W TYM SZALEÑSTWIE JEST METODA - pfron.org.pl · niepe³nosprawnych. Program pomo¿e stworzyæ...

³añ, ³amane s¹ jego prawa obywatelskie. Jeœli odmawia siê komuœ pomocy odpowiednich s³u¿b i œwiadczeñ, gdy opiera siê swoje nastawienie do niepe³nosprawnoœci na deficy-tach, dysfunkcjach jednostki, gdy skazuje siê na segregacjê, na „specjalne” traktowanie, nie zezwala siê na równoprawne korzystanie z ¿yciowych mo¿liwoœci – jest to wina spo³e-czeñstwa. Spo³eczeñstwo i prawo musi siê zmieniaæ, gdy¿ jego obowi¹zkiem jest tworzenie takich warunków, by wszy-scy ludzie z niepe³nosprawnoœci¹ mogli korzystaæ z tych samych praw i obowi¹zków co pozostali obywatele w Pol-sce. Niestety, polityka spo³eczna w odniesieniu do osób z nie-pe³nosprawnoœci¹ opiera siê na ocenie ich trudnoœci, nie-mo¿noœci, deficytów. Orzeczenia o niepe³nosprawnoœci nie wskazuj¹ na mo¿liwoœci osoby ludzkiej z dysfunkcj¹ i po-trzebnych jej dzia³aniach kompensacyjnych, ale wydaj¹ „wy-roki”, nieraz na ca³e ¿ycie, o nieprzyjaŸnie sformu³owanej treœci, zaprzeczaj¹cej prawom osoby ludzkiej, jakie gwaran-tuje np. konstytucja. To negatywne spojrzenie na „innoœæ” jest nie tylko g³êboko zakodowane w naszym prawie, ale tak¿e w spo³eczeñstwie.W za³o¿eniu naszego projektu proponujemy inn¹ filozofiê: zmianê spojrzenia na niepe³nosprawnoœæ. OdejdŸmy wre-szcie od wynajdywania ludzkich niedostatków fizycznych i psychicznych, a spójrzmy na mo¿liwoœci i takie dzia³ania kompensacyjne (a tu technika szybki krokiem przychodzi nam z pomoc¹), które te mo¿liwoœci wspomog¹.Projekt nasz adresowany jest do osób z niepe³nosprawno-œciami fizycznymi, w wieku produkcyjnym, które ¿yj¹ w izo-lacji, czyli nie pracuj¹, nie ucz¹ siê, nie s¹ spo³ecznie aktywne. Jeœli oko³o 80% Polaków z niepe³nosprawnoœci¹, w wieku produkcyjnym nie pracuje, a tych Polaków jest ponad 2 miliony to niema³o wœród nich jest izolowanych. W trzech dzielnicach Warszawy (Bemowo, Wawer, Wola) prowadzimy du¿e badania, które maj¹ pomóc w dotarciu do nich, pozwoliæ te¿ na dog³êbne poznanie ich sytuacji, usta-lenie indywidualnej œcie¿ki rozwoju osobowego i zawodo-wego oraz jej testow¹ realizacjê.Jednoczeœnie prowadzimy grupê wsparcia dla ich rodzin, gdy¿ naszym zdaniem rodzina, w której jest osoba niepe³no-sprawna, ma sytuacjê materialn¹ i psychiczn¹ wyj¹tkowo trudn¹. Jest ze swoimi problemami osamotniona, czêsto izolowana spo³ecznie, pozbawiana dog³êbnej i przyjaznej

Po og³oszeniu w Polsce programu Inicjatywy Wspólnoto-wej EQUAL, jeden z przysz³ych naszych partnerów okreœli³, ¿e jest to program „szalony”, gdy¿ nie oczekuje policzalnych wyników (np. zatrudniæ 23 osoby przy sprz¹taniu), ale roz-wi¹zañ systemowych, które w projekcie s¹ testowane, a wy-pracowane rezultaty s³u¿yæ maj¹ usprawnieniu krajowej polityki spo³ecznej. Nasz projekt adresowany jest do grup marginalizowanych spo³ecznie, a wypracowaæ ma ró¿norakie metody powrotu czy dojœcia tych¿e grup na otwarty rynek pracy. Ciê¿ar eko-nomiczny, jaki spada na pañstwa (bo przecie¿ marginaliza-cja to nie jakaœ polska specjalnoœæ), by utrzymaæ te grupy na poziomie wegetacji jest ogromny, a przecie¿ wielu tych ludzi mo¿e dzia³aæ produktywnie, utrzymywaæ rodziny, byæ jed-nostk¹ ¿yciowo spe³nion¹.W tym „szaleñstwie” jest metoda, gdy¿ program EQUAL na-k³ada na realizatorów koniecznoœæ planowego i metodolo-gicznego dzia³ania, w zaplanowanym czasie i metodach, w za³o¿onych œrodkach finansowych, w bezwzglêdnej kon-sekwencji pracy.Jednoczeœnie program IW EQUAL to dzia³anie partnerskie, do jego realizacji trzeba zbudowaæ partnerstwo krajowe i po-nadnarodowe, czyli nauczyæ siê zespo³owej pracy, rozwi¹-zañ uzyskiwanych w toku dyskusji, posi¹œæ umiejêtnoœci rezygnacji z celów jednostkowych na rzecz ogólnego roz-wi¹zania docelowego. Trudna to nauka, ale te partnerskie wiêzi buduj¹ siê: czasem w burzliwej dyskusji, czasem spo-kojnie. Staj¹ siê jednak coraz silniejsze, a praca nabiera wymaganego tempa i spójnoœci. Nazwa „Partnerstwo na Rzecz Rozwoju” nie jest ju¿ pustos³owiem, ale rzeczywisto-œci¹.Nasz projekt „Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA PRACA – system zintegrowany” zgodny jest z profilem dzia³ania wszystkich partnerów i ich g³êbokim przekonaniem, ¿e osoby z niepe³nosprawnoœci¹ to w Polsce grupa dyskryminowana, coraz bardziej spychana na margines spo³eczny, ¿yj¹ca na „garnuszku pañstwa”, liczna, a wiêc bêd¹ca dla tego pañstwa du¿ym obci¹¿eniem ekonomicznym.Wyszliœmy z za³o¿enia, ¿e ka¿dy cz³owiek z niepe³nospraw-noœci¹ jest obywatelem. Ma wiêc te same prawa do pe³nego uczestnictwa w ¿yciu spo³ecznym jak Jeœli komuœ nie pozwala siê na realizowanie pewnych dzia-

reszta jego obywateli.

WSTÊP

BIFRON 1Biuletyn Informacyjny

Krystyna Wojakowska-LewickaKoordynator projektu

W TYM SZALEÑSTWIE JEST METODA– uwagi o projekcie „Niepe³nosprawni - samodzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA - PRACA - system zintegrowany”

Z DYSKRYMINACJ¥ NA RYNKU PRACY MO¯NA SKUTECZNIE WALCZYÆ

BIFRON2 Biuletyn Informacyjny

waniu dobrymi praktykami w tym zakresie, europejskimi i polskimi. Chcemy zmieniæ obraz, odczarowaæ stereotyp niepe³nosprawnego pracownika.Wymiana doœwiadczeñ z partnerami ponadnarodowymi, stworzenie katalogu dobrych rozwi¹zañ, które w ca³oœci lub czêœciowo mo¿na przeszczepiæ na nasz grunt, rozwi¹zania partnerskich relacji, wymiana doœwiadczeñ, wspólny portal to zadania wpisane w projekt.W tej chwili powstaje te¿ nasz w³asny portal internetowy: www.samiosobie.org.pl, który niesie nie tylko bie¿¹ce in-formacje o realizacji projektu, ale przede wszystkim ma byæ trybun¹ wymiany doœwiadczeñ ma³ych organizacji poza-rz¹dowych. Zapraszaj¹c je do wspó³pracy, chcemy upo-wszechniaæ ich problemy, ich pomys³y na rehabilitacjê podopiecznych, co umo¿liwi wymianê doœwiadczeñ.System zintegrowany to du¿e zobowi¹zanie, ale chcemy w³aœnie integracji – pozytywnego podejœcia do zjawiska niepe³nosprawnoœci i rozwi¹zañ, które zapewni¹ spójnoœæ dzia³añ.Dlatego te¿ pracuj¹cy przy projekcie dzia³ polityki spo³ecz-nej, zbiera wszystkie informacje o propozycjach zmian z za-kresu polityki spo³ecznej. Opracowane, przetestowane roz-wi¹zania przekazywane bêd¹ decydentom, upowszechniane na konferencjach i w mediach.Martin Luter King powiedzia³ kiedyœ: „Moralnoœci nie spo-sób ustanowiæ moc¹ prawa, ale mo¿na narzuciæ normy zachowania”.Mo¿e wiêc pomys³ „Karty Praw i Obowi¹zków Obywatela Polski z niepe³nosprawnoœci¹”, o mocy ustawy sejmowej, jest s³uszny?

informacji, a czêsto wewnêtrznie wypalona wieloletnim trudem i bezradnoœci¹.Kolejnym kamieniem milowym projektu jest badanie œrodo-wiskowego systemu wsparcia osób niepe³nosprawnych. Naszym zdaniem system taki teoretycznie istnieje (na poziomie przepisów prawnych), jednak dzia³a niesprawnie ze wzglêdu na niewystarczaj¹cy, niezrozumia³y, i niepe³ny system komunikacji – wobec tego zamierzamy opracowaæ sprawne kana³y informacyjne i komunikacyjne.Edukacja na wszystkich poziomach to wyzwanie chwili. Nasze propozycje w tym zakresie s¹ z koniecznoœci wyryw-kowe. Chcemy przetestowaæ tani sposób przygotowania nauczycieli publicznych szkó³ œrednich do pracy w klasie, do praktycznej edukacji w³¹czaj¹cej, zorganizowaæ warsztaty aktywizacji zawodowej, komunikacji spo³ecznej i samo-kszta³cenia oraz przekazaæ wy¿szym uczelniom publicznym i prywatnym irlandzki poradnik dla studentów z niepe³no-sprawnoœci¹, gdzie krok po kroku wytyczone s¹ drogi tych studentów do oswojenia siê z sytuacj¹ uczelni. Warto tu zwróciæ uwagê, na element warsztatów przygotowuj¹cy do samokszta³cenia. To wa¿ne bo tu¿, tu¿ s¹ programy E-learning, które pozwalaj¹ w³asn¹ prac¹ pokonywaæ wy-zwania edukacyjne. Pomo¿e tu broker edukacyjny – zawód XXI wieku, który chcemy wprowadziæ na rynek pracy (o tym artyku³ Agnieszki ̄ arneckiej). Przy przygotowaniu ludzi biernych zawodowo do zmierze-nia siê z wyzwaniem otwartego rynku pracy niezbêdna jest te¿ praca z pracodawc¹. Chcemy j¹ oprzeæ nie tylko na teorii zysku i wiedzy o trudnoœciach jakie niesie zatrudnienie osoby niepe³nosprawnej, ale przede wszystkim na ilustro-

w œrodowisku pracy) orazupowszechnianie wypracowanych rozwi¹zañ i reko-mendowanie ich jako nowych rozwi¹zañ mo¿liwych do realizacji w polityce spo³ecznej kraju.

Niepe³nosprawni objêci programem maj¹ od 18 do 55 lat, cierpi¹ na dysfunkcje ruchu, wzroku, s³uchu i inne schorze-nia. S¹ to osoby niesamodzielne, które nie uczestnicz¹

W Warszawie rozpoczê³a siê realizacja nowatorskiego, pilo-ta¿owego programu pomocy osobom niepe³nosprawnym, przygotowanego wspólnie przez kilka organizacji pozarz¹-dowych oraz Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Nie-pe³nosprawnych. Wspó³pracuje z nimi te¿ Urz¹d Pracy m. st. Warszawy oraz jednostki samorz¹dów terytorialnych z wymienionych dzielnic. Uczestniczyæ w nim bêd¹ osoby niepe³nosprawne oraz ich rodziny i opiekunowie z trzech dzielnic – Wola, Wawer i Bemowo.

Celem nadrzêdnym Partnerstwa „Niepe³nosprawni – sa-modzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany” jest stworzenie wszechstronnego systemu u³atwiaj¹cego wchodzenie na otwarty rynek pracy osobom niepe³nosprawnym – grupie nadal jeszcze czêsto dyskryminowanej i w wysokim stopniu zagro¿onej margi-nalizacj¹ lub poddanej niszczycielskiemu dzia³aniu tego zja-wiska. Podejmowane dzia³ania to:

przygotowanie osób niepe³nosprawnych do wyzwania jakim jest podjêcie pracy, niesienie wsparcia dla ich rodzin, przygotowanie pracodawców do zatrudnienia osób niepe³nosprawnych, traktowanie ich na równi z pozosta³ymi pracownikami (zgodnie z pogl¹dem, ¿e pomoc techniczna w znacz-nym stopniu eliminuje skutki niepe³nosprawnoœci



mach projektu szkoleni s¹ te¿ nauczyciele m³odzie¿y nie-dos³ysz¹cej i nies³ysz¹cej. Wyniki zostan¹ udostêpnione nauczycielom pracuj¹cym z m³odzie¿¹ o innych rodzajach schorzeñ. Bardzo wa¿ne jest prze³amanie lêku przed podjêciem akty-wnoœci, przy wsparciu asystenta osoby niepe³nosprawnej.Asystent stanowiæ bêdzie pomost miêdzy cz³owiekiem nie-pe³nosprawnym a œwiatem zewnêtrznym. Uczestnicy pro-gramu opanuj¹ podstawy procesu ubiegania siê o pracê (rejestracja w urzêdzie pracy, curriculum vitae, list moty-wacyjny, interview, uporz¹dkowanie dokumentów). Grupy wsparcia dla niepe³nosprawnych umo¿liwi¹ im psychologiczne otwarcie siê na pozytywne rozwi¹zania. Przewidziane jest skonsolidowane dzia³anie wszystkich instytucji lokalnych nastawionych na pracê z niepe³no-sprawnymi oraz instytucji samorz¹dowych, odbêd¹ siê do-datkowe spotkania w Radach Osiedli. Autorzy warszawskiego programu skoncentrowali siê na wyspecjalizowanym doradztwie dotycz¹cym rynku pracy, które uwzglêdnia specyficzne potrzeby i mo¿liwoœci osób niepe³nosprawnych oraz pozwala dobraæ odpowiednie szkolenia. Utworzony zostanie nowy zawód – doradca (broker) edu-kacyjny. Doradca edukacyjny to poœrednik miêdzy cz³o-wiekiem niepe³nosprawnym a rynkiem szkoleniowym. Ma on dobieraæ kierunek, rodzaj i poziom szkoleñ, konfronto-waæ je z potrzebami rynku uwzglêdniaj¹c koszty szkoleñ i indywidualne mo¿liwoœci psychofizyczne niepe³nospraw-nych. Nietrafny, nieprzemyœlany dobór szkolenia stwarza bowiem niebezpieczeñstwo pog³êbienia izolacji i rezygno-wania dalszych prób nauki. Wspó³czesny rynek pracy wy-maga szkolenia ustawicznego i sta³ego rozwoju. Wypraco-wanie takiej indywidualnej drogi rozwoju dla klienta bêdzie podstawowym zadaniem doradcy edukacyjnego. Opraco-wane zostan¹ standardy, zakres i narzêdzia pracy, a tak¿e kodeks etyczny doradcy edukacyjnego. Wniosek o rejestra-cjê tego zawodu trafi do Ministerstwa Gospodarki i Pracy.Wp³yw na decyzje zwi¹zane z realizacj¹ programu maj¹ ci, dla których jest on przeznaczony. Wszystkie dzia³ania oparte s¹ bowiem na wspólnym tworzeniu rozwi¹zañ. U³atwi to zmiany postaw samych osób niepe³nospraw-nych i ich otoczenia spo³ecznego. W wyniku realizacji programu ³atwiejsze stanie siê wypra-cowanie modelu uwzglêdniaj¹cego wszystkie przyczyny wp³ywaj¹ce na nisk¹ aktywnoœæ spo³eczn¹ i zawodow¹ osób niepe³nosprawnych. Zamiast wykluczania osób niepe³no-sprawnych bêdziemy mieæ do czynienia ze wspieraniem ich aktywizacji. Stanie siê to pocz¹tkiem wieloletniego, po¿¹-danego procesu. Wnioski p³yn¹ce z realizacji ka¿dego zadania trafi¹ do decydentów, by wskazaæ im w³aœciwy kierunek kszta³towania polityki spo³ecznej pañstwa.

aktywnie w ¿yciu spo³ecznym i nie pracuj¹, spêdzaj¹ ¿ycie w domach, pod opiek¹ rodziny lub pañstwa. Grupa ta wspierana jest przez fachowców w sferze psychologicznej, informacyjnej, spo³ecznej, materialnej. Beneficjentami programu s¹ równie¿ pracodawcy. Dostar-czenie wiedzy o realnych mo¿liwoœciach œwiadczenia pracy przez niepe³nosprawnych oraz o rozwi¹zaniach prawnych wspieraj¹cych ich zatrudnianie, pozwoli przedsiêbiorcom dokonaæ œwiadomego wyboru pracowników niepe³no-sprawnych. W Polsce 14% spo³eczeñstwa (ponad 5 milionów ludzi) ma orzeczon¹ niepe³nosprawnoœæ. Nieskoordynowane dzia³a-nia pomocowe nie przynosz¹ nale¿ytych rezultatów, a¿ 84 % niepe³nosprawnych nie pracuje. To najwy¿szy w Europie, alarmuj¹cy wskaŸnik nieaktywnych osób niepe³nospraw-nych, które utrzymywaæ musi pañstwo – a pañstwo staæ na ich utrzymanie tylko na poziomie minimum socjalnego. Obserwujemy niepokoj¹ce zjawisko marginalizacji niepe³-nosprawnych. W warunkach wysokiego bezrobocia, niepe³-nosprawni, z regu³y gorzej wykszta³ceni, nie maj¹ szans na otwartym rynku pracy bez systemowej pomocy. Dla ich rodzin, te problemy s¹ przyczyn¹ wielu obowi¹zków i wy-rzeczeñ.

Program stawia sobie za cel wszechstronny rozwój aktyw-noœci ludzi niepe³nosprawnych i skuteczne wyrównywanie ich szans na rynku pracy. Zawiera on rozwi¹zania, omijaj¹ce dotychczasowe niedoskona³oœci polskiej polityki spo³ecz-nej. W oparciu o praktyczn¹ wiedzê partnerów i o wyniki szczegó³owych analiz zbudowano model, w którym po-szczególne dzia³ania u³o¿ono w jednolity system obejmu-j¹cy problemy aktywnoœci spo³ecznej i zawodowej osób niepe³nosprawnych. Program pomo¿e stworzyæ wzorce rozwi¹zañ, do stosowania w polityce spo³ecznej w skali ca³ego kraju. Z uczestnikami programu przeprowadzono pog³êbione wy-wiady dostarczaj¹ce szczegó³owej wiedzy o ich specyficz-nych potrzebach. Wy³oni¹ one obszary utrudniaj¹ce osobie niepe³nosprawnej aktywnoœæ, umo¿liwi¹ rozpoznanie aspi-racji i zaproponowanie systemu edukacyjnego kszta³tuj¹-cego umiejêtnoœci spo³eczne. Wymaga to otwartoœci na nowe doœwiadczenia u osób objêtych projektem, te cechy nale¿y dopiero wykszta³ciæ. Specjaliœci, na podstawie uzyskanych wiadomoœci, przed-stawi¹ niepe³nosprawnym „indywidualn¹ œcie¿kê rozwoju”, czyli okreœlony dla ka¿dej osoby program – od udziele-nia osobom niepe³nosprawnym psychologicznej pomocy („grupy wsparcia”), poprzez dostosowanie najbli¿szego œrodowiska materialnego (dom, s¹siedztwo), do skutecz-nego podniesienia jej kwalifikacji, co u³atwi w³¹czenie siê w ¿ycie spo³eczne i zawodowe.Warsztaty aktywizacji zawodowej i warsztaty umiejêtnoœci spo³ecznych to podstawowe ogniwa systemu. Maj¹ one stymulowaæ niepe³nosprawnych do dalszej edukacji. W ra-


Oprac. A. Trojanowski

CZY NASZ PROJEKT WESPRZE POLITYKÊ SPO£ECZN¥


jêzykiem mówi siê o osobach niepe³nosprawnych w prze-pisach czy ustawach. Ustawa o pomocy spo³ecznej i jej wizja osoby niepe³nospra-wnej jest jednym z elementów ograniczaj¹cym aktywnoœæ osób niepe³nosprawnych. Powodem istnienia w Polsce du¿ej liczby osób z orzeczeniem o grupie inwalidzkiej jest miêdzy innymi „wt³aczanie” innych klientów pomocy spo-³ecznej w tê grupê.Nie istnieje skuteczny system wspieraj¹cy niepe³nospraw-nych, g³ównie ze wzglêdu na niespójny system prawny i brak koordynacji przy wprowadzanych zmianach w zapi-sach ró¿nych ustaw. B³êdem jest postrzeganie problemów osób niepe³nosprawnych w kontekœcie pomocy spo³ecznej – w³aœnie takie rozwi¹zania dominuj¹ nad innymi narzêdzia-mi w polityce spo³ecznej. Za niew³aœciwe uznano umiejsco-wienie Pe³nomocnika rz¹du ds. osób niepe³nosprawnych w jednym z ministerstw, ze wzglêdu na ograniczenie mo¿-liwoœci dzia³ania i zawê¿enie perspektywy do jednego resortu. B³êdne jest tak¿e oczekiwanie ministerstw, ¿e problemy osób niepe³nosprawnych rozwi¹¿e wy³¹cznie Ministerstwo Pracy i Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³no-sprawnych. Problematyka osób niepe³nosprawnych po-winna byæ obecna na równi we wszystkich ministerstwach, tak jak siê to dzieje w przypadku osób sprawnych.Kluczowe i wyjœciowe dla wszystkich zmian sytuacji osób niepe³nosprawnych jest orzecznictwo. Nale¿y przeœledziæ treœæ orzeczeñ, sprawdziæ jak rzutuj¹ one na szanse nie-pe³nosprawnego na rynku pracy. Drugim elementem jest definicja osoby niepe³nosprawnej. Definicja jest drugim po orzecznictwie elementem umiejscawiaj¹cym osobê nie-pe³nosprawn¹ w porz¹dku prawnym pañstwa i w relacjach spo³ecznych. Trzeci element dzia³añ, a w³aœciwie g³ówna perspektywa, jak¹ chcemy upowszechniaæ w Dzia³aniu III, to patrzenie na niepe³nosprawnych poprzez ich aktywa, mo¿li-woœci a nie poprzez deficyty czyli wspieraj¹ce podejœcie do polityki spo³ecznej do osób niepe³nosprawnych. Jest to z jednej strony bardzo ciekawe i nowatorskie podejœcie, z drugiej wydaje siê byæ najtrudniejsz¹ czêœci¹ dzia³añ.Niepe³nosprawni powinni mieæ zagwarantowane takie same prawa jak pozostali obywatele naszego kraju. Ka¿da ustawa powinna ich dotyczyæ w takim samym stopniu co innych Polaków. Nie powinni byæ traktowani jak grupa specyficzna, zagro¿ona. Wsparcie osób niepe³nosprawnych traktuje siê g³ównie w kategoriach fiskalnych – istotny dla pañstwa jest przychód do opodatkowania. Warto zastanowiæ siê nad pro-pozycjami zmian w systemie podatkowym, systemie ulg.

G³ównym celem podprojektu „uzupe³nienie polityki spo-³ecznej” jest wypracowanie wspieraj¹cego podejœcia polityki spo³ecznej w odniesieniu do osób niepe³nospraw-nych. Dodatkowym – jest sformu³owanie i przekazanie w³adzom ustawodawczym rekomendacji do Karty Praw Niepe³nosprawnego Obywatela lub ustaw bran¿owych, a tak¿e zarekomendowanie decydentom narzêdzi polityki spo³ecznej, mog¹cych u³atwiæ osobom niepe³nospraw-nym funkcjonowanie na rynku pracy i udzia³ w ¿yciu spo³ecznym. Punktem wyjœcia projektu jest okreœlenie, co w obecnej po-lityce spo³ecznej stanowi wsparcie dla niepe³nosprawnych, a co powoduje ich izolacjê – w szczególnoœci jak na tê sy-tuacjê wp³ywaj¹ rozwi¹zania prawne. Podstaw¹ analizy jest okreœlenie utrudnieñ dotykaj¹cych niepe³nosprawnych przy wchodzeniu na rynek pracy. G³ówne z nich to:

podwójne orzecznictwo, które m.in. z jednej strony etykietuje niepe³nosprawnych, a z drugiej strony znie-chêca pracodawców, np.: zapisy w orzeczeniach inwa-lidzkich: ¿adna praca; niezdolny do samodzielnej egzy-stencji. demotywuj¹cy system rentowy – zniechêcaj¹cy do po-dejmowania zatrudnieniapozorne przywileje niepe³nosprawnych pracowników (d³u¿szy urlop, krótszy dzieñ pracy) – zniechêcaj¹ce pracodawców i nie zawsze dobrze widziane przez spraw-nych kolegówdu¿a roszczeniowoœæ niepe³nosprawnych wobec praco-dawcówzbyt wielu niepe³nosprawnych posiadaj¹cych dawn¹ III grupê i ich nadreprezentacja w gronie zatrudnianych.

Smutn¹ jest konstatacja, ¿e pañstwo zapewnia byt biolo-giczny osobom niepe³nosprawnym, ale nie chce niepe³no-sprawnych na rynku pracy – nie mówi¹c ju¿ o ich samo-realizacji czy rozwoju. Porz¹dek prawny – ca³y system wsparcia udowadnia przez ca³e ¿ycie niepe³nosprawnemu, ¿e nie nadaje siê on: do nauki, pracy, samodzielnej egzy-stencji. Osoby niepe³nosprawne staj¹ siê sta³ymi zasi³ko-biorcami – godz¹ siê z ¿yciem w ubóstwie.

nych w tej ustawie. Warto przy okazji przeanalizowaæ, jakim

Ustawa o pomocy spo³ecznej bywa postrzegana jako narzê-dzie wsparcia dla ludzi z marginesu spo³ecznego, dla tych, co sobie nie poradzili: niepe³nosprawnych, ubogich, rodzin niewydolnych wychowawczo, bezdomnych. Warto te¿ za-stanowiæ siê, jaki jest odbiór spo³eczny niepe³nosprawnych poprzez pryzmat tej ustawy – jakie s¹ jêzykowe i mentalne konotacje obecnoœci problematyki osób niepe³nospraw-

Piotr Todys

Czy nasz Projekt wesprze politykê spo³eczn¹

dowo, czyli blisko 3 mln osób. Dane statystyczne wskazuj¹, ¿e im wy¿sze wykszta³cenie, tym mniejsze jest prawdopodo-bieñstwo bezrobocia. W populacji osób zarejestrowanych w urzêdach pracy wykszta³cenie gimnazjalne i ni¿sze ma 32,9%, zasadnicze 34,0%, œrednie i policealne 28,3%, wy¿-sze tylko 4,8% bezrobotnych.Stale utrzymuje siê wysoki poziom bezrobocia wœród ludzi m³odych, w wieku 18–24 lata (23,0% ogó³u zarejestrowa-nych).M³odzie¿ koñcz¹ca szko³y ponadpodstawowe coraz czêœciej za najwa¿niejszy cel ¿yciowy stawia sobie osi¹gniêcie suk-cesu zawodowego, d¹¿enia takie deklaruje ponad 30% res-pondentów, 42–43% badanych chce mieæ ciekaw¹, zgodn¹ z zainteresowaniami pracê, 25% marzy o zdobyciu maj¹tku (raporty CBOS „M³odzie¿ 98”, „M³odzie¿ 2003”). Od pocz¹t-ku lat 90-tych nastêpuje systematyczny i bardzo szybki wzrost aspiracji edukacyjnych m³odzie¿y, ponad 85% ucz-niów, niezale¿nie od typu szko³y, do której uczêszcza, za-mierza nadal siê uczyæ. Wiedza na temat trudnoœci na rynku pracy powoduje, ¿e 52% badanych deklaruje, ¿e gdyby mia³a problemy za znalezieniem odpowiedniej pracy, konty-nuowa³aby naukê, b¹dŸ uczêszcza³a na kursy doszkalaj¹ce.Szczególnie trudn¹ sytuacjê ¿yciow¹, tak¿e w zakresie edu-kacji i zatrudnienia, maj¹ osoby niepe³nosprawne. Wed³ug danych GUS ze Spisu Powszechnego Ludnoœci w 2002 r. by³o 5,5 mln osób niepe³nosprawnych. Od 1988 r. do 2002 r. liczba niepe³nosprawnych wzros³a o ok. 46%; chocia¿ sta-nowi¹ 14,3% ludnoœci kraju, osoby niepe³nosprawne pod-legaj¹ czêsto marginalizacji i wykluczeniu spo³ecznemu.Osoby niepe³nosprawne s¹ gorzej wykszta³cone ni¿ ogó³ spo³eczeñstwa. Odsetek osób niepe³nosprawnych z wy-kszta³ceniem ponadpodstawowym w 2002 r. by³ ni¿szy ni¿ w zbiorowoœci osób sprawnych (osoby niepe³nosprawne – 47,5%, osoby sprawne – 74,4 %). Wy¿sze wykszta³cenie w naszym kraju posiada oko³o 10% ludzi doros³ych. Wœród niepe³nosprawnych tylko 4,6% ukoñczy³o studia wy¿sze. W 2002 r. poziom aktywnoœci zawodowej osób niepe³no-sprawnych by³ prawie 3-krotnie ni¿szy ni¿ ogó³u ludnoœci. Osoby pracuj¹ce stanowi³y 15,3% wœród osób niepe³no-sprawnych, wobec 43,7% ogólnej populacji. Od 1988 r. o 53,4% wzros³a liczba niepe³nosprawnych zaliczanych do grupy biernych zawodowo. Z danych GUS wynika, ¿e w 2005 r. urzêdy pracy dysponowa³y ofertami pracy dla 26,8 tysiêcy sprawnych bezrobotnych, natomiast osobom nie-pe³nosprawnym urzêdy oferowa³y tylko tysi¹c wolnych miejsc pracy.Dla tej grupy osób instytucja brokera edukacyjnego bêdzie znacz¹cym krokiem, pomocnym w wyrównywaniu ich

Partnerstwo na Rzecz Rozwoju „Niepe³nosprawni – samo-dzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany” IW EQUAL stawia sobie za cel stwo-rzenie systemu wspomagaj¹cego, wyrównuj¹cego ¿yciowe szanse osób niepe³nosprawnych.Jednym z elementów systemu jest instytucja doradztwa edukacyjnego – powo³anie nowego zawodu: brokera edu-kacyjnego. Realizacji tego celu w ramach Partnerstwa pod-jê³o siê Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Problemami Emocjonalnymi „Spoza”.Broker/doradca edukacyjny bêdzie poœrednikiem miêdzy klientem a rynkiem szkoleniowym. Jego zadanie polegaæ bêdzie na doborze kierunku, rodzaju, poziomu szkolenia, ustaleniu indywidualnej œcie¿ki edukacyjnej w konfrontacji z potrzebami rynku. Równoczeœnie musi uwzglêdniaæ cer-tyfikacjê, koszty szkolenia oraz indywidualne mo¿liwoœci psychofizyczne i ekonomiczne klienta.Broker edukacyjny musi posiadaæ wiedzê i umiejêtnoœci z zakresu psychologii i pedagogiki, doskonale znaæ rynek szkoleñ i rynek pracy.Ostatnie lata s¹ okresem szczególnego nasilenia struktu-ralnych przemian gospodarczych, które generuj¹ zmiany na rynku pracy oraz bezrobocie. Jednoczeœnie nastêpuje rozwój technologii wymuszaj¹cy pojawianie siê nowych zawodów. Niezbêdna staje siê umiejêtnoœæ szybkiego przekwalifikowania siê. Wspó³czesny rynek pracy wymaga szkolenia ustawicznego i sta³ego rozwoju indywidualnego – wypracowanie takiej indywidualnej drogi rozwoju bêdzie podstawowym zadaniem brokera edukacyjnego.Najbardziej wymagaj¹cymi klientami brokera edukacyjnego bêd¹ osoby niepe³nosprawne, gdzie dodatkowo w grê wchodziæ bêdzie dobór szkolenia do mo¿liwoœci psycho-fizycznych (pod tym wzglêdem Polska ma wieloletnie i bardzo z³e doœwiadczenia i nawyki). W przypadku osoby niepe³nosprawnej nietrafny, nieprzemyœlany dobór szkole-nia stwarza niebezpieczeñstwo pog³êbienia izolacji, niepo-dejmowania dalszych prób nauki, rozczarowania. Koszty uczestnictwa w szkoleniu osoby niepe³nosprawnej s¹ zna-cznie wy¿sze ni¿ osób zdrowych, nawet jeœli samo szkole-nie jest bezp³atne. Jest to sprawa np. prze³amania barier psychicznych, zorganizowania opieki i dowozu (asystent osobisty), zmiana w zastanym ¿yciu rodziny.Dostêpu do fachowej pomocy brokera edukacyjnego po-trzebuj¹ szczególnie osoby zagro¿one bezrobociem i bezro-botne, poszukuj¹ce pracy, jak równie¿ takie, które aktywnie kreuj¹ swoj¹ karierê zawodow¹.W kwietniu 2006 r. wed³ug GUS bezrobotni zarejestrowani w urzêdach pracy stanowili 17,2% ludnoœci aktywnej zawo-

Agnieszka ¯arnecka

BROKER EDUKACYJNY – ZAWÓD XXI WIEKU



szans w zakresie wiedzy i kwalifikacji zawodowych oraz warunkiem aktywizacji na rynku pracy.Zespó³ Zadania „Broker Edukacyjny” przeprowadzi³ badanie ankietowe na próbie 91 osób (w badanej populacji 44% stanowi³y osoby niepe³nosprawne) – sonda¿ zapotrzebo-wania spo³ecznego na us³ugi specjalisty ds. edukacji.Wyniki badania daj¹ ocenê dostêpu do informacji o szkole-niach i obrazu aktualnego rynku szkoleñ. Zdecydowanie potwierdzaj¹ zainteresowanie uzyskaniem pomocy w wybo-rze kierunku edukacji i oferty szkoleniowej podnosz¹cej kwalifikacje zawodowe (na podstawie raportu badawczego Eweliny Rupar „Zapotrzebowanie spo³eczne na us³ugi spe-cjalisty ds. edukacji”, 2005).

dostêpnoœæ wiedzy o szkoleniach jest bardzo dobra dla 10% respondentów, dobrze ocenia j¹ 24% osób. A¿ 54% badanych jest zadowolonych z dostêpnych informacji tylko w stopniu œrednim. 11% ocenia j¹ Ÿle i bardzo Ÿle;

ponad po³owa respondentów uwa¿a, ¿e trafny wybór szkolenia jest trudny (56%)

i czasoch³onny (59 %)

46% respondentów mia³o doœwiadczenie wyboru kur-su,który nie spe³nia³ oczekiwañ:

18% respondentów przerwa³o szkolenie w trakcie jego trwania. Nie wszystkie osoby niezadowolone ze szkolenia zdecydowa³y siê na jego przerwanie. Zrezygnowa³o z nie-go tylko 14,3% wszystkich szkol¹cych siê osób i jedno-czeœnie rozczarowanych. 35,57% respondentów pozo-sta³o do koñca kursu.a¿ 82% badanych nigdy nie korzysta³o przy wyborze szkolenia z rady specjalisty (np. doradcy zawodowego, psychologa, pedagoga szkolnego)

78% populacji respondentów deklaruje, ¿e skorzysta-³oby z bezp³atnej rady specjalisty ds. edukacji przy wyborze szkolenia, gdyby mia³o tak¹ mo¿liwoœæ (ponad 5% osób nie mia³o zdania na ten temat). Prawie 61% osób to tacy, którzy wczeœniej nie korzystali z pomocy i chcieliby z rady specjalisty skorzystaæ w przysz³oœci.

Jak ocenia Pan/i dostêpnoœc informacji o szkoleniach, kursach?

œrednio54%

dobrze24%

bardzo dobrze10%

bardzo Ÿle3%

Ÿle9%

raczej ³atwy 27%

Czy uwa¿a Pan/i, ¿e trafny wybór szkolenia, kursu jest:

bardzo ³atwy 3%

nie mamzdania 14%

bardzotrudny

7%

raczej trudny 49%

Czy wybieraj¹c szkolenie/kurs zdarzy³o siê Panu/i wybraæ kurs, który nie spe³nia³

Pana/i oczekiwañ?

nie46%

nie wiem8%

tak46%

Czy przy wyborze szkolenia, kursu korzysta³/a Panu/i kiedykolwiek z rady specjalisty (np. doradcy zawodo-

wego, psychologa, pedagoga szkolnego)?

nie82%

tak18%

40,6637,36

15,38

1,104,49

zdecydo-wanie tak

raczej tak raczej nie zdecydo-wanie nie

nie mam zdania

50,00

40,00

30,00

20,00

10,00

0,00

Czy gdyby mia³/a Pan/i tak¹ mo¿liwoœæ to skorzy-sta³by/aby Pan/i z bezp³atnej rady specjalisty ds. edukacji przy wyborze szkolenia kursu?

zdecydo-wanie tak

raczej tak raczej nie zdecydo-wanie nie

nie mam zdania

50,00

40,00

30,00

20,00

10,00

0,00

13,19

46,15

30,77

5,49 4,40

Czy uwa¿a Pan/i, ¿e trafny wybór szkolenia,kursu jest czasoch³onny?



Przedstawione dane ilustruj¹ spo³eczne zapotrzebowanie na fachow¹ pomoc w doradztwie edukacyjnym i w pe³ni uzasadniaj¹ potrzebê utworzenia zawodu brokera eduka-cyjnego. Istniej¹cy ju¿ zawód doradcy zawodowego nie wype³nia istniej¹cej luki. Doradca zawodowy okreœla pre-dyspozycje zawodowe i ogólny kierunek kszta³cenia – nie dysponuje szczegó³ow¹ znajomoœci¹ rynku szkoleñ, z kolei inne zawody jakby zbli¿one zajmuj¹ siê wycinkami zagad-nienia zawi¹zanego z rynkiem pracy, dopasowuj¹c szkolenia nie do klienta a do potrzeb firm.Broker edukacyjny to nie tylko pomoc dla osób niepe³no-sprawnych w znalezieniu odpowiednich szkoleñ, to równo-czeœnie nowy zawód, który jest w pe³ni otwarty, jest szans¹ na presti¿ow¹, ciekaw¹ pracê i atrakcyjn¹ karierê zawodo-w¹.Postanowiliœmy sprawdziæ jak przyszli brokerzy mog¹ spo-strzegaæ niepe³nosprawnego kolegê i zapytaliœmy o to do-radców zawodowych, czyli grupê podobn¹ ze wzglêdu na charakter pracy i wykszta³cenie.35% respondentów uwa¿a, ¿e ON zdecydowanie mo¿e pra-cowaæ jako doradca zawodowy, a 67%, ¿e raczej tak, nie

by³o ani jednej opinii negatywnej czy te¿ nie wiem. Nale¿y podkreœliæ, ¿e w œwietle tych wyników doradcy stanowi¹ jedn¹ z bardziej tolerancyjnych i otwartych grup zawodo-wych.Zawód brokera edukacyjnego wed³ug raportu ODCE to jeden z zawodów przysz³oœci, z ka¿dym rokiem bêdzie ros³o zapo-trzebowanie na us³ugi brokera. Zapraszamy czytelników do wspó³pracy – jeœli chcecie z nami tworzyæ nowy zawód, prosimy o kontakt.

Czy Pana/i zdaniem osoba niepe³nosprawna ruchowo mog³aby pracowaæ na stanowisku

doradcy zawodowego?

raczej tak67%

zdecydowanie tak67%



Partnerstwo na rzecz zwiêkszenia dostêpnoœci rynku pracy dla osób niewidomych.Partnerstwo MISARN

W spotkaniu uczestniczy³ równie¿ przedstawiciel Stowa-rzyszenia Przyjació³ Integracji oraz przedstawiciel Krajowej Struktury Wsparcia.Dyskutowano nad potrzeb¹ wspó³pracy i ustaleniem formy organizacyjnej przysz³ego Partnerstwa. Podjêto próbê okre-œlenia kszta³tu rezultatów Dzia³ania 2 w poszczególnych projektach, spójnych dla wszystkich i wykorzystania ich w Dzia³aniu 3, czyli próbie w³¹czenia ich do polityki spo³ecz-nej. Omawiano dotychczasowe rezultaty:

Œrodowiskowy system wspomagaj¹cy aktywizacjê spo³eczno-zawodow¹ osób niepe³nosprawnych. Utworzenie nowego zawodu broker/ doradca edu-kacyjnyTechniki i instrumenty oddzia³ywania na pracodawców zwiêkszaj¹ce œwiadomoœæ odpowiedzialnoœci spo³ecz-nej w kontekœcie zatrudniania osób niepe³nosprawnych oraz dostarczaj¹ce wiedzy na temat zatrudnienia osób niepe³nosprawnych Lokalny skonsolidowany spójny system wspomagania osób niepe³nosprawnych nakierowany na ich aktywi-zacjê.

Po dyskusji dokonano wyboru administratora przysz³ego partnerstwa; zosta³a nim Fundacja Pomocy Ludziom Nie-pe³nosprawnym w Warszawie.

Oprac. J. Kowtun

Polityka spo³eczna ma pomagaæ obywatelom w umacnia-niu poczucia pewnoœci, ¿e realizowane reformy le¿¹ w in-teresie spo³eczeñstwa. Ma równie¿ utwierdzaæ obywateli we w³asnych zdolnoœciach i umiejêtnoœciach, w poczuciu zdolnoœci do radzenia sobie z nastêpuj¹cymi zmianami spo³ecznymi i gospodarczymi, które maj¹ wp³yw na ich codzienne ¿ycie.Dzia³anie 3 polega na wdra¿aniu i upowszechnianiu najbar-dziej istotnych rezultatów wypracowanych w projektach. Bêdzie realizowane równolegle do Dzia³ania 2, które polega na testowaniu pomys³ów jakie wymyœlili wnioskodawcy projektów EQUAL, natomiast Dzia³anie 1 s³u¿y³o g³ównie budowaniu Partnerstw.

Rezultaty s¹ najpierw walidowane czyli zatwierdzane przez

Krajowe Sieci Tematyczne EQUAL (w ich sk³ad wchodz¹

przedstawiciele partnerstw oraz eksperci zewnêtrzni). Sta-

nowi¹ one podstawê do opracowania wniosku do Dzia³ania

3 czyli kolejnego projektu, w którym bardzo wa¿nym seg-

mentem jest public relations.

4 czerwca 2006 r. w siedzibie naszego Partnerstwa odby³o

siê spotkanie przedstawicieli Partnerstw, cz³onków grupy II

w Temacie A, podejmuj¹cych w swych dzia³aniach podobn¹

problematykê:

Winda do pracy,Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabi-litacja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany,

Jednoczymy siê w dzia³aniach – Dzia³anie 3

Realizacja praw obywatelskich Osób Niepe³nosprawnych wymaga wprowadzenia do polskiej rzeczywistoœci spo³e-czno-gospodarczej zawodu asystenta osobistego osoby niepe³nosprawnej (ON). Przyjête przez Polskê Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepe³nosprawnych ONZ okreœlaj¹, ¿e zgodnie z Zasad¹ 4: „Pañstwa powinny zagwarantowaæ osobom niepe³nosprawnym opiekê w pe³-nym zakresie s³u¿b wspieraj¹cych, w³¹cznie ze wszelkimi urz¹dzeniami pomocniczymi, po to, by pomóc im w pod-noszeniu poziomu niezale¿noœci w ¿yciu codziennym oraz w egzekwowaniu przys³uguj¹cych im praw. Pañstwa powin-ny zapewniæ us³ugi asystenta osobistego, przewodnika i t³u-macza, zgodnie z potrzebami osoby niepe³nosprawnej jako wa¿ne narzêdzie prowadz¹ce do wyrównania szans.”Zadaniem asystenta osoby niepe³nosprawnej jest aktywiza-cja spo³eczna niepe³nosprawnych, pomoc w pokonywaniu barier utrudniaj¹cych im funkcjonowanie w spo³eczeñstwie i wykszta³cenie samodzielnoœci.Zawód Asystenta ON od lat funkcjonuje w krajach Unii Euro-pejskiej. W wielu pañstwach istnieje funkcja asystenta, którego zadaniem jest pomoc w umo¿liwieniu osobie nie-pe³nosprawnej aktywnego uczestnictwa w ¿yciu spo³ecz-nym. W UE od szeregu lat promowana jest tzw. koncepcja niezale¿nego ¿ycia (independent living). Polega ona na udzielaniu ON pomocy w odzyskaniu kontroli nad w³asnym cia³em i stylem w³asnego ¿ycia, kontroli, która dla osoby pe³nosprawnej jest oczywistoœci¹. Oznacza to, ¿e wsparcie udzielane w formie zinstytucjonalizowanej mo¿e byæ równie dobrze udzielone ON w jej w³asnym miejscu zamieszkania, we w³asnym domu. W wiêkszoœci pañstw UE osoby niepe³-nosprawne, korzystaj¹c z przyznanego dofinansowania, same zatrudniaj¹ swojego asystenta osobistego. Najczê-œciej asystent pomaga wykonywaæ codzienne czynnoœci: prowadzenie gospodarstwa domowego, higienê osobist¹, towarzyszy w podró¿y, pomaga w pracy i nauce. Jest bardzo du¿e zapotrzebowanie na tak¹ pomoc. W Polsce w roku 2001 zawód asystenta zosta³ wprowa-dzony zawodu do polskiej klasyfikacji zawodów z kodem 346 101 i opisany nastêpuj¹co: „Asystent u³atwia osobie niepe³nosprawnej wykonywanie czynnoœci dnia codziennego, pomaga jej w uzyskaniu jak najwiêkszej samodzielnoœci oraz wspó³pracuje z instytu-cjami i organizacjami spo³ecznymi w celu zapewnienia opty-malnych warunków do samodzielnej rehabilitacji; wspiera osoby niepe³nosprawne w realizacji programu rehabilitacji spo³ecznej i zawodowej.”

Pomimo du¿ego zapotrzebowania œrodowiska osób nie-pe³nosprawnych na tak¹ us³ugê zawód ten nie znalaz³ umo-cowania finansowego w strukturach polityki spo³ecznej pañstwa polskiego i praktycznie nie funkcjonuje. Pomimo ¿e kilka szkó³ pomaturalnych oferuje swoim studentom tak¹ specjalizacjê – nie ma wielkiego zainteresowania zawodem asystenta, bowiem w ramach obecnie obwi¹zuj¹cego syste-mu opieki socjalnej nie ma mo¿liwoœci otrzymania pracy w tym zawodzie. Wyrazem koniecznoœci zmiany tej sytuacji s¹ inicjatywy po-szczególnych organizacji pozarz¹dowych wprowadzaj¹cych us³ugi asystenckie dla swoich cz³onków. Projekty zwi¹zane z wprowadzaniem us³ug asystenta osobistego ON realizo-wa³y dotychczas, b¹dŸ realizuj¹, ró¿ne organizacje pozarz¹-dowe, np. Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, Lubelska Fundacja Fuga Mundi, Fundacja Pomocy Chorym na Zanik Miêœni w Szczecinie czy szczeciñskie Stowarzysze-nie na Rzecz Osób z Upoœledzeniem Umys³owym.Fundacja Pomocy Dzieciom i M³odzie¿y Niepe³nosprawnej „Hej Koniku” od kwietnia 2004 wdra¿a na terenie Warszawy projekty, w ramach których œwiadczone s¹ pilota¿owo us³u-gi asystenta osobistego ON skierowane do ró¿nych rodza-jów niepe³nosprawnoœci – zarówno ruchowych jak intelek-tualnych. Jako jedyni w Polsce do zawodu asystenta osobistego szkolimy osoby bezrobotne, robi¹c to we wspó³pracy z Urzêdem Pracy M. St. Warszawy. Projekt dotycz¹cy akty-wizacji zawodowej bezrobotnych i ich przysposobieniu do zawodu Asystenta, realizowany od kwietnia 2004 do czer-wca 2005, finansowany by³ ze œrodków Funduszu Phare 2002. W 2005 r. uzyskaliœmy dotacjê z Urzêdu M. St. Warszawy na szkolenie kolejnych asystentów, oraz dotacje z PFRON (z programu PARTNER) i ze œrodków FIO, na zatrudnienie wyszkolonych przez nas asystentów i wsparcie ON. Do dziœ przygotowaliœmy do wykonywania tego zawodu prawie 90 osób bezrobotnych – zarówno absolwentów ró¿nych szkó³ jak osoby starsze, d³ugotrwale bezrobotne. Czêœæ z tych osób znalaz³a pracê w zawodach pokrewnych, w ró¿nego rodzaju oœrodkach rehabilitacyjnych, szko³ach i przedszkolach specjalnych, WTZ-ach, etc. Czêœæ z nich Fundacja zatrudnia korzystaj¹c z dofinansowania z ró¿nych Ÿróde³ – z programu PARTNER, ze œrodków starosty w ra-mach robót publicznych, itp. Nadal brakuje trwa³ych mo¿-liwoœci zatrudnienia osób wykwalifikowanych w zawodzie asystenta, choæ pojawia siê obecnie „jaskó³ka” w postaci Warszawskiego Centrum Asystenta ON, tworzonego przez Urz¹d M. St. Warszawy.

Magda Bojarska

Asystent Osoby Niepe³nosprawnej – PROFESJONALNY TOWARZYSZ



Projekt realizowany by³ pilota¿owo przez Fundacjê na tere-nie Warszawy w okresie od kwietnia 2004 r. do czerwca 2005 r. i stanowi³ pole doœwiadczalne dla naszych dzia³añ w obszarze spo³ecznej aktywizacji ON przy wykorzystaniu us³ug asystenta osobistego. Na realizacjê Projektu Fundacja otrzyma³a œrodki z Programu PHARE 2002 SSG RZL – „Integracja spo³eczna i zawodowa grup zagro¿onych wyklu-czeniem”. Projekt wdra¿any by³ we wspó³pracy z Urzêdem Pracy M. St. Warszawy na podstawie porozumienia o wspó³-pracy. Partnerem projektu by³a Fundacja Pomocy Ludziom Niepe³nosprawnym, zajmuj¹ca siê osobami z MPD. G³ównym celem projektu by³a aktywizacja zawodowa grupy d³ugotrwale bezrobotnej. Zrealizowanie tego dzia³ania mia³o oprzeæ siê o przygotowanie tej grupy do zawodu Asystenta Osoby Niepe³nosprawnej. Natomiast dziêki tej aktywizacji, oczekiwan¹ wartoœci¹ dodan¹ programu by³a równoczesna pomoc ON i ich rodzinom.

Priorytetowymi dzia³aniami, maj¹cymi zapewniæ profesjo-nalne przygotowanie AON by³y:

edukacja spo³eczna i zawodowa pomoc psychologicznaaktywizacja zawodowa

Grupa docelowa – osoby d³ugotrwale bezrobotne zosta³y objête programem edukacyjnym, który przygotowa³ ich do pracy w charakterze Asystenta Osoby Niepe³nosprawnej. Program sk³ada³ siê z czêœci szkoleniowej, której celem by³o wprowadzenie uczestników w zagadnienia zwi¹zane z po-moc¹ w aktywizacji osób niepe³nosprawnych oraz specyfik¹ rodzajów niepe³nosprawnoœci, i z czêœci praktycznej. Pod-czas praktyk osoby bezrobotne – kandydaci na asystentów, zetknê³y siê bezpoœrednio z osobami niepe³nosprawnymi.Maj¹c na uwadze kompetencje, zainteresowania i miejsce praktyk asystenta, psycholodzy starali siê w taki sposób do-braæ osobê aby wszystkie te powy¿sze czynniki korelowa³y z potrzebami, wymogami oraz schorzeniem danej osoby niepe³nosprawnej. Powsta³y w taki sposób dwie grupy asy-stentów zajmuj¹cych siê osobami z niepe³nosprawnoœci¹ ruchow¹, tj. g³ównie z mózgowym pora¿eniem dzieciêcym oraz niepe³nosprawnoœci¹ intelektualn¹ – g³ównie autyz-mem.Po zakoñczeniu praktyk uczestnicy projektu rozpoczynali ok. 8-miesiêczne sta¿e zawodowe (absolwenci szkó³) lub 6-miesiêczne przygotowanie zawodowe w miejscu pracy (osoby starsze, d³ugotrwale bezrobotne), w ramach których pracowali ju¿ bezpoœrednio z osobami niepe³nosprawnymi, œwiadcz¹c im us³ugi asystenckie, bêd¹c jednak pod sta³¹

AKTYWIZACJA ZAWODOWA ASYSTENTÓW

kontrol¹ i monitoringiem specjalistów-psychologów Funda-cji „Hej, Koniku”. Szeœciomiesiêczny lub ca³oroczny sta¿ polega³ g³ównie na aktywizacji spo³ecznej ON poprzez wspieranie w czynno-œciach ¿ycia codziennego i pomocy w zajêciach szkolnych. Sta¿ zawodowy asystenci podejmowali po podpisaniu z Klientem – ON lub jego opiekunem – KONTRAKTU, które-go treœæ zosta³a opracowana przez specjalistów Fundacji na potrzeby projektu i który okreœla³ zakres zadañ, obowi¹zków i odpowiedzialnoœci Asystenta wobec ON. Dobór Asystenta do Klienta (ON) dokonywany by³ wg. ró¿nych kryteriów: wieku, p³ci, rodzaju niepe³nosprawnoœci, miejsca zamie-szkania i oczekiwañ i zainteresowañ obu stron. Zadania asystenta polega³y m.in. na:

pomocy w æwiczeniach edukacyjno-terapeutycznych: pomocy osobom z autyzmem przy sekwencjach, po-mocy w odrabianiu lekcji, æwiczeniach rehabilitacyj-nychpomocy w przemieszczaniu siê osobom z mózgowym pora¿eniem dzieciêcym i autyzmem podczas drogi do szkó³, lekarza, rehabilitacje, towarzyszenie podczas powrotu ze szko³y do domutowarzyszeniu na zajêciach w warsztatach terapii za-jêciowej, szko³ach i innych placówkach edukacyjno-tarapeutycznychwspólnym spêdzaniu czasu wolnego z ON, w tym: wyj-œciu na spacer, do kina, muzeów, na basen, sklepów, æwiczeniu kontaktów spo³ecznych na mieœciepomocy w rozwijaniu zainteresowañ: spêdzanie czasu wolnego w domu na wspólnych zabawach, grach, czy-taniu ksi¹¿ek i czasopism, prowadzeniu zajêæ techni-czno-plastycznych.

Zarówno asystenci jak ich Klienci (ON) objêci byli sta³¹ po-moc¹ psychologiczn¹ œwiadczon¹ przez wykwalifikowan¹ kadrê Fundacji „Hej, Koniku”. Prowadzone by³y cyklicznie grupy wsparcia – superwizje grupowe, których celem by³o doprowadzenie do zwiêk-szenia efektywnoœci pracy i rozwoju zawodowego i emo-cjonalnego asystentów poprzez omówienia problematyki wspó³pracy asystentów z ON i ich rodzinami w kontekœcie pojawiaj¹cych siê trudnoœci oraz dzielenie siê doœwiadcze-niami. Celem konsultacji by³a przede wszystkim pomoc na p³aszczyŸnie wspó³pracy z ON i jej rodzin¹. Indywidualny charakter spotkañ umo¿liwia³ bardziej dog³êbn¹ analizê wczeœniej omawianych przypadków na grupowych super-wizjach.

POMOC PSYCHOLOGICZNA W PROJEKCIE


(Ÿród³o: „Praca ewaluacyjna 2005” na podstawie doœwiadczeñ z realizowanego projektu przez Fundacjê „Hej, Koniku”)

PROJEKT „INTEGRACJA SPO£ECZNA BEZROBOTNYCH POPRZEZ PRZYSPOSOBIENIE DO ZAWODU ASYSTENT OSOBY NIEPE£NOSPRAWNEJ”


KORZYŒCI Z REALIZACJI PROJEKTU

Korzyœci dla ON

W ramach ca³oœciowego podsumowania programu i jego skutecznoœci, Fundacja zleci³a niezale¿nym specjalistom wykonanie badania ewaluacyjnego. Celem badania by³o przedstawienie istotnych korzyœci wynikaj¹cych z przepro-wadzenia programu – szczególnie dla dwóch grup: ASYS-TENTÓW i rodzin ON oraz zaleceñ i wniosków na przysz³oœæ.Bior¹c pod uwagê skutecznoœæ Projektu, rozumian¹ jako osi¹gniêcie zak³adanych celów, stwierdziæ nale¿y, ¿e Projekt w pe³ni je zrealizowa³. Zgodnie z przyjêtymi za³o¿eniami oko³o 20% uczestników Projektu (ponad 10 osób), na ucze-stnicz¹cych w nim 50 bezrobotnych, znalaz³o zatrudnienie na podstawie umowy o pracê. Ponadto zrealizowany zosta³ równie¿ cel poœredni projektu jakim by³a pomoc rodzinom niepe³nosprawnych dzieci i doros³ym osobom niepe³no-sprawnym ze znacznym stopniem niepe³nosprawnoœci w aktywizacji ¿yciowej i zawodowej, poprzez profesjonalnie przygotowanych do wykonywania swoich funkcji Asysten-tów. W projekcie, tak jak wczeœniej zak³adano, z us³ug asy-stentów skorzysta³o ok. 100 rodzin – dzieci lub doros³ych niepe³nosprawnych.

W opinii rodzin ON dotychczasowa wspó³praca z Asysten-tami wp³ynê³a przede wszystkim na poprawê relacji spo³ecz-nych ON. Zdaniem rodziców praca Asystentów usprawni³a dzia³ania rehabilitacyjne i terapeutyczne niepe³nosprawnych dzieci prowadzone zarówno podczas zajêæ szkolnych jak i w domu. Dziêki wspó³pracy z Asystentem ON szybciej i ³at-wiej pokonywa³y bariery personalne zarówno podczas zajêæ pozaszkolnych jak i na terenie szko³y, ³atwiej nawi¹zywa³y kontakty zewnêtrzne, stawa³y siê bardziej otwarte i chêtne do nowych zadañ. Wzrasta³ poziom ich integracji ze œrodo-wiskiem rówieœników. Pomoc Asystentów w czasie lekcji przyczynia³a siê do sprawniejszego opanowywania mate-ria³u edukacyjnego, poprawy w rozumieniu poleceñ i zadañ. Obecnoœæ Asystentów w szkole pomog³a ON równie¿ w zna-cznym stopniu w eliminowaniu lêków przed wiêkszym sku-piskiem ludzi – szczególnie wp³yw ten widoczny by³ u osób z autyzmem.Pomoc Asystentów podczas æwiczeñ rehabilitacyjnych, szczególnie tych prowadzonych z domu, tj. np. podczas wykonywania sekwencji z osobami z autyzmem, wp³ynê³a pozytywnie na poprawê zachowañ oraz poprawi³a samopo-czucie fizyczne tych osób. Zdaniem rodziców, kontynuacja zalecanych wczeœniej przez specjalistów rehabilitacji w do-mu, przyczyni³a siê do szybszego pokonywania trudnoœci przez ON – zarówno fizycznych jak i emocjonalnych.Do najczêœciej wykonywanych zadañ asystenta ON, obok pomocy w edukacji i rehabilitacji, by³o wspólne spêdzanie czasu wolnego z ON. Wg licznych opinii rodziców i opieku-nów, a tak¿e samych Klientów, pomoc ta sta³a siê g³ównym Ÿród³em poprawy u ON w sferze kontaktów personalnych,

w nabraniu pewnoœci siebie, zaufania do drugiej osoby, we wzbudzeniu chêci do dzielenia siê swoimi myœlami, do-œwiadczeniami, w rozwijaniu i podtrzymywaniu zaintereso-wañ, poznawaniu otaczaj¹cego œrodowiska, prze³amywaniu przed nim lêków i tym samym we w³¹czaniu do niego ON poprzez integracjê.

Wspó³praca z Asystentami Fundacji „Hej, Koniku” przynio-s³a równie¿ korzyœci dla samych rodzin ON. Zdaniem tej grupy, wsparcie jakie otrzymywali od asystentów, wp³ynê³o znacznie na poprawê funkcjonowania ca³ej rodziny. Wyra-¿a³o siê to poprzez umo¿liwienie podjêcia pracy zawodowej – czêsto przed³u¿enie godzin pracy do wymaganych norm, odci¹¿enie czasowe i organizacyjne poza godzinami pracy, poprawê relacji i stosunków miêdzy domownikami, popra-wê w ogólnym funkcjonowaniu psychicznym i fizycznym oraz poczucie faktycznej integracji i rozumienia ciê¿kiej sytuacji rodzin z dzieæmi niepe³nosprawnymi.

Ponadto udzia³ w projekcie da³ mo¿liwoœæ podjêcia lub kontynuacji pracy osobom zainteresowanym szeroko rozu-mian¹ problematyk¹ zwi¹zan¹ z ON. Najwiêksz¹ korzyœci¹ w projekcie dla AON by³o porzucenie statusu osoby bez-robotnej i poprzez to – umo¿liwienie kontynuacji studiów lub podjêcie innych kursów zwi¹zanych z terapi¹ ON. W gru-pie ponad 80 bezrobotnych, którzy uczestniczyli w progra-mie na ró¿nych jego etapach, stwierdziliœmy oko³o 10 przy-padków takiego aktywnego rozwoju zawodowego, zwi¹za-nego z podniesieniem poziomu wykszta³cenia i zmian¹ profilu zawodowego, w kilku przypadkach dotyczy³o to osób starszych, które dawno ukoñczy³y edukacjê szkoln¹. Wielu wyszkolonych przez Fundacjê asystentów kontynuuje naukê w policealnej szkole kszta³c¹cej w zawodzie Asystenta ON.Podsumowuj¹c, realizacja projektu uzyska³a wysok¹ ocenê osób, które korzysta³y z us³ug asystentów osobistych i ich rodzin. Korzyœci wynikaj¹ce z mo¿liwoœci aktywizacji ON przy wsparciu AON s¹ ewidentne i mocno podkreœlane przez beneficjantów projektu. Wdro¿enie projektu, mimo ¿e pilo-ta¿owe, pozwoli³o Fundacji „Hej, Koniku” na wypracowanie unikalnego modelu przysposobienia do funkcji asystenta osób bezrobotnych. Proces taki pozwala na sta³¹ kontrolê zadañ wykonywanych przez asystenta, monitorowanie jego relacji z podopiecznym i szybkie reagowanie w sytuacjach trudnych czy konfliktowych. Do chwili obecnej ze wsparcia asystentów Fundacji skorzy-sta³o ponad 120 rodzin osób niepe³nosprawnych. Podkre-œlaj¹ one potrzebê dalszego korzystania z us³ugi.

Korzyœci dla rodzin ON

Korzyœci asystentów ON



* Badanie ewaluacyjne przeprowadzone na zakoñczenie projektu znajduje siê do wgl¹du osób zainteresowanych w siedzibie Fundacji.

Œrodowiskowy System Wsparcia jest wspólnym dzia³a-niem na poziomie lokalnym organów administracji, insty-tucji i organizacji pozarz¹dowych s³u¿¹cym rehabilitacji spo³ecznej i zawodowej osób niepe³nosprawnych.Osoby niepe³nosprawne s¹ jedn¹ z najbardziej zmarginali-zowanych grup spo³ecznych i ci¹gle napotykaj¹ na du¿e bariery w dostêpie do wiêkszoœci dziedzin ¿ycia spo³ecz-nego, dlatego te¿ konieczne jest opracowanie modelu efek-tywnej wspó³pracy instytucji i organizacji lokalnych, dzia³a-j¹cych na polu aktywizacji spo³eczno-zawodowej tych osób. Niepe³nosprawny i jego rodzina s¹ bardzo czêsto pozosta-wieni samym sobie – szukaj¹c w³aœciwych instytucji, które mog¹ udzieliæ pomocy, informacji (czêsto, niestety, sprze-cznych). W konsekwencji w – populacji osób niepe³no-sprawnych dominuj¹ postawy biernoœci i wycofania, pog³ê-biane niedostêpnoœci¹ (nie tylko architektoniczn¹) najbli¿-szego œrodowiska.Unormowania prawne okreœlaj¹ce zakres wspó³pracy po-miêdzy poszczególnymi ogniwami administracji rz¹dowej i samorz¹dowej nie w pe³ni spe³niaj¹ zamierzenia ich twór-ców. Dosyæ czêsto te¿ nie przek³adaj¹ siê na praktyczne dzia³ania. Planowane jest stworzenie modelu efektywnej wspó³pracy. Umo¿liwi siê wymianê informacji miêdzy jednostkami samorz¹dowymi, organizacjami pozarz¹dowymi i innymi instytucjami w celu pokierowania osób niepe³nosprawnych i ich rodzin potrzebuj¹cych wsparcia. Przeszkoleni wolontariusze badaj¹ przystosowanie wytypo-wanych instytucji i organizacji po¿ytku publicznego do po-trzeb osób niepe³nosprawnych. Na tej podstawie powstanie mapa dostêpnoœci instytucji, osoby niepe³nosprawne, mie-szkaj¹ce na terenie trzech dzielnic objêtych badaniami, uzyskaj¹ aktualn¹ informacjê gdzie i w jaki sposób mog¹ siê faktycznie dostaæ i jakie problemy mog¹ napotkaæ na swej drodze. Weryfikacji poddano m.in. urzêdy dzielnic, oœrodki pomocy spo³ecznej, poradnie psychologiczno-pedagogicz-ne, szko³y, organizacje pozarz¹dowe, kina, teatry, a tak¿e biblioteki i oœrodki sportowe. Wiele sympatii i ¿yczliwoœci wzbudzili dyrektorzy szkó³, którzy interesowali siê ich prac¹, udostêpniali pomieszczenia do badania i udzielali informacji na temat przystosowania prowadzonych przez nich insty-tucji do potrzeb osób niepe³nosprawnych. Bywa³y jednak wyj¹tki, ku zaskoczeniu samych badaczy by³y to organizacje, które powinny byæ nakierowane na pomoc osobom niepe³nosprawnym. Dwoje wolontariuszy napotka-³o trudnoœci w opisaniu przystosowania poradni psycho-logiczno-pedagogicznych, a jedna – Specjalistycznego Cen-trum Rehabilitacji. Z niewiadomych przyczyn nie wpuszczo-

no wolontariusza do Stowarzyszenia na Rzecz Dzieci, M³odzie¿y i Doros³ych Osób Niepe³nosprawnych i Oœrodka Szkolno-Wychowawczego dla G³uchych, a jedna z wolonta-riuszek w dzielnicowym domu kultury otrzyma³a informacjê, ¿e w zwi¹zku z tym, i¿ nie prowadzone s¹ tam zajêcia dla osób niepe³nosprawnych, nie istnieje koniecznoœæ przysto-sowania budynku do ich potrzeb. Po negatywnych do-œwiadczeniach wolontariusze bardziej zwracali uwagê na podejœcie osób tam pracuj¹cych i na ich otwartoœæ wobec innych ludzi. Podkreœliæ jednak¿e nale¿y fakt, i¿ przewa¿nie wolontariusze odbierali pozytywnie wiêkszoœæ badanych instytucji i organizacji.Wolontariusze dzielili siê spostrze¿eniami dotycz¹cymi z³e-go oznakowania i trudnego dostêpu do niektórych instytu-cji. Mówili o braku tablic informacyjnych i s³abo ozna-czonych budynkach. Osoby koñcz¹ce badania mia³y wiele pomys³ów na usprawnienie i lepsze doinformowanie ludzi szukaj¹cych wybranej instytucji. Po zakoñczeniu badañ terenowych przeprowadzone zosta-n¹ wywiady pog³êbione z osobami realizuj¹cymi politykê spo³eczn¹ wobec niepe³nosprawnych na terenie danej dziel-nicy. Pomo¿e to zdiagnozowaæ istniej¹ce kana³y przep³ywu informacji. Informacji, dziêki którym pomoc osobie niepe³-nosprawnej i jej rodzinie powinna przebiegaæ sprawnie. Uzyskana na podstawie przeprowadzonych badañ wiedza u³atwi z jednej strony, uczestnicz¹cym w programie osobom niepe³nosprawnym, lepsze przygotowanie do aktywnego udzia³u w ¿yciu spo³ecznym, z drugiej natomiast zilustruje faktyczn¹ sytuacjê osoby niepe³nosprawnej w jej œrodo-wisku lokalnym.

ŒRODOWISKOWY SYSTEM WSPARCIA


Agnieszka Wysocka

ŒRODOWISKOWY SYSTEM WSPARCIA

Zdjêcie z wyjazdu cz³onków zespo³u November Projekt z Fundacji Pomocy Osobom Niepe³nosprawnym do Krakowa, gdzie brali udzia³ w Festiwalu Piosenki Zaczarowanej, organizowanym przez Fundacjê „Mimo Wszystko” Anny Dymnej.


Fundacja Pomocy Ludziom Niepe³nosprawnym powsta³a w 1987 roku. Obecnie, po kilkunastu latach funkcjonowania, prowadzi dzia³alnoœæ edukacyjn¹ i terapeutyczn¹ na rzecz dzieci, m³odzie¿y i osób doros³ych. Terenem dzia³ania Fundacji jest przede wszystkim Osiedle PrzyjaŸñ – zielona, pe³na drewnianych budyneczków, wyspa w betonowym otoczeniu blokowisk na warszawskich Jelon-kach. Tam ulokowane s¹ g³ówne placówki Fundacji: Szko³a Podstawowa i Gimnazjum, do których mog¹ uczêszczaæ dzieci niepe³nosprawne z ca³ej Warszawy, Oœrodek Eduka-cyjno-Rehabilitacyjno-Terapeutyczny dla wszystkich oraz Warsztat Terapii Zajêciowej dla osób doros³ych posiadaj¹-cych orzeczenia o stopniu niepe³nosprawnoœci i zalecenie do terapii zajêciowej.W Partnerstwie na rzecz Rozwoju – „Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany”. Fundacja pe³ni rolê szczególnie wa¿n¹ – administratora projektu, odpowiedzialnego m.in. za koordynacjê dzia³añ, wspó³pracê ponadnarodow¹ i kon-takty z Krajow¹ Struktur¹ Wsparcia Inicjatywy Wspólnoto-wej EQUAL. Placówki Fundacji jako swój cel wskazuj¹ wszechstronny rozwój psychofizyczny i spo³eczny podopiecznych. Oprócz rozwijania ich umiejêtnoœci, wiele czasu poœwiêcaj¹ równie¿ na pomoc ich rodzinom w trudnych sytuacjach, integracjê ze zdrowymi rówieœnikami, czy budowanie wiêzi miêdzy osobami niepe³nosprawnymi, ich rodzinami i spo³ecznoœci¹ lokaln¹. Fundacja zajmuje siê tak¿e popularyzacj¹ wiedzy o prawach i problemach osób niepe³nosprawnych; organizuje szkole-nia i warsztaty dla osób niepe³nosprawnych i ich rodzin, pracowników organizacji spo³ecznych i samorz¹dów lokal-nych oraz studentów i wolontariuszy.Za³o¿ycielami FPLN s¹ osoby prywatne, firmy oraz instytu-cje niepubliczne, które gotowe by³y ofiarowaæ swoj¹ pomoc ludziom niepe³nosprawnym dotkniêtym skutkami Dzieciê-cego Pora¿enia Mózgowego.Jednym z g³ównych celów Fundacji jest propagowanie idei integracji osób niepe³nosprawnych ze spo³eczeñstwem. W praktyce by³o to powstanie pierwszego w Warszawie Klubu Integracyjnego dla osób niepe³nosprawnych oraz za-inicjowanie dzia³añ na rzecz likwidacji barier architektonicz-nych. Dzia³ania Fundacji stanowi³y w tamtym czasie czêsto jedyne oparcie dla rodziców dzieci dotkniêtych niepe³nosprawno-œci¹ ruchow¹. Fundacja udziela³a wsparcia finansowego przy zakupie sprzêtu rehabilitacyjnego dla osób prywat-nych, szkó³ specjalnych, oœrodków dla dzieci upoœledzo-nych umys³owo.

W 1990 Fundacja utworzy³a Niepubliczn¹ Szko³ê Podsta-wow¹ dla dzieci z pora¿eniem mózgowym, a w roku 1999 Gimnazjum. Dzia³alnoœæ szkó³ jest finansowana z dotacji celowych oraz ze œrodków Fundacji.

Fundacja Pomocy Ludziom Niepe³nosprawnym

FUNDACJA POMOCY LUDZIOM NIEPE£NOSPRAWNYM

Foto: J. Molczyk

Foto: J. Molczyk


FUNDACJA POMOCY LUDZIOM NIEPE£NOSPRAWNYM

Oœrodek

Oœrodek Edukacyjno-Rehabilitacyjno-Terapeutyczny zosta³ uruchomiony w czerwcu 2002 r., w wyniku przekszta³cenia funkcjonuj¹cej ówczeœnie Œwietlicy Terapeutycznej. Jest przeznaczony dla dzieci i m³odzie¿y niepe³nosprawnej, za-gro¿onej marginalizacj¹ spo³eczn¹, z rodzin niewydolnych wychowawczo. Oœrodek dzia³a codziennie. G³ównym jego zadaniem jest zapewnienie osobom niepe³nosprawnym intelektualnie i ruchowo mo¿liwoœci aktywnego i autentycz-nego uczestnictwa w organizowanych zajêciach, oraz takie przygotowanie by mogli oni w pe³ni zintegrowaæ siê najbli¿-szym œrodowiskiem lokalnym.W placówce odbywaj¹ siê zajêcia logopedyczne, rehabili-tacyjne, a tak¿e ogólnorozwojowe i socjoterapeutyczne np. teatralne, muzyczne, plastyczne i kulinarne. Prowadzone s¹ ponadto zajêcia wyrównawcze dla dzieci, które w skutek przebytych chorób nie mog³y na bie¿¹co uczestniczyæ w za-jêciach szkolnych. Oœrodek prowadzi równie¿ szeroko rozu-mian¹ pomoc i poradnictwo osobom niepe³nosprawnym w za³atwianiu ich spraw ¿yciowych. £¹cznie z zajêæ Oœrodka i innych placówek Fundacji korzysta w roku szkolnym co-dziennie ponad 100 dzieci.

Warsztat Terapii Zajêciowej

Podstawowym zadaniem Warsztatu jest rehabilitacja leczni-cza, psychologiczna oraz zawodowo-spo³eczna jego uczest-ników. Warsztat jest placówk¹ dla osób niepe³nosprawnych, u których najefektywniejsz¹ form¹ terapii jest „terapia za-jêciowa”, realizowana poprzez indywidualnie dobrany pro-gram z zakresu rehabilitacji ruchowej, psychologicznej oraz terapii poprzez pracê i sztukê.

W grudniu 2005 r. Cz³onkowie Fundacji wystêpowali na deskach Sali Kongresowej PKiN w Warszawie.

Warsztat Terapii Zajêciowej podzielony jest na nastêpuj¹ce pracownie:

Pracownia komputerowa, która rozwija umiejêtnoœci z zakresu obs³ugi komputera i urz¹dzeñ biurowych, za-poznaje z podstawowymi mo¿liwoœciami tych urz¹dzeñ. Uczestnicy ucz¹ siê miêdzy innymi korzystania z prakty-cznych i przydatnych programów jak np. edytor tekstu, korzystanie z Internetu. Pracownia sztuki u¿ytkowej – zadaniem jej jest rozwija-nie wra¿liwoœci twórczej uczestników oraz rozwój za-interesowañ i indywidualnych zdolnoœci, nauka i dosko-nalenie sprawnoœci manualnych w nowo poznanych technikach, kszta³towanie postaw wobec pracy indywi-dualnej i grupowej. Pracownia kulinarno-samoobs³ugowa, która rozwija umiejêtnoœci samodzielnego wykonywania codziennych czynnoœci ¿yciowych. W ramach uczestnictwa w zajê-ciach pracowni, podopieczni ucz¹ siê przygotowywania posi³ków, korzystania z prostych urz¹dzeñ codziennego u¿ytku. Ucz¹ siê samoobs³ugi w zakresie higieny oso-bistej i ubioru.

Foto: J. Molczyk

Foto: J. Molczyk

Foto: J. Molczyk


Stowarzyszenie dzia³a od listopada 1998 r. i jest organizacj¹ typu „non-profit”. Podstawowym celem SPOZY jest pomoc osobom z problemami emocjonalnymi (nerwicami) w reha-bilitacji i readaptacji spo³ecznej. Stowarzyszenie organizuje zajêcia wszechstronnej terapii w otwartych, dziennych pla-cówkach, kszta³tuje przyjazne warunki wzrostu, rozwoju i ¿ycia dzieci, m³odzie¿y i osób doros³ych.Ju¿ na starcie stowarzyszenie odnios³o du¿y sukces: powie-rzono mu koordynacjê prac nad V Forum Inicjatyw Oœwiato-wych (6-7 listopad 1999, Warszawa, Sejm RP). By³o to spotkanie przedstawicieli oko³o 200 organizacji pozarz¹do-wych z ca³ej Polski, gdzie wiod¹cymi tematami by³y miêdzy innymi: „dziecko trudne w szkole”, „dziecko niepe³nospraw-ne w szkole masowej”.Od 2001 roku dzia³a Oœrodek Terapeutyczno-Edukacyjny SPOZA (w Warszawie, przy ul. Targowej 66/23). W Oœrodku pracuj¹ grupy terapeutyczne, odbywaj¹ siê konsultacje, ba-dania psychologiczne, terapia rodzinna, szkolenia.Stowarzyszenie wygra³o tak¿e konkurs na prowadzenie œwietlicy socjoterapeutycznej na Pradze Po³udnie. Œwietlica nosi nazwê SZAFA (ul. Guderskiego 4) i pracuje od stycznia 2003 r., pomagaj¹c dzieciom z rodzin ubogich i dysfunkcyj-nych z osiedla Goc³aw.Oprócz placówek Stowarzyszenie SPOZA opracowa³o kilka projektów dzia³añ na rzecz osób z problemami emocjonal-nymi, szczególnie dzieci. Poni¿ej opisujemy kilka z nich.

Dzieci SPOZACelem projektu opatrzonego w³aœnie tak¹ nazw¹ by³o opra-cowanie wzorcowego planu interdyscyplinarnej pomocy dziecku niepe³nosprawnemu mieszkaj¹cemu w Warszawie. Dzia³ania projektu mia³y obj¹æ jak najszersze œrodowisko ¿y-cia i rozwoju dziecka (rodzina, szko³a, instytucje pomocowe s³u¿ba zdrowia, oœrodki szkolno-wychowawcze, pomoc spo³eczna). W ramach Dzieci SPOZA stowarzyszenie przeprowadzi³o konferencjê „Dzieci spoza – edukacja i systemy wsparcia dzieci i m³odzie¿y niepe³nosprawnej”. Poprzez akcjê infor-macyjn¹ pokazano trudnoœci, jakich doœwiadczaj¹ dzieci niepe³nosprawne w dostêpie do edukacji oraz zagro¿enia dla ich rozwoju. Ponadto powo³ano grupê robocz¹, która wy-pracowa³a koncepcjê planu interdyscyplinarnej pomocy dziecku niepe³nosprawnemu. Dziêki tym wszystkim dzia³a-niom nawi¹zano œciœlejsz¹ wspó³pracê z organizacjami po-

zarz¹dowymi, szko³ami, specjalistami z ró¿nych dziedzin, samorz¹dem lokalnym dzielnicy Praga-Pó³noc. Wszystkie te instytucje i osoby sta³y siê potem partnerami Stowarzy-szenia w realizacji ró¿nych przedsiêwziêæ.W Dzieciach spoza… stowarzyszenie skoncentrowa³o siê przede wszystkim na problemie dyskryminacji m³odzie¿y niepe³nosprawnej na etapie kszta³cenia ponadgimnazjalne-go, prowadz¹c dzia³ania na rzecz wyrównania jej szans edukacyjnych. Na prze³omie paŸdziernika i listopada 2004 odby³o siê Forum spo³ecznoœci szkolnych: II Praskie Forum „Dzieci spoza” „Tu bije serce Warszawy”. Przygotowano równie¿ akcjê: „Czy w polskiej szkole mo¿e uczyæ niepe³nosprawny nauczyciel?”, która rozpoczê³a siê jesieni¹ 2004 roku.

Program „Przystañ” jest kontynuacj¹ wczeœniejszych dzia³añ Stowarzyszenia realizowanych przez dwa lata programów: „Pomoc dla samopomocy” i „Pomoc dzieciom z zaburzeniami psychicz-nymi”. Projekt ten, realizowany przy wspó³pracy wielu insty-tucji, obj¹³ nie tylko dzieci i ich rodziny, lecz tak¿e najbli¿sze œrodowisko wychowawcze: nauczycieli i pracowników socjalnych (szko³y, Oœrodki Pomocy Spo³ecznej), by „przy-jazny œwiat” zatacza³ coraz szersze krêgi.Celem nadrzêdnym jest zmiana w funkcjonowaniu dziecka i jego rodziny oraz stworzenie mu „przyjaznego œwiata” zamiast dotychczasowej praktyki karania i odrzucania. Pro-gram buduje otoczenie przyjazne dziecku zaburzonemu i ujednolica sposoby oddzia³ywania nañ przez szko³ê, tera-peutów i pomoc spo³eczn¹. Przeciwdzia³a zagro¿eniu pato-logi¹ spo³eczn¹ i marginalizacj¹ dzieci i rodzin. Pokazuje nauczycielom, którzy bezpoœrednio i na co dzieñ pracuj¹ z dzieæmi, ¿e zespó³ nadpobudliwoœci psychoruchowej to objaw choroby dziecka, a nie jego z³oœliwoœci. W ramach tego projektu SPOZA prowadzi³o zajêcia terapeu-tyczno-edukacyjne dla dzieci w wieku od 6 do 18 lat oraz warsztaty umiejêtnoœci wychowawczych w samopomoco-wych grupach rodziców, konsultacje psychologiczno-peda-gogiczne, terapiê rodzinn¹ metod¹ wideotreningu VIT.Zajêcia w programie prowadz¹ osoby odpowiednio przy-gotowane: psychologowie kliniczni i spo³eczni, specjaliœci resocjalizacji, pielêgniarka psychiatryczna – terapeuta, pedagodzy i reedukatorzy, artysta plastyk – terapeuta zajê-ciowy, wreszcie pedagog – muzykoterapeuta.

Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Problemami Emocjonalnymi – SPOZA

STOWARZYSZENIE POMOCY OSOBOM Z PROBLEMAMI EMOCJONALNYMI – SPOZA


„Rozwiñ skrzyd³a” to warsztaty daj¹ce szansê uzupe³nienia niedoborów kom-petencyjnych i wykszta³cenia m³odzie¿y oraz uzyskania przez ni¹ wsparcia i pomocy psychologicznej. Daj¹ one tak¿e mo¿liwoœæ zmiany w funkcjonowaniu psychospo³ecz-nym m³odzie¿y ucz¹cej siê, która w nied³ugim czasie ma siê usamodzielniæ. Program ten ma przeciwdzia³aæ bezrobociu wœród m³odzie¿y koñcz¹cej szko³ê.Celem Projektu jest przeciwdzia³anie wykluczeniu spo-³ecznemu, dlatego Autorom zale¿y na trafieniu do m³odzie¿y najbardziej zagro¿onej bezrobociem z rodzin o niskim sta-tusie materialnym i takich, w których rodzice s¹ bezrobotni. U m³odzie¿y w tej grupie obserwuje siê wyj¹tkowo niskie poczucie wiary we w³asne mo¿liwoœci i w to, ¿e mo¿na znaleŸæ pracê. Najczêœciej wydaje im siê, i¿ podziel¹ los rodziców. Tak¿e osobom niepe³nosprawnym z powodu swoich dysfunkcji z pewnoœci¹ trudniej jest znaleŸæ za-trudnienie. Dlatego bardzo wa¿ne jest, aby warsztaty mia³y charakter integracyjny, aby pe³nosprawni i niepe³nosprawni mogli razem w nich uczestniczyæ, ucz¹c siê wzajemnie i po-znaj¹c. Projekt adresowany jest do uczniów klas maturalnych i przedmaturalnych sto³ecznych szkó³ (liceów profilowa-nych, techników itp.), do przysz³ych absolwentów. S¹ to osoby m³ode (w wieku 17-18 lat), które jeszcze nie maj¹ doœwiadczeñ z zakresu poszukiwania pracy. Odbiorcami projektu s¹ te¿ organizacje pozarz¹dowe, w któ-rych absolwenci warsztatów mog¹ zdobywaæ pierwsze doœwiadczenia zawodowe, pracuj¹c jako wolontariusze. Praca na rzecz organizacji pozarz¹dowej pozwoli im odkryæ zainteresowania i uspo³eczni, bêdzie te¿ atutem w rozmowie z pracodawc¹, gdy po ukoñczeniu szko³y zaczn¹ szukaæ za-trudnienia. Informacje o projekcie kierowane s¹ równie¿ do potencjalnych pracodawców oraz Urzêdów Pracy, Oœrod-ków Pomocy Spo³ecznej, Poradni Psychologiczno-Pedago-gicznych.Warsztaty ciesz¹ siê du¿ym zainteresowaniem, s¹ oceniane bardzo pozytywnie przez m³odzie¿. Grupy maj¹ charakter otwarty. Zajêcia prowadzone s¹ metodami aktywizuj¹cymi uczestników.Po zakoñczeniu szkolenia uczestnicy maj¹ mo¿liwoœæ zdo-

bycia pierwszych doœwiadczeñ w ramach miesiêcznych praktyk wolontarystycznych. Po zakoñczeniu praktyk otrzy-maj¹ list referencyjny od organizacji bezpoœrednio nad-zoruj¹cej wolontariat. Opinia o wolontariuszu jest równie¿ przekazywana Stowarzyszeniu w celu ewaluacji Projektu.Podczas trwania Projektu pracuje Punkt Konsultacyjny. Jest on przeznaczony zarówno dla uczestników szkoleñ, jak i dla potencjalnych pracodawców oraz organizacji zainteresowa-nych wspó³dzia³aniem w projekcie. Uczestnicy bêd¹ mogli dowiedzieæ siê m.in., gdzie szukaæ informacji nt. aktywne-go poszukiwania pracy, przekazywaæ uwagi o szkoleniach i praktykach, uzyskaæ pomoc w rozwi¹zywaniu konkretnych problemów wynik³ych w trakcie realizowania wolontariatu b¹dŸ zadañ szkoleniowych.

STOWARZYSZENIE POMOCY OSOBOM Z PROBLEMAMI EMOCJONALNYMI – SPOZA

W ramach warsztatów przeprowadzane s¹ m.in treningi: pisania CV i listu motywacyjnego, prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej (symulacje spotkañ z pracodawc¹), projektowania w³asnej œcie¿ki kariery, odnajdywania uœpionego potencja³u i korzystania z w³asnych zasobów, autoprezentacji (pokazanie moich mocnych stron), asertywnoœci, radzenia sobie ze stresem, rozwijania zainteresowañ, podnoszenia poziomu w³asnej sprawnoœci, zaradnoœci, samooceny, generowania rozwi¹zañ i kreatywnoœci komunikacji interpersonalnej.


Czy transport mo¿e czyniæ cuda?

Fundacja dzia³a od 1993 roku, zrealizowa³a ponad 110 tysiêcy przejazdów, z jej us³ug skorzysta³o ponad 3000 osób – osób niepe³nosprawnych z ograniczeniami rucho-wymi. Ile razy tak siê zdarzy³o, ¿e autobus czy tramwaj nie zabra³ Pañstwa ze wzglêdu na brak miejsca? Ile razy realizacja Waszych planów uzale¿niona by³a od innych osób?Dla osób niepe³nosprawnych jest to codziennoœæ. Zat³o-czony tramwaj czy autobus o wysokim podwoziu to zapory czêsto nie do przebycia. By skorzystaæ z komunikacji miej-skiej czy dostaæ siê do wiêkszoœci budynków, osobie nie-pe³nosprawnej potrzebna jest pomoc innych. Pomoc, o któ-r¹ prawie zawsze trzeba poprosiæ. W takich sytuacjach niepe³nosprawni zdani s¹ na dobr¹ wolê sprawniejszej czêœci spo³eczeñstwaFundacja TUS powsta³a, by pomóc osobom poruszaj¹cym siê na wózkach inwalidzkich w pe³ni uczestniczyæ w ¿yciu spo³ecznym. Wychodz¹c z za³o¿enia, ¿e najtrudniej pokonaæ pierwsz¹ barierê – próg w³asnego mieszkania, jako pierwsza w Polsce, zorganizowa³a specjalistyczny transport dla nie-pe³nosprawnych. TUS realizuje podstawowe prawo ka¿dego cz³owieka – prawo do swobodnego przemieszczania siê. Sta³a siê narzêdziem otwieraj¹cym drogê do niezale¿noœci niepe³nosprawnych warszawiaków. Wielu Klientów Funda-cji po raz pierwszy od lat, w³aœnie dziêki pomocy TUS, odwa¿y³o siê wyjœæ z domu i pojechaæ do parku, kina, znajo-mych, lekarza, pracy, czy szko³y. Dzia³ania takie daj¹ pe³n¹ niezale¿noœæ w poruszaniu siê po mieœcie oraz uwalniaj¹ niepe³nosprawnych od koniecznoœci anga¿owania rodziny, s¹siadów czy znajomych przy ka¿dym wyjœciu z domu. Swoje us³ugi TUS œwiadczy na zasadzie „od drzwi do drzwi”, zapewniaj¹c transport z mieszkania do miejsca, gdzie po-trzebuje dotrzeæ osoba niepe³nosprawna. Dysponuje dzie-wiêcioma specjalnie przystosowanymi mikrobusami, w któ-rych jednoczeœnie mo¿e podró¿owaæ piêæ osób (w tym trzy osoby na wózkach). Ka¿dy wyposa¿ony jest w windê po-

magaj¹c¹ niepe³nosprawnym dostaæ siê do samochodu, w system zamocowañ do wózków inwalidzkich i w pasy bezpieczeñstwa dla osób niepe³nosprawnych. W ka¿dym samochodzie pracuje dwuosobowa za³oga, która potrafi pokonaæ wszelkie bariery architektoniczne, nawet czwarte piêtro bez windy. Prawie po³owa pracowników z 31-osobo-wego zespo³u to osoby posiadaj¹ce grupê inwalidzk¹.

TUS ma 13 lat!

To szczêœliwa trzynastka. Bowiem od 1993 roku w prze-mieszczaniu siê po Warszawie pomaga osobom nie-pe³nosprawnym Fundacja TUS. Ale prowadzi tak¿e inn¹ dzia³alnoœæ:Zajmuje siê g³ównie propagowaniem specjalistycznych rozwi¹zañ transportowych dla osób niepe³nosprawnych. Promuje model wprowadzania tego typu rozwi¹zañ przy wspó³pracy organizacji pozarz¹dowych i samorz¹dów. Pro-wadzi tak¿e badania i tworzy ekspertyzy w tej dziedzinie. Organizuje równie¿ szkolenia i warsztaty. Prowadzi m.in. szkolenia dla kierowców MZA. W takcie szkoleñ kierowcy dowiaduj¹ siê jak pracowaæ z niepe³nosprawnymi, jakie s¹ ich potrzeby, jak pomóc im wejœæ do autobusu.

Fundacja na Rzecz Transportowych Us³ug Specjalistycznych dla Niepe³nosprawnych TUS

Za³o¿ycielami Fundacji byli: Joanna Grodzicka – wtedy po-ruszaj¹ca siê na wózku inwalidzkim, Miros³aw Starzyñski – pracownik Biura Zarz¹du Miasta Sto³ecznego Warszawy, Jakub Wygnañski – dyrektor Banku Danych o Organizacjach Pozarz¹dowych KLON/JAWOR i Piotr Todys – kieruj¹cy Fun-dacj¹ od pocz¹tku do dnia dzisiejszego.

FUNDACJA NA RZECZ TRANSPORTOWYCH US£UG SPECJALISTYCZNYCH DLA NIEPE£NOSPRAWNYCH


Jest cz³onkiem Federacji Organizacji S³u¿ebnych MAZO-WIA. Anga¿uje siê w przedsiêwziêcia pomagaj¹ce ró¿nym grupom spo³ecznym zrozumieæ potrzeby niepe³nospraw-nych. Co roku organizuje warsztaty dla studentów pierwszego roku architektury Politechniki Warszawskiej „Niepe³no-sprawnoœæ – co to naprawdê znaczy?”, w ramach zajêæ prof. Ewy Kury³owicz z projektowania architektonicznego. Studenci, poruszaj¹c siê na wózkach inwalidzkich lub z za-wi¹zanymi oczami próbuj¹ za³atwiæ studenckie sprawy: wizyta w dziekanacie, bibliotece, punkcie ksero. Aktualnie realizuj¹ trzy projekty:

Centrum Karier Osób Niepe³nosprawnych, Inicjatywê Wspólnotow¹ EQUAL „Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRA-CA – system zintegrowany” orazprojekt badawczy finansowany przez wojewodê mazo-wieckiego: „Efektywnoœæ aktywizacji zawodowej i po-œrednictwa pracy na rzecz osób niepe³nosprawnych na terenie województwa mazowieckiego – diagnoza i roz-wi¹zania”.

Centrum Karier Osób Niepe³nosprawnych (CKON) powsta-³o w ramach projektu pt. „Centrum Karier Osób Niepe³no-sprawnych. Integracja na otwartym rynku pracy” realizo-wanym w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego.Stworzenie CKON to wynik doœwiadczeñ Fundacji TUS oraz doœwiadczeñ zespo³u, który w ramach Biura Karier Osób Niepe³nosprawnych przy FPMiINR opracowa³ i zrealizowa³ projekt pt. „Kompleksowe dzia³ania na rzecz aktywizacji zawodowej i spo³ecznej osób niepe³nosprawnych. Doradz-two – edukacja – sta¿e – poœrednictwo pracy – monitoring zatrudnienia.” (Phare 2002).Dzia³ania Centrum Karier charakteryzuje modelowe i inno-wacyjne podejœcie do rozwi¹zywania problemu bezrobocia osób niepe³nosprawnych i ich aktywizacji zawodowej. Dzia-³ania te s¹ kompleksowe – osoba niepe³nosprawna, której potrzebna jest pomoc w wejœciu lub powrocie na rynek pracy, uzyskuje j¹ w jednym miejscu – w Centrum Karier Osób Niepe³nosprawnych, tu analizowana jest sytuacja oso-by niepe³nosprawnej, udzielana pomoc doradcy zawodowe-go lub prawnika, dobrana odpowiednia oferta pracy, a po uzyskaniu zatrudnienia – jego monitoring. Dzia³alnoœæ Centrum oparta jest g³ównie na bezpoœrednim kontakcie z osobami niepe³nosprawnymi w siedzibie Centrum, ale w miarê potrzeby konsultacje udzielane s¹ tak¿e telefonicz-nie i e-mailowo. Us³ugi CKON przeznaczone s¹ dla osób nie-pe³nosprawnych ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepe³nosprawnoœci z terenu województwa mazowieckiego. W czasie czterech miesiêcy, od stycznia 2006, do Centrum Karier zg³osi³o siê 200 osób. Oznacza to, ¿e 200 niepe³no-sprawnych zrobi³o pierwszy krok ku aktywizacji zawodowej i myœli o podjêciu pracy.

Projekt „Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, edukacja, praca – system zintegrowany” adresowany do osób niepe³nosprawnych w stopniu znacz-nym i umiarkowanym z zachowan¹ norm¹ intelektualn¹, rodzin osób niepe³nosprawnych, pracodawców, kadry nauczycielskiej m³odzie¿y niedos³ysz¹cej i nies³ysz¹cej, ma³ych organizacji pozarz¹dowych. Poœrednio w projekt zaanga¿owane zostan¹ instytucje lokalne znajduj¹ce siê w pobli¿u miejsca zamieszkania osób niepe³nosprawnych, instytucje zajmuj¹ce siê kszta³ceniem i poradnictwem oraz sektor polityki spo³ecznej tworz¹cy ramy uregulowañ praw-nych i praktyki spo³ecznej. Stworzony bêdzie wszechstron-ny system u³atwiaj¹cy wchodzenie na otwarty rynek pracy osób niepe³nosprawnych , grupy w wysokim stopniu zagro-¿onej marginalizacj¹ lub ju¿ poddanej niszczycielskiemu dzia³aniu tego zjawiska.

„Efektywnoœæ aktywizacji zawodowej i poœrednictwa pra-cy na rzecz osób niepe³nosprawnych na terenie woje-wództwa mazowieckiego – diagnoza i rozwi¹zania” to projekt badawczy finansowany przez wojewodê mazowie-ckiego. G³ównym celem jest zdiagnozowanie skutecznoœci us³ug na rzecz aktywizacji zawodowej osób niepe³no-sprawnych œwiadczonych przez powiatowe urzêdy pracy, kluby pracy, oœrodki pomocy spo³ecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie z terenu województwa mazowieckiego , na podstawie badañ w instytucjach samorz¹dowych i orga-nizacjach pozarz¹dowych. Opracowany bêdzie raport „Efek-tywnoœæ us³ug w dziedzinie aktywizacji zawodowej osób niepe³nosprawnych œwiadczonych przez samorz¹dowe i po-zarz¹dowe instytucje z terenu województwa mazowieckiego diagnoza i rozwi¹zania”.

Kilka liczb W bazie osób korzystaj¹cych z us³ug TUS jest ponad 2.700 niepe³nosprawnych mieszkañców Warszawy. Œrednio kwar-talnie przybywa 80 nowych osób. Rocznie niepe³nosprawni przeje¿d¿aj¹ z TUS 12 tysiêcy razy.

Fundacja TUS prowadzi jedyny w Warszawie niekomercyjny transport dla niepe³nosprawnych. Przejazd ka¿dej osoby niepe³nosprawnej jest dofinansowany przez Fundacjê. Klienci pokrywaj¹ jedynie oko³o 15% kosztów przejazdu. TUS pracuje szeœæ dni w tygodniu, w godzinach od 8 do 22. Zlecenia przyjmuje z maksymalnie tygodniowym wyprze-dzeniem w godzinach od 9 do 18 pod numerem telefonu (22) 852 - 01 - 82.Z TUS podró¿uje siê do pracy, szko³y, lekarza, na rehabili-tacjê. Ale tak¿e do kina, znajomych, na zakupy, do koœcio³a. TUS zapewnia pe³n¹ niezale¿noœæ w poruszaniu siê i rea-lizuje, w stosunku do osób niepe³nosprawnych, jedno z podstawowych praw cz³owieka: prawo do swobody przemieszczania siê.



5% wszystkich przejazdów zamawianych jest do miejsco-woœci podwarszawskich.Przejazdy ³¹czone, czyli takie, gdy jednoczeœnie samocho-dem podró¿uje wiêcej osób ni¿ jedna, stanowi¹ ponad 25% wszystkich zrealizowanych.Aby przewieŸæ niepe³nosprawnych, samochody TUS poko-nuj¹ rocznie ponad 275 tysiêcy kilometrów.

Nowe us³ugi Fundacja TUS na pocz¹tku swojej dzia³alnoœci pomaga³a niepe³nosprawnym g³ównie na terenie Warszawy, w jej administracyjnych granicach. Obecnie swoje us³ugi œwiad-czy tak¿e do miejscowoœci podwarszawskich. Równie¿ niepe³nosprawni mieszkañcy tych okolic mog¹ za pomoc¹ TUS za³atwiaæ swoje sprawy w Warszawie.Oferowana jest tak¿e pomoc wolontariuszy. TUS jest w sta-nie dowieŸæ niepe³nosprawnych w ¿¹dane miejsce, ale samochód po dojechaniu do celu od razu musi jechaæ na nastêpny kurs, po nastêpn¹ osobê. St¹d pomys³, by w miej-scu docelowym pomoc œwiadczy³ wolontariusz. W praktyce wygl¹da to tak, ¿e zamawiaj¹c kurs klienci zg³aszaj¹ potrze-bê skorzystania z pomocy wolontariusza. Uzgadniany jest termin i pora i czeka wolontariusz w miejscu, gdzie potrze-bna jest pomoc. Propozycja ta dostêpna jest dla wszystkich klientów w godzinach pracy TUS, tak w dni powszednie jak i w soboty. Wolontariusze pomagaj¹ w sklepie, urzêdzie, u lekarza, w kinie, na spacerze. To od samych niepe³no-sprawnych zale¿y jak zostanie wykorzystana pomoc tych sympatycznych i otwartych ludzi.Wolontariusze umo¿liwiaj¹ za³atwienie ró¿nych spraw bez koniecznoœci anga¿owania rodziny, przyjació³ czy s¹siadów. Przy udziale wolontariuszy organizowane s¹ wyjazdy poza Warszawê, np. na piknik w pu³tuskie lasy, czy tramwajem wodnym po Zalewie Zegrzyñskim.

Partnerzy Dzia³anie Fundacji nie by³oby mo¿liwe bez wsparcia Miasta Warszawy, które by³o i jest naszym g³ównym partnerem. Fundacja nie ma zapewnionych sta³ych Ÿróde³ finansowania gwarantuj¹cych istnienie w kolejnych latach. Ca³y czas po-szukiwani s¹ sponsorzy gotowi wesprzeæ dzia³anie Fundacji na rzecz niepe³nosprawnych Warszawiaków.

Sonda¿ TUS Fundacja TUS od pocz¹tku swej dzia³alnoœci poddaje ocenie Klientów swoje us³ugi, a tak¿e dostêpnoœæ Warszawy dla osób niepe³nosprawnych. Do tej pory przeprowadzono trzy takie sonda¿e.W 1993 roku a¿ 83% osób niepe³nosprawnych nie by³o w stanie samodzielnie opuœciæ mieszkania i wydostaæ siê na ulicê.W roku 2001 odsetek takich osób zmniejszy³ siê do 58%, z czego 27% u¿ytkowników TUS mieszka na piêtrze przy

jednoczesnym braku windy, a 12% Klientów TUS to osoby samotne.P³ynie st¹d wniosek, ¿e spora czêœæ osób niepe³nospraw-nych jest de facto uwiêziona we w³asnym domu.Mimo ewidentnej poprawy, jak¹ mo¿na zaobserwowaæ w dostosowywaniu Warszawy, Klienci TUS nadal negatywnie oceniaj¹ dostêpnoœæ wielu miejsc u¿ytecznoœci publicznej. W ci¹gu ostatnich lat niepe³nosprawni dostrzegaj¹ coraz lepsze dostosowanie szpitali, urzêdów pocztowych, przy-chodni i aptek, nadal jednak oko³o 20% tych miejsc jest dla nich niedostêpnych.Nadal pierwszoplanowymi potrzebami s¹ us³ugi medyczne i rehabilitacyjne. 50% ankietowanych uzna³o za wa¿ne orga-nizowanie domowych wizyt lekarzy specjalistów i pomoc w zdobyciu sprzêtu rehabilitacyjnego. Nie trzeba dodawaæ, ¿e takie us³ugi s¹ praktycznie niedostêpne dla niepe³no-sprawnych.Stale ponad 80% Klientów za mocne strony dzia³ania TUS uznaje punktualnoœæ, fachowoœæ za³óg samochodów, a tak-¿e bezpieczeñstwo i jakoœæ przewozu. S³abe strony to cena biletów i niemo¿noœæ zamówienia kursu w dowolnym najdogodniejszym terminie.

Warszawa dla wszystkichZ Narodowego Spisu Powszechnego 2002 roku wynika, ¿e w Warszawie mieszka statystycznie oko³o 200 tys. osób niepe³nosprawnych. Mo¿na przyj¹æ, ¿e 20 tys. to osoby nie-pe³nosprawne ruchowo. Wszystkie maj¹ prawo oczekiwaæ zaspokojenia ich potrzeb dotycz¹cych przemieszczania siê w oparciu o ogólne zobowi¹zania jakie ma samorz¹d wobec mieszkañców Warszawy. Czwarta zasada Standardowych Zasad Wyrównywania Szans uchwalonych przez Organi-zacjê Narodów Zjednoczonych ju¿ w 1993 roku mówi, i¿ spo³eczeñstwo powinno oferowaæ „S³u¿by i us³ugi wspiera-j¹ce” oraz pomoce techniczne osobom niepe³nosprawnym, by mog³y one osi¹gn¹æ takie same warunki ¿ycia jak inni obywatele.Komunikacja miejska w Warszawie tylko czêœciowo dosto-sowana jest do potrzeb niepe³nosprawnych. Rozwi¹zaniem problemu mo¿e byæ wieloelementowy, zintegrowany sys-tem transportu miejskiego, w tym paratransit œwiadcz¹cy us³ugi na zasadzie „od drzwi do drzwi”, uwzglêdniaj¹cy po-trzeby ró¿nych grup spo³ecznych, w tym niepe³nospraw-nych. Tak pomyœlany system komunikacji umo¿liwi³by w³¹czenie siê osobom niepe³nosprawnym w ¿ycie miasta i zintegrowania siê z jego spo³ecznoœci¹. Konieczna jest jednak wspó³praca administracji publicznej z organizacjami pozarz¹dowymi dzia³aj¹cymi na rzecz osób niepe³nospraw-nych przy konsultowaniu miejskich rozwi¹zañ komuni-kacyjnych. Istnieje mo¿liwoœæ sfinansowania systemu ze œrodków Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej. Warszawa mo¿e staæ siê w pe³ni europejsk¹ stolic¹ – dla wszystkich.




Fundacja „HEJ, KONIKU!” powsta³a w 1995 r. z inicjatywy grupy ludzi zafascynowanych mo¿liwoœciami i efektami hipoterapii. Ka¿dego roku w programie hipoterapii w na-szym Oœrodku uczestniczy oko³o stu osób niepe³nospraw-nych, g³ównie dzieci i m³odzie¿. Statutowe cele Fundacji to:1. Niesienie pomocy osobom niepe³nosprawnym,

zw³aszcza dzieciom i m³odzie¿y poprzez: - rehabilitacjê, w tym rehabilitacjê metod¹ hipoterapii,- aktywizacjê i rehabilitacjê spo³eczn¹ i zawodow¹,- integracjê œrodowiskow¹,

2. Wspieranie i tworzenie form samopomocy œrodowisk osób niepe³nosprawnych;

3. Propagowanie idei sportu dla niepe³nosprawnych.Przy Fundacji dzia³aj¹ Sekcja JeŸdziecka Olimpiad Specjal-nych oraz Klub JeŸdziecki Osób Niepe³nosprawnych. Za-wodnicy Fundacji bior¹ udzia³ w zawodach uje¿d¿enia na poziomie ogólnopolskim i miêdzynarodowym odnosz¹c znacz¹ce sukcesy. W 2005 r. jedna z naszych zawodniczek zdoby³a tytu³ Mistrza Polski w Para Uje¿d¿eniu.Poza sta³ymi zajêciami hipoterapii organizujemy dla na-szych podopiecznych imprezy integracyjne i okolicznoœcio-we oraz letnie turnusy rehabilitacyjno- wypoczynkowe.Wieloletnie doœwiadczenie, wykwalifikowana kadra, zaan-ga¿owana grupa wolontariuszy, przygotowywane specjalnie do hipoterapii konie, doskona³a lokalizacja (bardzo dobry dojazd – Targówek, teren PGR Bródno) i warunki terenowe (zaplecze biurowo-œwietlicowe, kryta uje¿d¿alnia) gwaran-tuj¹ najlepsz¹ jakoœæ terapii.Od 2001 r. nasz Oœrodek Hipoterapii posiada patronat Pol-skiego Towarzystwa Hipo-terapeutycznego, a od 2005 r. prawo prowadzenia praktyk zawodowych dla przysz³ych hipoterapeutów.

HIPOTERAPIA to jedna z form wieloprofilowej rehabilitacji osób niepe³nosprawnych, ³¹cz¹ca w sobie zalety i mo¿liwo-œci wielu form usprawniania, a polegaj¹ca na umiejêtnym, sterowanym wykorzystaniu specyficznego oddzia³ywania terapeutycznego jazdy konnej i kontaktu z koniem. Hipo-terapia powinna byæ prowadzona wy³¹cznie w oparciu o kwalifikacjê medyczn¹ pacjenta, dokonan¹ przez lekarza, najlepiej specjalistê rehabilitacji medycznej. Dziêki hipoterapii mo¿na osi¹gn¹æ m.in.: normalizacjê na-piêcia miêœniowego, poprawê symetrii postawy cia³a, po-prawê koordynacji ruchowej, zmniejszenie zaburzeñ rów-nowagi, wyciszenie emocjonalne, zmniejszenie nasilenia

Fundacja Pomocy M³odzie¿y i Dzieciom Niepe³nosprawnym „Hej, Koniku!”

stanów lêkowych i innych zaburzeñ emocjonalnych oraz poprawê poczucia w³asnej wartoœci i rozwój samodzielno-œci. Poprzez kontakt z koniem osoby korzystaj¹ce z hipote-rapii znajduj¹ now¹ motywacjê do pracy nad pokonywaniem swojej choroby i wynikaj¹cych z niej ograniczeñ, do prze-³amywania barier utrudniaj¹cych im kontakt ze œwiatem, motywacjê do wysi³ku i systematycznoœci tak potrzebnych w rehabilitacji.

FUNDACJA POMOCY M£ODZIE¯Y I DZIECIOM NIEPE£NOSPRAWNYM „HEJ, KONIKU!”


ASYSTENT OSOBY NIEPE£NOSPRAWNEJ

Od 2004 r. Fundacja „HEJ, KONIKU!” realizuje program wprowadzania na terenie Warszawy us³ug Asystenta Osoby Niepe³nosprawnej, wspó³finansowany ze œrodków UE oraz innych Ÿróde³.Projekt zak³ada³ przysposobienie osób bezrobotnych do zawodu Asystenta Osoby Niepe³nosprawnej, poprzez spe-cjalistyczne szkolenia, praktyki zawodowe i sta¿e u osób nie-pe³nosprawnych. Obecnie wyszkoleni asystenci œwiadcz¹ us³ugi w ramach programów realizowanych przez Fundacjê.Zadaniem Asystenta Osoby Niepe³nosprawnej jest aktywiza-cja spo³eczna niepe³nosprawnych, pomoc w pokonywaniu barier utrudniaj¹cych im funkcjonowanie w spo³eczeñstwie i wykszta³cenie samodzielnoœci. Poprzez u³atwianie wykony-wania czynnoœci dnia codziennego, Asystent pomaga po-prawiæ wiarê osoby niepe³nosprawnej we w³asne mo¿liwo-œci. Zawód Asystenta Osoby Niepe³nosprawnej jest nowym za-wodem na polskim rynku pracy, natomiast w Unii Europej-skiej instytucja Asystenta jest powszechnie wykorzystywa-na w aktywizacji osób niepe³nosprawnych. Fundacja jest tak¿e partnerem w projekcie realizowanym ze œrodków IW EQUAL, w ramach którego niepe³nosprawnym ruchowo beneficjentom projektu œwiadczone s¹ us³ugi asy-stentów osobistych. W ramach tego projektu prowadzi równie¿ terapeutyczne grupy wsparcia skierowane na aktywizacjê spo³eczn¹ osób niepe³nosprawnych. Fundacja planuje utworzenie oœrodka doradztwa zawodo-wego dla niepe³nosprawnych.

Polskie Stowarzyszenie Osób Niepe³nosprawnych Niskiego Wzrostu zosta³o za³o¿one w dniu 8 grudnia 1994 roku w Warszawie przez licz¹c¹ cztery osoby grupê inicjatywn¹: El¿bietê Andrews, Barbarê Makowsk¹ (psycholog) oraz ma³¿eñstwo – Ewê i Rafa³a Opielewiczów (oboje dotkniêci schorzeniem). Polskie Stowarzyszenie Osób Niepe³nosprawnych Niskiego Wzrostu skupia ludzi wyró¿niaj¹cych siê niskim wzrostem. Wœród jego cz³onów s¹ miêdzy innymi osoby doros³e, mie-rz¹ce zaledwie 110 cm wzrostu. Ogromna wiêkszoœæ z nich jest dotkniêta chorob¹ genetyczn¹. Celem Stowarzyszenie jest przede wszystkim ich integracja i samopomoc. Preze-sem Polskiego Stowarzyszenia Osób Niepe³nosprawnych Niskiego Wzrostu jest jeden z inicjatorów – Rafa³ Opiele-wicz.

Podstawowym zakresem dzia³ania Stowarzyszenia jest wal-ka z przejawami nietolerancji i uprzedzeniami, spo³eczne dzia³anie na rzecz osób niskiego wzrostu przez poznanie siê i wzajemn¹ pomoc, d¹¿enie do znoszenia barier, udzielanie pomocy cz³onkom Stowarzyszenia w ró¿nych sprawach ¿y-ciowych, pomoc w za³atwieniu sprzêtu rehabilitacyjno- ortopedycznego, organizowanie spotkañ ze specjalistami z dziedzin medycznych, prawnych, spo³ecznych.PSONNW liczy 105 cz³onków, chocia¿ mog³o by ich byæ o wiele wiêcej: zak³adaj¹c, ¿e najczêœciej spotykane schorze-nie powoduj¹ce zahamowanie wzrostu – achondroplazja (z jêz. greckiego med. chondrodystrofia, genetycznie uwa-runkowane zaburzenia rozwoju szkieletu, polegaj¹ce na upoœledzeniu kostnienia œródchrzêstnego) – pojawia siê co 25 tys. urodzeñ, mo¿na przyj¹æ, ¿e w Polsce jest co najmniej

Polskie Stowarzyszenie Osób Niepe³nosprawnych Niskiego Wzrostu

POLSKIE STOWARZYSZENIE OSÓB NIEPE£NOSPRAWNYCH NISKIEGO WZROSTU


oko³o 1600 osób niskiego wzrostu. Do tego dochodz¹ osoby z innego rodzaju, chocia¿ rzadszym schorzeniem – Ze-spo³em Turnera (dysgenezja gonad, patogeneza osteopenii i osteoporozy). Polskie Stowarzyszenie Osób Niepe³nosprawnych Niskiego Wzrostu jest ju¿ od Dzia³ania 1 partnerem w programie EQUAL: „Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, re-habilitacja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany".PARTNERSTWO powierzy³o PSONNW w programie bardzo istotn¹ medialnie sprawê: budowê i prowadzenie witryny internetowej projektu. Odpowiedzialny za ni¹ jest wice-prezes Stowarzyszenia – W³odzimierz Koñko. Adres porta-lu: www.samiosobie.org.pl. Wszystkie organizacje dzia³a-j¹ce w œrodowisku i na rzecz œrodowiska osób niepe³no-sprawnych zapraszane s¹ do skorzystania z miejsca na tym portalu. Wystarczy, ¿e przeœl¹ informacje o sobie, swojej specyfice, osi¹gniêciach i planach.Wiêcej informacji na temat Polskiego Stowarzyszenia Osób Niepe³nosprawnych Niskiego Wzrostu mo¿na znaleŸæ pod adresem: www.nieduzi.starla.pl. S¹ tam m.in. informacje o schorzeniach powoduj¹cych powstanie niepe³nospraw-noœci, galeria zdjêæ ze spotkañ, linki do potrzebnych oso-bom niepe³nosprawnym portali i stron internetowych oraz informacje dotycz¹ce bie¿¹cej dzia³alnoœci. Mo¿na te¿ za-braæ g³os na forum.

POLSKIE STOWARZYSZENIE OSÓB NIEPE£NOSPRAWNYCH NISKIEGO WZROSTU

Oprac. W³odzimierz Koñko


Polska Fundacja Pomocy Dzieciom Niedos³ysz¹cym „ECHO”

jest Organizacj¹ Po¿ytku Publicznego.mieœci siê przy ul. Bia³obrzeskiej 22 w Warszawie.tel.: (022) 823- 21- 46

CELEM FUNDACJI JEST POMOC W ROZWOJU DZIECIOM Z WADAMI S£UCHU,OPÓ•NIONYM ROZWOJEM MOWY, DZIECIOM SPECJALNEJ TROSKI I ICH RODZINOM, A TAK-¯E M£ODZIE¯Y I OSOBOM DOROS£YM Z USZKODZONYM S£UCHEM.Polska Fundacja Pomocy Dzieciom Niedos³yszacym ECHO powsta³a 23 marca 1995 r. Zosta³a za³o¿ona przez rodziców dzieci dotkniêtych kalectwem i specjalistów. Od 11 lat pro-wadzi dzia³alnoœæ charytatywn¹, z du¿ym udzia³em wolon-tariuszy i rodziców dzieci niedos³ysz¹cych. Jako beneficjen-ci dzia³añ fundacji zarejestrowanych jest blisko 200 rodzin. Od 1996 r. ECHO prowadzi Oœrodek Wsparcia dla dzieci i m³odzie¿y niedos³ysz¹cej i ich rodzin, wspó³pracuj¹c jed-noczeœnie z nauczycielami przedszkoli i szkó³, do których uczêszczaj¹ podopieczni. Fundacja rehabilituje oraz pomaga w gromadzeniu œrodków na aparaty s³uchowe i sprzêt wspomagaj¹cy. Swoj¹ pomoc¹ Fundacja obejmuje ca³e ro-dziny. Prowadzi zajêcia z logopedami, pedagogami, psycho-logami – indywidualne i grupowe, terapiê poprzez plastykê i taniec. Pod auspicjami Fundacji dzia³aj¹ samopomocowa grupa m³odzie¿y ECHO-¯AK oraz samopomocowa grupa rodzi-ców.Fundacja organizuje turnusy rehabilitacyjne. Wspó³pracuje z Rzecznikiem Praw Dziecka, Forum Inicjatyw Obywatel-skich, Uniwersytetem Warszawskim, Akademi¹ Pedagogiki Specjalnej. 90% podopiecznych Fundacji ECHO uczêszcza do szkó³ i przedszkoli masowych. Zdaj¹ matury w najlepszych liceach i dostaj¹ siê na studia. Maj¹ równy start w doros³e ¿ycie ze zdrowymi rówieœnikami i daj¹ sobie radê jako pe³nowartosciowi obywatele naszego spo³eczeñstwa.W Partnerstwie „Niepe³nosprawni samodzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany” Fundacja ECHO zajmuje siê dzia³aniami zwi¹zanymi z przy-gotowaniem nauczycieli szkó³ publicznych do pracy z oso-bami niepe³nosprawnymi oraz z opracowaniem koncepcji zawodu brokera edukacyjnego.

Polska Fundacja Pomocy Dzieciom Niedos³ysz¹cym „ECHO”

POLSKA FUNDACJA POMOCY DZIECIOM NIEDOS£YSZ¥CYM „ECHO”


PFRON uczestniczy w Programie Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski 2004-2006

G³ównym celem Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL jest testo-wanie i promowanie nowych, innowacyjnych sposobów zwalczania wszelkich form dyskryminacji oraz nierównoœci na rynku pracy, w tym wobec osób niepe³nosprawnych. W Polsce do realizacji zakwalifikowano 107 z 751 przedsta-wionych projektów. Okres realizacji rozpocz¹³ siê 16 listo-pada 2004 r. i bêdzie trwaæ do 31 marca 2008 r.PFRON realizuje dwa projekty, w których pe³ni rolê lidera (Administratora), mianowicie w Partnerstwach na rzecz Rozwoju:1. „Per linguas mundi ad laborem (Przez jêzyki œwiata do

pracy)”, Temat A: „U³atwianie wchodzenia i powrotu na rynek pracy osobom maj¹cym trudnoœci z integracj¹ lub reintegracj¹ na rynku pracy, celem promowania rynku pracy otwartego dla wszystkich”.

2. „Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepe³nosprawnych”, Temat D: „Wzmocnienie krajowej gospodarki spo³ecznej (trzeciego sektora), a w szczegól-noœci us³ug na rzecz spo³ecznoœci lokalnych oraz popra-wa jakoœci miejsc pracy”.

Jednoczeœnie, jest jednym z Partnerów w Partnerstwach na rzecz Rozwoju:1. „Wchodzenie, utrzymanie, powrót na rynek pracy osób

po chorobie psychicznej” (liderem jest Powiat Suwal-ski),

2. „Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabilita-cja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany” (lide-rem jest Fundacja Pomocy Ludziom Niepe³nospraw-nym).

1. „Per linguas mundi ad laborem (Przez jêzyki œwiata do pracy)”

Celem projektu „Per linguas mundi ad laborem (Przez jêzyki œwiata do pracy)” jest zwiêkszenie kwalifikacji oraz znajomoœci jêzyka angielskiego osób niewidomych i s³abo-widz¹cych, a tym samym poprawa szans tych osób na otwartym rynku pracy. Partnerstwo mo¿e przyczyniæ siê do zmian systemowych, maj¹cych na celu uruchomienie w skali ogólnokrajowej praktyki efektywnego nauczania jêzy-ków obcych osób z dysfunkcj¹ wzroku – w szko³ach ogólno-dostêpnych, w szko³ach jêzykowych i na uczelniach wy¿-szych.

Partnerzy Krajowi:1. Akademia Pedagogiki Specjalnej. 2. Katolicki Uniwersytet Lubelski. 3. Polski Zwi¹zek Niewidomych. 4. Towarzystwo Wiedzy Powszechnej. 5. Uniwersytet Warszawski.

Partnerzy Zagraniczni:31. Vision = E (Partnerstwo brytyjsko-czesko-

s³owacko-polsko-polskie).2. New Ways for Disabled in Europe (Partnerstwo

w³osko-grecko-polskie).

Celem projektu w Dzia³aniu 2 jest wypracowanie, przetesto-wanie na poziomie krajowym jak i ponadnarodowym, mo-delu efektywnego systemu uzyskiwania certyfikowanych umiejêtnoœci jêzykowych przez osoby niedowidz¹ce, który przyczyni siê do zwiêkszenia aktywnoœci zawodowej osób z dysfunkcj¹ wzroku na otwartym rynku pracy.W Dzia³aniu 2 dla zapewnienia warunków do trwa³ego fun-kcjonowania opracowanych i zastosowanych podczas szko-leñ jêzykowych strategii adaptacji pomocy tyflodydaktycz-nych i ci¹g³ego kszta³cenia przysz³ych instruktorów jêzyków obcych osób z dysfunkcj¹ wzroku, zostanie stworzony Miê-dzyuczelniany Oœrodek Adaptacji Pomocy Dydaktycznych, z podzia³em na œciœle okreœlone i wzajemnie uzupe³niaj¹ce siê specjalizacje. Zostanie opracowana nowoczesna meto-dologia nauczania jêzyków obcych osób z dysfunkcj¹ wzro-ku i bêd¹ przygotowane w Oœrodku materia³y dydaktyczne do nauki jêzyka angielskiego.W Dzia³aniu 3 Partnerstwo podejmie dzia³ania dotycz¹ce upowszechniania wypracowanego systemu uzyskiwania certyfikowanych umiejêtnoœci jêzykowych przez osoby nie-sprawne wzrokowo na poziomie krajowym i miêdzynarodo-wym.

2. „Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepe³nosprawnych”

Celem projektu jest po³¹czenie doœwiadczeñ polskich z do-robkiem krajów Unii Europejskiej w zakresie budowania gospodarki spo³ecznej. W ramach projektu wypracowany i przetestowany zostanie model spó³dzielni socjalnej osób niepe³nosprawnych, której inicjatorem i cz³onkiem jest gmi-na. Model oparty o wzory europejskie bêdzie dostosowany, dziêki wykorzystaniu doœwiadczeñ spó³dzielczoœci inwali-dów, do warunków polskich.

Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych

PAÑSTWOWY FUNDUSZ REHABILITACJI OSÓB NIEPE£NOSPRAWNYCH


Grup¹ docelow¹ s¹ osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepe³nosprawnoœci, które ze wzglêdu na swoj¹ niepe³nosprawnoœæ nie s¹ w stanie uzyskaæ zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Osoby te zamieszkuj¹ gminy w s³abo rozwiniêtych gospodarczo podregionach. Na podstawie re-komendacji cz³onka Partnerstwa (Zwi¹zku Gmin Polskich) wybrane zostan¹ nastawione na innowacje gminy z pod-regionów, w których PKB jest ni¿sze ni¿ PKB dla ca³ego kraju lub z podregionów restrukturyzacyjnych. W powstaj¹cych spó³dzielniach zatrudnienie powinno znaleŸæ oko³o 120 osób niepe³nosprawnych oraz maksymalnie 30 osób spraw-nych.

Partnerzy Krajowi:1. Akademia Pedagogiki Specjalnej.2. Centralny Instytut Ochrony Pracy – Pañstwowy

Instytut Badawczy.3. Fundacja Promocji Gmin Polskich.4. Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna.5. Krajowy Zwi¹zek Rewizyjny Spó³dzielni Inwalidów

i Spó³dzielni Niewidomych. 6. Polskie Forum Osób Niepe³nosprawnych.7. Zwi¹zek Gmin Wiejskich RP.

Partnerzy Zagraniczni:1. VAL.INDI (Individual Valorisation) (Partnerstwo

francusko-w³osko-holendersko-s³owacko-polskie)2. Innovation for Social Economy (Partnerstwo

w³osko-grecko-polskie)

Celem projektu w Dzia³aniu 2 jest pobudzenie aktywizacji zawodowej niepe³nosprawnych mieszkañców wsi i ma³ych miejscowoœci oraz aktywnoœci gmin i organizacji poza-rz¹dowych w tym zakresie, poprzez wypracowanie modelu spó³dzielni socjalnej z udzia³em lub pod auspicjami gmin, wraz ze stworzeniem systemu wsparcia tych spó³dzielni od momentu rekrutacji cz³onków, przez proces powstawania, a¿ do uruchomienia dzia³alnoœci. Partnerstwo poprzez swoj¹ dzia³alnoœæ wzbogaci metody aktywizacji lokalnych spo³ecznoœci na rzecz wspó³pracy w rewitalizacji lokalnego rynku pracy i us³ug oraz rozwo-ju obszarów wiejskich i ma³omiasteczkowych o metody uwzglêdniaj¹ce specyfikê aktywizacji zawodowej osób nie-pe³nosprawnych.W realizacjê projektu zaanga¿owanych bêdzie bezpoœrednio oko³o 30 gmin wiejskich i ma³omiasteczkowych z ró¿nych rejonów Polski. Na ich obszarze organizowane bêd¹ pilo-ta¿owe Spó³dzielnie Socjalne Osób Niepe³nosprawnych, inicjowane i organizowane przez lokalny samorz¹d gminny (lub celowe zwi¹zki gmin), w bezpoœredniej wspó³pracy z lokalnymi organizacjami pozarz¹dowymi dzia³aj¹cymi na rzecz osób niepe³nosprawnych (w tym wolontariuszami) i z bezpoœrednim udzia³em samych zainteresowanych osób niepe³nosprawnych (grupy docelowej). Planowane jest po-

wo³anie 10 innowacyjnych spó³dzielni socjalnych osób nie-pe³nosprawnych z udzia³em samorz¹dów gminnych. Sukcesem projektu bêdzie zapewnienie warunków do trwa-³ego funkcjonowania spó³dzielni po zakoñczeniu projektu oraz wykorzystanie dorobku Partnerstwa do stworzenia teoretycznej podbudowy rozwoju gospodarki spo³ecznej w Polsce.

3. „Wchodzenie, utrzymanie, powrót na rynek pracy osób po chorobie psychicznej”

Celem Partnerstwa na rzecz Rozwoju „Wchodzenie, utrzy-manie, powrót na rynek pracy osób po chorobie psychicz-nej”, którego liderem jest Powiat Suwalski, jest wypraco-wanie mechanizmów pozwalaj¹cych na w³¹czenie osób po przebytym kryzysie psychicznym w aktywnoœæ zawodow¹, b¹dŸ przywrócenie lub utrzymanie ich w funkcjach zawodo-wych, dziêki czemu mo¿liwe bêdzie zminimalizowanie zjawi-ska spo³ecznego wykluczenia. Partnerstwo ma wypracowaæ sposób postêpowania z „klientem”, który doœwiadczy³ kry-zysu psychicznego, od momentu zg³oszenia do szpitala psy-chiatrycznego czy ambulatoryjnej opieki psychiatrycznej, do zakoñczenia okresu leczenia, poprzez proces przeciw-dzia³ania inwalidyzacji, motywowanie do podjêcia aktyw-noœci zawodowej, treningów umiejêtnoœci, szkoleñ zawodo-wych, zatrudnienia w formie chronionej a¿ po wyprowadze-nie na otwarty rynek pracy.

Partnerstwo tworz¹ nastêpuj¹ce podmioty: 1. Powiat Suwalski 2. Specjalistyczny Psychiatryczny Samodzielny

Publiczny ZOZ Osób z Zaburzeniami Psychicznymi w Lipniaku,

3. Œrodowiskowy Dom Samopomocy w Olecku, 4. Œrodowiskowy Dom Samopomocy w Augustowie, 5. Powiatowy Urz¹d Pracy w Suwa³kach, 6. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Suwa³-

kach, 7. Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³no-

sprawnych,8. Miasto Suwa³ki, 9. Stowarzyszenie „NADZIEJA”,

10. Powiat Augustowski, 11. Fundacja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci w Suwa³-

kach, 12. Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna.

Dzia³anie 2 polega na budowie œrodowisk wsparcia dla gru-py docelowej, treningi psychologiczne usamodzielnienia i przeciwdzia³ania inwalidyzacji, szkolenia zawodowe, sesje motywacyjne dla pracodawców, zatrudnienie w formie pra-cy chronionej, zatrudnienie na wolnym rynku pracy, pro-wadzenie programu profilaktycznego przeciwdzia³aj¹cego wykluczeniu spo³ecznemu, adresowanego do szerokich grup spo³ecznych.



Dzia³anie 3, realizowane równolegle z Dzia³aniem 2, bêdzie polegaæ na upowszechnianiu wypracowanych dobrych praktyk ³¹cznie z oddzia³ywaniem na kszta³towanie regulacji prawnych,. Partnerstwo wykorzystuje elektroniczne formy przekazu i komunikacji uruchamiaj¹c witrynê internetow¹. Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych zajmie siê monitoringiem i ewaluacj¹ dzia³añ realizowanych w ramach Partnerstwa, audytem finansowym wewnêtrznym oraz oddzia³ywaniem na g³ówny nurt polityki.

4. „Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRACA

– system zintegrowany”

Projekt wymaga wielokierunkowych dzia³añ: przygotowanie osób niepe³nosprawnych do podjêcia wyzwania, wsparcie

dla ich rodzin, przygotowanie pracodawców do zatrudnienia osób niepe³nosprawnych, traktowanie ich na równi z pozo-sta³ymi pracownikami oraz upowszechnianie wypracowa-nych rozwi¹zañ i rekomendowanie tego podejœcia do poli-tyki spo³ecznej kraju. Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych w Dzia³aniu 2 odpowiedzialny jest za promocjê dzia³añ Part-nerstwa na rzecz Rozwoju „Niepe³nosprawni – samodziel-noœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany” poprzez przygotowanie konferencji upo-wszechniaj¹cych cele projektu, opracowanie materia³ów informacyjnych. Wspieraæ bêdzie równie¿ upowszechnianie rezultatów Partnerstwa.



Adresy internetowe

http://europa.eu/index_pl.htm

http://katalog.onet.pl/4976,unia_europejska,k.html

www.unia-europejska.org.pl

www.odr.net.pl

www.unia-europejska.private.pl/index2.htm

http://pl.wikipedia.org/wiki/Unia_Europejska

www.europa.eu.int/abc/eurojargon/index_pl.htm

http://euro.pap.com.pl?cgi-bin/europap.pl

www.infor.pl/serwis.html?serwis=08

www.infoport.pl/content/?dn=1

http://unia-europejska.dowcipy.pl

www.gmina.2004.pl


Celem dzia³añ tworz¹cych Ogniwo I jest usprawnienie pro-cesu powo³ywania b¹dŸ konsolidacji Partnerstw na rzecz Rozwoju jako tworów zdolnych do d³ugofalowego i skutecz-nego dzia³ania, jak te¿ zapewnienie wspó³pracy ponadnaro-dowej generuj¹cej realn¹ wartoœæ dodan¹.

Partnerstwa na rzecz Rozwoju obowi¹zane s¹ wskazaæ co najmniej jednego partnera z innego Pañstwa Cz³onkowskie-go. Wspó³pracê pomiêdzy wytypowanymi przez siebie Part-nerstwami winny w zasadzie nawi¹zaæ Pañstwa Cz³onko-wskie uczestnicz¹ce w EQUAL, z regu³y kieruj¹c siê przy tym zasad¹ zgodnoœci obszarów tematycznych; wspó³praca ta mo¿e tak¿e obj¹æ podobne projekty funkcjonuj¹ce w pañ-stwach nie maj¹cych cz³onkostwa w UE, zak³adaj¹c, ¿e pro-jekty te spe³ni¹ kryteria pomocy finansowej udzielanej w ramach programów Phare, Tacis b¹dŸ Media. Pod koniec realizacji Ogniwa I Partnerstwo zawar³o Poro-zumienia o Wspó³pracy Ponadnarodowej (Transnational Co-operation Agreement) okreœlaj¹ce:

Program wspó³pracy na szczeblu ponadnarodowym, wraz z bud¿etem;Rolê ka¿dego z partnerów wspó³pracuj¹cych w wy-miarze ponadnarodowym, wspólne metody podej-mowania decyzji oraz kroki natury organizacyjnej podjête dla realizacji wspólnego programu dzia³ania;Metodologiê prowadzenia monitoringu i oceny dzia-³añ wspólnych.

Celem wspó³pracy w naszym projekcie jest adaptacja traf-nych i skutecznych europejskich rozwi¹zañ spo³ecznych do-tycz¹cych osób niepe³nosprawnych we wspó³pracy z trzema partnerami ponadnarodowymi Irlandi¹, Holandi¹ i W³ocha-mi.

Zakres merytoryczny wspó³pracy – wymiana doœwiadczeñ i wiedzy w obszarach:

strona polska – rynek pracy osób niepe³nospraw-nych (dostêp do rynku pracy, przepisy zwi¹zane z rynkiem pracy, public relations, podwy¿szenie œwiadomoœci spo³ecznej zwi¹zane z potencja³em osób niepe³nosprawnych, edukacja osób niepe³no-sprawnych (dostêp do edukacji, u³atwienia i system wsparcia);strona irlandzka – identyfikowanie umiejêtnoœci zawodowych, asystent osoby niepe³nosprawnej

Wspó³praca w wymiarze ponadnarodowym

ruchowo i intelektualnie, tworzenie miejsc pracy dla bezrobotnych jako asystentów osób niepe³nospraw-nych, alternatywne metody rekrutacji, równoupraw-nienie; strona w³oska – mentoring na rynku pracy, elastycz-noœæ kwalifikacji, indywidualne œcie¿ki kariery,strona holenderska – przejœcie od poziomu studiów do poziomu zatrudnienia i wspó³pracy z pracodaw-cami.

W ramach realizacji Dzia³ania I wspó³praca ponadnarodowa zaowocowa³a zebraniem materia³ów dotycz¹cych sytuacji osób niepe³nosprawnych w krajach europejskich, g³ównie na temat wyrównywania szans osób niepe³nosprawnych w obszarze edukacji wy¿szej w Irlandii oraz Holandii, a tak¿e informacji dotycz¹cych certyfikatów na testowanie w Polsce „systemu irlandzkiego”. Rozpoczêto tak¿e tworzenie kata-logu dobrych praktyk europejskich oraz t³umaczenie zebra-nych materia³ów.

W ramach realizacji Dzia³ania II Inicjatywy EQUAL przewi-dziane s¹ zadania :

Sukcesywne przekazywanie materia³ów i informacji uzyskanych baz opracowanych w wyniku wspó³pra-cy ponadnarodowej Partnerstwa na Rzecz Rozwoju Przygotowanie materia³ów do implementacji w Pol-sce rozwi¹zañ wynikaj¹cych ze wspó³pracy ponad-narodowej Tworzenie polskojêzycznego zbioru informacji z za-kresu objêtego projektem Przygotowanie materia³u do webportalu ponadnaro-dowego Organizowanie spotkañ partnerów zagranicznych.

Uruchamianie wspó³pracy w wymiarze ponadnarodowym jako ogniwo I Partnerstwa

Uruchamianie wspó³pracy w wymiarze ponadnarodowym jako ogniwo I Partnerstwa


Proces rekrutacji beneficjentów do projektu nie jest przy-padkowy i stanowi wa¿ny element systemu wsparcia ofero-wanego w projekcie. Dlaczego? Dlatego, ¿e pomoc oferowa-na osobom niepe³nosprawnym nie bêdzie schematyczna i identyczna dla ka¿dego. Nie wszyscy zatem bêd¹ ucze-stniczyæ w szkoleniach komputerowych, jêzykowych, nie ka¿da osoba bêdzie korzystaæ z pomocy indywidualnej psy-chologa. Ka¿dy z beneficjentów bêdzie mia³ „indywidualn¹ œcie¿kê rozwoju”. Patrz¹c na to z tej perspektywy, spojrzeæ nale¿y na podsta-wowe za³o¿enie ukryte niejako w przes³aniu ca³ego projektu. Ka¿dy cz³owiek jest inny, ka¿da osoba niepe³nosprawna jest inna, ma inne potrzeby, inaczej doœwiadcza poczucia izola-cji, ¿yje w innej rodzinie, ma inne oczekiwania. Ta ró¿no-rodnoœæ wymusza nie tylko indywidualne wsparcie dla osób zg³aszaj¹cych siê do projektu, ale ju¿ na wstêpie indywi-dualne podejœcie podczas samej rekrutacji. Jednym z elementów procesu rekrutacji s¹ tzw. wywiady pog³êbione, przeprowadzane przez psychologów z poten-cjalnymi beneficjentami projektu. Ich celem jest zdobycie informacji o mo¿liwoœciach, potrzebach, obawach i moc-nych stronach zg³aszaj¹cych siê osób niepe³nosprawnych tak, by dopasowanie tego indywidualnego systemu wspar-cia – „indywidualnej œcie¿ki rozwoju” by³o jak najbardziej optymalnie dostosowane do indywidualnego cz³owieka. Ka¿da osoba, która zostanie zakwalifikowana do projektu spotyka siê z psychologiem. Rozmawiaj¹ na temat okolicz-noœci powstania niepe³nosprawnoœci, oczekiwañ co do pro-jektu, dotychczasowego korzystania z us³ug rehabilitacyj-nych, systemu wsparcia oferowanego w œrodowisku, jak te¿ w rodzinie osoby niepe³nosprawnej. Ponadto wa¿n¹ infor-macj¹ s¹ plany i aspiracje osoby niepe³nosprawnej, jej za-soby, czyli wszystko to co mo¿e pomóc jej wyjœæ z izolacji spo³ecznej. Jakie osoby zg³aszaj¹ siê do programu? Zgodnie z za³o¿e-niami projektem maj¹ byæ objête osoby niepe³nosprawne w stopniu umiarkowanym i znacznym, z zachowan¹ norm¹ intelektualn¹ bez wzglêdu na rodzaj schorzenia, w wieku od 18 do 55 lat, mieszkaj¹ce w obrêbie dzielnic Wola, Wawer i Bemowo. Osoby te maj¹ byæ niesamodzielne, nie uczestni-czyæ w ¿yciu spo³ecznym. Kto odpowiedzia³ na nasz¹ ankietê, przyszed³ na wywiady? Wœród beneficjentów po³owa znajduje siê w grupie wieko-wej do 30 r.¿., reszta mocno po 40,- i w 50 r.¿. M³odzi bene-ficjenci w wiêkszoœci nie maj¹ ¿adnych doœwiadczeñ za-

wodowych i du¿e poczucie, ¿e o takie doœwiadczenia jest i bêdzie bardzo ciê¿ko. Starsi zazwyczaj byli aktywni zawo-dowo b¹dŸ to do momentu wyst¹pienia niepe³nosprawno-œci, b¹dŸ zmiany systemu gospodarczego i sposobu wspar-cia finansowego dla zatrudniaj¹cych osoby niepe³nospra-wne. Nie wierz¹ w realne szanse na przysz³e zatrudnienie. W obu grupach przewa¿a chêæ podjêcia ewentualnej pracy raczej w warunkach domowych. Kontakty spo³eczne wiêkszoœci respondentów ze wzglêdu na niepe³nosprawnoœæ i zwi¹zan¹ z ni¹ sytuacjê finansow¹ s¹ bardzo nik³e. Przewa¿nie ograniczaj¹ siê do najbli¿szej rodziny. Beneficjenci podkreœlaj¹ równie¿ zabieganie i brak czasu ludzi zdrowych. G³ówne Ÿród³o utrzymania stanowi renta socjalna lub inwali-dzka, czasem dodatkowo zasi³ek pielêgnacyjny. Czêœæ otrzy-muje dodatkowe wsparcie od rodziny lub wspó³ma³¿onków. M³odzi mieszkaj¹ sami lub w rodzinie generacyjnej. Nie maj¹ w wiêkszoœci pomys³u na w³asne ¿ycie, ale s¹ otwarci na przysz³oœæ, innych ludzi i pojawiaj¹ce siê mo¿liwoœci. Posia-daj¹ wykszta³cenie od zawodowego poprzez œrednie do niepe³nego wy¿szego (koñczy studia). Poziom izolacji i osa-motnienia jest bezpoœrednio zwi¹zany z relacjami w rodzinie generacyjnej. Skomplikowane sytuacje rodzinne s¹ zdecy-dowanie bardziej dotkliw¹ przeszkod¹ w dobrym funkcjono-waniu ni¿ niepe³nosprawnoœæ.Dominuje niepe³nosprawnoœæ ruchowa, w dwóch przypad-kach choroba psychiczna (schizofrenia), w dwóch lekkie upoœledzenie umys³owe. Ponad po³owa respondentów posiada niepe³nosprawnoœæ nabyt¹ – gównie na skutek zwyrodnieñ krêgos³upa, tak¿e po przebytej chorobie Heine-medina, chorobie naczyniowej oraz chorobie narz¹du wzro-ku. W przypadku niepe³nosprawnoœci wrodzonej przewa¿a mózgowe pora¿enie dzieciêce i uszkodzenia oko³oporodo-we, w jednym przypadku epilepsja. Wystêpuj¹ce choroby towarzysz¹ce to g³ównie nadciœnienie. Wiêkszoœæ respondentów deklarowa³a pogodzenie siê z nie-pe³nosprawnoœci¹, tylko nieliczni otwarcie przyznawali, ¿e siê jej wstydz¹.Beneficjenci w wiêkszoœci docierali na wywiady sami, czêœci towarzyszyli bliscy. Kilka osób podkreœla³o k³opoty z dotar-ciem i koniecznoœæ pomocy ze strony asystenta w przypad-ku regularnych spotkañ. Dwie osoby – jedna ca³kowicie sparali¿owana, druga niewidoma – wymaga³y pomocy osób trzecich. G³ówn¹ motywacj¹ do przyjœcia na wywiad by³a ciekawoœæ, zaœ samo w nim uczestnictwo stanowi³o dobr¹ okazjê do

Renata Sternalska, Maja Sobierajska – Fundacja „Hej, Koniku”

REKRUTACJA BENEFICJENTÓW DO PROJEKTUREFLEKSJE PO WYWIADACH POG£ÊBIONYCH

REKRUTACJA BENEFICJENTÓW DO PROJEKTU


wygadania siê. Respondenci wi¹¿¹ z uczestnictwem w pro-gramie du¿e nadzieje, licz¹ na wskazówki i œwie¿¹ energiê. Wœród osób, które zg³osi³y siê na wywiady nale¿y wyró¿niæ równie¿ grupê zainteresowan¹ tylko i wy³¹cznie konkretn¹ ofert¹ pracy. Dla których niepe³nosprawnoœæ jest w du¿ej mierze etykietk¹ daj¹c¹ szansê na taryfê ulgow¹ b¹dŸ rentê. Osoby te przysz³y na spotkanie ju¿ z jakimiœ wstêpnymi oczekiwaniami. By³y to m.in.: mo¿liwoœæ nawi¹zania kon-taktów towarzyskich, które by³yby kontynuowane poza pro-gramem (np. wspólne wyjazdy, wyjœcia do kina, oderwanie siê od problemów dnia codziennego), mo¿liwoœæ znale-zienia grupy osób, które mog³yby siê wzajemnie wspieraæ, chêæ podwy¿szenia kwalifikacji poprzez naukê obs³ugi kom-putera oraz jêzyka angielskiego, odblokowania w³asnej kreatywnoœci, która w wyniku choroby zosta³a przyt³u-miona, poznanie ludzi spoza krêgu rodzinnego. Tylko dwie osoby podkreœli³y, ¿e g³ównym powodem przyjœcia na spot-kanie jest poszukiwanie pracy. Wiêkszoœæ stanowi³y osoby powy¿ej 40 r.¿. z niepe³no-sprawnoœci¹ nabyt¹. Najczêœciej sprawne i dobrze funkcjo-nuj¹ce osoby, które przed chorob¹ mia³y pracê, zd¹¿y³y za³o¿yæ rodzinê, maj¹ dzieci, i nagle w wyniku wylewu, choroby nowotworowej, wypadku, niebezpiecznej zabawy (osoba, która w trakcie zabawy urodzinowej, w wyniku g³upiego ¿artu dozna³a urazu krêgos³upa i jest ca³kowicie sparali¿owana), czy w wyniku pobicia sta³y siê niepe³no-sprawne. Co dla nich oznacza to, ¿e sta³y siê niepe³nospraw-ne? Jak zmieni³o siê ich ¿ycie? Czy czuj¹ siê niepe³nospraw-ne, jak sobie z tym radz¹ i czy sobie radz¹? Jak zwykle nie ma tu jednej odpowiedzi, losy ka¿dego z nich potoczy³y siê inaczej. Jest jednak pewien wspólny mianownik – komplet-na zmiana ¿ycia. Zmiana dla nich, zmiana dla rodziny.

I oto przyk³ad: dobrze funkcjonuj¹cy spo³ecznie cz³owiek w wieku ok. 40 lat, studia za granic¹, dobrze p³atna praca w kraju, ¿ona, dzieci, piêkne mieszkanie. Plany na przy-sz³oœæ. Intensywna praca, która pomimo czêstych nieobec-noœci w domu przynosi satysfakcjê i jest jednym z g³ównych zainteresowañ. Du¿e poczucie niezale¿noœci, samodzielno-œci. Nadszed³ jednak dzieñ, którego nie planowa³, wyszed³ jak zwykle do pracy, zajêty swoimi sprawami. Zupe³nie nagle, niespodziewanie – wylew krwi do mózgu, têtniak, o którym nikt nie mia³ pojêcia. Roczna hospitalizacja, lewo-stronny parali¿, ca³kowita zale¿noœæ od innych, lekarzy, naj-bli¿szych… Za³amanie, walka, ¿ycie. Dziœ dziêki intensywnej rehabilitacji, wiary we w³asne mo¿liwoœci, walki z chorob¹ chodzi samodzielnie. Czy potrzebuje wsparcia – przecie¿ œwietnie sobie radzi w ocenie Oœrodka Pomocy Spo³ecznej! Potrzebuje, by ci¹gle utwierdzaæ go w przekonaniu, ¿e po-radzi sobie, by kolejny kryzys nie by³ rezygnacj¹, by w koñcu pokazaæ innym, którzy s¹ w podobnej sytuacji, a nie ma j¹ na tyle si³, nie wierz¹, ¿e warto. Tego co prze¿y³ nie zrozumie nikt, kto tego nie doœwiadczy³.Osoby zg³aszaj¹ce siê na spotkanie maj¹ jeszcze coœ wspól-nego – nadziejê zmiany na lepsze, przychodz¹, by pomóc im wprowadziæ tê zmianê w ¿ycie. Nierzadko jest to ich pierw-sza decyzja o tym, by szukaæ pomocy. Po naszej stronie le¿y zatem du¿a odpowiedzialnoœæ. Za³o¿yliœmy, ¿e nikogo nie zostawiamy bez takiej pomocy. Nie wszyscy zg³aszaj¹cy siê do nas ludzie zostan¹ zakwalifikowani do udzia³u w projek-cie, ka¿da osoba otrzymuje jednak informacjê gdzie mo¿e uzyskaæ profesjonaln¹ pomoc. Naszym zadaniem jest do-trzeæ do jak najwiêkszej grupy osób, która nie wie, ¿e tak¹ pomoc mo¿e uzyskaæ. Decyzja o tym, czy z tej pomocy chce skorzystaæ, jest procesem trwaj¹cym czasem naprawdê d³ugo.

WORTAL „SAMI O SOBIE”

Platforma informacyjna Partnerstwa jest nowoczesnym narzêdziem integruj¹cym PARTNERSTWO, beneficjentów i osoby postronne. Wynika to ze stale rosn¹cej roli Internetu, jako najbardziej nowoczesnego, szybkiego i taniego noœni-ka informacji.Program wortalu „Sami o Sobie” obejmie g³ówne problemy œrodowiska osób niepe³nosprawnych, u³atwi aktywizacjê zawodow¹, przeciwdzia³aæ bêdzie marginalizacji. Znajd¹ siê tu informacje na temat edukacji i pracy. Bêdziemy zamie-szczaæ na nim diagnozy i propozycje w formie: artyku³ów, wywiadów, dyskusji na wa¿ne tematy, opisów ciekawych inicjatyw, opisów barier i sposobów ich przezwyciê¿ania, wypracowanych przez PARTNERÓW., szerzyæ wiedzê o do-œwiadczeniach partnerów i beneficjentów. Przedstawimy

równie¿ zagraniczne przyk³ady rozwi¹zañ. Bêd¹ tu czaty, forum na okreœlone tematy oraz zdjêcia.Swoje miejsce w wortalu znajd¹ inne organizacje poza-rz¹dowe, którym zapewnimy obs³ugê techniczn¹ i meryto-ryczn¹ przy tworzeniu ich pierwszych stron internetowych.Promocja i upowszechniane w dzia³aniu 2: za poœred-nictwem wortalu mo¿na bêdzie dotrzeæ do szerszej grupy spo³eczeñstwa. Bêdziemy zabiegaæ o to, by popularne wy-szukiwarki pokazywa³y nasz wortal pod s³owami, które koja-rz¹ siê z problemami ludzi niepe³nosprawnych.

Logo wortalu:

Adres wortalu: www.samiosobie.org.pl

Wortal „Sami o Sobie”

Krystyna Karwicka-Rychlewicz


Osoby, które zg³osi³y siê na wywiad pog³êbiony deklaruj¹, ¿e nikt nie musia³ ich do tego namawiaæ, same podjê³y decyzjê wiedzione nadziej¹ na jak¹œ pozytywn¹ zmianê w ich ¿yciu. Na co licz¹? – Na pomoc w znalezieniu pracy, na kontakt z ludŸmi, na prze¿ycie czegoœ nowego, na uczestnictwo w ¿yciu na szersz¹ skalê ni¿ dotychczas. Niektórzy nie wie-dz¹, czego oczekuj¹ ale licz¹ na jakieœ propozycje, widz¹ szansê w tym, ¿e ktoœ siê do nich odezwa³, wyszed³ z inicjatyw¹. To du¿a odpowiedzialnoœæ, ¿eby tych rozbu-dzonych oczekiwañ nie zawieœæ, ¿eby tych, którzy siê nie zakwalifikuj¹ z tego czy innego powodu, nie zostawiæ z ni-czym. Osoby, z którymi ja przeprowadza³am wywiady (13), by³y albo poni¿ej trzydziestki albo zdecydowanie powy¿ej czter-dziestego roku ¿ycia. Pierwsi jeszcze nie zaistnieli na rynku pracy, nie za³o¿yli w³asnych rodzin, mieszkaj¹ sami albo z rodzin¹ pochodzenia. Wszyscy spoœród starszych moich rozmówców, niezale¿nie od momentu powstania niepe³no-sprawnoœci, maj¹ za sob¹ aktywne ¿ycie zawodowe, z któ-rego przedwczeœnie zostali wy³¹czeni – b¹dŸ to na skutek pogorszenia stanu zdrowia, b¹dŸ w rezultacie przemian go-spodarczych. Ci ostatni, co zrozumia³e, lepiej znaj¹ swoje mo¿liwoœci i mimo orzeczenia, które w treœci mówi o nie-zdolnoœci do pracy, chcieli by nadal robiæ to co potrafi¹, tylko w warunkach przystosowanych do ich ograniczeñ ruchowych czy wynikaj¹cych ze znacznego pogorszenia wzroku. Nieco sceptycznie podchodz¹ do mo¿liwoœci prze-kwalifikowania siê, choæ tego nie wykluczaj¹ – martwi¹ siê, czy dadz¹ radê skoro dawno nie uczyli siê niczego nowego. Znajomoœci z czasu ich zawodowej aktywnoœci poma³u wy-gasaj¹, bo jak mówi¹, ludzie teraz nie maj¹ czasu, a ich w³asne ograniczenia lokomocyjne i finansowe dodatkowo komplikuj¹ sprawê. Stopieñ ich optymizmu ¿yciowego jest w tej sytuacji wprost proporcjonalny do stosunku najbli¿szej rodziny do ich niepe³nosprawnoœci (wszyscy zdo³ali za³o¿yæ w³asna rodzinê). Jeœli trzeba siê borykaæ nie tylko z niepe³-nosprawnoœci¹, utrat¹ zdolnoœci zarobkowania, ogranicze-niem kontaktów spo³ecznych, ale i z poczuciem odrzucenia przez wspó³ma³¿onka, konfliktami w rodzinie, samotnoœci¹, roœnie poczucie bankructwa ¿yciowego. Towarzyszy temu znaczne obni¿enie samooceny, depresja, myœli samobójcze. Sytuacjê pogarsza trudna, przy braku wsparcia ze strony rodziny, sytuacja finansowa: jedynym Ÿród³em utrzymania jest zazwyczaj renta socjalna, zasi³ek sta³y z Oœrodka Po-mocy Spo³ecznej, znacznie rzadziej renta inwalidzka. Naj-wyraŸniej jednak nie stracili nadziei na zmianê ich ¿ycia na lepsze, skoro siê do nas zg³osili.M³odzi wœród osób respondowanych przez mnie, od 18 do 28 lat, mieszkaj¹ sami lub z rodzin¹ pochodzenia. Jedna z tych osób studiuje. Pozosta³e skoñczy³y liceum, zawodów-kê, szko³ê podstawow¹ i jeœli pracowa³y to krótko, doryw-czo, nie maj¹ jeszcze ¿adnych okreœlonych kwalifikacji. Ich nastawienie do ¿ycia, znacznie mniej zale¿y od stopnia niepe³nosprawnoœci ni¿ od ich doœwiadczeñ w rodzinie

generacyjnej. Dwaj m³odzi ludzie na wózkach inwalidzkich z niedow³adem cztero koñczynowym na skutek mózgowego pora¿enia dzieciêcego, otoczeni m¹dra trosk¹ swoich rodzin, wykazywali wiêcej wiary w siebie i aktywnoœci ¿ycio-wej ni¿ niejeden sprawny malkontent. Z drugiej strony wzru-sza i zdumiewa heroizm równie upoœledzonego ruchowo 28-latka, który mieszka sam i mówi, ¿e w zasadzie jest samowystarczalny w zakresie samoobs³ugi, nie jest tylko w stanie sam wyprowadziæ siê na spacer, zrobiæ zakupów, posprz¹taæ. Wierzy, ¿e intensywna rehabilitacja przyniesie poprawê jego funkcjonowania, ¿e w³asn¹ prac¹ potrafi wiele zdzia³aæ. Nie ma tylko pomys³u, jak pozyskaæ przyjació³. Czuje siê samotny. Sytuacja wygl¹da du¿o bardziej drama-tycznie, kiedy na mniej widoczn¹ go³ym okiem niepe³no-sprawnoœæ nak³adaj¹ siê trudne prze¿ycia w rodzinie gene-racyjnej. Niepewnoœæ, nieufnoœæ do zwi¹zków, poczucie braku oparcia wydaj¹ siê bardziej dojmuj¹ce ni¿ same ogra-niczenia wynikaj¹ce z takiej czy innej choroby. Niepe³no-sprawnoœæ sumuje siê tu niekorzystnie z niepokojami prze-d³u¿onego dojrzewania, koniecznoœci¹ przezwyciê¿enia rodzinnych obci¹¿eñ. To, co ³¹czy tych m³odych ludzi, to patrzenie w przysz³oœæ, poszukiwanie mo¿liwoœci kontaktu z innymi, wiara w mo¿liwoœci, jakie niesie znajomoœæ obs³u-gi komputera. Dominuj¹cy typ niepe³nosprawnoœci – ruchowa; rzadziej od urodzenia (na skutek mózgowego pora¿enia dzieciêcego, wadliwa budowa stawów biodrowych), czêœciej nabyta – g³ównie w grupie starszych (zmiany zwyrodnieniowe krêgo-s³upa, stwardnienie rozsiane, pourazowe niedow³ady koñ-czyn; towarzyszy im czêsto nadciœnienie, czasem cukrzyca). Inne, to postêpuj¹ca ociemnia³oœæ z powodu jaskry, wiruso-we zapalenie w¹troby typu C, choroba psychiczna.Wiêkszoœæ osób dotar³a na miejsce wywiadu w asyœcie kogoœ z rodziny, lub opiekuna spo³ecznego. Trzech na trzy-nastu beneficjentów deklarowa³o mo¿liwoœæ samodzielne-go dojazdu na zajêcia bez pomocy asystenta. Tylko niektórzy mog¹ liczyæ na regularn¹ pomoc w tym zakresie.Zdecydowana wiêkszoœæ osób, które siê zg³osi³y i przysz³y na wywiad to ludzie mobilni, przynajmniej na podstawowym poziomie. Ubrani adekwatnie do sytuacji, schludni, w do-brym kontakcie z osob¹ prowadz¹ca wywiad, zmotywowa-ni. Na ogó³ wyraŸnie wdziêczni, ze ktoœ siê nimi interesuje, traktuj¹cy to spotkanie jako atrakcjê sam¹ w sobie, okazjê do wygadania siê. Ka¿dy powód jest dobry, ¿eby wyjœæ z domu – tych okazji zazwyczaj jest za ma³o w stosunku do potrzeb. WyraŸnie jednak podkreœlali, ¿e wi¹¿¹ z tym kontak-tem nadziejê na dalsze uczestnictwo w projekcie, dopytywali siê, kiedy ktoœ siê do nich odezwie. Niektórzy (na ogó³ starsi) bardziej otwarcie przyznawali siê do depresyjnych nastro-jów, inni próbowali zaprzeczaæ poczuciu krzywdy i wyklu-czenia, nadrabiaj¹c min¹ (raczej mê¿czyŸni). Wiêkszoœæ deklarowa³a pogodzenie siê z niepe³nosprawnoœci¹, tylko nieliczni otwarcie przyznawali, ¿e siê jej wstydz¹.

Krystyna Lauk

UWAGI PSYCHOLOGA

UWAGI PSYCHOLOGA


Ide¹ Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL jest nie tylko opraco-wanie i wdro¿enie nowatorskich rozwi¹zañ na styku s³u¿b publicznych i organizacji pozarz¹dowych, ale równie¿ upo-wszechnienie tej wiedzy i poszczególnych przedsiêwziêæ. Ma to nie tylko wymiar czysto informacyjny, ale równie¿ praktyczny. Pozwala bowiem na powielanie najlepszych przedsiêwziêæ przez inne organizacje, a tak¿e na mo¿liwie precyzyjny dobór grupy docelowej projektu i – z drugiej strony – „doszlifowanie” projektu pod k¹tem ujawnionych potrzeb beneficjentów.Wszystkie te cele stanê³y przed organizatorami konferencji upowszechniaj¹cej cele Partnerstwa na Rzecz Rozwoju „Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabilita-cja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany”. Konfe-rencja ta zosta³a zorganizowana 24 kwietnia w presti¿owym warszawskim hotelu „Jan III Sobieski”. Jej podstawowym zadaniem by³a prezentacja celów Partnerstwa, ale nie tylko. Bardzo du¿y udzia³ osób z ró¿nym rodzajem niepe³nospraw-noœci, ich rodzin i opiekunów, w za³o¿eniu mia³ zaintereso-waæ projektem potencjalnych beneficjentów ostatecznych. Zamiar ten siê powiód³: œwiadcz¹ o tym chocia¿by liczne telefony od zainteresowanych. Oprócz tego wœród ponad 200 osób zaproszonych na kon-ferencjê goœci przybyli przedstawiciele samorz¹dów gmin warszawskich i instytucji pañstwowych.Otwarcia konferencji dokonali Krzysztof Koman – admini-strator projektu i Joanna Kowtun – redaktor naczelna biule-tynu BIFRON, która równie¿ odpowiada³a za organizacjê i poprowadzi³a ca³¹ konferencjê. Konferencja organizowana przez Partnerstwo, w którym znakomit¹ wiêkszoœæ stanowi¹ organizacje pozarz¹dowe, nie mog³a mieæ wymiaru czysto seminaryjnego. I nie mia³a: organizatorzy zaprosili bowiem do wystêpów szalenie oryginaln¹ grupê (g³ównie) perkusyjn¹ (zob. fotografia) November Project, skupiaj¹c¹ muzyków niepe³no- i spraw-nych. Zespó³ ten jest wizytówk¹ Fundacji Pomocy Ludziom Niepe³nosprawnym skupia m.in. podopiecznych FPLN. Po koncercie nast¹pi³a czêœæ merytoryczna, w której wziêli udzia³ m.in. Zastêpca Prezesa Zarz¹du PFRON – Marian Leszczyñski, przedstawicielka Krajowej Struktury Wsparcia EQUAL – Marta Cydejko, oraz Burmistrz Bemowa (jednej z trzech dzielnic Warszawy, w której realizowany jest pro-jekt) W³odzimierz Ca³ka.Marta Cydejko przedstawi³a dok³adnie cele i zadania Inicja-tywy Wspólnotowej EQUAL w Polsce, przede wszystkim

promowanie rozwi¹zañ sprzyjaj¹cych przezwyciê¿aniu dys-kryminacji na rynku pracy, a tak¿e budowa partnerstwa publiczno-prywatnego. Wskaza³a równie¿ na specyfikê part-nerstw w EQUAL oraz wszystkich realizowanych projektów – to, ¿e beneficjenci pomocy s¹ w nich wspó³decydentami. To odró¿nia IW EQUAL od dotychczasowych programów wsparcia ró¿nych grup spo³ecznych – czy to realizowanych przez administracjê, czy przez organizacje non-profit.Z kolei W³odzimierz Ca³ka pokaza³ szereg przyk³adów wspó³pracy samorz¹du dzielnicy z placówkami oœwiato-wymi i organizacjami pozarz¹dowymi. Wskaza³ na aspekt edukacyjny projektu. Kolejnym elementem konferencji by³a prezentacja zarówno samej idei i za³o¿eñ merytorycznych projektu, jak i poszcze-gólnych dzia³añ oraz dokonañ poszczególnych partnerów. Koordynator merytoryczny projektu, Krystyna Wojakowska -Lewicka, zaprezentowa³a zakres i konstrukcjê wspó³pracy w ramach Dzia³ania 2. Ide¹ projektu jest udzielenie cz³owie-kowi niepe³nosprawnemu konkretnej pomocy w rozwoju osobowym, a z drugiej strony, pokazanie jego mo¿liwoœci. Podstawowym celem zaœ wypracowanie modelu, swoistej procedury dzia³añ, które umo¿liwi¹ (u³atwi¹) wejœcie tej gru-pie osób na otwarty rynek pracy.Koordynator projektu podkreœli³a równie¿ jego aspekt po-nadnarodowy, polegaj¹cy na wymianie doœwiadczeñ z inny-mi partnerstwami – z Irlandii, Holandii i W³och. Wspó³praca miêdzynarodowa w ramach Unii Europejskiej w projekcie nie ma wymiaru finansowego – pozwala jednak na wza-jemn¹ wymianê doœwiadczeñ oraz implementowanie naj-ciekawszych elementów projektów realizowanych przez partnerstwa z ka¿dego kraju.

Micha³ Rydzewski

KONFERENCJA UPOWSZECHNIAJ¥CA CELE PROJEKTU


Foto: J. Molczyk


Syntetyczn¹ diagnozê problemów osób niepe³nosprawnych w Polsce przedstawi³a Joanna Kowtun. Z danych Narodo-wego Spisu Powszechnego z 2002 roku wynika, ¿e 14,3% naszego spo³eczeñstwa to ludzie niepe³nosprawni w zna-czeniu prawnym lub biologicznym. Ma³o kto zdaje sobie sprawê, ¿e jest to rzesza blisko 5,5 mln osób. Z kolei z kwar-talnych Badañ Aktywnoœci Ekonomicznej Ludnoœci wynika, ¿e podstawowym Ÿród³em utrzymania rodzin z osob¹ nie-pe³nosprawn¹ s¹ ró¿nego rodzaju œwiadczenia publiczne: socjalne, rentowe lub emerytalne. Stanowi to t³o dla pro-jektu.

Sam projekt Niepe³nosprawni – samodzielnoœæ, rodzina, rehabilitacja, EDUKACJA, PRACA – system zintegrowany obejmuje swoim zasiêgiem 52 osoby o znacznym i umiarko-wanym stopniu niepe³nosprawnoœci. Nie obejmuje osób z upoœledzeniem umys³owym. Ró¿nymi dzia³aniami w pro-jekcie objête s¹ tak¿e rodziny zainteresowanych, potencjalni pracodawcy oraz nauczyciele publicznych szkó³ œrednich, zajmuj¹cy siê m³odzie¿¹ niepe³nosprawn¹.

Szeroki zakres odbiorców programu w za³o¿eniu pomóc ma przy budowie jednolitego systemu wsparcia osób niepe³no-sprawnych, pozostaj¹cych na marginesie ¿ycia spo³ecz-nego. Ostatnim elementem konferencji by³a prezentacja dokonañ wszystkich partnerów projektu – pocz¹wszy od Stowarzy-szenia SPOZA a¿ po Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych, którego przedstawiciel – Micha³ Ry-dzewski – przedstawi³ pokrótce projekty PFRON realizowa-ne w ramach IW EQUAL oraz programy w³asne Funduszu, adresowane do osób indywidualnych i organizacji poza-rz¹dowych.

28%62%

10%

•ród³a utrzymania rodzin z osob¹ niepe³nosprawn¹

Inne – 10%

Renta/emerytura – 62%

Praca najemna – 28%

EWALUACJA KONFERENCJI

Za ewaluacjê efektów konferencji odpowiada³a Pani Dorota Koman. Celem ewaluacji by³o zbadanie, czy konferencja spe³ni³a swoje zadanie – wyczerpuj¹co poinformowa³a o projekcie – jego za³o¿eniach i konkretnych dzia³aniach zaplanowanych na rzecz osób niepe³nosprawnych i ich rodzin. Kluczowymi problemami objêtymi ocen¹ by³y kwe-stie, ujête w formie pytañ:

Czy informacja o Projekcie dotar³a do zainteresowanych, którzy bêd¹ uczestniczyæ w rozpowszechnianiu informa-cji o Projekcie w swoim œrodowisku? Czy informacje o Projekcie przekazane zosta³y w sposób czytelny, zrozumia³y i przejrzysty? Czy rozwi¹zania zaproponowane w Projekcie uwzglêd-niaj¹ potrzeby tych, do których s¹ adresowane? Jak uczestnicy Konferencji oceniaj¹ jej jakoœæ? Jak uczestnicy konferencji oceniaj¹ jej organizacjê? Czy konferencja spe³ni³a oczekiwania adresatów Pro-jektu?

Do sformu³owanych kluczowych problemów objêtych ewa-luacj¹ dobrano adekwatne metody i techniki ich analizy. Zastosowano metodê ankiety sonda¿owej, przeznaczonej dla uczestników konferencji. Ankieta zawiera pytania wskaŸ-nikowe, umo¿liwiaj¹ce odpowiedŸ na sformu³owane proble-my; pytania te mia³y konstrukcjê pó³otwart¹, umo¿liwiaj¹c¹ swobodê wypowiedzi respondentów. Oceny jakoœci i orga-nizacji respondenci dokonali za pomoc¹ skali porz¹dkowej od 1 do 5. Analizy uzyskanych odpowiedzi dokonano stosuj¹c staty-styczne miary struktury (procent) oraz miary tendencji cen-tralnej (mediana, dominanta). Oceny wyników dokonano wg jednolitego kryterium trafnoœci. Metodê ankiety sonda¿owej uzupe³niono obserwacj¹ ucze-stnicz¹c¹ ewaluatora, która dotyczy³a szczególnie organiza-cji i zainteresowania ze strony mediów.

D.Koman, M.Rydzewski (oprac.)



WYNIKI EWALUACJI KONFERENCJI

W trakcie konferencji rozdano 75 ankiet. Uzyskano 56 odpo-wiedzi, co stanowi wystarczaj¹c¹ (30% uczestników konfe-rencji, z wy³¹czeniem oficjeli) grupê do analizy. Opracowane wyniki ewaluacji pozwoli³y na sformu³owanie kilku istotnych wniosków.Podstawowym jest ten, i¿ konferencja zgromadzi³a wszy-stkie kategorie osób, do których by³a adresowana (tab. 1).

Tab. 1 Kategorie osób bior¹cych udzia³ w badaniu ewaluacyjnym

64% – projekt odpowiada na wszystkie wa¿ne problemy36% – projekt pomija kilka wa¿nych problemów

Ankiety pozwoli³y te¿ na ocenê, czy konferencja – wed³ug subiektywnych odczuæ uczestników – poruszy³a wszystkie wa¿ne i interesuj¹ce zagadnienia. Wyniki liczbowe pokazuj¹, ¿e spe³ni³a ona oczekiwania w tym zakresie (wykres 2).Konstrukcja ankiety pozwoli³a niemniej jednak na wy-punktowanie kategorii, w których projekt powinien zostaæ rozszerzony. By³y to: opis systemu rehabilitacji, grupy inwa-lidzkie, kwestie dostêpnoœci Internetu dla osób niepe³no-sprawnych, bariery architektoniczne, ksi¹¿ki migowe, przy-gotowanie stanowisk pracy dla ON oraz dostêp do funduszy.Nale¿y podkreœliæ, ¿e ocena samej konferencji by³a bardzo wysoka (tab. 2) – 86% ankietowanych oceni³o j¹ jako dobr¹ lub bardzo dobr¹; ankiety nie zawiera³y ocen nega-tywnych (1-2).

Kategorie osób Liczba%

(100% = 56)

Osoby niepe³nosprawne

Cz³onkowie rodzin osób niepe³nosprawnych

Osoby zawodowo interesuj¹ce siê ON

Brak danych

3

37

9

7

5,5

66

16

12,5

64% 36%

Ocena w skali porz¹dkowej 1-5

Ocena/jakoœæ

Liczbowo

Uczestnicy w %

Ogó³em54321

5624248--

100%43%43%14%--

Tab. 2 Ocena jakoœci konferencji.


Wykres 2.

SPIS TREŒCI

W tym szaleñstwie jest metoda 1

Z dyskryminacj¹ na rynku pracy mo¿na skutecznie walczyæ 2

Czy nasz Projekt wesprze politykê spo³eczn¹ 4

Broker edukacyjny – zawód XXI wieku 5

Jednoczymy siê w dzia³aniach – Dzia³anie 3 7

Asystent Osoby Niepe³nosprawnej – profesjonalny towarzysz 8

Œrodowiskowy System Wsparcia 11

Fundacja Pomocy Ludziom Niepe³nosprawnym 12

Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Problemami Emocjonalnymi – SPOZA 14

Fundacja na Rzecz Transportowych Us³ug Specjalistycznych dla Niepe³nosprawnych TUS 16

Fundacja Pomocy M³odzie¿y i Dzieciom Niepe³no-sprawnym „Hej, Koniku!” 19

Polskie Stowarzyszenie Osób Niepe³nosprawnych Niskiego Wzrostu 20

Polska Fundacja Pomocy Dzieciom Niedos³ysz¹cym „ECHO” 22

Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³no-sprawnych 23

Adresy internetowe 25

Uruchamianie wspó³pracy w wymiarze ponad-narodowym jako ogniwo I Partnerstwa 26

Rekrutacja beneficjentów do projektu 27

Wortal „Sami o Sobie” 28

Uwagi psychologa 29

Konferencja upowszechniaj¹ca cele projektu 30

W TYM SZALEÑSTWIE JEST METODA - pfron.org.pl · niepe³nosprawnych. Program pomo¿e stworzyæ...

Documents

Transcript of W TYM SZALEÑSTWIE JEST METODA - pfron.org.pl · niepe³nosprawnych. Program pomo¿e stworzyæ...