WESOŁA WESOŁA LWOWSKA FALALWOWSKA FALA

JAKO ZJAWISKAO KULTUROWEReferat Sławomir Rogowskiego w ramach sesji: Polskie Radio na kresach wschodnich II Rzeczypospolitej 21.11.2013

l gdybym się kiedyśUrodzić miał znów,To tylko we Lwowie!Bo szkoda gadania,Bo co chcesz, to mów Nie ma jak Lwów!

Międzywojenny LwówŁączyć a nie dzielić

0 Miasto wojewódzkie, 67 km² i ponad 300.000 mieszkańców(3 w kraju) , dawna stacja Galicja Wschodniej

0 Mieszkańcy - Polacy 67,2%, Żydzi 21%, Ukraińcy 9,2%, Niemcy 2%, Ormianie 0,8%,

0 Stolica trzech arcybiskupów i wielu religii ( 45 synagog), języki: polski, ruski, niemiecki, jidisz, hebrajski, inne

0 Uczelnie: UJK, PL. ZN im. Ossolińskich, Teatr Wielki0 Miejsce protestów bezrobotnych -1936 (1/48 zabitych)0 analfabetyzm0 Tradycja literacka: Alekasander Fredro, Mikołaj Biernacki,

Seweryn Goszczyński, Maria Konopnicka, Gabriela Zapolska, Leopold Staff, Jan Kasprowicz, Beata Obertyńska. Liczne wydawnictwa i gazety”multi-kulti”

0 ważne centrum inteligenckie, administracyjne, wojskowe, handlowe i akademickie

0 Tradycja Orląt Lwowskich

Kilka zdań o ludziach i historii Polskiego Radia

Zygmunt Chamiec, Kresowiak - ze Stepańców nad Donem, herbu Gryf, urodzony w Wiedniu 24.03.1882, przedstawiciel starej rodziny kresowej, wychowany w tradycji dworu szlacheckiego, w kulcie Napoleona i Powstania Styczniowego, absolwent gimnazjum w Kijowie zdał maturę w 1900 roku jako prymus ze złotym medalem, studiował: rolnictwo w Dublanach k.Lwowa, medycynę we Lwowie, finanse w Wiedniu a ukończył z wyróżnieniem medycynę i bakteriologię w Strassburgu w 1910, znał polski, ukraiński, niemiecki, angielski, grekę i łacinę. Jeden z założycieli Polskiego Radia w 1925 .

Wspominany jako Europejczyk i człowiek Renesansu. Zmarł w 17.12.1948 w Warszawie.

Ludzie i historia Radia Lwów

Polskie Radio Lwów, powstało 5 stycznia 1930 i było pierwszą rozgłośnią we wschodniej Polsce

Juliusz Petry (1890-1961) ur w Łopiance pow. Stanisławowski– polonista UJK, literat, dyrektor programowy a potem naczelny Polskiego Radia Lwów, po wojnie Wrocław, Warszawa, Milanówek gdzie zmarł i jest pochowany.

Witold Scazighino-pierwszy dyrektor

Wesoła Lwowska FalaWiktor Budzyński( 1906-1972) – ur Stanisławów, z wykształcenia prawnik UJK z zamiłowania literat, kabareciarz i radiowiec. Pomysłodawca Wesołej Lwowskiej Niedzieli i WLF. Zmarł w LondynieWesoła Lwowska Fala – nazwa popularnej audycji nadawanej na cały kraj od 16 lipca 1933 do 1939 (od 1938 pod nazwą Tajoj), 8 pierwszych programów jako „Wesoła Lwowska Niedziela”Spiritus movens i Autorem był Wiktor Budzyński. Zgramadzi ł bezrobonych i kolegów ze studenckich teatrzyków Nasze Oczko i Wesoły Ul, którzy wcielili się w lwowskie postaciSzczepcio i Tońcio - posługujący się lwowskim bałakiem duet lwowskich batiarów,Aprikosenkranz i Untenbaum - parodiujący język żydowskiradca Strońć -woźny magistracki i synek Marcelku ciotka Bańdziuchowa - lwowska jejmość

Ludzie i historia WLF

0 Czesław Halski – prawnik UJK, spiker RL, uczestnik WLF0 Włada Majewska – prawniczka UJK, aktorka i

parodystka0 Tadeusz Seredyński – kompozytor, dyrygent szef

orkiestry RL-Konserwatoria: Galicyjskie we Lwowie i w Krakowie

0 Kazimierz Wajda – „Szczepcio”, inżynier PL, aktor, literat i spiker radiowiec

0 Henryk Vogelfeanger – „Tońko”, prawnik UJK, radca prawny

0 Wilhelm Korabiowski – radca magistratu Strońć, prawo na UJK we Lwowie, gdzie otrzymał tytuł doktora

0 Mieczysław Monderer – Aprikosenkranc, referendarz Lwowskiej Izby Skarbowej

0 Adolf Fleischer – Untenbaum, stud medycynę, ukończył WSH

0 Józef Wieszczek – aktor radiowiec

Gatunek, poetyka WLF

0Kabaret radiowy, variete ( blok programowy)0Rozrywka dla wszystkich w dobrym wydaniu0Skecze, dialogi, piosenki0Charakterystyczne postaci, typy0Satyra społeczna, polityczna i obyczajowa0Pokazanie Lwowa jako miejsca wyjątkowego, nie

tylko w Polsce ale i w Świecie0Skłonność do idealizacji(cechy bohaterów:przyjaźń,

bezinteresowna pomoc, naiwność, pogoda ducha)0Brak różnic społecznych

Znaczenie kulturotwórcze

0 Wielokulturowość Lwowa i kresów jako nawiązanie do Rzeczypospolitej obojga narodów, federacjonizm kulturowy

0 Tolerancja, współistnienie i kosmopolityzm0 Tradycja kabaretu i nawiązanie do młodopolskiej kawiarni

literackiej0 Promocja folkloru i kolorytu miejskiego Lwowa(gwara)0 Promocja tych tradycji względem reszty Polski – scalanie

społeczeństwa i „narodu” poprzez dyfuzję kulturową0 Radio jako nowoczesny wspólny kod językowy

Znaczenie kulturotwórcze WLF

0Tradycja kabaretu i nawiązanie do młodopolskiej kawiarni literackiej

0Pokazanie Lwowa jako miejsca wyjątkowego, nie tylko w Polsce ale i w Świecie

0Olbrzymie zainteresowanie słuchaczy 5-6 mln0Stały kontakt z odbiorcą – tysiące listów i telefonów -

inteaktywność0Model Radia społecznego ponad podziałami0Hołdowanie wolności słowa (- cenzura )

Znaczenie kulturotwórcze WLF Łączyć a nie dzielić

Mutacje WLF Tradycje WLF

0 Objazdy estradowe po kraju0 Filmy z udziałem Szczepcia

i Tońcia Włóczęgi…..

0 Czołówka artystyczna Wojska Polskiego poza granicami od 1940-46

0 Krzewienie ducha patryiotyzmu i wartość związanych z II RP

0 Wychowanie patiotyczne

0 Utrwalone powiedzonka, związki frazeologiczne, bałak

0 Piosenki spiewane do dziś0 Typy postaci batiarów(BiL)0 Kanon WLF a powojenne

audycje: Podwieczorek przy mikrofonie, Program z dywanikiem, Wesoły autobus, Magazyn Studia 202, audycje wspominkowe WLF: Lwowska Fala PR Katowice-Danuta Skalska, Kresowe Dziedzitwo- www.kresy24.pl

0 Rozproszenie kadry WLF i kadrowe zasilenie Radia w powojennej Polsce

- Wesoła Lwowska Fala – Witold Szolginia- Włada Majewska- Czesław Halski- Ryszard Miazek- Kwiatkowski- Wiktor Budzyński

Dziękuję za uwagę – Sławomir Rogowski