WIELKIE KATASTROFY EKOLOGICZNE WYWOŁANE

DZIAŁALNOŚCIĄ CZŁOWIEKA

Katastrofy nuklearneWycieki ropy naftowej

Przerwania zapór wodnych Pustynnienie

Katastrofy zapór wodnych

Zapora Vajont Zapora

Malpasset Zapora we

Włocławku ??

Zapora Vajont

Zapora wodna w Alpach w regionie Friuli-Wenecja Julijska w północnych Włoszech

Wybudowana w latach 1956-61 na rzece Vajont

W chwili ukończenia budowy była najwyższą zaporą wodną na świecie

Do katastrofy doszło we Wrześniu 1963r.

Przyczyny katastrofy

Silne opady deszczu Złe rozpoznanie budowy geologicznej terenu Zbagatelizowanie pierwszego osunięcia części

zbocza, które miało miejsce w 1960r.

Skutki

Zmiana w topografii terenu otaczającego zaporę

Całkowite zniszczenie 2 wiosek Wypełnienie dna zbiornika gruzem i

zmniejszenie jego możliwości retencyjnych Śmierć poniosło prawie 2 tysiące osób

Zapora Malpasset

Zapora łukowa wybudowana na rzece Reyran w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże

Została wybudowana w latach 1952-54

Uległa zniszczeniu 2 grudnia 1959

Katastrofa – przyczyny Podłoże zapory nie miało jednorodnej budowy

geologicznej Zapełnianie zbiornika rozpoczęto, gdy skały pod

przyczółkami były rozgrzane przez słońce, co doprowadziło do powiększenia się szczelin w piaskowcu

Piaskowce te były podścielone łupkami, które stanowiły dobrą powierzchnie poślizgu

Duże opady Nie zbadanie pierwszych oznak pękania tamy

Katastrofa – przyczyny Całkowita destrukcja tamy Śmierć poniosły 423 osoby W wyniku jej zniszczenia system

hydrologiczny uległ gwałtownej zmianie

Włocławek – miejsce przyszłej katastrofy na skale światową ??

Tama ta powstała w latach 70 – tych i początkowo miała działać jedynie 10 lat, aż do wybudowania tamy w Nieszawie

Aktualny jej stan grozi jej zawaleniem się w każdej chwili

Dlaczego jest zagrożeniem?

Samo zawalenie się tamy nie byłoby aż tak wielką tragedią

Główne zagrożenie stanowi 40 mln metrów sześciennych osad, które się odłożyło przez 38 lat istnienia zapory

Wśród tych osadów znajduje się tysiące ton metali ciężkich, które w razie uwolnienia spowodują zagładę życia na odcinku Wisły od Włocławka do Bałtyku wraz z dużą jego częścią

Jak jej zapobiec ??

Wyremontowanie Rozebranie i wybudowanie innej zapory w

Ciechocinku lub Nieszawie Zbudowanie obok istniejącej tamy stałego progu

podnoszącego poziom wody

katastrofy elektrowni atomowych

Wybuchy bomb atomowych

Wybuchy bomb neutronowych

Katastrofa w Czarnobylu26.04.19861. Zawodność ludzi oraz błędy konstrukcji spowodowały gwałtowną eksplozję wodoru, która zniszczyła obudowę reaktora oraz spowodowała stopienie pręta paliwowego2. Rozpoczęło to reakcję i uwolniło się promieniowanie radioaktywne

Skutki wybuchu 32 osoby zginęły w

bezpośrednim wyniku wybuchu

7000 osób zginęło w wyniku choroby popromiennej

200 000 km 2 zostało skażonych radioaktywnością

Napromieniowanie spowodowało liczne zaburzenia genetyczne w kolejnych pokoleniach

Radioaktywny mech w wesołym miasteczku, przy którym licznik Geigera wychodzi poza skalę

Ograniczenie skutków wybuchu

Blok 4, który uległ zniszczeniu zniknął pod betonowym sarkofagiem wykonanym z 300 000 m3 betonu i 6 000 ton metalu. Ma to ograniczyć dalsze promieniowanie

Hiroszima i Nagasaki

Hiroszima i Nagasaki

Czynniki rażenia broni jądrowej niszczące środowisko:

fala uderzeniowa, promieniowanie przenikliwe, promieniowanie cieplne

(świetlne) skażenie promieniotwórcze

Wpływ wybuchu na środowisko

Do atmosfery dostaje się wiele radioaktywnego pyłu

Skażenie wody (np. rzeka Tęcza w Rosji)

Zmiana krajobrazu Duża dawka

promieniowana na terenie wybuchu

Zmiany genetyczne roślin i zwierząt

choroba popromienna Godzilla

Krater po wybuchu o sile 104 KT, przeprowadzonym przez Stany Zjednoczone w 1962

Źródła substancji ropopochodnych w morzu:

-katastrofy tankowców-załadunek i wyładunek ropy-mycie tankowców i wymiana zużytej wody-spuszczanie ścieków z oczyszczalni -czyszczenie rur i drenów burzowych-bezpośrednio z atmosfery

Program Środowiskowy ONZ (UNEP) stwierdza, że zanieczyszczenie ropą jest niewielkie. Pewne jej ilości pojawiają się naturalnie lub mogą być tolerowane przez środowisko morskie, zatem ropa nie zagraża życiu mórz i oceanów.

Wyjątek stanowią duże katastrofy tankowców…

Badania przeprowadzone przez National Research Council w 1985 roku mówią, iż wielkie wycieki z tankowców stanowią tylko ok. 12% z 3.5 mln ton ropy, wpływających co roku do morza.

Skutki- zlepianie piór ptaków i futer morskich ssaków- zniszczenie ikry, larw i narybku, powodujące zagładę całych pokoleń ryb- zatrucie ptaków i ssaków poprzez połykanie, w trakcie oczyszczania - pochłanianie ropy przez ryby w wyniku bezpośredniego kontaktu oraz przez skrzela- powodowanie mdłości i problemów zdrowotnych u mieszkańców terenów położonych w pobliżu miejsca wycieku- osadzanie się na plażach kulek smoły- bioakumulacja w łańcuchu pokarmowym

Środki zapobiegawcze-mechaniczne (zgarniacze powierzchniowe, łodzie zbierające ropę etc.) -chemiczne (dyspersja)-mikrobiologiczne (bakterie)

Największe katastrofy „Torrey Canyon” „Amoco Cadiz” „Exxon Valdes” ropa i syberyjski

step

„Torrey Canyon” 26.03.1967 błąd nawigacji do Atlantyku

wyciekło 80 000 ton ropy

100 km południowo zachodniego wybrzeża Anglii zostało skażone

„Amoco Cadiz” 16.03.1978 usterka układu

sterowniczego wyciekło 223 000 ton 200 km wybrzeża

Bretońskiego zostało skażone

„Exxon Valdes” 24.03.1989 42 000 ton ropy 1300 km wybrzeża

Alaski zostało skażone

zaniedbanie obowiązków przez kapitana

Ropa i syberyjski step Luty 1994 300 mln litrów ropy

naftowej przez 3 dni skażeniu

uległo 68 km2

Wypadki mające miejsce od 1980 roku na Bałtyku, powodujące wyciek większy niż 100 ton ropy

Rok Nazwa statku Ilość wylanej ropy [t] Miejsce

1980 Furenas 200 The Sound, Szwecja

1980 Eva Oden 250 Gothenburg, Szwecja

1980 Furenäs/Karnen 200 The Sound, Szwecja

1980 Lloyd Bage 130 Helsinki, Finlandia

1980 Jose Marti 1000 Dalarö, Szwecja

1981 Serif 375 Öland, Szwecja

1981 Globe Asimi 16000 Kłajpeda, Litwa

1982 Sivona 800 The Sound, Szwecja

1984 Eira 200 Vaasa, Finlandia

1984 Ibn Roch 300 Great Belt North zwecja

1985 Sotka 350 Aland Sea, Szwecja

1986 Thuntank 5 150-200 Gävle, Szwecja

1986 Jan 320 Aalborg Bight, Dania

1987 Antonio Gramsci 580 Porvoo, Finlandia

1987 Okba Bnou Naria 120 Malmö, Szwecja

1987 Tolmiros 250 West Coast, Szwecja

1990 Volgoneft 1000 Karlskrona, Szwecja

1995 Hual Trooper 180 The Sound, Szwecja

1998 Nunki 100 m3 Kalundborg Fjord, Dania

2001 Baltic Carrier 2700 Kadetrenden, Dania

Pustynnienie

Pustynnienie

Co to jest pustynnienie ? Etapy pustynnienia Skutki pustynnienia Jak temu zapobiegać ?

Pustynnienie to ….

Pustynnienie to proces rozszerzania się obszarów (środowisk) suchych pustyń lub półpustyń, wyrażający się w krajobrazie zanikaniem roślinności półpustynnej lub stepowej, a w związku z tym nasileniem procesów eolicznych, szybszą erozją gleb i zmianą świata zwierzęcego (Ziaja, Krzemień 2004)

Pustynnienie jest to proces degradacji ziemi (gleb, szaty roślinnej i lokalnych zasobów wodnych) na terenach suchych i półsuchych, który prowadzi do powstania warunków pustynnych (Dobrzańska1997)

Etapy pustynnienia

1 etap: zmniejszenie liczby gatunków zasiedlających

glebę zmniejszeniem produkcji biomasy ubytek substancji organicznej w glebie

(próchnicy) zmniejszeniem retencji wodnej gleb zwiększeniem rozpylenia wierzchniej warstwy

gleby i nasileniem erozji wietrznej i wodnej.

Etapy pustynnienia

2 etap: postępujące

odsłonięcie powierzchni ziemi

utrata wód glebowych postępująca erozja powiększający się

obszarowo teren pozbawiony szaty roślinnej i gleby.

Jezioro Aralskie

Skutki pustynnienia zwiększenie powierzchni pustynnych i półpustynnych, co

prowadzi do zmniejszenia powierzchni gruntów możliwych do wykorzystania rolniczego, a to skutkuje ograniczeniem możliwości produkcji rolnej;

przyspieszona erozja gleb, co prowadzi do obniżenia żyzności gleb i zmniejszenia jej produktywności;

występowanie burz pyłowych; wzrost zasolenia gleb (np. rejon Jeziora Aralskiego, suche

stepy południowego Kazachstanu, Wyżyna Irańska); niszczenie ekosystemów - naturalnej pokrywy roślinnej i

siedlisk wielu zwierząt. Oblicza się, że aktualnie aż 7% powierzchni lądów zajmują

te pustynie, do powstania których przyczynił się człowiek (Kassas,1991).

Jak zapobiegać

zakaz wycinania drzew zalesianie nawadnianie ograniczenie wypasu bydła sadzenie roślinności w

dolinach rzek okresowych tworzenie pomiędzy polami

pasów drzew i krzewów mniejsze zużycie wody