Wiesław Łagodziński, Główny Urząd StatystycznyWiesław Łagodziński, Główny Urząd Statystyczny

Krzysztof Jakóbik, Urząd Statystyczny w KrakowieKrzysztof Jakóbik, Urząd Statystyczny w Krakowie

STATYSTYKA ZDROWIASTATYSTYKA ZDROWIA

2 /25

ZAKRES AKTUALNIE ZBIERANYCH DANYCH OBEJMUJE:

• Stan zdrowia ludności,

• Opieka zdrowotna,

• Zasoby opieki zdrowotnej,

• Ekonomiczne aspekty funkcjonowania opieki zdrowotnej.

3/25

STAN ZDROWIA LUDNOŚCIZakres Gestor

GUS CSIOZNIZP-PZH

MSWiACentrum Onkolo-

giiNFZ JST

WOJE-WODA

Charakterystyka demograficzna i społeczno-ekonomiczna ludności

Konsumpcja leków BA DA*

Niepełnosprawność BA DA DA

Samopoczucie psychofizyczne i ocena jakości życia

BA

Promocja i profilaktyka zdrowia

BA BP BP BP DA DA DA

Styl życia BA

Zachorowania na wybrane choroby

BA BP BP BP R DA

BA - badania ankietowe; BP - badania pełne; DA – dane administracyjne; R – rejestr; * - dotyczy leków refundowanych przez NFZ

4/25

OPIEKA ZDROWOTNA (1)Zakres Gestor

GUS CSIOZNIZP-PZH

MSWiA IPiN NFZ JST

Długoterminowa opieka zdrowotna

BA BPDA DA

Leczenie specjalistyczne BA/BP BP BP DA

Leczenie stomatologiczne BA/BP BP DA

Leczenie szpitalne BA BP BP BP BP DA

Leczenie w opiece ambulatoryjnej

BA/BP BP BP DA

BA - badania ankietowe; BP - badania pełne; DA – dane administracyjne

5/25

OPIEKA ZDROWOTNA (2)

Zakres Gestor

GUS CSIOZNIZP-PZH

MSWiA NFZ JSTWOJE-WODA

Medycyna pracy BP BP

Opieka nad dziećmi BP DA

Krwiodawstwo BP BP

Ratownictwo medyczne

BP DA DA R

Opieka sanatoryjna BP BP DA

BA - badania ankietowe; BP - badania pełne; DA – dane administracyjne; R – rejestr

6/25

ZASOBY OPIEKI ZDROWOTNEJ

Zakres Gestor

GUS CSIOZ MSWiA MON NFZ JSTWOJE-WODA

Infrastruktura ochrony zdrowia

BP BP BP DA DA* R

Zatrudnienie w ochronie zdrowia

BP BP BP BP DA DA W

BP - badania pełne; DA – dane administracyjne; R – rejestr ZOZ; W – wykaz konsultantów wojewódzkich; * - inwestycje (budowa nowych obiektów, remonty, zakup aparatury medycznej itp.)

7/25

EKONOMICZNE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA OPIEKI ZDROWOTNEJ

Zakres Gestor

GUS CSIOZ NFZ JST Wojewoda

Ubezpieczenia zdrowotne DA

Wydatki na ochronę zdrowia DA

Wynagrodzenia w obszarze ochrony zdrowia

BP, BR

Wyniki finansowe placówek działających w obszarze ochrony zdrowia

BP, BR BP DA

BA - badania ankietowe; BP - badania pełne; BR – badanie reprezentacyjne; DA - dane administracyjne

8/25

OBSZARY NIE OBJĘTE BADANIAMI

• Analiza skali transgranicznej opieki zdrowotnej (import i eksport dóbr i usług ochrony zdrowia),

• Monitorowanie nowych zjawisk socjokulturowych w obszarze zdrowia (np. zmiany postaw prokreacyjnych, eutanazja),

• Zdrowie prokreacyjne Polaków,

• Uwarunkowania rozwoju transplantologii oraz przyczyn odmów oddawania organów do przeszczepów,

• Liczenie kosztów w ochronie zdrowia,

• Pogłębianie analizy sektora prywatnego,

• Analiza danych na temat ścieżek edukacyjnych i karier zawodowych (kierunki medyczne i paramedyczne),

• Analiza stanu ochrony środowiska i zasobów wody pitnej oraz ich wpływ na stan zdrowia ludności.

9/25

EUROSTAT POLSKA

Przyczyny zgonów (cod)

Dane opierają się na liście 65 przyczyn zgonów (ICD – 10), bazującej na Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Związanych ze Zdrowiem. Dostępne są na poziomie krajowym i regionalnym, w postaci liczb całkowitych oraz surowych współczynników zgonów (CDRs) i standaryzowanych współczynników zgonów (SDRs), uwzględniających grupy wiekowe i płeć

Badanie: Zgony. Umieralność. Trwanie życia.Zgony: wg międzynarodowej klasyfikacji ICD – 10.Dostępne przekroje płeć, wiek, obywatelstwo, wykształcenie, stan cywilny, status na rynku pracy, przyczyna zgonu.

Umieralność: surowe współczynniki zgonów według płci, wieku i przyczyn zgonów, standaryzowane współczynniki (według płci, wieku, przyczyn zgonów)

ZDROWIE PUBLICZNE 

10/25

Badanie Narodowy Rachunek Zdrowia

Prace nad Narodowym Rachunkiem Zdrowia prowadzone są w GUS w ścisłej współpracy z instytucjami, które gromadzą dane o wydatkach na ochronę zdrowia (głównie MZ, MSWiA, MON, MS, NFZ, ZUS, KRUS i inne). Wyniki przekazywane w tzw. Wspólnym Kwestionariuszu OECD, Eurostat i WHO do tych trzech organizacji.

ZDROWIE PUBLICZNE 

Opieka Zdrowotna

Wydatki na opiekę zdrowotną

Bazując na Systemie Narodowych Rachunków Zdrowia

POLSKAEUROSTAT

11/25

EUROSTAT POLSKA

Dane na temat opieki zdrowotnej nie związane z wydatkami

Zasoby ludzkie w opiece zdrowotnej

Obejmują liczbę lekarzy (uwzględniając wiek i płeć), dentystów, pielęgniarki, opiekunki, farmaceutów i fizjoterapeutów praktykujących, którzy faktycznie dostarczają opiekę bezpośrednią pacjentom

Badanie: Kadra medyczna ochrony zdrowia

ZDROWIE PUBLICZNE 

Ministerstwo Zdrowia:Pracownicy ochrony zdrowia i uprawnieni do wykonywania zawodu - dane dostępne wg miejsca pracy, zawodu, płci, wieku, pracownicy z wyższym wykształceniem medycznym, GUS:Pracujący w aptekach, ratownictwie medycznym, stacjonarnych zakładach pomocy społecznejMSWiA oraz MON:Zatrudnieni wg medycznych grup zawodowych – dane dostępne wg wieku, płci, poziomu wykształcenia, rodzaju specjalności medycznych i wymiaru zatrudnienia

12/25

EUROSTAT POLSKA

Statystyki szpitalne

Obejmuje dane dotyczące łóżek szpitalnych, procedur chirurgicznych w szpitalach, wysokospecjalistycznego sprzętu medycznego i dane związane z pacjentami (m.in. wypisy pacjentów ze szpitali).

Dodatkowy zestaw wskaźników dotyczących personelu szpitali i zasobów technicznych szpitali jest dostarczany przez pilotażowe zbieranie danych

Badanie: Infrastruktura ochrony zdrowia i jej funkcjonowanie

Ministerstwo Zdrowia:Obejmuje dane dotyczące placówek stacjonarnej opieki zdrowotnej, liczby i wykorzystania łóżek, liczby pacjentów, aparatury medycznej

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji:działalność szpitali ogólnych i specjalistycznych izb chorych, sanatoriów - w zakresie liczby oddziałów, łóżek, leczonych.

ZDROWIE PUBLICZNE 

13/25

EUROSTAT POLSKA

ANKIETOWE BADANIE ZDROWIA – HIS I EHIS

Zapoczątkowane przez Eurostat. Obecnie trwają prace nad wdrożeniem zharmonizowanej wersji Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS).

Badanie EHIS obejmie:• Status zdrowotny,• Determinanty zdrowia,• Opieka zdrowotna,• Status społeczno-ekonomiczny

Zakończono prace nad adaptacją metodologii opracowanej przez Unię Europejską do warunków polskich tj. opracowanie krajowej wersji badania.

Obecnie jest przeprowadzane pierwsze zasadnicze badanie EHIS - przełom listopada i grudnia 2009 r.

ANKIETOWE BADANIE ZDROWIA – HIS I EHIS

ZDROWIE PUBLICZNE 

14/25

EUROSTAT POLSKA

Europejskie badanie warunków życia ludności

Celem badania jest pozyskanie podstawowych danych porównywalnych na poziomie Unii z zakresu dochodów, ubóstwa materialnego i innych aspektów warunków życia ludności.

Przedmiotem badań są gospodarstwa domowe i osoby w aspekcie demograficznym, ekonomicznym i społecznym. Badane są również opinie respondentów dotyczące różnych materialnych i niematerialnych aspektów warunków życia oraz poczucia zagrożenia biedą.

EU SILC (Europejskie Badanie Dochodów i Warunków Życia)

Stałym elementem składowym badania SILC jest moduł zdrowia - Minimum European Health Module (MEHM).

Zawiera on pytania dotyczące samooceny stanu zdrowia, przewlekłych problemów zdrowotnych i ograniczeń związanych z problemami zdrowotnymi.

W SILC obecne są także pytania dotyczące niezrealizowanych potrzeb w opiece zdrowotnej.

ZDROWIE PUBLICZNE 

15/25

EUROSTAT POLSKA

Statystyki zachorowalności potwierdzone diagnozą medyczną

Dostarcza danych z zakresu zdrowia ocenianego przez specjalistów z tej dziedziny.

Ogólnym celem jest osiągnięcie zrównoważonego zapewniania danych w oparciu o wyselekcjonowany zestaw chorób, poprzez Europejski System Statystyczny (ESS), aby uzyskać ogólny obraz zachorowalności określanej przez diagnozy, na poziomie populacji.

Zachorowania i leczeni na wybrane choroby

Celem badań jest uzyskanie informacji o stanie zdrowia ludności, w tym leczonych ambulatoryjnie na wybrane choroby przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i lekarzy specjalistów oraz informacje o leczonych z powodu chorób psychicznych i uzależnień. Dane są wykorzystywane na różnych poziomach.

Do kodowania jednostek chorobowych stosuje się Międzynarodową Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja 10.

ZDROWIE PUBLICZNE 

16/25

EUROSTAT POLSKA

STATYSTYKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

Europejskie Statystyki Wypadków przy Pracy (ESAW)

Dane są dostępne na poziomie narodowym w wartościach ogółem oraz jako wskaźniki częstości (na 100000 zatrudnionych pracowników), według grup wieku, płci i aktywności ekonomicznej pracownika. Niektóre zagregowane tablice są prezentowane według: uszkodzonej części ciała, typu urazu, surowości, statusu zawodowego i rozmiaru przedsiębiorstwa.

Badanie: Wypadki przy pracy

Do zakresu przedmiotowego badania należą cechy demograficzno-społeczne osób poszkodowanych oraz informacje o zaistniałym wypadku.

Źródłem danych są: karty statystyczna wypadku (Z-KW), dane z systemów administracyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

17/25

EUROSTAT POLSKA

Europejskie Statystyki Chorób Zawodowych (EODS)

Statystyki obejmują tylko przypadki rozpoznane jako choroby zawodowe przez państwowe organy.

Włączone zostały tylko te typy chorób zawodowych, które są rozpoznawane przez wszystkie narodowe systemy (41 jednostek chorobowych).

Centralny Rejestr Chorób Zawodowych (Instytut Medycyny Pracy w Łodzi) Celem Rejestru jest zbieranie i przetwarzanie danych dotyczących stwierdzonych chorób zawodowych oraz analiza epidemiologiczna sytuacji w tym zakresie.

Źródłem danych jest karta stwierdzenia choroby zawodowej.

Od 2003 roku polskie dane o chorobach zawodowych zostały włączone do statystyki europejskiej i corocznie przesyłane są do EUROSTAT-u.

STATYSTYKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

18/25

EUROSTAT POLSKA

Badania ad hoc dotyczące Bezpieczeństwa i Higieny Pracy

Badanie: Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej

STATYSTYKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

Zawiera między innymi badania z zakresu higieny pracy.

Dane pozyskiwane są z Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Spraw wewnętrznych i Administracji

19/25

CZY TE DANE POZWALAJĄ RZETELNIE ODPOWIEDZIEĆ NA PYTANIA:

1. Jaki jest stan zdrowia ludności?

2. Jakie są potrzeby zdrowotne?

3. Jaki jest stan zaspokojenia tych potrzeb, ile

w tym wszystkim jest niepewności i niewiedzy?

4. Ile kosztuje leczenie w Polsce?

5. Czy jesteśmy w stanie sfinansować wszystkie

potrzeby, albo chociaż te najważniejsze?

20/25

JAKI JEST STAN ZDROWIA LUDNOŚCI?

Badania GUS dotyczące stanu zdrowia:• Badanie stanu zdrowia ludności Polski (cykliczne,

przeprowadzone w 1996r. i 2004r.),• EHIS - Europejskie Ankietowe Badanie Zdrowia

(przeprowadzane na przełomie listopada i grudnia 2009r.),• EU-SILC – Europejskie Badanie Warunków Życia Ludności

(corocznie od 1995r.),• Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych

(przeprowadzane wraz z Badaniem budżetów gospodarstw domowych).

21/25

JAKIE SĄ POTRZEBY ZDROWOTNE?

Badanıe: Stan zdrowia ludności prowadzone przez GUS• Zachorowalność na wybrane choroby (np. zakaźne, nowotwory

złośliwe, choroby i zaburzenia psychiczne), przyczyny hospitalizacji szpitalnej oraz realizacja planu szczepień ochronnych.

• Stan zdrowotności Polaków i jego uwarunkowań (głównie styl życia).

Badanie: Zachorowania i leczeni na wybrane choroby• Ministerstwo Zdrowia: liczba stwierdzonych nowych przypadków

zachorowań, w tym dla niektórych chorób zakaźnych, według przyczyn, płci, grup wieku, chorzy leczeni według przyczyn,

• MSWiA: liczba stwierdzonych przypadków zachorowań, w tym pracowników resortu spraw wewnętrznych i administracji w przekroju terytorialnym.

• Próba uspójnienia danych z różnych źródeł w zakresie epidemiologii

22/25

JAKI JEST STAN ZASPOKOJENIA TYCH POTRZEB, ILE W TYM WSZYSTKIM JEST

NIEPEWNOŚCI I NIEWIEDZY?

• Prawie co szósta osoba dorosła stwierdziła, że potrzebowała pomocy lekarskiej ale z niej zrezygnowała (na podstawie Stanu Zdrowia Ludności Polski za 2004 rok)

• Część gospodarstw domowych nie może zrealizować swoich potrzeb zdrowotnych - nie znamy skali tego zjawiska.

23/25

ILE KOSZTUJE LECZENIE W POLSCE?

Wyszczególnienie w mln zł

Publiczne wydatki bieżące z tego: Wydatki budżetu państwa Wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego Fundusze ubezpieczenia społecznego Prywatne wydatki bieżące z tego Wydatki bezpośrednie gospodarstw domowych Inne wydatki prywatne na ochronę zdrowia

Razem wydatki bieżąceInwestycjeWydatki ogółem na ochronę zdrowia

49 960

4 722

97044 26820 872

18 337 2 535

70 832 4 77775 609

Źródło danych: Narodowy Rachunek Zdrowia 2007r. opracowanie GUS i Urząd Statystyczny w Krakowie

24/25

CZY JESTEŚMY W STANIE SFINANSOWAĆ WSZYSTKIE POTRZEBY, ALBO CHOCIAŻ TE

NAJWAŻNIEJSZE? Wydatki całkowite

Wzrost wydatków całkowitych na ochronę zdrowia w okresie 2000-2007zbliżony do wzrostu Produktu Narodowego Brutto (PNB)WNIOSEK: udział wydatków na zdrowie w PNB był stały i wynosił w ciągu

ostatniej dekady średnio 6,2% PNB.

Wydatki publiczne: podobne trendy jak w przypadku wydatków całkowitych.

Wydatki prywatne (trzy różne fazy):1) przed 2004 r. całkowity wzrost wyrażony w cenach stałych

przewyższał wzrost obserwowany dla wydatków publicznych,2) rosnący trend ulegał stopniowemu osłabieniu począwszy od 2004 r., 3) stały wzrost w wysokości 5% rocznie obserwowany począwszy od

2006 r. Wzrost ten był niższy od wzrostu wydatków publicznych, wynoszącego około 7% dla okresu po 2006 r.

Źródło danych: Raport - Zielona Księga finansowania ochrony zdrowia w Polsce, 2008r.

Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę

Zbieraniem i analizą danych statystycznych z zakresu ochrony zdrowia zajmuje się

Ośrodek Statystyki Zdrowia Urzędu Statystycznego w Krakowie