.............................., dn.,........................r

.....................................................

..............................................

.......................................

Szanowna PaniIrena Lipowicz

Rzecznik Praw ObywatelskichAleja Solidarności 77 00 - 090 Warszawa

Wniosek o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego

z wnioskiem o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją

W związku z uchwaleniem w dniu 13 maja 2011r. ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, wprowadzających zmiany w zasadach prowadzenia gospodarowania odpadami komunalnymi na terenach gmin, wnoszę o zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zapisów tej ustawy oraz drogi legislacyjnej z Konstytucją RP. Podstawą wniosku czynię uzasadniony pogląd, iż ustawa godzi w moje podstawowe prawa i wolności, w sposób nieuzasadniony pozbawiając mnie wyboru sposobu wywiązywania się obowiązków względem państwa, jednocześnie arbitralnie obarczając mnie opłatami bez jakiegokolwiek ekonomicznego i weryfikowalnego uzasadnienia.

Uzasadnienie

Będąc właścicielem nieruchomości, korzystam z usług podmiotów zajmujących się odbiorem odpadów komunalnych na terenie mojej gminy śledzę bieżące problemy wynikające z uchwalonej dnia 01 07 2011 ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Przedmiotowa ustawa wprowadza daleko idące zmiany, które godzą w wolności zagwarantowane mi w Konstytucji RP. Bez racjonalnego uzasadnienia nakłada się na mnie jako właściciela nieruchomości obowiązki, pozbawiając jednocześnie możliwości wyboru najbardziej dogodnego sposobu ich realizacji. Zapisy ustawy, w szczególności dające gminom możliwość różnicowania stawek opłat za gospodarowanie odpadami, bez wyraźnego wskazania ekonomicznych podstaw ich ustalania, pozostawiając decyzję w tym zakresie organom gminy prowadzą do naruszenia zasady równości, gdyż wobec braku modelu ustalania opłat w podobnych przypadkach opłaty mogą różnić w sposób znaczny, mimo braku ekonomicznego uzasadnienia takich różnic.

Przy analizie zapisów powyższej ustawy, nie sposób nie zauważyć, że jest ona obarczona licznymi błędami, co więcej liczne środowiska związane z tematyką odpadów dowodzą niekonstytucyjności jej zapisów.

Wobec powyższego wszelkie uchwały rad gmin, które mają źródło w ustawie, nakładające na mieszkańców gmin obowiązki w zakresie gospodarki opadami

1

i zobowiązujące do ponoszenia z tego tytułu nieuzasadnionych opłat naruszać będą obowiązujący porządek prawny.

Jak wyżej wspomniano do głównych zarzutów stawianych ustawie należy zaliczyć niezgodność z przepisami ustawy zasadniczej. Uwagi nt. niezgodności z Konstytucją zgłaszają nie tylko przedstawiciele sektora bezpośrednio dotkniętego planowaną rewolucją tj. Przedsiębiorcy i właściciele nieruchomości, ale przede wszystkim Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, pracownicy Biura Legislacyjnego Senatu, wybitne autorytety prawa konstytucyjnego, a także prawnicy renomowanych kancelarii prawnych.

Nie sposób przemilczeć niskiego poziom legislacyjnego ustawy. Zarzuty stawiane ustawie dotyczą naruszenia zasady pomocniczości i zasady proporcjonalności wyrażonej w preambule Konstytucji, które dotyczą m. in. właścicieli nieruchomości. Powyższe zasady można zawrzeć w sformowaniu „tylko tyle państwa, ile potrzeba”. Jak wyżej wspomniano głęboka ingerencja w sferę praw i wolności, w formie przyjętej w ustawie jest niczym nieuzasadniona.

Ustawa wprowadza monopol gmin na gospodarowanie odpadami komunalnymi, narzucając właścicielom nieruchomości obowiązek korzystania z usług podmiotów wybranych przez gminy, rzekomo celem zapewniania prawidłowego procesu gospodarowania odpadami. Wskazać należy, że dotychczasowe uregulowania były w tym zakresie wystarczające, dodatkowo umożliwiały wybór podmiotu, który będzie prowadził obsługę w tym zakresie w sposób jak najbardziej dogodny, spełniając jednocześnie wszelkie rygory przewidziane w prawie. Dodatkowo konkurencja na rynku usług sprawiała, że podmioty dotychczas wykonujące zadania konkurując m.in. ceną usług dbały, aby usługi były wykonywane zgodnie z prawem, a działalność firm miała ekonomiczne uzasadnienie. W przypadku podmiotu wybranego przez gminę, ekonomiczne uzasadnienie usług schodzi na drugi plan, skoro to gmina będzie ustalać stawiki, obarczając obowiązkiem ich zapłaty mieszkańców, czyniąc z nich nowy podatek lokalny, wprowadzony sprzecznie z ustawą zasadniczą, która daje możliwość ustalania danin tylko w wypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie.

Regulacja wprowadzana „z potrzeby chwili”, a w szczególności sposób jej wprowadzenia godzi w reguły demokratycznego państwa prawa, opisane w art. 2 Konstytucji.

W głównej mierze naruszenia doznała zasada zaufania obywateli do państwa. Organy państwa powinny działać w przewidywalnych granicach. Jest to źródłem zaufania obywateli do państwa, i wiary że państwo to nie zaskoczy adresatów prawa nagłymi, niekorzystnymi dla nich zmianami ram prowadzenia przez nich działalności. Co godzi w zasadę ochrony praw nabytych. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 stycznia 2000 r., K. 18/99 stwierdził, że „u podstaw praw nabytych znajduje się dążenie do zapewnienia jednostce bezpieczeństwa prawnego i umożliwienia jej racjonalnego planowania przyszłych działań. Konstytucyjna zasada ochrony praw nabytych nie wyklucza stanowienia regulacji ograniczających lub znoszących prawa podmiotowe. Ocena dopuszczalności wyjątków od zasady ochrony praw nabytych wymaga, zdaniem Trybunału, rozważenia na ile oczekiwanie jednostki dotyczące ochrony praw nabytych jest usprawiedliwione, ponieważ zasada ochrony praw nabytych chroni wyłącznie oczekiwania usprawiedliwione i racjonalne.” Jak już wcześniej wspomniano pozbawienie możliwości wyboru podmiotów gospodarczych, która to możliwość wynika z fundamentalnej zasady

2

gospodarki rynkowej, w sposób wskazany w ustawie był nieracjonalny i niczym nie usprawiedliwiony. Zmiany nie mające charakteru celowego i niezbędnego, w efekcie godzą równieżw konstytucyjną zasadę praworządności. Na żadnym etapie procesu legislacyjnego nie wykazano weryfikowalnych podstaw wprowadzonej zmiany.

W efekcie ustawa narusza konkretne artykuły Konstytucji RP, m.in. - art. 20, 22 i 33 ust. 1 stanowiących o społecznej gospodarce rynkowej jako fundamencie ustroju Rzeczpospolitej Polskiej, którego ograniczenie jest możliwe jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Ponadto prowadzą do ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mimo, iż nie jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób i gdy są proporcjonalne.

Przedmiotem naruszeń, są również art. 84, 168 i 217 Konstytucji, dotyczących opłat i podatków. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest kluczowym elementem ustawy i wprowadzanego jej przepisami nowego systemu gospodarki odpadami. Brak jest jednak dostatecznego uregulowania prawnego uprawniającego gminę do ustalania danin w związku przejęciem przez samorząd obowiązków związanych z gospodarowaniem odpadami, umożliwiającymi ustalanie wysokości podatków na tym samym poziomie dla wszystkich obywateli. Ponadto opłaty maja charakter podatku lokalnego wprowadzonego wbrew ustawom i Konstytucji.

Powodem do poczucia zagrożenia są również przepisy ustawy określające sankcje za naruszenia obowiązków w niej przewidzianych. Zapisy te wbrew art. 42 i 45 Konstytucji ustalają reguły odpowiedzialności do karnej i prawo do dochodzenia swojej niewinności poza ramami stosownych procedur. Ustawa wprowadza szeroki zakres administracyjnych kar pieniężnych jako formę sankcji za naruszenie jej przepisów. Zakres tych kar nasuwa spostrzeżenie, iż stanowią one swoisty substytut odpowiedzialności karnej, nadmiernie ułatwiając organom administracji pociąganie do odpowiedzialności obywateli winnych naruszenia przepisów ustawy.

W tym ujęciu nie ulega wątpliwości, że ustawa pozbawia właścicieli nieruchomości swobody wyboru podmiotów gospodarczych, a przedsiębiorców materialnych podstaw prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Jednocześnie ustawa bardzo głęboko ingeruje w sferę praw i wolności obu grup podmiotów, czyniąc to w sposób niezgodny z zapisami ustawy zasadniczej.

Mając powyższe na uwadze wnoszę jak we wstępie.

3