WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

27

Transcript of WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Page 1: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE
Page 2: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

W 1848 r. generał Mieczysław Woroniecki wybudował pałac, który aktualnie funkcjonuje jako DPS. Wychowywał się tu Jacek Woroniecki , jeden z najwybitniejszych filozofów i teologów I połowy XX wieku w Polsce.

Pałac otacza obszerny park, w którym zachowało się wiele pomników przyrody (orzech czarny, lipa drobnolistna, tulipanowiec amerykański, dąb czerwony) oraz aleja grabowa. 

In 1848 general Mieczysław Woroniecki built a palace, which currently operates as a Social Welfare Home. Jacek Woroniecki grew up here and he was one of the outstanding philosophers and theologians of the first half of the twentieth century in Poland.

The palace surrounds a park, which retains many monuments of nature (black walnut tree , leaved lime tree, American tulip tree, red oak tree) and a hornbeam avenue.

Page 3: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Tulipanowiec został objęty ochroną zarządzeniem Wojewody Chełmskiego z 1947 roku . Usytuowany na północ od pałacu , tuż za ogrodzeniem z siatki . Według ostatnich pomiarów ( z 2002 roku ) obwód wynosi 260 cm , wysokość 32 m i rzut korony 15 m. Drzewo posiada niezbyt rozbudowaną koronę, z powodu otaczających drzew.

The property has been under the protection of ordinance of the Governor of Chełm in 1947. Located north of the palace, just behind the fence of the grid. According to recent measurements (from 2002) it has a circumference of 260 inches, height of 32 meters and a crown of 15 meters. The tree has a very extensive crown because of the surrounding trees.

Page 4: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Jest okazałym drzewem zrzucającym liście na zimę. W swej ojczyźnie należy do najwyższych drzew liściastych, często wystaje ponad poziom dębów, klonów oraz innych drzew, wraz z którymi współtworzy lasy. Rośnie szybko, osiąga wiek 200-300 lat.

It is a stately tree which drops leaves in winter. In its homeland it is one of the highest deciduous trees, often protrudes above the oaks, maples and other trees, with which it co-creates the woods. It grows quickly, reaches the age of 200-300 years.

Page 5: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

U młodych okazów korona jest wąska, u dorosłych bardzo wyniosła, niezbyt szeroka dająca głęboki cień. Dorasta nawet do 60 m, w Polsce tylko około 25-35 m. Pień gruby i prosty, prawie zawsze pojedynczy. Średnica: do 3 m.

Young specimens have a narrow crown, adults very lofty, but not too broad, giving a deep shadow. It grows up to 60 m but in Poland, only about 25-35 meters. Trunks are large in diameter (up to 3 metres) and straight, almost always single.

It is gray or brown. The crude and the green was once considered to be an aphrodisiac (as it was chewed as a chewing gum). Stems hairless, with clearly visible scars on leaf petioles, sparklingly red-brown. Buds to 1 cm in length, oval, slightly compressed.

Jest szara lub brunatna, lekko spękana. Surowa i zielona była niegdyś uważana za afrodyzjak (żuto ją jak gumę do żucia). Pędy nieowłosione, z dobrze widocznymi bliznami liściowymi, błyszcząco czerwonobrązowe. Pączki do 1 cm długości, owalne, nieco ściśnięte.

Page 6: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Rosną pojedynczo na końcach gałązek, przy rozkwitaniu początkowo kielichowate, potem szerzej rozwarte. Płatki u nasady żółtozielone, wyżej pomarańczowe, a na szczycie znów żółtozielone. 

They have a length of 10-15 cm and a width of 12-20 cm. A leaf looks like slightly cut at the front. Its upper surface is glossy, live green, and the lower bit brighter and slightly covered with wax.

They grow singly at the ends of twigs, the goblet-shaped blossoming initially, then more widely open. Petals yellow-green at the base, above-orange and yellow-green on top again.

Mają długość 10-15 cm i szerokość 12-20 cm . Liść jest z przodu jakby ucięty albo lekko wycięty. Jego górna powierzchnia jest lekko błyszcząca, żywo zielona, a dolna nieco jaśniejsza i z pokryta woskiem.

Page 7: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

To jedno- lub dwu nasienne

oskrzydlone orzeszki, w liczbie 80-100 na sterczących, szyszkowatych owocostanach, które mają do 10 cm długości. Dojrzewają w październiku lub w listopadzie. Rozpadają się zwykle na drzewach. Są roznoszone przez wiatr na odległość 4-5 razy większą niż wysokość drzewa. Ich zdolność kiełkowania wynosi 4-7 lat.

This one-or two-winged seed peanuts in the number of 80-100 on a protruding, cony seed heads, which are up to 10 cm in length. Ripen in October or November. Usually break up on trees. They are dispersed by wind at a distance of 4-5 times greater than the height of a tree. Their vitality is 4-7 years.

Page 8: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Korzenie główne grube i mięsiste, głęboko sięgające. Wrażliwe na zbicie gleby i bardzo łamliwe, uszkodzone szybko gniją. Stosowane są jako dodatek smakowy do niektórych gatunków piwa.

The roots are thick and fleshy, deep-rooted. Susceptible to breakage of the soil and very brittle, damaged quickly rot. They are used as a flavoring to certain types of beers.

Page 9: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE
Page 10: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

 Gatunek drzewa należący do rodziny orzechowatych. Występuje naturalnie w Ameryce Północnej w środkowej i wschodniej części Stanów Zjednoczonych.W Polsce jest rzadko uprawiany, czasami dziczeje; uważany jest za gatunek lokalnie zadomowiony.

Species belonging to the nuts family tree. It occurs naturally in North America in the central and eastern part of the United States. In Poland it is rarely cultivated, sometimes grows wild. The species is considered locally naturalized.

Page 11: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Korona drzewa kulista i szeroka. Dorasta do 35 m wysokości .

Crown of trees is spherical and wide. It grows up to 35 m in height.

It has a gray or blackish colour. It is deeply striate.

The stems are slightly hairy and have a brown colour. The buds are light gray and velvet.

Ma szarą lub czarniawą barwę. Jest głęboko bruzdowana .

Pędy są miękko owłosione i mają brązową barwę. Pąki są aksamitne i jasnoszare.

Page 12: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Liście mają 30-60 cm długości. Są złożone z 10-23 listków o długości 6-12 cm . Listki są podłużnie jajowate, zaokrąglone u nasady, o ostrym wierzchołku. Wydzielają słaby zapach. Ogonek liściowy jest bardzo drobno owłosiony.

Kwiaty męskie w stożkowatych, grubych, odstających kotkach, zebranych po 2-5 na zeszłorocznych pędach. Kwiaty żeńskie niepozorne, zielonkawe, umieszczone są zawsze po pięć na szczytach gałązek. Kwitnie od maja do czerwca.

The leaves are 30-60 cm long. They are composed of blades with a length of 6-12 cm. The leaves are ovate, rounded at the base, acute apex. They are emitting a faint smell. Petiole is very finely hairy.

Male flowers are cone-shaped, thick, protruding kittens, gathered from 2-5 on old stems. Female flowers inconspicuous, greenish, are always placed in fives at the top of branches. It blooms from May to June.

Page 13: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Kuliste pestkowce średnicy 3-5 cm . Zewnętrzna okrywa zielona, silnie aromatyczna. Łupina nasiona twarda, gruba, bruzdowana i czarno-brązowa . We wrześniu i październiku dojrzałe orzechy spadają z drzewa.

The spherical drupes 3-5 cm in diameter. The outer covering is green and highly aromatic. Hard shell seeds, thick, striate, black and brown. In September and October the ripe nuts are falling from the tree.

Page 14: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Orzech czarny został objęty ochroną zarządzaniem Wojewody Chełmskiego z 1976 roku . Usytuowany jest w zachodniej części parku . W momencie objęcia ochroną drzewo posiadało obwód 290 cm . Według ostatnich pomiarów z 2002 roku obwód wynosi 328 cm , a wysokość 20 m i rzut korony-15m Korona jest regularna i rozłożysta . Obiekt poddawano zabiegom konserwatorskim .

The black walnut has been under the protection of the Governor of Chełm management since 1976. Located in the western part of the park. At the time of the protection the tree had a circumference of 290 cm. According to recent measurements of 2002 - circumference of 328 cm, height of 20 m and a crown of 15 m. The crown is regular and spreading. The tree was conserved.

Page 15: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Gatunek drzew z rodziny mydleńcowatych. W obrębie rodzaju klasyfikowany do sekcji Rubra. Występuje we wschodniej Ameryce Północnej. Jest częstym gatunkiem drzewa w Stanach Zjednoczonych. Często sadzony w Europie w parkach lub przy drogach

Species classified in the Rubra section. It occurs in eastern North America. It is a common tree species in the United States. Often planted in Europe in parks or along roads.

Page 16: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Drzewo dorastające w naturalnych warunkach do 40 m wysokości (w Polsce do ok. 30 m). Charakteryzuje się szeroką, luźną koroną i zwisającymi dolnymi gałęziami. Roślina dwupienna.

Tree growing in natural conditions to 40 metres in height (in Poland about 30 metres). It is characterized by large, loose crown and dropping lower branches. Dioecious.

Smooth, flat or covered with a network of troughs, scaly, very delicate tiles. It is gray or brown.

Typically, 5-flap, 8-14 cm from the top of bright green, hairy and silver-white on the underside. In autumn they turn yellow, rarely red.

Gładka, ewentualnie pokryta siecią płaskich rynienek, łuszcząca się bardzo delikatnymi płytkami. Szara lub brunatna .

Zazwyczaj 5-klapowe, długości 8-14 cm, z wierzchu jasnozielone, od spodu srebrzystobiało owłosione. Jesienią wybarwiają się na żółto, rzadziej na czerwono.

Page 17: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Ukazują się przed pojawieniem się liści. Kwiaty męskie – krótko szypułkowe , żeńskie – długo szypułkowe występują osobno. Kwitnie od kwietnia do maja.

Appear before the appearance of leaves. Male flowers - short stem and female - long stem, grow separately. It blossoms from April to May.

The two peanuts joined together on the wings wide open. Often, one of the two wings is less developed.

Dwa złączone z sobą orzeszki o skrzydełkach szeroko rozwartych. Często jedno z dwóch skrzydełek jest słabiej rozwinięte.

Page 18: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Drzewo zostało objęty ochroną zarządzaniem Wojewody Chełmskiego z 1987 roku . Znajduje się na terenie parku podworskiego w miejscowości Kanie . W momencie objęcia ochroną drzewo posiadało obwód 495 cm . Według ostatnich pomiarów z 2002 roku obwód wynosi 520 cm , a wysokość 22 m i rzut korony 28 m. Korona jest regularna i rozłożysta. Jeden z konarów jest odłamany . Od strony północnej i południowej widoczne ubytki wgłębne. Drzewo było poddawane zabiegom konserwatorskim.

The tree was protected by Chełm management of the Governor in 1987. It is located in the manor park in the village of Kanie. At the time of the protection the tree had a circumference of 495 cm. According to recent measurements of 2002 -circumference of 520 cm, height of 22 m and a crown of 28 m. The crown is regular and spreading. One of the branches is broken off. From the north and south plunge defects are visible. The tree was conserved.

Page 19: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE
Page 20: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Przy drodze Kanie-Wólka Kańska rośnie okazały dąb szypułkowy.Pedunculate oak by the Wólka Kańska – Kanie road

Page 21: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Jego piękny pokrój –obwód pnia 6m 50cmIts beautiful cut-trunk circumference 6m

50cm

Page 22: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Dąb ten posiada także wartość kulturową – jest czczonym obiektem religijnym, z którym związana jest następująca legenda.

Oak also has a cultural value - revered as a religious object, linked to the following legend.

Page 23: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Legenda o dębie.                        We wsi Ewopole mieszkała majętna dziedziczka. Pewnego

lata wybrała się na odpust do Pawłowa. Tam przystąpiła do spowiedzi świętej. Wracając pieszo do domu na dębach wzdłuż drogi wieszała święte obrazki. Jeden z nich trafił na dąb rosnący przy drodze Kanie – Wólka Kańska. Właśnie ten obrazek wrósł w korę drzewa. Po latach w miejscu dębowej alei rozpoczęto budowę szosy z Kaniego do Wólki Kańskiej. Wspomniany dąb stał się przeszkodą, gdyż znajdował się pośrodku planowanej trasy. Pomagający przy budowie żołnierze dostali rozkaz, aby go ściąć. W ruch poszły piły. Gdy tylko ich ostrza zagłębiły się w pniu natychmiast z drzewa popłynęła krew. W tej sytuacji dąb pozostał na swym miejscu.   Do dziś tam jest wraz z wrośniętym obrazkiem Matki Boskiej i Dzieciątkiem Jezus. Okoliczni mieszkańcy przychodzą się tutaj modlić. Do chwili obecnej w pniu starego drzewa pozostał też ślad po zębach piły.

Legend of the oak.                   In the village there lived a wealthy heiress

of Ewopole. One summer she went on to Pawłów indulgence. She went to the confession. Returning home on foot she hanged sacred pictures on the oaks along the road. One of them was on the oak tree growing beside the road Kanie - Wólka Kańska. It is this image that has taken root in the bark of the tree. After years in place of the oak avenue, the construction of the road from Kanie to Wolka Kańska began. That oak became an obstacle, as it was in the middle of the planned route. Assisting in the construction soldiers were ordered to cut it down.. As soon as the saw blade sank into the trunk of the tree blood flowed immediately. In this situation, the oak remained in place. To this day there is the ingrown picture of the Virgin Mary and baby Jesus. Local people come here to pray. Until now, in the trunk of an old tree there is the trace of the saw teeth.

     

Page 24: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

Rozpiętość korony 22m 57cm budzi podziw

The crown span of 22m 57cm - impressive

Page 25: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE
Page 26: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE

dokumentacja własna zdjęcia własne Gazeta Głos Kański prezentacje multimedialne ‘’ Bursztynowego szlaku ‘’ SP. Wólka

Kańska , udostępnione przez panią Beatę Żołnacz . Zdjęcia wykonane przez pana Tomasza Domańskiego Pozostałe zdjęcia zaczerpnęliśmy z internetu: https://www.google.pl/search?q=tulipanowiec+ameryka https://www.google.pl/search?q=klon+srebrzysty https://www.google.pl/search?q=orzech+czarny http://pl.wikipedia.org Adres bloga Youngsterliszno.blog.pl

Page 27: WIELKIE DRZEWA MAŁEJ OKOLICY. BIG TREES OF SMALL LAND. GIMNAZJUM W LISZNIE