W8 Mead

KLASYCZNE TEORIE SOCJOLOGICZNE Charles Cooley i George Herbert MEAD

dr Katarzyna Iwińska

Collegium Civitas

Amerykański pragmatyzm społeczny

Indywidualistyczny charakter filozofii; Ludzie działają w stosunku do rzeczy na podstawie znaczeń, jakie

te rzeczy mają dla nich; Znaczenie rzeczy pochodzi i powstaje w społecznej interakcji; Znaczenia te są manipulowane i modyfikowane w procesie

interpretacji.

CEL: maksymalnie obiektywny opis ludzkiego zachowania się, dotarcie do sfer subiektywnych przeżyć

(amerykańska odmiana socjologii humanistycznej)

Przedstawiciele pragmatyzmu

Zdaniem Williama Jamesa (1842-1910) świadomość ma charakter ciągły (strumień świadomości) w którym wszystkie składniki nie mają ani podmiotowego, ani przedmiotowego charakteru, ale względny charakter;

John Dewey (1859-1952) – psychologiczna wersja pragmatyzmu Charles Horton Cooley (1864-1929) - filozofia społeczna:

Idea ograniczoności

Sprzeciw wobec dualizmów

Rozwój osobowości: jaźń odzwierciedlona

Grupy pierwotne

Pragmatyzm i behawioryzm

„Społeczeństwo - pisał John Dewey – jest procesem zrzeszania się w taki sposób, że doświadczenia, idee, emocje, wartości są przekazywane i czynione wartością wspólną. Temu procesowi podporządkowana jest jednostka i organizacja. Jednostka ponieważ tylko w tym procesie i przez proces komunikowania doświadczeń innym jednostkom oraz podejmowania komunikatów od innych przestaje być niemym, wyłącznie czującym zwierzęciem. Podporządkowanie organizacji polega na tym, że staje się ona statyczna, zinstytucjonalizowana wtedy, gdy nie wykorzystuje się jej do ułatwiania i wzbogacania kontaktów między ludźmi”

Behawioryzm społeczny:

Cała rzeczywistość jest jednorodna

Nauka ma zawsze do czynienia z procesami, nie stanami; wszystko jest nieustannym stawaniem się

George Herbert Mead (1863 – 1931)

• urodził się w South Hadley, Massachusetts, 27 lutego 1863 • MA z filozofii - Harvard University 1887-1888 • Był korepetytorem dzieci Williama Jamesa (1842-1910) • Uczył filozofii i psychologii na University of Michigan (1891 -1894) ale nigdy nie ukończył doktoratu• był czołowym przedstawicielem tzw pragmatyzmu chicagowskiego• W Chicago Univeristy był na stanowiskach:assistant professor of philosophy (1894-1902); associate professor (1902-1907); full professor (od 1907) • Umarł w Chicago, Illinois , 26 kwietnia 1931

Publikacje:

The Philosophy of the Present (1932), red. Arthur E. Murphy;

Mind, Self, and Society (1934), red. Charles W. Morris;

Movements of Thought in the Nineteenth Century (1936), red. Merritt H. Moore;

The Philosophy of the Act (1938), Mead's Carus Lectures of 1930, red. Charles W. Morris.

interakcjonizm symboliczny Meada:

Mead twierdził, że prawdziwym sprawdzianem dla teorii jest praktyka społeczna; być może z tego powodu nigdy nie spisał swych badań teoretycznych zrobili to za niego jego uczniowie;

stworzył termin interakcjonizm symboliczny, który opisuje mechanizmy komunikacji interpersonalnej, a jego trzy zasady odnoszą się do znaczenia, języka i myśli.

Z tych założeń wynikają wnioski na temat kreowania własnego Ja oraz socjalizacji prowadzącej do tworzenia większej społeczności.

Konstruowanie rzeczywistości społecznej Ludzie podejmujący interakcje w komunikacji interpersonalnej opierają się na

znaczeniach, które przypisują swym interlokutorom; Poza procesem komunikowania się psychika nie istnieje; Nie ma pierwotności w stosunku miedzy jednostką a społeczeństwem; W komunikowaniu interpersonalnym podstawową kwestią jest znaczenie,

które pozwala nam określić formę i sposób komunikowania, jego cel oraz zadania; to znaczenie wynika z określenia kim jest osoba, z którą wchodzimy w interakcję;

Znaczenie pomaga w konstruowaniu rzeczywistości społecznej, czyli struktury kontaktów międzyludzkich, a także samej struktury społecznej; ich charakter i sposób (formalny/nieformalny) w dużym stopniu zależy od jej wyodrębnienia;

Sprzeciw wobec mechanistycznemu modelowi interakcji: ludzkie akcje i reakcje to nie kule bilardowe;)

Nauka ma zawsze do czynienia z procesami, a nie stanami

Model interakcji

różnica między pierwotnym modelem typu „bodziec – reakcja”, a modelem Meada polega na tym, że człowiek jest świadomym aktorem interakcji, a więc może dokonywać selekcji bodźców, ich interpretacji oraz sam szuka określonych bodźców.

Działanie interpretacja

dopasowanie odpowiedzi

Interpretacja działanie

symbole

Gesty – są partykularne, ruch organizmu i spontaniczna reakcjaSymbole znaczące – są uniwersalne, dotyczą intencji do podjęcia interakcji. Bodziec pozostaje tu na dalszym planie. Symbole znaczące były efektem ewolucji gestów – powstają kiedy pojawia się świadomość istnienia jakiegoś gestu. Socjologowie badają przede wszystkim symbole znaczące.

Z symboli znaczących powstaje język rozumiany jako system znaczeń uformowanych i utrwalonych przez jednostki Najwyższym etapem ewolucji człowieka jest myślenie abstrakcyjne.

SYMBOLIZACJA DOŚWIADCZENIA

GESTY (organizm nie ma świadomości jego znaczenia) SYMBOLE: GESTY WOKALNE, GESTY ZNACZĄCE(język określa stosunki społeczne; komunikacja symboliczna;

myślenie abstrakcyjne) JAŹŃ (organizm staje się podmiotem dla samego siebie) INSTYTUCJE SPOŁECZNE

GESTY

- ruchy organizmu działające jako specyficzny bodziec wywołujący właściwe reakcje drugiego organizmu i ulegające zmianie w odpowiedzi na te reakcje.

GESTY WOKALNE

- bodziec społeczny, który wywiera na formę wykonującą je taki sam wpływ, jaki wywierają na tę formę, gdy są wykonywane przez kogoś innego (imitacja).

UMYSŁ

- znaczenie gestu jednego organizmu znajduje się w reakcji innego organizmu na to, czym byłoby ukończone działanie pierwszego organizmu zapoczątkowane i wskazane przez ten gest

„Proces mowy wprowadza całe działanie społeczne do doświadczenia jednostki biorącej udział w tym działaniu i w ten sposób sprawia, że staje się możliwe istnienie rozumu.”

Związek organizmu i sytuacji, zapośredniczony przez zbiory symboli.

Język: źródło znaczenia

Znaczenie w komunikacji interpersonalnej pojawia się jako produkt społecznej interakcji; znaczenie nie jest wpisane w osoby/przedmioty nie istnieje w stanie naturalnym; znaczenie jest negocjowane poprzez użycie języka w procesie który interakcjonizmem symbolicznym;

Jako ludzie dysponujemy umiejętnością nazywania rzeczy i zjawisk; narzędziem służącym nam do tego celu jest język; interakcjoniści uważają, że zakres naszej wiedzy zależy od tego co możemy nazwać; inteligencja jest więc zdolnością do symbolicznej identyfikacji sporej części zjawisk, na które natrafiamy w życiu;

Symboliczna interakcja nie jest jedynie środkiem ekspresji; jest również sposobem, w jaki uczymy się interpretować świat; symbol jest „bodźcem o wyuczonym znaczeniu i wartości dla ludzi”

ORGANIZACJA JAŹNI

„... organizowanie przez indywidualny organizm zbioru postaw, które może on przyjąć w stosunku do środowiska społecznego i w stosunku do siebie samego z punktu widzenia tego środowiska, w którego tworzeniu uczestniczy w trakcie swego doświadczenia i zachowania społecznego.

Osobowość (jaźń) ma genezę społeczną

człowiek jest, jaki jest, ze względu na interakcje W trakcie interakcji jednostka funkcjonuje na różnych

poziomach. Obserwuje ona pozostałych członków interakcji oraz samego siebie

Etapy:

Zabawa „w coś”

Zorganizowana gra„Uogólniony inny”

JAŹŃ rozbija się na 2 części (tłum. Osobowość?):

(self)„(...) może być zarówno podmiotem jak i przedmiotem”

ME I

JA PODMIOTOWEJA PRZEDMIOTOWE

„Być samoświadomym – to przede wszystkim stać się dla siebie obiektem w wyniku swych stosunków społecznych z innymi jednostkami.”

→ zorganizowane zbiory postaw tworzą ja przedmiotowe, na które jednostka reaguje jako ja podmiotowe.

→ reakcja na sytuację występującą w natychmiastowym doświadczeniu tworzy ja podmiotowe.

UOGÓLNIONY INNY

→ „zorganizowana wspólnota lub grupa społeczna, która daje jednostce jedność osobowości.”

→ „przejęcie postaw innych ludzi dotyczących różnych faz lub aspektów wspólnego działania społecznego lub zbioru społecznych przedsięwzięć, w które są one zaangażowane jako członkowie zorganizowanego społeczeństwa lub grupy społecznej.”

Myśl: przyjmowanie roli Innego Rozumowanie/myślenie jest refleksją, która pojawia się w procesie

komunikowania interpersonalnego; podczas niego testujemy następne posunięcie w interakcji z danym interlokutorem; do wykorzystania tego procesu potrzebujemy języka;

Zwierzęta tym różnią się od ludzi, że podejmują działanie instynktownie, bowiem nie potrafią myśleć refleksyjnie i nie są zdolne do komunikacji symbolicznej;

Ludzie maja zdolność do myślenia, jednak faktycznie by zaistniała ta zdolność niezbędna jest stymulacja społeczna oraz oddziaływanie systemów złożonych z abstrakcyjnych symboli; język jest oprogramowaniem, które pozwala uaktywnić mózg;

tylko człowiek obdarzony jest unikalną zdolnością do przyjmowania roli innych osób; myślenie jest więc wewnętrzną rozmową, którą prowadzimy z innymi.

Ku makro...

Instytucje społeczne to pewne utrwalone formy komunikowania się: Mead podkreślał zmienność i niestałość życia społecznego, ale pewne trwałe formy jednak istnieją...

Społeczeństwo istnieje wszędzie tam, gdzie istnieje grupa społeczna. Różnica między małą grupą społeczną, a np. narodem polega wyłącznie na stopniu skomplikowania układów.

3 poziomy kontroli w skali makro:

kontrola jednostki nad swym postępowaniem (samokontrola, pominięcie kwestii władzy)

kontrola społeczeństwa nad swoim rozwojem kontrola społeczeństwa nad światem przyrody

kontakt

Dziękuję za uwagę!

Katarzyna Iwińska

Dyżury:czwartki 11.15 – 12.15

(lub po umówieniu emailowym)Email: [email protected]

Web: http://kiwinska.blogspot.com/

mailto:[email protected]

http://kiwinska.blogspot.com/

http://kiwinska.blogspot.com/

W8 Mead

Documents

Transcript of W8 Mead