W ydziałElektrotechni ki, Aut omaty ki i Informaty ki...W A Promoto dr hab. i ydział Inst UTOR...

30
W A Promoto dr hab. i Wydział Inst AUTOR „Zast d podo or: inż. Andrze Elektro tytut Ele REFER tosowan do wykr obciążen ej CICHOŃ otechni ktroener RAT RO nie dyskr rywania niowych Ń, prof. PO O iki, Aut rgetyki i E OZPRA retnej tr zmian g h przełąc Opole, 2016 tomaty Energii O AWY DO ransform grubośc czników 6 yki i Inf Odnawia OKTOR maty falk ci styków w zaczep Autor: mgr inż. Pa formaty alnej RSKIEJ kowej w pów” aweł BERG yki J GER

Transcript of W ydziałElektrotechni ki, Aut omaty ki i Informaty ki...W A Promoto dr hab. i ydział Inst UTOR...

  •   

    W

    A

    Promoto

    dr hab. i

    Wydział Inst

    AUTOR

    „Zastd

    podo

    or:

    inż. Andrze

    Elektrotytut Ele

    REFER

    tosowando wykrobciążen

    ej CICHOŃ

    otechniktroener

    RAT RO

    nie dyskrrywania niowych

    Ń, prof. PO

    O

    iki, Autrgetyki i E

    OZPRA

    retnej trzmian g

    h przełąc

    Opole, 2016

    tomatyEnergii O

    AWY DO

    ransformgruboścczników

    6

    yki i InfOdnawia

    OKTOR

    maty falkci stykóww zaczep

    Autor:

    mgr inż. Pa

    formatyalnej

    RSKIEJ

    kowej w pów”

    aweł BERG

    yki

    J

    GER

  •   

    ‐ 2 ‐  

    Spis treści 1. Wstęp ............................................................................................................................. 3 2. Możliwość diagnozowania PPZ metodą EA ............................................................... 3 3. Laboratoryjne stanowisko do badań diagnostycznych metodą EA ......................... 4

    3.1. Opis budowy stanowiska pomiarowego ............................................................. 4

    3.2. Charakterystyka badanego modelu PPZ ............................................................. 6

    3.3. Metodyka prowadzenia pomiarów ...................................................................... 7

    4. Ocena zastosowania standardowych deskryptorów do wykrywania zmian grubości

    styków PPZ .................................................................................................................... 8

    5. Energia jako parametr charakteryzujący sygnał EA ................................................ 9

    5.1. Geneza badań nad metodami opisu sygnałów EA .............................................. 9

    5.2. Transformacja falkowa jako źródło informacji o sygnale .................................. 9

    5.3. Energia detali ...................................................................................................... 10

    5.4. Metoda statystycznego opisu wyników .............................................................. 10

    5.5. Procedura doboru falki ........................................................................................ 11

    5.6. Metoda oceny jakości estymacji ......................................................................... 12

    5.6.1. Test normalności rozkładu ..................................................................... 12

    5.6.2. Przedziały ufności ................................................................................... 12

    5.6.3. Skuteczność detekcji zmian grubości styków .......................................... 13

    6. Zastosowanie energii sygnałów do wykrywania zmian grubości styków PPZ ....... 13 6.1. Analiza pierwszej części sygnału ....................................................................... 14

    6.1.1. Dobór falek do badań ............................................................................. 14

    6.1.2. Energia sygnałów dla przełączenia N→P .............................................. 15

    6.1.3. Energia sygnałów dla przełączenia P→N .............................................. 17

    6.1.4. Parametry statystyczne ........................................................................... 19

    7. „Odciski palca” sygnałów EA od przemysłowych PPZ przygotowane za pomocą

    opracowanej metodyki ................................................................................................. 22

    7.1. „Odcisk palca” dla PPZ typu M .......................................................................... 23

    7.2. „Odcisk palca” dla PPZ typu F ........................................................................... 25

    7.3. „Odcisk palca” dla PPZ typu VRD ..................................................................... 26

    8. Wnioski ........................................................................................................................... 28

    9. Literatura ....................................................................................................................... 29

  •   

    ‐ 3 ‐  

    1. Wstęp Jedną z aktualnie stosowanych metod diagnostyki podobciążeniowych przełączników

    zaczepów (PPZ) jest metoda emisji akustycznej (EA). Stanowi ona rozwinięcie klasycznej metody stosowanej do oceny stanu technicznego transformatorów [11, 30]. Jej zalety, takie jak zdolność wykrywania różnych, charakterystycznych dla PPZ defektów oraz możliwość prowadzenia czynności diagnostycznych w trybie „on-line” sprawiają, że stanowi ona wartościowe uzupełnienie innych metod. Może ona również stanowić bazę do stworzenia systemów oceny stanu technicznego PPZ, który będzie monitorował stan urządzenia w trybie „on-line” [6, 15, 32]. Te, oraz inne koncepcje zastosowania metody EA do diagnostyki PPZ mają na celu podniesienie skuteczności diagnostyki, co może skutkować obniżeniem awaryjności PPZ.

    Celem niniejszej pracy jest przedstawienie możliwości zastosowania nowych metod opisu oraz analizy sygnałów EA od PPZ. Skuteczność opracowanej metodyki została przedstawiona w oparciu o wyniki eksperymentów laboratoryjnych oraz cyklu pomiarów, przeprowadzonych na obiektach przemysłowych. W zamierzeniu autora, przedstawiona praca powinna pozwolić na dalszy rozwój metody EA. Spodziewanym rezultatem przedstawionych rozważań jest opracowanie nowego wskaźnika diagnostycznego wspomagającego interpretację wyników pomiarów i umożliwiającego zastosowanie metody EA do diagnostyki PPZ w systemach „on-line”.

    2. Możliwość diagnozowania PPZ metodą EA Jak donosi literatura [4, 6, 10, 19], pracujący PPZ jest źródłem sygnałów EA, których

    przyczyną występowania są różnego rodzaju zjawiska fizyczne, towarzyszące pracy urządzenia. Na mierzony sygnał wypadkowy składają się sygnały składowe, których źródłami są indywidualne zjawiska towarzyszące pracy PPZ. Konsekwencją pogarszającego się stanu technicznego PPZ jest nasilenie lub ograniczenie intensywności niektórych zjawisk, co może wynikać min. z zakłócenia oryginalnej geometrii urządzenia czy degradacji materiałów. Zatem rodzaj emitowanych sygnałów EA zależy od stanu technicznego urządzenia. Przy zastosowaniu wybranych narzędzi przetwarzania sygnałów możliwe jest przygotowanie charakterystyki pozwalającej na opis, a w dalszej kolejności, wychwycenie różnic pomiędzy sygnałami [1, 20, 21, 29, 36]. Przy zastosowaniu zaprezentowanego podejścia można, bazując na danych referencyjnych, diagnozować stan techniczny PPZ na podstawie znajomości emitowanych sygnałów EA. Zatem możliwość zastosowania metody EA do diagnostyki PPZ wynika z istnienia związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy stanem technicznym PPZ a emitowanymi sygnałami EA.

    Metoda EA wyróżnia się na tle innych metod diagnostyki PPZ elastycznością oraz uniwersalnością. Za jej pomocą można wykryć występowanie kilku, różnego rodzaju defektów urządzenia [12-14, 27], których obecność jest możliwa do stwierdzenia jedynie przy zastosowaniu kombinacji przynajmniej dwóch innych metod diagnostyki PPZ (rys. 2.1). Jest to sprawa niezwykle istotna, gdyż w przypadku urządzeń o skomplikowanej budowie oraz zasadzie działania, jakimi są PPZ, może dojść do jednoczesnego uszkodzenia kilku różnych podzespołów. Występowanie grupy defektów, niewykrywalnych za pomocą pojedynczej metody diagnostyki wynika z różnic w charakterystyce symptomów ich występowania. Przykładowo, w sytuacji w której w PPZ występuje zjawisko łuku elektrycznego

  •   

     

    o nadmpraktyczmetod w omawjako że

    Ja[7, 12, pomocąod wielintensywco rzutuwywołauległ awuczestni

    3. Labo

    3.1 OpiB

    na dedEnergetstanowi3.2. Wprzygotstanowi

    Stdo prow

    miernej intenznie nie ma

    DGA, pwianym przyich sympto

    Rys. 2.1. C

    ak wynika z27, 28, 33ą metodylu czynnikówności syguje na możanych defekwarii. Wyniczących w

    oratoryjne

    is budowy sadania na

    dykowanym tyki i Eneriska był mo

    Wokół niegotowawczychiska pomiartanowisko wadzenia p

    nsywności, a możliwoścpomiaru mypadku możmy są za jej

    Cechy metod

    z badań prze, 34] istnie

    y EA. ów, międzygnałów genżliwość ich ktami PPZ znika to ze procesie ro

    stanowisko

    stanowiskaad zastoso

    stanowiskrgii Odnawiodel PPZ, kto zbudowanh, przeprowrowego przepomiaroweomiarów. S

    a jednoczeci wykryciamocy silnże dostarczyj pomocą w

    diagnostyki

    eprowadzoneje możliwo

    Skutecznoinnymi od

    nerowanychwykrywan

    zależna jestzłożonej k

    oboczym.

    o do badań

    a pomiarowwaniem m

    ku pomiaroialnej Polittórego szczna została wadzenie pedstawiony zostało w

    Składały się

    ‐ 4 ‐ 

    eśnie uszkoda obu defektnika lubyć informac

    wykrywalne

    PPZ oraz mo

    nych w przeość wykrywość tak d rodzaju uh zjawiskamnia. Ponadtot od lokaliz

    konstrukcji

    diagnostyc

    wego metody EAowym, zloktechniki Opzegółową ch

    infrastruktpomiarów ozostał na ry

    wyposażone ę na nią, m

    dzeniu ulegtów za pom

    DRM. cji na temat.

    ożliwości dia

    emyśle orazwania różne

    prowadzszkodzeniami mechano, intensywzacji uszkodPPZ, który

    cznych met

    A do diakalizowanypolskiej w harakterystytura, pozwaoraz akwizys. 3.1a.

    w specjalmiędzy inny

    gł układ przmocą oddzie

    Zastosowant obu występ

    agnostyczne

    z eksperymeego rodzajuzonej dia. Zależność

    nicznymi owność obserdzenia oraz y posiada w

    todą EA

    agnostyki ym w labo

    Opolu. Obykę przedstaalająca na zycję danyc

    istyczną apymi: przetw

    zeniesienia elnie zastosonie metodępujących de

    metody EA

    entów modu defektów agnostyki ć ta wynikaoraz elektryrwowanych z komponenwiele podz

    PPZ proworatorium Ibiektem cenawiono w r

    prowadzench. Ogólny

    paraturę, niworniki pom

    napędu, owanych dy EA efektów,

    delowych PPZ za zależy

    a z innej ycznymi,

    zjawisk ntu który zespołów

    wadzono Instytutu ntralnym rozdziale nie prac y widok

    iezbędną miarowe,

  •   

     

    układ przedwzzintegrorównieżCH 316przedstaaby posystemua)

    Ry

    Prumożliwprzedsta

    filtrów i zmacniacz owany modż komputer 60. Ogólny wawiono na r

    ozwolić na u w zależno

    ys. 3.1. Ogól

    rzygotowanwiał szerokoawiono na r

    wzmacniaco skokow

    duł filtrującopomiarowy

    widok stanorys. 3.1b. Po

    prowadzenści od potrz

    ny widok sta

    ny układ poopasmową rys. 3.2.

    Rys. 3.2

    Wzma

    Wzmocn

    P

    czy oraz kwo regulowo-wzmacniay Atlas ATowiska akwoszczególnenie pomiarzeb.

    anowiska pom

    omiarowy, akwizycję d

    2. Struktura z

    Kom

    ATXB-150 z

    acniacz

    nienie 6 dB

    Prz

    20/

    Przet

    Przewornik sz

    ‐ 5 ‐ 

    komputer wanym wzający o szerTXB-150 wwizycji danye komponenrów przy

    b)

    miarowego (

    zgodnie z danych. Str

    zastosowaneg

    mputer pomia

    z kartą Acqu

    Fi

    zedwzmacni

    /40/60 dB (P

    twornik pomi

    zerokopasmo

    pomiarowyzmocnieniu rokiej możl

    wyposażony ych wraz z cnty układu zzapewnieni

    (a) wraz z ap

    przyjętą mrukturę zast

    go toru pomi

    arowy

    uitek CH3160

    iltr środkowo

    Filtracja 1

    iacz

    PAC)

    iarowy

    owy WD (PA

    y. W ukła20/40/60

    iwości nastw kartę po

    częścią zastzostały dobiu możliwo

    paraturą (b) [z

    metodyką ptosowanego

    iarowego

    0

    oprzepustowy

    1-250 kHz

    AC)

    adzie zastodB firmy

    taw firmy Pomiarową Atosowanej abrane w takiości rekon

    zdjęcia włas

    prowadzeniao toru pomi

    y

    osowano y PAC, PAC, jak Acquitek aparatury i sposób,

    nfiguracji

    ne]

    a badań, arowego

  •   

     

    Kon przmagnetypodczasłańcuchw kartę W zapprzekro

    Wakustycobserwaszerokieiż przeprzemysśrodowiprzetwo

    3.2 ChaW

    w waruspotykanawiązuw budow

    Brozdzielkadzi, wKadź wcałkowistanowiZnajdowzasilaniprzycisk

    Kanał pomiazytwierdzonycznego. Ts pomiarówha był ko

    pomiarowąprezentowanczeniu zada

    W badaniacznych w sacji oraz ego widma etwornik psłowych, ciska i zakłóornik WD fi

    R

    arakterystyWykorzystan

    unkach labanych w ujących do wę wewnętradaniom plonym przewykonanej wypełniono ite zanurzenił silnik elewał się on a oraz steroków sterują

    rowy wypony do zewTego typu rw i jest stoso

    omputer są, pozwalająnym układzanej wartoścch wykorzszerokim p

    określeniaczęstotliwo

    owinien oczyli powinócenia zewnirmy PAC, k

    Rys. 3.3. Cha

    yka badaneny w badaboratoryjnyc

    przemyśle,warunków

    rzną, co pozpoddano PPłączniku mz blachy s

    olejem trnie mechanektryczny pw szafie powania. W cych. Budo

    osażono w pwnętrznej śrozwiązanieowane równsłużący doącą na przyłzie rejestraci progowejzystano prpaśmie częa diagnostościowego. ferować mnien cechonętrzne. Naktórego cha

    arakterystyka

    ego modeluaniach modch. Charak, co pozw

    w rzeczywiszwala na syPZ typu V

    mocy i wybietalowej o kransformatonizmu roboprzyłączony

    przymocowatrakcie ba

    owa modelu

    ‐ 6 ‐ 

    przetwornik ścianki ka

    e pozwala nnież w prako akwizycłączenie apacja danycj sygnału wrzetwornik,ęstotliwościtycznego z

    Jako krytemożliwość ować się oa tej podstaarakterystyk

    a przenoszen

    u PPZ del fizycznkteryzuje sizwala na stych. IstotnymulowanieVEL-110 fieraku (rys.kształcie prorowym dooczego przey za pośreanej do kad

    adań procesu została rów

    służący doadzi za pona zapewniktyce przemcji danycharatury orazch wyzwalejściowego

    który um. Wybór tznaczenia

    erium doborzastosowan

    odpornością awie do badkę przenosze

    nia przetworn

    ny PPZ poię on budo

    prowadzenną jego cece wybranychfirmy ELIN

    3.4a). Mecrostopadłośo takiego ełącznika. Źednictwem dzi w któreprzełączan

    wnież przed

    pomiaru syomocą speienie stabiln

    mysłowej. Oh. Został z dobór paralana była . możliwiał ten podyktposzczegó

    ru przyjęto nia w diag

    na nieprzdań wybranenia przedst

    nika WD [35

    ozwala na ową zbliżonie pomiarchą jest moh defektów uN, który jechanizm zoscianu i objpoziomu, Źródło napęukładu wałej ulokowania inicjowastawiona w

    ygnałów EAecjalnego ulności przet

    Ostatnim eleon wyp

    ametrów akautomatyc

    pomiar sytowany byłólnych skł

    również zagnostyce ozyjazne wa

    no szerokoptawiono na

    5]

    prowadzenoną do konarów bezpoożliwość inurządzenia.est urządzestał umieszcjętości okołktóry pozwędu dla urz

    ałków i przano równieżany był za

    w pracach [3

    A. Został uchwytu twornika ementem posażony kwizycji. znie po

    ygnałów ł chęcią adników ałożenie, obiektów aru znki pasmowy

    rys. 3.3.

    nie prac nstrukcji ośrednio

    ngerencji . eniem o czony w ło 1 m3. wala na ządzenia zekładni. ż układy pomocą ] i [5].

  •   

     

    a)

    Rys. 3.

    Skstyków wpływ jmanualnseparacjgruboścpowierzSpecjalnaby z jedrugiej,styku wprzedstanieruchoprzykręjego fzmodyfmontażuprzepro

    3.3 MetW

    charakte1, 2 orasię pod których pełen zapraca nPrzebieg

    4. Widok og

    kutkiem ekgłównych pjego wystęnej zmianieję styków

    ci 1 mm pzchnia robonie przygotednej strony aby nie w

    w stosunkuawiono naomych samcone śrubamfunkcjonalnfikowanego u przystąpwadzono ki

    todyka proW wyniku p

    eryzującegoaz 3 mm. Prz

    każdym z h rejestracji akres wybienapędu elekg zastosowa

    gólny badane

    ksploatacji przełącznikępowania nae grubości sstałych od pod każdy

    ocza styku owane podky zapewnić

    wprowadzaću do położa rys. 3.4bme styki zomi montażo

    ności celemurządzenia

    piono do pilka serii po

    owadzenia pprzeprowadzo się znamizez grubośćzestyków sdokonywa

    eraka. Procektrycznego anej proced

    ego przełączn[z

    PPZ jest pka mocy. Dea rejestrowastyków stały

    miejsca icy z nich,znajdowałakładki wykodobre podp

    ć zniekształżenia oryginb. Po um

    ostały umieowymi. Po pm wykryca. Po gruntprzeprowad

    omiarów dla

    pomiarówzonych badonową grubć styków rostałych. W ano w trakces łączeniowwyzwalana

    dury pomiaro

    ‐ 7 ‐ 

    b

    nika mocy (azdjęcia własn

    postępującaefekt ten zoane sygnałyych głowic

    ch umocowa następni

    a się o 1 monano z bla

    dparcie stykuceń, krzywnalnego. W

    mieszczeniueszczone naprzygotowacia potentownym sp

    dzenia poma PPZ cechu

    dań laboratobością stykó

    ozumie się skażdej z czcie kolejnywy prowada była ręczowej przeds

    b)

    a) oraz styku ne]

    a degradacjostał zamody EA. Mody PPZ. Dok

    wania, podłoie ich ponmm bliżej rachy stalowu i nie pozw

    wizn czy innWidok styk

    podkładeka właściwycaniu modelucjalnych

    prawdzeniu miarów. Wującego się r

    oryjnych zmów, jak rów

    sumaryczną zterech seriych przełączony był póznie, za postawiono sc

    głównego w

    a jego poddelowany, adelowanie dkonano tegoożenie specnowny monruchomych ej. Ich ksztawolić na lunej, niezam

    ku stałego k pod każch im mieju przystąpioproblemówi potwierd

    toku proróżną grubo

    mierzono sywnież grubo

    grubość poii pomiarówzeń. Wykoółautomatycomocą przychematyczni

    wraz z podkła

    dzespołów,a następnie defektu poleo poprzez, cjalnej podkntaż. W re

    styków głałt był tak d

    uzy montażomierzonej dy

    wraz z pożdym z zjscach, a nono do spra

    w w ekspdzeniu poprowadzonychością styków

    ygnały EA ością zwiękodkładek znw uzyskanoorzystano pcznie, to znycisku ster

    nie na rys. 3.

    adką (b)

    w tym zbadano egało na kolejno: kładki o ezultacie ównych. dobrany, owe, a z yslokacji odkładką zestyków następnie awdzenia ploatacji rawności h badań w.

    od PPZ kszoną o: najdującą wyniki,

    przy tym naczy, że rującego. .5.

  •   

     

    4. Ocenstyk

    Pristnieje deskrypograniczjakościoumiejętnwynikajklasycznsystema(rys. 4.1

    Zzastosowopisu skonieczstosowa

    •Znam•Zmi

    Rysun

    na zastosowków PPZ rzeprowadzmożliwość

    ptorów sygzeniami. Naowej ocenyności diagnjącego z nne oraz meach diagnos1).

    Rys. 4.1.

    Ze względwaniu klasysygnałów Ezności posiaania deskryp

    Model P

    mionowa gruiana grubośc

    1, 2 oraz 3

    Klasydeskrysygnałó

    nek 3.5. Graf

    wania stan

    zone analizywykrywan

    gnałów EAajistotniejszy wynikównosty. Skutkniepoprawneetody ich anstycznych, m

    Zastosowani

    du na przeycznych deEA od PPZadania rozlptorów klas

    PPZ

    bość stykówci styków o:3 mm

    yczne yptory ów EA

    ficzna prezen

    ndardowych

    y, przedstawia zmiany gA. Takie ze z nich wy

    w, którego kuje to truej oceny wnalizy nie pmonitorując

    ie klasycznyzmian

    dstawione eskryptorówZ. Metodyległej wiedycznych.

    w

    Inłą

    •P•Pr

    ‐ 8 ‐ 

    ntacja zastos

    h deskrypt

    wione w rogrubości sty

    podejście ynika z kon

    skutecznośudnym do owyników. Fpozwalają ncych stan u

    ych deskrypton grubości st

    problemy w, proponujey te powindzy eksperc

    nicjalizacja ączeniowe

    Pełen zakres rzełącznia N

    Pozwcharakt

    Utrudniw sys

    Ich stoswied

    sowanej proc

    torów do w

    ozprawie, pyków PPZ p

    charakteryieczności zaść zależna oszacowanaForma w jna ich impl

    urządzeń en

    orów sygnałótyków

    w prowade się oprac

    nny pozwolckiej, która

    procesu go PPZ

    wybieraka→P i P→N

    walają na oterze jakoś

    ione zastosstemach o

    sowanie wydzy eksper

    cedury pomia

    wykrywani

    pozwalają nprzy zastosoyzuje się astosowania

    jest od da ryzykiem jakiej wyslementację ergetycznyc

    ów EA do wy

    dzeniu diagowanie altelić na ich niezbędna

    Rs

    •SystAcqu

    opis o ściowym

    sowanie n-line

    ymagana ckiej

    arowej

    ia zmian g

    na stwierdzowaniu klas

    jednak pa złożonegodoświadczen

    popełnienistępują desk

    w automatch w trybie

    ykrywania

    gnostyki PPernatywnyc

    zastosowa jest w pr

    Rejestracjasygnałów

    tem pomiarouiFlex/Acqu

    grubości

    zenie, że sycznych pewnymi o aparatu nia oraz a błędu, kryptory tycznych e on-line

    PZ przy h metod

    anie bez rzypadku

    owy itek

  •   

    ‐ 9 ‐  

    5. Energia jako parametr charakteryzujący sygnał EA

    5.1 Geneza badań nad metodami opisu sygnałów EA Ograniczenia aktualnie stosowanych metod opisu sygnałów EA od PPZ skłaniają do

    poszukiwania rozwiązań alternatywnych, które pozwoliłyby na zwiększenie potencjału metody EA w diagnostyce PPZ. Niezależnie od rozpatrywanej dziedziny nauki, niezwykle popularnymi metodami opisu zjawisk są narzędzia analizy oparte o ich parametry wyrażone w sposób wymierny. Metody ilościowe pozwalają na przygotowanie opisu zjawisk w takiej formie, która może posłużyć do celów porównawczych. Różnice wykrywane są na podstawie oceny wartości wybranych parametrów, tworząc równania matematyczne lub zależności logiczne. Uzyskane w ten sposób wyniki można zastosować w procesie wnioskowania o badanych zjawiskach, ich zmienności oraz związkach przyczynowo-skutkowych.

    5.2 Transformacja falkowa jako źródło informacji o sygnale Do aktualnie stosowanych narzędzi cyfrowego przetwarzania sygnałów akustycznych

    należą między innymi transformacje falkowe, które pozwalają na określenie czasowo-częstotliwościowej struktury sygnałów [1, 8, 22, 23, 25, 26, 31]. Zastosowanie dyskretnej transformacji falkowej (DWT) pozwala na uzyskanie detali, które mają postać sygnałów dyskretnych w czasie. Detale można interpretować jako rezultat pasmowego filtrowania analizowanego sygnału w filtrze kaskadowym [9, 24]. Oznacza to, że przygotowując opis detali, opisujemy również analizowany sygnał EA w pasmach częstotliwości, nie tracąc przy tym informacji o jego czasowej strukturze. Ze względu na zastosowany algorytm przetwarzania, każdy z detali DWT dostarcza informację o innym paśmie częstotliwości analizowanego sygnału EA, co przedstawiono w tabeli 5.1.

    Tabela 5.1: Pasma częstotliwości sygnałów detali przy częstotliwości próbkowania sygnału EA równej 500 kHz

    Detal Zakres częstotliwości, kHz

    1 125 - 250 2 62,5 - 125 3 31,25 - 62,5 4 15,63 - 31,25 5 7,81 - 15,63 6 3,91 - 7,81

    Aby opis detali DWT w ujęciu jakościowym był możliwy, wymagane jest określenie ich własności w sposób wymierny, co jest możliwe przy zastosowaniu różnego rodzaju parametrów. Wyznaczenie parametrów charakterystycznych przebiegu może oznaczać utratę informacji o jego czasowej strukturze lecz skutki tego ograniczenia można minimalizować poprzez podział sygnału na krótsze odcinki czasu i ich odrębną analizę. W przypadku analizy sygnału EA możliwe jest odseparowanie struktur falkowych, których występowanie powiązane jest z kolejnymi zdarzeniami akustycznymi i obliczenie parametrów charakterystycznych dla każdej z nich oddzielnie. Tym sposobem możliwa jest analiza indywidualnych struktur zlokalizowanych w sygnale EA na podstawie wartości liczbowych.

  •   

    ‐ 10 ‐  

    Zaprezentowane podejście pozwala na przygotowanie opisu sygnałów EA w dziedzinie częstotliwości, przy zachowaniu ograniczonej liczby informacji o jego strukturze czasowej. Metoda ta jest uniwersalna i może zostać zastosowana do sygnałów o dowolnej strukturze, a podział sygnału EA na krótsze odcinki czasu stanowi jeden z parametrów analizy.

    5.3 Energia detali W prowadzonych badaniach jako parametr charakteryzujący detale DWT przyjęto

    wartość energii, definiowaną dla sygnałów dyskretnych w czasie według zależności 5.1 [26].

    = | | (5.1) Przedstawiona zależność 5.1 opisuje energię rozumianą w ujęciu cyfrowego przetwarzania sygnałów, a uzyskana wartość stanowi miarę, opisującą sygnał w sposób ilościowy. Wymiar energii obliczonej w ten sposób zależy od rodzaju badanego sygnału. W przypadku

    dyskretnych w czasie sygnałów napięciowych uzyskuje się jednostkę . Energia (wzór 5.1) jest parametrem stosowanym do charakterystyki sygnałów

    dyskretnych, również od PPZ, jednakże nie może zostać zaliczona do grupy powszechnie stosowanych deskryptorów klasycznych. Wynika to z braku dogłębnej analizy możliwości jej zastosowania. Aktualnie znana jest zależność [6, 33, 34] zgodnie z którą energia detali zmienia się wraz ze stanem technicznym PPZ, jednakże literatura nie dostarcza informacji co do powtarzalności prezentowanych wyników. Nie prowadzono dotychczas badań modelowych oraz nie określono kryteriów diagnostycznych, wiążących wartość energii detali ze stanem technicznym PPZ. Braki te sprawiają, że zastosowanie energii detali w procesie diagnostycznym jest aktualnie obarczone znacznym ryzykiem popełnienia błędu, podobnie jak w innych, aktualnie stosowanych metodach.

    W ramach realizowanych badań obliczono energię dla wszystkich detali DWT, uzyskując tym sposobem wartości liczbowe charakteryzujące sygnał EA. Uzyskane wyniki stały się podstawą do analizy statystycznej, która pozwoliła na opisanie sygnałów EA od PPZ w sposób ilościowy.

    5.4 Metoda statystycznego opisu wyników Uproszczony schemat postępowania, prowadzący do uzyskania parametrów

    statystycznych charakteryzujących detale DWT, a zatem również sygnały EA od PPZ, przedstawiono na rys. 5.1. W rezultacie prowadzonych obliczeń uzyskiwany jest zestaw wartości energii średniej, obliczanych na podstawie grupy n pomiarów, dla wszystkich detali DWT. Pozyskane w ten sposób dane stanowiły podstawę do dalszych analiz statystycznych.

  •   

     

    5.5 ProFa

    wyniki wartośczaprezezmiennozróżnico

    Obliczena uzysW badaUżyto fbudową(rys. 5.2które mzastosowprzetwa

    Rys.

    cedura dobalka bazowdyskretnej

    ci energii dntowanym ości, wyraowania wyn

    enia współcskanie zestaaniach zastofalek o rzędą, zupełnie 2). Zastosow

    mogą charaktwanego parzania dany

    5.1: Uprosz

    boru falki a, stanowią

    transformadetali. Proc

    na rys. ażonego wników.

    czynnika zmawienia, mosowano faldach od 2 dinaczej niż

    wana procedteryzować sprzetwornikych.

    czony schem

    ąca jądro pracji falkowcedurę dob5.1. Obejm

    w procentac

    ==

    mienności mającego ch

    lkę Haara, jdo 15, przy ż falki rzędódura pozwasię różną spka pomiar

    ‐ 11 ‐ 

    mat metody s

    rzekształcenwej, co w boru falki pmowała onch (wzór

    = 10∑ powtórz

    harakter ranjak równieżczym falki ów wysoki

    ala na indywpecyfiką w zrowego lu

    statystycznej

    nia, ma zasadalszej koprzeprowadna oblicze5.2), któr

    00% 1

    zono dla gnkingu (bloż falki z roniskich rzęch – posiad

    widualny dozależności oub dobran

    analizy wyn

    adniczy wplejności rzu

    dzono zgodenie wartośry stanowi

    grupy 29 fok „dobór fodzin Symleędów charakdające wiel

    obór falki dood typu badanych para

    ników

    pływ na uzyutuje na o

    dnie ze schści współci klasyczną

    falek co pofalki” na ryet oraz Daukteryzują sile miejsc zo analizy sy

    danego PPZ,ametrów u

    yskiwane obliczane hematem czynnika ą miarę

    (5.2)

    (5.3)

    ozwoliło ys. 5.1).

    ubechies. ię prostą erowych

    ygnałów, , rodzaju układów

  •   

     

    5.6 MetW

    estymacmoże zo

    Oce

    b

    5.6.1 TB

    [2]. RozokreślenBadaniawyniku odchyloparamet

    5.6.2 PrP

    obliczenzakresietrzech strzykrotreguły tczęść p

    Rys. 5

    toda oceny W kolejnymcji wartościostać przeds

    cena jakości estymacji

    Metoda bootstrap

    est normalBadanie chzkłady analnie najmniea prowadzoprzeprowad

    one od normtrów charak

    rzedziały uPrzedział unie pozwalae wartości. sigm. Zgodtna wartośćtrzech sigmpopulacji w

    5.2. Przykład

    jakości estm kroku ana

    średniej enstawiona sc

    Rys. 5.3.

    lności rozkłharakteru rolizowano pejszego pro

    ono przy kidzonej analmalnych i kterystyczny

    ufności ufności stana na stwierd

    W przypadnie z nią, ć odchyleni

    m pozwoliło wyników en

    dowy kształt

    tymacji alizy danycnergii, charahematyczni

    Test normalności

    rozkładu

    Test JBe

    . Zastosowan

    ładu ozkładu przod kątem iogu istotnolku progachlizy pozyskaczy zasadn

    ych dla rozk

    nowi podstdzenie, jaka

    adku rozkła99,7% esty

    ia standardna oblicze

    nergii dla k

    ‐ 12 ‐ 

    falki niskieg

    ch (rys. 5.1akteryzującie, jak na ry

    arque-era

    na procedura

    zeprowadzoich normalności, z którh istotnościano informa

    ne jest wprkładów norm

    tawowe naa część popadu normalymacji zna

    dowego enie przedzikolejnych

    go (a) oraz w

    1) przeprowcej kolejne dys. 5.3.

    Przedziałyufności

    a analizy staty

    ono przy zaności w sporym rozkłai, równych:ację o tym, rowadzenie malnych.

    rzędzie estpulacji wynlnego możlajduje się w

    od wartoiałów ufnośdetali. Prze

    wysokiego (b)

    wadzono osdetale. Zast

    y

    ystycznej

    astosowaniuosób, któred przeszed: 0,01 oraz jak bardzo ich aproks

    tymacji przników znajdiwe jest za

    w odległoścści średnieści, które reedziały ufn

    ) rzędu

    szacowanietosowana pr

    Skuteczndetekcji zm

    grubości st

    u testu Jarqego rezultatdł test Jarqu 0,05; 0,1..badane roz

    symacji za

    zedziałowejduje się w pastosowanieci nie więkej . Zastoeprezentują ności oblicz

    e jakości rocedura

    ość mian yków

    que-Bera em było ue-Bera. . 0,4. W

    zkłady są pomocą

    – jego pewnym e reguły kszej niż osowanie

    znaczną zono na

  •   

     

    podstaw5.5).

    5.6.3 SO

    sygnałóprawdopwyznac

    Przalet. Pw różnreferencPPZ.

    6. ZastPo

    diagnosmetodolróżnymrys. 6.1zdarzen

    Rys.

    wie zależnoś

    SkutecznośOkreślenie

    ów EA przeppodobieństwzenie prawd

    rzedstawionPozwala onanych stanacyjnych, mo

    tosowanie eodstawą dostyki PPZ blogią omów

    mi grubościa. Sygnał ma

    nia akustycz

    . 6.1. Przykła

    ści opisując

    ść detekcji możliwośc

    prowadzonowa dla wadopodobień

    na w niniejsa na wiaryg

    ach technicogących po

    energii sygno analiz, zmbyły wynikiwioną w rozami styków.a postać serzne występu

    adowy wynik

    cych wartoś

    ==zmian grubci wykrywo przy zasto

    artości średństwa wykry

    szym rozdzigodne okre

    cznych. Dzosłużyć jako

    nałów do wmierzających

    i pomiarówdziale 3.3. P. Przykładorii następująujące podcza

    k pomiaru sy

    ‐ 13 ‐ 

    ść progową

    = 3= 3bości stykó

    wania zmianosowaniu fu

    dniej energiycia zmiany

    iale metodaeślenie parazięki temuo „odcisk p

    wykrywaniah do określew sygnałówPomiary pro

    owy przebieących po sobas procesu r

    ygnału EA od

    ą dolną (

    ów n grubościunkcji dystrii detalu Dy grubości s

    statystycznametrów chu możliwe palca” do d

    a zmian gruenia przyda EA od PPowadzono deg sygnału bie impulsóroboczego u

    d modelu PP

    wzór 5.4) o

    styków Prybuanty, kt

    DWT. Metotyków PPZ

    nego opisu wharakteryzuj

    jest przyiagnostyki

    ubości stykatności enerPZ przeprowdla PPZ chaEA od PPZ

    ów, których urządzenia.

    PZ oraz jego

    oraz górną

    PPZ na potóra opisujeoda ta poz

    Z.

    wyników mjących EA

    ygotowanie stanu techn

    ków PPZ rgii detali Dwadzone zgarakteryzująZ przedstawh źródłem są

    podział na c

    (wzór

    (5.4)

    (5.5)

    odstawie e rozkład wala na

    ma szereg od PPZ danych

    nicznego

    DWT do godnie z ącego się wiono na ą kolejne

    zęści

  •   

     

    Wczęści (przedziadrugą. generowsię kilkazmagazyamplitupierwsz

    Wna niepaanalizowwykrywuzyskanstruktur6.2. Dlaodpowiawzględe1 do 3 m

    6.1 Ana

    6.1.1 DoD

    poprawęenergii na rys.nieparzy

    W prezentow(rys. 6.1), cał od 0 do 9Pierwsza

    wanych proca zdarzeń oynowanej w

    udzie. W auzej sygnału,

    Wyniki pomiarzyste (P→wano oddzi

    wania zmiano usystemrę oraz porza każdego radające PPem zmiany mm grubość

    aliza pierws

    obór falek obór falki dę jakości odetali DWT 5.1. Obliystych na

    wanych badaco pozwoli90 ms, natomczęść sygncesem zmia

    o umiarkoww mechaniutoreferacienatomiast siarów podz→N) oraz ze

    ielnie w ceany grubośmatyzowane ządek w którodzaju przePZ o różngrubości stć zwiększon

    Ry

    szej części

    do badań do transformopracowaneT. Proces doiczenia przparzyste (N

    aniach modiło na ich omiast pozosnału zawieany położen

    wanej amplitcznym akue przedstawszczegółowielono ze w

    estyków niepelu określenci styków

    grupy wyórym były aełączenia or

    nych grubotyków, gdziną.

    ys. 6.2. Struk

    sygnału

    macji DWTego opisu oboru falki zeprowadzoN→P) oraz

    ‐ 14 ‐ 

    delowych zaoddzielną astały fragmera informania styków tudzie. Częśumulatorze wiono wyni

    wą analizę obwzględu na parzystych

    nia czy rodPPZ. W

    yników, ktanalizowaneraz części s

    ościach styie 0 mm ozn

    ktura analizow

    T ma na celsygnałów, prowadzon

    ono w dwóz z parzys

    astosowano analizę. Przent, czyli oacje dotyczgłowicy PPść druga jesenergii i ziki badań pbu części prrodzaj przena parzyste

    dzaj przełącrezultacie

    tóre stały e obrazuje ssygnału uzyków. Grupnacza grubo

    wanych dany

    lu minimaliprzygotow

    no zgodnie zóch grupacstych na n

    podział sygzez część pd 90 do 140zące sygna

    PZ. Na tą czst efektem w

    zawiera impprzeprowadrzedstawionełączania: zee (N→P) (ryczenia ma w

    przeprowasię przedmschemat przyskano cztepy wynikówość znamion

    ych

    zację rozrzuwanego w oze schematech: dla prznieparzyste

    gnałów EA pierwszą oz0 ms, stanowałów akustzęść sygnałwyzwoleniapuls o domdzonych dlno w rozprawestyków pays. 6.2). Obwpływ na zadzonego p

    miotem badzedstawionyery grupy ww oznaczonową, natom

    zutu wynikóoparciu o em przedstarzełączeń z

    (P→N). S

    na dwie znaczono wi część tycznych łu składa a energii

    minującej a części wie.

    arzystych bie grupy zdolność podziału dań. Ich y na rys.

    wyników, ono pod miast od

    ów, czyli wartości

    awionym zestyków Skrócone

  •   

     

    zestawieznacznyrozrzutu

    Taa)

    RN→P or

    Rys. 6

    6.1.2. EA

    globalniwystępu

    Tabela

    enia przedsy wpływ nau.

    abele 6.1. W)

    L.p. 1 2 3 4 5

    29

    ezultatem praz P→N.

    6.3. Falki db9

    Energia sygAnalizując da

    ie wahają ują dla detal

    6.2. Wartośc

    stawiono w a uzyskiwa

    Współczynnik

    Wx, % 8,88 8,90 8,91 8,92 8,93

    16,34

    przeprowadz

    9 (a) i Haara

    nałów dla pane zestawi

    się w granlu czwarteg

    ci energii det

    Detal

    1 2 3 4 5 6

    tabelach 6ane wyniki

    zmienności

    Falka db9

    sym8 sym9 db6 db8

    db14

    zonych obli

    (b) użyte w

    przełączeniione w tabel

    nicach od ogo natomiast

    tali DWT dla

    0 mm 12,3

    139,8 626,0

    7024,5 1666,2

    4,1

    ‐ 15 ‐ 

    .1a oraz 6.i może po

    energii dla p

    iczeń był d

    analizach pr

    ia N→P li 6.2 możn

    około 4 dot najmniejsz

    a kolejnych g

    Energia1 mm 13,9

    152,2 843,6

    12349,6 3061,8

    5,4

    1b. Jak możowodować

    przełączeniab)

    L.p. 1 2 3 4 5

    29

    dobór falek

    rzełączeń N→

    a zauważyć

    o ponad 15ze dla detalu

    grubości styk

    a, / 2 mm 36,8

    371,6 1139,2

    14621,0 3801,8

    5,8

    żna zauważprawie dwu

    N→P (a) ora

    Wx, % 5,84 6,00 6,02 6,04 6,07

    7,84

    (rys. 6.3) d

    →P i P→N s

    ć, że obliczo

    5000 . Wu szóstego.

    ków. Analiza

    3 mm 39,8

    394,9 1223,3

    15184,0 4035,4

    6,0

    żyć, dobór ukrotny wz

    az P→N (b)

    Falka Haara db2

    sym2 db3

    sym3

    db14

    do analiz prz

    sygnału EA o

    one wartośc

    Wartości naj

    a przełączeni

    falki ma zrost ich

    zełączeń

    od PPZ

    ci energii

    jwiększe

    ia N→P.

  •   

     

    Rys. 66.4. Wartość energii detalli DWT dla k

    ‐ 16 ‐ 

    kolejnych grrubości stykóów. Analiza pprzełączenia

    N→P.

  •   

    ‐ 17 ‐  

    Na rysunku 6.4 przedstawiono przebieg wartości energii detali DWT w funkcji zmiany grubości styków, gdzie 0 mm oznacza grubość znamionową (bez przyrostu grubości). Zaprezentowane dane pozwalają na stwierdzenie, że w przypadku wszystkich badanych detali DWT, uzyskanych dla pierwszej części sygnału i przełączenia N→P, wartość energii rośnie wraz ze wzrostem grubości styków. Dla detali 1 oraz 2, charakteryzujących sygnał EA w pasmach częstotliwości od 125 do 250 kHz oraz od 62,5 do 125 kHz, zmiana wartości energii ma charakter skokowy (w obrębie przyrostu 1 mm oraz 2 mm). Dla pozostałych detali przyrost energii, wynikający ze wzrostu grubości styków, jest bardziej równomierny. W przypadku detali 4 oraz 5, charakteryzujących sygnał EA w pasmach częstotliwości od 15,63 do 31,25 kHz oraz od 7,81 do 15,63 kHz, można stwierdzić, że największe przyrosty energii widoczne są w przypadku wzrostu grubości styków z wartości znamionowej o 1 mm. Podobny trend widoczny jest również dla detalu 6, dostarczającego informacji o strukturze sygnału EA w paśmie od 3,91 do 7,81 kHz. Przedstawiona zależność ma istotne znaczenie z diagnostycznego punktu widzenia - wykazuje ona możliwość wykrywanie już niewielkich zmian grubości styków PPZ.

    6.1.3. Energia sygnałów dla przełączenia P→N W wyniku przeprowadzonych obliczeń uzyskano zbiór wartości energii dla sześciu

    detali i czterech grubości styków charakteryzujących przełączenie P→N. Wyniki obliczeń zestawiono w tabeli 6.3.

    Tabela 6.3. Wartości energii detali DWT dla kolejnych grubości styków. Analiza przełączenia P→N.

    Detal Energia, /

    0 mm 1 mm 2 mm 3 mm 1 62,1 76,4 158,7 168,2 2 313,4 428,8 798,6 836,7 3 1202,8 1951,3 3284,0 3396,7 4 4001,3 6687,9 10772,4 11653,7 5 1981,6 4199,1 4897,3 5280,8 6 567,6 1121,9 1974,0 2296,9

    Przebieg wartości energii w zależności od zmian grubości styków obrazuje rys. 6.5. Dla zaprezentowanych danych widoczny jest stały, rosnący trend zmian wartości energii w funkcji przyrostu grubości styków. Dla detalu 5 przyrost energii detalu DWT jest największy przy zmianie grubości styków z wartości znamionowej o 1 mm. Dla detali: 3, 4 i 6 energia rośnie równomiernie wraz ze wzrostem grubości styków, natomiast dla detali 1 i 2 widoczny jest jej charakterystyczny, skokowy przyrost.

  •   

     

    Rys. 66.5. Wartość energii detalli DWT dla k

    ‐ 18 ‐ 

    kolejnych grrubości stykóów. Analiza pprzełączenia

    P→N.

  •   

    ‐ 19 ‐  

    6.1.4 Parametry statystyczne Wyniki uzyskane na drodze statystycznej analizy danych pozwoliły na ocenę

    możliwości wykrywania zmiany grubości styków przy zastosowaniu estymacji przedziałowej. Do tego celu zastosowano metodykę przedstawioną w rozdziale 5.6.

    a) Badanie normalności rozkładów W wyniku przeprowadzonego testu Jarque-Bera, uzyskano informację o progu

    istotności, z jakim badany rozkład spełnia warunek o nie odrzuceniu hipotezy zerowej. Wyniki dla przełączeń N→P oraz P→N zestawiono w tabelach 6.4 i 6.5.

    Tabela 6.4. Wyniki testu normalności dla przełączenia N→P

    Detal Próg istotności

    0 mm 1 mm 2 mm 3 mm 1 0,15 0,10 0,01 0,30 2 0,05 0,05 0,05 0,20 3 0,10 0,05 0,05 0,05 4 0,05 0,05 0,05 0,10 5 0,01 0,01 0,15 0,10 6 0,01 0,15 0,10 0,10

    Tabela 6.5. Wyniki testu normalności dla przełączenia P→N

    Detal Próg istotności

    0 mm 1 mm 2 mm 3 mm 1 0,10 0,10 0,10 0,05 2 0,20 0,05 0,10 0,20 3 0,05 0,10 0,01 0,10 4 0,05 0,05 0,05 0,05 5 0,05 0,01 0,05 0,05 6 0,05 0,10 0,15 0,01

    Można zauważyć (tabele 6.4 i 6.5), że wszystkie badane populacje spełniły warunki testu normalności natomiast występujące odchyłki w przeważającej części można określić jako niewielkie. Z tego względu w dalszej części badań zastosowano aproksymację badanych populacji rozkładami normalnymi.

    b) Przedziały ufności W tabelach 6.6 i 6.7 zestawiono wyniki obliczeń przedziałów ufności, które

    przeprowadzono dla rozkładów normalnych, aproksymujących badane populacje. Obliczenia przeprowadzono dla maksymalnego odchylenia równego 3σ, co oznacza, że pomiędzy dolną a górną granicą przedziału ufności z 99,7% prawdopodobieństwem znajdzie się średnia energia detalu DWT. Uzyskane wyniki analizowano pod kątem nakładanie się kolejnych przedziałów ufności, co mogłoby oznaczać niejednoznaczność zastosowanej metody. W takiej sytuacji dla dwóch grubości styków może występować ta sama wartość energii. Taka ewentualność nie dyskwalifikuje metody lecz ogranicza jej czułość – rozumiana jako zdolność do wykrywana już minimalnych zmian grubości styków.

  •   

    ‐ 20 ‐  

    Tabela 6.6. Przedziały ufności dla energii detali DWT obliczone dla przełączenia N→P.

    Detal Przedział ufności energii, /

    0 mm 1 mm 2 mm 3 mm

    1 13,6 15,3 41,4 45,7 11,0 12,4 32,2 33,8

    2 158,5 169,1 428,8 458,7 121,0 135,2 314,4 330,3

    3 799,5 1063,1 1475,3 1555,1 450,6 620,6 806,1 894,0

    4 8972,8 15321,5 18474,7 19070,7 5100,1 9414,2 10790,6 11287,7

    5 2158,9 3835,1 5084,2 5398,2 1175,8 2289,9 2528,7 2705,1

    6 5,0 6,5 7,0 7,1 3,2 4,2 4,5 4,8

    Wyniki zestawione w tabeli 6.6 przedstawiają przedziały ufności dla energii detali DWT uzyskanych dla przełączeń N→P. Zgodnie z prezentowanymi danymi, poza detalem 4 i 5 nie ma możliwości wykrycia zmiany grubości styków przy przyroście grubości o 1 mm, traktując znamionową grubość styków jako poziom referencyjny. Dla detali: 1, 2 oraz 3 istnieje możliwość wykrycia zmiany grubości styku o 2 mm, licząc od poziomu odniesienia. jakim jest energia dla grubości znamionowej. W przypadku detalu 6 nie ma możliwości wykrycia zmian grubości styków, ponieważ wszystkie przedziały ufności nakładają się na siebie. Można zatem stwierdzić, że analizując sygnały dla przełączania N→P w pierwszej części sygnału możliwe jest wykrycie przyrostu grubości styków, który liczy co najmniej 2 mm.

    W tabeli 6.7 zestawiono wyniki obliczeń przedziałów ufności dla przełączenia P→N. Jak wynika z przedstawionych danych, istnieje możliwość wykrycia przyrostu grubości styków o 1 mm dla wszystkich detali poza 1, traktując jako poziom odniesienia energię dla znamionowej grubości styków. Przy zadanych parametrach analizy istnieje zatem znaczna różnica w możliwości wykrywania małych zmian grubości styków przy zastosowaniu sygnałów dla przełączeń P→N oraz N→P. Wniosek ten znajduje odzwierciedlenie w obliczonych współczynnikach zmienności energii zestawionych w tabelach 6.1.

  •   

    ‐ 21 ‐  

    Tabela 6.7. Przedziały ufności dla energii detali DWT obliczone dla przełączenia P→N.

    Detal Przedział ufności energii, /

    0 mm 1 mm 2 mm 3 mm

    1 66,2 86,9 171,8 181,4 57,4 65,9 145,5 155,1

    2 335,9 505,4 868,1 924,7 289,4 353,7 729,1 748,3

    3 1323,7 2333,6 3597,2 3817,7 1085,5 1563,6 2974,8 2974,4

    4 4449,3 8010,8 11776,5 13232,2 3514,5 5372,6 9766,6 10075,8

    5 2395,5 5768,2 5795,6 6687,8 1580,8 2646,5 3998,8 3864,8

    6 624,2 1296,0 2124,3 2584,7 512,6 948,6 1823,8 2011,5

    c) Prawdopodobieństwo wykrywania zmian grubości styków Obliczenia prawdopodobieństwa wykrycia zmiany grubości styku przeprowadzono

    na podstawie dystrybuant rozkładów, wyznaczonych dla wszystkich detali DWT. Poziomem referencyjnym była znamionowa grubość styków. Przedstawione na rys. 6.6 wyniki należy interpretować jako prawdopodobieństwo wykrycia przyrostu grubości styków o 1, 2 oraz 3 mm.

    W przypadku przełączenia N→P (rys. 6.6a) przy przyroście grubości styków o 1 mm istnieje duże prawdopodobieństwo wykrycia zmian w rejestrowanej energii przy zastosowaniu detali 4 oraz 5. Znajduje to poparcie w rezultatach uzyskanych za pomocą przedziałów ufności (tabela 6.6). Dla pozostałych detali prawdopodobieństwo wykrycia 1 mm przyrostu grubości styków jest mniejsze. Najmniejsza wartość prawdopodobieństwa, wynosząca 11%, występuje dla detalu 2, dla którego przedziały ufności nakładały się w znacznym stopniu (tabela 6.6). W przypadku pozostałych detali występuje duże prawdopodobieństwo, wynoszące od 62 do 73%, wykrycia 1 mm zmiany grubości styków. Dla większych zmian grubości styków prawdopodobieństwo wykrycia zmian rośnie do granicznej wartości 99%, z wyjątkiem detalu 6. Dla tego detalu prawdopodobieństwo nie przekracza 97% nawet dla bardzo znacznych, liczących 3 mm, przyrostów grubości styków.

    Analizując dane uzyskane dla przełączania P→N (rys. 6.6b) można zauważyć występowanie dużego prawdopodobieństwa wykrycia 1 mm zmiany grubości styków. Dla detali od 2 do 6 wyniosło ono 99%. Jedynie w przypadku detalu 1 prawdopodobieństwo jest nieznacznie mniejsze. Uzyskane wyniki znajdują potwierdzenie w obliczonych przedziałach ufności (tabela 6.7).

  •   

     

    Rys. 6

    7. „Odcopr

    CwykorzyPozyskastanu te

    Pozostały transforMaschinprzedstaprodukcPomiaryspecjali

    Domówieprzedstabadanegpodział sposób, zastosowpodzielejedynie celem p

    6.6. Prawdop

    ciski palca”racowanej elem analiystania opane w ten s

    echnicznegoomiary syg

    przeprowrmatory ennenfabrik Rawiono wicyjno-remony przeprowstycznej apla każdego

    enie zastosawienie przgo PPZ. Po

    sygnałów co wynika

    wano podzienie sygnałpropozycję

    powinien by

    podobieństwenergii detal

    ” sygnałów metodyki izy zawarteracowanej

    sposób daneo PPZ, równgnałów EAwadzone nnergetyczneReinhausen idok nowentowego, dwadzono paratury pom badanego owanego p

    zedziałów uodstawową EA na czę

    a z ich odmiał na 2 lub ów w zależę autora prayć możliwie

    o wykrycia zli DWT dla p

    EA od prz

    ej w niniemetodyki

    e mogą stannież w trybie

    A od PPZ, na obiekta

    wyposażoGmbH (MRgo transfo

    dla którego po zakońc

    miarowej (ryPPZ przep

    podziału syufności ener

    kwestią, nści. Podzia

    miennej bud3 części. Wżności od roacy – mogą e najlepszy

    ‐ 22 ‐ 

    zmiany grubprzełączenia

    zemysłowyc

    ejszym rozdo zastos

    nowić punkte on-line. które stan

    ach przemone w PPR) z siedzibormatora en przeprowa

    czeniu próys. 7.1b).

    prowadzonoygnału EArgii dla detna którą n

    ał ten dla kdowy. W za

    W niektórychodzaju przeł

    one zostaćopis sygnał

    ości styków N→P (a) or

    ch PPZ prz

    zdziale byłosowania w t odniesieni

    nowią podstmysłowych. PZ typu Mba w Regennergetyczneadzono pom

    ób odbiorc

    oddzielną A na częśctali DWT, k

    należy zwrókażdego badależności oh przypadkałączenia. Prć przeprowałów EA. M

    o 1, 2 oraz 3raz P→N (b)

    zygotowane

    o przedstawwarunkac

    ia do prowa

    tawę przedBadaniom

    M, F orazsburgu (Nieego na stamiary sygnzych jedn

    analizę, nai, dobór fktóre stanow

    ócić uwagędanego PPZod stopnia zach wymagarezentowaneadzone w in

    Możliwość pr

    3 mm na pod.

    e za pomoc

    wienie moch przemysadzenia diag

    dstawionychm poddanz VRD pemcy). Na racji prób

    nałów EA onostki za

    a którą skłafalki oraz owią „odciskę, jest zastoZ przebiegazłożoności ane było doe podziały snny sposób,rzygotowan

    dstawie

    ożliwości słowych. gnostyki

    h analiz, no trzy produkcji rys. 7.1a zakładu

    od PPZ. pomocą

    adało się finalnie, k palca” osowany a w inny sygnału, datkowe stanowią którego

    nia opisu

  •   

     

    sygnałópropono

    Rys. 7.1

    7.1 „OdPr

    wybierastosowatransforwynika (tabela 7

    Tab

    D„odcisk przetwokierunk20 zacz

    Wktórych w kieru

    ów EA w owanej meto

    1. Transform

    dcisk palcarzełączniki aku. Zgodnane na świermatorach s

    z danych k7.1).

    bela 7.1: Ma

    M

    Dla PPZ tyk palca” syornika stykku rosnącymepach). W przypadk

    h obliczono unku maleją

    sposób dody.

    mator na stacjap

    ” dla PPZ typu M nal

    nie z danyecie, a ich psieciowych, katalogowyc

    aksymalne pa

    Prąd zMaksymalna

    NapięcLiczb

    ypu M przyygnałów EAkowego WDm oraz male

    ku obu grupparametry sącej numer

    dopasowany

    i prób zakładparaturą pom

    typu M leżą do grupmi producepopulacja liblokowych

    ch są one b

    arametry zna

    Paramznamionowa przełączaNapięcie nie dopuszcz

    ba stopni z/

    ygotowano A. PomiaryD, produkcejącym wzg

    p przebiegówstanowiące racji zaczep

    ‐ 23 ‐ 

    y do kon

    du produkcyjmiarową (b) [z

    py urządzeńenta [16] iczy ponad h, piecowycbudowane n

    amionowe prz

    metr wy, PPZ 3 faana moc, PPna stopieńzalne urząd/bez zmieni

    zestaw day realizowacji PAC. Oględem num

    w czasowyc„odcisk pa

    pów przeds

    kretnego m

    yjno-remontozdjęcia własn

    ń o rozdzielprzełącznik65 tyś. jed

    ch oraz innna różne mo

    zełączników

    azowy PZ 3 fazow

    dzenia iacza

    anych refereane były zaOddzielnie meracji zacz

    ch zastosowalca”. Zastosstawiono na

    modelu PP

    wego (a) orane]

    lonym przełki tego typdnostek. Insych, równieoce znamion

    w typu M, pro

    Warto600 A

    wy 1500 kV3300 V300 kV35 / 22

    encyjnych, a pomocą s

    analizowanzepów (PPZ

    wano podziasowany poda rysunku

    PZ stanow

    az stanowisk

    łączniku mopu są powstalowane seż specjalnnowe oraz

    odukcji MR [

    ość A VA V V 2

    stanowiącyszerokopasmno przełączZ był konst

    ał na trzy czdział dla prz7.2a natom

    i zaletę

    ko wraz z

    ocy oraz szechnie

    są one w ych. Jak napięcia

    [16]

    ych tzw. mowego zenia w trukcją o

    zęści, dla zełączeń

    miast dla

  •   

     

    kolejnośczęści 2a)

    Rys. 7.2

    Dzastosowformie p

    Tabe

    ści rosnącej2.

    2. Przebieg cw

    Do opisu waniu procprzedziałów

    ela 7.2. Przed

    Deta

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    j na rys. 7.

    zasowy sygnw kierunku m

    sygnałów edury dobo

    w dla energi

    działy ufnośc

    al Prz

    Część 39,9 31,4

    466,2 367,4

    10199,37279,8

    12462,410722,4

    884,9 696,1 42,8 30,9

    2b. Jak mo

    nału EA od Pmalejącej (a)

    zastosowanoru falki. Wi średniej i

    ci energii dlarosnącej

    Przedzełączenie w

    malejącym1 Część 2

    37,9 27,9

    644,3365,6

    3 13800,08 7009,34 14333,44 11152,9

    1207,0861,643,6 30,7

    ‐ 24 ‐ 

    ożna zauwa

    b)

    PPZ typu M ooraz rosnące

    no falki SWyniki, stan

    zestawiono

    a PPZ typu Mj numeracji z

    dział ufnoścw kier. m

    Część 318,1 16,0

    349,9 287,3

    0 7413,8 6025,0

    4 11758,18965,1 805,3 625,6 41,7 25,0

    ażyć, przebi

    oraz jego proej (b) numera

    Symlet 4 onowiące „od w tabeli 7.

    M. Przełączazaczepów

    ci energii, VPrzełą

    roCzęść 1

    41,0 34,2

    506,1 419,5

    8585,4 6652,2

    14468,411734,5

    892,5 760,0 94,6 79,5

    iegi różnią

    oponowany pacji zaczepów

    oraz 5 rzędcisk palca”2.

    nie w kierun

    V2/Hz czenie w kiosnącym Część 2 C

    45,0 31,2

    879,8 4420,0 3

    14186,2 76553,5 5

    14651,2 910021,8 71193,2 7818,6 592,3 64,7

    się czasem

    podział. Przew

    ędu, wybra”, przedstaw

    nku malejącej

    ier.

    Część 3 17,9 14,8

    444,5 316,2

    7724,4 5413,7 9775,4 7536,3 713,2 576,4 129,2 45,5

    m trwania

    ełączenie

    ne przy wiono w

    ej oraz

  •   

     

    7.2 „OdPr

    wybiera1957-19elektroecharakte

    Ta

    WreferencpomocąwystępuUzyskanopisu sy

    R

    Pcharaktezestawio

    dcisk palcarzełączniki aku. Były o991 i cienergetyczneryzują się p

    abela 7.3: Ma

    Wyniki pomcyjnych, staą przetwornuje konieczne sygnały ygnałów zas

    Rys. 7.3. Prz

    Przedziały eryzujący sono w tabel

    ” dla PPZ typu F to

    one produkoiągle poz

    nym. Przełąparametram

    aksymalne pa

    Prąd z

    NapięcLiczb

    miarów EA anowiącychnika WD, zność podzi

    zostały podstosowano f

    zebieg czasow

    ufności esygnały EAli 7.4.

    typu F PPZ typu o

    owane przezzostają w ączniki tegomi katalogow

    arametry zna

    Paraznamionow

    Napięcie ncie dopuszcba stopni z

    od PPZ typh „odcisk p

    produkcji iału danychdzielone nafalkę Haara

    wy sygnału E

    energii dla A od PPZ

    ‐ 25 ‐ 

    olejowegoz firmę Ma

    eksploatao rodzaju sąwymi przed

    amionowe pr

    ametr wy, PPZ 3 fna stopieńczalne urząz/bez zmien

    pu M posłupalca”. PomPAC. W

    h na grupya dwie częśa.

    EA od PPZ t

    a przełącznw dobrym

    o rozdzieloaschinenfabracji równą urządzeni

    dstawionymi

    rzełączników

    Wfazowy 1

    2ądzenia 2niacza 3

    użyły do prmiary sygnprzypadku

    y w zależnci, tak jak p

    typu F oraz je

    nika typu stanie tech

    onym przełąrik Reinhas

    nież w piami ogólnei w tabeli 7.

    w typu F, pro

    Wartość1600 A 2500 V 220 kV 35 / 18

    rzygotowanałów EA p

    omawianeości od rodprzedstawio

    ego propono

    F stanowihnicznym.

    ączniku mosen GmbH wpolskim sego zastoso.3 [17].

    odukcji MR [

    nia zestawuprzeprowadego typu Pdzaju przełono na rys.

    owany podzia

    ią „odciskRezultaty

    ocy oraz w latach systemie owania i

    17]

    u danych dzono za PPZ nie łączenia. 7.3. Do

    k palca” obliczeń

  •   

    ‐ 26 ‐  

    Tabela 7.4. Przedziały ufności energii dla PPZ typu F

    Detal Przedział ufności

    energii, V2/Hz

    Część 1

    1 665,9 539,3

    2 2966,8 2287,6

    3 9114,5 6226,7

    4 22993,8 13708,9

    5 6407,0 4066,9

    6 4165,5 2418,5

    7.3 „Odcisk palca” dla PPZ typu VRD Przełączniki typu VRD należą do grupy najnowocześniejszych PPZ o konstrukcji z

    rozdzielonym wybierakiem oraz przełącznikiem mocy. Są to urządzenia z serii VACUTAP produkowanej przez MR [56]. PPZ typu VRD charakteryzują się zwartą budową oraz dużą odpornością na niekorzystne warunki robocze. Są one instalowane w transformatorach sieciowych, blokowych, autotransformatorach, układach zasilania pieców łukowych i innych. W eksploatacji pozostaje ponad 13 tyś. jednostek serii VR, do której należy typ VRD. W tabeli 7.5 zestawiono maksymalne parametry znamionowe, na które budowane są przełączniki serii VR [18].

    Tabela 7.5: Maksymalne parametry znamionowe przełączników serii VRD, produkcji MR [18]

    Parametr Wartość Prąd znamionowy, PPZ 3 fazowy 1300 A

    Napięcie na stopień 4000 V Maksymalna przełączana moc, PPZ 3 fazowy 3000 kVA

    Napięcie dopuszczalne urządzenia 362 kV Liczba stopni z/bez zmieniacza 35 / 18

    Pomiary sygnałów EA od PPZ typu VRD przeprowadzono przy zastosowaniu przetwornika WD, firmy PAC. Uzyskane dane posłużyły do przygotowania danych referencyjnych, charakteryzujących urządzenie w dobrym stanie technicznym. Analizowane sygnały badano w 3 częściach, zgodnie z podziałem przedstawionym na rys. 7.4. Do ich opisu zastosowano falkę Haara oraz Symlet 2 rzędu.

  •   

     

    Ry

    Rpalca” P

    ys. 7.4. Przeb

    Rezultaty oPPZ w dobr

    bieg czasowy

    obliczeń prorym stanie te

    Tabela 7.6

    D

    y sygnału EA

    ogów ufnośechnicznym

    6. Przedziały

    Detal Pr

    Czę

    1 0,0,

    2 11

    3 22

    4 3025

    5 1613

    6 1193

    ‐ 27 ‐ 

    A od PPZ typ

    ści zestawim.

    y ufności ene

    rzedział ufnV2/

    ęść 1 Częś114 2,109 2,

    1,4 181,3 15

    24,9 12321,3 10805,7 56350,1 505

    608,2 12749,2 11156,0 107

    32,6 832

    pu VRD oraz

    ono w tabe

    rgii dla PPZ

    ności energi/Hz ść 2 Część,4 6,4,1 5,4,0 49,0,8 40,6

    3,5 350,8,4 293,3,9 17115,2 1396

    74,3 54040,1 4534

    78,1 33232,4 2874

    z jego propon

    eli 7.6. Sta

    typu VRD

    i,

    ć 34 4 0 6 5 2 ,2 ,2

    4,3 4,2

    ,8 4,1

    nowany podz

    anowią one

    ział

    „odcisk

  •   

    ‐ 28 ‐  

    8. Wnioski Zastosowanie metody EA do diagnostyki stanu technicznego tak istotnych podzespołów

    współczesnych transformatorów, jakimi są PPZ niesie ze sobą zwiększenie możliwości wykrywania ewentualnych defektów. Rezultatem tego może być podniesienie niezawodności systemu elektroenergetycznego jako całości. Jak w przypadku każdej metody diagnostyki, również w przypadku metody EA, do aspektów kluczowych można zaliczyć między innymi poznanie warunków jej stosowania, metodyki opracowywania wyników, jak również kryteria diagnostyczne. Nad wszystkimi wymienionymi kwestiami toczy się aktualnie dyskusja naukowa, co wynika z faktu, iż metoda EA stosowana jest do diagnostyki PPZ od względnie niedługiego czasu. Można stwierdzić, że jednym z obszarów, który wymaga szczególnego wkładu badawczego, są zagadnienia związane z problematyką opisu sygnałów EA. Istotność tego obszaru wynika nie z niedostatku metod, lecz z ich ograniczonej skuteczności. Niniejsza praca stanowi wkład w ten obszar wiedzy i pozwala odpowiedzieć na pytania z kategorii: „jakimi metodami” oraz „w jaki sposób” analizować sygnały EA. Wyciągnięte wnioski wynikają z badań na modelu jak również z pomiarów sygnałów EA od obiektów przemysłowych.

    W rezultacie przeprowadzonych badań możliwe jest sformułowanie następujących wniosków końcowych: 1) Możliwe jest wykrywanie zmian grubości styków PPZ przy zastosowaniu metody emisji

    akustycznej. Skuteczność prowadzonej diagnostyki zależna jest od doboru parametrów analizy. Przy odpowiednim ich doborze możliwe jest wykrywanie zmian grubości styków o co najmniej 1 mm.

    2) Wykrywanie zmian stanu technicznego PPZ możliwe jest przy zastosowaniu parametrów o charakterze ilościowym. W prezentowanej pracy wykorzystano w tym celu energię detali, będących wynikiem dyskretnej transformacji falkowej sygnału akustycznego. Taka forma opisu pozwala na prowadzenie analiz porównawczych bazujących na parametrach statystycznych, uzyskanych na podstawie grupy wyników, a nie jedynie dla pojedynczego wyniku pomiaru.

    3) Proponowana metoda cechuje się możliwością zastosowania podziału sygnału EA w dziedzinie czasu. Podział taki ma na celu uszczegółowienie oraz podniesienie jakości opisu, a co za tym idzie również prowadzonej przy jego zastosowaniu diagnostyki.

    4) Ze względu na rozrzut wyników, który uwarunkowany jest naturą procesów fizycznych, przygotowanie opisu sygnału EA w oparciu o parametry ilościowe wymaga zastosowania podejścia statystycznego. W niniejszej pracy opis taki został przygotowany przy zastosowaniu przedziałów ufności.

    5) Prowadzone badania pozwoliły na określenie wpływu doboru falki w dyskretnej transformacji falkowej na uzyskiwane wyniki. Zmiana rodzaju zastosowanej falki wpływa na rozrzut wyników, a co za tym idzie, na obliczane przedziały ufności, które definiują zakres energii detali DWT. Przedstawiona metodyka pozwala na taki dobór falki do opisu sygnałów, który pozwala na minimalizację skutków tego zjawiska.

    6) Jak wynika z „odcisków palca”, przygotowanych dla różnych modeli przemysłowych PPZ, zasadne jest zastosowanie indywidualnego podejścia do każdego typu urządzenia. Podejście takie wynika z różnej struktury sygnałów EA, co wymaga innego ich podziału w dziedzinie czasu. W niektórych przypadkach wymagane jest również zastosowanie

  •   

    ‐ 29 ‐  

    podziału w zależności od kierunku przełączania (styki parzyste/nieparzyste oraz w kierunku rosnącego/malejącego numeru zaczepu).

    Opracowana metoda opisu sygnałów dostarcza informacji o charakterze ilościowym, inaczej niż dotychczas stosowane metody opisu sygnałów EA od PPZ. Jej zastosowanie możliwe jest w warunkach ograniczonej ingerencji użytkownika – na przykład w systemach automatycznego nadzoru PPZ. Wynika to ze schematycznego postępowania w ramach algorytmu, którego każdy etap skutkuje uzyskaniem parametrów o charakterze numerycznym, co pozwala na jego zautomatyzowanie.

    Do kolejnych celów badawczych, stanowiących rozwinięcie prezentowanych prac, zaliczyć można przeprowadzenie analiz porównawczych, których skutkiem będzie określenie parametrów metrologicznych optymalnego przetwornika, do stosowania w procesie diagnostycznym PPZ metodą EA. Innym, istotnym zagadnieniem, nad którym badania mogą pozwolić na podniesienie jakości opisu sygnału EA, jest opracowanie metodyki wyznaczania jego nowych deskryptorów. W szczególności takich, które pozwolą na wykrywanie nawet niewielkich zmian w częstotliwościowej strukturze sygnału. Rozwiązanie takie jest co prawda możliwe przy zastosowaniu metodyki przedstawionej w niniejszej pracy, ale charakteryzuje się ono ograniczoną skutecznością, wynikająca ze znacznej szerokości przedziałów częstotliwościowych dyskretnej transformacji falkowej. 9. Literatura [1] Almeida L.A.L. de, Fontana M., Wegelin F.A., Ferreira L.: „A new approach for condition assessment of on-

    load tap-changers using discrete wavelet transform”, Instrumentatio and Measurements Technology Conference, Proceedings of the IEEE, 2005, Ottawa, Canada, pp. 653-656.

    [2] Bera A. K., Jarque C.: „Efficient test for normality, heteroscedasticity and serial independence of regression residuals”, Economic letters, Vol. 6, 1980, pp. 255-259.

    [3] Berger P.: “Stanowisko do badań eksperymentalnych mad diagnostyką podobciążeniowych przełączników zaczepów”, Prace doktorantów, Opole, 2015, pp. 4-5

    [4] Berger P., Borucki S., Cichoń A.,: „Możliwości zastosowania metody emisji akustycznej do diagnostyki zestawu trzech jednofazowych przełączników zaczepów zainstalowanych w transformatorze energetycznym”, Przegląd Elektrotechniczny, Nr 10/2015, 2015, pp. 31-34.

    [5] Berger P., Cichoń A.; Borucki S.: „Analiza porównawcza wyników badań w zakresie oceny stopnia zużycia styków PPZ metodą akustyczną i oscylograficzną” Pomiary Automatyka Kontrola, nr 02, 2013, pp. 152-155.

    [6] Cichoń A.: “Nowa metoda diagnostyki stanu technicznego podobciążeniowych przełączników zaczepów”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Opole, Z. 279, 2011.

    [7] Cichoń A.: “Ocena stanu technicznego podobciążeniowych przełączników zaczepów metodą emisji akustycznej”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Opole, Z. 352, 2013.

    [8] Daubechies I.: “Ten lectures on wavelets”, CBMS-NSF Regional Conference Series in Applied Mathematics, Society for Industrial and Applied Mathematics, Philadelphia, 1992.

    [9] Filho E. F. S., de Almeida L. A. L.: “Self-organized classification of on-load tap changers acoustic signatures”, IEEE International Instrumentation and Measurement Technology Conference, 2008, pp. 1091-1056.

    [10] Foata M., Beauchemin R., Rajotte C.: “On-line testing of on-load tap changers with a portable acoustic system”, 9th International Conference on Transmission and Distribution Construction, Operation and Live-Line Maintenance Proceedings, IEEE ESMO, 2000, pp.293-298.

    [11] Gacek Z.: „Wysokonapięciowa technika izolacyjna”, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 1996. [12]Kang P., Birtwhistle D.: “Condition assessment of power transformer on-load tap-changers using wavelet

    analysis”, IEEE Transactions on Power Delivery, vol. 16, no. 3, 2001, pp. 394-400. [13] Kang P., Birtwhistle D.: “Condition assessment of power transformer onload tap changers using wavelet

    analysis and self-organizing map: field evaluation”, IEEE Transactions on Power Delivery, vol. 18, no. 1, 2003, pp. 78-84.

    [14] Kang P., Birtwhistle D.: “Characterization of vibration signals using continuous wavelet transform for condition assessment of on-load tap-changers”, Mechanical Systems and Signal Processing, 17 (3), 2003, pp. 561-577.

  •   

    ‐ 30 ‐  

    [15] Kang P., Birthwhistle D., Daley J., McCulloch D.: “Non-invasive on-line condition monitoring of on load tap changers”, IEEE Power Engineering Winter Meeting, Vol. 3, 2000, pp. 2223-2228.

    [16] Karta katalogowa przełącznika typu OILTAP-M produkcji Maschinenfabrik Reinhausen. [www.reinhausen.com/en/desktopdefault.aspx/tabid-233/80_read-47/], odsłona 05/2016

    [17] Karta katalogowa przełącznika typu OILTAP-F produkcji Maschinenfabrik Reinhausen. [http://history.reinhausen.com/products.aspx?lang=EN], odsłona 05/2016.

    [18] Karta katalogowa przełącznika typu VACUTAP-VR produkcji Maschinenfabrik Reinhausen. [http://www.reinhausen.com/en/desktopdefault.aspx/tabid-83/91_read-318/], odsłona 05/2016.

    [19] Kweon D. J., Chin S. B., Kwak H. R.: “The analysis of ultrasonic signals by partial discharge and noise from the transformer”, IEEE Transactions on Power Delivery, vol. 20, no.3, 2005, pp. 1976-1983.

    [20] Leonard F., Foata M., Paquin J. Y.: “Vibro-acoustic signature comparison and time-warping correction with multi-scale correlation”, Mechanical Systems and Signal Processing, 14 (3), 2000, pp. 443-458.

    [21] Li Q., Zhao T., Zhang L.: “Mechanical fault diagnostics of onload tap changer within power transformer based on hidden Markov model”, IEEE Transactions on Power Delivery, vol. 27, no. 2, 2012, pp. 596-601.

    [22] Lyons R.G.: “Understanding digital signal processing”, Prentice Hall PTR, Upper Saddle River, 2001. [23] Mertins A.: “Signal analysis: wavelets, filter banks, time-frequency transforms and applications”, John

    Wiley and Sons Ltd., Baffin’s Lane, 1999. [24] Misiti M., Misiti Y., Oppenheim G., Poggi J-M.: „Wavelet toolbox for use with Matlab. Users guide”. The

    Mathworks Inc., Natick, Massachusetts, 1996. [25]Oppenheim A. V., Schafer R.W., Buck J.R., “Discrete-time signal processing”, Second Edition, Prentice-

    Hall Inc., Upper Saddle River, 1999. [26]Proakis J. G., Manolakis D. G.: “Digital signal processing: Principles, algorithms and applications”, 3rd

    Edition, Prentice-Hall Inc., Upper Saddle River, 1996. [27] Rivas E., Burgos J. C., Garcia-Prada J. C.: “Vibration analysis using envelope wavelet for detecting faults in

    the OLTC tap selector”, IEEE Transactions on Power Delivery, Vol. 25, No. 3, 2010, pp. 1629-1636. [28] Shanker T. B., Nagamani H. N., Punekar G. S.: “Acoustic emission signal analysis of on-load tap changer

    (OLTC)”, IEEE 1st International Conference on Condition Assessment Techniques in Electrical Systems, 2013, pp. 347-352.

    [29] Simas E. F. E., de Almeida L. A. L., de C. Lima C.: „Vibration Monitoring of On-Load Tap Changers Using a Genetic Algorithm”, Instrumentation and measurements technology conference, 2005, pp. 2288-2293.

    [30] Skubis J.: „Wybrane zagadnienia z technik i diagnostyki wysokonapięciowej”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Opole, 1998.

    [31] Smith S.W.: „The scientists and engineers guide to digital signal processing”, Second Edition, California Technical Publishing, San Diego, 1999.

    [32] Vilaithong R., Tenbohlen S., Stirl T.: “On-line tap changer diagnosis based on acoustic technique”, Matpost, Glasgow, 2007.

    [33] Wang C., Chen W., Chen L.: “Energy based contact burning diagnosis and research of on-load tap changers”, China International Conference on Electricity Distribution, Nanjing, 2010, pp. 1-5.

    [34] Wang C., Lin L., Gongzhong M.: “Diagnosis for loose switching contact fault of on-load tap changer in transformer”, China International Conference on Electricity Distribution, Nanjing, 2010, pp. 1-6.

    [35] WD sensor - wideband differential sensor. Broszura informacyjna firmy Mistras, 2011.#210D-11-133-01. [36] Wegelin F.A., Magalhaes R.S., de Almeida L. A. L., Fontana M.: “Condition monitoring of power

    transformers using acoustic signal prony’s analysis”, Instrumentatio and Measurements Technology Conference, Proceedings of the IEEE, 2005, Ottawa, Canada, pp. 1384-1387.

    /ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages true /GrayImageMinResolution 300 /GrayImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages true /MonoImageMinResolution 1200 /MonoImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 1200 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /CheckCompliance [ /None ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile () /PDFXOutputConditionIdentifier () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False

    /CreateJDFFile false /Description > /Namespace [ (Adobe) (Common) (1.0) ] /OtherNamespaces [ > /FormElements false /GenerateStructure false /IncludeBookmarks false /IncludeHyperlinks false /IncludeInteractive false /IncludeLayers false /IncludeProfiles false /MultimediaHandling /UseObjectSettings /Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (2.0) ] /PDFXOutputIntentProfileSelector /DocumentCMYK /PreserveEditing true /UntaggedCMYKHandling /LeaveUntagged /UntaggedRGBHandling /UseDocumentProfile /UseDocumentBleed false >> ]>> setdistillerparams> setpagedevice