W ogonie Europy - Gazeta Lekarska · ahya Ãkahq Ã upt 03 2015. 5h^z[Çwpl 4pnh^rh...

PISMO IZB LEKARSKICH

EG

ZE

MP

LA

RZ

BE

ZP

ŁA

TN

Y •

IS

SN

08

67

-21

64

ROZMOWA O ZDROWIU: Społeczeństwo się zmienia, urzędnicy nie nadążają – prof. Andrzej Rychard

Stomatologia

Z uśmiechemprzez życie

28Ochrona zdrowia na świecie

Cukrzyca nadal w ataku

44Prawo i medycyna

W sprawie reklamy przed sądem

32

032015

W ogonie Europy

a w t ie ola i K Pierw zym g o em aman iewicz O S rining 10 O erwac e S ad re U M 12 emat mie i ca P E 1 a i w ro ie ra ew i D 1 ozmowa o zdrowi S

20 Samorz d W 22 Samorz d U 2 Samorz d P

2 P n t widzenia a myga 2 Stomatologia Z 31 Stomatologia D 32 Prawo i medycyna W 33 i letyn 3 Pra ty a le ar a C 2 Pra ty a le ar a K

Ochrona zdrowia na świecie

C nde orzyści P dw ch tron ceny S Pietra

C i t do reda c i O dw ch tron ceny ndr

50 i t do reda c i W 51 i t do reda c i C 52 d malar i 5 lt ra W 55 lt ra 5 S ort 5 Og o zenia om ni aty 5 i ryza anec i K ol a le ar a

pi re i M

W a t alnościach

D

MZ 11

S S

R M Z

O

:

W neW

L

R

032015

M

o ie e y i pie gno

O

O

M

S

W

M Z P

P

R K RL R

P P R P O

S

50 P

W D

P :

P

E

y zard ola i

R L

FOTO

: Mar

iusz

Tom

czak

P

K

R L

13 O

B

A

a t alnościach

AK

CJ

A

IN

FO

RM

AC

YJ

NA

G

ED

EO

N

RI

CH

TE

R

S

S

R S :

1

2

I S

A

Z S

Z

S

Z K

S 1 11 201

I CSK 33 13

Z

K

Z

0 K

S R A

S

R S Z

L Z

S

P

Z

S Z :

on r e r

aro aw lime

OIL

S

G R

N Z

S N

P

p ie ie i e igr i

D

M Z

I R M S

M

I

W

W 201 U E L

2011 2012 25 P

2005 200 C

: I

A

I

C

K I

K

P

Z

Z C

P

D

AOS POZ D

R L

U

S

E

acie aman iewicz

P R

L

D

AOS POZ D

S

Z

S I CSK 33 13

W 2011 RL

Z RL

R

RL P Z C Z O

I C O M

P

Z

Z 20 1

Z

B

I Z

A RL M

L4 R L M

P P S

Z RL ZUS

RL

ZUS

O

D RL

ZUS

ZUS P

P T R L 13

K

: 1

2

3 POZ

AOS

POZ 5

POZ AOS

R SNB

S

atarzyna Strza ow a

R IL

W MZ

P

P

P

Z

P

P

R L

N ZP RL

P

P Z

P

Fundacja Lekarze Lekarzom, w imieniu swoim oraz osób, które otrzymały wsparcie, dziękuje wszystkim, którzy nawet symboliczną kwotą zechcieli zasilić konto Fundacji, a w szczególności ofiarodawcom z Dębicy, Łodzi, Wrocławia i Warsza-wy. Pragniemy podziękować członkom motocyklowego klubu DoctoRRiders za kolejne wpłaty przeznaczone dla kolegi w trudnej sytuacji życiowej.

Liczymy na dalsze wsparcie. Pomagamy Koleżankom i Kolegom, którzy potrzebują pomocy – wszystkich z nas. Będziemy wdzięczni za propagowanie informacji o Fundacji wśród tych, którzy jeszcze o nas nie słyszeli.Cenna jest każda, nawet symboliczna kwota. Jeśli los potrzebujących pomocy Koleżanek i Kolegów nie jest Ci obcy, skon-taktuj się z nami: [email protected].

Mariusz Janikowski,prezes zarządu Fundacji Lekarze Lekarzom

Wpłat darowizny można dokonywać na konto Fundacji:Fundacja Lekarze Lekarzomul. Jana Sobieskiego 11000-764 WarszawaNr konta: PKO SA 31 1240 6263 1111 0010 4779 2541

O

y i o e onii

Z D

S

U 20

20 L U

R M

M

PKB 10 B UE

W M

B D R M

W 0 0

P B P

M

C

P

PS S M E K A M

P M

2005 H C P E K

I Z

E W I 3

L S C R B

H A

B P H B S

D P C

W

1 M P

I

C 200

M

C O M

B

S O 2013 M

W

B M

W

S awomir ad re

D

U

20

20

L

M N

PKB R EHCI

U P

W K

: O

P C Z

C P

C Z K

Z R L Z

C W P

Z Z KZ D

U

W Z

K

K Z

W W P L S C R B H P P

B C S A

B

31 511 1000 K

E 5 3 C 1 W

U E P : B 5 C 0 U

A 5 5 M 00 : H S 55 51 P 00

: D 3 B 20 I 1 L 1 12 C

W

201 B UE A

E

wnia ochy aZ P EHCI

W H C W

Z P 2013

3 2

W

3 5 1 2 W

WHC K

o u ro i ogonie Europy

E I Z E I P 1 6

E

cyna ry ia

W

K

:

O

P

C

Z

ole ny temat on ologiaE K I Z

H C P HCP

K E

EHCI R

P UE S

P

E C :

P A C K K S O H

D UM W P P

P C P

B

A C D

P R

B

Od dowa ro la ty

EHCI

P

E C

:

EHCI P Z

Z P D U M

K Z P PA 20

EHCI

P

E

U

P P

0 UE

E W

E EHCI

C W

C

200 C

A

O E

5

Z

U

U

O

P WHO 100

P Z

S S H C

P E K W Z EHCI

E P

O

P

W

W

P

W

E K

I Z

H C

P HCP

K E

EHCI

o en r

on n ego i i on ego o i e u e r y Europe i

M

B

M M P P ZS

C

P

Z D

0 0

a a enia z italneZ

R

R EHCI

P P M M P

Z S 31

W :

W 2012 2013

5 U E

R EHCI

P

E

Z

W B :

FOTO

: Mar

ta Ja

kubi

ak

y o n y e r y P

W P

O S

M 201

15 30 W

S O

L

O

D P S

A W S 0

W B 1 P P

P

Z

W B :

B

W B S P

K M

P

M

W

S W B

om ald ra ew i

P E U L S

UEMS

poe e o i ieni ur ni y nie n

FOTO

: Mar

ta Ja

kubi

ak

Z ro dr ha ndrze em ychardem I S P A N ari z omcza

R

Panie ro e orze a i e t wizer ne le arzy wśr d Pola wW W

C B O S 1 5

2 2013 P

P

P C

P 25

S

S

laczego o ecze two ryty e ich rac nternetowe omentarze o le arzach

nie zaw ze rzychylneO P

M

Z

P K

C P

Z K

S 30

50

a ocz t tycznia y o try on i t cz ści le arzy od tawowe o ie i zdrowotne z ini ter twem drowia a cztery tygodnie nie re ort o li owa ra ort dotycz cy zaro w le arzy zy to

rzy ade

B M

I

P

U

M

P E

U E

W

a wr cz mo e e na ili icz y m wi ame za ie ie

Z W P

W

P

:

M :

W

C

S

Od wiel lat amorz d le ar i mocno ryty e mini tra zdrowia arto za r owicza a an ocenia zy de aty

liczne w tym orze

L

W

W

W

L

M

L W

K

r my ma moment do wydarze rzed il tygodni zy le arzom od tawowe

o ie i zdrowotne wolno y o nie otworzy woich ga inet w dzie e t granica t re nie mo na rze racza

L

W W

W P

P

Z C

M

P M Z

S

K

P :

W A

iele emoc i wywo a o we ście w ycie a iet on ologicznego e arz twierdzi e to nat ralne oro atrz c na taty ty i

zachorowalności i mieralności z owod nowotwor w o owi z ce od ocz t ro zmiany dotycz ty i cy ac ent w oraz ich rodzin i ich li ich co na ten temat

owie oc ologZ

O A

C W

zy to do rze e w Pol ce i tnie e wiele organizac i re rezent cych le arzy i ac ent w zy z n t widzenia ta ednych a i dr gich nie y o y le ie gdy y y o ich mnie ale mia y donośnie zy g o

C

W

W

B

Z

Władze, w tym także obecny minister zdrowia, lubią zarzucać lekarzom, że mają w nosie interes pacjenta i dbają głównie o swój korporacyjny interes. Lekarze odpowiadają, że jest wręcz przeciwnie, bo to właśnie im zależy na pacjentach. Mamy do czynienia z nadmiernym natężeniem emocji, a wszystko jest oblane sosem nieco populistycznych połajanek.

Wo e gre i onie ne e p r ie

S

M

R P

L IL

RPL

ydawa o i e wzorem zecznicy Praw e arza zo tan owo ani w a de iz ie o r gowe edna ta i nie ta o

zym to nale y t maczy

W

B R P L IL

R P L

P

W R P L IL

B

P

W

W

B

iedy decyz aczelne ady e ar ie owo ano w zeczni a Praw e arza

środowi o wierzy o e zna dzie w arcie w wiel tr dnych rawach zy ocze iwania te zo ta y e nioneI R P L 5

W

C

Z

I

K P L K P P

Z igniewem rzezinem R P L N I L cyna ry ia

FOTO

: Mar

ta Ja

kubi

ak

Z czasem stało się jasne, że pomoc prawna to jedno, a druga to uświadamianie lekarzom, że wykonując zawód zaufania publicznego, mają nie tylko określone obowiązki, ale i prawa. I tak doszliśmy do stworzenia Karty Praw Lekarza, która – jeśli lekarze będą sobie tego życzyć - tak jak Karta Praw Pacjenta, może zawisnąć na ścianie w każdej przychodni, szpitalu, w zakładzie diagnostyki.

S d tyle agre iP

C

W Z

a im rodza em agre i le arz oty a i na cz ście

S R P P

B

L D

P K

O IL

MAWOZ

W

P R R

P L IL

e arze ta e nara eni na ata i medi w t re w ogoni za en ac cz to o wa i za dale oM

W

Z

W

W I

U P

W W B

L

O

M

B

S y zymy edna o i anych le arzach zachow cych i niezgodnie z normami etycznymi t rzy tanowi zagro enie dla chorych godz te w wizer ne ca ego środowi a a reagowaW R

P L IL L

W

P P

S 0

M

L

P

B

POZ

C

M E

T

e nieni e r e inny r

S

ohdan oronowicz

D

OIL W

W 1 AMA

W PHP 0 0 W

0

P

5

P :

PHP

A M

0 5

O K

L 200 Z W P

R

L

W

P

I S Z

1 P 1 12 S M B SMB

50

P PHP P H P

S P 2 W A M

S

W 1 U

D D A

R C P S

M Z W :

D :

C O

P

EW I 1 5 P

S D S R L M C P

P

M C O

P

R LW W B

B M B M A R

M M C P Z

L PHP P

MC

W I L H P I P

C

P

U

C Z M K 30

H H

P

Z

D

W

P

U

P

K

D

W praktyce oznacza to jedno: utratę ważnej licencji, która jest odpowiednikiem polskiego prawa wykonywania zawodu, i utratę zarobków… w kilka minut straciłbym wszystko. Tu nikt się nie bawi w perswazje, dobre rady w rodzaju „weź się w garść” czy czekanie, aż lekarz przestanie pijany przychodzić do pracy. Jeden telefon odcina od zawodu i pieniędzy”.

1 Mattison, J. (1883). Opium addicts among medical men. Medical Record, 23:621-623; Crothers, T.D. (1899). Morphinism among physicians. Medical Record, 55:784-786.2 The Sick Physician. Impairment by psychiatric disorders, including alco- holism and drug dependence. JAMA 1973; 223: 684-687.

S L

P

W

S

W

P

a ie wed g ana na wi ze wyzwania i totne z n t widzenia zawod le arzaW

Z

D

Panie reze ie a o trzega an rol amorz d zawodowego

le arzy i innych niezale nych organizac i re rezent cych zawody medyczne zy dzia alnoś tego rodza organizac i ma i totne znaczenie D

Z

o no nie u ono ii i e y i o u

S

OO

: A W

MA

P D

P

S L 111

25

W L

C W D DI

D

S L WMA W M A D

Z drem a ierem ea S L gnie z a Sewerynia

gnie z aSewerynia

S L

S L

a an ocenia ol medycyn na tle innych a tw a ta e w ad

ol ich le arzy w dzia alnoś towarzy zenia i medycyn

e ro e oraz światowW Z

W S L

R

K

a ie na wa nie ze zadania dla wiatowego Stowarzy zenia

e arzy w na li zych latachD S L

K

K

S L

o no nie u ono ii i e y i o u

W

OO

: A W

MA

P

M

O

W

Z

C

D

A

C

K

D

W

O U

Z

S

M

W

M

:

S

A M

M

Z

ie g i n ye o

olanta a myga

W ORL W

To zaczyna być nasza cecha narodowa

– prowizorka i bylejakość,

a powiedzenie „byle do wiosny” staje się aktualne

o każdej porze roku: latem, wiosną, zimą

i jesienią. Sama już nie wiem, czy

to aura na nas tak wpływa, czy nasze

zachowania na nią.

Często, aby stało się to, czego pragniemy, trzeba przestać robić to, co robimy.

R S

KRO IKA PRZ PADK W MED CZ CH

U I ER P S A

O 5000

W

O S

az w i dla odmiot w leczniczych oraz er onel medycznego O

K

P

E

P

W

I A P M

P U I ER P S AU I ER CIE P S A

A 1 202 W

Stan a tyczny 2000 3 00

P

P 3

S 5 L

D

P

K

yro w in tanc i

W 0 000 S I 2005 Z

S

yro w in tanc iA I S A

W Z

S

S II

org ni y ny o ro i pr yp u r u ie po io ie e ni y

RE

KL

AM

A

B

acie alcerow i

P B U O C

U I ER P S A

A DI

Z

P DI C W

DZ U

P P S Z U

B W

S

DZ U

P

C

0

00 000 00 000 DI

DI D H O H A

C DI D H

DZ U S

:

u ie e pr e y ie

S

20 7 Z Z I

S

P

C

Pro onorata Shaw K W Z P S:

S DI DI

S

C

I

D

nna ella

P ERO DI

E R O

D

W

E C C ECC

W

2 5 DI

W Z

O DI

Z

W

S

3

R

D

S DI

ECC D

:

W

5

Z

Z

W

O

B

B K DI

O S DI CD

DI

HI HI AIDS

OO

: K P

o i o oogi n i ongre o oog

K K S RL S OIL

S RL M

HO :

P

Z

W E K

P K

P

Z M ZO P

gnie z a cha a y zler

P KS RL

RL

OO

: K P

A M K O

L

P

S

Z :

C M K P

Z

R L

O

S

MZ

R

W

iestety ię szo ć certy at nie została znana, ponie a organizatorzy nie spełni i orma noci nie zare estro a i anego rs sz o enia. yło to a mnie e zas oczenie. aczego

K K

S

1 M

Z 200 2

Z

:

D

L

MZ W

0

W 200 P

P

Czyte nicz a pytaie a no zło yłam ręgo e zbie e ars ie arsza ie certy aty po ia cza ce czest

nict o rsac i sz o eniac , ponie a c ciałam opełnić obo i z os ona enia za o o

ego i zbierać ymagane p n t ata.

ra ni o po ia a

o on enie o o e

are Szewczy i

R I

L O U K D W M

1 Art. 18 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty: Lekarz ma prawo i obowiązek doskonalenia zawodowego, w szczególności w różnych formach kształcenia podyplomowego.2 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2004 r. w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów.

OO

: K P

o i o oogi n i ongre o oog

OO

: K P

W pr ie re y pr e e

P

P P

O

3 K E LP

W

Z

P K E L W KEL

L 3 KEL 55 P

P C

D

3 K

E L

K Z L

RL P

R W

B

liczni czyliI

S

M

oraz wi ce le arzy l a tor w le arzy wy t e w re lamach laczego ta i dzie e i czy w zwi z z tym do rzeczni w od owiedzialności zawodowe w ywa wi ce arg

S P

3 K E L

e arze świadomie ami za az re lamy D

P

Z 55 Z

K E L P

Z rzegorzem ron N R Z arta a ia

OO

: M

strona 1 BIULETYN 6/2014

UCHWAŁA Nr 28/14/VIINACZELNEJ RADY LEKARSKIEJz dnia 17 października 2014 r.

w sprawie terminów posiedzeń Naczelnej Rady Lekarskiej w roku 2015

Na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 219, poz. 1708, z późn. zm.), uchwala się, co następuje:

§ 1.Ustala się terminy posiedzeń Naczelnej Rady Lekarskiej w roku 2015: 13 lutego, 10 kwietnia, 26 czerwca, 4 września, 16 października, 4 grudnia.

§ 2.Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

SEKRETARZ PREZESKonstanty Radziwiłł Maciej Hamankiewicz

UCHWAŁA Nr 29/14/VIINACZELNEJ RADY LEKARSKIEJz dnia 17 października 2014 r.

zmieniająca uchwałę w sprawie powołania Komitetu Organizacyjnego obchodów 25-lecia reaktywowania izb lekarskich

Na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 219, poz. 1708 z późn. zm.) uchwala się, co następuje:

§ 1.W uchwale Nr 19/14/VII Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 27 czerwca 2014 r. w sprawie powołania Komitetu Organizacyjnego obchodów 25-lecia reaktywowania izb lekarskich wprowadza się następującą zmianę:§ 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:„2. Jolanta Szczurko”.



STANOWISKO Nr 16/14/VIINACZELNEJ RADY LEKARSKIEJz dnia 17 października 2014 r.

w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Naczelna Rada Lekarska, po zapoznaniu się z poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, nadesłanym przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z dnia 1 października 2014 r. znak GMS-WP-173-218/14, zgłasza następujące uwagi do przedmiotowego projektu.

Naczelna Rada Lekarska stwierdza, iż wszelkie ewentualne zmiany dotyczące uprawnień pacjentów do poziomu refundacji świadczeń opieki zdrowotnej powinny być realizowane bez angażowania w proces ustalania zakresu tych uprawnień lekarzy i lekarzy dentystów udzielających świadczenia.

Odnosząc się do treści projektowanej ustawy, Naczelna Rada Lekarska podkreśla, że projekt nie wskazuje również źródeł finansowania proponowanych rozwiązań.

Naczelna Rada Lekarska zwraca także uwagę, iż opiniowany projekt jest tożsamy z senackim projektem ustawy (druk 555), który został odrzucony przez Senat w dniu 7 sierpnia 2014 r. Wniosek o odrzucenie projektu ustawy poparły Komisja Ustawodawcza, Komisja Zdrowia, Komisja Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.



w sprawie poselskich projektów ustaw:

finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Naczelna Rada Lekarska, po zapoznaniu się z projektem ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty przesłanym przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu, znak GMS-WP-173-196/14, z dnia 10 września 2014 r. oraz projektem ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zawodach

Posiedzenie NRL – 17 października 2014 r.

BIULETYNNr 6 (158) Rok XXV Naczelnej Rady Lekarskiej Warszawa, X 2014

Redaktor naczelny: Konstanty Radziwiłł

Dok

umen

ty N

RL i

Prez

ydiu

m z

najd

ują

się n

a st

roni

e in

tern

etow

ej N

IL -

ww

w.n

il.or

g.pl

OO

: M


lekarza i lekarza dentysty przesłanym przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu, znak GMS-WP-173-197/14, z dnia 10 września 2014 r. zgłasza następujące uwagi do przedmiotowych projektów:Opiniowane projekty ustaw nie usuwają istotnych zastrzeżeń co do zgodności obecnie obwiązującego przepisu art. 39 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Naczelna Rada Lekarska wystąpiła w marcu br. do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności przepisu art. 39 ustawy z Konstytucją zakresie, w jakim:

sumieniem świadczenia zdrowotnego, pomimo że zwłoka w udzieleniu tego świadczenia nie spowodowałaby niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia;

zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem obowiązek wskazania realnych możliwości uzyskania tych świadczeń u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym;

wykonania świadczenia zdrowotnego niezgodnego z sumieniem do uzasadnienia i odnotowania tego faktu w dokumentacji medycznej.

W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej lekarz ma prawo do odmowy udziału w procedurach niezgodnych z jego sumieniem (obejmuje ono w szczególności takie czynności jak wykonywanie, uczestnictwo, pomoc, orzekanie o stanie zdrowia mające na celu zakwalifikowanie do zabiegu niezgodnego z sumieniem lekarza). Prawo do skorzystania z klauzuli sumienia nie powinno być ograniczone we wszystkich sytuacjach wskazanych w treści art. 30 ustawy. Odmowa wykonania świadczenia zdrowotnego z powołaniem się na klauzulę sumienia nie może mieć miejsca tylko w przypadku niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. Nie jest jednak uzasadnione ograniczenie możliwości odmowy udzielenia świadczenia zdrowotnego z powołaniem się na klauzulę sumienia w innych przypadkach niecierpiących zwłoki, o których mowa w art. 30 ustawy.Korzystając z klauzuli sumienia lekarz powinien przekazać swoje stanowisko pacjentowi oraz odnotować je w dokumentacji medycznej. Nie można żądać od lekarza korzystającego z klauzuli sumienia, aby swą decyzję w tym zakresie dodatkowo uzasadniał – wymóg uzasadniania takiej decyzji oraz odnotowywania tego uzasadnienia w dokumentacji jest nieproporcjonalny, ponieważ prowadzi do ujawnienia, jaki lekarz reprezentuje światopogląd i z jakich względów świadczenie uznał za niezgodne ze swoim sumieniem. W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej nie jest również zasadne żądanie od lekarza wcześniejszego określania swoich poglądów np. poprzez ujawnienie możliwości powołania się na klauzulę sumienia.Wobec faktu, iż żaden z opiniowanych projektów ustaw nie proponuje rozwiązań, które wychodziłby naprzeciw oczekiwaniom środowiska lekarskiego oraz rozwiewałyby istotne wątpliwości co do niekonstytucyjności obecnie obowiązującej regulacji, Naczelna Rada Lekarska negatywnie opiniuje przedmiotowe projekty.


STANOWISKO Nr 18/14/VIINACZELNEJ RADY LEKARSKIEJz dnia 17 października 2014 r.w sprawie polityki senioralnej

Naczelna Rada Lekarska z niepokojem przyjmuje informacje odnośnie programowanej przez rząd polityki senioralnej. Szczególny sprzeciw musi budzić zawarte w rządowych „Założeniach Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014-2020” stwierdzenie, że „przyjęcie przez Rząd tego dokumentu nie spowoduje dodatkowych kosztów dla sektora publicznego, a jego finansowanie będzie realizowane przez odpowiednią alokację środków finansowych będących w dyspozycji

jednostek sektora finansów publicznych, przeorganizowanie dostępnych zasobów ludzkich oraz zadań stosownie do wyzwań związanych z postępującym procesem starzenia się populacji”. To oczywiste, że zmiany muszą kosztować, bez określonych źródeł finansowania program nie będzie z sukcesem realizowany. Konieczne są zmiany systemowe, nie tylko na poziomie zabezpieczenia społecznego seniorów, ale w ochronie zdrowia. Czy rozwiązaniem w tym zakresie będzie Narodowy Instytut Geriatrii, zwiększenie liczby specjalistów czy oddziałów geriatrycznych, tego nie można jednoznacznie stwierdzić. Problem ten wymaga szczegółowej analizy, która nie może odbyć się bez udziału środowiska lekarskiego, którego przedstawicielem jest samorząd lekarski.Rada po raz kolejny apeluje o dialog Rządu ze środowiskiem lekarskim w celu przygotowania rzetelnych, mających szanse na powodzenie zmian systemowych w opiece senioralnej.Naczelna Rada Lekarska deklaruje wolę aktywnego wzięcia udziału w takiej debacie.



w sprawie prawa lekarzy do postępowania w zgodzie z sumieniem

Naczelna Rada Lekarska zapoznała się z aktualną sytuacją etyczną, prawem i praktyką w zakresie przestrzegania prawa lekarzy do postępowania w zgodzie z ich sumieniem.Rada przypomina o:

pomocy każdemu pacjentowi bez względu na wiek, płeć, rasę, wyposażenie genetyczne, narodowość, wyznanie, przynależność społeczną, sytuację materialną, poglądy polityczne lub inne uwarunkowania;

obywateli (w tym z Konstytucji Rzeczypospolitej oraz ratyfikowanych przez Polskę dokumentów międzynarodowych) prawie do działania w zgodzie z własnym sumieniem;

prawie lekarza do odmowy wykonania świadczenia niezgodnego z jego sumieniem lub aktualną wiedzą medyczną;

swobody działań zawodowych w zgodzie ze swoim sumieniem i współczesną wiedzą medyczną, z jednoczesnym poszanowaniem godności pacjenta i mając na uwadze przede wszystkim jego dobro zgodnie z zasadą „Salus aegroti suprema lex esto”;

Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty nakazującej lekarzowi korzystającemu z klauzuli sumienia wskazania realnych możliwości wykonania świadczenia budzącego sprzeciw sumienia lekarza w innym miejscu oraz złożeniu wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niekonstytucyjności tego zobowiązania.

W związku z tym Rada stoi na stanowisku, że lekarze mają prawo do korzystania z prawa do odmowy podejmowania działań niezgodnych z ich sumieniem i nie mogą być poddawani żadnym naciskom, dyskryminacji ani represjom z tego powodu.Rada stwierdza jednocześnie, że stanowiska samorządu lekarskiego zrzeszającego wszystkich lekarzy i lekarzy dentystów w sprawie sumienia mają charakter neutralny światopoglądowo i politycznie. Taki charakter muszą mieć także wszelkie prezentacje opinii samorządu w tej sprawie.


Dok

umen

ty N

RL i

Prez

ydiu

m z

najd

ują

się n

a st

roni

e in

tern

etow

ej N

IL -

ww

w.n

il.or

g.pl

BIULETYNNr 7 (159) Rok XXV Naczelnej Rady Lekarskiej Warszawa, XII 2014


Dok

umen

ty N

RL i

Prez

ydiu

m z

najd

ują

się n

a st

roni

e in

tern

etow

ej N

IL -

ww

w.n

il.or

g.pl


UCHWAŁA Nr 30/14/VIINACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ

z dnia 5 grudnia 2014 r.w sprawie budżetu Naczelnej Izby Lekarskiej na rok 2015

Na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 219, poz. 1708 z późn. zm.) uchwala się, co następuje:

§ 1.Ustala się budżet Naczelnej Izby Lekarskiej na rok 2015 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.



Załącznik:http://www.nil.org.pl/__data/assets/pdf_file/0003/98427/zalacznik_ru_30.pdf

Stanowisko 20/14/VIINaczelnej Rady Lekarskiej

z dnia 5 grudnia 2014 r.w sprawie projektu ustawy o biegłych sądowych

Naczelna Rada Lekarska, po rozpatrzeniu projektu ustawy o biegłych sądowych przekazanego przy piśmie pani Moniki Zbrojewskiej, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości z dnia 14 listopada 2014 r., znak: DPrC-IV-464-1/14/19 141114-00595, przekazuje następujące uwagi:Naczelna Rada Lekarskiej podziela pogląd, że tryb ustanawiania biegłych sądowych, zakres ich praw i obowiązków oraz warunki nabywania i utraty uprawnień do pełnienia funkcji biegłego sądowego powinny być uregulowane w jednym akcie prawnym rangi ustawowej. W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej zasadne byłoby poszerzenie zakresu regulacji projektowanej ustawy o zapisy regulujące zasady i tryb wynagradzania biegłych sądowych. Niecelowe jest pozostawienie kwestii wynagradzania biegłych sądowych poza ustawą o biegłych sądowych, szczególnie w sytuacji, gdy zasady wynagradzania biegłego w postępowaniu karnym i w postępowaniu cywilnym regulują odrębne ustawy. Naczelna Rada Lekarska wyraża przekonanie, że organy wymiaru sprawiedliwości powinny korzystać z opinii sporządzonych przez biegłych lekarzy posiadających wysokie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, autorytet w środowisku medycznym oraz – czego ustawodawca nie dostrzegł - nienaganną postawę etyczną. Projekt ustawy o biegłych sądowych budzi następujące zastrzeżenia samorządu zawodowego lekarzy.

W art. 7 ust. 1 projektu określono warunki ubiegania się o wpis na listę biegłych sądowych. Projekt przewiduje, że osoba ubiegająca się o stanowisko biegłego powinna posiadać trzyletnie doświadczenie w dziedzinie, w której ma zostać ustanowiona biegłym. Naczelna Rada Lekarska proponuje, aby w przypadku biegłych sądowych z zakresu medycyny uściślić ten warunek poprzez stwierdzenie, że okres ten liczy się od momentu uzyskania specjalizacji lub tytułu specjalisty z danej dziedziny medycyny. W przypadku zawodu lekarza, dopiero uzyskanie specjalizacji z określonej dziedziny medycyny otwiera drogę do samodzielnego wykonywania niektórych specjalistycznych świadczeń zdrowotnych, celowe jest wobec tego obliczanie doświadczenia zawodowego potrzebnego do nabycia uprawnień do pełnienia funkcji biegłego sądowego od chwili uzyskania specjalizacji.

W art. 7 ust. 2 projektu ustawy określono warunki niezbędne do uzyskania statusu biegłego sądowego przez jednostki organizacyjne. Aby umożliwić jednostkom samorządu zawodowego lekarzy ubieganie się o status biegłego sądowego Naczelna Rada Lekarska wnosi o zmianę w art. 7 ust. 2 pkt 1. Obecnie przepis ten nakazuje wnioskodawcy dysponować personelem o odpowiednich wiadomościach specjalnych i doświadczeniu w określonej dziedzinie, proponuje się dodać, że wnioskodawca może nie tylko dysponować personelem, lecz także zrzeszać osoby dysponujące odpowiednimi wiadomościami specjalnymi i doświadczeniem zawodowym. Art. 8 ust. 1 pkt 3 projektu nakłada na kandydata na biegłego obowiązek dostarczenia opinii samorządu zawodowego albo pracodawcy o posiadanych wiadomościach specjalnych. Naczelna Rada Lekarska postuluje, aby lekarze – członkowie samorządu zawodowego ubiegający się o ustanowienie biegłym sądowym, przedstawiali obligatoryjnie opinię samorządu zawodowego, a opinię pracodawcy jedynie fakultatywnie.

W art. 8 ust. 1 pkt 3 projektu wymaga się od kandydata na biegłego przedstawienia opinii o posiadaniu wiadomości specjalnych z danej dziedziny. Naczelna Rada Lekarska uważa, że osoby reprezentujące zawody zaufania publicznego i będące obligatoryjnie członkami samorządu zawodowego, powinny wykazać nie tylko fakt posiadania odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, ale również właściwą postawę etyczną. Dlatego opinia samorządu zawodowego o kandydacie na biegłego powinna zawierać informację, czy osoba ta była karana za przewinienia zawodowe oraz czy toczy się przeciwko niej postępowanie z zakresu odpowiedzialności zawodowej. Wynika to z faktu, że kandydat na biegłego powinien dawać rękojmię prawidłowego wykonywania czynności biegłego (art. 7 ust. 1 pkt 2 projektu). Opinia samorządu zawodowego o kandydacie jest jednym ze sposobów pozyskania przez prezesa sądu informacji o karalności zawodowej lub o toczącym się przeciwko lekarzowi postępowaniu z zakresu odpowiedzialności zawodowej, innym

Posiedzenie NRL – 5 grudnia 2014 r.

BIULETYNNr 7 (159) Rok XXV Naczelnej Rady Lekarskiej Warszawa, XII 2014



sposobem byłoby nałożenie na prezesa sądu okręgowego obowiązku zwrócenia się z zapytaniem do właściwej okręgowej izby lekarskiej o informacje dotyczące karalności kandydata za przewinienia zawodowe oraz o prowadzonych przeciwko niemu postępowaniach z zakresu odpowiedzialności zawodowej. Naczelna Rada Lekarska zwraca uwagę, że zgodnie z art. 13 ust. 1 projektu, wszczęcie przeciwko lekarzowi postępowania z zakresu odpowiedzialności zawodowej jest przesłanką zawieszenia go przez prezesa sądu okręgowego w pełnieniu funkcji. Niezrozumiałe jest zatem, dlaczego projektowana ustawa nie przewiduje weryfikacji danych o karalności zawodowej na etapie, gdy lekarz ubiega się o ustanowienie biegłym.

Celowe byłoby wprowadzenie do art. 8 ust. 1 pkt 3 projektu wymogu przedstawienia przez kandydata na biegłego będącego lekarzem, danych z ewidencji doskonalenia zawodowego albo nałożenie na prezesa sądu okręgowego obowiązku uzyskania informacji z właściwej okręgowej izby lekarskiej. Na mocy ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarze są zobowiązani podnosić kwalifikacje zawodowe i uzyskiwać określoną liczbę punktów edukacyjnych w okresie rozliczeniowym. Biegły powinien posługiwać się aktualną wiedzą medyczną, wobec tego należy umożliwić prezesowi sądu okręgowego zasięgnięcie informacji o zrealizowaniu przez kandydata obowiązku doskonalenia zawodowego w poprzednim okresie rozliczeniowym.

Art. 11 ust. 1 projektu ustawy nakłada na biegłego obowiązek odbycia przeszkolenia w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia ślubowania. Rada postuluje, aby biegły odbywał przeszkolenie bezpośrednio po złożeniu ślubowania. Biegli, którzy nie odbyli stosownego przeszkolenia, nie powinni być powoływani przez organy procesowe do wydawania opinii.

Art. 11 projektu ustawy przewiduje, że szkolenia dla biegłych sądowych może prowadzić tylko prezes sądu okręgowego. Ustawa powinna upoważnić prezesa sądu okręgowego do powierzenia samorządowi lekarskiemu realizacji szkolenia dla biegłych z zakresu medycyny lub jego części. Dotyczy to zwłaszcza szkolenia obejmującego praktyczną umiejętność sporządzania opinii przydatnych dla postępowania sądowego, które precyzyjnie odpowiedzą na pytania postawione przez organ procesowy, a jednocześnie będą zrozumiałe dla uczestników postępowania.

W art. 13 ust. 1 projektu ustawy przewidziano, że prezes sądu okręgowego zawiesza biegłego w pełnieniu funkcji m.in. gdy przeciwko biegłemu wszczęto postępowanie z zakresu odpowiedzialności zawodowej mogące skutkować utratą uprawnień zawodowych. Naczelna Rada Lekarska stwierdza, że zapis mówiący o możliwości utraty uprawnień zawodowych jest wysoce nieprecyzyjny i może stwarzać poważne problemy w jego stosowaniu. Zgodnie z art. 53 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, lekarz ponosi odpowiedzialność zawodową za naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza. W przeciwieństwie do przepisów prawa karnego, przepisy o odpowiedzialności zawodowej lekarzy nie określają dolnej ani górnej granicy zagrożenia karą za dany czyn. Oznacza to, że przed wydaniem przez sąd lekarski prawomocnego orzeczenia trudno przesądzić, czy dany czyn zarzucany lekarzowi może prowadzić do wymierzenia najsurowszej kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu lekarza.


APEL Nr 1/14/VIINACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ

z dnia 5 grudnia 2014 r.do Prezesa Rady Ministrów

Naczelna Rada Lekarska, biorąc pod uwagę opinie licznych środowisk specjalistycznych stwierdza, że wejście 1 stycznia 2015 r. w życie tzw. pakietu onkologicznego grozi destabilizacją całego systemu ochrony zdrowia. W konsekwencji, nie poprawiając sytuacji pacjentów onkologicznych może istotnie pogorszyć szanse leczenia pozostałych chorych.Naczelna Rada Lekarska widzi konieczność poprawy opieki onkologicznej w Polsce, jednak w obecnej sytuacji zwraca się do Prezesa Rady Ministrów o wstrzymanie wejścia w życie tych przepisów.


Dok

umen

ty N

RL i

Prez

ydiu

m z

najd

ują

się n

a st

roni

e in

tern

etow

ej N

IL -

ww

w.n

il.or

g.pl

laczego in ormowanie o tym e t otrze ne

P

S

laczego orzeczenie S d a wy zego z li to ada r oddala ce a ac wnie ion rzez le arza e t ta i totne dla orzecznictwa d w le ar ich i rzeczni w od owiedzialności zawodoweZ

P

I

S W S

W

S M

zy le arze na og odwo i od orzecze d w le ar ich

L S

to e t o rzywdzonym w re lamieO :

Przecie le arz mo e owiedzie e nie otrzyma adnych orzyści w zamian za

dzia w re lamie Z

U K

C

M

W

D K Z L

S

M

rt ode ty i e ar ie1 L

2 L

rt Prawa armace tycznego

1 R :

1

2

2 R

:1 :

5 2

2

3

3

5

3 KEL S

Sto owne czyli a ie

D

O

a ie wy o ości to aryO C

D

3 KEL

R L L

C D

C

C

zy rma zleca ca le arzowi re lam amie rawo

55 P

R

laczego dzia w re lamie e t z yK

S M

M

D

W

D

O

P S NO i rzy adO S L

U Z L L D 3 2 KEL

L

S L OSL

O S

li to ada r ygn S P R O

Z Z 3 KEL

P

R

ROZ

S

KEL

3 1 1

0 1

ROZ

1

S dziowie S d a wy zego orze liO

S

L

KEL S

:

U S K

o po p y i ri

W

W

30 D

W

M C P D Z W

O

1 5 S U

E

W

W P

P S P

Z

R P P I K P

N

idia S li ow a

P

Szpitale nie są w stanie o siebie zadbać z własnych środków, bo wycena świadczeń, jaką proponuje Narodowy Fundusz Zdrowia, jest niedoszacowana.

OO

: M

3

M B S S B K

DZ

: 10 3 10 1 3 1 20

1 2 L

S I 3

W

201 1 1 50

20 M

B P

0 P

W

O

M B O 2010

ZUS

1 5

C

R

S

O

100

S

Z

O Z 3 5 U E S

11 C 2011 2013

10 E 15 20 O

Z

C

M S C Z P

Z

D U

P W

Redukuje się liczbę personelu,

więc ci, którzy pracują, są

przeciążeni i przemęczeni.

Stosuje się tańsze i niestety mniej

skuteczne terapie, bo nowoczesne

leki są za drogie.

W L P

M Z

Mazowieckie Centrum Psychiatrii „Drewnica” w Ząbkach

: B WHC I 201 W C

M Z

K W

W

Z S B

W

C

L R P

D P

201

M S P D B

K

B

Z

S L

Z

P S

B K O

E

O P M Z D

A O M

Z

P

L R M S C

Z P

B

C P

EZOP E Z

P D P O Z 2012 W 2013

20 3

C

D

C P

A M

MSCZ P

L Z

2 3

5

Zapotrzebowanie na opiekę psychiatryczną będzie wzrastać, tymczasem już teraz brakuje specjalistów.

W L P

Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia w Pruszkowie

R U C L

E

S K

M

ie yliście ierw zymi t rzy r owali ale to w aśnie wam i da o a i o

o i gn liście ten ceP P

10 O S U

S K W U I

I D PA W

P

W 200

U

A

O 2010 R

W 2012 M

a to owa an w lnie z do torem Paw em a a owem a ta e rzy w arci e ert w z n tyt t mm nologii i era ii oświadczalne

P we roc awi oraz ec ali t w z nglii e erymentaln tera i dzi i

t re zregenerowano rzeci te w na nerwowe rdzenia r gowego Pac ent zacz chodzi orzy ta c z zyn orto edycznych a do tego do z oP

D

P

o r i geu o ego n ie i pr y o

P

Z ro odzimierzem arm ndowiczem N S

idia S li ow a

OO

: USK

W

D

a ie dal ze lanyZ O

D

P D

M

B

R

S

zy w og le e t zan a na wdro enie te tera ii do codzienne ra ty iM 5

Z P

W

e t an rzede w zy t im ra ty cym ne rochir rgiem adania na owe to w za adzie a a S d czer ie an i y oraz

ch ci a y e realizowa

C

zi za rozmow i ycz dal zych ce w

laczego a rat w tym rzy ad da o i

P D

P

W

I

B

M

P

P

R

da o i dowie e regenerac a w ien w o r ie rdzenia

r gowego e t mo liwa S ce og o iliście edna do iero w r

laczego ta noP

P

C

W

C A

I

R

OO

: USK

W

O

u r y n u o ron niego o

W

P P

W B

I C P

B

C

A

: C C 10

A 1 M 2

S W P H W 5 2 5

H 3 P S 5 15 S

C 30

R

13 S W 12

H S

W B H

D P

E B A

8 E 6 201 20

10 70 T E

A

aria omaga a

FOTO

: Shu

tter

stoc

k

A

D M R 201

D Z :

L 10 201

:

L 12 201

*

B

B

35 33

23 W 1 S

E A

W B W R

Z

W ADA

3

W W 33

10 W 1

L P

H W E

1 P

W 5

D :

P

R :

A U E

R E WHO

B

P

O

W 1 1 S

W B W

U

P W

W 32 ID ADA ICE2 2

33

L

W 0

2 Z

20

W :

E R

W

O : C

32 A

D

W P

B

3

S P

3

W

W E

1 P

W 5

Na podstawie raportu „Diabetes in Europe. Policy Puzzle”, opublikowanego w styczniu tego roku przez cztery europejskie pozarządowe organizacje diabetologiczne: International Diabetes Federation-European Region (IDF Europe), Foundation of European Nurses in Diabetes (FEND), Primary Care Diabetes Europe (PCDE) i European Alliance for Research in Diabetes (EURADIA). 1 „IDF Diabetes Atlas 2013”. Sixth Edition [Internet]. Brussels: IDF; 2013 Dec. dostęp http://www.idf.org/diabetesatlas.2American Diabetes Association (ADA), National Institute for Health and Care Excellence (NICE).

FOTO

: Shu

tter

stoc

k

I

C

A W

Z

K

C

P D

W

Z

P S

D

K

Z

Z

Z Z P

P W Z

P

Z

O

oanna So o ow a

Z

K

FOTO

: Shu

tter

stoc

k

M Z P

ro noni o e p en i

B

A Z

B W

Z

S

E

Z Z

Z

O R

W Z P P Z

P B

Z

A P

M

M

M

W

: O

Zmiana tematu stała się konieczna z uwagi na rosnącą temperaturę dyskusji. Znajoma opowiedziała więc kolejkowym sąsiadom o swojej pasji jeździeckiej i nie do końca odwzajemnionej miłości do pewnego wałacha. Otrzymała wsparcie, współczucie i poradę , jak okiełznać krnąbrnego konika.

Z

e o e r pi r i i oner

C S

W

1 0 Z C M

B P

W :

M

C

W

:

K

M

B

C W

300 W A P B

W

M W P C C

D W W M A L I

E D M C

U

P I A S S W

W R O

300

S

M K S

O K

I A

S awomir Pietra

D

L

geri rii r e e W

5

W

Z

ari z orczy

DDU RACP CSA Z

P

A H B A

P P B B D M K 2 2015

O 201

O S A

5

ro opoe yn

I A I Z

C

K R

C E

A P

L

C

A

W P O

:P

:

I H

O

W D

P

P M S

: L

A

1 1 I L M

A M

Z

W : I

K

A B P :

O

I

O C C

A

P I

rt r ndr

D

Z

R

A P

P A

Z P P

K

B B L 02 2015

*

L

ndrze a iewicz

D

W pr ie p pr y pr e y e y e go nie pr e

W W

M

O

R

2 05 2011

POZ

M

Z

D P S

W

A 1 2

3

P Z

P

W 2015 K P D RL R

K

L 201 I

P S L 11 201

C

C

ZZ

y o u i o e ro po n i

L

P HS

K

D

: S 1 2 000 000 0

UK L

A

PS

W

S

0

O P

Z

M

U

:

BARDZO PIL EU

OC

U D S L UCLH

K

M A

: W

UCLH

A O

O C

S OC

C A

T A

awrzyniec antor i

S

L

FOTO

: Arc

hiw

um p

ryw

atne

nie, które wzbierają podjudzone gniewem, dłonie, których pięć kolczastych palców zdaje się szczekać jak pięć szczęk psa piekieł […] Ręka położona na czyimś ramieniu czy udzie nie należy już do ciała, z którego pochodzi – z tego ciała i z tego, czego do-tyka lub czego chwyta, powstaje coś nowego, coś co nie ma imienia i nie należy do nikogo”.

R

C

R A R

W

E

D C

Ale to, co najistotniejsze u Rodina, zawiera się zawsze w przestrzeni gestu, w przestrzeni dłoni, tak jak ta H

P Rilke pisał o tym najtrafniej:

„Pośród prac Rodina są dłonie, pojedyncze dłonie, które, nie należąc do żadnego ciała, są żywe. Dło-

n oniN

P I Z N A

A P

B

gata or a

H

FOTO

: Tyb

o

Rzeźba: Auguste Rodin, „Duża zaciśnięta lewa dłoń”

R

W E

O raz oryginalny a

iagnoza

I

Szczeg y r ni ce o razy

amiana iet r owych wiat w na oneczni iS

K A

miana olor tel i na ierw zym lanie na zielonyZ

odanie ota od to em ilardowymP

A

amiana zielone ściany na nie ie

U B

a orygina i zna d cztery zczeg y r ni ce o razy oraz o taw diagnoz

O

marca r

W L03 P

UWA A

D

otel Prezydent edical SP ellne

w rynicy dro :

R M A Z U SPA M

A S Z

3

A RODZE I Z L 02 2015 H

P M SPA W K Z rzy zto Pośledni z ar zawy

FOTO

: Tyb

o

*2 *3

*1

Obraz: Vincent van Gogh, „Nocna kawiarnia”, 1888, Yale University Art Gallery

*4

K

Z

Z

P

Z

O

o po yni

n pr no

e i org ni n

r z la aro z

L III

K L

P

201 P

L POL :

P

P

B M K 5 A A

M K

P P

Z

P

P P O

oene po nie o ie r ie ry e r yatarzyna

Pi te

KFO

TO: K

rzys

ztof

Bla

chow

iak

P

L P

W auli Akademii Muzycznej w Katowicach.

S

Z 2 2 2015 W WOS R C

35 O O I L Z

OIL :

S : B K 0 : M K

02 51 13 :

i r o o i e r y i e i o e

W a t alnościach

SPOR

O

Z L W

E

aro awanec i

P

L

B 210 B

W E P

U

Z B

P 200

D

W B D

Z Z U S

A P

D

K

O

R D

K

W

:

K WU

S

A

: D

1

ooro y e orP B 1 8

1862

A

O 5

W

:

3

15 2015 W

A P

P R 201 K O S

O A 3 5 L R Z

S R SS W III

U C I M R W III S

S W D

B ER

205

W :

aczelna ada e ar a

D

: 1 000

K :aro aw anec i y zard ola ion tanty adziwiolanta a mygao ciech ar ardtatarzyna Strza ow a

R :y zard ola i

00 0 3 2

Z :arta a ia

0 31 2

D :cyna ry ia 0

idia S li ow a 5 3

R : 22 55 0 0 22 55 0 2

S :rt r ndr W erzy adow i O

S awomir ad re

aro aw lime nna ella O gata or a W

S awomir Pietra P a gorzata Serwach

oanna So o ow a Paria omaga a W

R :ari z omcza

A : 00 W

III S 110

R :l ieta arczy a

22 55 13 2 22 55 0 2 0 30

O :icha O ta zew i 22 55 13 2 22 55 0 2

P : rzegorz Sztan

D : onnelley lo al Print Sol tion

M

R A

CD W P

2011 P D U 12 13 1

R 203

L 12 201 01 2015

: A

M M S H M P

W L PZWL

W ogonie Europy - Gazeta Lekarska · ahya Ãkahq Ã upt 03 2015. 5h^z[Çwpl 4pnh^rh...

Documents

Transcript of W ogonie Europy - Gazeta Lekarska · ahya Ãkahq Ã upt 03 2015. 5h^z[Çwpl 4pnh^rh...