w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/...

30
9 9 w?A fe;/ s'A x~N BjhA oiBh dh T[wo j't/rh e'Jh frnkoK^pkoK ;kbK dh. g'bhU dh phwkoh eoe/ T[; dhnK d't/A bZsK Bekok j' u[ZehnK ;B, go T[; ftu nZr/ tXD dk pj[s iIpk s/ T[sPkj ;h. eJh y/v w[ekpfbnK ftu T[; B/ fJBkw fiZs/ ;B. oiBh dh \k;hns fJj ;h fe T[j ;e{b'A ed/ r?o jkIo BjhA ofjzdh ;h. T[j nkgD/ fgzv'A NqkJh ;kJheb ’s/ fszB feb'whNo d{o Pfjo d/ ;e{b ftu gVQB bJh nkT[Adh ;h. eJh tko w";w \okp j'D eoe/ wzwh T[; ƒ ;e{b'A S[ZNh eo b?D bJh nkydh sK oiBh nr'A nkydh, “wzwh, \okp w";w dh w?ƒ e'Jh gotkj BjhA. PkfJd s[jkƒ BjhA gsk fe ;kv/ ;e{b ftu ;kbkBk ;wkrw ftu jo/e iwks d/ T[; ftfdnkoEh ƒ fJBkw fdZsk iKdk J/ fi; dh jkIoh ;ko/ ;kb ftu d{finK Bkb'A tZX j[zdh J/. w?A BjhA ukj[zdh fe w/oh jkIoh fe;/ j'o Bkb'A xZN j't/. fJ; bJh w?A ;e{b iktKrh. E'VQk pj[s \okp w";w w/ok okj BjhA o'e ;edk.” fJj ;[D e/ oiBh d/ gkgk efjzd/, “oiBh mhe jh sK efj ojh J/.” nZr'A oiBh w[;eok g?Adh s/ nbftdk nky NqkJh ;kJheb ’s/ ;e{b/ ikD bJh otkBk j' iKdh. whAj g?D ekoB ;e{b d/ nk;^gk; xkj ek|h tZvk j' frnk ;h. ;e{b dk wkbh w'jB eJh fdBK s'A fpwko ;h. fJ; eoe/ ;e{b ftu xkj eZND dk pzd'p;s BjhA ;h j' ;fenk. oiBh dh iwks d/ ewo/ d/ fgSb/ gk;/ th ek|h xkj j' frnk ;h. eJh tkoh oiBh d/ fJzukoi nfXnkge ;qh w'jB bkb ih nky u[Ze/ ;B fe tZvk j' u[Zfenk xkj eNtkT[Dk pj[s Io{oh j?. n"y/ PpdK d/ noE Bekok Lp/ eko, ngkji, nzrjhD iIpk L GktBk, tbtbk xkj L xk;, ukok, xkj^gZ mk

Transcript of w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/...

Page 1: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

99

w?A fe;/ s'A x~N BjhA

oiBh dh T[wo j't/rh e'Jh frnkoK^pkoK ;kbK dh. g'bhU dh phwkoh eoe/T[; dhnK d't/A bZsK Bekok j' u[ZehnK ;B, go T[; ftu nZr/ tXD dk pj[siIpk s/ T[sPkj ;h. eJh y/v w[ekpfbnK ftu T[; B/ fJBkw fiZs/ ;B.

oiBh dh \k;hns fJj ;h fe T[j ;e{b'A ed/ r?o jkIo BjhA ofjzdh ;h.T[j nkgD/ fgzv'A NqkJh ;kJheb ’s/ fszB feb'whNo d{o Pfjo d/ ;e{b ftu gVQBbJh nkT[Adh ;h. eJh tko w";w \okp j'D eoe/ wzwh T[; ƒ ;e{b'A S[ZNh eob?D bJh nkydh sK oiBh nr'A nkydh, “wzwh, \okp w";w dh w?ƒ e'Jh gotkjBjhA. PkfJd s[jkƒ BjhA gsk fe ;kv/ ;e{b ftu ;kbkBk ;wkrw ftujo/e iwks d/ T[; ftfdnkoEh ƒ fJBkw fdZsk iKdk J/ fi; dh jkIoh ;ko/;kb ftu d{finK Bkb'A tZX j[zdh J/. w?A BjhA ukj[zdh fe w/oh jkIoh fe;/ j'oBkb'A xZN j't/. fJ; bJh w?A ;e{b iktKrh. E'VQk pj[s \okp w";w w/ok okjBjhA o'e ;edk.”

fJj ;[D e/ oiBh d/ gkgk efjzd/, “oiBh mhe jh sK efj ojh J/.”nZr'A oiBh w[;eok g?Adh s/ nbftdk

nky NqkJh ;kJheb ’s/ ;e{b/ ikD bJhotkBk j' iKdh.

whAj g?D ekoB ;e{b d/ nk;^gk;xkj ek|h tZvk j' frnk ;h. ;e{b dkwkbh w'jB eJh fdBK s'A fpwko ;h. fJ;eoe/ ;e{b ftu xkj eZND dk pzd'p;sBjhA ;h j' ;fenk. oiBh dh iwks d/ewo/ d/ fgSb/ gk;/ th ek|h xkj j' frnk;h. eJh tkoh oiBh d/ fJzukoi nfXnkge;qh w'jB bkb ih nky u[Ze/ ;B fe tZvk j'u[Zfenk xkj eNtkT[Dk pj[s Io{oh j?.

n"y/ PpdK d/ noE

Bekok L p/eko, ngkji,nzrjhD

iIpk L GktBk, tbtbk

xkj L xk;, ukok,xkj^gZmk

Page 2: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

10

feT[Afe T[; ftu e'Jh Ifjohbkiht th sK j' ;edk j? s/ T[jhj'fJnk fi; dk ;qh w'jB bkbih ƒ vo ;h.

fJe fdB dh rZb j?.oiBh dh iwks d/ ;ko/

ftfdnkoEh w?dkB ftu y/v oj/;B. fjzdh d/ ghohnv dhxzNh tZih sK ;ko/ nkgD/ ewo/tZb d"V/ s/ nkgD/ ewo/ ftu

nk e/ pfjD bZr/. nfXnkge ih dh T[vhe j'D bZrh.ukDuZe jh iwks ftu fgZS/ p?m/ okj[b dh BIo nkgD/ p?Au dh fJe bZs

Bkb fbgN/ gJ/ ;Zg ’s/ gJh sK T[j fJedw xkpo frnk. T[; B/ o"bk gkfdZsk, “;Zg, ;Zg.”

gbK^fSDK ftu jh iwks ftu jkjkeko wZu rJh. ;ko/ ftfdnkoEh o"bkgkT[Ad/ j'J/ ewo/ ftu'A pkjo GZiD bZr/. T[j ;Zg ewo/ d/ pkjo T[r/ tZv/ xkjftu'A ezX ’s/ uVQdk j'fJnk pkoh okjhA ewo/ ftu nk frnk ;h.

oiBh iwks d/ ftueko nkgDh ;j/bh g{ik Bkb p?Au ’s/ p?mh j'Jh ;h.g{ik B/ T[; ƒ cNkcN pkjo fBebD bJh nkfynk go fJedw pkjo fBebDkT[; bJh n"yk ;h.

oiBh B/ t/fynk, ;Zg fszB c[ZN s'A th e[M tZvk ;h. ftfdnkoEhnK dhjkb^d[jkJh Bkb ;Zg th xkpo frnk. ewo/ dk coP gZek ;h. fJ; bJh ;ZgnkgD/ S[gD bJh e'Jh y[Zv tr?ok bZGD fJXo^T[Xo d"VB bZrk.

oiBh B/ c"oB fdwkr s'A ezw fbnk. T[; B/ nkgDk ’s/ g{ik dk p?r T[bNkfdZsk. d't/A p?r ykbh eoe/ E'VQ/̂ E'VQ/ nzso Bkb nkgD/ B/V/ jh coP ’s/;[ZN fdZs/.

oiBh dh ftT[As ezw eo rJh.fiT[A jh ;Zg coP ’s/ gJ/ fJe ykbh p?r ftu ik tfVnk sK oiBh B/

c[osh Bkb p?Au s'A T[m e/ d'tK jZEK Bkb p?r dk wz{j pzd eo fdZsk. ;Zg dhg{S p?r s'A E'VQh fijh pkjo ftykJh d/ ojh ;h.

“oiBh, p?r SZv e/ pkjo d"V nk. ;Zg s?ƒ vzr bJ/rk. p?r SZv d/.”

10

n"y/ PpdK d/ noE

ukDuZe L nukBe,nuBu/s,oZp ;pZphA

xkpo L p/u?B, vo

T[r/ L g?dk j'J/

pkoh L fyVeh

jkb^d[jkJh L uh\^g[eko,

;jkfJsk bJhg[eko

y[Zv L w'oh, y[Zsh,

x[oBk

ftT[As L ;ehw, i[rs,:'iBk

vzr L eZNDk

Page 3: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

11

ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBhB/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h.

sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD BkE jZE ftu ;'Nh cVh ewo/ftu nkfJnk. id'A T[; B/ oiBh ƒ nfijh jkbs ftu t/fynk sK T[j dzrofj frnk.

gqkD BkE p'fbnk, “e[VhJ/, \sok w[Zb Bk b?. fJj p?r SZv d/. cNkcNeo. p?Au ’s/ ik uVQ. w?A fJ; ƒ p?r ftu jh wko fdnKrk. S/sh eo. ;Zgs?ƒ vzr wko dJ/rk.”

“nzeb ih, ;Zg j[D fJ; p?r ’u'A pkjo BjhA fBeb ;edk feT[Afe w?A pVhwip{sh Bkb x[ZN e/ p?r dk wz{j pzd ehsk j'fJn?.” oiBh B/ T[~so fdZsk.

;Zg p?r ftu'A c[zeko/ wko fojk ;h go oiBh fpbe[b BjhA ;h vo ojh.fgqz;hgb ;kfjp, nfXnkge s/ e[M j'o eowukoh th MNgN T[E/ nk rJ/.u"ehdko B/ nkfynk, “fJ; ƒ ibdh wko fdT[ HHH.”fJj rZb ;[DfdnK ;ko Jh oiBh p'bh, “Bk Bk nzeb ih, fJ; ƒ Bk wkoBk

gbhI. fJj w/oh geV ftu'A pkjo BjhA nk ;edk s/ Bk jh j[D fJj fe;/dk B[e;kB eo ;edk J/. fJ; ƒ fuVhnkxo tkfbnK ƒ fdZsk ikt/ sK pVkuzrk j't/rk.”

“tkj oiBh, sz{ sK f;nkfDnK tkbhnK rZbK eo ojh J/A.” fgqz;hgb ;kfjpB/ nkfynk.

gqkD BkE B/ oiBh e'b'A pVh ;ktXkBh Bkb p?r cV fbnk s/ fco T[; p?rdk wz{j x[ZN e/ oZ;h Bkb pzBQ fdZsk.

;kfJz; tkb/ nfXnkge p'b/, “oiBhmhe efj ojh n? ;o. fJ; ƒ fuVhnkxo ftu fGitkfJnk ikt/.”

gqkD BkE s/ fJe d' j'o nkdwh ;Zg ƒfuVhnk xo ftu ;"AgD bJh ub/ rJ/.

fuVhnk xo d/ tZv/ n|;o ƒid'A ;koh rZb dk gsk bZfrnk sK T[jnkyD bZrk, “w?A fJj ikD e/ j?okB jKfe fJ; ;Zg ƒ fJe nfijh pjkdobVeh B/ ekp{ ehsk J/ fijVh g'bhU

11

n"y/ PpdK d/ noE

cz[eko/ L ;Zg d/ P{eDdh nktkI

Page 4: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

12

dh fPeko J/. d{ih tZvh rZb fJj fe T[; d/ wB ftu iht izs{nK gqshpj[s ;B/j n?. T[j ikDdh n? fe ;Zg ;kvk d[PwD BjhA ;r'A fJj \sokwfj;{; eoB t/b/ jh ftnesh ƒ nkgD/ pukT[ tk;s/ vzr wkod?. nkw b'eKƒ fJ; rZb dk BjhA gsk fe fJ; d/ Ifjo s'A eJh bkGdkfJe dtkJhnKpDdhnK B/.”

;e{b dk ;kbkBk ;wko'j j'fJnk. oiBh ƒ pjkdoh dk fJBkw d/DbJh fuVhnk xo d/ w[Zy n|;o \[d ;e{b/ nkJ/ s/ ;kfonK ƒ ;zp'XBeod/ nkyD bZr/, “fJj pjkdo bVeh ;kv/ ;kfonK tk;s/ fJe fw;kb n?i' nkgDh ;ohoe ngzrsk d/ pkti{d th fe;/ e'b'A xZN BjhA. w?A nkgD/tb'A fJ; dk BK okPNogsh n?tkov bJh G/iD dh f;|koP eoKrk feT[AfefJ; B/ nkgDh jkIo fdwk}h Bkb Bk e/tb nkgD/ iwkshnK ƒ \so/ s'ApukfJn? ;r'A pVh pjkdoh Bkb ;Zg ekp{ eoe/ ;kv/ sZe gj[zukT[D ftu wddehsh n?.”

fJBkw b?D T[gozs id'A oiBh nkgDhnK ;j/bhnK ƒ fwb ojh ;h sK e[M;j/bhnK efj ojhnK ;B, “oiBh, fijVk ezw n;hA BjhA eo ;ehnK, T[jsz{ fJeZbh B/ eo fdykfJn?. ;kƒ s/o/ ’s/ wkD n?.”

oiBh p'bh, “fdqVQ fBPuk j't/ sK tZv/ s'A tZv/ ;zeN ƒ th nk;kBh Bkbekp{ ehsk ik ;edk J/.”

oiBh B/ t/fynk, T[; d/ e[M iwksh skVhnK tikT[Ad/ j'J/ nky oj/ B/,“oiBh fIzdkpkd ` oiBh fIzdkpkd `”

fJzB/ ƒ nkgD/ iwkshnK ftu fxoh oiBh e'b T[; d/ wzwh gkgk nkJ/.T[BQK nk e/ oiBh ƒ rbteVh ftu b? fbnk.

oiBh ƒ ikfgnk fit/A T[; dhnK p/ikB bZsK ftu ikB nk rJh j't/ s/T[; dh skes th d[ZrDh j' rJh j't/.

vkH doPB f;zx ‘nkPN’

fN~gDhT[go'es ejkDh ftu ;kƒ fJe ngkji e[Vh d/ ;kj;h ekoBkw/ pko/ gsk

brdk j?. oiBh fi; dhnK d't/A bZsK g'bhU dh phwkoh ekoB Bkekw j' u[ZehnKjB j"A;b/ s/ db/oh dk ;p{s fdzdh j?. NqkJh ;kJheb T[~go o[IkBk ;e{b ike/ T[j nkgDh gVQkJh ftu fe;/ Bkb'A fgZS/ BjhA ofjDk ukj[zdh. jo ezw ftu

12

n"y/ PpdK d/ noE

fw;kb L T[dkjoD

ngzrsk L nzrjhDsk,BekokgD

Page 5: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

13

T[j fJe szdo[;s pZu/ tKr g/P nkT[Adh j?. \okp w";w th T[;d/ ;e{b ikDftu o[ektN BjhA gk ;edk. iwks ftu ;Zg d/ dk\b j'D T[gozs T[jxpokT[Adh BjhA ;r'A pjkdoh Bkb T[; dk w[ekpbk eodh j?. ;ko/ ftfdnkoEh;Zg d/ vo ekoB iwks ftu'A pkjo ub/ iKd/ jB. go oiBh fJeZbh nkgD/p?Au T[~go p?mh ofjzdh j?. T[j p?r dh wdd Bkb ;Zg ƒ ekp{ eoB ftu ;|bj' iKdh j?. fJ; s'A th nZr/ fJe j'o edw tXk e/ T[j iht^izs{nK gqsh wkBth;B/j dk ;zd/P fdzdh j?. T[j ;e{b d/ ;/tkdko s/ fgqz;hgb ƒ ;Zg ƒ wkoBs'A o'edh j'Jh T[; ƒ fuVhnkxo ƒ ;"Ag d/D dh nghb eodh j?. T[; dhfJ; pjkdoh s/ ;{M^p{M ekoB T[; ƒ wkB^;BwkB fwbdk j?. oiBh ;G bJhfJe gq/oBk^;o's pD e/ T[Godh j?.

nfGnk;1H d~;' yK Gbk L

(i) oiBh ƒ fejVh fpwkoh ;h <

(ii) oiBh ;e{b ikD bJh fe; dh gotkj BjhA eodh ;h <

(iii) ;Zg, iwks d/ ewo/ ftu fet/A dk\b j'fJnk ;h <

(iv) ;G s'A gfjbK ;Zg ƒ fe; B/ t/fynk <

(v) nfXnkge w'jB bkb ƒ fe; dk vo ;h <

(vi) ;Zg eh bZGD tk;s/ fJXo^T[Xo d"V fojk ;h <

(vii) oiBh B/ ;Zg ƒ feE/ G/iD dh p/Bsh ehsh ;h <

(viii) fuVhnkxo d/ n|;o B/ oiBh d/ BK dh fe; e'b f;|koP eoBdh rZb ejh ;h <

nkT[ e[M j'o eohJ/TH gkm s'A n~r/

(i) ejkDh dh gkso oiBh d/ feodko dk s[jkv/ T[go eh n;o j'fJnk<ft;Eko ftu fby'.

(ii) eh s[;hA nfij/ fe;/ j'o ftnesh ƒ ikDd/ j' i' ngkji j'Dd/ pkti{d ;kj;h j't/ < T[dkjoBK ;fjs T[; d/ r[DK dkftnkfynkB eo'.

13

Page 6: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

14

(iii) i/eo oiBh dh EK s[;hA fJ; ;zeN ftu c; iKd/ sK eh eod/ <nkgD/ Gkt ftnes eo'.

(iv) eh s[;hA ;wMd/ j' fe tksktoB gqsh ;ktXkBh dh xkN ekoB jhnfijhnK xNBktK tkgodhnK jB < fJBQK s'A puD bJh nkgD/;[Mkn g/P eo'.

nH gkm ftu'A ;wk;h Ppd u[D e/ T[BQK dh ;{uh pDkT[.

JH gkm ftu'A w[jkto/ b~G e/ tkeK ftu pdb'.

;H j/mK fd~s/ tkeK ftu'A BKt u[D e/ T[BQK dh fe;w d~;' L

(i) nfXnkge B/ xkj eZND bJh fejk. HHH(ii) oiBh fJe pjkdo bVeh j?. HHH(iii) fgqz;hgb iwks ftu nkfJnk. HHH(iv) oiBh g'bhU dh phwkoh dh fPeko j?. HHH(v) ;Zg iwks ftu d"V fojk ;h. HHH

14

Page 7: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

15

BkBh dk fgnko

“Ng HHH Ng HHH Ng” x'V/ dhnK NkgK dh rz{i B/ wB w'j fbnk, pkJh, bzw/;w/A wro'A fJj rz{i ;[BD ƒ fwbh J/, nkjk ` HHH wIk nk frnk pkJh nZisK HHH.” o'fjs nkg^w[jko/ p'b fgnk.

“feT[A s[jkv/ BjhA x'V/ d"Vd/ ;VeK ’s/ HHH<” Bkb p?mh ;tkoh B/ j?okBj[zfdnK g[ZfSnk.

“ekjƒ, pugB ftu ;[Dd/ j[zd/ ;K HHH NKrk ;[nkoh d/ feZ;/ HHH tZv/ pI[orKgk;'A. NKr/ dh rZb SZv', j[D sK x'V/ th d/yD ƒ BjhA fwbd/, SZph iBtohdh go/v ;w/A jo ;kb Io{o d/y bJhd/ B/.”

“fJ; dk wsbp nk T[E'A dhnK ;VeK x'fVnK s'A ;ZyDhnK j' rJhnKB/ HHH n;hA sK fJBQK fpBK ofj jh BjhA ;ed/ HHH.” gfjbh ;hN ’s/ p?mh shih;tkoh B/ E'VQk j?okB j[zfdnK g[ZfSnk.

“nIkdh s'A pknd e[M tfoQnK se ibzXo, nzfwqs;o ns/ b[fXnkDk fij/tZv/ PfjoK dhnK ;VeK ’s/ NKr/ y{p d"Vd/ oj/. go ;kv/ d/yfdnK jh d/yfdnKfJj nb'g j' rJ/. i/ NKr/ BjhA sK x'fVnK dk eh ezw HHH ;kvh nZi dh ghVQhB/ sK ;VeK ’s/ NKr/ d"Vd/ d/y/ jh BjhA HHH fJe fdB fe;/ g[okDh f|bw ftunkfwo ykB ƒ othBk NzvB Bkb NKr/ dh ;[nkoh eofdnK s/ o'wKfNe rkDkrkT[AfdnK d/y w/o/ w[zv/ B/ g[ZfSnk ;h, ‘gkgk, fJj fej'̂ fijh ;tkoh j[zdhJ/HHH’ id w?A dZf;nk gJh g[okD/ IwkB/ ftu id'A N?e;hnK, ekoK iK d{ihnKrZvhnK ;VeK ’s/ pj[shnK BjhA d"VdhnK ;B sK NKr/ ubd/ jz[d/ ;B. ehnwho s/ eh rohp, ;ko/ uKJhA^uKJhA fJ; dh ;tkoh dk nkBzd wkDd/ ;B sKT[; ƒ nihp bZrk ;h.”

“pkJh ih, s[;hA feZE/ ofjzd/ U <” fgSbh ;hN ’s/ p?mh nZXyV T[wo dh;tkoh B/ g[ZfSnk.

“ibzXo HHH.”“c/o sK s[;hA T[E/ d/ izw gb j' <”

15

n"y/ PpdK d/ noE

NkgK L x'V/ d/ ;[zw d/j/mb/ Gkr dhnktkI

’s/ L T[~s/NKrk L x'V/ Bkb ubdh

fJe ;[nkohrZvh, Nw^Nw

feZ;/ L ejkDhnK, pksK;ZyDhnK L ykbhtfoQnK L ;kbK

nb'g L rkfJp

nZXyV L f;nkDh T[wo,T[wo d/ nZXftu

Page 8: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

16

“J/dK jh ;wM bU, tzv j'D s'A d' ;kb wro'A w/ok iBw j'fJnk ;h.w/o/ dkdk ih fJE/ bkj"o ftu ofjzd/ ;B.”

“b? pkJh, w/ok wkwbk th e[M fJj'̂ fijk J/.”“T[j feZdKHHH<” o'fjs B/ shih ;tkoh dh rZb ftu fdbu;gh b?AfdnK g[ZfSnk.“T[j fJ; soQK, w/ok iBw ibzXo ftu j'fJnk, w?A th T[; ;w/A d' tfoQnK

dk ;K id gkfe;skB pfDnk. uzrk Gbk eko'pko ;h ;kvk, rbh w[jZb/ftu fJe tZvh ;koh jt/bh ;h w/o/ dkdk jI{o dh”, efjzfdnK T[jdh IpkBbVyVk rJh.

“c/o sK pJh sz{ ;kvk rokJhA n?AHHHT[E/ eh eod/ ;B s[jkv/ dkdk ih HHH.”“EkD/dko ;B HHH fszB Bzpo u"eh d/ fJzukoi HHH pVk o'jp ;h w/o/ dkdk

jI{o dk HHH.”“nzro/IK d/ ;w/A sK do'rk Jh wkD BjhA j[zdk ;h, c/o T[j sK EkD/dko

;B HHH.” o'fjs B/ fJe soQK Bkb T[; ƒ EkgDk fdZsh.“GkJh w/o/, sz{ ;kvk wfjwkB J/A. fe;/ soQK dh fdZes nkt/ sK GoktK ƒ

:kd eohA.” fJ; tko T[BQK ftueko p?mh ;tkoh o'fjs ƒ w[\kfsp j'Jh. T[jT[; dk jwT[wo ikgdk ;h.

“eZbQ nkiw wkoehN frnk ;K, e[M egV/ yohdD/ ;B, go piko dhnKG[Zb G[bkJhnK ftu r[nku fijk frnk. Gbk j't/, fJe tZvh d[ekB d/ wkbedk. T[j th s[jkv/ tKr ibzXo dk ;h. id fJj gsk bZrk fe w?A ibzXo dkjK sK T[j nkgDh ;hN s'A T[~Sb fgnk. x[ZN e/ rbtZeVh gk bJh w/o/ thoB/. w?ƒ e[o;h ’s/ pjkfJnk, ukj^gkDh fgbkT[D wro'A g[ZSD bZrk, ‘ezw dhrZb sK pknd ftu eoKr/, w/o/ d';s, gfjbK fJj dZ; ;t/o dk s?A e[M

ykXk^ghsk th J/ <’ ;Zuh rZbsK fJj t/ ;t/o dh BZm^GZiftu ykDk ykD dh ftjb Jh BjhAfwbh go T[; ƒ efjD dk j"A;bkBjhA fgnk. w/o/ jkt^Gkt d/yT[j ;wM frnk fe fJjB/ ;t/o dke[M ykXk BjhA, go efjD ftu;ze'u eo fojk J/. ‘GoktK e'bnk e/ ;zrhdk BjhA j[zdk, w?A ikD

16

n"y/ PpdK d/ noE

rokJhA L fJe' fgzv dk

EkgDk L PkpkP, Egeh

w[\kfsp L ;zp'fXs

jwT[wo L fJe' fezBhT[wo dk

ftjb L ykbh ;wK,c[o;s

;zrhdk L PowkDk

Page 9: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

17

fbn?, s?A e[M BjhA ykXk, ;|o ftu j' iKdk J/, uZb nzdo, T[E/ gfjbK g/Ng{ik eohJ/, c/o d/yKr/ d[Bhnkdkoh dhnK rZbK ƒ’.”

‘w/ok S'Nk GkJh eh ykJ/rk, T[j jkIo j' ikt/rk.’‘e[M yk; BjhA, i' th p/p/ B/ nkgD/ jZEK Bkb pDk e/ G/fink J/, T[jh

yktKrk’, w?A itkp fdZsk.‘pJh s/oh fJj ykjP sK w?A g{oh BjhA eo ;edk feT[Afe p/p/ T[~go nZbk

whnK e'b ik u[Zeh J/.’‘Uj ` wk| eohA tho w?A BjhA ikDdk ;h.’‘ewbk Bk j't/ sK, sz{ e'Jh Bi{wh J/A fijVk s?ƒ p/p/ dk gsk j[zdk. uZb

e'Jh Bk, s/oh Gkph d/ jZEK dk pfDnk getkB jkIo j?. U w[zfvnk, ik d"Ve/ e'Jh fwmkJh b? nk, Bkb/ d' rbk; bZ;h th wzrtk bJhA. i/ djhA j't/ sKT[j th b? nkthA. w/ok fBZek tho ibzXo'A nkfJn?, fJ; bJh fwmkJh th ibzXo;thN Pkg s'A fbnkJhA.’ ykDk yk e/ ftjb/ j'J/ sK e'b vZp/ wzi/ tZb ;?BseofdnK T[; fejk, ‘j[D sz{ E'VQk nkokw eo b?. fijVk ;kwkB b?Dk Jh, T[;dh fb;N d/, w?A g?e eok oZyKrk.’

wzi/ ’s/ b/NfdnK jh r{VQh BhAd/ ;"A frnk. PkwK gJhnK sK w;K T[fmnk,w[zvk ukj b? nkfJnk, g{ok ;?~N ;h, Bkb e[M fwmkJh^BwehB.

‘j[D pj[sk d/y Bk, N[ZN e/ g? ik.’T[j w/o/ ;oQkD/ nk yb'sk, Gkt/A ykDk ykfXnK d'̂ fszB xzN/ j' u[Ze/ ;B, go

ni/ th G[Zy BjhA bZrh ;h, id T[j th w/o/ ;kjwD/ p?m ukj ghD bZrk sK pj[shBKj^B[Zeo BjhA eo ;fenk.

‘;Zuh rZb sK fJj t/ fe s/oh Peb, rZb eoB dk nzdkI fJzB^fpzBw/o/ woj{w S'N/ Gok nfjwd/ Bkb fwbdk^i[bdk J/, sz{ fJj Bk ;'uhA fe fJenBikD nkdwh s/ T[j th god/; ftu s/o/ ’s/ n?t/A bZN{ j' frn? HHH w?A nkgD/Gok Bkb pj[s fgnko eodk ;K, s?ƒ d/y g[okDk fgnko w[V ikr fgn? HHH’,efjzfdnK T[; dhnK nZyK ftu nZEo{ nk rJ/ ;B.

‘s[;hA d[yh feT[A j[zd/ j', w?A th sK s[jkv/ fBZe/ tho fijk jK, nfjwd/ s/w/o/ ftu eh coe J/ HHH < w/ok e'Jh tZvk tho BjhA, oZp B/ nZi fJj ewhth g{oh eo fdZsh.’ fJj efjzfdnK w/ok rZu Go frnk ;h. fJ; s'A nZr/ e[Mp'b BjhA ;fenk. ftPk pdbD bJh rZb/ ’s/ p?m/ ;ZiD ƒ fejk, ‘GkJh ;kfjpfpb d/ d/Dk.’ w/o/ J/Bk efjD dh d/o ;h fe T[j I'o dh djkfVnk, ikD'A

17

n"y/ PpdK d/ noE

Bi{wh L i'sPh

fJzB^fpzB L fpbe[bwoj{w Lfwose,

r[IfonkrZu

Go frnk LGkte j'frnk

djkfVnk Lrofink,rVQfenk

Page 10: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

18

n;wkBh fpibh eVeh j't/ HHH T[jd/ GZyd/ fujo/ tZb se w?A f;o s'A g?oK seezp frnk ;K.

‘fyZu e/ uzv wkoKrk, s/o/ wz{j ’s/, s/oh fjzws feZdK gJh fJj' fijh xNhnkrZb eoB dh. fJe gk;/ w?ƒ nkgDk tZvk Gok efjzd?, s/ d{i/ gk;/ prkBk pDfoj?A. nfjwd j[zdk sK rb ’u r{mk d/ e/ ;kok ;kwkB j[D se b? th frnkj[zdk s/ J/Xo sz{ HHH’, fJ; s'A nZr/ T[j e[M p'b BjhA ;fenk. w?ƒ nkgDh rbshdk nfj;k; j' frnk ;h, w/o/ f;o M[e frnk T[jd/ nZr/, T[; d/ g?oK ƒ jZEbkfJnk s/ rb bfrnk, tZv/ Gok dk fBZx fwfbnk sK nkgD/ ’s/ ekp{ Bk oZy;fenk, w/ok o'D fBeb nkfJnk.

o'fjs dhnK nZyK ’u nZEo{ d/y, fJ; tko NKr/ tkb/ B/ fejk, “GkJhikB,fJj' n;b n? HHH eh j'fJnk HHH ;kv/ w[be tzv/ rJ/ B/ HHH go ;kv/ nzdo XVed/fdb fJe B/ HHH fJBQK ƒ e'Jh tZy BjhA eo ;edk HHH f;nk;sdkB Gkt/A bZy:sB eo b?D HHH.”

“s[jkv/ pkpk ih B/ fJE/ nkgDk wekB th pDkfJnk j'D?A HHH <” fgSbh;hN ’s/ p?mh ;tkoh B/ g[ZfSnk.

“jK pDkfJnk ;h, fJ;bkwhnk ekbi B/V/ g?Ad/ w[jZbk gq/w rbh ftu.”“T[j sK fJE'A B/V/ jh j? HHH fdb w[jzwd o'v ’s/ HHH.”“s[;K mhe cowkfJnk HHH ;kvk xo fdb w[jzwd o'v ’s/ g?Adh ;Ve g'yo

;NohN ftu j?.”“j[D/ n;K fdZbh r/N nZgV ikDk HHH T[; d/ ;kjwD/ bzv/ pkIko n? HHH T[E'A

NKrk fwb iKdk HHH.”“T[E'A jh NKrk cV e/ frnk ;K HHH e[M fwzNK ftu g[Zi frnk ;K HHH fdb

eod? tkg; ikD s'A gfjbK fJe tko c/o j' nktK, w[V gsk BjhA ednkT[Dk j't/ HHH nk th ;eKrk iK BjhA, efj BjhA ;edk HHH fBs BtK gzrk g?iKd? HHH”, o'fjs B/ sb\ nktkI ftu fejk.

“nkgD/ xo ik e/ fej'̂ fijk bZrk HHH <” Bkb p?mh ;tkoh B/ T[s;[eskBkb g[ZfSnk.

“bZrDk sK uzrk Jh ;h HHH go T[E/ fJe nb'ekoh rZb j' rJh HHHxZN'̂ xZN w/o/ bJh sK nb'ekoh ;h HHH s[jkv/ bJh Gkt/A nkw j't/.” T[jdZ;D bZrk.

“feXo/ T[E/ th nkIw wkoehN tkb/ GkJh ;kfjp sK BjhA fwb

18

n"y/ PpdK d/ noE

nfj;k; Lwfj;{;,gSsktk

uzv LEZgV

prkBk LgokfJnk

fBZx Lfgnko

w[be Ld/P

f;nk;sdkB LokiBhse b'e

nZgV ikDk Lgj[zu ikDknb'ekoh L fBokbh,

nB'yh, ndG[s

Page 11: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

19

rJ/ HHH <” d{ih ;tkoh B/jZ;fdnK fejk.

“T[j sK BjhA fwb/, gofijV/ GkJh ;kfjp fwb/ T[j thxZN BjhA ;B”, o'fjs B/ dZf;nk.

“T[j feZdK HHH <” fgSbh;hN tkbh ;tkoh B/ g[ZfSnk.

“j'fJnk fJj HHH tzv s'AgfjbK ;kv/ r[nKY ftu fJe d'Xhofjzdk ;h—fJwkw pyP. T[j j[D th d[ZX dk eko'pko eod/ B/. w/oh G{nk B/ibzXo s'A s[oB ;w/A Ujdk gsk w?ƒ fdzfdnK ;koh ikDekoh d/ fdZsh ;h. fJjth dZf;nk ;h gJh Ujdk fJe g[s wzBQk J/, T[j s/o/ p:k;h uku/ dk bzr'Nhnk;h, y{p :koh d';sh ;h T[BQK d'jK dh HHH i/ T[j fwb frnk sK s?ƒ e'Jh sebh|BjhA j'D fdzdk HHH T[j ;KG bJ/rk s?ƒ HHH.”

“go nb'ekoh rZb eh j'Jh <” NKr/ dh fgSbh ;hN ’s/ p?m/ pI[or B/ekjb/ g?AfdnK g[ZfSnk.

“T[j th d;dK HHH E'Vk ;po eo' HHH”, o'fjs B/ fejk.“;po BjhA j[zdk ;kE'A HHH fdZbh r/N nkT[D tkbk J/ HHH T[E/ T[soBk HHH.”

pI[or B/ nkgDh rZb ’s/ I'o fdzfdnK fejk.“feT[A xkpod/ U wkbe' HHH ej' sK E'VQh d/o fJE/ Jh yb' ikB/ nK HHH”,

NKr/ tkb/ B/ pI[or ƒ s;Zbh fdzfdnK fejk. “jK ;Zu, s[;hA fcb"o th rJ/U ed/ HHH <” T[; B/ o'fjs ƒ g[ZfSnk.

“ed/HHH< T[Xo sK ne;o iKd/ Jh ojhd?HHHT[E'A gzi^S/ feb'whNo dh d{oh’s/ w/ok BkBek fgzv n?HHHpugB d/ nB/eK j;hB gb r[Iko/ B/ J/; fJbke/ ’u.”

“go T[j nb'ekoh rZb fejVh ;h HHH <” pI[or B/ rZb dk No?e pdbD’s/ ekjb/ g?AfdnK fejk.

“wzBQ/ uku/ B/ g[ZfSnk, ‘nkgDk xo d/yDk HHH<’ ‘d/yDk sK j? HHH.’ w?A fejk.‘uzrk uZb c/o HHH.’ T[j w?ƒ Bkb b? s[fonk.

“wzBQ/ uku/ B/ ekb p?~b tikJh, uzr/ Got/A s/ rmhb/ ;oho d/ wkbe,gfjbtkB fij/ wod B/ dotkIk y'fbQnk, T[; nZr/ tX e/ uku/ d/ r'vhA jZEbkfJnk, ‘nkU ih, nZi o;sk fet/A G[Zb rJ/ HHH <’

19

n"y/ PpdK d/ noE

r[nKY L gV';, Bkb jh

d'Xh L d[ZX t/uD tkbk

bzr'Nhnk L gZek d';s

;KG L ;zGkb

ekjb/ L T[sktb/

xkpod/ L xpokT[Ad/yb' L yV'J/dQ/ L fJ; d/

No?e L o[y

Page 12: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

20

‘nkgD/ xo dk th e'Jh o;sk G[Zbdk HHH.’‘fJj w/ok Gshik n? HHH ibzXo'A nkfJn? HHH tzv s'A gfjbK J/dQ/ pI[or

J/E/ Jh ofjzd/ ;B HHH J/;/ xo ftu HHH fJj fJjd/ pkp/ dk xo n? HHH’, wzBQ/uku/ B/ fJjBK PpdK Bkb w/oh ikD^gSkD eokJh.

‘gzfvs eow uzd dk g'sk sK BjhA fJj HHH <’got/I B/ w/o/ tZb sZfenk, T[j e[M ;'uD bZrk, fco nukBe gsk BjhA

eh j'fJnk. T[j nkgDh I'odko nktkI ftu eVfenk, ‘T[m fJE'A, gkih fe;/EK dk HHH s/oh fjzws feZdK gJh J/; xo ftu J/dK nkT[D dh <’

got/I dh eVe nktkI ;[D o;'Jh ftu ezw eo ojh T[; dhp/rw MN d/Dh pkjo fBebh HHH‘feT[A ntk stk p'bh ik oj/ U HHH nkgD/uku/ dk sK e[M fbjki eo' HHH.’

got/I w/o/ w{jo/ nk yb'sk HHH w?A ;fjwhnK BIoK Bkb T[; ƒ sZfenkHHHT[; d't/A pkjK T[go u[ZehnK HHH ikfgnk fe T[j j[D/ w/ok rbk dpk d/t/rk.

“eh T[; ;Zuh w[ZuhA jZE u[Ze fbnk ;hHHHi/ jK sK fJ; s'A tZvh wzdGkrh s/ xNhnkrZb j'o j' BjhA ;edhHHHw?ƒ sK Pow nk ojh J/HHH.” pI[or ftu'A p'b fgnk.

“s{z GkJhnk HHH gfjbK g{oh rZb sK ;[D b?, ny/ w?ƒ sK Pow nk ojhn? HHH”, NKr/ tkb/ B/ fuVQfdnK fejk.

“w?ƒ th fJj' bZrk ;h HHH go ekjƒ HHH T[j w/o/ B/V/ nkfJnk HHH w?ƒx[ZN e/ ebkt/ ftu b? fbnk s/ efjD bZrk, ‘fJj eh pjkdo pkp/ dk g'skw/wDk pfDnk yb'sk w/o/ nZr/ HHH’ T[; w/ohnK rZbQK gb';hnK s/ w[V efjD bZrk,‘ewbk Bk j't/ sKHHHJ/dK th prkfBnK tKr nkJhd? ed/ nkgD/ xo HHH fJj s/o/ pkp/ dh fBPkBh J/ HHH sz{ ed/ th nk ;ed?A fJE/ HHH fe;/ ƒ g[ZSD iK dZ;Ddh e'Jh b'V BjhA.’

“wzB/Q uku/ B/ dZf;nk, “got/IpVk tZvk ebkeko n?, BkNe y/vdkofjzd?, ;fGnkukoe gq'rokwK ftutZX^uVQ e/ fjZ;k b?Ad?, s?ƒ d/y e/w{v ftu nk frnk.’ j[D gsk bZrkwzBQk ukuk u[Zg feT[A p?mk ;h, T[jsK wI/ b? fojk ;h, got/i dhn?efNzr d/ HHH.

20

n"y/ PpdK d/ noE

eVfenk L rofink,rVQfenk

gkih L M{mk, w{oy,gkyzvh

wzdGkrh L pdfe;wshw/wDk L(pZeoh dk

pZuk) fJE/ Gktj? ewI'o

Page 13: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

21

‘sz{ e[M Bk g[ZS, vokwk sK J/BQK dh fIzdrh n? HH.’ got/I dh p/rwB/ dZf;nk.

got/I B/ fJe tko c/o w?ƒ x[ZN fbnk. ;'|/ ’s/ pfjD ;w/A th w?ƒ nkgD/Bkb uzp/Vh ofynk. ‘s?ƒ gs?, nZi w?A ehjdk o'b ehsk HHH <’

‘fJjƒ eh gsk j'D? HHH fJj sK tzv s'A wro'A j'fJn? HHH’, wzBQ/ B/ T[jƒN'efdnK fejk.

‘fJj s/o/ pkp/ dk o'b ;h, uku/ ns/ w[jZb/ d/ g[okD/ b'eK s'A ;[D e/ w?AT[jd/ feodko ftu nkgD/ nkg ƒ Ykb fbn? HHH id pj[sk y[P j[zBk sK fJ;feodko ftu nk ikBk HHH J/; feodko B/ w/oh P'jos pj[s tXk fdZsh J/ HH.j[D sK b'e w?ƒ got/i dh EK gzfvs eow uzd jh efjD bZr gJ/ B/. T[jdkg'sk HHH T[jdk nkgDk \{B uZb e/ nZi nkgD/ d"bs\kB/ ftu nkfJnk J/ HHHe'Jh BIokBk sK g/P eoBk jh ;h.’

‘T[j pj[s fdbdko ;h, :koK dk :ko, fJj' fijk pzdk bZGDk fes/ HHH <’wzBQ/ uku/ B/ fejk.

got/I dh PoXk d/y w/ohnK nZyK ’u'A nZEo{ feoB bZr/, ‘ewbk Bk j't/sK HHH n?t/A BjhA o'Jhdk HHH eh j'fJnk i/ tzv^tzvJhnk j' frnk HHH wBZ[yh foPs/sK BjhA pdbd/ HHH nZi th n;hA fJe jK HHH.’

got/I B/ w?ƒ T[go s'A EZb/ se ;kok xo fdykfJnk. ‘fJj s/o/ pkp/ dhp?me ;h HHH T[j fJE/ jh p?md/ ;B, okfinK tKr, rbh^w[jZb/ ftu g{ok o'jp;h T[; dk, got/I B/ T[;dk Nq/bo fdyk Jh fdZsk J/ HHH’, wzBQ/ uku/ dh ew?ANohth Bkb^Bkb ubdh ojh.”

“fJj' fij/ gb pV/ :kdrkoh jz[d/ B/ <” pI[or B/ fNZgDh ehsh.“c/o sK pJh tkeJh fJj s/o/ ihtB dh nb'ekoh xNBk n? HHH”, Bkb p?mh

;tkoh B/ fejk.“T[j fet/A HHH < \ksodkoh sK j'oBK B/ th ehsh J/ HHH.” d{ih ;tkoh

B/ fejk.“feT[Afe j'o EktK ’s/ fJjd/ nZr/ T[j pzdk BjhA ;h nkfJnk fi; B/ \[d

ƒ fJjd/ pkp/ d/ feodko ftu Ykb fbnk j't/. j[D got/I B/ nkgDh n?efNzrBkb T[; ƒ fiT{Adk oZyD ftu e'Jh e;o pkeh BjhA ofjD fdZsh.” pI[or B/I'odko soe fdZsk.

“s[;hA ;jh cowkfJn?, w?ƒ T[E/ nkgD/ pkp/ d/ doPB j'J/ HHH T[j

21

n"y/ PpdK d/ noE

d"bsykB/ Lxo, mfjoDdh EK

tzv^tzvJhnk Ltzfvnk frnk

Page 14: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

22

got/I d/ ntsko ftu fiT[Adk^ikrdk w/o/ ;kjwD/ nkD yb'sk HHH nZi th T[;dk tk;k J/ HHH got/I, T[; dh p/rw, wzBQk ukuk s/ j'o b'eK d/ u/fsnK dhuzr/o ftu HHH T[BQK gbK ftu w?A th |oP'A noP ’s/ g[Zi frnk ;K.”

NKrk bzv/ pkIko dh ;kjwDh ;Ve s'A bzx fojk ;h sK nukBe fgSbh ;hN’s/ fJe gk;/ j[D se u[Zg p?mh n"os dh nktkI ;[DkJh fdZsh, “p/NkfJE/ o'ehA Iok.” o'fjs B/ j?okBh Bkb fgZS/ d/fynk. T[j n"os f;o s'A g?oK sep[oe/ ftu Yeh j'Jh ;h HHH pkjK dhnK M[oVhnK T[; dh pI[orh do;kT[D bJhekch ;B. T[j j/mK T[soh, ;Ve d/ yZp/ gk;/ yb'sh fezB{nK dh o/jVh gk; rJh.

“feZdK d/ foj?A fezB{ HHH <”“d; o[gJ/ d/ gziHHH.” o/jVh tkb/ B/ fejk.“;'jD/ fij/ d; fezB{ SKN d/ HHH.” pI[or n"os B/ fezB{ tkb/ ƒ nkjo/

bkT[AfdnK jZE d/ fJPko/ Bkb o'fjs ƒ j/mK ;Zfdnk.o'fjs NKr/ s'A T[so fezB{nK dh o/jVh e'b yb'sh pI[or nzwK e'b

frnk. nzwk B/ Xkj rbteVh gkJh, T[; dk f;o gb'f;nk, wZEk u[zfwnk, w[VSksh Bkb bkfJnk s/ T[; d/ wz{j ’s/ fgnko Gfonk jZE c/ofdnK fejk, “wK;de/, tkoh iktK, nkgD/ ;'jD/ fij/ g[Zs s'A.” o'fjs ƒ Gkt/A ni/ se n;brZb dh ;wM BjhA ;h gJh go nzwk dh Sksh Bkb bZrD ’s/ T[; fBZx dknfj;k; Io{o j'fJnk fijVk xo dh tZvh pI[or dh Sksh Bkb bZrD ’s/ j[zdkj?. nzwk dh o'Djkeh nktkI ;[D T[j nkgD/ ’s/ ekp{ BjhA oZy ;fenk HHH T[;nzwk d/ r'vhA^jZE bkT[D ftu d/o BjhA bkJh.

“w?A s/o/ BkBfenK d/ fgzv bKXVk dh jK”, nzwk B/ fJj efjzfdnK o/jVhtkb/ s'A fezB{nK dk E?bk fbnk s/ o'fjs d/ jZE cVkT[AfdnK fejk, “BkBh dkfgnko b?Adk ik HHH.”

nP'e tkf;Pm

fN~gDhnP'e tkf;Pm dh ejkDh “BkBh dk fgnko” tkoskbkg dh ftXh okjhA

nozG j[zdh j? s/ o'fjs BK dk gkso bkj"o c/oh d/ ;w/A dhnK :kdK skIhnKeodk j?. NKr/ dh nb'g j' ojh ;tkoh pko/ o"ue ikDekoh b/ye B/ fdZsh j?.o'fjs dh bkj"o c/oh ;w/A w[;bwkB d[ekBdko tZb'A jwtsB dh nkT[̂ GrseoBh s/ g[okD/ r[nKYh d/ tZb'A g/P ehsh GkJhuko/ dh s;tho fJ; ejkDh ftu

22

n"y/ PpdK d/ noE

uzr/o L tZvk N'eok,ftPkb:kdkPs

M[oVhnK L tZN, fYbfenkwk;

p[oe/ L g{o/ ;oho ƒYeD tkbhg"Pke

Xkj L ftobkg,

Gkt[esk

bzv/ pkIko L bkj"o d/ fJepkIko dk BK

Page 15: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

23

iks^Xow ekoB j' oj/ |;kdK s'A d{o ofjD dh g/qoBk d/Adh j?. ejkDh ftubkj"o d/ pkIkoK s/ o;fsnK dh ihtzs g/Pekoh ehsh rJh j?. id'A o'fjs nkgD/iZdh wekB ftu iKdk j? sK T[E/ nb'ekoh fdqP (xNBk) T[; ƒ vokT[Adk j? goe[M ;w/A pknd T[; d/ wB ftu'A vo fBeb iKdk j?. T[j tfoQnK pknd thnkgD/ dkdk ih dh :kd ƒ r?o Xow tkfbnK d/ fdb ftu tf;nk d/y e/ dzrofj iKdk j?. NKr/ ftu ;tko wod gksoK Bkb o'fjs dh rZbpks ftu ejkDhnkgD/ nzsb/ gVkn T[~s/ g[Zidh j?. NKr/ ftu ;tko ykw'P p[oekXkoh n"osB/ NKrk o[etk e/ fezB{ yohd/ s/ o'fjs ƒ fJj efj e/ fdZs/ fe T[; dk fgzvT[jh j?, fijVk o'fjs dh BkBh dk ;h s/ fJj BkBh dk fgnko j?. fJ; soQKfJj ejkDh ;ojZdK d/ nko^gko d/ b'eK$t;BheK dh g[okDh ;KM ƒ g/P eodhj?. b/ye dh GkPk o'ue j? s/ feXo/̂ feXo/ m/m gzikph s/ T[od{ d/ PpdK dhtos'A th ehsh j'Jh j?.

nfGnk;1H d~;' yK Gbk L

(i) o'fjs ƒ fejVh ;tkoh eoe/ wIk nk fojk ;h <(ii) NKr/ ftu ;tko nZXyV ftnesh feE'A dk izwgb ;h <(iii) o'fjs dh ;G s'A gfjbK gqkj[Dkukoh fe; B/ s/ fet/A ehsh <(iv) d'Xh^gfotko Bkb o'fjs d/ gfotko dh fej' fijh ;KM ;h < bkj"o

nk e/ o'fjs ƒ fJ; gfotko Bkb fwb e/ eh wfj;{; j'fJnk <(v) nkgD/ dkd/ d/ g[Ps?Bh wekB ftu gj[zu e/ o'fjs Bkb eh xNBk

tkgoh < nkgD/ PpdK ftu fby'.(vi) NKr/ ftu e"D^e"D ;tko ;h <(vii) p[ZYh nzwk B/ o'fjs ƒ fezB{ feT[A b? e/ fdZs/ <(viii) fJ; ejkDh s'A ;kƒ eh f;Zfynk fwbdh j? <

nkT[ e[M j'o eohJ/TH gkm s'A n~r/

(i) Gkos dh tzv dk ;G s'A fInkdk n;o fejV/ gqKs d/ b'eKT[~s/ fgnk<

(ii) gzikph GkPk dhnK T[g^GkPktK d/ BK fby'. fJj fejV/̂ fejV/ fJbke/ftu p'bhnK iKdhnK jB < ikDekoh fdU.

23

Page 16: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

24

(iii) eh d/P dhnK ;ojZdK dh tzv b'eK d/ fdbK ƒ tzv ;edh j? < nkgD/xo d/ pI[orK Bkb ftuko ;KM/ eoe/ T[~so fby'.

(iv) ‘BkBh dk fgnko’ ejkDh s'A s[jkƒ eh f;Zfynk fwbh. fJ; soQK dhe'Jh xNBk s[jkv/ Bkb th tkgoh j't/rh iK xo d/ fe;/ w?Apo B/s[jkƒ ;[DkJh j't/rh. nfijh xNBk ƒ nkgD/ PpdK ftu fby'.

nH nP[~X PpdK ƒ P[~X eo' L

nZdyV, w[ykfst, ibAXo, bzr[fNnk, gzxk, P'jos, w'ek, gAvs

JH gkm d/ nXko T[~s/ j/m fby/ w[jktfonK ƒ tkeK ftu pdb' L

rd^rd j'Dk, xo f;o ’s/ u[ZeDk, x'V/ t/u e/ ;"Dk, uoB X' e/ ghDk,dk} bZrDk

;H j/m fby/ tkeK ƒ ft;okw fuzBQ brkT[ L

(i) tkj pJh tkj s[;hA ibzXo s'A j'(ii) o'fjs d/P ftu eh fgnk j?(iii) gkfe;skB d/ b'eK B/ o'fjs dk wz{j w[bkjIk oZfynk(iv) o'fjs NKr/ s/ p?m e/ fJbke/ u x[zw fojk ;h(v) got/I B/ o'fjs ƒ fejk sz{ ;kvk nkgDk j?A

24

Page 17: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

25

Jhno |'B

“p/Nk j[D sK Jhno |'B SZv fdU, pj[s j' frnk d' xzN/ j' rJ/ B/ rkD/ ;[Dd/ƒ, j[D wB th Go frnk j't/rk.”

whBkePh dh wzwh B/ e'b nk e/ fejk.“wzwh s[;hA sK jo t/b/ N'ed/ ofjzd/ j'. ;t/o s'A d[gfjo she ;e{b dh

gVQkJh eoe/ EZe iKdh jK, j[D i/eo w?A rkD/ Bk ;[Dk sK j'o eh eoK—e'Jhj? th BjhA fi; Bkb w?A e'Jh r/w y/v ;eK.”

whBkePh B/ wZE/ tZN gkT[AfdnK fejk.“w/ok wsbp j? pj[sh d/o rkD/ BjhA ;[Dhd/, sz{ n\pko gVQdh s/ NhHthH t/ydh

j? Bk, eh dZ;d/ B/ T[j ed/ ;'funk j?, nk w?A s/o/ Bkb e?ow p'ov y/vdh jK.”whBkePh dh wzwh fBPk B/ T[; ƒ gb';fdnK fejk.wK Xh ƒ e?ow p'ov y/vfdnK ni/ d; e[ fwzN jh j'J/ ;B fe T[; d/

xo dh xzNh tZih. whBkePh dh wzwh B/ t/fynk fe T[; dh ;j/bh g{Bw T[;ƒ fwbD nkJh j?. whBkePh B/ T[; ƒ vokfJzr o{w ftu fpmkfJnk ns/ nkgukj pDkT[D ubh rJh. T[Xo whBkePh ƒ Jhno |'B ’s/ rkD/ ;[DB dk w"ekfwb frnk.

fBPk ns/ g{Bw ukj dhnK u[;ehnK d/ Bkb^Bkb rZbK th eo ojhnK ;Bfe fBPk B/ g{Bw e'b Jhno |'B dh rZb eofdnK rZb S/Vh fe T[; dh p/NhwhBkePh ;kok fdB Jhno |'Bdk yfjVk BjhA SZvdh. nZr'Ag{Bw B/ nkgD/ p/N/ pko/ dZf;nkfe T[j th ;kok fdB Jhno |'Bƒ fuzpfVnk ofjzdk j?. nZX/ e[xzN/ pknd fiT[A jh g{Bw fBPkd/ xo'A fBebh sK T[; ;w/AwhBkePh d/ gkgk xo nk rJ/.

25

n"y/ PpdK d/ noE

N'ed/ Lo'ed/,wBQK eod/

wZE/ tZNgkT[AfdnK Lr[Z;k eofdnK

n"y/ PpdK d/ noE

gb';fdnK L fgnko

eofdnK

u[;ehnK L x[ZN GoBk

fuzpfVnk L Bkb bfrnk,i[fVnk

Page 18: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

26

T[BQK B/ nzdo ik e/ t/fynk fe whBkePh Jhno |'B brk e/, nZyK pzd eoe/fet/A w;sh ftu M{w ojh j?. whBkePh d/ gkgk u[Zgukg e[o;h ’s/ p?m e/ ;Ge[M t/yd/ oj/. gzi e[ fwzN pknd id'A whBkePh B/ nZyK y'jbhnK sK T[j nkgD/gkgk ƒ ;kjwD/ e[o;h ’s/ p?fmnK t/y e/ u"Ae rJh.

“gkgk, s[;hA ed'A nkJ/, w?ƒ gsk jh BjhA bZfrnk.” whBkePh B/ j?okBhBkb fejk.

“E'VQk jh ;wK j'fJnk j? nkfJnK ƒ.”“w[nk| eoBk gkgk, w?A s[jkƒ t/fynk jh BjhA.”“sK jh d[Bhnk ijkB s'A p/ypo ;h.” gkgk B/ ftnzr eZf;nk.“t/y' p/Nk, ;kok fdB Jhno |'B ezBK ’s/ BjhA brkT[Dk ukjhdk, fJ; Bkb

;[DB^Pesh ewI'o j[zdh j?, Bkb/ ni/ s/oh T[wo jh eh j?.” whBkePh d/ gkgkB/ fgnko Bkb ;wMkfJnk.

“;"oh gkgk, w?A nZr'A s[jkvhnK ejhnK rZbK dk fXnkB oZyKrh.” whBkePhB/ jbhwh Bkb fejk.

whBkePh d/ wzwh^gkgk T[; d/ Jhno |'B dh tos'A gqsh pj[s go/PkB ;B.T[BQK B/ eJh tko r[Z;/ Bkb efj e/ th t/y fbnk, gzqs{ fJe nZXk fdB jhwhBkePh ’s/ n;o j[zdk ;h wro'A fco T[jh jkb j' iKdk ;h. whBkePh pkotQhAiwks ftu gVQdh ;h. fJ; eoe/ T[; ƒ fgnko Bkb ;wMkT[Dk jh mhe;h. whBkePh gVQkJh ftu pj[s j[fPnko ;h. T[j jo tko gfjb/ Bzpo ’s/nkT[Adh ;h. whBkePh d/ ;kbkBk g/go th nk rJ/. go T[; ’s/ fco th Jhno|'B dk G{s ;tko ;h. nZXh^nZXh oks she Jhno |'B brk e/ rkD/ ;[Ddhofjzdh ;h. id ed/ T[; d/ wzwh^gkgk ;kjwD/ nk iKd/ sK T[j Jhno |'B

jNk b?Adh. T[BQK d/ ikD wro'A fco |'BezBK ’s/ Xo b?Adh. g/go \sw j'D wro'AwhBkePh nkgDh G{nk d/ xo ubh rJh.T[; bJh sK bfjoK^pfjoK bZr rJhnK.T[E/ T[j p/o'e^N'e Jhno |'B ;[DB bZrh.G{nk E'VQh^pj[s BKj^B[Zeo sK eodh, gowhBkePh feZE/ o[eD tkbh ;h. ny/—gzuKdk fejk f;o wZE/, goBkbk T[E/ dk T[E/.

ek|h fdBK pknd pkotQhA dk Bshik

26

u"e L j?okB

jbhwh L fBwosk

n"y/ PpdK d/ noE

|;N L gfjbk ;EkBbfjoK^pfjoK Ly[Ph Sk ikDhfr|N L s'j|k

n"y/ PpdK d/ noE

Page 19: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

27

nkT[D wro'A whBkePh d/ wzwh^gkgk T[; ƒ T[; dh G{nk d/ xo'A b? nkJ/.“gkgk, w?A |;N nkJh jK, fJ; tko th, n?t/A s[;hA s/ wzwh w?ƒ ;kok fdB

N'ed/ ofjzd/ ;h fe Jhno |'B SZv d/ gVQkJh \okp j[zdh j?. j'Jh n? e'Jh \okpgVQkJh.” whBkePh B/ nkgD/ nzdkI ftu fejk.

“p/Nk ih, n;hA sK j[D th efjzd/ jK fe Jhno |'B brkT[D ’s/ ;[DB^Pesh ewI'o j[zdh j?.” whBkePh d/ gkgk B/ fco ;wMkfJnk.

“nZSk gkgk j[D dZ;' w?ƒ eh fr|N fdUr/ < s[;hA fejk ;h fe i/eo |;NnkJ/Arh sK wz{j^wzfrnk fr|N fwb{rk.” whBkePh B/ T[s;[esk Bkb fejk.

“Io{o fwb/rk fr|N, dZ;' eh b?Dk J/.”“BtK w'pkJhb.”“tkndk eo' fe Jhno |'B BjhA ;[D/Arh.”xo g[Zi e/ T[;/ fdB whBkePh ƒ BtK w'pkJhb fwb frnk. whBkePh d/

iBw fdB nkT[D ftu thj e[ fdB pkeh ofj rJ/ ;B. T[; B/ gfjbK jh nkgD/wzwh^gkgk ƒ dZ; fdZsk ;h fe T[j fJ; tko iBw fdB d/ w"e/ ’s/ ;kohnK ;j/bhnK ƒ xo p[bk e/ gkoNh d/t/rh. fJ; eoe/ vokfJzr o{w d/god/, ;'ck ;?~N d/ eto ns/j'o ;iktNh ;wkB th BtKfbnKdk ikt/rk. fJe fdB ;wkBdh yohddkoh bJh T[j pIkoub/ rJ/. eko gkofezr ftubrk e/ pkIko tZb ikD bZr/ sKwhBkePh B/ ;[Gkte jh Jhno|'B ezBK ftu brk fbnk. T[;d/ wzwh^gkgk B/ wBQK eoBk ukfjnk. go whBkePh d/ w{v ƒ t/y e/ u[Zg tZNrJ/. nrb/ w'V ’s/ whBkePh d/ wzwh^gkgk sK ;Ve gko eo rJ/ go whBkePhfgZS/ ofj rJh. T[; B/ nkgDh w;sh ftu fiT[A jh ;Ve gko eoBh ukjh sKT[; dh w'No;kfJeb Bkb NZeo j' rJh. whBkePh IwhB ’s/ w{X/ wz{j fvZrgJh. T[~uh^T[~uh uheK wkoB bZrh s/ T[; dh ;Zih bZs bj{̂ b[jkB j'Jh gJh;h. fJ; jkd;/ ƒ t/y e/ pkIko ftu ek|h GhV fJeZmh j' rJh. J/B/ ƒwhBkePh d/ wzwh^gkgk nk rJ/. T[BQK ƒ ;wM BjhA nk fojk ;h fe eh ehsk

27

jkd;/ L wkVh xNBk,d[oxNBk

p/fMie L fpBK o[ektNs'A, fBo;zd/j

nfj;k; L gsk bZrDk

M{odh L gSskT[Adh,

Page 20: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

28

ikt/. T[BQK B/ foeP/ ’s/ fpmk e/ whBkePh ƒ gkofezr she fbnKdk. T[j T[; ƒj;gskb b? rJ/. j;gskb ftu vkeNoK B/ iKu s'A pkd dZf;nk fe whBkePhdh bZs dh jZvh N[ZN rJh j?. T[; ’s/ gbZ;so brk fdZsk frnk. whBkePh d/wzwh^gkgk ƒ gsk ;h fe fJj jkd;k T[; d/ Jhno |'B ekoB jh tkgfonk j?.gbZ;so brkT[D s'A pknd whBkePh j;gskb s'A xo nk rJh. jkd;/ dh \po;[DfdnK jh T[BQK d/ nKYh^r[nKYh ns/ j'o foPs/dko gsk b?D bJh nkT[D bZr/s/ T[j jkd;/ dk ekoB g[ZSD bZr/. whBkePh B/ p/fMie j' e/ ;G ƒ dZ; fdZskfe T[j Jhno |'B brk e/ rkD/ ;[DfdnK j'fJnK w;sh ftu ;Ve gko eo ojh;h ns/ T[; dh nkgDh }bsh Bkb jh fJj jkd;k j'fJnk j?.

j[D whBkePh gSskn ojh ;h. wzwh^gkgk dh rZb Bk wzBD ekoB j'Jh jkBh’s/ nzdo'A^nzdo nkgD/̂ nkg ƒ e'; ojh ;h. r[Z;/ ftu whBkePh B/ nkgDkJhno |'B ;[ZN fdZsk. Bkb jh wzwh^gkgk s'A w[nk|h wzrh. whBkePh ƒ mhe j'Dftu fszB wjhB/ bZr rJ/. fJ; d"okB T[j wB jh wB ftu nkgDh }bsh ’s/M{odh ojh. wzwh^gkgk dhnK Jhno |'B Bk brkT[D ;pzXh gfjbK fdZshnKB;hjsK Bk wzBD ns/ nkgD/ nVhnb otZJhJ/ dhnK rZbK :kd eoe/ T[; ƒ PownkT[D bZrh. ;r'A T[j sK j[D nkgD/ d';sK ƒ th B;hjsK d/D bZrh. j[D T[;ƒ ;wM nk rJh ;h fe jZd'A tZX fe;/ uhI dh tos'A B[e;kBdkfJe j' ;edh j?.whBkePh B/ nZr'A nfijh }bsh eoB s'A s"pk ehsh.

pbftzdo f;zx ;'Yh

fN~gDhnZi d/ wkj"b ftu ;kvh B"itkB ghVQh Jhno |'B dh jZd s'A fInkdk tos'A

eoB bZrh j'Jh j?. jo gk;/ ;kƒ w[zv/̂ e[VhnK ne;o ezBK ftu Jhno |'Bbrk e/ rkD/ ;[Dd/ BIo nkT[Ad/ jB. T[BQK ƒ T[; ;w/A nkgDh e'Jh ;[ZX^p[ZXBjhA j[zdh. fJ; ejkDh ftu dZf;nk frnk j? fe i' pZu/ tZfvnK dh rZb ƒBIo nzdkI eoe/ nkgDh wBwoIh eod/ jB. T[j pknd ftu jw/Pk gSskT[Ad/jB. fJ; ejkDh d/ ftu whBkePh d/ fposKs okjhA dZf;nk frnk j? fe T[jtko^tko Jhno |'B dh tos'A eoB s'A BjhA o[edh. n\ho ftu J/;/ p[oh nkdsekoB id'A T[; dh bZs N[ZN iKdh j? sK T[; ƒ wfj;{; jz[dk j? fe T[; B/ wkfgnKdh rZb ’s/ fXnkB Bk d/ e/ Jhno |'B ;[DBk ikoh ofynk ns/ T[j j[D T[;dk Bshik G[rs ojh j?.

28

n|;'; eodh,fBokP j[zdh

B;hjsK L wZsK, f;Zfynk,;bkjK, T[gd/P

nVhnb

otZJhnk L ;\s fttjko

s"pk L wkV/ eowK ƒfsnkr d/D dhgqfsZfrnk

Page 21: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

29

nfGnk;1H d~;' yK Gbk L

(i) wzwh^gkgk, whBkePh ƒ fe; rZb s'A o'ed/ ;B <

(ii) eh whBkePh Jhno |'B dh tos'A eoe/ |/b j' rJh ;h <

(iii) whBkePh dh wK T[; Bkb eh y/vDk ukj[zdh ;h <

(iv) pkotQhA iwks dk Bshik nkT[D T[gozs wzwh^gkgk, whBkePh ƒ feZE'Ab? e/ nkJ/ ;B <

(v) gk; j'D d/ s'j|/ ti'A whBkePh B/ wzwh^gkgk s'A ed'A s/ fejVh uhIdh wzr ehsh <

(vi) ejkDh ftu jkd;k tkgoB dk w[Zy ekoB eh ;h < fJ; pko/ ft;sko;fjs d;'.

nkT[ e[M j'o eohJ/TH gkm s'A n~r/

(i) eh s[;hA nkg ed/ Jhno |'B dh jZd s'A tZX tos'A ehsh j? < nkgDksIopk fpnkB eo'.

(ii) ejkDh ftu Jhno |'B d/ p[o/ gqGkt dZ;/ rJ/ jB < eh s[;hA fJ;d/ e[M |kfJd/ dZ; ;ed/ j' <

(iii) eh s[;hA fJ; rZb Bkb ;fjws j' fe Jhno |'B dh tX/o/ tos'ABkb ;[DB^Pesh gqGkts j[zdh j? < nkgD/ ftukoK Bkb nkgD/ fwZsoƒ fet/A gqGkfts eo'r/ < 10^10 ;ztkd fby'.

(iv) Jhno |'B dh tos'A Bkb ;wki ftu tkgodhnK xNBktK d/ jtkb/Bkb fJe b/y fby'.

nH j/m fby/ tkeK ƒ P[~X eoe/ fby' L

(i) wzwh^gkgk pkIko iKdk j?.(ii) Jhno |'B whBkePh ;[Ddh j?.(iii) vkeNo B/ whBkePh p[bkfJnk.(iv) dZf;nk T[; B/ w?A phHJ/H eo bJh j?.(v) whBkePh wzwh^gkgk nkgD/ Bkb j"bh^j"bh d[Zy ;[Zy c'b ojh ;h.

29

Page 22: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

30

JH j/m fby/ tkeK d/ w[jkto/ pDkT[ L

(i) ;ZN bZrD wro'A whBkePh jZE x;kT[Adh ofj rJh.(ii) wzwh^gkgk dhnK B;hjsK Bkb whBkePh d/ ezBK T[go i{z th BjhA

;oedh ;h.(iii) whBkePh w{jo/ wkfgnK dh dkb BjhA rb ojh ;h.(iv) wzwh^gkgk d/ ;[nkb g[ZSD T[go whBkePh nkgD/ g?oK T[~s/ gkDh BjhA

g?D fdzdh ;h.

;H j/m fby/ tkeK ftu'A :'ie dh gSkD eoe/ T[; dh fe;w d~;' L

(i) whBkePh fiZdh ;h fJ; bJh rZb BjhA wzBdh ;h. HHH HHH(ii) jkd;k fJzBk \soBke ;h fe whBkePh dh bZs N[ZN rJh. HHH HHH(iii) Gkt/A whBkePh j[fPnko j? go fIZdh j?. HHH HHH(iv) wzwh^gkgk whBkePh ƒ fJzM ;wMk oj/ ;B fit/A T[j Bk;wM j't/. HHH HHH(v) whBkePh ƒ nkgD/ ehs/ dk |b fwb frnk ;h. sK jh sK T[j

;[u/s j' rJh ;h. HHH HHH

30

Page 23: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

31

d[PwDh

tzdBk B/ }wfbnK ftu e[wbkJ/ j'J/ p{fNnK tZb t/fynk. t/y e/ T[jdk fujokth e[wbk frnk. T[jd/ fdb ftu fit/A ezvk u[ZG frnk j't/. p{N/ eZbQ Bkb'A j'ofInkdk ghb/ ns/ wohnb fd; oj/ ;B. jo/ gZs/ ghb/ j' oj/ ;B ns/ ghb/gZs/ ;[Ze e/ MV oj/ ;B. fJj ;G e[M T[jdhnK nZyK ;kjwD/ j' fojk ;h.T[j fgSb/ eJh fdBK s'A o'IkBk t/ydh nk ojh ;h. T[j ;t/o/̂ Pkw SZs T[~s/gkDh dh N?Aeh t/yD nkT[Adh fe T[j Go rJh fe BjhA. go SZs T[~s/ uko/ gk;/gJ/ }wb/ ns/ T[jBK ftZu bZr/ p{N/ T[jdk fXnkB fyZud/. i{B wjhB/ dh rowhftu p{fNnK dk p[ok jkb j' fojk ;h. T[jdk fdb eodk fe T[j }wfbnK ƒgkDh Bkb Go d/t/. fco T[j T[~s/ n;wkB tb t/ydh. n;wkB T[~s/ ed/fJek^d[Zek pZdb fd;d/ s/ ed/ pZdbK dh Gowko. T[jƒ ikgdk PkfJd nZi whAjnk ikt/ ns/ T[jƒ }wfbnK ’u gkDh Bk jh gkT[Dk gt/. NhHthH ’s/ o'I whAjg?D dh ;zGktBk dhnK \poK nkT[AdhnK. T[j ;'udh PkfJd nZi whAj nk ikt/s/ p{N/ ;[ZeD' pu ikD.

fJj ;ko/ }wb/ nouBk d/ ;B. nouBk u'gVk N"g cb'o T[~s/ ofjzdh;h. T[jƒ c[ZbK^p{fNnK dk P"e ;h. T[j SZs ’s/ N?o/; rkovB pDkT[Dk ukj[zdh;h. fJ; bJh T[jB/ pj[s ;ko/ }wfbnKftu c[Zb^p{N/ bk e/ SZs T[~s/ ;ik oZy/;B. fJjBK s'A fJbktk nkgD/ p{j/ s'A b?e/ N?o/; se iKdhnK g"VhnK T[~s/ th ezXd/ Bkb^Bkb }wb/ fNekJ/ j'J/ ;B. fJjvhHvhHJ/H d/ fszB wzIb/ cb?N ;B. IwhBhwzIb s'A b? e/ shih wzIb se ;GdhnK gkDh dhnK N?AehnK N?o/; ’s/ oZyhnKj'JhnK ;B. nouBk B/ fJe tkX{ N?AehSZs ’s/ oZy SZvh ;h. fi; ftu T[j

31

n"y/ PpdK d/ noE

e[wbkJ/ L w[oMkJ/, ;[Ze/

wohnb L ewI'o

Page 24: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

32

}wfbnK tk;s/ gkDh iwQKeo e/ oydh. id'A gkDh nkfojk j[zdk sK T[j gkJhg bke/ T[; N?Aeh ƒ Go b?Adh s/fco T[; ftu'A }wfbnK ƒgkDh fdzdh ofjzdh.

tzdBk GkNhnk T[jBK d/j/m d{ih wzIb T[~s/ ofjzdh;h. T[jBK dh nkg; ftZuuzrh pDdh ;h. T[j SZs T[~s/nkgDh N?Aeh t/yD nkT[Adh,

ed/ SZs T[~s/ pzBQhnK oZ;hnK ’s/ eZgV/ ;[ZeD/ gkT[D nkT[Adh iK ;[Ze/ eZgV/T[skoD nkT[Adh. eJh tko nouBk T[jƒ T[~E/ fwb iKdh. d't/A T[~E/ yVQhnKrZbK eodhnK ofjzdhnK. ed/ c[Zb^p{fNnK pko/, ed/ pZfunK pko/ ns/ ed/nKY^r[nKY pko/.

pZfunK dhnK rowhnK dhnK S[ZNhnK ftu nouBk nkgD/ gfotkoBkb eJh fdBK tk;s/ fdZbh s'A gzikp ubh iKdh. iK T[j fes/ j'o x[zwD^fcoB ub/ iKd/. nouBk ikD bZrh tzdBk ƒ efj iKdh, “tzdBk, d' j|fsnKbJh ik ojh jK. fgZS'A w/o/ gbKN; dk fXnkB oZyDk. gbhI T[jBK ƒ gkDhfdzd/ ofjDk.”

tzdBk nZr'A w[;eok e/ nkydh, “sz{ f|eo Bk eo, s/o/ gbKN; dhfIzw/tkoh j[D w/oh J/. w?A fJjBK ƒ ;[ZeD BjhA fdnKrh.”

T[j ;Zuw[u T[jd/ p{fNnK ƒ o[IkBk gkDh fdzdh ojh. id'A }wfbnK bJhoZyh N?Aeh ftu'A gkDh w[Ze iKdk sK T[j nkgDh N?Aeh ftu'A T[; N?Aeh ƒ Gofdzdh. nouBk d/ gosD se p{fNnK ƒ jok^Gok oZydh.

fJj f;bf;bk uko e[ ;kb s'A ubdk nk fojk ;h, id'A s'A T[j fJZE/nk e/ ofjD bZr/ ;B. fJj |b?N Bt/A pD/ ;B ns/ gzi toQ/ gfjbK jhfJjBK dh nbkNw?AN j'Jh ;h. nouBk dk gsh okj[b u'gVk ns/ tzdBkdk gsh ;ziht GkNhnk d't/A jh ;oekoh B"eoh ftu ;B, go tZy^tZywfjefwnK ftu.

j[D tzdBk }wfbnK ftub/ ;[Ze oj/ p{fNnK ƒ t/y e/ go/PkB j' ojh

32

n"y/ PpdK d/ noE

Gowko L pj[s fInkdk

’s/ L T[~s/

N"g L ;G s'A T[go

nKY^r[nKY L nkbk^d[nkbk,r[nKY, gV";

Page 25: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

33

;h. T[j }wfbnK ƒ gkDh BjhA gkT[Dk ukjz[dh feT[Afe j[D T[j rZb BjhAojh. T[jBK dh nkg; ftu nDpD j' rJh ;h. nDpD jh BjhA, ;r'AT[jBK dh bVkJh j' u[Zeh ;h. wkwbk g[fb; se g[Zfink ;h. fJjdk ekoD;h gkDh dh N?Aeh. fJjBK |b?NK dhnK SZsK T[~s/ oZyhnK gkDh dhnK N?AehnKgzi^gzi ;" bhNo dhnK ;B. gkDh dh ;gbkJh f;o| ;[pQk fJe t/b/ jhnkT[Adh ns/ gq?Po th pj[s xZN jz[dk. SZs se gkDh g[Zidk jh BjhA ;h.fJ; bJh ;GBK B/ jIko bhNo dh fJe^fJe N?Aeh cb?NK d/ fgZS/ EZb/ jhoZy e/ w'No^gzg bkJ/ j'J/ ;B. ;[pQk N?AehnK Go bJhnK iKdhnK. SZstkbhnK N?AehnK ykbh j'D ’s/ w'No ubk e/ EZb/ tkbhnK N?AehnK ftu'A GobJhnK iKdhnK.

rowhnK ftu eJh tko gkDh dh feZbs nk iKdh. fe;/ fdB fpibh d/eZN ekoD iK fe;/ j'o tiQk eoe/ ;gbkJh Bk nkT[Adh sK w[Pfeb j' iKdh.tzdBk d/ xo fJj w[Peb tX/o/ nkT[Adh. T[jBK dk gfotko tZvk ;h. T[jd/d' pZfunK s'A fJbktk ;Z;^;j[ok ns/ fJe fdUo th T[jBK d/ Bkb ofjzd/ ;B.eJh tko wfjwkB nk iKd/ sK w[Pfeb j'o tX iKdh. fJ; eoe/ tzdBk ns/T[jd/ gsh B/ ;bkj pDkJh fe SZs tkbh gzi ;" bhNo dh N?Aeh jNk e/ T[~E/fJe jIko bhNo dh N?Aeh oZy d/D.

T[j fJe S[ZNh tkb/ fdB BthA gbk;fNe dh N?Aeh \ohd fbnkJ/. gbzpoƒ ;Zd fbnk frnk. id'A N?Aeh fcZN eoB bZr/ sK nouBk ƒ gsk BjhA ehj' frnk. PkfJd T[j N"g cb'o ’s/ ofjD eoe/ nkgD/ nkg ƒ SZs dh wkbeD;wMD bZr gJh ;h. T[; s'A fJj podkPs Bk j'fJnk fe e'Jh T[jBK ƒ fpBKg[ZS/ jh SZs T[~s/ N?Aeh bk fojk j?. T[jB/ SZs T[~s/ nk e/ T[jBK ƒ N?Aeh bkT[Ds'A o'eD bJh bVBk P[o{ eo fdZsk, “s[;hA fJj N?Aeh BjhA bk ;ed/. w?A s[jkƒfJj N?Aeh BjhA bkD fdnKrh.” T[j T[~uh^T[~uh p'bD bZrh.

tzdBk ns/ T[jdk gsh j?okB ofj rJ/. T[jBK B/ sK ;'funk th BjhA;h fe nouBk T[jBK Bkb bVB nk ikt/rh. T[jBK B/ T[; ƒ ;wMkT[D dhpj[s e'fPP ehsh. tzdBk dk gsh ;ziht p'fbnk, “n;hA d' N?AehnK BjhAbk oj/. n;hA nkgDh S'Nh N?Aeh jNk e/ T[; dh irQk ’s/ jh BthA N?Aehbk oj/ jK.” tzdBk sob/ eodh j'Jh nky ojh ;h, ‘ny/ fi; sB bkr/,;' sB ikD/’.

nouBk B/ fJe Bk ;[Dh. T[j T[;/ soQK o"bk gkT[Adh ojh. fco T[jB/

33

n"y/ PpdK d/ noE

gosD L tkg; nkT[D

wfjefwnK L ftGkrK

nDpD L bVkJh MrVk

;[pQk L ;t/o/

feZbs L xkN, ewh,E[VQ

Page 26: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

34

|'B eoe/ nkgD/ gsh okj[b ƒ;Zd fbnk, i' T[; t/b/ pkIkofrnk j'fJnk ;h. fco T[jgsh^gsBh d't/A T[jBK BkbbVB bZr/. o"bk ;[D e/ j'onKYh^r[nKYh th SZs ’s/ nkrJ/. T[jBK B/ th d'jK fXoK ƒu[Zg eokT[D dh e'fPP ehsh.go okj[b p'fbnk, “c"oB BthAN?Aeh fJZE'A jNk fdU, BjhA sKw?A g[fb; p[bk btKrk.”

;ziht ns/ tzdBk B/ N?Aeh jNkT[D s'A wBQK eo fdZsk. okj[b B/ ;Zuw[u|'B eoe/ g[fb; ƒ p[bk fbnk. g[fb; nk rJh. ;ziht dh N?Aeh g[fb;d/ nkT[D s'A gfjbK jh bZr u[Zeh ;h. g[fb; B/ d'tK fXoK dh rZb ;[Dh.T[jBK t/fynk fe okj[b T[jBK dh BthA tZvh N?Aeh ƒ jNkT[Dk ukjz[dk j?,id'A fe nkg T[jB/ fJe j'o N?Aeh }wfbnK ƒ gkDh d/D bJh SZs ’s/ oZyhj'Jh j?. g[fb; tkfbnK B/ d'tK ƒ ;wMkfJnk ns/ T[jBK dk ;wM"sk eotkfdZsk. ;ziht dh N?Aeh T[;/ soQK bZrh ofjD fdZsh rJh.

Gkt/A T[jBK dk ;wM"sk j' frnk. d'tK B/ g[fb; d/ ;kjwD/ jZE fwbk bJ/;B. go T[jBK d'tK gfotkoK ftu gfjbK tkbk w/b^fwbkg Bk fojk. T[jBKdh p'bukb pzd j' rJh.

fJ; rZb ƒ uko^gzi wjhB/ j' rJ/ ;B. j[D rowhnK dhnK S[ZNhnKnkJhnK sK fco okj[b u'gVk nkgD/ g{o/ gfotko Bkb fes/ pkjo ubk frnk.fJ; tko ikD s'A gfjbK Bk sK nouBk B/ tzdBk ƒ fJj dZf;nk fe T[j feZE/ns/ fezB/ fdBK tk;s/ ik oj/ jB s/ Bk jh T[jƒ c[Zb^p{fNnK ƒ gkDh gkT[DbJh nkfynk.

tzdBk ƒ th fJ; rZb dk r[Z;k ;h fe nouBk T[; ƒ nkeV dh wkoh nkye/ BjhA rJh. fJ; bJh T[j th p{fNnK ƒ gkDh BjhA d/t/rh. gfjbK sK T[jB/;'funk fe PkfJd fe;/ d{i/ rtKYh ƒ efj rJh j't/rh. PkfJd e'Jh Bk e'Jhnk e/ }wfbnK ’u gkDh gk ikt/rk. fco T[jB/ t/fynk fe fszB^uko fdB sefe;/ B/ gkDh BjhA fdZsk. p{N/ e[wbk oj/ jB. T[j f|eowzd j' rJh. fco

34

n"y/ PpdK d/ noE

fXoK L XfVnK, i[ZNK

p'bukb L rZbpks

Page 27: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

35

T[j ;'udh ojh fe j' ;edk j? fJ; tko T[j S/sh tkg; nk ikD. fJe fdBn;wkB ’s/ SkJh xNk ƒ t/y e/ T[; B/ ;'funk PkfJd nZi^Gbe whAj jh nkikt/ ns/ p{fNnK ƒ gkDh d/Dk jh Bk gt/.

fJe fdB T[jB/ nkgD/ gsh ƒ fejk, “jkJ/ ` t/y' nouBk d/ ;ko/ gbKN;;[Ze oj/ B/. e'Jh gkDh BjhA gk fojk. w?A sK nkg BjhA gKdh gkDh. w?ƒ fejVkT[j efj e/ rJh J/. i/ T[jd/ ’u J/Bh nkeV J/ sK T[jd/ gbKN; ;kv/ ehbrd/ B/. ;[ed/ gJ/ B/ sK ;[ZeD ;kƒ eh <”

;ziht u[Zgukg ;[Ddk fojk ns/ fco T[j th T[jdh jK ftu jK fwbkT[Adkp'fbnk, “nkgK eh b?Dk J/ T[jd/ prhu/ s'A. ;[Ze ikD d/ goK ` T[d'A fet/A p'bdh;h uto^uto ` HHH N?APB b?D dh e'Jh b'V BjhA.”

go tzdBk SZs T[~s/ iKdh sK T[jƒ ;[Ze oj/ p{fNnK ƒ t/y e/ so; nkT[Dbrdk. go nrb/ jh gb T[jƒ r[Z;k uVQ iKdk, “w?A eh b?Dk J/.”

brgr fJe j|sk j' frnk. Bk fe;/ rtKYh B/ p{fNnK ƒ gkDh gkfJnk,Bk jh nouBk tkg; w[Vh ns/ Bk jh whAj nkfJnk. tzdBk B/ n;wkB tZbt/fynk n;wkB ;k| ;h. pZdbK dk feXo/ Bkw'̂ fBPkB BjhA ;h. rowh Bkbp{N/ M[b; rJ/ ;B. eJh S'N/ p{N/ fpbe[b ;[Ze rJ/ ;B. t/y e/ tzdBk s'A fojkBk frnk. T[j wB s'A pj[s fInkdk fdnkb{ ;h. T[; B/ wB jh wB ;'funk‘n?t/A frZbk ghjD BjhA gkJhdk’. uZb j'T{ SZv goQ/. T[jB/ N?Aeh e'b w{Xh gJhpkbNh u[Zeh ns/ N?Aeh y'bQ e/ p{fNnK ƒ gkDh d/D bZr gJh.

id'A tzdBk ƒ ek|h fuo j' frnk sK ;ziht ƒ fuzsk j'D bZrh fe tzdBk;[Ze/ eZgV/ T[skoB rJh ni/ se tkg; feT[A BjhA nkJh < tzdBk ƒ t/yD T[jSZs T[~s/ nk frnk. T[j }wfbnK ƒ gkDh gk ojh tzdBk ƒ t/y e/ jZek^pZekofj frnk. fJ; s'A gfjbK fe T[j tzdBk ƒ e[M efjzdk, T[j ;ziht ƒ t/ye/ p'bh, “w?A ;'funk T[j sK j? Jh fJj'̂ fij/. nkgDh bVkJh sK T[jBK Bkbj'Jh J/. fJjBK ftuko/ gbKN; Bkb sK ;kvh e'Jh d[PwDh BjhA.”

;[D e/ ;ziht ‘tkj ` tkj `’ eodk w[;eokT[D bZfrnk.

fN~gDh‘d[PwDh’ e[dos ƒ ;wofgs ejkDh j?. fJ; okjhA fdZbh tor/ wjKBroh

ihtB ftu g"fdnK dh wjZssk ƒ pk\{ph do;kT[D dk isB ehsk frnk j?.fJ; d/ eEkBe nB[;ko d' gfotko fJ; d/ gkso jB. go fJj ejkDh

35

n"y/ PpdK d/ noE

nkeV L jzeko, em'osk

xNk L pZdb

M[b; L ;VBk, w[oMkikDk

jZek^pZek L j?okB, nuzfGs

Page 28: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

36

nouBk u'gVk s/ tzdBk GkNhnk d/ eko^ftjko d[nkb/ x[zwdh j?. d{i/ gk;/c[Zb^p{N/ fJ; d/ e/Ado ftu jB. T[go'es d't/A gkso g"fdnK ƒ fgnko eod/jB. d'tK dh nkg;h d';sh th pj[s r{VQh j?. nouBk B/ N?o/; (SZs) T[~go}wfbnK ftu ‘cZ[b^p{N/’ bkJ/ j'J/ jB. gkDh Bkb g"fdnK dh ;KG^;zGkbeoe/ T[BQK d/ ftuko ek|h fwbd/̂ i[bd/ jB. nouBk u'gVk dh }?o jkIohftu tzdBk T[; d/ ‘gbKN;’ ƒ gkDh fdzdh j?. go SZs T[~go gkDh dh N?AehpdbD ƒ b? e/ d'tK gfotkoK ftu MrVk j' iKdk j?. rZb g[fb; se gj[zuiKdh j?. j[D nouBk dh }?o^jkIoh ftu tzdBk T[; d/ g"fdnK ƒ gkDhBjhA d/Dk ukjz[dh go e[wbkT[Ad/ p{fNnK ƒ t/y e/ T[; dk wB g;hi iKdkj?. T[j p{fNnK ƒ gkDh d/D bJh okIh j' iKdh j?.

pbftzdo f;zx pokV

nfGnk;1H d~;' yK Gbk L

(i) nouBk u'gVk fejV/ cb'o T[~s/ ofjzdh ;h <(ii) nouBk B/ SZs T[~go tkX{ N?Aeh feT[A oZyh j'Jh ;h <(iii) nouBk ns/ tzdBk fwb e/ fej'̂ fijhnK rZbK eodhnK ;B <(iv) d'tK r[nKYDK ftu nDpD dk eh ekoB ;h <(v) “s[;hA fJj N?Aeh BjhA bk ;ed/. w?A s[jkƒ fJj N?Aeh BjhA bkD

fdnKrh.” fJj Ppd fe; B/ fe; ƒ ej/ <(vi) n;wkB ftu xNk SkT[D Bkb tzdBk d/ wB ftu fe; soQK d/ ftuko

g?dk j[zd/ jB <(vii) g[fb; ƒ e"D p[bkT[Adk j? s/ feT[A <(viii) tzdBk, g"fdnK ƒ gkDh feT[A d/D bJh okIh j' rJh <

nkT[ e[M j'o eohJ/TH gkm s'A n~r/

(i) T[go'es ejkDh gVQ e/ s[jkv/ wB ftu fej' fij/ ftuko g?dk j'J/jB < ft;sko ;fjs fby'.

(ii) eh s[;hA ed/ c[Zb^p{N/ brkJ/ jB < fJ; sIop/ ƒ nkgD/ PpdKftu fby'.

36

Page 29: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

37

(iii) ejkDh ƒ fXnkB Bkb gVQ e/ tzdBk s/ nouBk dh c[Zb^p{fNnKBkb r[Iodh fIzdrh pko/ fJe gq'i?eN fsnko eo'.

(iv) eh s[;hA fJ; rZb Bkb ;fjws j' fe e[dos wB[ZyK ftueko B|osxZN eoB ftu ;jkJh jz[dh j? < fJ; pko/ nkgD/ ftuko fby'.

(v) PfjoK ftu c[Zb^p{fNnK bJh EK dh xkN j[zdh ik ojh j?. fJBQKd/ gkbD^g';D ƒ T[s;kjs eoB bJh nkgD/ ;[Mkn fdT[.

nH j/m fby/ fBod/PK nB[;ko T[Zso fdT[ L

(i) ejkDh ftu ‘jkJ/ `’ s/ ‘tkj ` tkj `’ tor/ ft;fwe Ppd tos/rJ/ jB. fJj' fij' j'o ft;fwe PpdK dh ;{uh pDkT[.

(ii) j/m fby/ ft;fwe tke dh fe;w dZ;' L‘;[D' ih ` fJBQK g"fdnK dh th g[eko ;[D'.’(T) ;{uBk^tkue, (n) fJZfSnk^tkue, (J) ;fseko^tkue

JH (i) j/m fbfynK ftu'A ;jh ;wk;h Ppd fejVk j? <

(T) BthA^N?Aeh (n) T[~uh^T[~uh(J) jIko^bhNo (;) ekch^fuo

(ii) ejkDh ftu'A ;wk;h PpdK ƒ bZG e/ T[BQK d/ tke pDkT[.

;H j/mK fd~s/ nykDK ƒ g{ok eo' L

(i) fi; sB HHH, ;' sB ikD/.(T) dod (n) EektN(J) bkr/ (;) rzdrh

(ii) SZi sK p'b/, HHH th p'b/.(T) SkDBh (n) ez{vk(J) s"Vk (;) fSZek

(iii) fe;/ rZb ƒ j'o tXkT[D s'A o'eD bJh fejV/ nykD dh tos'Aj[zdh j?̂(T) yzGK dh vko pDdh j?(n) frZbk ghjD BjhA gkJhdk(J) rb fgnk Y'b tikT[Dk jh g?Adk j?(;) fiT[A^fiT[A fGZi/ ezpbh, fsT[A^fsT[A Gkoh j'J/

37

Page 30: w?A fe;/ s'A x~N BjhA · 2020-04-07 · 11 ewo/ d/ pkjo yVQ/ g{ik s/ j'o iwksh uhe uhe e/ efj oj/ ;B go oiBh B/ p?r dk wz{j x[ZN e/ pzd ehsk j'fJnk ;h. sd se ;e{b dk ;/tkdko gqkD

38

jH j/m fby/ gqPBK d/ ;jh ftebg u[D' L

(i) ‘;p’ nr/so dk ;jh Ppd u[D' ^(T) ;pi?eN (n) Ppdktbh(J) ;p^fJz;g?eNo (;) ;p^pZdb

(ii) ‘}?o’ nr/so tkbk ;jh Ppd u[D'̂(T) }?o^;oekoh (n) }?o^u[okjk(J) }?os (;) r?oki

(iii) ‘skJh’ fgS/so dk ;jh Ppd u[D'̂(T) ;\skJh (n) PowkJh(J) w{oyskJh (;) f;ZfynkskJh

(iv) ‘nkb{’ fgS/so tkbk ;jh Ppd u[D'̂(T) fdnkb{ (n) ukb{(;) ikd{rokb{ (J) G[ZyVkb{

38