalne wstępowanie ryb do Neru z Warty. Równolegle niezbędne

będzie wówczas również podjęcie działań restytucji (reintrodukcji) reofilnych gatunków

ryb w systemie tej rzeki.

5.2.2. Zlewnia Bzury

Pomimo, że od wielu lat dorzecze Bzury poddane było szczególnie silnym

wpływom antropogenicznym (zanieczyszczenia!!!), które doprowadziły do zaniku

ichtiofauny na znacznej części powierzchni systemu tej rzeki, w jego różnych

fragmentach zachowała się zaskakująco duża liczba gatunków. Połowy doświadczalne

prowadzone w latach 60-tych wykazały bowiem obecność 33 gatunków ryb oraz

1 gatunku minoga. Już wówczas wiele gatunków tworzyło szczątkowe populacje a o ich

nielicznej obecności dowiedzieć się można było z wywiadów przeprowadzanych

z wędkarzami. Historyczną strukturę ichtiofauny Bzury i jej dopływów przedstawiono

w prezentowanej poniżej tabeli, zaznaczając w niej gatunki, które już wówczas były na

granicy wyginięcia. W jej ostatniej kolumnie wyszczególniono określone dla

poszczególnych gatunków kategorie zagrożeń, odpowiadające aktualnemu stanowi ich

populacji w odniesieniu do terytorium Polski. Świadomość obecnego statusu populacji

poszczególnych gatunków posiada bowiem istotne znaczenie w podejmowaniu działań

restytucyjnych a także ocenie uzyskanych rezultatów.

Tabela nr 11

Gatunki występujące w Bzurze i dopływach

(na podstawie publikacji Penczaka (1968) i Penczaka i in. (2000); zaznaczono gatunki które ustąpiły z Bzury; objaśnienie do kategorii zagrożeń gatunków: VU − narażone, LC − mniej zagrożone, NT − bliskie zagrożenia, CE −

krytycznie zagrożone, EN − zagrożone, CD − zależne od ochrony, NOT EV − nieokreślony status.

Gatunek Kategoria zagrożenia

1 2 3

Miętus Lota lota (L.) VU Brzana Barbus barbus (L.) VU

Świnka Chondrostoma nasus (L.) VU

Kleń Leuciscus cephalus (L.) LC



62

Gatunek Kategoria zagrożenia

1 2 3

Strzebla potokowa Phoxinus phoxinus (L.) NT

Piekielnica Alburnoides bipunctatus (Bloch) CE

Minóg strumieniowy Lampetra planeri (Bloch) VU

Głowacz białopłetwy Cottus gobio (L.) VU

Jelec Leuciscus leuciscus (L.) LC

Jaź Leuciscus idus (L.) LC

Okoń Perca fluviatilis (L.) LC

Jazgarz Gymnocephalus cernuus (L.) LC

Krąp Blicca bjoercna (L.) LC

Ukleja Alburnus alburnus (L.) LC

Sumik karłowaty Ictalurus nebulosus (Le Sueur) NOT EV

Szczupak Esox lucius (L.) LC

Sandacz Stizostedion lucioperca (L.) LC

Leszcz Abramis brama (L.) LC

Płoć Rutilus rutilus (L.) LC

Wzdręga Scardinius erythrophthalmus (L.) LC

Lin Tinca tinca (L.) LC

Karaś Carassius carassius (L.) LC

Karaś srebrzysty Carassius auratus gibelio (Bloch) NOT EV

Karp Cyprinus carpio (L.) NOT EV

Piskorz Misgurnus fossilis (L.) EN

Koza Cobitis taenia (L.) VU

Czebaczek amurski Pseudorasbora parva (Schl.) NOT EV

Słonecznica Leucaspius delineatus (Heckel) LC

Cierniczek Pungitius pungitius (L.) LC

Ciernik Gasterosteus aculeatus (L.) LC

Kiełb Gobio gobio (L.) LC

Śliz Noemacheilus barbatulus (L.) LC

Różanka Rhodeus sericeus amarus (Bloch) EN

Węgorz Anguilla anguilla (L.) CD

Wieloletnie permanentne zanieczyszczanie wody doprowadziło do zniknięcia

z systemu rzecznego Bzury wielu gatunków ryb. Pełniące rolę bariery biologicznej

zanieczyszczone, pozbawione ichtiofauny odcinki Bzury i jej dopływów spowodowały

wytworzenie się specyficznego układu rozsiedlenia ryb. Występowały one w formie

izolowanych populacji, zasiedlających nie zanieczyszczone dopływy oraz górne, czyste

odcinki zdegradowanych biologicznie cieków. Obecnie w sytuacji poprawy czystości

wód w całym systemie Bzury i zniknięciu barier izolujących poszczególne populacje,

stanowiły będą one początek odbudowywanych zespołów ichtiofauny uprzednio

zdegradowanych biologicznie odcinków rzek.



63

Dla wód rzeki Bzury szczególnego znaczenia nabiera istniejąca ich biologiczna

łączność z rzeką Rawką oraz innymi dopływami, lecz przede wszystkim z wodami rzeki

Wisły. To właśnie z nich odbywa się główny ciąg ryb zasiedlających ponownie wody

Bzury, dlatego też aktualna struktura gatunkowa wiślanej ichtiofauny decydować będzie

o strukturze zespołu ryb Bzury. Czynnikiem wspierającym oraz w ograniczonym

zakresie modyfikującym ten naturalny proces są zarybienia wód rzeki Bzury

prowadzone przez ich rybackiego użytkownika.

5.2.3. Zlewnia Pilicy

Rzeka Pilica wraz ze swymi dopływami była terenem interesującym badaczy.

Stąd dostępne są dane o strukturze gatunkowej zespołów ichtiofauny zasiedlającej ten

rzeczny ekosystem. Na ich podstawie stwierdzić można, że historycznie Pilica była

rybną rzeką. W latach 60-tych rejestrowano w niej występowanie 33 gatunków ryb

i minogów. Postępujący wzrost zanieczyszczeń, melioracje i przegrodzenie rzeki w km

136,3, w rejonie Sulejowa, wprowadzające istotne zakłócenia dotychczasowych

stosunków wodnych w połączeniu z suchymi latami i kłusownictwem sprawiły, że

obecnie lista rejestrowanych gatunków zmniejszyła się do 23 taksonów.

Tabela nr 12

Opisowa charakterystyka występowania minogów i ryb w Pilicy i jej dorzeczu w latach 1963-1995

(Penczak 1969b, 1978; Penczak et al. 1995, 1996).


okres badań 1963-1967

Penczak 1978 okres badań 1984 - 1985

okres badań 1994 - 1995

1 2 3 4 5 6 boleń Aspius aspius w Pilicy od Sulejowa w Pilicy od Zwleczy,

pojedyńcze osobniki +

brzana Barbus barbus w Pilicy od Sulejowa, obserwowany spadek zasięgu i liczebności

z wyjątkami na całym biegu Pilicy, w Czarnej Koneckiej i

Drzewiczce

+ pojedynczw sztuki obserwowano na

25% długości rzeki brzanka Barbus

meridionalis petenyi

nie stwierdzono Pilica k/Nowego Miasta +

certa Vima vimba do 1964 r w Pilicy k/Inowłodza

nie stwierdzono nie stwierdzono

nie stwierdzono

cierniczek Pungitius pungitius w Wolbórce, ze stawów? nie stwierdzono w dorzeczu Wolbórki

w dorzeczu Wolbórki

ciernik Gasterosteus aculeatus

prawie we wszystkich badanych ciekach, najrzadziej w Pilicy

w dorzeczu w stawach i starorzeczach

wzrost liczebności w dopływach

wzrost liczebności w dopływach

głowacz białopłetwy

Cottus gobio w Pilicy k/Sulejowa dwa stanowiska w Pilicy, w Krztyni, Żebrówce i Białce

- zmniejszenie zasięgu i

liczebności jazgarz Gymnocephalus

cernuus gatunek rzadki i nieliczny,

jedno stanowisko k/Zarzęcina

w Pilicy pojedyńcze osobniki pomiędzy Drzewiczką a Wisłą

- stwierdzany w Pilicy i dopływach

jaź Leuciscus idus w Pilicy od 95 km biegu, w Drzewiczce

w Pilicy od Krztyni po Wisłę, w Wolbórce i Drzewiczce

+ spadek liczebności



64





1 2 3 4 5 6 jelec Leuciscus leuciscus w Pilicy dominacja ponad

20%; w Moszczance, Luciąży, Wolbórce,

Drzewiczce

dominant ichtiofauny Pilicy, w Wolbórce, Luciąży, Drzewiczce i innych

+ zmniejszony zasięg występowania,

staje się gatunkiem rzadkim

karaś Carassius carassius pojedyńcze osobniki w Pilicy

pojedyńcze osobniki w Pilicy, liczniejszy w starorzeczach

+ -

karaś srebrzysty


pojedyńcze osobniki w Pilicy

+ - +

karp Cyprinus carpio pojedyńcze osobniki w Pilicy

zarybienia w środkowym i dolnym biegu Pilicy

+ -

kiełb Gobio gobio wszystkie badane, niezanieczyszczone cieki

w Pilicy od Uniejówki po Wisłę i dopływach częsty i

liczny

+ niewielkie zmniejszenie

zasięgu, znaczny spadek liczebności

w Pilicy, w dopływach bez

zmian kleń Leuciscus cephalus w Pilicy od 143 km biegu,

dominacja 4%; w Luciąży, Wolbórce i Drzewiczce

w Pilicy od Krztyni po ujście z przerwami; w środkowej i

dolnej Pilicy dominant wagowy, dopływy

+ gatunek masowy

koza Cobitis taenia w Pilicy pojedyńcze osobniki od Bobrownik do

Gostomi, brak w dopływach

w Pilicy od Zwleczy po Drzewiczkę, w Zwleczy

+ +

koza złotawa

Sabanejewia aurata nie stwierdzono stwierdzona w Pilicy w 1969r, k/Białobrzegów

+ +

krąp

Blicca bjoerkna w Pilicy od Tarasu, w Luciąży, Wolbórce i

Drzewiczce

w Pilicy od Koniecpola, w Luciąży, Wolbórce, Czarnej

Koneckiej, Drzewiczce

+ tylko poniżej zbiornika

leszcz

Abramis brama w Pilicy od Bobrownik, w Luciąży, Wolbórce

w Pilicy od Zwleczy, w Wolbórce

+ spadek liczebności, mniejsze rozmiary

lin Tinca tinca pojedyncze osobniki prawie we wszystkich

ciekach

w Pilicy od Koniecpola po Wisłę, w rzekach rzadki i

nieliczny

brak w Pilicy w rzekach rzadki i nieliczny

miętus Lota lota w Pilicy i dorzeczu w Pilicy od Krztyni po ujście, liczne dopływy

+ graniczenie zasięgu i spadek

liczebności minóg morski

Petromyzon marinus

pojedynczy osobnik w Pilicy k/Nowego Miasta w 1963r

nie stwierdzono nie stwierdzono

nie stwierdzono

minóg strumieniowy

Lampetra planeri w niewielkich ilościach w Pilicy, Luciąży, Wolbórce, Miazdze i Moszczance

w Pilicy od Okołowic do Wolbórki, od Słomianki po

Wisłę, Wolbórka z dopływami, Czarna Konecka

- -

minóg ukraiński

Eudontomyzon mariae

nie stwierdzono nie stwierdzono małe populacje w dopływach

w dorzeczu Wolbórki

okoń Perca fluviatilis w niewielkich ilościach we wszystkich ciekach i

starorzeczach

brak go jedynie w źródłowych odcinkach strumieni

+ tworzy bogatsze populacje,

sporadycznie osobniki powyżej 15 cm długości

piekielnica Alburnoides bipunctatus

gatunek rzadki i nieliczny Pilica, Krzyżnia, Czarna Włoszczowska, Czarna

Konecka

+ -

piskorz Misgurnus fossilis sporadycznie w Pilicy, Luciąży, Miazdze

w rzekach dorzecza Pilicy nieliczny, bogatsze populacje

w starorzeczach

+ -

płoć Rutilus rutilus we wszystkich rzekach i starorzeczach, dominacja przekracza 20%, często 50%

dominant w Pilicy i dopływach

najliczniejszy i najbardziej rozpowszech

niony gatunek w

Pilicy i dopływach

najliczniejszy i najbardziej

rozpowszechniony gatunek w Pilicy i

dopływach

pstrąg potokowy

Salmo trutta m fario

nie stwierdzono pojedyńcze okazy w Krztyni liczny w połowach wędkarskich w

górnym biegu rzeki różanka Rhodeus sericeus w Pilicy od Sulejowa, w rzekach dorzecza Pilicy + zanik w dopływach



65





1 2 3 4 5 6 amarus dominacja w starorzeczach

13%; w Wolbórce i Czarnej

rzadka i nieliczna, Pilicy, utrzymuje się w Luciąży i

Drzewiczce sandacz Stizostedion

lucioperca w Pilicy sporadycznie na całym badanym odcinku,

w Wolbórce

w Pilicy od Zwleczy po ujście, w Wolbórce

+ spadek liczebności, mniejsze rozmiary

słonecznica Leucaspius delineatus

w Wolbórce w Pilicy gatunek bardzo rzadki i nieliczny, w Wolbórce

i Miazdze

- -

sum Silurus glanis nie stwierdzono w Pilicy w srodkowym biegu, od Drzewiczki po ujście

występuje okazjonalnie


sumik karłowaty

Ictalurus nebulosus niewielkie ilości w Pilicy i Luciąży

charakterystyczny dla starorzeczy Pilicy, w Luciąży,

Czarnej Koneckiej, Drzewiczce


nie stwierdzono

strzebla potokowa

Phoxinus phoxinus nie stwierdzono brak w głównym cieku, w Krztyni i Żebrówce

szczupak Esox lucius we wszystkich rzekach i starorzeczach, dominacja

nie przekracza 10%

w Pilicy od źródeł po ujście, wszystkie dopływy

zasięg stabilny ale liczebność

maleje

zasięg stabilny ale liczebność maleje

śliz Noemacheilus barbatulus

we wszystkich badanych ciekach

w Pilicy aż po ujście, w drobnych ciekach gatunek

dominujący

+ niewielkie zmniejszenie

zasięgu, znaczny spadek liczebności

w Pilicy, w dopływach bez

zmian świnka Chondrostoma

nasus w Pilicy na całym badanym odcinku,

dominacja nie przekracza 2%

w Pilicy od Krztyni do ujścia występuje wyspowo, spadek

zasięgu i liczebności

+ tylko na 2 stanowiskach poniżej Zb.

Sulejowskiego, brak w dopływach

ukleja Alburnus alburnus w Pilicy na całym badanym odcinku, dominacja 33%, w Luciązy, Miazdze,

Wolbórce, Drzewiczce

dominant liczbowy w środkowej i dolnej Pilicy,

liczne dopływy

+ wyraźne zmniejszenie się

wielkości populacji

węgorz Anguilla anguilla w Pilicy niewielkie ilości od 98 km, w starorzeczach

w Pilicy od Zwleczy po ujście, w Czarnej Koneckiej i

Drzewiczce

+ bez podtrzymania zarybianiem

stopniowy zanik w dorzeczu Pilicy

wzdręga Scardinius erythrophthalmus

w Pilicy sporadycznie, w starorzeczach dominacja

18%, w Wolbórce i Drzewiczce

sporadycznie w rzekach, wPilicy, Wolbórce i

Drzewiczce, częstsza w starorzeczach

+ -

Razem gatunków 35 35 29 23

Obserwowane niekorzystne zmiany liczebności zespołów ryb zasiedlających

Pilicę, nie znajdują natomiast tak wyraźnego drastycznego potwierdzenia w trendach

zmian obserwowanych, w odniesieniu do ichtiofauny bytującej w dopływach tej rzeki.



66

Tabela nr 13

Gatunki minogów i ryb występujące w dorzeczu Pilicy (bez cieku głównego) (Penczak 1968b, 1988; Penczak et al. 1995).


okres badań

1963-1966*

okres badań

1968-1973

okres badań

1984-1985

okres badań

1992-1994

1 2 3 4 5 6 boleń Aspius aspius + + - - brzana Barbus barbus - + + + cierniczek Pungitius pungitius - - + + ciernik Gasterosteus aculeatus + + + + głowacz białopłetwy

Cottus gobio - + + + jazgarz Gymnocephalus

cernuus - + + +

jaź Leuciscus idus - - + + jelec Leuciscus leuciscus - + + + karaś Carassius carassius - + + + karaś srebrzysty Carassius auratus

gibelio - + + +

karp Cyprinus carpio - + + + kiełb Gobio gobio + + + + kleń Leuciscus cephalus + + + + koza Cobitis taenia - + + + koza złotawa Sabanejewia aurata - - - + krąp Blicca bjoerkna + + + + leszcz Abramis brama + + + + lin Tinca tinca + + + + miętus Lota lota + + + + minóg strumieniowy

Lampetra planeri + + + + minóg ukraiński Eudontomyzon mariae - - - + okoń Perca fluviatilis + + + + piekielnica Alburnoides

bipunctatus + + + +

piskorz Misgurnus fossilis + + + + płoć Rutilus rutilus + + + + pstrąg potokowy1 Salmo trutta m fario - + + + różanka Rhodeus sericeus

amarus + + + +

sandacz Stizostedion lucioperca + + - + słonecznica Leucaspius delineatus + + + + strzebla potokowa Phoxinus phoxinus - + + + sumik karłowaty Ictalurus nebulosus + + + - szczupak Esox lucius + + + + śliz Noemacheilus

barbatulus + + + +

świnka Chondrostoma nasus - + + - ukleja Alburnus alburnus + + + + węgorz Anguilla anguilla - + + + wzdręga Scardinius

erythrophthalmus + + - -

Razem gatunków 21 32 32 33 * bez Drzewiczki, badania o ograniczonym zasięgu w porównaniu z badaniami w kolejnych latach, 1 gatunek z zarybień.



67

W okresie ostatnich 30-tu lat liczba spotykanych w nich gatunków praktycznie

nie uległa zmianie. Obserwowana łączna liczba 33 gatunków ryb i minogów,

zarejestrowana została na całym objętym badaniami fragmencie dorzecza.

W poszczególnych dopływach Pilicy liczebność gatunków znacznie się jednak różni, co

stanowi naturalną konsekwencję pojemności ekologicznej środowiska wodnego

ekosystemu, a także różnej presji antropogenicznej wywieranej na poszczególne cieki.

Jeśli porówna się strukturę gatunkową zespołu ichtiofauny zasiedlającej

Pilicę (tabela 12), ze strukturą gatunkową ichtiofauny z dopływów tej rzeki (tabela

13), widać że w zespole dopływów reprezentowane są częściej gatunki drobne,

w większości objęte całkowitą ochroną. Zwraca również uwagę obecność w

dopływach pstrąga potokowego oraz grupy gatunków karpiowatych ryb reofilnych,

które generalnie zagrożone są w różnym stopniu, w skali całego kraju. Tym samym

rysuje się bardzo wyraźnie ogromne znaczenie dopływów, nawet tych drobnych, dla

obfitości i różnorodności gatunkowej ichtiofauny cieku głównego, to jest Pilicy.

W dorzeczu Pilicy ryby wędrowne reprezentowane są obecnie w zespole przez

rzadko spotykanego węgorza. Niegdyś występowała tutaj również certa, która obecnie

tylko sporadycznie pojawia się poniżej Zbiornika Sulejowskiego w dolnym odcinku

rzeki, dokąd wstępuje z Wisły.

6. Charakterystyka aktualnych warunków migracji ryb w rzekach

województwa łódzkiego wraz z określeniem potrzeb udrożnienia rzek

6.1. Warunki migracji ryb w rzekach województwa łódzkiego

Przegrodzenie rzeki zaporą (jaz, zapora, zastawka, stopień) powstrzymuje

w znacznej mierze migrację ryb wędrownych Natomiast przegrody większe jak zapora

zbiornika Jeziorsko na Warcie, zapora zbiornika Włocławek na Wiśle uniemożliwiają

całkowicie wędrówkę wszystkich ryb.

Najlepszą ilustracją negatywnego wpływu przegrody na populację ryb

wędrownych jest przegroda na Wiśle we Włocławku.

Średnio roczne połowy certy w Wiśle w latach 1953 - 1968 poniżej Włocławka

wynosiły 94,7 tony a powyżej Włocławka 16,4 tony. Po przegrodzeniu spadły one

odpowiednio do 20,1 tony i 0,l0 tony (Wiśniewolski 1992). Efektem przegrodzenia

Wisły zaporą we Włocławku w 1968 r. jest praktycznie zniknięcie wędrownej populacji

certy wiślanej. W roku 1953 połowy certy w Polsce osiągnęły wielkość 334 ton.



68

W tym czasie połowy certy w Wiśle sięgały 189 ton a w Zatoce Gdańskiej 104 ton.

W latach 1952 - 1956 średnio roczne połowy certy wynosiły 240 ton. W latach

1967- 1971 spadły do średnio rocznej wielkości 168 ton, a w latach 1972 - 1976 do

86 ton. W latach 1982 - 1986 wynosiły one jedynie 12 ton. W latach 1998 - 2000

połowy certy w Wiśle poniżej piętrzenia wynosiły od 589 do 2688 kg, a powyżej

piętrzenia od 284 do 2486 kg. Idąc dalej straty można określić finansowo. Skoro

połowy certy w latach 1962 - 1966 sięgały 180 - 200 ton to przy założeniu średniej ceny

1 kg certy 5 zł, straty można szacować na sumę zbliżoną do 1 mln zł.

Równie negatywny wpływ przegrody we Włocławku znalazł odzwierciedlenie

w spadku połowów troci. Przed przegrodzeniem Wisły, w jej dolnym odcinku

do Włocławka, połowy średnio rocznie wynosiły 33,3 t, a powyżej 12,9 t. Po

zbudowaniu przegrody poniżej Włocławka spadły one do 12,9 t, a powyżej odnotowano

jedynie 6 kg (Wiśniewolski 1992).

Inną ilustracją przerwania wędrówki tarłowej troci do dopływów górnej Wisły

były obserwacje poławiania troci w dopływach górnej Wisły. Ostatnie tarlaki troci

w Dunajcu obserwowano w 1968 (Bieniarz, Łysak 1975). Były to osobniki, które

zdążyły przepłynąć odcinek Wisły we Włocławku przed jej przegrodzeniem w 1968 r.

Również w dopływach Wisły obserwowano zmniejszanie się liczb troci i łososi

wstępujących na tarło. Ostatnie tarlaki łososia złowiono koło ujścia Wierzycy w 1957 r.

a koło ujścia Brdy w 1958 r. Troć w dopływach dolnej Wisły była obserwowana

w niewielkich liczbach.

Ilustracją strat poniesionych przez populacje troci mogą być liczby spływających

smoltów. Szacowano, że w latach pięćdziesiątych i na początku sześćdziesiątych

z Wisły spływało od 0,5 do 1 mln smoltów (Backiel, Bartel l967), a z terenu całej Polski

1,5 mln smoltów (Bartel 1993). Natomiast obecnie liczbę spływających smoltów z rzek

Polskich szacuje się na 80 do 100 tys. (Bartel l993, 2002).

Podobnie negatywny wpływ na możliwość migracji ryb dwuśrodowiskowych

ma również zapora zbiornika Jeziorsko na Warcie.

Opisane wyżej dwie przegrody na rzece Warcie i Wiśle skutecznie ograniczyły

dostęp ryb wędrownych do większości rzek na terenie województwa łódzkiego. Bzura

i Pilica mają ujście do Wisły powyżej zapory we Włocławku. Natomiast większość

dopływów Warty z terenu województwa uchodzi do niej powyżej zbiornika Jeziorsko.

Dwa duże dopływy Warty -rzeka Prosna i Ner uchodzą do Warty poniżej zapory

zbiornika Jeziorsko. W przypadku rzeki Prosny wędrówkę ryb ograniczają liczne



69

budowle piętrzące na odcinku przebiegającym przez teren województwa

wielkopolskiego. Na odcinku długości 120 km od ujścia do granicy województwa

łódzkiego, na Prośnie znajduje się 6 jazów i 10 progów. Budowa przepławek przy tych

budowlach na rzece Prośnie została ujęta w programie udrożnienia rzek województwa

wielkoplskiego i dopiero po udrożnieniu rzeki przy tych budowlach możliwa będzie

migracja ryb w Prośnie na terenie województwa łódzkiego.

W przypadku rzeki Ner pierwsza przegroda - jaz znajduje się w województwie

łódzkim ( jaz w m. Zimne). Tak, więc w granicach województwa wielkopolskiego do

tego jazu Ner jest dostępny dla ryb wędrownych. Jednakże poważnym ograniczeniem

dla wędrówki ryb jest tutaj bardzo zła jakość wody.

.Potrzeba przemieszczania nie jest właściwa tylko rybom wędrownym.

Wędrówki odbywają inne gatunki ryb oraz fauna denna. Powody wędrówek innych ryb

są zróżnicowane. Jest to nie tylko płynięcie na tarlisko, lecz wędrówki związane są z:

- Poszukiwaniem pokarmu

- Koniecznością opuszczenia miejsca bytowania, gdy pogarszają się warunki

życia związane z zanieczyszczeniem rzek, brakiem tlenu

- Zmniejszeniem przestrzeni życiowej w okresie niżówek wody w rzekach

lub zimą po powstaniu okrywy lodowej

Zdecydowana większość przegród rzecznych na rzekach województwa

łódzkiego nie posiada przepławek lub innych urządzeń umożliwiających przedostanie

się rybom i innym organizmom wodnym do górnego odcinka rzeki.

Na rzekach województwa łódzkiego znajduje się ponad 1200 budowli

hydrotechnicznych (jazów, zastawek, przepustów z zastawkami, stopni i progów).

Jednakże tylko przy pięciu budowlach znajdują się przepławki na ool mało sprawne . Są

to przepławki:

- Przy stopniu wodnym (progu) Tyczyn na rzece Warcie w km 539+750

- Przy jazie na rzeec Warcie w km 664+740 w m. Zakrzówek Szlachecki

- Przy jazie na rzece Rawce w km 17+000 (zbiornik retencyjny Joachimów -

Ziemiary)

- Przy jazie na rzece Czarnej Malenieckiej w km 24+100

- Przy jazie Rożenek w km 12+550 rzeki Czarnej Malenieckiej

Znaczna ilość budowli piętrzących usytuowana jest na ciekach bardzo małych

prowadzących wodę okresowo, włączonych często w systemy melioracyjne. Są to

przeważnie zastawki i przepusty z zastawkami, na małych ciekach, najczęściej

na zmeliorowanych użytkach zielonych. Budowle takie występują również w górnych

partiach rzek już poza zasięgiem migracji ryb. Budowle na tych ciekach nie ujęto w



70

programie. Na rzekach województwa łódzkiego znajduje się bardzo liczna grupa

obiektów hydrotechnicznych, jakimi są progi i stopnie. Są to budowle regulacyjne

mające najczęściej na celu redukcję spadku dna rzeki. Tylko nieliczne pełnią funkcję

budowli piętrzących. Budowle te o wysokości najczęściej 0,30-0,60 m nie ograniczają

radykalnie wędrówki ryb.

Budowle na rzekach województwa łódzkiego ujęte do programu udrażniania

zestawiono w tabeli nr 14, 15 i 16. Wykazy te sporządzono na podstawie danych

uzyskanych w Wojewódzkim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi.



71

Tabela nr 14

Budowle na rzekach województwa łódzkiego w zlewni Warty

Budowle Parametry budowli

lokalizacja budowli

światło/ szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km

administrator budowli m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1 A 1 1 Warta próg 483+710 RZGW Poznań 1,50 ścianka szczelna Larsen

2 A 1 1 Warta próg 483+830 RZGW Poznań 2,00 ścianka szczelna Larsen

3 A 1 1 Warta Jaz+zapora 484+000 RZGW Poznań 10,50 Jeziorsko

4 A 1 2 Warta stop.bet 539+750 RZGW Poznań 32/26 0,42 0,93 Tyczyn- istn przepławka

5 A 1 3 Warta próg.kam 560+050 RZGW Poznań 30/34 0,45 0,94 Konpnica

6 A 1 4 Warta próg.kam 570+550 RZGW Poznań 43,00 0,35 0,90 Ojsiaków

7 A 1 5 Warta próg.kam 575+030 RZGW Poznań 37,00 0,48 1,10 Kajdaas

8 A 1 6 Warta próg.kam 588+760 RZGW Poznań 90,00 0,32 / 0,17 0,90 Toporów

8a A 1 10 Warta próg 620+100 bd 1,30 Działoszyn

8b A 1 11 Warta próg 620+700 bd 1,50 Działoszyn

8c A 1 12 Warta próg 664+740 Elektr Bełchatów 2,20 Zakrzówek Szl.

9 A 1 7 Warta próg 678+000 RZGW Poznań Szczepocice

10 A 1 8 Warta próg 684+900 RZGW Poznań Bobry

11 A 1 9 Warta jaz kozłowy 685+300 WZMiUW w Łodzi 25,00 1,00

12 A 2 1 Młyn.- Kowalówka jaz+most 1+108 Bogumił Fluderski Piła bd bd

13 A 2 2 Młyn.-Mysznary jaz 1+108 Jarosław Prymas Mesznary bd bd

14 A 2 3 Prosna jaz 121+350 RZGW Poznań 7,14 1,55 Oświecim

15 A 2 4 Prosna próg.kam 132+750 RZGW Poznań 0,50 Osiek-Wyszanów




19 A 2 8 Prosna próg.kam 134+980 RZGW Poznań 0,60 Wyszanów-Kowalówka




72

Budowle Parametry budowli lokalizacja budowli


wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12



23 A 2 12 Prosna jaz+most 137+450 Fluderski Bogumił Piła bd 1,40 Kowalówka

24 A 2 13 Prosna próg.kam 139+750 RZGW Poznań 0,60 Kowalówka Mirków

25 A 2 14 Prosna próg.kam 140+000 RZGW Poznań 0,60 Kowalówka Mirków

26 A 2 15 Prosna próg.kam 140+250 RZGW Poznań 0,60 Mirków-Wieruszów






32 A 2 21 Prosna jaz 142+600 Tomasz Jachowski Poznań ul. Jana

III Sobieskiego 6/141 bd 1,40 Wieruszów

33 A 2 22 Prosna jaz 146+400 Jarosław Prymas Mesznary 98-400

Wieruszów bd 1,40

34 A 2 23 Prosna jaz 149+900 RZGW Poznań 9,00 1,60 Dobrygość

35 A 2 24 Prosna jaz 150+500 RZGW Poznań 9,00 1,40 Mieleszyn

36 A 2 25 Prosna jaz 154+800 RZGW Poznań 9,00 1,40 Piaski

37 A 2 26 Prosna jaz 157+150 RZGW Poznań 9,00 1,20 Bolesławiec

38 A 2 27 Prosna jaz 160+200 RZGW Poznań 8,00 1,00 Chróścin

39 A 2 28 Prosna jaz 163+850 Kostów prywatny bd 1,30 Kostów prywatny

40 A 2 29 Prosna jaz 168+500 prywatny -Homza bd 1,10 prywatny -Homza

41 A 2 30 Prosna jaz 171+600 prywatny -Krupka bd 0,40 prywatny -Krupka

42 A 2 31 Prosna jaz 174+450 prywatny -Bezula bd 0,40 prywatny -Bezula

43 A 2 32 Prosna jaz żelb 178+920 RZGW Poznań 8,00 1,50 0,77 Wróblew



73



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

44 A 2 35 Łużyca jaz.drew 19+550 Cieluch Andrzej, Kuźnica 4x(1,63, 1,72,

1,68, 1,71) Zdewastowany młyn

45 A 2 36 Struga Węglewska jaz+most 2+000 Zelny Mirosław Węglewice 3,00 bd jaz do rozbiórki

46 A 3 1 Ner jaz.bet 28+740 WZMiUW w Łodzi 4 x 3,0 2,00 nowy km 29+670

47 A 3 2 Ner jaz żelb 35+830 WZMiUW w Łodzi 40,20 2,15 1,20 Borek nowy km 36+760

48 A 3 3 Ner stop.żelb 37+600 WZMiUW w Łodzi 14,00 0,60 nowy km 38+530

49 A 3 4 Ner stop.bet 38+080 WZMiUW w Łodzi 16,00 0,50 nowy km 39+010

50 A 3 5 Ner jaz żelb 39+750 WZMiUW w Łodzi 39,10 2,02 1,00 Wólka nowy km 40+680

51 A 3 6 Ner stop.bet 41+650 WZMiUW w Łodzi 18,00 0,90 1,00 nowy km 42+580

52 A 3 7 Ner stop.bet 42+650 WZMiUW w Łodzi 18,00 0,90 1,00 nowy km 43+580

53 A 3 8 Ner jaz+most 45+050 WZMiUW w Łodzi 50,50 2,35 1,20 Wilkowice nowy km

45+980

54 A 3 9 Ner jaz+most 47+470 WZMiUW w Łodzi 51,60 2,60 0,30 Małe nowy km 48+400

55 A 3 10 Ner jaz żelb 50+585 WZMiUW w Łodzi 31,10 2,10 0,40 Bliźna nowy km 51+515


57 A 3 12 Ner jaz+most 55+700 WZMiUW w Łodzi 33,70 2,60 0,70 Bałdrzychów

nowy km 56+630


59 A 3 14 Ner jaz żelb 57+815 WZMiUW w Łodzi 33,80 2,20 0,40 Kol. Góra Bałdrz. nowy km 58+745



62 A 3 17 Ner jaz żelb 60+500 WZMiUW w Łodzi 30,60 2,90 0,70 Zofiówka

nowy km 61+430

63 A 3 18 Ner jaz+most 62+820 WZMiUW w Łodzi 25,20 2,20 0,40 Feliksów nowy km

63+750

64 A 3 19 Ner jaz+most 66+325 WZMiUW w Łodzi 52,10 2,30 0,80 Jeżew

nowy km 67+255



74



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

65 A 3 20 Ner jaz+most 68+790 WZMiUW w Łodzi 27,20 1,60 0,70 Małyń

nowy km 69+720


67 A 3 22 Ner stop 71+320 WZMiUW w Łodzi 0,60

68 A 3 23 Ner jaz żelb 71+690 WZMiUW w Łodzi 12,00 1,60 RZD Puczniew

69 A 3 24 Ner jaz żelb 74+800 WZMiUW w Łodzi 12,00 1,60 Zygmuntów

70 A 3 25 Ner jaz żelb 77+470 WZMiUW w Łodzi 10,00 2,00 Charbice Górne

71 A 3 26 Ner jaz żelb 78+900 WZMiUW w Łodzi 10,00 2,00 Charbice Dolne

72 A 3 27 Ner jaz żelb 83+970 WZMiUW w Łodzi 9,00 2,00 Kazimierz

73 A 3 28 Ner jaz 92+170 WZMiUW w Łodzi 9,00 1,60 Konstantynów

74 A 3 29 Ner stop.bet 95+445 WZMiUW w Łodzi 1,00

75 A 3 30 Ner stop.bet 96+750 WZMiUW w Łodzi 1,00

76 A 3 31 Ner jaz żelb 113+980 Gosp. Rolno-Ogrodnicze POLROS 5,20 2,90

77 A 3 32 Ner zast 116+280 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,95

78 A 3 33 Zian jaz+most 2+480 WZMiUW w Łodzi 2 x 2,0 2,00

79 A 3 34 Zian jaz żelb 5+300 WZMiUW w Łodzi 2 x 1,5 1,50

80 A 3 35 Zian stop.bet 9+150 WZMiUW w Łodzi 3,50 0,50

81 A 3 36 Zian jaz żelb 9+850 WZMiUW w Łodzi 2 x 1,5 1,50

82 A 3 37 Zian-Gnida jaz żelb 1+250 WZMiUW w Łodzi 1,80 0,95

83 A 3 38 Zian-Gnida jaz kozłowy 2+300 WZMiUW w Łodzi 1,60 0,95







75



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12






93 A 3 48 Bełdówka jaz.bet 0+700 WZMiUW w Łodzi 9,60 1,50 Zagórzyce

94 A 3 49 Bełdówka jaz.bet 3+300 WZMiUW w Łodzi 6,00 0,95 PGR

. Bałdrz.

95 A 3 50 Bełdówka jaz kozłowy 8+750 WZMiUW w Łodzi 3,00 0,95 Kałów

96 A 3 51 Bełdówka jaz kozłowy 12+624 WZMiUW w Łodzi 3,00 0,90 Wilczyca

97 A 3 52 Bełdówka jaz żelb 14+110 WZMiUW w Łodzi 1,60 0,90 Sarnów

98 A 3 53 Bełdówka jaz żelb 15+450 WZMiUW w Łodzi 1,60 0,90 Sarnów

99 A 3 54 Bełdówka jaz żelb 16+300 ARRSP Józef Grabarczy, Bełdów 1,60 0,90 PGR Sarnów

100 A 3 55 Kanał Ulgowy jaz żelb 2+200 WZMiUW w Łodzi 6,00 1,60 Zofiówka

101 A 3 56 Pisia k/ Pudłówka jaz żelb 2+265 WZMiUW w Łodzi 4,00 1,40 Pudłów Nowy

102 A 3 57 Pisia k/ Pudłówka jaz żelb 3+490 WZMiUW w Łodzi 4,00 0,90 Pudłówek

103 A 3 58 Pisia k/ Pudłówka jaz żelb 4+700 WZMiUW w Łodzi 3,00 0,95 Piotrów

104 A 3 59 Pisia k/ Pudłówka jaz żelb 6+425 WZMiUW w Łodzi 2,80 0,95 Iwonie

105 A 3 60 Pisia k/ Pudłówka jaz żelb 8+020 WZMiUW w Łodzi 2,80 0,95 Chodaki

106 A 3 61 Pisia k/ Pudłówka jaz żelb 10+175 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,90

107 A 3 62 Pisia k/Małynia jaz.drew 3+090 Chudzi Kazimierz zam. Przyrownica 8,00 2,00

108 A 3 63 Pisia k/Małynia jaz.drew 5+120 Grobelny Tomasz, zam. Piorunów, 5,00 2,00

109 A 3 64 Pisia k/Małynia jaz.drew 5+400 Dominiak Mieczysław Jeżew 3/1 Knapiński Leszek Kwiatkowice 5

6,00 bd

110 A 3 65 Pisia k/Małynia jaz.bet 8+710 WZMIUW w Łodzi 3,00 1,05 0,40



76



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12


112 A 3 67 Pisia k/Małynia jaz.bet 10+950 Romanowski bd 1,75


114 A 3 69 Wrząca jaz + most 0+440 UG Lutomiersk (2x1)x4 1,00 DG

115 A 3 70 Dobrzynka jaz+most 2+530 UG Pabianice 5x2,1 1,40 DG

116 A 3 71 Dobrzynka jaz+most 6+400 UG Pabianice 4x1,8

117 A 3 72 Dobrzynka stop.bet 7+120 UG Pabianice 0,60

118 A 3 73 Dobrzynka jaz.bet 8+680 UG Pabianice 2x2,0 MOSiR

119 A 3 74 Dobrzynka jaz 13+240 WZMiUW w Łodzi 1,20 0,90

120 A 3 75 Dobrzynka stop 13+290 WZMiUW w Łodzi 0,50

121 A 3 76 Dobrzynka jaz 14+570 WZMiUW w Łodzi 1,20 0,90

122 A 3 77 Dobrzynka most+jaz 15+690 Nadleśnictwo Rydzyny 3x1,5 zb. retencyjny Rydzyny

123 A 4 1 Pichna k/Zd.Woli stop.bet 0+150 WZMiUW w Łodzi 5,00 0,80


125 A 4 3 Pichna k/Zd.Woli jaz.stal 7+552 RZGW Poznań 3x1,85 bd przełożone koryto


127 A 4 5 Pichna k/Zd.Woli jaz+most 11+125 WZMiUW w Łodzi 6,00 1,40 Piła


129 A 4 7 Pichna k/Zd.Woli jaz.drew 14+220 Matyjasik Piotr, Rożdżały, 4 x 1,5

130 A 4 8 Pichna k/Zd.Woli jaz kozłowy 15+700 WZMiUW w Łodzi 3,50 0,90 Rzeczyce


132 A 4 10 Pichna k/Zd.Woli jaz.bet 17+580 WZMiUW w Łodzi 2,50 1,50





77



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12








142 A 4 20 Pichna k/Zd.Woli stop.bet 23+540 WZMiUW w Łodzi 3,50 bd




146 A 4 24 Pichna k/Zd.Woli jaz.bet 28+490 bd

147 A 4 25 Pichna k/Zd.Woli jaz.bet 29+110 WZMiUW w Łodzi 2,40 bd

148 A 4 26 Szadkówka jaz kozłowy 1+840 WZMiUW w Łodzi 6,00 3,00

149 A 4 27 Szadkówka stop.bet 7+550 WZMiUW w Łodzi bd 2,00

150 A 4 28 Szadkówka jaz.bet 7+930 WZMiUW w Łodzi 2x1,5 1,20 0,80 zniszczony


152 A 4 30 Szadkówka zast.bet 10+150 WZMiUW w Łodzi bd 2x1,3


154 A 4 32 Szadkówka jaz kozłowy 10+950 WZMiUW w Łodzi 1,80 1,20 0,40

155 A 4 33 Jadwichna jaz żelb 0+360 WZMiUW w Łodzi 4,80 1,60 Rudniki

156 A 5 1 Kanał Mazur jaz żelb 4+945 WZMIUW w Łodzi 2,00 1,20 wyłączony





78



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

159 A 6 1 Myja zast.bet 0+160 WZMiUW w Łodzi 4,00 1,22

160 A 6 2 Myja stop.bet 4+030 WZMiUW w Łodzi 3x0,8 0,40 0,80



163 A 6 5 Myja zast.bet 5+520 WZMiUW w Łodzi 2,24 1,20

164 A 6 6 Myja stop.bet 6+955 WZMiUW w Łodzi 3,00 0,56

165 A 6 7 Myja jaz.bet 13+560 WZMIUW w Łodzi 3,00 1,00 0,54

166 A 6 8 Myja stop.bet 21+140 WZMiUW w Łodzi 1,30 0,54

167 A 6 9 Myja jaz.bet 21+170 WZMIUW w Łodzi 1,30 1,40 0,40

168 A 6 10 Kanał Mesznik stop.bet 0+190 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,50

169 A 6 11 Kanał Mesznik jaz.bet 0+380 WZMIUW w Łodzi 2,00 1,75 0,70

170 A 7 1 Żeglina jaz żelb 5+650 WZMIUW w Łodzi 2,65 1,60 0.3 Wiechucice

171 A 7 2 Żeglina stop.bet 7+830 WZMiUW w Łodzi 3,00 0,50 0,60

172 A 7 3 Żeglina stop.bet 8+430 WZMiUW w Łodzi 2,50 0,50

173 A 7 4 Żeglina jaz.bet 9+070 WZMIUW w Łodzi 2,00 1,50



176 A 7 7 Żeglina stop.bet 13+590 WZMiUW w Łodzi 2.0 0,45 0.6



179 A 7 10 Żeglina zast.bet 15+810 Grzegorz Ośródek, Próba, 43 bd bd Ośródek

180 A 7 11 Żeglina zap.czoł 16+200 WZMiUW w Łodzi 18,50 4,50 Zbiornik Próba

181 A 8 1 Widawka jaz.bet 9+200 WZMIUW w Łodzi 25,80 2,00 0,40 modernizacja

182 A 8 2 Widawka jaz+most 38+050 WZMiUW w Łodzi 9,00 2,70 1,50



79



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

183 A 8 3 Widawka próg.kam 42+450 WZMIUW w Łodzi 6,00

184 A 8 4 Widawka jaz 50+500 WZMiUW w Łodzi 6,60 3,80 1,42

185 A 8 5 Widawka jaz 52+500 AW RSP 91-420 Łódź ul. Północna

27/29; 0.42 632 91 33 bd

186 A 8 6 Widawka jaz żelb 56+100 WZMiUW w Łodzi 8,80 2,54 0,70

186a A 8 6a Widawka Jaz 58+000 Elektownia Bełchatów S.A. 3 x 6,0 2,20

186b A 8 6b Widawka jaz 59+000 Elektownia Bełchatów S.A. 2 x 6,0 2,20

187 A 8 7 Widawka stop.bet 73+350 WZMiUW w Łodzi 4,00 0,50




191 A 8 11 Widawka jaz.bet 75+600 WZMiUW w Łodzi 4,00 1,20

192 A 8 12 Widawka jaz+most 78+800 UG 97-545 Gomunice;

0..44 684 2468 4,50

193 A 8 13 Nieciecz próg.bet 3+700 OSP Widawa bd

194 A 8 14 Nieciecz jaz.bet 4+160 Koło Wędkarskie 98-170 Widawa 6,30 1,30

195 A 8 15 Nieciecz jaz.bet 9+100 J.Werner Zborów 98-170 Widawa 7,30 1,20

196 A 8 16 Nieciecz jaz 19+410 WZMiUW w Łodzi 4,00 1,65 0,40

197 A 8 17 Nieciecz jaz żelb 30+625 WZMiUW w Łodzi 2,10 1,20 0,40

198 A 8 18 Kanał M rz. Grabi jaz.bet 0+050 WZMiUW w Łodzi 1,60 1,00

199 A 8 19 Kanał M rz. Grabi jaz.bet 0+900 WZMiUW w Łodzi 2,00 1,80 0,80

200 A 8 20 Grabia-starorzecze jaz.bet 0+060 WZMIUW w Łodzi 11,20 1,50

201 A 8 21 Grabia jaz.bet starorzecze WZMIUW w Łodzi 6,00 1,00

202 A 8 22 Grabia jaz.bet 6+940 Klink Józef, Kozuby1,

98-160 Sędziejowice 2x2 2,66 0,60



80



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

203 A 8 23 Grabia jaz.bet 11+260 WZMIUW w Łodzi 8,20 1,50

204 A 8 24 Grabia jaz.bet 15+570 WZMIUW w Łodzi 11,20 1,30

205 A 8 25 Grabia jaz.drew 19+740 bd 9,00 bd bd

206 A 8 26 Grabia jaz.bet 25+250 Szeliga Grzegorz zam. Zieleńczyce

11 98-100 Łask bd bd bd

207 A 8 27 Grabia jaz.bet 33+295 Dobrowolski Piotr Łask ul. Rzeczna

2 bd bd

208 A 8 28 Grabia próg.kam 34+520 WZMIUW w Łodzi 6,00 0,45

209 A 8 29 Grabia próg.kam 35+270 WZMIUW w Łodzi 6,00 0,50

210 A 8 30 Grabia jaz.bet 38+750 UG Dobroń, 2x3,3 1,92 182,87 mzx pp

211 A 8 31 Grabia jaz.bet 48+200 Waldemar Gąsiorowski Teodory 7 gm. Łask i Rafał Dobroszek, Łask

3,50 0,55

212 A 8 32 Grabia jaz.bet 52+100 WZMiUW w Łodzi 6,00 1,40 0,40

213 A 8 33 Grabia jaz kozłowy 56+900 WZMiUW w Łodzi 4,50 1,10

214 A 8 34 Grabia jaz.bet 65+200 WZMiUW w Łodzi 4,40 2,65 1,70

215 A 8 35 Grabia jaz.bet 72+550 WZMiUW w Łodzi 2,00 1,20




219 A 8 39 Końska jaz.bet 1+210 L. P. Nadl. Kolumna Łask 2 x 3 bd 1,30

220 A 8 40 Brzezia jaz.bet 0+060 WZMiUW w Łodzi 2,00 1,80 0,60

221 A 8 41 Brzezia jaz.bet 1+420 WZMiUW w Łodzi 2,00 1,10

222 A 8 42 Krętka jaz żelb 2+620 WZMiUW w Łodzi 1,50 1,50

223 A 8 43 Pilsia jaz 2+000 Donata Gasińska Wieś

Szczercowska 4,6+4,6+2,8 1,35

224 A 8 44 Pilsia stop.bet 6+000 WZMiUW w Łodzi 4,30 1,50 0,50

225 A 8 45 Pilsia jaz.bet 16+900 WZMiUW w Łodzi 3,00 2,00 0,40



81



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

226 A 8 46 Pilsia stop.bet 17+250 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,50






232 A 8 52 Kręcica jaz.bet 3+700 WZMiUW w Łodzi 2,20 1,00

233 A 8 53 Świętojanka jaz.bet 0+960 WZMiUW w Łodzi 3,00 1,40

234 A 8 54 Świętojanka stop.żelb 2+024 WZMiUW w Łodzi 1,00 0,70 0,40

235 A 8 55 Świętojanka stop.żelb 2+480 WZMiUW w Łodzi 1,00 0,70 0,40

236 A 8 56 Świętojanka jaz.bet 3+100 WZMiUW w Łodzi 2,00 1,40

237 A 9 1 Oleśnica jaz.bet 13+250 WZMiUW w Łodzi 3,00 2,00 Wola Rudlicka

238 A 9 2 Oleśnica jaz.bet 16+380 WZMiUW w Łodzi 2,50 1,50 Janów

239 A 9 3 Oleśnica jaz.bet 16+750 WZMiUW w Łodzi 2,50 1,20 janów

240 A 9 4 Oleśnica stop.bet 23+682 WZMiUW w Łodzi 2,50 0,60 LP Czarnożyły

241 A 9 5 Oleśnica jaz 25+900 WZMiUW w Łodzi 2,20 1,10 0,30 jaz

242 A 9 6 Oleśnica jaz żelb 32+375 WZMiUW w Łodzi 3,40 1,60

243 A 9 7 Pyszna jaz żelb 1+080 Stadler Zygmunt zam. Kuźnica gm. Ostrówek

7,50 1,42 Kuźnica

244 A 9 8 Pyszna jaz żelb 4+852 WZMiUW w Łodzi 6,68 1,60 Skrzynno

245 A 9 9 Pyszna próg.drew 6+750 RZGW Poznań 0,50

246 A 9 10 Pyszna próg.drew 7+000 WZMIUW w Łodzi 0,50

247 A 9 11 Pyszna jaz żelb 8+888 WZMiUW w Łodzi 7,00 1,60 Skrzynno

248 A 9 12 Pyszna jaz żelb 11+284 WZMiUW w Łodzi 4,20 1,86 Masłowice

249 A 9 13 Pyszna jaz żelb 13+650 SDOO Masłowice 3szt x 2,5 1,20 Masłowice



82



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12



252 A 9 16 Pyszna zast.żelb 17+440 Cukrownia Wieluń ul Długosza 5 3szt x 1,75 0,80

253 A 9 17 Pyszna jaz żelb 19+650 WZMiUW w Łodzi 6,60 1,86 Dąbrowa

254 A 9 18 Kanał Starzenicki jaz żelb 3+076 WZMiUW w Łodzi 2,50 1,80 0,80

255 A 10 1 Wierznica zast.bet 6+000 Przydacz Piotr zam. Katowice ul. 2szt x 1,5 1,20

256 A 10 2 Wierznica jaz żelb 9+000 WZMiUW w Łodzi 3,20 1,20

257 A 10 3 Wierznica jaz żelb 11+300 WZMiUW w Łodzi 3,15 1,70

258 A 11 1 Widzówka jaz.bet 0+450 WZMiUW w Łodzi 3,50 1,20 0,40

259 A 12 1 Pisia jaz żelb 0+225 Kleszczewski Piotr Brzeźnica Stara 1,80+3,90=5,70 1,95 Lasy Brzeźnickie

260 A 12 2 Pisia jaz żelb 5+760 WZMiUW w Łodzi 2x2,0 1,60 0,40

261 A 12 3 Pisia jaz żelb 8+580 Spółka Luksor Częstochowa 1,60+1,80 1,76

262 A 12 4 Pisia jaz żelb 10+260 Spółka Luksor Częstochowa 2x1,50 1,20

263 A 13 1 Mękwa stopień 4+410 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,40

264 A 13 2 Mękwa stopień 4+850 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,40

265 A 13 3 Mękwa zast.bet 4+990 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,90




269 A 13 7 Mękwa jaz.bet 8+800 AWR SP Łódź 2,00 1,00

270 A 14 1 Kanał rz. Warty jaz kozłowy 0+370 WZMiUW w Łodzi 21,00 1,90

271 A 14 2 Kanał rz. Warty jaz kozłowy 5+740 WZMiUW w Łodzi 18,00 1,30

272 A 15 1 Kanał Lodowy jaz.bet 2+000 WZMiUW w Łodzi 6,00 1,20

273 A 15 2 Kanał Lodowy jaz.bet 5+800 WZMiUW w Łodzi 6,00 1,30



83



wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

l zlew

ni

Nr rz

eki

Nr

budo

wli

Nazwa rzeki rodzaj

budowli km


UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

274 A 15 3 Kanał Lodowy jaz kozłowy 7+730 WZMiUW w Łodzi 6,00 1,05

275 A 16 1 Kocinka jaz żelb 6+760 Tadeusz Tkaczyński Kuźnica 23; 6,52 2,30 Kuźnica



84

Tabela nr 15

Budowle na rzekach województwa łódzkiego w zlewni Bzury


rodzaj budowli

lokalizacja budowli

administrator budowli światło

szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1 B 1 1 Bzura stopień 62+400 WZMiUW w Łodzi 17.00 1,00 Klewków

2 B 1 2 Bzura stopień 78+950 WZMiUW w Łodzi 1,60

3 B 1 3 Bzura jaz żelb 84+550 WZMiUW w Łodzi 3x6,0 2,5 PSK Sobota MEW

4 B 1 4 Bzura jaz żelb 104+140 WZMiUW w Łodzi 3x4 2,4

5 B 1 5 Bzura jaz żelb 108+100 WZMiUW w Łodzi 3x4,0 2,0

6 B 1 6 Bzura stop.bet 115+740 WZMiUW w Łodzi 5,00 0,90



9 B 1 9 Bzura stop.bet 122+820 Cukrownia Leśmierz S.A. 2,00

10 B 1 10 Bzura stop.bet 137+225 UG Parzęczew, 0,80

11 B 1 11 Bzura jaz 161+420 UM Zgierz, 2x1 M O S i R

12 B 2 1 Rawka jaz żelb 2+600 Włodzimierz Szadkowski

zam. Kęszyce Nowe 5,00 bd

13 B 2 2 Rawka jaz żelb 8+300 Waldemar Gładki-.Sokołów 5,00 1,20

14 B 2 3 Rawka jaz żelb 8+430 Waldemar Gładki - Sokołów 4,50 1,13

15 B 2 4 Rawka jaz żelb 11+780 Gładki Waldemar -Sokołów 10,00 3,00 0,70

16 B 2 5 Rawka jaz żelb 17+000 WZMiUW w Łodzi bd 3x4,00 1,60 p.min.- 92,70 zb.ret Joachim-Ziem-

17 B 2 6 Rawka jaz żelb 25+200 PZW Skierniewice 10,00 1,50

18 B 2 7 Rawka jaz żelb 27+700 WZMiUW w Łodzi 9,50 bd



85


rodzaj budowli

lokalizacja budowli


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

19 B 2 8 Rawka jaz żelb 38+150 Ewa i Tomasz Gajdzińscy

zam. Suliszew 10,00 1,73 2,00 młyński

20 B 2 9 Rawka jaz żelb 41+500 Stępniewski Krzysztof

Sobański Ryszard Doleck 10,00 bd młyński

21 B 2 10 Rawka jaz.drew 51+400 WZMiUW w Łodzi 12,0 1.5

22 B 2 11 Rawka jaz żelb 57+650 WZMiUW w Łodzi 10.4 1,56

23 B 2 12 Rawka jaz żelb 62+300 O S i R w Rawie Maz. 8.0 5.5 kl IV max p.140,50 min.p 139,70

dla zb.retenc Dolna

24 B 2 13 Rawka jaz.bet 63+500 A W R Skarbu Państwa 10.0 3.2 kl.IV max p.141,50 min.p 140,20

dla zb.retenc Tatar

25 B 2 14 Rawka jaz żelb 85+200 Łukasz Bachmat zam.Góra 4,00 bd

26 B 2 15 Chojnatka zast.żelb 2+150 WZMiUW w Łodzi 2,00 bd 0,40

27 B 2 16 Chojnatka zast.żelb 2+300 WZMiUW w Łodzi 2,00 1,25 0,40

28 B 2 17 Chojnatka zast.żelb 2+400 WZMiUW w Łodzi 3,80 bd

29 B 2 18 Chojnatka zast.żelb 2+700 WZMiUW w Łodzi 2,00 1,25 0,40

30 B 2 19 Białka jaz.bet 3+180 Wojda Janusz Wołucza 5.0 1.45

31 B 2 20 Białka jaz.bet 4+680 WZMiUW w Łodzi 5.0 1.90 młyński

32 B 2 21 Białka jaz.bet 19+700 UM i G Biała Rawska 2x2 1.70

33 B 2 22 Białka jaz żelb 21+300 UM i G Biała Rawska 3.5 0.8

34 B 2 23 Białka jaz.bet 23+050 PZW Skierniewice 3.0 1.5

35 B 2 24 Kanał Ciek A zast.bet 1+760 Marek Sekuter Biała Rawska 2.0 1,7 0.4 /

36 B 2 25 Kanał Ciek A stop.bet 3+300 WZMiUW 1,2 0.6

37 B 2 26 Kanał Ciek A stop.bet 4+650 WZMiUW 1.0 0.6

38 B 2 27 Rylka jaz żelb 8+050 PZW Skierniewice 4.0 0.6

39 B 2 28 Rylka jaz żelb 12+900 WZMiUW w Łodzi 6.6 1.6

40 B 2 29 Rylka zast.żelb 13+840 Prywatny 2.0 0,6



86


rodzaj budowli

lokalizacja budowli


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

41 B 2 30 K. Ossowice-

Regnów jaz żelb 0+280 PZW Skierniewice 4.0 1.4

42 B 2 31 K. Ossowice-

Regnów stop.bet 0+800 PZW Skierniewice 1,8 0.60

43 B 2 32 Krzemionka jaz.drew 7+475 Kowalski M-Chociwek 3 1

44 B 2 33 Krzemionka jaz żelb 10+600 Jakuszek A.-Krzemienica 3 1,2

45 B 2 34 Krzemionka jaz.bet 15+050 Kierebiński K.-Strzemeszna 6 1,5

46 B 2 35 Krzemionka jaz.bet 20+250 Prywatny 3 1,5

47 B 2 36 Rawka Rewica jaz żelb 0+800 Henryk Długosz Jankowice 4,40 bd Jankowice

48 B 3 1 Łupia -

Skierniewka jaz.bet 2+940 Gosp.RybKomorowski 14x5 3,5 Mysłaków

49 B 3 2 Łupia -

Skierniewka jaz.bet 4+050 WZMi UW w Łodzi 12x5 2,5 Arkadia

50 B 3 3 Łupia -

Skierniewka jaz.bet 9+950 Orlik Zygmunt -Dzierzgów 11x3,5 3,3 Dzierzgów

51 B 3 4 Łupia -

Skierniewka jaz kozłowy 12+820 U.G.Nieborów 12x7 2,0 Bełchów

52 B 3 5 Łupia -

Skierniewka jaz żelb 15+750

Urbański Michał Skierniewice

8,0 2,0

53 B 3 6 Łupia -

Skierniewka jaz żelb 25+800 Urzad Miasta Skierniewice 8,00 3,90 2,30 p.max - 121,25 p min. 119,40

54 B 3 7 Łupia -

Skierniewka jaz żelb 31+000

Sławomir Kolis-Mikina zam. Lipce Reymontowskie

18,00 2,00

55 B 4 1 Pisia

Zwierzyniec jaz.bet 1+980 GSW Łowicz U.G. Łowicz 5,5 1,5 Zielkowice

56 B 4 2 Pisia

Zwierzyniec stopień 2+150 GSW Łowicz U.G. Łowicz 0,5 Zielkowice

57 B 4 3 Pisia

Zwierzyniec jaz.bet 4+200 GSW Łowicz U.G. Łowicz 5,5 2,0 Zielkowice

58 B 4 4 Pisia

Zwierzyniec jaz.bet 9+300 prywatny brak danych 5,5 2,5 Polesie



87


rodzaj budowli

lokalizacja budowli


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

59 B 4 5 Pisia

Zwierzyniec jaz żelb 20+830 Nadleśnictwo Zwierzyniec 2,00 0,80

60 B 5 1 Uchanka jaz.bet 0+340 U. M. Łowicz 2x2 0,8

61 B 5 2 Uchanka jaz.bet 5+770 GSW Łowicz U.G. Łowicz 2x2 0,9 Łowicz

62 B 5 3 Uchanka zast.bet 6+100 GSW Łowicz U.G. Łowicz Wygoda

63 B 5 4 Uchanka jaz.bet 9+100 U.G. Łyszkowice 2,0 0,9 Grudze Stare

64 B 5 5 Uchanka jaz kozłowy 11+200 PZW Skierniewice 2,0 Uchań Dolny

65 B 5 6 Uchanka jaz.bet 14+850 U.G. Łyszkowice 2,0 1,2 Seligów

66 B 5 7 Uchanka jaz żelb 18+250 WZMiUW w Łodzi 2x1,30 0,90 1,50

67 B 5 8 Uchanka jaz żelb 20+530 Jarzębowski Tadeusz

zam. Słomków 4,00 1,00

68 B 6 1 Zielkówka jaz kozłowy 3+100 PZW Skierniewice 2x6 1,8 Łowicz

69 B 6 2 Zielkówka zast.bet 8+100 Jednostka Wojskowa 2x2 Zawady

70 B 6 3 Zielkówka stop.bet 9+100 U.G. Łyszkowice 0,5 Seroki

71 B 6 4 Zielkówka zast.bet 9+100 GSW Łyszkowice U.G. 2,5x4,5 Seroki

72 B 6 5 Zielkówka zast.bet 9+450 GSW Łyszkowice U.G. 1,2x1,5 0,8 Uchań

73 B 6 6 Zielkówka zast.bet 9+700 GSW Łyszkowice U.G. 1,2x1,5 0,8 Uchań

74 B 7 1 Bobrówka stop.bet 10+800 GSW Łowicz U.G. Łowicz 1,2 Mystkowice

75 B 7 2 Bobrówka stop.bet 12+380 GSW Łowicz U.G. Łowicz 0,5 Mystkowice

76 B 7 3 Bobrówka stop.bet 14+000 GSW Domaniewice 0,6 Lisiewice

77 B 7 4 Bobrówka stop.bet 14+880 GSW Domaniewice 0,5 Lisiewice

78 B 7 5 Bobrówka zast.bet 16+200 Gosp Ryb. Łyszkowice 2x2 0,9 Lisiewice

79 B 7 6 Bobrówka zast.bet 19+900 Gosp Ryb. Łyszkowice 2x2 0,8 Rogóźno

80 B 7 7 Bobrówka zast.bet 20+370 Gosp Ryb Komorowski 2x2 0,8 Krępa

81 B 7 8 Bobrówka stop.bet 23+600 GSW Domaniewice 0,5 Krępa



88


rodzaj budowli

lokalizacja budowli


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

82 B 7 9 Bobrówka zast.bet 25+000 Teresa i Małgorzata Rak

Łyszkowice ul. Sportowa 7 2,0 Reczyce

83 B 7 10 Bobrówka zast.bet 26+500 Gosp Ryb Komorowski 2x2 Wrzeczko

84 B 7 11 Bobrówka zast.bet 31+000 Gosp Ryb Łyszkowice 2x2 Łyszkowice

85 B 7 12 Bobrówka jaz.bet 33+800 Graszka Elżbieta 2,8 Kalenice

86 B 7 13 Bobrówka jaz.bet 35+000 Brzostek Benedykt 2,5 Bobrowa

87 B 8 1 Słudwia jaz.bet 15+700 WZMiUW w Łodzi 2x3 2,5 Złaków Borowy

88 B 8 2 Słudwia jaz.bet 29+985 Kraj.Sp. Cukrowa S.A. 3 0,8 Cukrownia Dobrzelin

89 B 8 3 Słudwia jaz.bet 34+450 WZMiUW w Łodzi 3x1,20 1,2 Oporów

90 B 8 4 Nida jaz żelb 0+300 GSW Chąśno U.G. Chąśno 2,0 1,6 Świeryż

91 B 8 5 Nida jaz żelb 1+560 GSW Chąśno U.G. Chąśno 2,0 1,6 Świeryż

92 B 8 6 Nida stop.bet 3+700 GSW Chąśno U.G. Chąśno 0,6 Wyborów

93 B 8 7 Nida stop.bet 4+750 GSW Chąśno U.G. Chąśno 0,6 Wyborów

94 B 8 8 Nida jaz żelb 5+890 GSW Chąśno U.G. Chąśno 1,2 Mastki

95 B 9 1 Igla zast.bet 4+320 GSW Zduny U.G. Zduny 1,5x6 0,8 Bogoria



98 B 9 4 Igla zast.bet 5+650 GSW Zduny U.G. Zduny 1x2 0,8 Bogoria

99 B 9 5 Igla zast.bet 6+340 GSW Zduny U.G. Zduny 2x1 0,8 Bąków








89


rodzaj budowli

lokalizacja budowli


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12



107 B 10 1 Kanał

Południowy zast.bet 7+600 GSW Bielawy U.G. Bielawy 2x2 0,8 Borówek

108 B 10 2 Kanał

Południowy jaz.bet 8+200 WZMiUW w Łodzi 2x1,50 1,3

109 B 10 3 Mroga stop.bet 0+100 GSW Bielawy U.G. Bielawy 0,5 Walewice Wieś-Przymus

110 B 10 4 Mroga stop.bet 0+200 GSW Bielawy U.G. Bielawy 0,5 Walewice Wieś-Przymus

111 B 10 5 Mroga jaz.bet 0+380 WZMiUW 3,5 1,5 Walewice Wieś-Przymus

112 B 10 6 Mroga jaz.bet 2+050 Gosp Rybackie Walewice 2,5 PSK Walewice

113 B 10 7 Mroga jaz.bet 7+250 Gajda Stanisław 4x8 2,5

114 B 10 8 Mroga jaz.bet 12+400 Gosp Rybackie Psary 2,1 Waliszew Stary

115 B 10 9 Mroga jaz+most 16+100 UG Głowno, bd ze stopniem, DG

116 B 10 10 Mroga jaz+most 18+780 UG Głowno, bd

117 B 10 11 Mroga jaz+most 25+540 UG Głowno, 2,7

118 B 10 12 Mroga jaz+most 27+725 UG Głowno, 16,74 2,5

119 B 10 13 Mroga jaz żelb 30+645 bd 4x1,90 bd Dmosin II

120 B 10 14 Mroga jaz żelb 45+750 Marian Strzelecki Wola

Cyrusowa 5x1,90 1,03 1,47 Kołacinek

121 B 10 15 Mroga jaz żelb 46+890 Jacek Urbański Brzeziny 5x2,00 1,00 1,39 PGR Kołacin

122 B 10 16 Mroga jaz żelb 54+500 SGGW W-wa Zakład

Doświadczalny w Rogowie 12,00 bd Lasy Państwowe

123 B 10 17 Mroga jaz +zbiornik 60+506 UMiG Koluszki, 2,7 4,54 ha, V= 51 350m3

124 B 10 18 Mroga jaz żelb 62+000 PZW Skierniewice 2x3,00 2,4 0,5

125 B 10 19 Mroga jaz żelb 63+770 PZW Skierniewice 2x4,40 bd

126 B 10 20 Mroga-Młyn. jaz.bet 2+150 Gosp.Rybackie Psary 0,8 PSK Sobota



90


rodzaj budowli

lokalizacja budowli


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

127 B 10 21 Mroga-Młyn. jaz żelb 2+800 Gosp.Rybackie Psary 1,5 PSK Sobota

128 B 10 22 Mrożyca jaz+most 1+470 GDDKiA i UMiG Głowno 7,6 2

129 B 10 23 Mrożyca jaz+most 13+960 UMiG Stryków, 2,5 0,7

130 B 10 24 Mrożyca jaz żelb 31+000 P Z W Koło w Brzezinach 4,50 bd

131 B 11 1 K.Stradzewski jaz kozłowy 0+016 WZMiUW w Łodzi 1,20 1,30

132 B 11 2 K.Stradzewski zastawka 3+500 WZMiUW w Łodzi 1,50

133 B 12 1 Moszczenica jaz żelb 1+130 WZMiUW w Łodzi 2x4,0 2,70 Orłów Parcele

134 B 12 2 Moszczenica jaz.bet 18+216 WZMiUW w Łodzi 2,00 2,00

135 B 12 3 Moszczenica jaz+most 19+953 WZMiUW w Łodzi 3,00 2,00

136 B 12 4 Moszczenica jaz.bet 21+050 Zbigniew Nyga 1,60 0,80

137 B 12 5 Moszczenica most+jaz+zbiornik 31+850 UM Zgierz, 2,29 DG

138 B 12 6 Moszczenica stop 43+000 WZMiUW w Łodzi 0,6

139 B 12 7 Moszczenica stop 43+300 WZMiUW w Łodzi 0,6

140 B 12 8 Moszczenica jaz 45+110 UMiG Stryków, 2 3,20

141 B 12 9 Moszczenica zb.wodny 46+900- wlasność prywatna

142 B 12 10 Moszczenica zast 51+740 Straż Pożarna 1,2 0,90 P.Poż

143 B 12 11 Moszczenica jaz 52+950 Tomaszczyk zam. Boginia 2 x 2,0 3,00

144 B 12 12 Malina stop.bet 0+050 WZMiUW w Łodzi 4 0,5

145 B 12 13 Malina jaz.bet 1+850 Gosp.Rolno-Ryb Rybackie

Borów s.c. 2,0 Łazin

146 B 12 14 Czerniawka jaz.bet 2+160 UM Zgierz, 2 jaz młyński

147 B 12 15 Czerniawka jaz+most 5+690 P Z D i M w Zgierzu 3x1,5 1,5 DP

148 B 12 16 Czerniawka jaz+most 8+580 UM Zgierz, 2x1,4 1,2 DG

149 B 12 17 Czerniawka stop.bet 9+290 WZMiUW w Łodzi 1,1



91


rodzaj budowli

lokalizacja budowli


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

150 B 12 18 Dzierżązna stop 0+100 WZMiUW w Łodzi 0,5

151 B 12 19 Dzierżązna most z zast 3+250 UG Zgierz 1,6+0,8+0,8

+1,6 0,9 z piętrzeniem

152 B 12 20 Dzierżązna most+jaz 4+730 UG Zgierz, 1,3+1,3 0,9 DG

153 B 12 21 Dzierżązna stop.bet 5+100 UG Zgierz, 0,5

154 B 13 1 Kanał Płd.B jaz kozłowy 3+875 WZMiUW w Łodzi 2 1,3

155 B 13 2 Kanał Płd B jaz kozłowy 6+490 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,95

156 B 14 1 Ochnia jaz żelb 8+600 WZMiUW w Łodzi 3x2,0 2 Konary

157 B 14 2 Ochnia stop.bet 11+650 WZMiUW w Łodzi 8 0,5

158 B 14 3 Ochnia jaz.drew 22+400 WZMiUW w Łodzi 4x2 2 Gołębiewek

159 B 14 4 Ochnia jaz.bet 28+630 WZMiUW w Łodzi 2x2 2 Miksztal

160 B 14 5 Ochnia jaz.stal 30+925 WZMiUW w Łodzi 2x1,85 2 Grodno

161 B 14 6 Głogowianka jaz kozłowy 0+260 WZMiUW w Łodzi 2 1

162 B 14 7 Głogowianka jaz kozłowy 1+180 WZMiUW w Łodzi 2 1

163 B 14 8 Głogowianka jaz kozłowy 3+500 WZMiUW w Łodzi 1,2 1,2




167 B 14 12 Milonka jaz kozłowy 11+720 WZMiUW w Łodzi 2 1,4

168 B 14 13 Milonka jaz kozłowy 12+520 WZMiUW w Łodzi 2 1,6

169 B 14 14 Lubieńka jaz kozłowy 0+040 WZMiUW w Łodzi 2x1,00 1,3

170 B 14 15 Lubieńka jaz kozłowy 1+140 WZMiUW w Łodzi 1,2 1,2





92


rodzaj budowli

lokalizacja budowli


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp

Sym

bol

zlew

ni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

rzeki

km m m m

UWAGI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12




176 B 15 1 Kanał Płd. jaz kozłowy 4+430 WZMiUW w Łodzi 2 1

177 B 15 2 Kanał Płd jaz kozłowy 4+900 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,95

178 B 15 3 Kanał Płd jaz kozłowy 7+425 WZMiUW w Łodzi 2,00 0,95

179 B 16 1 K.Strzegociński jaz kozłowy 3+150 WZMiUW w Łodzi 2,5 1,3

180 B 16 2 K.Strzegociński jaz kozłowy 5+100 WZMiUW w Łodzi 2 1,3

181 B 16 3 K.Strzegociński jaz kozłowy 6+040 WZMiUW 2 1,3

182 B 16 4 Kanał Witonia jaz kozłowy 1+200 WZMiUW 2,00 0,95

183 B 16 5 Kanał Witonia jaz kozłowy 2+000 WZMiUW 2,00 0,95

184 B 17 1 Linda jaz 4+620 Przedsiębiorstwo „Leśny

Dwór’ S.C. Zgiez u 3,2 1,2 zbiornik

185 B 17 2 Linda jaz 4+930 PZW Łódź 0,9 2,2 zbiornik

186 B 17 3 Linda jaz+most 7+500 WZMiUW w Łodzi bd zbiornik

187 B 17 4 Linda jaz 8+270 Kuratorium Oświaty Łódź 2x1,0 1 zbiornik



93

Tabela nr 16

Budowle na rzekach województwa łódzkiego w zlewni Pilicy

Budowle Parametry budowli UWAGI

rodzaj budowli

lokalizacja


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

lzlewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

obiektu

km m m m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1 C 1 1 Pilica próg.stal 130+800 RZGW Warszawa 24 0,80

2 C 1 2 Pilica jaz żelb 131+260 Zakład Wodociągów i Kanalizacji

w Łodzi 5x6+8 1

3 zapora czołowa

4

C

1

3

Pilica jaz żelb

137+135

RZGW Warszawa 60

11

kl.budowli I p.max-167,00

dla zbiornika.retencjnego Sulejów-

5 C 2 1 Drzewiczka stopień

faszynowo - kamamienny

30+080 WZMiUW 14,00 0,5


faszynowo - kamamienny

30+400 WZMiUW 14,00 0,5

7 C 2 3 Drzewiczka jaz żelbetowy

+most żelbetowy

31+000 WZMiUW 21,00 6,2

8 C 2 4 Drzewiczka jaz żelb 35+550 WZMiUW 2x6 1,6

9 C 2 5 Drzewiczka jaz żelb 36+650 WZMiUW 2x6 1,4

10 C 2 6 Drzewiczka stop betonowo-

kamienny 38+480 WZMiUW 8,00 0,7


żelbetowy 39+350 WZMiUW 8,00 1,1 0,7







94


rodzaj budowli

lokalizacja


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

lzlewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

obiektu

km m m m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12


żelbetowy 42+870 WZMiUW 8,00 0,7





17 C 2 13 Drzewiczka jaz żelb 44+836 WZMiUW 3x2,5 2,05 0,94



19 C 2 15 Drzewiczka jaz żelb 50+980 WZMiUW 8,00 1,5 1,7








kamienny 64+750 WZMiUW 6,00 0,4 0,8

24 C 2 20 Młynówka I rz.

Drzewiczki jaz żelb 0+225 WZMiUW 13,00 1,8 0,8

25 C 2 21 Wąglanka stopień




27 C 2 23 Wąglanka jaz żelb 4+650 WZMiUW 8,00 2,96 1,16

28 C 2 24 Wąglanka jaz żelb 6+380 WZMiUW 3x2,5 1,9 0,5

29 C 2 25 Wąglanka stop

faszynowo- kamienny

7+700 WZMiUW 6,00 0,8

30 C 2 26 Wąglanka jaz żelb 11+475 WZMiUW 2x5 5,95 3,25



95


rodzaj budowli

lokalizacja


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

lzlewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

obiektu

km m m m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

31 C 2 27 Wąglanka jaz żelb 17+200 WZMiUW 3,50 1,2 0,6



33 C 3 1 Słomianka jaz.bet 0+375 Kazimierz Maliński

ul.Brzustowska 46 97-215 Inowłódz

2 1,31

34 C 3 2 Słomianka jaz kozłowy 6+775 WZMiUW 6x2,15 1,4 0,4

35 C 3 3 Słomianka jaz żelb 7+950 WZMiUW 4,00 1,2 0,5

36 C 3 4 Słomianka stopień


37 C 3 5 Słomianka jaz żelb 11+825 WZMiUW 3,00 1,2 0,5

38 C 4 1 Lubocz jaz.bet 1+780 WZMiUW 4,2 1,2

39 C 5 1 Wolbórka jaz.bet 3+850 Zakłady Tkanin Wełnianych

„Mazowia” S.A Tomaszów ul.Barlickiego 23

12,0 0,76

40 C 5 2 Wolbórka jaz.bet 5+300 Fabryka Dywanów „Weltom” S.A

Tomaszów ul.Gen.Hallera 2 8x2,5 1,0

41 C 5 3 Wolbórka jaz żelb 9+800 WZMiUW 2x4 1,45

42 C 5 4 Wolbórka jaz.bet 12+100 WZMiUW 5x2,1 1,5

43 C 5 5 Wolbórka jaz.bet 13+600 Józef Karp

Chorzęcin 77 8,8 1,5

44 C 5 6 Wolbórka jaz.bet 16+244 WZMiUW 9,00 2,0 0,8

45 C 5 7 Wolbórka jaz.bet 20+920 WZMiUW 6,00 1,8 0,4

46 C 5 8 Wolbórka jaz z most.żelb 28+050 Jacek Giermaziak

Rzeczków 97-319 Będków

4,3 1,8

47 C 5 9 Wolbórka jaz.bet 28+700 WZMiUW 3x2 0,9

48 C 5 10 Wolbórka jaz.bet 31+290 WZMiUW 2x3,0 1,4 0,6



96


rodzaj budowli

lokalizacja


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

lzlewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

obiektu

km m m m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

49 C 5 11 Wolbórka jaz żelb 34+280 WZMiUW 4,00 2,0 0,6

50 C 5 12 Wolbórka jaz żelb 36+380 WZMiUW 3,00 1,6 0,4

51 C 5 13 Wolbórka stop.kam 38+070 WZMiUW 2,00 0,6



54 C 5 16 Wolbórka stop.żelb 40+116 WZMiUW 2,00 0,6

55 C 5 17 Wolbórka stop 40+990 WZMiUW 0,75

56 C 5 18 Wolbórka stop 41+190 WZMiUW 0,75

57 C 5 19 Wolbórka jaz 41+550 wł. prywatny, 4x3 1,4

58 C 5 20 Czarna Bielina jaz.bet 0+800 U.M.Tomaszów Maz. 2 x 3,8 3

59 C 5 21 Czarna Bielina jaz.bet 3+600 „Staar Foods” W-wa ul. Postępu 21 4x1,35 1,51

60 C 5 22 Czarna Bielina zast.bet 6+350 WZMiUW 2 0,8




64 C 5 26 Czarna Bielina jaz.bet 13+200 WZMiUW 2 1,3

65 C 5 27 Czarna Bielina jaz.bet 14+750 WZMiUW 2 1,2

66 C 5 28 Luboczanka jaz.bet 7+500 WZMiUW 2 0,9

67 C 5 29 Piasecznica jaz.bet 5+700 WZMiUW 3x1,13 1,3

68 C 5 30 Piasecznica jaz.bet 7+100 Domański Mariusz

Radomsko ul Kmicica 6 i Dziwak Mariusz zam. Łódź

3x0,90 1,49 1,47 dla stawu Ujazd

69 C 5 31 Piasecznica jaz.bet 9+650 Maj Stanisław

Ujazd Pl.Wolności 8 4,5 1,8



97


rodzaj budowli

lokalizacja


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

lzlewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

obiektu

km m m m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

70 C 5 32 Piasecznica stop.bet 11+600 WZMiUW 4 0,4

71 C 5 33 Piasecznica jaz.bet 13+500 WZMiUW 3 0,9

72 C 5 34 Moszczanka Właściwa

jaz.bet 0+370 WZMiUW 4 0,8


jaz żelb 4+000 WZMiUW 4,00 1,3 0,3


jaz+most 4+000 WZMiUW 4,00 1,4 0,4


jaz.bet 5+530 WZMiUW 4,00 1,0


jaz żelb 9+714 WZMiUW 4,00 2,0 0,6


jaz żelb 11+324 WZMiUW 4,00 2,0 0,6


stop,bet 11+814 WZMiUW 3,00 0,6


jaz żelb 15+794 WZMiUW 4,00 2,0 0,6


stop.żelb 20+954 WZMiUW 0,70 0,6

81 C 5 43 Młynówka - Moszczanka

przepusto-zastawka

3+900 WZMiUW 2x1,5 0,9


przepusto-zastawka

4+530 WZMiUW 2x1,25 0,9

83 C 5 45 Goleszanka jaz+most 0+650 WZMiUW 4,00 1,6 0,6

84 C 5 46 Goleszanka jaz żelb 1+750 WZMiUW 4,00 1,5 0,5

85 C 5 47 Goleszanka stop.żelb 2+240 WZMiUW 4,00 1,0





98


rodzaj budowli

lokalizacja


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

lzlewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

obiektu

km m m m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

88 C 5 50 Miazga zast.bet 2+500 WZMiUW 3 0,8

89 C 5 51 Miazga stop 3+760 WZMiUW 0,6

90 C 5 52 Miazga jaz+most 4+600 PZW Łódź 3x3,0 3,4 PZW

91 C 5 53 Miazga jaz+most 5+600 UG Brójce 3x3,0 1,4

92 C 5 54 Miazga zast.bet 8+000 WZMiUW 2,5 0,9

93 C 5 55 Miazga zast.bet 13+650 WZMiUW 2 0,9




97 C 5 59 Miazga jaz bet. 16+500 Stanisław Sadowski zam. Łódź 2

98 C 6 1 Luciąża jaz.bet 8+600 WZMiUW 3x3,0 2,68 1,28

99 C 6 2 Luciąża jaz.bet 11+100 WZMiUW 7,00 2,0 0,50


101 C 6 4 Luciąża jaz.bet 16+568 WZMiUW 2x3,0 2,2 1,60

102 C 6 5 Luciąża jaz.bet 19+700 WZMiUW 2x3,0 1,2




106 C 6 9 Luciąża stop.bet 32+180 WZMiUW 2,50 0,50




110 C 6 13 Luciąża stopień 37+220 WZMiUW 2,5 0,5



99


rodzaj budowli

lokalizacja


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

lzlewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

obiektu

km m m m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

111 C 6 14 Luciąża stop.bet 38+400 WZMiUW 2,0 0,70 0,6






117 C 6 20 Luciąża stop,bet 44+460 WZMiUW 1,0 0,70 0,6

118 C 6 21 Strawa jaz.bet 2+400 WZMiUW 8,00 1,6

119 C 6 22 Strawa jaz.bet 4+200 WZMiUW 4,80 1,2

120 C 6 23 Strawa jaz żelb 6+750 WZMiUW w Łodzi 4,30 2,0 0,70

121 C 6 24 Rajska jaz żelb 2+650 WZMiUW w Łodzi 2x1,5 1,6 0,34

122 C 6 25 Bogdanówka stop.bet 1+300 WZMiUW w Łodzi 4,00 1,00

123 C 6 26 Bogdanówka jaz żelb 2+167 WZMiUW w Łodzi 4,00 1,6

124 C 6 27 Bogdanówka stop.kam 3+300 WZMiUW w Łodzi 3,50 0,60

125 C 6 28 Bogdanówka jaz.bet 4+500 WZMiUW w Łodzi 3,50 1,2



127a C 7 1a Czarna

Maleniecka jaz bet 4+700 prywatny 23,00 2,30 MEW

128 C 7 1 Czarna

Maleniecka jaz 12+550 WZMiUW w Łodzi 20,00 1,9 0,5 Dębowa Góra

129 C 7 2 Czarna

Maleniecka jaz kozłowy 16+500 WZMiUW w Łodzi 24,00 1,9 0,5 Rożenek

130 C 7 3 Czarna

Maleniecka jaz kozłowy 24+100 WZMiUW w Łodzi 12,00 1,8 0,5 Czersko

131 C 7 4 Czarna

Maleniecka stopień żelbet. 25+350 WZMiUW w Łodzi 25,00 2,73 1,0 Ruszenice Kol.



100


rodzaj budowli

lokalizacja


szerokość

wys. piętrzenia

wys. stopnia

Lp Sy

mbo

lzlewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli Nazwa

obiektu

km m m m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

132 C 7 5 Czarna

Maleniecka jaz kozłowy 26+900 WZMiUW w Łodzi 15,00 2,5 0,5 Siedlów

133 7 6 Młyn.II Czarnej

Malenieckiej jaz żelbetowy 3+060 WZMiUW w Łodzi

134 C 7 7 Popławka stopień

betonowy 1+930 WZMiUW w Łodzi 2,50 0,5 Borowiec

135 C 7 8 Popławka jaz kozłowy 2+360 WZMiUW w Łodzi 3,00 1,4 0,4 Borowiec

136 C 8 1 Silniczka zast.bet 3+080 WZMiUW w Łodzi 2,0 0,8 1

137 C 8 2 Silniczka jaz.bet 12+960 WZMiUW w Łodzi 3,0 1,0

138 C 9 1 Potok Borowa jaz.bet 0+600 prywatny - bd 8 1,2

139 C 9 2 Potok Kaleń jaz 2+900 WZMiUW w Łodzi 4,0 1,0 2

140 C 110 1 Gać jaz 1+050 WZMiUW w Łodzi 4 1



101

6.2. Warunki migracji ryb na obszarach chronionych

W obrębie województwa łódzkiego najważniejszymi obszarami objętymi

rożnymi formami ochrony przyrody są: Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich,

Rezerwat Rzeki Rawka, Bolimowski Park Krajobrazowy, Przedborski Park

Krajobrazowy, Sulejowski Park Krajobrazowy, Spalski Park Krajobrazowy, Park

Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki oraz Załęczański Park Krajobrazowy.

Pierwsze trzy obejmują swym obszarem górną i środkową część zlewni Bzury wraz z

rzeką Rawką, kolejne trzy zlokalizowane są w zlewni Pilicy, pozostałe obejmują

fragment środkowy biegu Warty oraz dolne fragmenty jej dopływów Oleśnicę oraz

Widawkę z Grabią.

Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich utworzony został w 1996 roku.

Położony jest on na północny wschód od Łodzi w trójkącie Łódź, Brzeziny i

Strykowo. Jego powierzchnia wynosi około 14 tys. ha. Ochronie podlega tutaj

wyjątkowo bogata rzeźba terenu, podlegającego wciąż żywym procesom

geomorfologicznym oraz naturalna szata roślinna związana z licznymi źródliskami i

strumieniami. W granicach parku znajdują się źródła Bzury oraz górny odcinek jej

biegu, przepływa tutaj w swym górnym i środkowym biegu uchodząca do tej rzeki

Moszczenica. Z obszarem parku związana jest również Mrożyca będąca dopływem

Mrogi, prawobrzeżnego dopływu Bzury. Na przegradzających te rzeki piętrzeniach

położonych w granicach parku, brak jest przepławek dla ryb.

Bolimowski Park Krajobrazowy utworzony został w 1986 roku. Obejmuje

powierzchnię około 23 tys. ha, z czego 14200 ha stanowią lasy. Położony jest na

pograniczu województw łódzkiego i mazowieckiego. Obejmuje tereny płaskie i

faliste Równiny Łowicko-Błońskiej, przechodząc na południe w obszar Wzniesień

Łódzkich. Celem ochrony parku jest polodowcowa rzeźba morenowego terenu z

licznymi polami wydmowymi i pozostałościami porastającej ten obszar Puszczy

Bolimowskiej, wraz z zasiedlającymi jego obszar zespołami flory i fauny. Kluczowe

znaczenie dla obszaru parku posiada utworzony w 1983 roku rezerwat przyrody

„Rawka”. Obejmuje on cały bieg rzeki Rawka od jej źródeł aż po ujście do Bzury,

wraz z rozgałęzieniami koryta rzeki, starorzeczami, dolnymi odcinkami prawych

dopływów Rawki oraz pasem gruntów przybrzeżnych. Celem ochrony rezerwatu jest

zachowanie w naturalnym stanie typowej rzeki nizinnej średniej wielkości, wraz z

korytem jej doliny. Przepływający w granicach Bolimowskiego Parku

Krajobrazowego fragment rzeki Rawka silnie meandruje wśród lasów, a koryto rzeki



102

posiada naturalny charakter, stanowiąc siedlisko licznych gatunków roślin i zwierząt.

Spośród licznych piętrzeń przegradzających bieg Rawki, przepławkę dla ryb

wybudowano tylko na piętrzeniu zbiornika Joachimów-Ziemiary. Pomimo, że jest to

obiekt świeżo oddany do eksploatacji, istnieją uzasadnione podstawy do negatywnej

oceny wykonanej na nim przepławki dla ryb w aspekcie zapewnienia przez nią

możliwości swobodnej migracji ichtiofauny.

Spalski Park Krajobrazowy położony jest w środkowej części dorzecza

Pilicy. Jego część leży w województwie łódzkim, powiecie tomaszowskim. Park

utworzony został w 1995 roku a jego powierzchnia wraz z otuliną wynosi około

36 tysięcy hektarów. Jego celem jest ochrona zasobów przyrodniczych,

krajobrazowych i kulturowych dawnej Puszczy Pilickiej. Osią parku jest rzeka Pilica

wraz ze swą doliną na odcinku od Tomaszowa Mazowieckiego do Domaniewic.

W skład sieci rzecznej parku oprócz wymienionego fragmentu Pilicy, wchodzą jej

drobne dopływy Gać, Słomianka, Anielinka, Studzianka. Graniczy z nią uchodząca

powyżej do Pilicy rzeka Wolbórka. W granicach parku, w samym korycie Pilicy brak

jest przeszkód ograniczających migracje ryb. Istniejące piętrzenia na jej dopływach

nie posiadają przepławek dla ryb.

Sulejowski Park Krajobrazowy utworzony został w 1994 r. Położony jest on

w województwie łódzkim powiecie tomaszowskim oraz powiecie piotrkowskim.

Obejmuje dolinę rzeki Pilica w jej środkowym biegu wraz ze Zbiornikiem

Sulejowskim i cennymi przyrodniczo terenami przyległymi. Jego powierzchnia

wynosi około 17 tys. ha. Sieć rzeczną parku stanowi rzeka Pilica, Zbiornik

Sulejowski oraz dolny odcinek uchodzącej do niego Luciąży. Najważniejszą

przeszkodą dla migracji ryb w granicach parku jest zapora piętrząca Zbiornika

Sulejowskiego. Brak na niej przepławki dla ryb uniemożliwia jakiekolwiek migracje

ichtiofauny. Również piętrzenia występujące na dopływach nie posiadają przepławek

dla ryb.

Przedborski Park Krajobrazowy znajduje się w województwie łódzkim

powiecie piotrkowskim, opoczyńskim i włoszczowskim. Utworzony został w 1988 roku

i obejmuje najcenniejsze fragmenty Pasma Przedborsko-Małogoskiego, które zajmują

centralną część parku. Obejmuje również obszar Niecki Włoszczowskiej a także Wzgórz

Łopuszańskich i Opoczyńskich. Jego powierzchnia wynosi około 31 tys. ha. Chronione

są w nim malowniczość i różnorodność krajobrazu, bogate lasy i sieć czystych wód z

całym bogactwem występującej na jego obszarze flory i fauny. Głównym ciekiem



103

przepływającym przez obszar parku jest Czarna Włoszczowska, przecinająca go

w swym środkowym biegu, wraz ze swymi dopływami. Na usytuowanych na biegu

Czarnej Włoszczowskiej i jej dopływach piętrzeniach, brak jest przepławek dla ryb.

Załęczański Park Krajobrazowy został utworzony w 1978 roku na terenie

ówczesnego województwa sieradzkiego i poszerzony obszarowo w 1995 roku o część

leżącą w granicach ówczesnego województwa częstochowskiego. Park w większości

leży obecnie w granicach woj. łódzkiego a jego powierzchnia wynosi tutaj 14485 ha.

Pozostała część parku o powierzchni 3449 ha znajduje się w woj. śląskim. Park

powołany został celem ochrony niepowtarzalnych walorów krajobrazowych Wyżyny

Wieluńskiej (wapienne ostańce i pagóry jurajskie ze specyficzną florą i fauną), między

innymi również malowniczego przełomu Warty w okolicach Działoszyna, Załęcza

i Krzeczowa. Główną rzeką w granicach parku jest Warta. Na przegradzających ją

w granicach parku progach brak przepławek dla ryb.

Park Krajobrazowy Międzyrzecza Wart i Widawki obejmuje obszar 26636 ha

a położony jest w powiatach sieradzkim i zduńskowolskim. Utworzony został w 1989

roku, w celu ochrony walorów przyrodniczych doliny Warty, Oleśnicy, Widawki, Grabi

i Niecieczy. Rzeki te na tym obszarze tworzą, bowiem swoisty węzeł hydrograficzny,

decydujący o wartości przyrodniczej tego terenu. Park obejmuje fragment Warty na

odcinku od m. Zapolice do m. Strubiny, Oleśnicę od ujścia Pysznej, Widawkę poniżej

Szczercowa do połączenia z wodami Warty, Grabię na odcinku rozpoczynającym się

powyżej m. Kozuby do jej ujścia do Widawki oraz Nieciecz od Grabna do ujścia. Na

piętrzeniach zlokalizowanych na rzekach płynących w granicach parku, przepławka dla

ryb zlokalizowana jest przy uszkodzonym progu na Warcie w m. Tyczyn.

Przepławka budowana jest obecnie przy Małej Elektrowni Wodnej „Podgórze”,

powstającej na Widawce w m. Górki Grabieńskie. Na pozostałych piętrzeniach brak

przepławek dla ryb. Dla zapewnienia swobodnych migracji ryb w granicach Parku

Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki w pierwszej kolejności doprowadzić

należy do udrożnienia Warty na przegradzających ją progach, Widawki aż po

Szczerców, Grabi na piętrzeniu MEW Kozuby oraz Oleśnicy. Oprócz budowy

wymienionych przepławek kluczowe znaczenie dla przywrócenia pełnej migracji ryb

będzie udrożnienie znajdującego się poza granicami parku piętrzenia zbiornika

Jeziorsko.



104

6.3. Potrzeby i zakres niezbędnego udrożnienia rzek na terenie województwa

łódzkiego

6.3.1. Założenia wyjściowe

Przy ustalaniu potrzeb i zakresu udrażniania rzek kierowano się podstawową

zasadą, że przy każdej budowli piętrzącej, która stanowi przegrodę dla wód rzeki, a tym

samym przeszkodę uniemożliwiającą migrację ryb i innych organizmów wodnych,

winna znajdować się przepławka dla ryb. Wynika to również z Ustawy Prawo Wodne,

której art. 63.2. Rozdział 1, Dział IV Budownictwo wodne brzmi ”Budowle piętrzące

powinny umożliwiać migrację ryb, o ile jest to uzasadnione lokalnymi warunkami

środowiska”

Sformułowany na podstawie określonych potrzeb, „Program udrożnienia rzek”

przez budowę przepławek ma na celu ustalenie przede wszystkim kolejności ich

budowy.

Program ten opracowano w układzie zlewniowym, rozpatrując każdą odrębną

zlewnię rzek w dorzeczu Warty dopływów Wisły - Bzury i Pilicy.

Na obszarze województwa łódzkiego wydzielono następujące zlewnie wg

podziału hydrograficznego rzeki Polski:

A. Zlewnia Warty od ujścia Prosny

1) Warta - od km 183+700 do km 693+350;L= 209,64 km

2) Prosna od km 121+350 do km 183+610; L= 62,260 km

3) Ner od km 19+000; L = 104,90 km

- Zian; L=38,44 km

- Zian -Gnida; L= 16,85 km

4) Kanał Mazur; L=1,88 km

5) Pichna k.Zduńskiej Woli ; L=28,80 km

- Szadkówka; L=19,96 km

6) Myja; L=23,97 km

7) Żeglina; L=31,97 km

8) Widawka; L=109,00 km

- Nieciecz; L=47,140 km

- Grabia; L=84,200 km

- Końska; L=19,47 km

- Pilsia; L= 33,30 km

- Kręcica; L=11,90 km



105

- Świętojanka; L=6,952 km

9) Oleśnica; L= 44,68 km

- Pyszna; L-=35,97 km

- Kanał Starzenicki; L=5,96 km

10) Wierznica; L=26,07 km

11) Widzówka; L= 1,80 km

12) Pisia; L=27,13 km

13) Mękwa; L=19,83 km

14) Kanał rzeki Warty; L=6,952 km

15) Kanał Lodowy; L=9,100 km

16) Kocinka; L=6,200 km

B. Zlewnia rzeki Bzury od Rawki

1) Bzura L=125,00 km

2) Rawka; L=97,00 km

- Chojnatka; L=16,52 km

- Białka; L=28,46 km

- Rylka L=28,08 km

- Kanał Osocice Regnów; L= 14,70 km

- Krzemionka; L=22,90 km

- Rewica L=8,336 km

3) Łupia -Skierniewka L= 61,36 km

4) Pisia Zwierzyniec; L=36,85 km

5) Uchanka; L=26,29 km

6) Zielkówka; L=11,63 km

7) Bobrówka; L= 38,73 km

8) Słudwia; L=44,45 km

- Nida; L=27,99 km

9) Igla; L=15,18 km

10) Kanał Południowy L=8,237 km

- Mroga; L=67,24 km

- Mrożyca L= 33,33 km

11) Kanał Stradzewski; L=14,06 km

12) Moszczenica; L=55,00 km

- Malina; L=33,10 km



106

- Czerniawka; L=16,55 km

- Dzierżążnia; L=9,749 km

13) Kanał Południowy B; L=6,952 km

14) Ochnia; L=49,36 km

- Głogowianka; L=12,41 km

- Milonka; L=20,72 km

- Lubieńka; L=17,62 km

15) Kanał Południowy C; L=16,79 km

16) Kanał Strzegociński; L=10,79 km

17) Linda; L=12,70 km

C. Zlewnia Pilicy od Drzewiczki

1) Pilica od km 92+00 (granica województwa) do km 247+500 ;

L=155,50 km - do udrożnienia od km 130+800; L= 116,700 km

2) Drzewiczka; L=45,35 km (w woj.łódzkim)

- Wąglanka L=40,18 km

3) Słomianka; L=20,30 km

4) Lubocz L=21,45 km

5) Wolbórka: L=50,30 km

- Czarna Bielina L=26,42 km

- Luboczanka; L=11,49 km

- Piasecznica; L=26,41 km

- Moszczanka Właśc. L=26,77 km

- Goleszanka; L=6,309 km

- Miazga; L=25,87 km

6) Luciąża; L=53,18 km

- Strawa L=20,19 km

- Bogdanówka L=23,36 km

7) Czarna Maleniecka L=28,40 km (w woj łódzkim)

- Popławka L=13,87 km

8) Silniczka L=28,95 km

9) Potok Kaleń; L=10,45 km

10) Gać L=19,80 km

Przy ustalaniu kolejności udrażniania poszczególnych rzek na terenie

województwa łódzkiego uwzględniono następujące uwarunkowania:



107

• Zapisy historyczne określające dawny zasięg migracji ryb

dwuśrodowiskowych w rzekach województwa łódzkiego

• Aktualny stan ichtiofauny w rzekach województwa łódzkiego

• Warunki hydrologiczne - wielkości powierzchni zlewni i związane z tym

przepływy. Istotne znaczenie ma tutaj ciągłość przepływu przez cały rok

(rzeki stale prowadzące wodę)

• Zabudowa progowa rzek

• Jakość wody w rzekach

6.3.2. Kolejność udrażniania rzek województwa łódzkiego

Uwzględniając uwarunkowania przyrodnicze i hydrologiczne założono,

że realizacja programu udrażniania podzielona będzie na cztery etapy. W etapie I i II

udrażniane będą przede wszystkim rzeki, w których występowały, bądź też mogą

wchodzić ryby wędrowne dwuśrodowiskowe, a więc ryby, dla których rozwoju

niezbędna jest migracja w górę rzeki na tarło, a następnie powrót do morza.

W etapie III zakłada się udrażnianie rzek przy budowlach na ciekach i rzekach

mniejszych, jednakże o znacząco dużych zasobach wody (pow. zlewni od 100 -

do 200 km2), do których jednak ryby dwuśrodowiskowe nie wchodziły i nie wchodzą.

Udrażnianie tych rzek ma na celu stworzenie warunków dla lokalnych migracji

ryb i głównie w obrębie jednej rzeki.

Do etapu IV programu udrażniania rzek, którego realizacja przewidywana jest

w najdalszej perspektywie czasowej, zakwalifikowano rzeki o najmniejszych zasobach

wody tj rzek, których powierzchnia zlewni nie przekracza 100 km2, jak również odcinki

górnego biegu większych rzek. Są to rzeki znajdujące się poza zasięgiem występowania

ryb wędrownych.

Proponowana kolejność udrożnienia rzek na terenie województwa jest

następująca:

• Etap I –

- Warta do ujścia Liswarty, Widawka do Szczerkowa, Grabia do miejscowości

Kozuby.

- Bzura jazu w Woli Kałkowej w km84+550 oraz rzeka Rawka do ujścia jej

Białej,

- Pilica i Drzewiczka do km 35+550



108

• Etap II

- Warta powyżej ujścia Liswarty, Oleśnica.

- Bzura powyżej ujścia Rawki, Mroga do ujścia Mrożycy,

- Luciąża,Drzewiczka,

• Etap III –

- Prosna po udrożnieniu na terenie województwa wielkopolskiego, Ner -jaz Zimne

- Słudwia, Skierniewka,

- Wolbórka, Czarna Konecka, Czarna Włoszczowska,

• Etap IV – rzeki pozostałe oraz Ner z chwilą osiągnięcia odpowiedniej czystości

wody

Z uwarunkowań siedliskowych wynika kolejność budowy przepławek dla ryb.

Na poszczególnych rzekach przepławki winny być budowane od ujścia w górę rzeki,

stopniowo otwierając drogę dla wędrówki ryb. Z tych względów też przy ustalaniu

kolejności realizacji przepławek w poszczególnych etapach, kierowano się zasobami

wodnymi, które są ściśle powiązane z powierzchnią zlewni.

Wychodząc z założenia, że przy budowli piętrzącej winna znajdować się

przepławka dla ryb nie wyklucza się ich budowy niezależnie od zaproponowanych

wyżej etapów realizacyjnych i zaproponowanej kolejności w poszczególnych etapach.

Wystąpi to w przypadku remontów obiektów hydrotechnicznych, uruchamianiu przy

nich elektrowni wodnej lub innej zmianie użytkowania budowli piętrzącej. Obowiązek

wykonania przepławki może zostać nałożony przez organ wydający nowe pozwolenie

wodnoprawne lub przedłużające wydane przed laty pozwolenie wodnoprawne, które

utraciło ważność.

W dalszej części niniejszego opracowania przedstawiono program budowy

przepławek przy budowlach piętrzących na rzekach i kanałach województwa łódzkiego.

Program ten przedstawiono dla poszczególnych zlewni rzek z przedstawieniem etapów

budowy przepławek oraz kolejności ich wykonania w poszczególnych etapach,

realizacyjnych.

Nie określano perspektyw czasowych budowy przepławek, która zależna jest

przede wszystkim od dostępnych środków finansowych, a także aktualnego stanu

prawnego- wydanych już pozwoleń wodnoprawnych.

Lokalizację budowli przedstawiono na załączonych mapach zlewni w skali

1:200 000 oznaczając każdy etap realizacji odrębnym kolorem, a mianowicie:



109

• Czarnym - budowle posiadające przepławki

• Czerwonym - budowle, przy których przepławki winny być realizowane

w I etapie

• Zielonym - budowle, przy których przepławki winny być realizowane

w II etapie

• Żółtym – budowle, przy których przepławki realizowane będą w III etapie

• Niebieskim - budowle, przy których przepławki budowne będą w zależności od

lokalnych potrzeb śrdowiskowych realizowane będą w IV etapie

Na mapach zlewni oznaczono tylko lokalizację tych budowli z podaniem

jej numeru ewidencyjnego. Ponadto do programu załączono zestawienie budowli

na rzekach z odpowiednimi oznaczeniami etapów udrażniania.

6.3.3. Zakres i warunki udrażniania rzek województwa łódzkiego w

poszczególnych etapach realizacji programu

6.3.3.1 Zlewnia rzeki Warty

Priorytetowym zadaniem dla zapewnienia warunków migracji ryb w rzece

Warcie jest wykonanie przepławek przy budowlach na odcinku od zbiornika Jeziorsko

tj. od progu w km 483+710 usytuowanego 290 m poniżej zapory czołowej zbiornika,

do ujścia rzeki Liswarty w km 637+200 tj. na odcinku tym znajduje się 6 progów oraz

zapora czołowa zbiornika. Na odcinku tym tylko przy progu w miejscowości Tyczyn

w km 539+750 jest czynna przepławka dla ryb, która łącznie z progiem wymaga

kapitalnego remontu.

Dwa progi znajdują się 290 i 170 m poniżej zapory zbiornika Jeziorsko i z tego

względu przy budowie przy nich przepławki lub innego urządzenia umożliwiającego

migrację ryb, budowle te należy rozpatrywać jako jeden obiekt.

W ramach etapu I przewiduje się wykonanie przepławek przy następujących

budowlach”:

• progi w km 483+710 i 483+830 w m. Łyszkowice i przy zaporze zbiornika

Jeziorsko w km 484+000 - (A/1/1)

• progu Tyczyn w km 599+750 - (A/1/2) - remont progu i przepławki

• progu Konopnica w km 560+050 - (A/1/3)

• progu Osjaków w km 570+550 - (A/1/4)

• progu Kajdas w km 575+030 - (A/1/5)

• progu Toporów w km 588+760 - (A/1/6)



110

• progi w Działoszynie w km 620+100 (A/1/10) i 620 +700 (A/1/11)

Wykonanie przepławek przy w/w progach umożliwi przy istniejącej przepawce

przy jazie w Zakrzewku Szlaceckim w km 664+740 (A/1/12) umożliwi migrację ryb do

progu Kijów w km 669,700 znajdującego się już na terenie województwa śląskiego. tj na

odcinku długości 185,70 km.

Ponadto zapewniony będzie dostęp ryb do ujściowych odcinków dopływów rzeki

Warty, a mianowicie:

• w ograniczonym zakresie do rzeki Pichny do jazu w km 7+722. Poniżej tego

jazu w km 0+150 (A/4/1) i 2+692 (A/4/2) znajdują się stopnie wodne

o wysokości 0,60 i 0,80 m , które w określonych warunkach przy średnich

i wysokich stanach wody umożliwiają wędrówkę ryb

• w rzece Myji tylko do budowli piętrzącej w km 0+160 (A/6/1)

• w rzece Żeglinie do jazu w km 5+650 (A/7/1)

• w rzece Oleśnicy do jazu w km 13+250 (A/9/1)

W ramach etapu I przewiduje się udrożnienie bardzo ważnego z punktu widzenia

rybackiego dopływu Warty - rzeki Widawki. Zakłada się udrożnienie tej rzeki przy jazie

w km, 9+200 (A/8/1) przez co będzie dostępna dla ryb aż do okolic miejscowści

Szczerców, do jazu w km 38+050 (A/8/2) usytuowanego ca 3,0 km powyżej ujścia do

niej lewobrzeżnego dopływu rzeki Scichawki. Wykonanie przepławki przy tym jazie

zapewni również dostęp ryb do bardzo ważnego dopływu Widawki, do rzeki Grabii

uchodzącej do niej w km 11+700. Natomiast planowane w ramach etapu I udrożnienie

rzeki Grabii przy jazie w km 6 + 940 (A/8/22) w km Kozuby zapewni możliwość

migracji ryb do jazu w km 11+260 (A/8/23)

Wykonanie planowanych w I etapie przepławek na rzece Warcie i jej dopływach

zapewni możliwość migracji ryb w rzekach na długości:

• Warta - 185,70 km

• Pichna - 7,722 km

• Myja - 0,160 km

• Widawka - 38,050 km

• Grabia 11,26 km

• Żeglina - 5,65 km

• Oleśnica - 13,25 km

Łącznie po wykonaniu I etapu możliwość migracji ryb będzie zapewniona

na długości 261,792 km.



111

W ramach etapu II proponuje się udrożnienie rzeki Warty przy pozostałych

na terenie województwa łódzkiego budowlach oraz kontynuację udrażniania

najważniejszego pod względem rybackim dopływu Warty tj rzeki Widawki wraz z jej

dopływem rzeką Garbią. Ponadto zakłada się udrażnianie dopływu Warty- rzeki

Oleśnicy

W ramach etapu II przewiduje się udrażnianie rzeki Warty przy

następujących budowlach:

• próg w km 678+000 (A/1/7) w m. Szczepocice

• próg w km 684+900 (A/1/8) w m. Bobry

• jaz w km 685+300 (A/1/9)

Na rzece Widawce przewiduje się wykonanie przepławek przy następujących

budowlach:

• jaz w km 38+050 (A/8/2) w m. Lubośnia

• próg w km 42+450 (A/8/3)

• jaz w km 50+500 (A/8/4)

• jaz w km 52+500 (A/8/5)

• jaz w km 56+100 (A/8/6)

a na rzece Grabii

• jaz w km 11+260 (A/8/23)

• jaz w km 15+570 (A/8/24)

• jaz w km 19+740 (A/8/25)

• jaz w km 25+250 (A/8/26)

• jaz w km 33 + 295 (A/8/27)

• próg w km 34+520 (A/8/28)

• próg w km 35+270 (A/8/29)

• jaz w km 38+750 (A/8/30)

W ramach etapu II planuje się również udrożnienie rzeki Oleśnicy,

lewobrzeżnego dopływu rzeki Warty. Przewiduje się wykonanie przepławek przy

wszystkich budowlach piętrzących na tej rzece, a mianowicie:

• jaz w km 13+250 (A/9/1)

• jaz w km 16+380 (A/9/2)

• jaz w km 16+750 (A/9/3)

• jaz w km 23+682 ( A/9/4)



112

• jaz w km 25+900 (A/9/5)

• jaz w km 32+375 (A/9/6)

Wykonanie II etapu udrażniania rzeki Warty i jej dopływów zapewni możliwość

dalszej migracji ryb na odcinkach rzek o długości:

• Warta - do progu w m.Karcew w km 704+800 ca 200 m powyżej ujścia

rzeki Wierciczki; L=34,80

• Widawka do jazu w km 73 + 250 ; L =55,30 km

• Grabia do jazu w km 48 + 200 ; L= 36,94 km

• Oleśnica na całej długości; L=35,00 km

Łącznie w ramach etapu II przewiduje się udrożnienie rzek województwa

łódzkiego na długości L=162,04 km.

W etapie III przewiduje się udrożnienie wyłącznie rzeki Prosny. Warunkiem

jednak pełnego udrożnienia tej rzeki jest wykonanie przepławek przy budowlach

piętrzących i progach znajdujących się na terenie województwa wielkopolskiego.

Zagadnienie to dotyczy 14 jazów i 16 progów na tej rzece, a mianowicie:

• jaz w km 121+350 ( A/2/3)

• próg w km 132+750 (A/2/4)

• próg w km 133+450 (A/2/5)

• próg w km 133+970 (A/2/6)

• próg w km 134+410 (A/2/7)

• próg w km 134+980 (A/2/8)

• próg w km 135+500 (A/2/9)

• próg w km 136+090 (A/2/10)

• próg w km 136+450 (A/2/11)

• jaz w km 137+450 (A/2/12)

• próg w km 139+750 (A/2/13)

• próg w km 140+000 (A/2/14)

• próg w km 140+250 (A/2/15)

• próg w km 140+550 (A/2/16)

• próg w km 140+980 (A/2/17)

• próg w km 141+450 (A/2/18)

• próg w km 141+980 (A/2/19)

• próg w km 142+100 (A/2/20)



113

• jaz w km 142+600 (A/2/21)

• jaz w km 146+400 (A/2/22)

• jaz w km 149+900 (A/2/23)

• jaz w km 150+500 (A/2/24)

• jaz w km 154+800 (A/2/25)

• jaz w km 157+150 (A/2/26)

• jaz w km 160+200 (A/2/27)

• jaz w km 163+850 (A/2/28)

• jaz w km 168+500 (A/2/29)

• jaz w km 171+600 (A/2/30)

• jaz w km 174+450 (A/2/31)

• jaz w km 178+920 (A/2/32)

Do III etapu zakwalafikowano udrożnienie przy jazie na rzece Ner w km

28+740 w m. Zimne(A/3/1) oraz pierwsze budowle od ujścia na dopływach Warty

rzekach Pichnie (A/4/1); Myji (/6/1);Żeglinie (A/7/1/) i Wierznicy (A/10/1).

Do IV etapu udrażniania rzek w zlewni Warty na terenie województwa

łódzkiego zakwalifikowano budowle na pozostałych rzekach w tym również następne

budowle na rzece Ner i jego ważniejszych dopływach rzekach Zian, Gnida -Zian, lecz

dopiero wtedy gdy wyraźnie poprawi się jakość wody w tych rzekach. Dotyczy to w

szczególności samej rzeki Ner.

6.3.3.2. Zlewnia rzeki Bzury

Do granicy województwa łódzkiego na rzece Bzurze nie występują przeszkody

dla migracji ryb. Pierwszą poważną przeszkodą dla migracji ryb jest stopień w km

62+400 (B/1/1) w miejscowości Klewków Tak, więc na terenie województwa łódzkiego

dla ryb dostępne są ujściowe odcinki rzeki Rawki do km 2+600, Łupii - Skierniewki do

jazu w km 2+940 w m. Mysłaków, Pisi- Zwierzyniec do jazu w km 1+980 w m.

Zielkowice, Uchanki tylko na odcinku długości 340 m, do jazu w km 0+340 w

Łowiczu,Bobrówki do stopnia wodnego w km 10+800 w m Mystkowice i rzeki Słudwi

do jazu w km 15+700 w m. Żaków Borowy,

W ramach etapu I udrażniania rzek zakłada się budowę przepławek na Brzuze

przy stopniach (B/1/1) i ( B/1/2) oraz na rzece Rawce, prawobrzeżnym dopływie Bzury.

Planuje się udrożnienie tej rzeki do ujścia rzeki Białki tj do km 50+100. Na odcinku tym

znajduje się 9 budowli piętrzących i tylko przy budowli upustowej zbiornika wodnego

Joachimów - Ziemiary w km 17+000 znajduje się czynna i sprawna przepławka dla ryb,

która jedna jest mało sprawna.. Przy pozostałych ośmiu budowlach niezbędne jest

wykonanie nowych przepławek, a mianowicie:



114

• jaz w km 2+600 - (B/2/1)

• jaz w km 8+300 - (B/2/2)

• jaz w km 8+430 - (B/2/3)

• jaz w km 11+780 - (B/2/4)

• jaz w km 25+200 - (B/2/6)

• jaz w km 27+700 - (B/2/7)

• jaz w km 38+150 - (B/2/8)

• jaz w km 41+ 500 - (B/2/9)

Wykonanie przepławek przy w/w budowlach, otworzy dla wędrówek ryb rzekę

Rawkę do jazu w km 51+400 (B/2/10) oraz ujściowy odcinek rzeki Chojnatki do jazu

w km 2+150. Tak, więc udrożniony będzie niedostępny obecnie dla ryb odcinek rzeki

Rawki od km 2+600 do km 54+650 tj o długości 54,95 km, oraz ujściowy odcinek rzeki

Chojnatki o długości 2,150 km.

Do etapu II udrażniania rzek zlewni rzeki Bzury zakwalifikowano:

rzekę Bzurę od jazu 84+550 (B/1/3) do stopnia w km 137+225 (B/1/10) oraz rzekę

Mrogę do ujścia Mrożycy.

Na odcinku od ujścia Rawki do stopnia w km 137+225 znajduje się 8 stopni wodnych

w tym trzy jazy:

• jaz w km 84+550 (B/1/3)

• jaz w km 104+140 (B/1/4)

• jaz w km 108+100 ( B/1/5)

oraz cztery stopnie betonowe o wysokości od 0,80-2,00 m, a mianowicie:

• stopień bet w km 115+740 o wysokości 0,90 m

• stopień bet w km 116+850 o wysokości 1,00 m

• stopień betonowy w km 122+820 o wysokości 0,90 m

• stopień betonowy w km 137+225 o wysokości 2,00 m

Udrożnienie rzeki Bzury przy w/w budowlach umożliwi migrację ryb tą rzekę

do jazu w km 161+420, a więc budowli usytuowanej już w źródłowej partii rzeki.

Zakłada się, że w ramach II etapu Bzura udrożniona będzie na odcinku długości 76,88

km. Przez wykonanie przepławek przy w/w budowlach otwarte zostaną dla migracji ryb

również ujściowe odcinki ważniejszych dopływów Bzury, a mianowicie:

• Moszczenicy do jazu w km 1+130 (B/12/1)

• Ochni do jazu w km 8+600 (B/14/1)



115

Dla migracji ryb otwarty będzie również jeden z ważniejszych dopływów Bzury,

rzeka Mroga uchodząca do niej przez Kanał Południowy. Udrożnienie tej rzeki

aż do ujścia rzeki Mrożycy w km 23+000 zakwalifikowano również do II etapu.

Na odcinku rzeki Mrogi od Kanału Południowego do ujścia rzeki Mrożycy

w m. Głowno znajdują się następujące budowle:

• stopień betonowy w km 0+100 (B/10/3)

• stopień betonowy w km 0+200 (B/10/4)

• jaz w km 0+380 (B/10/5)

• jaz w km 2+050 (B/10/6)

• jaz w km 7+250 (B/10/7)

• jaz w km 12+400 (B/10/8)

• jaz z mostem w km 16+100 (B/10/9)

• jaz z mostem w km 18+780 (B/10/10)

Po wykonaniu przepławek przy w/w budowlach, rzeka Mroga otwarta będzie

do jazu w km 25+540. Ponadto dla ryb dostępny będzie również ujściowy odcinek jej

prawobrzeżnego dopływu rzeki Mrożycy do jazu w km 1+470.

Do III etapu udrażniania rzek w zlewni Bzury zakwalifikowano prawobrzeżny

dopływ Bzury, rzekę Łupię - Skierniewkę, lewobrzeżny dopływ rzekę Słudwię oraz

rzekę Moszczenicę do zbiornika wodnego w km 31+858. W etapie tym zakwalifikowano

udrożnić dopływy Bzury przy pierwszysch budowlach od ujścicia, tj. na rzece Nidzie

(B/8/4) .Na rzece Łupii-Skierniewce od km 2+940 do 31+000 znajduje się siedem

przegród - jazów. Wynika z tego, że przy całkowitej długości rzeki wynoszącej 61,36

km przegrody dla migracji ryb występują tylko w jej dolnym i środkowym biegu.

Są to następujące budowle:

• jaz w km 2+940 (B/3/1)

• jaz w km 4+050 (B/3/2)

• jaz w km 9+950) (B/3/3)

• jaz w km 12+820 (B/3/4)

• jaz w km 15+750 (B/3/5)

• jaz w km 25+800 (B/3/6)

• jaz w km 31+000 (B/3/7)

Tak, więc udrożnienie rzeki przy tych budowlach otworzy dla ryb rzekę

Skierniewkę na całej długości wynoszącej 61,36 km.

Na rzece Słudwi znajdują się trzy budowle piętrzące:



116

• jaz w km 15+700 (B/8/1)

• jaz w km 29+985 (B/8/2)

• jaz w km 34+450 (B/8/3)

Wykonanie przepławek przy tych budowlach otworzy rzekę Słudwię dla ryb na całej

długości wynoszącej 44,50 km.

Na Moszczenicy znajduje się pięć budowli piętrzących, po udrożnieniu, których

rzeka otwarta będzie dla migracji ryb aż do stopnia wodnego w km 43+000. Są to

następujące budowle:

• jaz w km 1+130 (B/12/1)

• jaz w km 18+216 (B/12/2)


• jaz w km 21+050 (B/12/4)


Do etapu IV, a więc w najdalszej perspektywie czasowej zakwalifikowano

pozostałe rzeki w zlewni Bzury. Dotyczy to następujących rzek: Rawki od jazu w km

62+300 (B/2/12), Chojnatki, Białki, Kanału - Ciek A, Rylki, Krzemionki, Pisi,

Zwierzyniec, Uchanki, Zielkówki, Bobrówki, Nidy, Igli, Kanału Południowego, Kanału

Stradzewskiego, Górnej Moszczenicy, Maliny, Czerniawki, Dzierżążnia, Kanału

Południowego B, Ochni, Głogowianki, Milonki, Lubieńki, Kanału Południowego C,

Kanału Strzegocińskiego, Lindy.

6.3.3.3. Zlewnia rzeki Pilicy

Udrożnienie rzeki Pilicy przy trzech budowlach - progu w km 130+800 (C/1/1)

o wysokości 0,80 m, jazie w km 131+260 (C/1/2) o wysokości piętrzenia 1,00 m oraz

przy zaporze zbiornika wodnego Sulejówek w km 137+135 (C/1/3), otworzy dla ryb

rzekę Pilicę na terenie województwa łódzkiego. Dwie budowle piętrzące znajdujące się

poniżej zapory zbiornika przy stosunkowo małej wysokości piętrzenia, w określonych

warunkach pozwalają na ograniczoną migrację ryb w górę rzeki. Natomiast zapora

zbiornika wodnego w Sulejówku o wysokości piętrzenia 11,00 m stanowi bardzo

skuteczną przeszkodę dla migracji ryb. Istotna dla migracji ryb jest rzeka Drzewiczka.

Udrożnienie trzech pierwszych budowli na tej rzece w granicach woj. łódzkiego tj. przy

jazie w km 30+080 (C/2/1), stopni w km 30+400 (C/2/2) i jazie z mostem w km 31+000

(C/2/3) przyczynią się do umożliwienia migracji ryb do km 35+550.



117

Mając na uwadze dużą złożoność zagadnienia zarówno pod względem

przyrodniczym, a zwłaszcza technicznym, w ramach I etapu przewiduje się udrożnienie

rzeki Pilicy i Drzewiczki przy w/w budowlach.

Wykonanie przepławek lub innych urządzeń dla migracji ryb przy budowlach

piętrzących na rzece Pilicy udrożni ją na całym odcinku przebiegającym przez teren

województwa łódzkiego tj. na długości ca 91,8 km licząc od jazu w km 130+800.

Ponadto otwarte będą dla migracji ryb ujściowe fragmenty rzeki Luciąży do jazu w km

8+600 (C/6/1), Czarnej Malenieckiej do jazu kozłowego w km 24+100, Silniczki

do przegrody (zastawki) w km 3+080 (C/8/1), Potoku z Borowa w km 0+600 (C/9/1).

Udrożnienie rzeki Pilicy umożliwi wędrówkę ryb na długości:

• Pilica 91,80 km (w granicach woj. łódzkiego)

• Luciąża L=8,60 km

• Czarna Maleniecka L=4,700 km

• Silniczka 3,08 km

Udrożnienie rzeki Drzewiczki w I etapie otworzy ją dla ryb w granicach

województwa łódzkiego na długości L=7,80 km.

Do etapu II udrażniania rzek w zlewni Pilicy zakwalifikowano rzekę

Drzewiczkę(pozostały jej bieg) i Luciążę. Na Drzewiczce w granicach województwa od

km 35+550 do km 64+750 znajduje się 16 budowli (przegród) wodnych w tym 4 jazów

oraz 12 stopni, a mianowicie:

• jaz żelbetowy w km 35+550 (C/2/4)


• stopień betonowo- kamienny w km 38+480 (C/2/6)

• stopień żelbetowy w km 39+350 (C/2/7)







• stopień żelbetowy w km 50+464 (C/2/14)b





118



• stopień kamienny w km 64+750 (C/2/19)

Na Luciąży znajduje się ogółem 20 budowli piętrzących w tym 11 stopni, a mianowicie:

• jaz betonowy w km 8+600 (C/6/1)








• stop. betonowy w km 32+180 (C/6/9)


• stop. betonowy w km 36+460 (C/6/11)

• stop.betonowy w km 36+920 (C/6/12)

• stopień w km 37+220 (C/6/13)








W etapie III przewiduje się udrożnić rzeki Wolbórkę, Czarną Maleniecką

(Konecką) oraz rzekę Gać.

Na Wolbórce lewobrzeżnym dopływie Pilicy znajduje się 20 przegród w tym 8

jazów oraz 12 stopni. Są to następujące budowle:







119



• jaz.betonowy w km 20+920 (C/5/7)

• jaz z most.żelb. w km 28+050 (C/5/8)

• jaz.bet. w km 28+700 (C/5/9)

• jaz.betonowy w km 31+290 (C/5/10)

• jaz żelb. w km 34+280 (C/5/11)

• jaz żelb. w km 36+380 (C/5/12)

• stopień.kam. w km 38+070 (C/5/13)



• stopień.żelb. w km 40+116 (C/5/16)

• stopień w km 40+990. (C/5/17)

• stopień w km 41+190 (C/5/18)

• jaz w km 41+550 (C/5/19)

Na rzece Czarnej Koneckiej (Malenickiej) znajduje się siedem przegród w

tym sześć jazów i jeden stopień, (w tym na dwóch znajdują się przepławki dla ryb) a

mianowicie:

• jaz w km 4+700 (C/7/1a)

• jaz w km 12+550 (C/2/1) – istniejaca przepławka

• jaz w km 16+500 (C/7/2)

• jaz w km 24+100 (C/7/3) – istniejąca przepławka

• stopień w km 25+350 (7/4)

• jaz w km 26+900 (C/7/5)

• jaz w km 3+060 (C/7/6)

Na rzece Gać znajduje się tylko jedna budowla- jaz w km 1+050.(C/10/1)

6.4. Zakładane efekty wdrożenia programu ochrony wód na obszarze

województwa łódzkiego w zakresie udrażniania rzek

Aktualna zabudowa progowa na rzekach województwa łódzkiego praktycznie

wyklucza w nich możliwość migracji ryb, zwłaszcza ryb dwuśrodowiskowych. Zapora

czołowa zbiornika Jeziorsko bardzo skutecznie ogranicza możliwość migracji ryb

do górnego biegu rzeki Warty i jej dopływów. Rzeka Prosna wraz z dopływami na

terenie województwa łódzkiego jest niedostępna dla ryb wędrownych. Możliwość

migracji ryb ograniczają tu budowle piętrzące i stopnie w dolnym biegu rzeki, na terenie

województwa wielkopolskiego. Natomiast rzeka Ner pomijając bardzo złą jakość wody



120

jest zamknięta dla ryb przez liczne budowle piętrzące. Pierwsza z nich (jaz) znajduje się

przy granicy województwa wielkopolskiego w miejscowości Zimne.

W przypadku rzek w zlewni Bzury, aktualne możliwości migracji ryb są

praktycznie ograniczone do samej Bzury. Rzeka ta otwarta jest dla ryb na odcinku

o długości 20,40 km od granicy województwa łódzkiego do progu w km 42+400.

Z dopływów Bzury na tym odcinku dostępne dla ryb wędrownych są jedynie ujściowe

odcinki rzeki Rawki (2,60 km), Skierniewki (2,94 km), Pisi Zwierzyniec (1,98 km),

Zielkówki (3,10 km). Słudwi (15,70 km) i Uchanki (0,34 km),

Podobnie rzeka Pilica w granicach województwa łódzkiego dostępna jest dla ryb

w zasadzie tylko do jazu w km 131+260 tj na odcinku długości 40,26 km. Jednakże

największą przeszkodą wykluczającą wędrówkę ryb jest zapora zbiornika wodnego

Sulejówek w km 137+135. Wysokość piętrzenia tej przegrody wynosi 11 m. Do jazu

w km 131+260 dla ryb dostępne są tylko ujściowe odcinki dopływów Pilicy: Drzewiczki

(poza granicą województwa łódzkiego), Wąglanki (2,61 km), Luboczy (1,78 km),

Słomianki (6,775 km) i Wolbórki (3,85 km) i Gaci (1,050)

Na ogólną długość rzek województwa łódzkiego objętych „Wojewódzkim

Programem Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych” dla województwa łódzkiego,

wynoszącą 2573 km, aktualnie dostępne dla ryb wędrownych są rzeki na odcinkach

o łącznej długości wynoszącej zaledwie 77,00 km, w tym w zlewni Bzury na długości

20,40 km, a w zlewni Pilicy na długości 55 km. Rzeka Warta oraz jej dopływy na

terenie województwa łódzkiego są całkowicie nieodstępne dla ryb wędrownych.

W tabeli nr 17 zestawiono długości rzek przewidywanych do udrożnienia

w pierwszych trzech etapach realizacji niniejszego programu udrażnianych rzek na

terenie województwa

Tabela nr 17

Nazwa rzeki Etapy realizacji programu (km udrażnianych rzek)

Rzeka główna Dopływ

Długość rzeki objęta

programem I II III 1 2 3 4 5 6

ZLEWNIA RZEKI WARTY Warta 209,640 185,700 23,940 0,000 Prosna 62,260 0,000 0,000 62,260 Ner 104,900 0,000 0,000 7,090 Zian 0,000 0,000 0,000 0,000 Gnida-Zian 0,000 0,000 0,000 0,000 Kanał Mazur 1,880 0,000 0,000 0,000 Pichna k/Zd.. Woli 28,800 7,722 0,000 0,000



121





Szadkówka 19,960 0,000 0,000 0,000 Myja 23,970 0,160 0,000 4,030 Żeglina 31,970 5,650 0,000 5,650 Widawka 99,600 38,050 55,300 0,000 Nieciecz 47,140 0,000 0,000 0,000 Grabia 84,200 11,260 36,940 0,000 Końska 19,470 0,000 0,000 0,000 Pilsia 33,300 0,000 0,000 0,000 Kręcica 11,900 0,000 0,000 0,000 Świętojanka 6,952 0,000 0,000 0,000 Oleśnica 44,680 13,250 31,430 0,000 Pyszna 35,970 0,000 1,080 0,000

Kanał Starzenicki 5,960 0,000 3,076 0,000

Wierznica 26,070 0,000 6,000 0,000 Widzówka 1,800 0,000 0,450 0,000 Pisia 27,130 0,000 0,225 0,000 Mękwa 19,830 0,000 4,410 0,000 Kanał rzeki Warty 6,952 0,000 0,370 0,000 Kanał Lodowy 9,100 0,000 2,000 0,000 Kocinka 6,200 6,760 0,000 0,000 Razem rz. Warta 969,634 268,552 165,221 79,03 ZLEWNIA RZEKI BZURY Bzura 125,00 42,550 82,450 0,000 Rawka 97,000 48,800 0,000 0,000 Chojnatka 16,520 2,150 0,000 0,000 Białka 28,460 3,180 0,000 0,000 Rylka 28,080 0,000 0,000 0,000

K. Osocice -Regnów 14,700 0,000 0,000 0,000

Krzemionka 22,900 0,000 0,000 0,000 Rewica 8,336 0,000 0,000 0,000 Łupia Skierniewka 61,360 0,000 0,000 58,420 Pisia Zwierzniec 36,850 0,000 0,000 0,000 Uchanka 26,290 0,000 0,000 0,000 Zielkówka 11,630 0,000 0,000 0,000 Bobrówka 38,730 0,000 0,000 0,000 Słudwia 44,450 0,000 0,000 44,450 Nida 27,990 0,000 0,000 1,560 Igla 15,180 0,000 0,000 0,000 Kanał Południowy A 8,237 0,000 0,000 0,000 Mroga 67,240 0,000 25,540 0,000 Mrożyca 33,330 0,000 1,470 0,000 Kanał Stradzewski 14,060 0,000 0,000 0,000 Moszczenica 55,000 0,000 1,200 41,800 Malina 33,100 0,000 0,000 0,000 Czerniawka 16,550 0,000 0,000 0,000



122





Dzierżążnia 9,749 0,000 0,000 0,000 K.Południowy B 6,952 0,000 0,000 0,000 Ochnia 49,360 0,000 8,600 0,000 Głogowianka 12,410 0,000 0,000 0,000 Milonka 20,720 0,000 0,000 0,000 Lubienka 17,620 0,000 0,000 0,000 K.Płudniowy C 16,790 0,000 0,000 0,000 Kanał Strzegociński 10,790 0,000 0,000 0,000 Linda 12,700 0,000 0,000 0,000 Razem rzeka Bzura 988,084 96,68 119,26 146,23 ZLEWNIA RZEKI PILICY Pilica 116,700 91,800 0,000 0,000 Drzewiczka 45,350 7,800 37,550 0,000 Wąglanka 40,180 0,000 0,000 0,000 Słomianka 20,300 0,000 0,000 0,000 Lubocz 21,450 0,000 0,000 0,000 Gać 19,800 0,000 0,000 19,800 Wolbórka 50,300 0,000 0,000 40,200

Czarna Bielina 26,420 0,000 0,000 0,800

Luboczanka 11,490 0,000 0,000 7,500 Piasecznica 26,410 0,000 0,000 5,700

Moszczanka Właśc. 26,770 0,000 0,000 0,370

Goleszanka 6,309 0,000 0,000 0,650 Miazga 25,87 0,000 0,000 2,500 Luciąża 53,18 8,600 44,580 0,000 Strawa 20,290 0,000 2,400 0,000 Bogdanówka 23,360 0,000 1,300 0,000 Czarna Maleniecka 28,400 4,700 0,000 58,980 Popławka 13,87 0,000 0,000 1,930 Silniczka 28,59 3,080 0,000 0,000 Potok Kaleń 10,45 0,600 0,000 0,000 Razem rzeka Pilica 615,489 116,58 85,83 138,43 Ogółem rzeki w województwie 2573,567 370,611 370,671 363,690

Zrealizowanie przedstawionych w tabeli nr 17 zamierzeń w zakresie udrażniania

rzek w celu stworzenia warunków migracji ryb dwuśrodowiskowych na terenie

województwa łódzkiego, wymaga wykonania przy istniejących budowlach piętrzących

jazach i stopniach urządzeń zapewniających możliwość migracji ryb w górę rzeki. W

przypadku budowli piętrzących na rzekach województwa łódzkiego sprowadzać się to

będzie przede wszystkim do budowy przy przegrodach na rzekach przepławek dla ryb.

W etapie I i II dla stworzenia warunków dla migracji ryb dwuśrodowiskowych

niezbędne jest udrożnienie rzek przy 101 budowlach. W tym w ramach etapu I,



123

najbardziej pilnego przy 25 budowlach. Do najważniejszych zadań należy udrożnienie

rzeki Warty w Jeziorsku oraz rzeki Pilicy przy zaporze zbiornika Sulejówek.

W etapie III zakłada się wykonanie przepławek przy 72 budowlach piętrzących

na rzekach województwa łódzkiego.

7. Charakterystyka konstrukcji urządzeń umożliwiających migrację ryb

7.1. Uwarunkowania przyrodnicze i techniczne budowy przepławek dla ryb

Przepławki na rzekach przy przegrodach na rzekach wykonywane są już

od połowy XIX wieku. Do dnia dzisiejszego budowane były najczęściej jako szereg

następujących po sobie i coraz wyżej położonych (licząc od wejścia ryb na dolnym

stanowisku) komór przedzielanych pionową ścianą z dwoma otworami: górnym, przez

który woda przelewała się ze swobodnym zwierciadłem i dolnym otworem, gdzie woda

przepływała po ciśnieniem. Przepławki wykonywane były przede wszystkim z betonu,

który obecnie uważany jako materiał obcy naturze. Budowle te określane są jako

urządzenia techniczne dla migracji ryb.

Skuteczność dotychczas wykonanych przepławek jest różna. Decydują o niej

takie czynniki jak: materiał wykorzystany do budowy, spadek dna, wysokość stopni,

prędkości i objętości przepływu wody, napełnienie, a zwłaszcza usytuowanie

przepławki.

Beton, materiał najczęściej stosowany i najbardziej wygodny przy budowie jest

jednak uważany za materiał obcy naturze. Dlatego też preferuje się obecnie stosowanie

kamienia jako materiału bardziej zbliżonego naturze. Użycie kamienia jako materiału

konstrukcyjnego umożliwia skonstruowanie przepławek, w których przepływ wody

podobny jest do warunków, jakie panują w naturalnych potokach.

Dotychczas wykonane przepławki mają najczęściej konstrukcję komorową

„schodkową”, w której dno każdej kolejnej komory licząc od wlotu obniżone jest

od 30 - 60 cm do poprzedniej. Ponadto szczeliny w przegrodach wymiarowano w ten

sposób, aby różnica poziomów wody w komorach odpowiadała różnicy poziomów dna.

Rozwiązanie to, poprawne hydraulicznie pod względem uzyskiwanych prędkości

przepływu w otworach pomiędzy komorami, jednak nie sprawdziło się w praktyce.

Przykładem złego rozwiązania przepławki była nieczynna już przepławka przy upuście

jałowym elektrowni w Darłowie. Przepławka ta o konstrukcji betonowej, komorowej

ze stopniami wysokości 0,60m, okazała się nieskuteczna. Ryby dochodziły do drugiej,

czasami trzeciej komory i tylko nielicznym udawało się przejść na górne stanowisko



124

stopnia. Podstawową przyczyną niesprawności tego typu przepławki była zbyt duża

wysokość stopni. Ponadto wymiary komór tej przepławki były zbyt małe dla dużych ryb

wędrownych, do których należą troć i łosoś. Przy długości komory nieprzekraczającej

2,00 m, i szerokości 1,40 m nie powstawały tzw. miejsca przystankowe, tj. takie obszary

o zmniejszonej prędkości przepływu gdzie ryby miałyby miejsce na odpoczynek przed

przejściem do następnej, położonej wyżej komory.

Obecnie zasady konstruowania przepławek zmierzają w kierunku budowy

przepławek w postaci pochylni z jednostajnie nachylonym dnem, bez wyznaczania

stopni pomiędzy komorami. Spadek dna stosuje się maksymalny 1:20. Spadek dna

stosuje się maksymalny 1:20 ( 5%) zalecany 1:17 (5,8%). Jednakże generalną zasadą

jest, że im jest mniejszy spadek tym warunki dla przechodzenia ryb są lepsze. Różnicę

poziomów zwierciadła uzyskuje się przez stosowanie odpowiednich szerokości

przesmyków pomiędzy komorami. Szerokość przegród decyduje o prędkości przepływu

wody. Przyjmuje się w przepławkach typu pochylnia, że prędkości na wlocie (wyjściu

ryb) winny wahać się od 0,90 - 1,20 m/sek. Natomiast na wylocie przepławki nie mogą

być większe od 1,8-1,90 m/sek. Wynika to z warunków przechodzenia ryb przez

przepławkę. Ryba wchodząc do przepławki pokonuje bez trudności dość duże prędkości

przepływu wody. Natomiast duże prędkości wypływu wody z przepławki są niezbędne

do wytworzenia na dolnym stanowisku przegrody prądu wabiącego.

Przepławki budowane przy przegrodach na rzece, jakie tworzą jazy, zapory

ziemne, wielu przypadkach połączone są z elektrowniami wodnymi. Zrzut wody na

dolne stanowisko stopni wodnych, odbywa się ze znaczną prędkością. Kiedy prędkości

wypływu wody z przepławki są mniejsze od prędkości odpływu wody z urządzeń

hydrotechnicznych, migrujące ryby, kierują się pod budowlę piętrzącą.

Zagadnienie to wiąże się nie tylko z prędkościami przepływu wody, ale jest ściśle

związane z objętością przepływu wody przez przepławkę i przez urządzenia

hydrotechniczne. Dopiero odpowiednia objętość wody wypływająca na dolne

stanowisko stopnia z podanymi wyżej prędkościami pozwala wytworzyć odpowiedni

prąd wabiący. Dlatego też decydujące znaczenie na skuteczność przepławki ma jej

lokalizacja, a zwłaszcza usytuowanie wylot przepławki (wejścia ryb) na dolnym

stanowisku.

Każdorazowo projekt przepławki winien być poprzedzony szczegółowymi

pomiarami prędkości i objętości przepływu w przekroju całego koryta rzeki poniżej

stopnia i dopiero na podstawie tych badań winna być lokalizowana przepławka. Jest to



125

szczególnie ważne dla usytuowania wylotu przepławki ( wejścia ryb) na dolnym

stanowisku budowli. Badania te należy wykonać w różnych warunkach tj. przy różnych

poziomach wody na dolnym stanowisku.

Jednakże za najbardziej efektywne uznano przepławki z przegrodami

kamiennymi, za najlepsze uznaje się przepławki w formie bystrza kamiennego

zajmującego całą szerokość przegrody.

W dotychczasowej praktyce przy budowie urządzeń piętrzących na rzekach,

zgodnie z Prawem Wodnym zabezpieczano niezbędną objętość wody, jaka musi przez

cały rok przepływać przez urządzenia piętrzące. Przepływ ten początkowo określany

jako biologiczny, a obecnie jako nienaruszalny określa taką objętość wody, jaka jest

niezbędna dla utrzymania życia biologicznego poniżej stopnia. W ujęciu ilościowym

założenie to jest słuszne. Jednakże wykonanie przegrody przerywa ciągłość biologiczną

rzeki. Dlatego też, aby zachować ciągłość biologiczną rzeki przepławka winna być

otwarta przez cały rok. Przepławka służy nie tylko rybom, ale też innym organizmom.

W tym przypadku bardzo istotne znaczenie ma usytuowanie wysokościowe wylotu

przepławki. Wylot przepławki (jej dno) winien znajdować się przez cały czas pod wodą

tak, aby przez cały czas zachowany był kontakt hydrauliczny pomiędzy wodą na górnym

i dolnym stanowisku. Chcąc spełnić ten warunek należy dno wylotu przepławki

posadawiać min. 0,50 – 0,75 m poniżej poziomu zwierciadła wody na dolnym

stanowisku, jaki występuje przy przepływie wody średniej niskiej. Poniżej w tabeli nr 4

zestawiono podstawowe parametry technologiczne przepławek dla ryb.

Dane te są zaczerpnięto z badań niemieckich Tabela nr 18

Parametr przepławki

Jednostka Pstrąg i inne

Troć, łosoś

1 2 3 4

Min. szerokość przesmyku m 0,15-0,17 0,30 Min. szerokość komory m 1,20 1,80 Min. długość komory m 1,90 2,90 Max.różnica poziomów wody pomiędzy komorami

m

0,20

0,20

Min. napełnienie wody w przepławce m 0,50 0,75 Min przepływ dla wytworzenia prądu wabiącego m3/sek. 0,14-0,16 0,40

Aktualnie najbardziej zalecana jest budowa przepławek w postaci bystrza

kamiennego, najlepiej zajmującego całą szerokości stopnia wodnego, progu itp.



126

Konstrukcja ta składa się przeważnie z betonowej płyty dennej, ułożonej na całej

szerokości progu z wtopionymi na jej górnej powierzchni kamieniami o średnicy od

0,40-0,80 m. Pomiędzy kamieniami ryby mogą przepływać zarówno w górę, jak i w dół

rzeki.

Przy takiej konstrukcji bystrza ułożonego na progu ze spadkiem min. 1:20 -1:30

uzyskuje się optymalne prędkości przepływu wody pomiędzy kamieniami, wytwarzające

równocześnie prąd wabiący, który umożliwia pokonanie progu praktycznie przez

wszystkie ryby i inne organizmy wodne. Krytyczne prędkości przepływu wyznaczone

dna niektórych ryb przedstawiają się następująco:

Łosoś 1,33-6,40 m/sek

Pstrąg potokowy 0,80 – 1,60 m/sek

Pstrąg tęczowy 0,35-0,91 m/sek

Węgorz 0,47 – 0,83 m/sek

Na podstawie tych danych ustalono maksymalne prędkości wody w

przepławkach dla poszczególnych grup ryb:

- ryby łososiowate ( łosoś, troć, pstrągi, głowacica, lipień) – 2,0 m/sek

- reofilne ryby karpiowate ( boleń, certa, brzana, jaź, kleń, świnka jelec) – 1,50

m/sek

- pozostałe gatunki (ryby małe i młode) – 1,0 m/sek

W warunkach spływu wielkich wód napełnienie na bystrzu może znacznie

przekraczać wysokość kamieni, a prędkości przepływającej wody mogą znacznie

przekraczać wartości dopuszczalne dla wędrówki ryb, Jednakże w każdym przypadku

warunki przepływu (prędkości) wody pomiędzy kamieniami na bystrzu będą

odpowiednie dla migracji ryb. Ponadto wykonanie bystrza na całej szerokości progu

wyklucza potrzebę wytwarzania ukierunkowanego prądu wabiącego. Praktycznie

w normalnych warunków eksploatacji na całej szerokości stopnia (bystrza) możliwa

będzie migracja ryb.

7.2. Przegląd urządzeń umożliwiających migrację ryb

7.2.1. Przepławki komorowe konwencjonalne i romboidalne.

Przepławki komorowe należą do najstarszych konstrukcji umożliwiającym

rybom wędrówkę w górę rzeki. Główną zasadą ich działania jest przepływ wody poprzez

kaskadowo ułożone komory łączące górną i dolną wodę (ryc.1). Rozmiary

poszczególnych elementów a przy tym i całej budowli zależne są od rozmiarów



127

gatunków ryb migrujących danym ciekiem, różnicy poziomów miedzy wlotem

a wylotem przepławki oraz wielkości i charakteru rzeki (Lubieniecki 2002).

Ryc. 1 Schemat konstrukcji przepławki komorowej konwencjonalnej. Widok z boku i izomeryczny (Źródło: DVWK1996r.).

Rynna przepławki komorowej najczęściej zbudowana jest z betonu. Przegrody

między komorami mogą być z drewna lub gotowych elementów betonowych.

W zależności od ich kształtu wyróżniamy: konwencjonalne i romboidalne.

Komory przepławek konwencjonalnych mają kształt prostokątów. Wędrujące

ryby orientują się według prądu wody, który jest najmocniej wyczuwalny w dolnej

części komory. Otwory przesmykowe umiejscowione są z tego względu naprzemiennie

w przegrodach przy dnie. Rozmiary ich są ściśle związane z wielkością ryb migrujących

danym ciekiem (tab. 19 ryc.2 ). W górnej części przegrody wykonuje się często wycięcia

umożliwiające przepływ nadmiaru wody górną częścią komory, na wypadek przyjścia

wysokiej wody.



128

Tabela 19

Optymalne wymiary przepławki komorowej konwencjonalnej (Źródło: DVWK1996r.).

Wymiary komory Wymiary

przesmyków dla ryb

Wymiary wycięć górnych

Przepływy w

komorach lb b h bs hs ba ha -

Gatunek ryb

m m m m m m m m3/s 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Jesiotr 5-6 2,5-3 1,5-2 1,5 1 - - 2,5 Łosoś , głowacica, troć

2,5-3 1,6-2 0,8-1,0 0,4-0,5 0,3-0,4 0,3 0,3 0,2-0,5

lipień, leszcz, kleń i inne

1,4-2 1,0-1,5 0,6-0,8 0,25-0,35 0,25-0,35 0,25 0,25 0,08-0,2

Ryc. 2. Schemat konstrukcji komory w przepławce komorowej konwencjonalnej. Wymiary komory, przesmyków i wycięć przedstawiono w tabeli 1

(Źródło: DVWK1996r.).

Przepławka romboidalna w odróżnieniu od konwencjonalnej ma przegrody

ustawione skośnie do kierunku prądu wody i skośnie do dna komory. Kąt nachylenia

przegrody do dna przepławki powinien wynosić 60O, a kąt nachylenia przegród do osi

koryta od 45-60O.

Takie ustawienie przegród powoduje, że jedna ze ścian komory jest krótsza (powinna

mieć do 0,30 m) a druga dłuższa ( powinna mieć powyżej 1,8 m) (DVWK 1996). Otwór

przesmykowy znajduje się w górnej części komory, co umożliwia wytracenie energii

wody wpływającej.



129

W obu rodzajach konstrukcji konwencjonalnej jak i romboidalnej, ważne jest, aby dno

przepławki było szorstkie co zapewnia możliwość migrowania małym rybom i innym

organizmom. W tym celu w dno komory wbetonowuje się kamienie o średnicy do 30

cm, w taki sposób, aby wystawały na około 20 cm (ryc. 3.).

Ryc. 3. Sposób wykonania dna poziomów przepławkach komorowych. (Źródło: DVWK1996r.).

Różnica poziomów między kolejnymi komorami nie powinna być większa niż

20 cm. Energia zawarta w wodzie przepływającej przez przepławkę powinna być

zmniejszona do wartości 150 W/m3 .

Podczas projektowania przepławki oprócz jej wymiarów ważne jest także jej

umiejscowienie. Należy zwrócić szczególną uwagę na usytuowanie wylotu, musi ono

spełniać dwa warunki: -łączyć koryto przepławki się z dnem rzeki (ryc.4) oraz powinien

się znajdować na granicy turbulencji wody wypływającej z turbin elektrowni

lub spływającej z jazu (ryc.5).

Umiejscowienie wylotu (wejścia dla ryb) powinien zapewnić powstanie tak szybkiego

prądu wody wypływającej, aby stał się prądem wabiącym dla ryb (Pawlaczy i in. 2001).



130

Ryc. 4. Poprawne umiejscowienie wylotu z przepławki – połączenie z dnem rzeki (Źródło: DVWK1996r.)

.

Ryc. 5. Usytuowanie wylotu z przepławki zapewniające powstanie prądu wabiącego ryby. (Źródło: DVWK1996r.).

Za główna zaletę przepławek komorowych uważa się to, że mogą one sprawnie

działać nawet przy niskich stanach. Najkorzystniej układają się w nich linie prądu

pomagające rybom w orientacji, kiedy woda nie przelewa się górnymi wcięciami

w przegrodach. Przy wyższych stanach występują zbędna turbulencje w komorach

dezorientujące rybę. Zwiększa się również wtedy możliwość zablokowania przepływu

przez naniesione przez rzekę przedmioty. Przy małych przepływach, a zarazem

mniejszych prędkościach zwiększa się niebezpieczeństwo zamulenia koryta przepławki.

Konstrukcje romboidalne są z racji swojej budowy mniej na to narażone.



131

7.2.2. Przepławki szczelinowe (Vertical-Slot).

Pierwsza przepławkę szczelinową zaprojektowano w Stanach Zjednoczonych

w 1961 roku. W następnych latach zastosowano ją również we Francji i w Niemczech

(Lubieniecki 2002).

Jest to jedna z form przepławek komorowych, z tą różnicą, że przegrody posiadają

szczelinę lub szczeliny na całej wysokości komory. Szerokość szczeliny ściśle związana

jest z wielkością przepływów w przepławce. W odróżnieniu do przepławki komorowej

konwencjonalnej przesmyki w jednoszczelinowej przepławce typu Vertical-Slot

są umiejscowione nie na przemian, lecz zawsze po tej samej stronie (ryc.6). Zaraz za

przegrodą usytuowany jest zazwyczaj blok najczęściej drewniany, przy szerszych

szczelinach ustawiony pod kątem 30-45O. Często stosowanym rozwiązaniem jest

kończenie ściany oporowej (przegrody) w kształcie „haka”. Wszystkie te rozwiązania

mają na celu takie ukształtowanie strumienia żeby płynął po przekątnej komory

od przesmyku w kierunku przeciwnej ściany, gdzie w „kącie” wytracał prędkość.

Ryc. 6. Przepławka jednoszczelinowa (Vertical-Slot) widok z góry. Strzałki wskazują kierunki jak układa się prąd wody w komorze (Żródło: Clay 1961).



132

Wysokość przegrody powinna być tak dobrana żeby uniemożliwić nawet przy wysokich

stanach przepływem wody nad górna krawędzią. Dno przepławki szczelinowej podobnie

tak jak w konwencjonalnej i romboidalnej powinno być wyłożone pojedynczymi

kamieniami o średnicy do 30 cm, a między nimi wyłożone luźno leżącymi kamieniami

o średnicy między 15-25 cm.

Przepławki typu Vertical-Slot dzięki przesmykowi na całej wysokości przekroju

umożliwiają rybom wybranie warstwy wody o odpowiedniej prędkości dla siebie.

Zmiany poziomu w rzece nie wpływają znacząco na skuteczność działania przepławki,

konstrukcje jednoszczelinowej działają już przy 120 dm3/s. Podobnie jak w przypadku

przepławek konstrukcja przegrody (w tym przypadku szczelina na całej wysokości)

umożliwia samooczyszczenie się komór.

Wadą przepławek komorowych jest to, że dla pokonania stopnia wodnego o wysokości

1 metra należy zbudować 20 metrową budowle. Przyjmuje się, że nachylenie powinno

wynosić od 1:11 do 1:20.

7.2.3. Przepławki o prądzie wstecznym (Denil).

Przepławkę o prądzie wstecznym skonstruował belgijski inżynier Denil w 1909

roku. Rynna przepławki biegnie po linii prostej, a w koryto wbudowane są

w regularnych odstępach listwy (żebra) ustawione pod kątem 45O pod prąd wody (ryc.7).

Powodują one redukcje prędkości szczególnie przy dnie budowli (ryc.8). Wykonywane

były początkowo z mosiądzu lub betonu, ostatnio coraz częściej robione są z drewna.

Ryc.7 Profil podłużny przepławki typu Denil (Źródło: Larnier 1992).



133

Ryc.8. Rozkład prędkości na różnych wysokościach w korycie przepławki typu Denil. (Źródło: Krüger 1994)

Standardową formą tej przepławki jest litera U (ryc.9). Przepławka Denila

może z powodzeniem funkcjonować nawet przy nachyleniu 1:5. Jednak maksymalne

nachylenie jak i wymiary żeber zależne są od gatunków ryb migrujących danym

ciekiem.

Tabela 20. Nachylenie i wymiary żeber w przepławce Denila (Źródło: Larrnier 1983).

Szerokość koryta

Zalecane nachylenie

Przepływ optymalny

przy h*/ba=1,5

Ichtiofauna

m % 1:n m3/s 1 2 3 4 5

Pstrąg potokowy, karpiowate i inne

0,6 0,7 0,8 0,9

20 17 15

13,5

1:5 1:5,88 1:6,67 1:74

0,26 0,35 0,46 0,58

Łosoś, troć i głowacica

0,8 0,9 1,0 1,2

20 17,5 16 13

1:5 1:57 1:625 1:7,7

0,53 0,66 0,82 1,17



134

Ryc. 9. Schemat pojedynczej listwy w przepławce Denila (Źródło: Lonnebjerg 1980). Tabela 21.

Wymiary żeber w przepławce Denila (Źródło Lonnebjerg 1980, Larnier 1992).

Lp

Wyszczególnienie

Tolerancja Optymalnie

1 2 3 4 Szerokość żebra ba/b 0,5-0,6 0,58 Odległość żebra a/b 0,5-0,9 0,66 Odległość wycięcia od dna c1/b 0,23-0,32 0,25 Głębokość wycięcia żebra c2/c1 2 2

Długość koryta dla ryb karpiowatych nie powinna przekraczać 8 m, a dla

łososiowatych 10m. Jeżeli wysokość pokonywanej przeszkody wymusza dłuższą

konstrukcję, projektuje się baseny wypoczynkowe (ryc.9). Powinny one mieć długość

4-6 m wg Lubienieckiego, lub 3-5m wg DVWK (1996). Na jego brzegach i w środku

powinna się znajdować roślinność szuwarowa umocowana w odpowiedni sposób

(Żelazo, Popek 2002).

Wylot z przepławki powinien nawet przy najniższych stanach powinien znajdować się

pod wodą, zapewniając tak samo jak w przepławkach komorowych powstanie

odpowiedniego prądu wabiącego. Dno przy wylocie z przepławki powinno być

umocnione kamieniami żeby ograniczyć możliwość wystąpienia erozji. Przy wlocie

do przepławki powinno znajdować się zamknięcie używane podczas konserwacji

budowli.



135

Ryc. 10. Przepławka typu Denil z trzema rynnami i dwoma basenami wypoczynkowymi (Źródło: DVWK1996r.).

Do zalet przepławek Denila można zaliczyć to że nadają się do łączenia górnej

i dolnej wody na krótkim odcinku. Rynna wraz z żebrami może być z racji małych

rozmiarów wykonywana jako prefabrykat poza miejscem montażu i transportowana

w elementach. Tego typu konstrukcje charakteryzuje mała wrażliwość na wahania dolnej

wody a zarazem dobrze wykształcony prąd wabiący.

Poza bardzo nienaturalnym charakterem budowli wadą jego jest duża łatwość

blokowania przepływu przez dryfujące przedmioty z racji wąskiego przekroju.

Przepławki Denila dla odpowiedniej skuteczności wymagają dużych ilości wody a co za

tym idzie ich działanie zależy bardzo od stanów górnej wody. Wśród ryb tylko

łososiowate i niektóre karpiowate dobrze radzą sobie w tych przepławkach, toteż stosuje

się je tylko tam gdzie niemożliwe jest zastosowanie innego rodzaju budowli ułatwiającej

rybom wędrówkę.

7.2.4. Przepławki węgorzowe (rynny).

Węgorz wędruje z rejonu Morza Sargassowego na żerowiska do europejskich

jezior i rzek. Jako forma dojrzała wraca i po rozrodzie ginie ( katadromiczny charakter

wędrówki). Młode węgorze (długość ciała 7-20 cm) są zdolne pokonać niskie, mokre,

pionowe przeszkody. Podczas wędrówki jest on w stanie pokonać czasem krótkie

odcinki pełzając po wilgotnej trawie do następnego zbiornika wodnego lub cieku.

Dorosłe węgorze długości powyżej 30 cm mogą wędrować przez konwencjonalne

przepławki (komorowe) (rys. 11,12).



136

Dawniej dla ułatwienia migracji węgorzy stosowano rury w dnie rzeki wypełnione

w pęczki związanymi gałązkami. Taki typ konstrukcji nie spełniał jednak zbyt długo

swojej roli z racji dużej podatności na zamulanie przy wysokiej wodzie (Lubieniecki

2002).

Skutecznym pomysłem okazały się niewielkich rozmiarów (około 16x23cm) rynny

łączące górną wodę z dolną.Konstrukcja ich może być betonowa, stalowa lub z tworzyw

sztucznych jednak dno powinno być wyłożone materiałem umożliwiającym wędrówkę

węgorzy pod prąd wody. Stosuje się szczotki nylonowe osadzone pionowo do podłoża

na skośnie założonej tafli (rys. 10). Imitują one naturalną roślinność. Rozpraszając

energię płynącej wody, stwarzają zróżnicowane warunki dla wędrówki ryb

( zróżnicowana prędkośc wody w przekroju).

Ryc. 11. Rynna węgorzowa (Źródło: Jens 1982).

Jako podłoże stosowane są gałązki w wiązkach, kamienie lub drewniane kratownice.

Z góry rynnę przykrywa pokrywa, mająca za zadanie ochronę przed drapieżnikami jak

i kłusownikami.

Rynny węgorzowe poza konstrukcją różnią się też od konwencjonalnych

przepławek usytuowanie wlotu do przepławki od dolnej wody. Ponieważ przepławki

węgorzowe służą prawie wyłącznie ułatwieniu wędrówki form młodocianych w strefie

powierzchniowej wody , połączenie rynny węgorzowej z dnem rzeki nie jest konieczne.

Koniecznością jednak jest usytuowanie dolnego stanowiska przy brzegu cieku.

Na górnym stanowisku prąd musi być słaby i miejsce to musi być oddalone od krat

zamontowanych przed turbinami elektrowni.



137

Rynny węgorzowe buduje się głównie w ujściach rzek, jako uzupełniające przy

przepławkach konwencjonalnych lub Denila (ryc.11,12).

Ryc. 13. Umiejscowienie rynny węgorzowej, widok z góry. 1 -przepławka węgorzowa, 2- przepławka komorowa, 3- wejście do przepławki węgorzowej,

4- wejście do przepławki komorowej. (Źródło:Jens 1982)

Ryc.12. Umiejscowienie rynny węgorzowej w przekroju poprzecznym: 1- górny przesmyk przepławki komorowej, 2- dolny przesmyk przepławki komorowej, 3- rynna węgorzowa. (Źródło: Jens 1982).



138

Rynny węgorzowe stosuje się wszędzie tam gdzie nie ma możliwości

zastosowania przepławek o charakterze naturalnym, sprawdzają się one jako najlepsze

z urządzeń ułatwiających węgorzom wędrówkę w górę rzek.

7.2.5. Śluzy dla ryb.

Konstrukcja jak i działanie śluz dla ryb nie różni się prawie wcale od śluz dla

statków. Jednakże istnienie śluzy dla statków nie zapewnia rybom warunków swobodnej

migracji w górę rzeki. Śluza dla ryb ma dużą komorę oraz górną i dolną regulację

dopływu i odpływu wody (ryc. 14).

Ryc. 14. Schemat działania śluzy dla ryb. GW- górna woda DW – dolna woda 1-górne zamknięcie przymknięte przy dolnym otwartym umożliwiającym wpływanie ryb, 2-dolne zamknięcia zamknięte przy górnych otwartych, komora śluzy napełnia się, 3- wyrównanie poziomu wody w komorze śluzy i GW 4-powrót do pozycji wyjściowej, (Źródło: DVWK1996r.).

Otwieranie górnej i dolnej części jest zsynchronizowane i najczęściej następuje

w pół- lub godzinnych odstępach czasowych. Śluzy dla statków otwierane są na krótko

nie zapewniając długotrwałego prądu wabiącego. W dużych komorach usytuowanych

w środku nurtu rzeki wytwarza się duża turbulencja dezorientująca ryby. W śluzach dla

ryb aby zapewnić odpowiedni prąd wabiący stosuje się rurę z dodatkowym dopływem

wody z górnego poziomu i ujściem na wylocie komory. Dla sprawnego działania śluzy

wymiary wylotu i wlotu do komory powinny zapewnić średnią prędkość wody około

1,2m/s. Prędkość opadania zwierciadła wody w komorze nie powinna przekraczać

2,5m/min (SNiP 1987). Śluzy dla ryb z racji swojej konstrukcji zajmują niewiele

miejsca oraz umożliwiają połączenia górnego i dolnego poziomu przy dużych różnicach



139

wysokości. Wymagają one jednak ciągłego dozoru ze względu na ruchome części, napęd

oraz urządzenia sterujące (Lubieniecki 2002).

Takie rozwiązanie w celu zachowania ciągłości biologicznej rzek jest od dawna

stosowane w wielu krajach europejskich (Jens 1982).

„Nieznane są dotąd możliwości wędrówek przez śluzę organizmów stanowiących

pokarm dla ryb” (Lubieniecki 2002).

7.2.6. Wyciągi dla ryb.

Windy dla ryb buduje się przy dużych różnicach poziomów pomiędzy górną

a dolną wodą (powyżej 6,0 m), ograniczeniu ilości wody dla przepławki i jeżeli brakuje

miejsca.

Ryc. 15. Schemat konstrukcji i działania windy dla ryb (Źródło: Larnier 1992).

Tego rodzaju budowle mają w swojej dolnej części dużą wannę, do której

prowadzi ryby prąd wabiący uzyskany poprzez połączenie górnej wody z dolną rura.

Składana i ruchoma krata (wrota dwuczęściowe), przesuwana jest w kierunku wanny,

gromadzi ryby w wannie. Wanna wyciągana jest do góry, a przez otwór w jej dolnej

części ryby dostają się do górnej wody i płyną dalej w górę rzeki (ryc.15)

( Lubieniecki 2002).



140

7.2.7. Pochylnie kamienne, kamienno betonowe (bystrotoki kamienne).

Wszystkie wyżej wymienione rodzaje konstrukcji zalicza się do konstrukcji

typowo technicznych zarazem obcych naturze. W miarę możliwości zastępuje się je

budowlami imitującymi naturalny bieg rzeki. Do tego typu przepławek zaliczają się

pochylnie kamienne i kamienno betonowe (Żbikowski, Żelazo 1993).

Pochylnie można podzielić ze względu na zajmowaną szerokość koryta:

- na całej szerokości koryta ( w miejscach gdzie jaz nie spełnia żadnej użytecznej

roli), (ryc.16).

Ryc.16. Pochylnia kamienna zajmująca całą szerokość cieku (Źródło:DVWK 1996).



141

- na części koryta, (ryc.17).

Ryc.17. Pochylnia kamienno betonowa na części cieku (Źródło:DVWK 1996).

-w kształcie strumienia opływającego przeszkodę. (Ryc.18) .

A



142

B

Ryc.18. Pochylnia kamienno betonowa w formie strumienia opływającego przeszkodę.

A- Zdjęcie pochylni kamienno betonowej w formie strumienia opływającego przeszkodę

B- Schemat węzła wodnego z zaznaczonym usytuowaniem przepławki.

(Źródło: DVWK 1996).

Z uwagi na konstrukcję:

-z nieregularnie umieszczonymi kamieniami (ryc. 19),-basenowe( ryc.17).

Ryc. 19. Pochylnia kamienno betonowa z nieregularnie ułożonymi kamieniami (Źródło: DVWK 1996).

Maksymalny spadek dna dla pochylni kamiennych wynosi 1:20 (kraina pstrąga



143

i lipienia), jednak dal niektórych ryb (brzany, leszcza) wymagany jest łagodniejszy 1:30.

Do budowy wykorzystuje się kamienie o średnicy 30-80 cm, stanowią one jakby

„szkielet” budowli, między nimi powinny znajdować się mniejsze o średnicach 10-30

cm ułożone nieregularnie(Lubieniecki 2002).

Odległości między kamieniami powinny przekraczać 20 cm (Lubieniecki 2002)

i powinny spełniać warunki: ax=ay=2÷3d (DVWK 1996) (ryc. 20).

Ryc. 20. Zasada ułożenia kamieni w pochylni kamiennej.( Źródło: DVWK 1996).

Takie ustawienie kamieni w przekroju ma za zadanie ukształtowanie wyraźnego

nurtu przy wytworzeniu wystarczającego zróżnicowania prędkości dla swobodnej

migracji ryb. Wartości prędkości powinny się znajdować w przedziale od 0,5 m/s

( w strefach spokojnej wody ) do 1,5-1,8 m/s w rzekach górskich i 1,0 m/s w nizinnych

(Żbikowski, Żelazo 1993).

W pochylniach kamienno betonowych z basenami różnice między położeniem

zwierciadła wody w kolejnych komorach nie powinny przekraczać 25 cm w górach

i 10-20 cm na rzekach nizinnych (Rederbauer, Rathsschuler 1993). Ważne też jest żeby

przelewy między basenami nie działały jako zatopione (Żbikowski, Żelazo 1993).

8. Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych dla

województwa łódzkiego

Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych dla województwa

łódzkiego, ze szczególnym uwzględnieniem warunków migracji ryb

dwuśrodowiskowych przedstawiono w formie graficznej i tabelarycznej. Na załączonej

mapie 1÷200000 z podziału hydrograficznego Polski naniesiono zaewidencjonowane

przegrody – budowle piętrzące na rzekach województwa łódzkiego

Natomiast w tabelach 19, 20 i 21 przedstawiono program udrażniania rzek

w województwie łódzkim podając kolejno:

• numer budowli zgodny z oznaczeniem na mapie



144

• lokalizację na cieku ( kilometraż)

• wysokość piętrzenia lub wysokość stopnia, progu

• etapy realizacyjne z zastosowaniem kolorystyki zastosowanej na załączonej

mapie dla oznaczenia etapów realizacji.

Tabela nr 19

Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych dla województwa łódzkiego ZLEWNIA RZEKI WARTY

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli

Nazwa rzeki rodzaj budowli

lokalizacja budowli

wys. pięrzenia

[m]

wys. progu [m]

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 9 10 11

1 A 1 1 Warta próg 483+710 1,5 I 2 A 1 1 Warta próg 483+830 2 I 3 A 1 1 Warta Jaz+zapora 484+000 14,00 I

4 A 1 2 Warta stop.bet 539+750 0,42 0,93 Istn przep•••• do remontu

5 A 1 3 Warta próg kam. 560+050 0,45 0,94 I 6 A 1 4 Warta próg kam. 570+550 0,35 0,9 I 7 A 1 5 Warta próg kam. 575+030 0,48 1,1 I 8 A 1 6 Warta próg kam. 588+760 0,32 / 0,17 0,9 I 8a A 1 10 Warta próg 620+100 1,3 I 8b A 1 11 Warta Próg 620+700 15 I 8c A 1 12 Warta Próg 664+740 2,2 Modernizacja

9 A 1 7 Warta próg 678+000 II 10 A 1 8 Warta próg 684+900 II 11 A 1 9 Warta jaz kozłowy 685+300 1 II 12 A 2 1 Młyn. Kowalówka jaz+most 1+108 bd IV 13 A 2 2 Młynówka-Mysznary jaz 1+108 bd IV 14 A 2 3 Prosna jaz 121+350 1,8 III 15 A 2 4 Prosna próg kam. 132+750 0,5 III 16 A 2 5 Prosna próg kam. 133+450 0,5 III 17 A 2 6 Prosna próg kam. 133+970 0,5 III 18 A 2 7 Prosna próg kam. 134+410 0,5 III 19 A 2 8 Prosna próg kam. 134+980 0,6 III 20 A 2 9 Prosna próg kam. 135+500 0,6 III 21 A 2 10 Prosna próg kam. 136+090 0,5 III 22 A 2 11 Prosna próg kam. 136+450 0,5 III 23 A 2 12 Prosna jaz+most 137+450 bd III 24 A 2 13 Prosna próg kam. 139+750 0,6 III

25 A 2 14 Prosna próg kam. 140+000 0,6 III




145

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


lokalizacja budowli

wys. pięrzenia

[m]

wys. progu [m]

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 9 10 11






32 A 2 21 Prosna jaz 142+600 bd III

33 A 2 22 Prosna jaz 146+400 III










43 A 2 32 Prosna jaz żelb. 178+920 1,5 0,77 III

44 A 2 35 Łużyca jaz drew. 19+550 bd Jaz nieczynny

45 A 2 36 Struga Węglewska jaz+most 2+000 bd Jaz nieczynny

46 A 3 1 Ner jaz bet. 28+740 2 III

47 A 3 2 Ner jaz żelb. 35+830 2,15 1,2 IV

48 A 3 3 Ner stop. żelb. 37+600 0,6 IV

49 A 3 4 Ner stop. bet. 38+080 0,5 IV

50 A 3 5 Ner jaz żelb. 39+750 2,02 1 IV

51 A 3 6 Ner stop. bet. 41+650 0,9 1 IV

52 A 3 7 Ner stop. bet 42+650 0,9 1 IV

53 A 3 8 Ner jaz+most 45+050 2,35 1,2 IV

54 A 3 9 Ner jaz+most 47+470 2,6 0,3 IV

55 A 3 10 Ner jaz żelb. 50+585 2,1 0,4 IV

56 A 3 11 Ner stop. bet. 50+940 0,5 IV

57 A 3 12 Ner jaz+most 55+700 2,6 0,7 IV

58 A 3 13 Ner stop. bet. 56+050 0,5 IV

59 A 3 14 Ner jaz żelb. 57+815 2,2 0,4 IV

60 A 3 15 Ner stop. bet. 58+795 0,5 IV

61 A 3 16 Ner stop. bet. 60+450 0,5 IV

62 A 3 17 Ner jaz żelb. 60+500 2,9 0,7 IV

63 A 3 18 Ner jaz+most 62+820 2,2 0,4 IV



146

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


lokalizacja budowli

wys. pięrzenia

[m]

wys. progu [m]

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 9 10 11

64 A 3 19 Ner jaz+most 66+325 2,3 0,8 IV

65 A 3 20 Ner jaz+most 68+790 1,6 0,7 IV

66 A 3 21 Ner stop.bet 69+700 0,5 IV

67 A 3 22 Ner stop 71+320 0,6 IV

68 A 3 23 Ner jaz żelb. 71+690 1,6 IV

69 A 3 24 Ner jaz żelb. 74+800 1,6 IV

70 A 3 25 Ner jaz żelb. 77+470 2 IV

71 A 3 26 Ner jaz żelb. 78+900 2 IV

72 A 3 27 Ner jaz żelb. 83+970 2 IV

73 A 3 28 Ner jaz 92+170 1,6 IV

74 A 3 29 Ner stop. bet. 95+445 1 IV

75 A 3 30 Ner stop.bet. 96+750 1 IV

76 A 3 31 Ner jaz żelb. 113+980 2,9 IV

77 A 3 32 Ner zast 116+280 0,95 IV

78 A 3 33 Zian jaz+most 2+480 2 IV

79 A 3 34 Zian jaz żelb. 5+300 1,5 IV

80 A 3 35 Zian stop.bet. 9+150 0,5 IV

81 A 3 36 Zian jaz żelb. 9+850 1,5 IV

82 A 3 37 Zian-Gnida jaz żelb. 1+250 0,95 IV

83 A 3 38 Zian-Gnida jaz kozłowy 2+300 0,95 IV










93 A 3 48 Bełdówka jaz bet. 0+700 1,5 IV

94 A 3 49 Bełdówka jaz bet. 3+300 0,95 IV

95 A 3 50 Bełdówka jaz kozłowy 8+750 0,95 IV

96 A 3 51 Bełdówka jaz kozłowy 12+624 0,9 IV

97 A 3 52 Bełdówka jaz żelb. 14+110 0,9 IV



100 A 3 55 Kanał Ulgowy jaz żelb. 2+200 1,6 IV



147

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


lokalizacja budowli

wys. pięrzenia

[m]

wys. progu [m]

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 9 10 11

101 A 3 56 Pisia k/ Pudłówka jaz żelb. 2+265 1,4 IV






107 A 3 62 Pisia k/Małynia jaz drew. 3+090 2 IV

108 A 3 63 Pisia k/Małynia jaz drew. 5+120 2 IV

109 A 3 64 Pisia k/Małynia jaz drew. 5+400 bd IV

110 A 3 65 Pisia k/Małynia jaz bet. 8+710 1,05 0,4 IV


112 A 3 67 Pisia k/Małynia jaz bet. 10+950 IV


114 A 3 69 Wrząca jaz.bet + most 0+440 1 IV

115 A 3 70 Dobrzynka jaz+most 2+530 1,4 IV

116 A 3 71 Dobrzynka jaz+most 6+400 IV

117 A 3 72 Dobrzynka stop. bet. 7+120 0,6 IV

118 A 3 73 Dobrzynka jaz bet. 8+680 IV

119 A 3 74 Dobrzynka zastawka 13+240 0,9 IV

120 A 3 75 Dobrzynka stopień 13+290 0,5 IV

121 A 3 76 Dobrzynka jaz 14+570 0,9 IV

122 A 3 77 Dobrzynka most+jaz+zb 15+690 0,9 IV

123 A 4 1 Pichna k/Zd.Woli stop. bet. 0+150 0,8 IV


125 A 4 3 Pichna k/Zd.Woli jaz stal. 7+552 bd IV

126 A 4 4 Pichna k/Zd.Woli stop.bet 10+300 0,6 IV

127 A 4 5 Pichna k/Zd.Woli jaz+most 11+125 1,4 IV

128 A 4 6 Pichna k/Zd.Woli stop.bet 12+250 0,6 IV

129 A 4 7 Pichna k/Zd.Woli jaz.drew 14+220 IV

130 A 4 8 Pichna k/Zd.Woli jaz kozłowy 15+700 0,9 IV


132 A 4 10 Pichna k/Zd.Woli jaz bet. 17+580 1,5 IV








148

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


lokalizacja budowli

wys. pięrzenia

[m]

wys. progu [m]

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 9 10 11





142 A 4 20 Pichna k/Zd.Woli stop. bet. 23+540 bd IV




146 A 4 24 Pichna k/Zd.Woli jaz bet. 28+490 IV

147 A 4 25 Pichna k/Zd.Woli jaz bet. 29+110 bd IV

148 A 4 26 Szadkówka jaz kozłowy 1+840 6 3 IV

149 A 4 27 Szadkówka stop. bet. 7+550 2 IV

150 A 4 28 Szadkówka jaz bet. 7+930 1,2 0,8 IV


152 A 4 30 Szadkówka zast.bet. 10+150 2x1,3 IV


154 A 4 32 Szadkówka jaz kozłowy 10+950 1,2 0,4 IV

155 A 4 33 Jadwichna jaz żelb. 0+360 1,6 IV

156 A 5 1 Kanał Mazur jaz żelb. 4+945 1,2 Wyłączono z programu



159 A 6 1 Myja zast. bet. 0+160 1,22 III

160 A 6 2 Myja stop. bet. 4+030 0,4 0,8 IV

161 A 6 3 Myja stop. bet. 4+490 0,5 0,6 IV

162 A 6 4 Myja stop. bet. 5+240 0,5 0,6 IV

163 A 6 5 Myja zast. bet. 5+520 1,2 IV

164 A 6 6 Myja stop. bet. 6+955 0,56 IV

165 A 6 7 Myja jaz bet. 13+560 1 0,54 IV

166 A 6 8 Myja stop. bet. 21+140 0,54 IV

167 A 6 9 Myja jaz bet. 21+170 1,4 0,4 IV

168 A 6 10 Kanał Mesznik stop. bet. 0+190 0,5 IV

169 A 6 11 Kanał Mesznik jaz bet. 0+380 1,75 0,7 IV

170 A 7 1 Żeglina jaz żelb. 5+650 1,6 0.3 III

171 A 7 2 Żeglina stop. bet. 7+830 0,5 0,6 IV

172 A 7 3 Żeglina stop. bet. 8+430 0,5 IV

173 A 7 4 Żeglina jaz bet. 9+070 1,5 IV




149

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


lokalizacja budowli

wys. pięrzenia

[m]

wys. progu [m]

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 9 10 11


176 A 7 7 Żeglina stop. bet. 13+590 0,45 0.6 IV

177 A 7 8 Żeglina stop. bet. 13+820 0,45 0.6 IV

178 A 7 9 Żeglina stop.bet. 14+430 0,45 0.6 IV

179 A 7 10 Żeglina zast. Bet. 15+810 bd IV

180 A 7 11 Żeglina zap. czoł. 16+200 4,5 IV

181 A 8 1 Widawka jaz bet. 9+200 2 0,4 I

182 A 8 2 Widawka jaz+most 38+050 2,70 1,5 II

183 A 8 3 Widawka próg.kam 42+450 II

184 A 8 4 Widawka jaz 50+500 3,80 1,42 II

185 A 8 5 Widawka jaz 52+500 II

186 A 8 6 Widawka jaz żelb. 56+100 2,54 0,7 II

186a A 8 6a Widawka jaz 58+000 2,20 IV

186b A 8 6b Widawka jaz 59+000 2,20 IV

187 A 8 7 Widawka stop. bet. 73+350 0,5 IV




191 A 8 11 Widawka jaz bet. 75+600 1,20 IV

192 A 8 12 Widawka jaz+most 78+800 4,50 IV

193 A 8 13 Nieciecz próg bet. 3+700 bd IV

194 A 8 14 Nieciecz jaz bet. 4+160 1,30 IV

195 A 8 15 Nieciecz jaz bet. 9+100 1,20 IV

196 A 8 16 Nieciecz jaz 19+410 1,65 0,4 IV

197 A 8 17 Nieciecz jaz żelb. 30+625 1,20 0,4 IV

198 A 8 18 Kanał M rz. Grabi jaz bet. 0+050 1,00 IV

199 A 8 19 Kanał M rz. Grabi jaz bet. 0+900 1,80 0,8 IV

200 A 8 20 Grabia-starorzecze jaz bet. 0+060 1,50 IV

201 A 8 21 Grabia jaz bet. starorzecze 1,00 IV

202 A 8 22 Grabia jaz bet. 6+940 2,66 0,6 I

203 A 8 23 Grabia jaz bet. 11+260 1,50 II


205 A 8 25 Grabia jaz drew. 19+740 bd bd II

206 A 8 26 Grabia jaz bet. 25+250 bd bd II

207 A 8 27 Grabia jaz bet. 33+295 bd II

208 A 8 28 Grabia próg kam. 34+520 0,45 II

209 A 8 29 Grabia próg kam. 35+270 0,50 II



150

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


lokalizacja budowli

wys. pięrzenia

[m]

wys. progu [m]

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 9 10 11


211 A 8 31 Grabia jaz bet. 48+200 0,55 IV

212 A 8 32 Grabia jaz bet. 52+100 1,40 0,40 IV

213 A 8 33 Grabia jaz kozłowy 56+900 1,10 IV

214 A 8 34 Grabia jaz bet. 65+200 2,65 1,70 IV





219 A 8 39 Końska jaz bet. 1+210 bd 1,30 IV

220 A 8 40 Brzezia jaz bet. 0+060 1,80 0,60 IV

221 A 8 41 Brzezia jaz bet. 1+420 1,10 IV

222 A 8 42 Krętka jaz żelb. 2+620 1,50 IV

223 A 8 43 Pilsia jaz 2+000 1,35 IV

224 A 8 44 Pilsia stop.bet. 6+000 1,50 0,50 IV

225 A 8 45 Pilsia jaz bet. 16+900 2,00 0,40 IV

226 A 8 46 Pilsia stop. bet. 17+250 0,50 IV






232 A 8 52 Kręcica jaz bet. 3+700 1 IV

233 A 8 53 Świętojanka jaz bet. 0+960 1,4 IV

234 A 8 54 Świętojanka stop. żelb. 2+024 0,7 0,4 IV

235 A 8 55 Świętojanka stop. żelb. 2+480 0,7 0,4 IV

236 A 8 56 Świętojanka jaz bet. 3+100 1,4 IV

237 A 9 1 Oleśnica jaz bet. 13+250 2 II

238 A 9 2 Oleśnica jaz bet. 16+380 1,5 II

239 A 9 3 Oleśnica jaz bet. 16+750 1,2 II

240 A 9 4 Oleśnica stop. bet. 23+682 0,6 II

241 A 9 5 Oleśnica jaz 25+900 1,1 0,3 II

242 A 9 6 Oleśnica jaz żelb. 32+375 1,6 II

243 A 9 7 Pyszna jaz żelb. 1+080 1,42 IV


245 A 9 9 Pyszna próg drew. 6+750 0,5 IV




151

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


lokalizacja budowli

wys. pięrzenia

[m]

wys. progu [m]

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 9 10 11






252 A 9 16 Pyszna zast. żelb. 17+440 0,8 IV


254 A 9 18 Kanał Starzenicki jaz żelb. 3+076 1,8 0,8 IV

255 A 10 1 Wierznica zast. bet. 6+000 1,2 III

256 A 10 2 Wierznica jaz żelb. 9+000 1,2 IV

257 A 10 3 Wierznica jaz żelb. 11+300 1,7 IV

258 A 11 1 Widzówka jaz bet. 0+450 1,2 0,4 IV

259 A 12 1 Pisia jaz żelb. 0+225 1,95 IV

260 A 12 2 Pisia jaz żelb. 5+760 1,6 0,4 IV



263 A 13 1 Mękwa stopień 4+410 0,4 IV

264 A 13 2 Mękwa stopień 4+850 0,4 IV

265 A 13 3 Mękwa zast. bet. 4+990 0,9 IV




269 A 13 7 Mękwa jaz bet. 8+800 1 IV

270 A 14 1 Kanał rz. Warty jaz kozłowy 0+370 1,9 IV

271 A 14 2 Kanał rz. Warty jaz kozłowy 5+740 1,3 IV

272 A 15 1 Kanał Lodowy jaz bet. 2+000 1,2 IV

273 A 15 2 Kanał Lodowy jaz bet. 5+800 1,3 IV

274 A 15 3 Kanał Lodowy jaz kozłowy 7+730 1,05 IV

275 A 16 1 Kocinka jaz żelb. 6+760 2,3 IV



152

Tabela nr 20

Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych dla województwa łódzkiego ZLEWNIA RZEKI BZURY

Lp

Sym

bol

zlewni

Nr rz

eki

Nr budow

li

Nazwa rzeki Rodzaj budowli

Lokalizacja budowli-

Wys. piętrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 B 1 1 Bzura stopień 62+400 1,00 I

2 B 1 2 Bzura stopień 78+950 1,60 I

3 B 1 3 Bzura jaz żelb. 84+550 2,50 II



6 B 1 6 Bzura stop. bet. 115+740 0,90 II





11 B 1 11 Bzura jaz 161+420 IV

12 B 2 1 Rawka jaz żelb. 2+600 bd I

13 B 2 2 Rawka jaz żelb. 8+300 1,20 I

14 B 2 3 Rawka jaz żelb. 8+430 1,13 I

15 B 2 4 Rawka jaz żelb. 11+780 3,00 0,70 I

16 B 2 5 Rawka jaz żelb. 17+000 1,60

17 B 2 6 Rawka jaz żelb. 25+200 1,50 I


19 B 2 8 Rawka jaz żelb. 38+150 1,73 2,00 I


21 B 2 10 Rawka jaz drew. 51+400 1.5 IV

22 B 2 11 Rawka jaz żelb. 57+650 1,56 IV

23 B 2 12 Rawka jaz żelb. 62+300 5.5 IV

24 B 2 13 Rawka jaz bet. 63+500 3.2 IV

25 B 2 14 Rawka jaz żelb. 85+200 bd IV

26 B 2 15 Chojnatka zast. żelb. 2+150 bd 0,40 IV

27 B 2 16 Chojnatka zast. żelb. 2+300 1,25 0,40 IV

28 B 2 17 Chojnatka zast. żelb. 2+400 bd IV

29 B 2 18 Chojnatka zast. żelb. 2+700 1,25 0,40 IV

30 B 2 19 Białka jaz bet. 3+180 1.45 IV



33 B 2 22 Białka jaz żelb. 21+300 0.8 IV



153

Lp

Sym

bol

zlewni

Nr rz

eki

Nr budow

li



Wys. piętrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


35 B 2 24 Kanał Ciek A zast. bet. 1+760 1,70 0,40 IV

36 B 2 25 Kanał Ciek A stop. bet. 3+300 0,60 IV

37 B 2 26 Kanał Ciek A stop. bet. 4+650 0,60 IV

38 B 2 27 Rylka jaz żelb. 8+050 0.6 IV

39 B 2 28 Rylka jaz żelb. 12+900 1.6 IV

40 B 2 29 Rylka zast. żelb. 13+840 0,60 IV

41 B 2 30 Kanał Ossowice-

Regnów jaz żelb. 0+280 1.4 IV

42 B 2 31 Kanał Ossowice-

Regnów stop. bet. 0+800 0.60 IV

43 B 2 32 Krzemionka jaz drew. 7+475 1,00 IV

44 B 2 33 Krzemionka jaz żelb. 10+600 1,20 IV

45 B 2 34 Krzemionka jaz bet. 15+050 1,50 IV

46 B 2 35 Krzemionka jaz bet. 20+250 1,50 IV

47 B 2 36 Rawka Rewica jaz żelb. 0+800 bd IV

48 B 3 1 Łupia -

Skierniewka jaz bet. 2+940 3,50 III

49 B 3 2 Łupia -


50 B 3 3 Łupia -


51 B 3 4 Łupia -

Skierniewka jaz kozłowy 12+820 2,00 III

52 B 3 5 Łupia -

Skierniewka jaz żelb. 15+750 2,00 III

53 B 3 6 Łupia -

Skierniewka jaz żelb. 25+800 3,90 2,30 III

54 B 3 7 Łupia -

Skierniewka jaz żelb. 31+000 2,00 III

55 B 4 1 Zwierzyniec jaz bet. 1+980 1,50 IV

56 B 4 2 Zwierzyniec stopień 2+150 0,50 IV



59 B 4 5 Zwierzyniec jaz żelb. 20+830 0,80 IV

60 B 5 1 Uchanka jaz bet. 0+340 0,80 IV


62 B 5 3 Uchanka zast. bet. 6+100 IV


64 B 5 5 Uchanka jaz kozłowy 11+200 2,00 IV


66 B 5 7 Uchanka jaz żelb. 18+250 0,90 1,50 IV

67 B 5 8 Uchanka jaz żelb. 20+530 1,00 IV



154

Lp

Sym

bol

zlewni

Nr rz

eki

Nr budow

li



Wys. piętrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

68 B 6 1 Zielkówka jaz kozłowy 3+100 1,80 IV

69 B 6 2 Zielkówka zast. bet. 8+100 IV

70 B 6 3 Zielkówka stop. bet. 9+100 0,50 IV

71 B 6 4 Zielkówka zast. bet. 9+100 IV

72 B 6 5 Zielkówka zast. bet. 9+450 0,80 IV

73 B 6 6 Zielkówka zast. bet. 9+700 0,80 IV

74 B 7 1 Bobrówka stop. bet. 10+800 1,20 IV




78 B 7 5 Bobrówka zast. bet. 16+200 0,90 IV




82 B 7 9 Bobrówka zast. bet. 25+000 IV



85 B 7 12 Bobrówka jaz.bet. 33+800 2,80 IV

86 B 7 13 Bobrówka jaz bet. 35+000 2,50 IV

87 B 8 1 Słudwia jaz bet. 15+700 2,50 III



90 B 8 4 Nida jaz żelb. 0+300 1,60 IV

91 B 8 5 Nida jaz żelb. 1+560 1,60 IV

92 B 8 6 Nida stop. bet. 3+700 0,60 IV

93 B 8 7 Nida stop. bet. 4+750 0,60 IV

94 B 8 8 Nida jaz żelb. 5+890 1,20 IV

95 B 9 1 Igla zast. bet. 4+320 0,80 IV

96 B 9 2 Igla zast. bet. 4+590 0,80 IV

97 B 9 3 Igla zast. bet. 4+980 0,80 IV

98 B 9 4 Igla zast. bet. 5+650 0,80 IV

99 B 9 5 Igla zast. bet. 6+340 0,80 IV

100 B 9 6 Igla zast. bet. 6+670 0,80 IV

101 B 9 7 Igla zast. bet. 7+400 0,80 IV

102 B 9 8 Igla zast. bet. 7+770 0,80 IV

103 B 9 9 Igla zast. bet. 8+180 0,80 IV

104 B 9 10 Igla zast. bet. 8+900 0,80 IV



155

Lp

Sym

bol

zlewni

Nr rz

eki

Nr budow

li



Wys. piętrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

105 B 9 11 Igla zast. bet. 9+820 0,80 IV

106 B 9 12 Igla zast. bet. 10+380 0,80 IV

107 B 10 1 Kanał Południowy zast. bet. 7+600 0,80 IV

108 B 10 2 Kanał Południowy jaz. bet. 8+200 1,30 IV

109 B 10 3 Mroga stop. bet. 0+100 0,50 II

110 B 10 4 Mroga stop. bet. 0+200 0,50 II

111 B 10 5 Mroga jaz. bet. 0+380 1,5 (2,40) II

112 B 10 6 Mroga jaz. bet. 2+050 2,50 II

113 B 10 7 Mroga jaz. bet. 7+250 2,50 II

114 B 10 8 Mroga jaz. bet. 12+400 2,10 II

115 B 10 9 Mroga jaz+most 16+100 II

116 B 10 10 Mroga jaz+most 18+780 II

117 B 10 11 Mroga jaz+most 25+540 2,70 IV

118 B 10 12 Mroga jaz+most 27+725 2,50 IV

119 B 10 13 Mroga jaz żelb. 30+645 bd IV

120 B 10 14 Mroga jaz żelb. 45+750 1,03 1,47 IV



123 B 10 17 Mroga Jaz+zb. 60+506 2,70 IV



126 B 10 20 Mroga-Młynówka jaz.bet. 2+150 0,80 IV

127 B 10 21 Mroga-Młynówka jaz żelb. 2+800 1,50 IV

128 B 10 22 Mrożyca jaz+most+zb. 1+470 7,60 2,00 IV

129 B 10 23 Mrożyca jaz+most 13+960 0,70 IV

130 B 10 24 Mrożyca jaz żelb 31+000 bd IV

131 B 11 1 K.Stradzewski jaz kozłowy 0+016 1,30 IV

132 B 11 2 K.Stradzewski zastawka 3+500 IV

133 B 12 1 Moszczenica jaz żelb 1+130 2,70 III

134 B 12 2 Moszczenica jaz.bet 18+216 2,00 III

135 B 12 3 Moszczenica jaz+most 19+953 2,00 III

136 B 12 4 Moszczenica jaz.bet 21+050 0,80 III

137 B 12 5 Moszczenica most+jaz+zb 31+850 III

138 B 12 6 Moszczenica stop 43+000 0,60 IV

139 B 12 7 Moszczenica stop 43+300 0,60 IV

140 B 12 8 Moszczenica jaz 45+110 3,20 IV

141 B 12 9 Moszczenica zb.wodny 46+900-47+850 IV



156

Lp

Sym

bol

zlewni

Nr rz

eki

Nr budow

li



Wys. piętrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

142 B 12 10 Moszczenica zast 51+740 0,90 IV

143 B 12 11 Moszczenica jaz 52+950 3,00 IV

144 B 12 12 Malina stop. bet. 0+050 0,50 IV

145 B 12 13 Malina jaz bet. 1+850 2,00 IV

146 B 12 14 Czerniawka jaz bet. 2+160 IV

147 B 12 15 Czerniawka jaz+most 5+690 1,50 IV

148 B 12 16 Czerniawka jaz+most 8+580 1,20 IV

149 B 12 17 Czerniawka stop. bet. 9+290 1,10 IV

150 B 12 18 Dzierżązna stop 0+100 0,50 IV

151 B 12 19 Dzierżązna most z zast 3+250 0,90 IV

152 B 12 20 Dzierżązna most+jaz 4+730 0,90 IV

153 B 12 21 Dzierżązna stop. bet. 5+100 0,50 IV

154 B 13 1 Kanał

Południowy B jaz kozłowy 3+875 1,30 IV

155 B 13 2 Kanał

Południowy B jaz kozłowy 6+490 0,95 IV

156 B 14 1 Ochnia jaz żelb. 8+600 2,00 IV

157 B 14 2 Ochnia stop. bet. 11+650 0,5 IV

158 B 14 3 Ochnia jaz. drew. 22+400 2,00 IV

159 B 14 4 Ochnia jaz bet. 28+630 (2,00 ?) Wyłączono z programu

Jaz nieczynny

160 B 14 5 Ochnia jaz stal. 30+925 2,00 IV

161 B 14 6 Głogowianka jaz kozłowy 0+260 1,00 IV






167 B 14 12 Milonka jaz kozłowy 11+720 1,40 IV

168 B 14 13 Milonka jaz kozłowy 12+520 1,60 IV

169 B 14 14 Lubieńka jaz kozłowy 0+040 1,30 IV







176 B 15 1 Kanał

Południowy C jaz kozłowy 4+430 1,00 IV

177 B 15 2 Kanał




157

Lp

Sym

bol

zlewni

Nr rz

eki

Nr budow

li



Wys. piętrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

178 B 15 3 Kanał


179 B 16 1 K.Strzegociński jaz kozłowy 3+150 1,30 IV



182 B 16 4 Kanał Witonia jaz kozłowy 1+200 0,95 IV

183 B 16 5 Kanał Witonia jaz kozłowy 2+000 0,95 IV

184 B 17 1 Linda jaz 4+620 1,20 IV

185 B 17 2 Linda jaz 4+930 2,20 IV

186 B 17 3 Linda jaz+most 7+500 IV

187 B 17 4 Linda jaz 8+270 1,00 IV

Tabela nr 21

Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych dla województwa łódzkiego ZLEWNIA RZEKI PILICY

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli

Nazwa rzeki rodzaj budowli lokali-

Wysokość

pięrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 C 1 1 Pilica próg stal. 130+800 0,80 I 2 C 1 2 Pilica jaz żelb. 131+260 1,00 I 3 C 1 3 Pilica zapora czołowa

4 C 1 3 Pilica jaz żelb. 137+135 11,00 I

5 C 2 1 Drzewiczka stopień fasz.kam. 30+080 0,50 I 6 C 2 2 Drzewiczka stopień fasz.kam. 30+400 0,50 I 7 C 2 3 Drzewiczka jaz z mostem 31+000 6,20 I 8 C 2 4 Drzewiczka jaz żelb 35+550 1,60 II 9 C 2 5 Drzewiczka jaz żelb 36+650 1,40 II

10 C 2 6 Drzewiczka stop bet- kam. 38+480 0,70 II 11 C 2 7 Drzewiczka stopień żelb. 39+350 1,10 0,70 II 12 C 2 8 Drzewiczka stopień żelb. 40+550 0,80 0,70 II 13 C 2 9 Drzewiczka stopień żelb. 41+700 0,80 0,60 II 14 C 2 10 Drzewiczka stopień żelb. 42+870 0,70 II 15 C 2 11 Drzewiczka stopień żelb. 44+040 0,60 II 16 C 2 12 Drzewiczka stopień żelb. 44+770 0,60 II



158

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


Wysokość

pięrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

17 C 2 13 Drzewiczka jaz żelb. 44+836 2,05 0,94 II 18 C 2 14 Drzewiczka jaz żelb. 50+464 0,70 II 19 C 2 15 Drzewiczka jaz żelb. 50+980 1,50 1,70 II 20 C 2 16 Drzewiczka stopień żelb. 52+100 0,70 II 21 C 2 17 Drzewiczka stopień żelb. 52+525 1,50 II 22 C 2 18 Drzewiczka stopień żelb. 63+350 2,10 1,50 II 23 C 2 19 Drzewiczka stopień kam. 64+750 0,40 0,80 II

24 C 2 20 Młynówka I rz.

Drzewiczki jaz żelb. 0+225 1,80 0,80 IV 25 C 2 21 Wąglanka stopień żelb. 2+610 0,6 IV 26 C 2 22 Wąglanka stopień żelb. 2+940 0,6 IV 27 C 2 23 Wąglanka jaz żelb. 4+650 2,96 1,16 IV 28 C 2 24 Wąglanka jaz żelb. 6+380 1,90 0,50 IV 29 C 2 25 Wąglanka stopień fasz.kam. 7+700 0,80 IV 30 C 2 26 Wąglanka jaz żelb. 11+475 5,95 3,25 IV 31 C 2 27 Wąglanka jaz żelb. 17+200 1,20 0,60 IV 32 C 2 28 Wąglanka stopień żelbetowy 17+830 0,70 IV 33 C 3 1 Słomianka jaz kozłowy 6+775 1,40 0,40 IV 34 C 3 2 Słomianka jaz.bet 0+375 1,31 IV 35 C 3 3 Słomianka jaz żelb 7+950 1,20 0,50 IV 36 C 3 4 Słomianka stopień żelbetowy 10+125 1,20 0,50 IV 37 C 3 5 Słomianka jaz żelb. 11+825 1,20 0,50 IV 38 C 4 1 Lubocz jaz bet. 1+780 1,20 IV 39 C 5 1 Wolbórka jaz bet. 3+850 0,76 III 40 C 5 2 Wolbórka jaz bet. 5+300 1,00 III 41 C 5 3 Wolbórka jaz żelb. 9+800 1,45 III 42 C 5 4 Wolbórka jaz bet. 12+100 1,50 III 43 C 5 5 Wolbórka jaz bet. 13+600 1,50 III 44 C 5 6 Wolbórka jaz bet. 16+244 2,00 0,80 III 45 C 5 7 Wolbórka jaz bet. 20+920 1,80 0,40 III 46 C 5 8 Wolbórka jaz z most. 28+050 1,80 III 47 C 5 9 Wolbórka jaz bet. 28+700 0,90 III 48 C 5 10 Wolbórka jaz bet. 31+290 1,40 0,60 III 49 C 5 11 Wolbórka jaz żelb. 34+280 2,00 0,60 III 50 C 5 12 Wolbórka jaz żelb. 36+380 1,60 0,40 III 51 C 5 13 Wolbórka stop. kam. 38+070 0,60 III 52 C 5 14 Wolbórka stop. kam 39+116 1,20 III 53 C 5 15 Wolbórka stop. kam 39+810 0,60 III 54 C 5 16 Wolbórka stop. żelb. 40+116 0,60 III 55 C 5 17 Wolbórka stop 40+990 0,75 III 56 C 5 18 Wolbórka stop 41+190 0,75 III 57 C 5 19 Wolbórka jaz 41+550 1,40 III 58 C 5 20 Czarna Bielina jaz bet. 0+800 3,00 IV



159

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


Wysokość

pięrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

59 C 5 21 Czarna Bielina jaz bet. 3+600 1,51 IV 60 C 5 22 Czarna Bielina zast. bet. 6+350 0,80 IV 61 C 5 23 Czarna Bielina zast. bet. 7+350 0,80 IV 62 C 5 24 Czarna Bielina zast. bet. 8+950 0,80 IV 63 C 5 25 Czarna Bielina zast. bet. 10+650 0,90 IV 64 C 5 26 Czarna Bielina jaz.bet. 13+200 1,30 IV 65 C 5 27 Czarna Bielina jaz bet. 14+750 1,20 IV 66 C 5 28 Luboczanka jaz bet. 7+500 0,90 IV 67 C 5 29 Piasecznica jaz bet. 5+700 1,30 IV 68 C 5 30 Piasecznica jaz bet. 7+100 1,49 1,47 IV 69 C 5 31 Piasecznica jaz bet. 9+650 1,80 IV 70 C 5 32 Piasecznica stop.bet. 11+600 0,40 IV 71 C 5 33 Piasecznica jaz bet. 13+500 0,90 IV

72 C 5 34 Moszczanka Właściwa jaz bet. 0+370 0,80 IV

73 C 5 35 Moszczanka Właściwa jaz żelb. 4+000 1,30 0,30 IV

74 C 5 36 Moszczanka Właściwa jaz+most 4+000 1,40 0,40 IV

75 C 5 37 Moszczanka Właściwa jaz bet. 5+530 1,00 IV



78 C 5 40 Moszczanka Właściwa stop. bet. 11+814 0,60 IV


80 C 5 42 Moszczanka Właściwa stop. żelb. 20+954 0,60 IV


przepusto-zastawka 3+900 0,90 IV


przepusto-zastawka 4+530 0,90 IV

83 C 5 45 Goleszanka jaz+most 0+650 1,60 0,60 IV 84 C 5 46 Goleszanka jaz żelb. 1+750 1,50 0,50 IV 85 C 5 47 Goleszanka stop. żelb. 2+240 1,00 IV 86 C 5 48 Goleszanka stop. żelb. 2+540 1,00 IV 87 C 5 49 Goleszanka stop. żelb. 3+060 1,00 IV 88 C 5 50 Miazga zast. bet. 2+500 0,80 IV 89 C 5 51 Miazga jaz+most 5+600 1,40 IV 90 C 5 52 Miazga stopień 3+760 0,60 IV 91 C 5 53 Miazga jaz+most 4+600 3,40 IV 92 C 5 54 Miazga zast. bet. 8+000 0,90 IV 93 C 5 55 Miazga zast. bet. 13+650 0,90 IV 94 C 5 56 Miazga zast. bet. 15+450 0,90 IV 95 C 5 57 Miazga zast. bet. 16+050 0,90 IV



160

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


Wysokość

pięrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

96 C 5 58 Miazga zast. bet. 16+170 0,90 IV 97 C 5 59 Miazga jaz bet. 16+500 IV

98 C 6 1 Luciąża jaz bet. 8+600 2,68 1,28 II




102 C 6 5 Luciąża jaz bet. 19+700 1,20 II




106 C 6 9 Luciąża stop. bet. 32+180 0,50 II

107 C 6 10 Luciąża jaz. bet. 33+280 2,00 1,00 II



110 C 6 13 Luciąża stopień 37+220 0,50 II

111 C 6 14 Luciąża stop. bet. 38+400 0,70 0,60 II






117 C 6 20 Luciąża stop. bet. 44+460 0,70 0,60 II 118 C 6 21 Strawa jaz. bet. 2+400 1,60 IV 119 C 6 22 Strawa jaz bet. 4+200 1,20 IV 120 C 6 23 Strawa jaz żelb. 6+750 2,00 0,70 IV 121 C 6 24 Rajska jaz żelb. 2+650 1,60 0,34 IV 122 C 6 25 Bogdanówka stop. bet. 1+300 1,00 IV

123 C 6 26 Bogdanówka jaz żelb. 2+167 1,60 IV 124 C 6 27 Bogdanówka stop. kam. 3+300 0,60 IV 125 C 6 28 Bogdanówka jaz bet. 4+500 1,20 IV 126 C 6 29 Bogdanówka jaz bet. 6+470 0,90 IV 127 C 6 30 Bogdanówka jaz bet. 9+750 1,20 IV

127a C 7 1a Czarna

Maleniecka Jaz +MEW 4+700 2,30 III

128 C 7 1 Czarna

Maleniecka jaz 12+550 1,90 0,50

129 C 7 2 Czarna

Maleniecka jaz kozłowy 16+500 1,90 0,50 III

130 C 7 3 Czarna

Maleniecka jaz kozłowy 24+100 1,80 0,50

131 C 7 4 Czarna

Maleniecka stopień żelbet. 25+350 2,73 1,00 III



161

Lp

Sym

bol z

lewni

Nr rz

eki

Nr bu

dowli


Wysokość

pięrzenia

Wysokość progu

Etapy realizacji

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

132 C 7 5 Czarna Maleniecka jaz kozłowy 26+900 2,50 0,50 III

133 C 7 6 Młyn.II

Cz.Malenieckiej jaz żelbetowy 3+060 III

134 C 7 7 Popławka stopień betonowy 1+930 0,50 IV 135 C 7 8 Popławka jaz kozłowy 2+360 1,40 0,40 IV 136 C 8 1 Silniczka zast. bet. 3+080 2,00 0,80 IV 137 C 8 2 Silniczka jaz bet. 12+960 1,00 IV 138 C 9 1 Potok Borowa jaz bet. 0+600 1,20 IV 139 C 9 2 Potok Kaleń jaz 2+900 4,00 1,00 IV 140 C 10 1 Gać jaz 1+050 4,00 1,00 III



162

ZLEWNIA WARTY



163

ZLEWNIA BZURY



164

ZLEWNIA PILICY



165

Rok założenia 1950

Poznań, dnia 22.12.2005 r.

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi ul. Solna 14 91-423 Łódź Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska

BIPROWODMEL Sp. z o.o. w Poznaniu informuje, że po złożeniu i przekazaniu

ostatecznej wersji opracowania pt. „Program ochrony wód i zasobów wodnych dla

województwa łódzkiego” stwierdzono błędy w tekście.

W związku z powyższym przesyłamy erratę dla w/w programu i syntezy z prośbą o

załączenie ich do wszystkich egzemplarzy.



166

ERRATA do WOJEWÓDZKIEGO PROGRAMU OCHRONY I ROZWOJU ZASOBÓW

WODNYCH DLA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Spis poprawek dostrzeżonych po złożeniu PROGRAMU

str. wiersz jest powinno być 69 15 od dołu 1200 obiektów 1300 obiektów 110 1 od dołu 261,792 km 268,55 km 112 11 od góry 162,04 km 165,221 km 113 3od dołu Znajduje się czynna i sprawna

przepławka, która jest jednak mało sprawna

Znajduje się niesprawna przepławka

120 19 od góry 77,00 km 75,40 km (75,00 km) 122 Tab. ostatni wiersz, kol.4 370,611 481,812 122 Tab. ostatni wiersz, kol.5 370,671 370,311 122 1 od dołu 101 99 123 1 od góry 25 27 123 3 od góry 72 74 116 9 od dołu Sulejówek Sulejów 116 5 od dołu Sulejówku Sulejowie 120 12 od góry Sulejówek Sulejów

„Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych” dla ... · ochrona przed powodzią,...

Documents

Transcript of „Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych” dla ... · ochrona przed powodzią,...