WEKSLEadw. dr Paweł Daszczuk

Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego

Instytut Nauk Prawnych

Wydział Prawa i Administracji

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

www.umcs.pl

WEKSEL

dokument w którym jego wystawca zobowiązuje się, że:

• zapłaci jego posiadaczowi (remitentowi, wekslobiorcy) określoną kwotę

weksel własny (suchy, sola weksel)

albo

• osoba wskazana przez wystawcę (trasat) zapłaci posiadaczowi weksla

kwotę wskazaną przez wystawcę

weksel trasowany (przekazowy, ciągniony)

przy wekslu własnym akceptant jest jednocześnie wystawcą

CECHY WEKSLA

• przyspieszony sposób dochodzenia zobowiązania z weksla

Art. 4841. § 2. Sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nakazowym napisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie.

Art. 485. § 2. Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwkozobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie

wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W

razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu,

do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do

uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika

bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu.

§ 4. Jeżeli nie dołączono oryginału weksla, czeku, warrantu lub rewersu albodokumentów określonych w § 3, przewodniczący wzywa powoda do ichzłożenia pod rygorem zwrotu pozwu na podstawie art. 130.

Art. 492. § 1. zd. 1. Nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytułzabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności.

§ 2. Powód wnosząc o dokonanie zabezpieczenia jest obowiązanywskazać sposób zabezpieczenia. Sąd na wniosek pozwanego może

ograniczyć zabezpieczenie według swego uznania. Przepis art. 742 oraz

przepisy o ograniczeniu zabezpieczenia przeciwko Skarbowi Państwa

stosuje się odpowiednio.

§ 3. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lubczeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia

roszczenia. W razie wniesienia zarzutów sąd może na wniosek pozwanego

wstrzymać wykonanie nakazu. Przepisy o ograniczeniu wykonalności w

sprawach przeciwko Skarbowi Państwa stosuje się odpowiednio.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z

2019 r. poz. 900 z późn. zm.).

Art. 33d. § 2. Zabezpieczenie wykonania decyzji następuje przez przyjęcieprzez organ podatkowy, na wniosek strony, zabezpieczenia wykonania

zobowiązania wynikającego z tej decyzji wraz z odsetkami za zwłokę, w

formie:

3) weksla z poręczeniem wekslowym banku;

4) czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku;

CECHY WEKSLA

• formalizm weksla – ustawowo określona treść minimalna

• staranność wierzyciela przy dochodzeniu zobowiązania z weksla

• nieważność zobowiązania wekslowego a nieważność weksla

• abstrakcyjność weksla

• Konwencja w sprawie jednolitej ustawy o wekslach trasowanych i

własnych (Dz. U. z 1937 r. Nr 26, poz. 175)

WEKSEL TRASOWANY (art. 1)

• WYSTAWCA (trasant)

• TRASAT – ma zapłacić (np. bank)

• REMITENT – odbiorca

• AKCEPTANT – trasat, który oświadcza, że akceptuje weksel

WYSTAWCA I AKCEPTANT TO DŁUŻNICY GŁÓWNI

• zapłacić ma trasat

• jeżeli trasat nie zaakceptuje weksla lub nie zapłaci to płaci wystawca bądź

inny dłużnik

• stosuje się więc przepisy o przyjęciu (akcepcie) weksla

WEKSEL WŁASNY (art. 103)

• WYSTAWCA

• REMITENT (odbiorca)

• zapłacić ma wystawca

• nie stosuje się więc przepisów o przyjęciu weksla (akcepcie)

WEKSEL IN BLANCO (art. 10)

• brak wszystkich elementów weksla, weksel niezupełny

• jego rolą jest zabezpieczenie wierzytelności

WYSTAWIENIE WEKSLA

WYPEŁNIENIE WEKSLA (WEKSEL IN BLANCO)

AKCEPT ALBO ODMOWA AKCEPTU WEKSLA (WEKSEL TRASOWANY)

INDOSOWANIE WEKSLA

TERMIN PŁATNOŚCI WEKSLA

PRZEDSTAWIENIE WEKSLA DO ZAPŁATY

ZAPŁATA ODMOWA ZAPŁATY

ZWROT WEKSLA POSZUKIWANIE ZWROTNE

• brak urzędowego blankietu weksla

• brak opłaty skarbowej od weksla

WEKSEL WŁASNY

Art. 101. Weksel własny zawiera:

1) nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go

wystawiono;

2) przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;

3) oznaczenie terminu płatności;

4) oznaczenie miejsca płatności;

5) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być

dokonana;

6) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;

7) podpis wystawcy wekslu.

Art. 102. Nie będzie uważany za weksel własny dokument, któremu brak

jednej z cech, wskazanych w artykule poprzedzającym, wyjąwszy przypadki,

określone w ustępach następujących.

• termin płatności

• miejsce płatności

• miejsce wystawienia

1. Nazwa

weksel2. Przyrzeczenie

bezwarunkowe

zapłacenia

oznaczonej sumy

pieniężnej

3. Termin

płatności

4. Miejsce

płatności

5. Nazwisko osoby na

rzecz lub na zlecenie

której zapłata ma być

dokonana

6. Data i miejsce

wystawienia weksla

7. Podpis

wystawcy

weksla

Lublin, 12.02.2020 r.

2.03.2020 r. własny (sola)

Izby Adwokackiej w Lublinie

250 zł

dwieście pięćdziesiąt złotych

Lublin

Paweł Daszczuk

Lublin

P.D.Dodatkowo oznaczenie

wystawcy

Dodatkowo

rodzaj

weksla

2. Przyrzeczenie

bezwarunkowe

zapłacenia

oznaczonej sumy

pieniężnej

1.

Nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go

wystawiono;

• podpisujący weksel musi mieć świadomość, że podpisuje weksel a nie np.

obligację, skrypt dłużny, pokwitowanie itp.

• nie trzeba oznaczać rodzaju weksla, jeżeli wynika to z jego treści

2.

Przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;

w przypadku weksla trasowanego - zechce zapłacić, zapłaci, ma zapłacić

Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 1933 r., III C 46/33

Ustawa nie zabrania używania przyjętej w życiu potocznem w stosunkach

między ludźmi formy grzecznościowej i ani trasat, ani nikt wogóle nie miał i

nie może mieć wątpliwości, że "zechce Pan zapłacić" nie oznacza nic

innego, jak "polecam Panu zapłacić". Nie może również mieć żadnego

znaczenia brak w słowie "zechce" ostatniej litery "e", jak wogóle nie może

mieć żadnego znaczenia, błąd ortograficzny lub przypadkowe

opuszczenie litery, jeżeli zdanie jest zrozumiałe i nie nasuwa żadnych

wątpliwości.

• Przyrzeczenie bezwarunkowe oznacza, że niedopuszczalne są

jakiekolwiek warunki, z uwagi na obiegowość weksla

• nie jest dopuszczalny zapis „zapłacę po dostarczeniu towaru” albo zapłacę

jeżeli nadal będę prowadził działalność gospodarczą

• taki weksel jest nieważny

• można zawrzeć umowę, że nie będzie się wykorzystywać weksla w

określony sposób, ale jest to tylko stosunek wewnętrzny

• klauzula waluty – wyraża tytuł z którego pochodzi stosunek wekslowy

Oznaczenie sumy pieniężnej;

musi być wskazana waluta

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 września 1995 r., III CZP 105/95

Brak oznaczenia waluty, w jakiej wyrażono sumę wekslową, powoduje, że

odnośny dokument nie jest uważany za weksel.

Art. 6. Weksel, w którym sumę wekslową napisano literami i liczbami, w razie

różnicy ważny jest na sumę, napisaną literami.

W razie różnicy sum, napisanych kilkakrotnie literami lub kilkakrotnie

liczbami, weksel jest ważny na sumę mniejszą.

3.

Oznaczenie terminu płatności

• nie jest warunkiem koniecznym

Art. 102. Weksel własny bez oznaczenia terminu płatności uważa się za

płatny za okazaniem.

• należy określić konkretną datę, najlepiej dzienną

• nie może być wielu dat płatności, niepoprawny jest więc zapis „do dnia 15

marca 2020 r. zapłacę”

• data musi być pewna, niepoprawny jest zapis „w dniu mojego ślubu

zapłacę”

4.

Oznaczenie miejsca płatności;

Art. 4. Weksel może być płatny:

• w miejscu zamieszkania osoby trzeciej

• bądź w miejscowości, w której trasat ma miejsce zamieszkania

• bądź w innej miejscowości.

• nie jest warunkiem koniecznym

Art. 102. W braku osobnego oznaczenia, miejsce wystawienia wekslu uważa

się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania wystawcy.

• może być wyłącznie jedno miejsce płatności

• nie jest konieczne wskazanie konkretnego miejsca płatności

• jeżeli nie ma wskazanego adresu to najlepiej przedstawić weksel do

zapłaty w takim miejscu aby można było wykazać, że do przedstawienia

doszło

5.

nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być

dokonana;

WSKAZANIE REMITENTA

zapłacę Izbie Adwokackiej w Lublinie

zapłacę na rzecz Izby Adwokackiej w Lublinie

zapłacę na zlecenie Izby Adwokackiej w Lublinie

• samo określenie „na rzecz” oznacza to samo co „na zlecenie”, czyli weksel

taki może być indosowany

• wyłączenie możliwości indosowania nastąpi wyłącznie przez zawarcie

klauzuli „nie na zlecenie”

• nie można wystawić weksla na okaziciela

• przepis stanowi o nazwisku ale wystawcą czy remitentem może być tez

osoba prawna

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2013 r., III CZP 54/13

Nie jest nieważny weksel własny wystawiony przez osobę prawną

oznaczoną z pominięciem określenia jej formy prawnej, ale z podaniem

numeru w KRS, a także weksel własny wskazujący przedmiot działalności

gospodarczej wystawcy, niebędący częścią jego firmy.

6.

oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu

DATA JEST OBLIGATORYJNA

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2012 r., II CSK 296/11

Brak formalny weksla w postaci niewskazania roku w dacie wystawienia

weksla nie może być usunięty na podstawie okoliczności towarzyszących

wystawieniu weksla, niewynikających z jego treści.

MIEJSCE JEST FAKULTATYWNE

Art. 102. Weksel własny, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia,

uważa się za wystawiony w miejscu, podanem obok nazwiska wystawcy.

jeżeli nie ma żadnego miejsca wówczas weksel jest nieważny

7.

podpis wystawcy wekslu.

BRAK LUB WADA OŚWIADCZENIA WOLI

Art. 7. Jeżeli na wekslu znajdują się podpisy osób, niezdolnych do

zaciągania zobowiązań wekslowych, podpisy fałszywe, podpisy osób

nieistniejących albo podpisy, które z jakiejkolwiek innej przyczyny nie

zobowiązują osób, które weksel podpisały lub których nazwiskiem weksel

został podpisany, nie uchybia to ważności innych podpisów.

RZEKOMY PEŁNOMOCNIK

Art. 8. Kto podpisał weksel jako przedstawiciel innej osoby, nie będąc

umocowanym do działania w jej imieniu, odpowiada sam wekslowo, a jeżeli

zapłacił, ma takie same prawa, jakieby miała osoba, której jest rzekomo

przedstawicielem. Zasady te stosuje się również do przedstawiciela, który

przekroczył granice swego umocowania.

CZY WEKSEL ZOSTAŁ WYSTAWIONY PRAWIDŁOWO?

Lublin, dnia 15 lutego 2020 r.

Dnia 15 marca 2020 r. Zapłacę za ten weksel na rzecz

Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie ale nie na jej zlecenie

kwotę 500 zł. Płatny w Lublinie.

/podpis/

- weksel płatny za okazaniem

- może być indosowany

- płatny w miejscu wystawienia

Do weksla własnego stosuje się w zasadzie wszystkie przepisy prawa

wekslowego z wyjątkiem przepisów o:

PRZYJĘCIU

• skoro wystawca wystawił weksel nie ma potrzeby aby go przyjmował

WTÓROPISACH

• sola weksel

• weksel własny może zostać wystawiony tylko w jednym egzemplarzu

Art. 103. Do wekslu własnego stosuje się przepisy o wekslu trasowanym, o

ile z istotą wekslu własnego nie zostają w sprzeczności i dotyczą:

• indosu (art. 11-20);

• płatności (art. 33-37);

• zapłaty (art. 38-42);

• zwrotnego poszukiwania spowodu niezapłacenia (art. 43-50, 52-54);

• zapłaty przez wyręczenie (art. 55, 59-63);

• odpisów (art. 67 i 68);

• zmian (art. 69);

• przedawnienia (art. 70 i 71);

• dni świątecznych, obliczania terminów i zakazu dni ulgowych (art. 72, 73 i

74);

• sposobu uwierzytelniania podpisów osób niepiśmiennych lub niemogących

pisać (art. 75);

• roszczenia z tytułu niesłusznego zbogacenia (art. 76);

• kolizji ustaw (art. 77-80 i 82-84);

• weksli zaginionych (art. 96-100)

Również stosuje się do wekslu własnego przepisy o:

• wekslu płatnym u trzeciego lub w innej miejscowości, niż miejsce

zamieszkania trasata (art. 4 i 27),

• zastrzeżeniu odsetek (art. 5),

• różnicach w oznaczeniu sumy wekslowej (art. 6),

• skutkach podpisu, złożonego w warunkach, przewidzianych w art. 7,

• skutkach podpisu osoby, działającej bez pełnomocnictwa albo

przekraczającej jego granice (art. 8),

• wekslu in blanco (art. 10)

• protestach (art. 85-94) z tą różnicą, że protest ma być dokonany przeciw

wystawcy.

Do wekslu własnego stosuje się również przepisy o poręczeniu wekslowem

(art. 30-32); w przypadku, przewidzianym w ustępie ostatnim art. 31, jeżeli

poręczyciel nie wskazał, za kogo poręcza, uważa się, że poręczenie dał za

wystawcę.

WEKSEL TRASOWANY

Art. 1. Weksel trasowany zawiera:

1) nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go

wystawiono;

2) polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;

3) nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata);

4) oznaczenie terminu płatności;

5) oznaczenie miejsca płatności;

6) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być

dokonana;

7) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;

8) podpis wystawcy wekslu.

Art. 2. Nie będzie uważany za weksel trasowany dokument, któremu brak

jednej z cech, wskazanych w artykule poprzedzającym, wyjąwszy przypadki,

określone w ustępach następujących.

• weksel bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za

okazaniem.

• w braku osobnego oznaczenia, miejsce, wymienione obok nazwiska

trasata, uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania

trasata.

• weksel, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za

wystawiony w miejscu, podanem obok nazwiska wystawcy.

WEKSEL IN BLANCO

Weksel in blanco to weksel, w którym w momencie podpisania (wystawienia)

brak jest co najmniej jednego z ustawowych elementów.

Kartka z podpisem to nie weksel in blanco

• brakujące elementy weksla powinny być uzupełnione przez posiadacza

weksla przed przedstawieniem do zapłaty.

• posiadacz może w praktyce wypełnić weksel dowolną treścią

• do weksla in blanco zawierana jest umowa wekslowa (deklaracja)

określająca w jaki sposób można wypełnić weksel.

• umowa taka zawierana jest z osobą, której przekazujemy weksel

• umowa wekslowa nie wiąże kolejnych posiadaczy weksla

• zabezpiecza ewentualne roszczenia mogące wyniknąć z umowy zawartej

między stronami, których strony nie są w stanie oznaczyć w chwili jej

zawarcia

• umowa wekslowa może być elementem umowy, której wykonanie weksel

zabezpiecza, np. umowy pożyczki

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2013 r., II CSK 719/12

Konieczne do uznania za weksel własny in blanco w rozumieniu art. 10 w

związku z art. 103 ustawy z 1936 r. - Prawo wekslowe dokumentu

niezupełnego z punktu widzenia wymagań przewidzianych w art. 101 ustawy

z 1936 r. - Prawo wekslowe jest udzielenie odbiorcy tego dokumentu

przez osobę, która złożyła na nim podpis w zamiarze zaciągnięcia

zobowiązania wekslowego, upoważnienia do uzupełnienia go w

określony sposób.

Jeżeli upoważnienie to ma postać pisemną, nazywane jest zwyczajowo

deklaracją wekslową. Nie musi mieć jednak takiej postaci.

Zgodnie z art. 60 k.c., porozumienie stron w sprawie upoważnienia odbiorcy

do uzupełnienia weksla in blanco nie wymaga zachowania żadnej

szczególnej formy. Jego wykładnia następuje na zasadach ogólnych, tj.

Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1932 r., C 1/32

Nabywca wekslu niewypełnionego, który następnie weksel wypełnił, nie

może zasłaniać się dobrą wiarą wobec zarzutu, że weksel wypełnił wbrew

umowie między dłużnikiem wekslowym i swym poprzednikiem.

Jeżeli w chwili przejścia dokument był jeszcze blankietem i wypełnienia

dokonał dopiero nabywca, utrata zarzutu nieprawidłowego wypełnienia

nie następuje mimo dobrej wiary nabywcy i tenże nie nabywa więcej

praw, aniżeli pierwszy jego poprzednik.

nabycie weksla in blanco możliwe jest tylko w drodze przelewu

(art. 509-513 k.c.)

ISTOTNE ZAGROŻENIE

posiadacz weksla in blanco uzupełnia weksel

weksel in blanco staje się wekslem zupełnym

posiadacz weksla przenosi weksel przez indos

Art. 10. Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został

niezgodnie z zawartem porozumieniem, nie można wobec posiadacza

zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia,

chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił

się rażącego niedbalstwa.

Art. 17. Osoby, przeciw którym dochodzi się praw z wekslu, nie mogą wobec

posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartemi na swych stosunkach

osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że

posiadacz, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.

KODEKS KARNY

Art. 270. § 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabiadokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności

od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzympodpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego

dokumentu używa.

KODEKS WYKROCZEŃ

Art. 138c. § 3. Kto przyjmuje od konsumenta weksel lub czekniezawierający klauzuli "nie na zlecenie" w celu spełnienia lub

zabezpieczenia świadczenia wynikającego z umowy o kredyt konsumencki,

podlega karze grzywny.

Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 1962 r. II CR

976/61

Dla ważności weksla in blanco i dla skuteczności wypełnienia go do pewnej

sumy nie jest konieczne ani odebranie od osób wekslowo zobowiązanych

"deklaracji wekslowej", ani określenie w tej deklaracji górnej granicy kwoty,

do której weksel będzie mógł być wypełniony.

Istnienie deklaracji ułatwia sytuację dowodową posiadacza weksla,

jakkolwiek ciężar dowodu, że weksel wypełniano niezgodnie z

porozumieniem (art. 10 i 17 prawa wekslowego), spoczywa na dłużniku

wekslowym.

1. Nazwa

weksel2. Przyrzeczenie

bezwarunkowe

zapłaty

3. Podpis

wystawcy

weksla

gwarancyjny

Paweł Daszczuk

Lublin

P.D.Dodatkowo oznaczenie

wystawcy

Dodatkowo

rodzaj

weksla

PRZENOSZENIE PRAW Z WEKSLA

INDOS

przenosi wszystkie prawa z weksla,

nie są nim jednak objęte prawa pozawekslowe

por. jednak art. 831 u.k.w.h.

PRZELEW

weksel z klauzulą „nie na zlecenie”

weksel in blanco

INDOS

Art. 11. Każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był

wystawiony wyraźnie na zlecenie.

INDOSANT – ten kto sporządza indos

INDOSATARIUSZ – ten na czyją rzecz indos jest sporządzany

• jeżeli chcę komuś zapłacić za towar to zamiast pieniędzy mogę sporządzić

indos i przekazać weksel. Samo przekazanie bez indosu nic nie da

• w ten sposób płacę i zwalniam się z innego zobowiązania mimo, że nie

mam pieniędzy, bo termin płatności weksla jeszcze nie nastąpił

• jeśli wystawca nie zapłaci, jego aktualny posiadacz może żądać zapłaty od

każdej kolejnej osoby będącej indosantem

Art. 12. Indos powinien być bezwarunkowy. Warunki, od których

uzależniono indos, uważa się za nienapisane.

• indos częściowy jest nieważny.

• indos na okaziciela jest równoznaczny z indosem in blanco.

!WAŻNE!

Jeżeli wystawca umieścił w wekslu wyrazy "nie na zlecenie" lub inne

zastrzeżenie równoznaczne, można przenieść weksel tylko w formie i ze

skutkami zwykłego przelewu.

„REKTA WEKSEL”

FORMA INDOSU

Art. 13.1. Indos powinien być napisany na wekslu lub na złączonej z nim

karcie dodatkowej (przedłużku) i podpisany przez indosanta.

„Ustępuję na zlecenie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie,

20.03.2020 r.”

(podpis Dziekana OIRP)

„Ustępuję na zlecenie Naczelnej Rady Adwokackiej, 30.05.2020 r.”

(podpis Prezesa NRA)

SKUTKI INDOSU

Art. 14.1. Indos przenosi wszystkie prawa z wekslu.

Art. 15.1. Indosant odpowiada w braku przeciwnego zastrzeżenia za

przyjęcie i za zapłatę wekslu.

Art. 15.2. Indosant może zabronić dalszego indosowania; w tym przypadku

nie odpowiada wobec następnych indosatarjuszy.

LEGITYMACJA FORMALNA WEKSLOWA

Art. 16.1. Będzie uważany za prawnego posiadacza, kto ma weksel i wykaże

prawo swoje nieprzerwanym szeregiem indosów, chociażby ostatni indos

był in blanco. Przekreślone indosy uważa się w tym względzie za

nieistniejące. Gdy po indosie in blanco następuje dalszy indos, uważa się, że

indosant, który go podpisał, nabył weksel na mocy indosu in blanco.

Art. 16.2. Jeżeli kto przez jakikolwiek wypadek utracił posiadanie wekslu,

posiadacz, który wykaże swe prawo według przepisów ustępu

poprzedzającego, będzie obowiązany do wydania wekslu tylko, jeżeli go

nabył w złej wierze albo jeżeli przy nabyciu dopuścił się rażącego

niedbalstwa.

ZARZUTY WEKSLOWE (ABSTRAKCYJNOŚĆ WEKSLA)

Art. 17. Osoby, przeciw którym dochodzi się praw z wekslu, nie mogą wobec

posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartemi na swych stosunkach

osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że

posiadacz, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.

Art. 92113. Dłużnik może powołać się względem wierzyciela na zarzuty, które

dotyczą ważności dokumentu lub wynikają z jego treści albo służą mu

osobiście przeciw wierzycielowi. Dłużnik może także powołać się na zarzuty,

które mu służą przeciw poprzedniemu wierzycielowi, jeżeli nabywca

dokumentu działał świadomie na szkodę dłużnika.

PORĘCZENIE WEKSLOWE

„AVAL”

Art. 30. Zapłatę wekslu można zabezpieczyć poręczeniem wekslowem

(aval) co do całości sumy wekslowej lub co do jej części.

Poręczenie może dać osoba trzecia lub nawet osoba, podpisana na wekslu.

Art. 31. Poręczenie umieszcza się na wekslu albo na przedłużku.

Poręczenie oznacza się wyrazem "poręczam" lub innym zwrotem

równoznacznym; podpisuje je poręczyciel.

Sam podpis na przedniej stronie wekslu uważa się za udzielenie poręczenia,

wyjąwszy gdy jest to podpis wystawcy lub trasata.

Poręczenie powinno wskazywać, za kogo je dano. W braku takiej wskazówki

uważa się, że poręczenia udzielono za wystawcę

Art. 32. Poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo

poręczył.

Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za

które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady

formalnej.

Poręczyciel wekslowy, który zapłacił weksel, nabywa prawa, wynikające z

wekslu, przeciw osobie, za którą poręczył, i przeciw tym, którzy wobec tej

osoby odpowiadają z wekslu.

Art. 47. Kto weksel wystawił, przyjął, indosował lub zań poręczył, odpowiada

wobec posiadacza solidarnie.

Posiadacz może dochodzić roszczeń przeciw jednemu, kilku lub wszystkim

dłużnikom bez potrzeby zachowania porządku, w jakim się zobowiązali.

KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH

Art. 15. § 1. Zawarcie przez spółkę kapitałową umowy kredytu, pożyczki,poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, rady

nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz

którejkolwiek z tych osób, wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo

walnego zgromadzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.

PRZEDSTAWIENIE DO PRZYJĘCIA

• nie można nakazać komuś bez jego zgody aby zapłacił zobowiązanie

wekslowe

• jeżeli trasat nie przyjmie weksla to nie ma obowiązku zapłaty

• aby trasat miał obowiązek zapłaty konieczne jest zaakceptowanie weksla

Art. 21. Posiadacz wekslu albo nawet każdy, kto ten weksel ma, może aż do

terminu płatności przedstawić go do przyjęcia trasatowi w jego miejscu

zamieszkania.

PŁATNOŚĆ WEKSLA

• termin płatności weksla oznacza kiedy można żądać aby dłużnik wekslowy

(wystawca, akceptant) zapłacił

Art. 33.1. Weksel może być płatny:

• za okazaniem;

• w pewien czas po okazaniu;

• w pewien czas po dacie;

• w oznaczonym dniu.

Art. 33.2. Weksle z innemi terminami płatności lub z kilku następującemi po

sobie terminami są nieważne.

Art. 34.1. Weksel za okazaniem jest płatny przy przedstawieniu. Weksel

powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu roku od dnia wystawienia.

Wystawca może oznaczyć krótszy lub dłuższy termin. Indosanci mogą

terminy te skrócić.

PRZEDSTAWIENIE DO ZAPŁATY

Każdy weksel, po nadejściu terminu płatności, powinien być przedstawiony

do zapłaty:

• AKCEPTANTOWI – trasatowi, który zaakceptował weksel trasowany

• WYSTAWCY WEKSLA WŁASNEGO

Jest to warunek konieczny, aby można było dochodzić należności z weksla.

• Brak przedstawienia weksla do zapłaty skutkuje brakiem obowiązku

zapłaty sumy wekslowej przez dłużnika, aż do dnia przedstawienia

weksla

• Przedstawienie do zapłaty to nie to samo co wezwanie do zapłaty

• jeżeli nie przedstawimy weksla do zapłaty to roszczenie nie jest

wymagalne

TERMIN PRZEDSTAWIENIA DO ZAPŁATY

Art. 38.1. Posiadacz wekslu, płatnego w oznaczonym dniu albo w pewien

czas po dacie lub po okazaniu, powinien przedstawić go do zapłaty:

• bądź w pierwszym dniu, w którym można wymagać zapłaty,

• bądź w jednym z dwóch następnych dni powszednich.

• jeśli weksel jest płatny np. w miejscu zamieszkania dłużnika należy tam

okazać weksel dłużnikowi

• nie można prawnie zmuszać dłużnika, by poszukiwał weksla gdzie indziej,

niż w miejscu płatności.

• „wezwanie do zapłaty” jest z prawnego punktu widzenia obojętne i

niewykupienie przez dłużnika weksla, który mu w miejsce płatności

przyniesiony nie został, nie wywołuje żadnych skutków prawnych

CZEMU SŁUŻY PRZEDSTAWIENIE WEKSLA

- dłużnik ma prawo wiedzieć, że ktoś rzeczywiście ma weksel

- dłużnik może żądać zwrotu weksla

co jeżeli nie możemy znaleźć dłużnika?

przy przedstawieniu nie jest wymagana obecność dłużnika, ważne jest, aby

wystawca „miał możliwość” zapoznania się z wekslem.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2006 r., IV CSK 132/05

Poinformowanie wystawcy weksla własnego o możliwości zapoznania się z

oryginałem weksla w dniu oraz miejscu jego płatności może być uznane

za spełniające wymaganie określone w art. 38 pr. weksl.

W takim jednak przypadku uznać należy, że przedstawienie weksla do

zapłaty następuje nie z chwilą wystosowania do wystawcy stosownego

zawiadomienia, ale w dniu, w którym mógł on faktycznie dokonać

oględzin weksla i ustalić, czy jest zobowiązany do jego zapłaty.

ZAPŁATA

Art. 39.1. Trasat może przy zapłacie żądać wydania wekslu, pokwitowanego

przez posiadacza.

W przypadku weksla własnego zamiast trasata dotyczy to wystawcy

Art. 39.2. Posiadacz nie może odmówić przyjęcia zapłaty częściowej.

Art. 39.3. W razie zapłaty częściowej trasat może żądać wzmianki o niej na

wekslu i osobnego pokwitowania.

POSZUKIWANIE ZWROTNE

(REGRES WEKSLOWY,

SKARGA WEKSLOWA)

Art. 43. Posiadacz wekslu może wykonywać zwrotne poszukiwanie przeciw:

indosantom,

wystawcy,

tudzież innym dłużnikom wekslowym:

• po terminie płatności, jeżeli zapłata nie nastąpiła;

• już przed terminem płatności (warunki określone w przepisach)

Dłużnik wekslowy to osoba zobowiązana z weksla, podpisana na

wekslu

Dłużnik główny: akceptant weksla trasowanego i wystawca weksla

własnego

Dłużnik wtórny: indosant i wystawca weksla trasowanego.

Dłużnikiem wekslowym jest także poręczyciel

PRZED TERMINEM PŁATNOŚCI

1) jeżeli odmówiono przyjęcia w całości lub w części;

2) jeżeli otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo jeżeli ogłoszono

upadłość trasata bez względu, czy weksel przyjął, czy nie, albo jeżeli

trasat zaprzestał płacenia długów, choćby to zaprzestanie nie zostało

stwierdzone orzeczeniem sądowym, lub też jeżeli przeprowadzono

bezskutecznie egzekucję z jego majątku;

3) jeżeli otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo jeżeli ogłoszono

upadłość wystawcy wekslu, co do którego istnieje zakaz przedstawienia

do przyjęcia.

W przypadku zwrotnego poszukiwania przed terminem płatności,

przewidzianego w ust. 1 pkt. 2) i 3) artykułu niniejszego, sąd może udzielić

zobowiązanemu zwrotnie odroczenia, które nie może w żadnym razie

przekraczać terminu płatności wekslu.

WARUNKI REGRESU

• przedstawienie weksla

• protest z powodu nieprzyjęcia lub niezapłacenia

!UWAGA!

Art. 53. Po bezskutecznym upływie terminów, ustanowionych:

• do przedstawienia wekslu, płatnego za okazaniem lub w pewien czas po

okazaniu;

• do protestu spowodu nieprzyjęcia lub niezapłacenia;

• do przedstawienia do zapłaty w razie zastrzeżenia "bez kosztów",

posiadacz traci prawo do indosantów, wystawcy oraz do innych dłużników

wekslowych z wyjątkiem akceptanta.

Art. 104. Odpowiedzialność wystawcy wekslu własnego jest taka sama, jak

akceptanta wekslu trasowanego.

• W przypadku dochodzenia zobowiązania od wystawcy weksla własnego

protest jest zbędny

• to samo dotyczy akceptanta i poręczyciela wystawcy weksla własnego i

akceptanta

• zbędna z punktu widzenia remitenta jest też klauzula „bez protestu”, która

bardzo często wymuszana jest przez wierzyciel (banki, pożyczkodawców)

• protest jest istotny jeżeli na wekslu jest indos albo gdy trasat odmówił

przyjęcia weksla

PROTEST

PROTEST

• dokument notarialny stwierdzający, że posiadacz weksla wykonał

czynność do której był zobowiązany ale mimo tego nie uzyskał zapłaty

• warunek konieczny dla dochodzenia należności od indosantów (ale nie

od trasata, albo od wystawcy weksla własnego)

• z powodu nieprzyjęcia, gdy trasat odmawia akceptu

• z powodu braku zapłaty

PRZEDAWNIENIE

Art. 70.1. Roszczenia wekslowe przeciw akceptantowi ulegają

przedawnieniu z upływem lat trzech, licząc od dnia płatności wekslu.

Art. 70.2. Roszczenia posiadacza wekslu przeciw indosantom i wystawcy

ulegają przedawnieniu z upływem roku, licząc od dnia protestu,

dokonanego w należytym czasie, w przypadku zaś zastrzeżenia "bez

kosztów" - licząc od dnia płatności.

CZEKIadw. dr Paweł Daszczuk

Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego

Instytut Nauk Prawnych

Wydział Prawa i Administracji

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

www.umcs.pl

RÓŻNICE MIĘDZY WEKSLEM A CZEKIEM

1) trasatem może być wyłącznie bank

2) czek nie podlega przyjęciu (akceptowi)

3) czek może być wystawiony na okaziciela

4) czek można odwołać

5) czek jest płatny za okazaniem

6) inne terminy płatności (krótkie)

7) sankcje cywilne i karne na wypadek czeku bez pokrycia

8) odmowa zapłaty czeku może być stwierdzona również

oświadczeniem banku (trasata)