Wkraczamy na planetarną terra incognitappte2050.pl/platforma/ostdod/pkk/files/02... · Nordhaus...
Transcript of Wkraczamy na planetarną terra incognitappte2050.pl/platforma/ostdod/pkk/files/02... · Nordhaus...
Wkraczamy na planetarną terra incognita
Prof. dr hab. Piotr Skubała
Uniwersytet Śląski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,
nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.
Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,
nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.
Analiza 8688 gatunków zagrożonych lub
będących blisko zagrożenia wyginięciem
(Czerwona Księga IUCN)
Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,
nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.
Nadmierna eksploatacja
środowiskaRolnictwo Urbanizacja
Wyrąb lasów
Polowania
Połowy
Zbieractwo
Uprawa roślin
Hodowla zwierząt
Lasy gospodarcze
Akwakultury
Osiedla domów
Turystyka i rekreacja
Przemysł
Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,
nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.
Gatunki inwazyjne
i choroby
Zanieczyszczenie
środowiska
Zmiany w
ekosystemach
Zmiany
klimatu
Pożary
Budowa tam
inne
Gatunki inwazyjne
Problematyczne gatunki
rodzime
Wprowadzony materiał
genetyczny
Rolnictwo
Odpady komunalne
Odpady przemysłowe
Samoloty
Sztormy i powodzie
Modyfikacja siedlisk
Ekstremalne temperatury
Susza
Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,
nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.
Bezpośrednie
ludzkie działania
Transport Produkcja energii
Rekreacja
Praca
Wojna
Drogi i koleje
Linie żeglugowa
Linie usługowe i
infrastruktura
Górnictwo
Ropa i gaz
Energia odnawialna
Maxwell S.L., Fuller L.A., Brooks T.M., Watson J.E.M. 2016. The ravages of guns,
nets and bulldozers. Nature 536: 143-145.
W przyszłości zmiany klimatu staną się
dominującym zagrożeniem.
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Granice planetarne
WWF. 2016. Living Planet Report 2016: Summary. WWF, Gland, Switzerland.
Granice planety
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Ślad ekologiczny
Pojemność środowiska: 1,6 gha
Ślad ekologiczny: 2,8 gha
Ślad ekologiczny
WWF. 2018. Living Planet Report - 2018: Aiming Higher. Grooten, M. and Almond, R.E.A.(Eds). WWF, Gland, Switzerland.
Ludzkość wykorzystuje obecnie 170% rocznych mocy
produkcyjnych biosfery.
http://wwf.panda.org/about_our_earth/all_publications/living_planet_report/
WWF. 2018. Living Planet Report - 2018: Aiming Higher. Grooten, M. and Almond, R.E.A.(Eds). WWF, Gland, Switzerland.
Ślad ekologiczny
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Świat walczy ze zmianami klimatu
Konferencje Stron (Conferences of the Parties)
1995 - COP 1, Berlin, Niemcy
1996 - COP 2, Genewa, Szwajcaria
1997 - COP 3, Kioto, Japonia
1998 - COP 4, Buenos Aires, Argentyna
1999 - COP 5, Bonn, Niemcy
2000 - COP 6, Haga, Holandia
2001 - COP 7, Marrakesz, Maroko
2002 - COP 8, Nowe Delhi, Indie
2003 - COP 9, Mediolan, Włochy
2004 - COP 10, Buenos Aires, Argentyna
2005 - COP 11, Montreal, Kanada
2006 - COP 12, Nairobi, Kenia
2007 - COP 13, Bali, Indonezja
2008 - COP 14, Poznań Polska
2009 - COP-15, Kopenhaga, Dania
2010 - COP 16, Cancún, Meksyk
2011 – COP 17, Durban, RPA
2012 – COP 18, Doha, Katar
2013 – COP 19, Warszawa, Polska
2014 – COP 20, Lima, Peru
2015 – COP 21, Paryż, Francja
2016 – COP 22, Marrakesz, Maroko
2017 – COP 23 Fiji, Japonia
2018 – COP 24, Katowice, Polska
Świat walczy ze zmianami klimatu
Świat walczy ze zmianami klimatu
Cel Porozumienia Paryskiego - wyznacza granicę wzrostu średniej
temperatury Ziemi w stosunku czasów przedindustrialnego.
- dużo poniżej 2°C
- najlepiej 1,5°C
https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Rozpoczela-sie-konferencja-klimatyczna-w-Paryzu-1609.html
Świat walczy ze zmianami klimatu
Realizacja dobrowolnych zobowiązań do redukcji emisji
ograniczenie wzrostu temperatury do 2,7 – 3,5 °C
do końca XXI wieku
https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Rozpoczela-sie-konferencja-klimatyczna-w-Paryzu-1609.html
Co oznacza dopuszczenie do wzrostu temperatury o 4°C
http://www.komputerswiat.pl/gamezilla/recenzje/2015/09/recenzja-mad-maxhttps://www.kinguin.net/pl/category/19584/mad-max-steam-cd-key/
Irwin R. 2010. Reflections on Modern Climate Change and Finitude. W: Irwin R.
(red.). Climate Change and Philosophy. Transformational Possibilities. New York:
Continuum, 48-72.
Świat walczy ze zmianami klimatu
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Zmiany klimatu i gospodarka
2030 – spadek emisji CO2 o 45%
Cel Porozumienia Paryskiego – ograniczenie wzrostu średniej
temperatury Ziemi do 1,5°C
2050 – zerowa emisja CO2
http://scienceindia.in/home/view_article/270
Zmiany klimatu i gospodarka
https://www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-rb/raporty-roczne-z-funkcjonowania-kse-za-rok/raporty-za-rok-2017
Światowe zużycie energii z różnych źródeł w Mtoe z
pominięciem tradycyjnego opalania drewnem i podobnych[
Zmiany klimatu i gospodarka
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?
- „nieskuteczna, pozbawiona efektywnych mechanizmów czy
rozwiązań instytucjonalnych” (Nordhaus 2015)
Nordhaus W.D.: Climate Clubs: The Central Role of the Social Sciences in Climate Change Policy.
Dyskusja panelowa z udziałem Michaela Grubba, Davida Keitha, Richarda Zeckhausera, moderowana
przez Sheilę Jasanoff. Harvard University, 04.11.2015, https://vimeo.com/146673776, 24.09.2016
Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?
- „nieskuteczna, pozbawiona efektywnych mechanizmów czy
rozwiązań instytucjonalnych” (Nordhaus 2015)
Nordhaus W.D.: Climate Clubs: The Central Role of the Social Sciences in Climate Change Policy.
Dyskusja panelowa z udziałem Michaela Grubba, Davida Keitha, Richarda Zeckhausera, moderowana
przez Sheilę Jasanoff. Harvard University, 04.11.2015, https://vimeo.com/146673776, 24.09.2016
Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?
- „totalny bezwład” (Latour 2015)
Latour B. 2015. Telling Friends from Foes in the Time of the Anthropocene. W: Hamilton C., Bonneuil Ch.,
Gemenne F. (red.). The Anthropocene and the Global Environmental Crisis. Rethinking Modernity in a New
Epoch. London, New York: Routledge, 145-155..
- „nieskuteczna, pozbawiona efektywnych mechanizmów czy
rozwiązań instytucjonalnych” (Nordhaus 2015)
Nordhaus W.D.: Climate Clubs: The Central Role of the Social Sciences in Climate Change Policy.
Dyskusja panelowa z udziałem Michaela Grubba, Davida Keitha, Richarda Zeckhausera, moderowana
przez Sheilę Jasanoff. Harvard University, 04.11.2015, https://vimeo.com/146673776, 24.09.2016
Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?
-„impas klimatyczny” (Klein 2015)
- „totalny bezwład” (Latour 2015)
Latour B. 2015. Telling Friends from Foes in the Time of the Anthropocene. W: Hamilton C., Bonneuil Ch.,
Gemenne F. (red.). The Anthropocene and the Global Environmental Crisis. Rethinking Modernity in a New
Epoch. London, New York: Routledge, 145-155..
Klein N. 2015. To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat. Przeł. Hanna Jankowska, Katarzyna
Makaruk. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
- „nieskuteczna, pozbawiona efektywnych mechanizmów czy
rozwiązań instytucjonalnych” (Nordhaus 2015)
Nordhaus W.D.: Climate Clubs: The Central Role of the Social Sciences in Climate Change Policy.
Dyskusja panelowa z udziałem Michaela Grubba, Davida Keitha, Richarda Zeckhausera, moderowana
przez Sheilę Jasanoff. Harvard University, 04.11.2015, https://vimeo.com/146673776, 24.09.2016
Polityka klimatyczna – sukces czy porażka?
-„impas klimatyczny” (Klein 2015)
- „totalny bezwład” (Latour 2015)
-„kompletna porażka” (Paul Ehrlich)
Latour B. 2015. Telling Friends from Foes in the Time of the Anthropocene. W: Hamilton C., Bonneuil Ch.,
Gemenne F. (red.). The Anthropocene and the Global Environmental Crisis. Rethinking Modernity in a New
Epoch. London, New York: Routledge, 145-155..
Klein N. 2015. To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat. Przeł. Hanna Jankowska, Katarzyna
Makaruk. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Międzynarodowa polityka środowiskowa – fazy wyparcia
http://images.indiebound.com/567/090/9780805090567.jpg
70. XX wieku – nie istnieją granice dla wzrostu
Międzynarodowa polityka środowiskowa – fazy wyparcia
80. XX wieku – co prawda istnieją granice, ale daleko nam
do dotarcia do nich
90. XX wieku – zapewne wkrótce dotrzemy do granic wzrostu,
ale rynki i technologia rozwiążą nasze problemy
XXI wiek – docieramy do granic wzrostu, ale trzeba wspierać rozwój
gospodarczy, bo przygotuje on przyszłe pokolenia do katastrofy
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Ostrzeżenia naukowców
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?Ziemia w fazie „szklarni”
6 sierpnia 2018
Ziemia w fazie „szklarni”
Realizacja porozumienia paryskiego (wzrost temp. do 2 °C) - istnieje
ryzyko uruchomienia innych procesów (feedbacks) i wejście Ziemi w
fazę „szklarni” („Hothouse Earth”)
https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Rozpoczela-sie-konferencja-klimatyczna-w-Paryzu-1609.html
- doprowadzi to do wzrostu temperatury o 4-5 °C
Steffen W. et al. 2018. Trajectories of the Earth System in the Anthropocene.
Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of
America , DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.1810141115
Ziemia w fazie „szklarni”
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?„Rozpędzony pociąg towarowy”
6 grudnia 2018
„Rozpędzony pociąg towarowy”
Xu Y., Ramanathan V., Victor. D.G. 2018. Global Warming will happen faster than
we think. Nature 564: 3032.
„Prepare for the new abnormal”
„Speeding freight train”
1,5°C - 2030
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy przejmujemy się stanem naszej planety?„Odrobina nadziei”
13 marca 2019
700 stron
250 naukowców
70 krajów
„Odrobina nadziei”
„Degradacja środowiska wywołana działalnością człowieka postępuje
w tak szybkim tempie, że wkrótce może zagrozić fundamentom
naszego istnienia”
„Odrobina nadziei”
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
System musi się zmienić
Kenneth Boulding - ekonomista oraz filozof, doradca
prezydenta Kenned’ego
„Każdy, kto wierzy w nieograniczony rozwój czegokolwiek fizycznego na
fizycznie skończonej planecie jest albo szaleńcem, albo ?”
System musi się zmienić
Kenneth Boulding - ekonomista oraz filozof, doradca
prezydenta Kenned’ego
„Każdy, kto wierzy w nieograniczony rozwój czegokolwiek fizycznego na
fizycznie skończonej planecie jest albo szaleńcem, albo ekonomistą”’
System musi się zmienić
http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy uda nam się zmiana systemu?
Paul Gilding. „The Great Disruption: Why the Climate Crisis Will Bring On
the End of Shopping and the Birth of a New World”. Bloomsbury Press 2011.
http://www.amazon.com/dp/1608192237/innovationwat-20
Paul Gilding – pisarz, działacz
ochrony przyrody
http://greenatwork.com/2009/05/27/creating-sustainable-markets/
„Albo pozwolimy, żeby załamanie starego systemu nas
sparaliżowało, albo stworzymy nowy, zrównoważony model
ekonomiczny … Być może nie jesteśmy zbyt bystrzy, …”
Czy uda nam się zmiana systemu?
Paul Gilding. „The Great Disruption: Why the Climate Crisis Will Bring On
the End of Shopping and the Birth of a New World”. Bloomsbury Press 2011.
http://www.amazon.com/dp/1608192237/innovationwat-20
Paul Gilding – pisarz, działacz
ochrony przyrody
http://greenatwork.com/2009/05/27/creating-sustainable-markets/
„Albo pozwolimy, żeby załamanie starego systemu nas
sparaliżowało, albo stworzymy nowy, zrównoważony model
ekonomiczny … Być może nie jesteśmy zbyt bystrzy, ale nie
jesteśmy też aż tak głupi”
Czy uda nam się zmiana systemu?
http://www.pinger.pl/szukaj/po_tagu?t=R.E.M.
Czy uda nam się zmiana systemu?
„kryzys”
http://www.pinger.pl/szukaj/po_tagu?t=R.E.M.
Czy uda nam się zmiana systemu?
„kryzys”
zagrożenie druga szansa
Wkraczamy na planetarną terra incognita
Prof. dr hab. Piotr Skubała
Uniwersytet Śląski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska