w dziedzinie nauk technicznych AUTOREFERAT · Wydział Energetyki i Paliw, Akademia Górniczo –...

1

Dr inż. Tadeusz Olkuski

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Wydział Energetyki i Paliw

Katedra Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego

Wniosek o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego

w dziedzinie nauk technicznych

AUTOREFERAT

Kraków, maj 2014 r.

2

I. Informacje o wykształceniu

Imię i nazwisko: Tadeusz OLKUSKI

Data urodzenia: 23 sierpnia 1962 r. w Chrzanowie

Studia: AGH Wydział Górniczy (obecnie Wydział Górnictwa

i Geoinżynierii), 5 lipca 1990 r. otrzymał dyplom magistra

inżyniera górnika w zakresie górnictwa i geologii, specjalność:

przeróbka kopalin stałych

Temat pracy magisterskiej: Charakterystyki densymetryczne wybranych typów krajowych

węgli koksujących

Studia podyplomowe: 1990 – 1991 Wyższa Szkoła Górnicza w Paryżu (12 miesięcy)

Staże: XII 1992 – II 1993 Wyższa Szkoła Górnicza w Paryżu

(3 miesiące)

Dyscyplina: górnictwo i geologia inżynierska (36), inżynieria chemiczna

(40), inżynieria i ochrona środowiska (39)

Kierunki i specjalności: gospodarka paliwami i energią, polityka energetyczna, rynek

energii, ochrona środowiska

Kurs pedagogiczny: ukończone Studium Doskonalenia Dydaktycznego dla

Asystentów (SDD „AS) w roku akademickim 1999/2000

Doktorat: stopień doktora nauk technicznych w dyscyplinie: technologia

chemiczna: 27 października 2003 r.

Temat pracy doktorskiej: Minimalizacja strat energii chemicznej węgla układu kopalnia –

zakład przeróbczy – elektrownia

3

II. Informacje o zatrudnieniu

15.02.1990 – 30.11.1996: Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki

Surowcami Mineralnymi i Energią PAN w Krakowie

(obecnie Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi

i Energią PAN) od 15.02.1990 do 30.11.1996 (pełny etat);

od 01.12.1996 r. – nadal (1/4 etatu),

15.10.1996 r. – nadal: Katedra Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego

Wydział Energetyki i Paliw, Akademia Górniczo –

Hutnicza im. St. Staszica, 30-059 Kraków, Al. Mickiewicza

30; do 1 marca 2004 r. na stanowisku asystenta, od 1 marca

2004 r. do chwili obecnej na stanowisku adiunkta.

Stanowisko: adiunkt

4

III. Wskazanie osiągnięcia naukowo-badawczego będącego

przedmiotem oceny, wynikającego z art. 16, ust. 2 Ustawy z dnia

14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz

stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 z późn.

zm.)

a) Cykl publikacji

Jednotematyczny cykl publikacji „Rola i perspektywy węgla kamiennego w polityce

energetycznej Polski” zawiera następujące pozycje:

[1]. OLKUSKI T., Analiza produkcji węgla kamiennego i jego wykorzystanie

w wytwarzaniu energii elektrycznej w Polsce. Wyd. IGSMiE PAN, 2012. 185 s. Studia,

Rozprawy, Monografie. ISSN 1895-6823; Nr 174; ISBN 978-83-62922-02-4. (udział

habilitanta 100%; punktacja MNiSW: 20,000)

[2]. OLKUSKI T., Dominująca rola węgla w produkcji energii elektrycznej w Polsce. W:

Nerastné suroviny a zivotné prostredie: zborník prednášok z miedzinárodnej

konferencie: Demänovská Dolina, Slovak Republic, 7–8. octóber 2010. ISBN 978-80-

970521-0-2. s. 33–42. (udział habilitanta 100%)

[3]. OLKUSKI T., Główni odbiorcy polskiego węgla energetycznego. Przegląd Górniczy;

ISSN 0033-216X. 2012. t. 68. Nr 10. s. 1–6. (udział habilitanta 100%; punktacja

MNiSW: 7,000)

[4]. OLKUSKI T., Uwarunkowania ekonomiczne i ekologiczne wytwarzania energii

elektrycznej w kraju i na świecie. Przegląd Górniczy; ISSN 0033-216X. 2010. t. 66.

Nr 7–8. s. 39–45. (udział habilitanta 100%; punktacja MNiSW: 9,000)

[5]. OLKUSKI T., Stala-Szlugaj K., Występowanie pierwiastków promieniotwórczych

w węglach kamiennych pochodzących z GZW, w skałach przywęglowych, w wodach

kopalnianych oraz w odpadach. Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009.

ISSN 0860-0953. t. 25. z. 1. s. 5–17. (udział habilitanta 50% - udział polegał na analizie

zawartości pierwiastków promieniotwórczych w węglach pochodzących z GZW oraz w

skałach przywęglowych w wodach i odpadach; punktacja MNiSW: 6,000) IF=0,103

[6]. OLKUSKI T., Sposoby poprawy negatywnego skutku oddziaływania węgla na

środowisko przyrodnicze poprzez stosowanie alternatywnych metod jego wykorzystania.

Rocznik Ochrona Środowiska. ISSN 1506-218X. 2013. t. 15. cz. 2, s. 1474–1488.

(udział habilitanta 100%; punktacja MNiSW: 15.000; LF) IF=0,068

[7]. OLKUSKI T., Zmiana trendu w handlu polskim węglem. Polityka Energetyczna, 2010.

tom 13, z. 2. Wyd. Instytutu GSMiE PAN, Kraków, s. 365 – 375. PL ISSN 1429-

6675. (afiliacja IGSMiE PAN) (udział habilitanta 100%; punktacja MNiSW: 6,000)

[8]. OLKUSKI T., Zależność Polski w zakresie importu węgla kamiennego. Gospodarka

Surowcami Mineralnymi; ISSN 0860-0953. 2013. t. 29. z. 3, s. 115–130. (udział

habilitanta 100%; punktacja MNiSW: 15.000) IF=0,342

5

[9]. OLKUSKI T., Węgiel czy atom – trudny wybór. W: Polskie Elektrownie 2010 = Polish

Power Plants 2010. Red. nacz. Katarzyna Urbańczyk-Kogut. AKNET, s. 22–28, 98–

104. (udział habilitanta 100%; punktacja MNiSW: 7,000). (w j. polskim i angielskim)

[10]. OLKUSKI T., Mokrzycki E., Analiza stanu polskiej energetyki pod kątem możliwości

odejścia od tradycyjnej struktury węglowej. W: Progresívne technológie prieskumu,

tazby a úpravy nerastných surovín a ochrany zivotného prostredia: zborník prednášok:

Demänovská Dolina, Slovak Republic, 15.–16. November 2012. ISBN 978-80-970521-

2-6. s. 15–24. (udział habilitanta 50% - mój wkład w powstanie artykułu polegał na:

opracowaniu koncepcji i metodyki badań, zebraniu odpowiednich danych, opracowaniu

ich i przygotowaniu wykresów oraz wyciągnięciu wniosków, a także wygłoszeniu

referatu na konferencji)

[11]. OLKUSKI T., Perspektywy węgla w polityce energetycznej Polski. W: Bezpieczeństwo

energetyczne – rynki surowców i energii : [I międzynarodowa konferencja naukowa: 7–

8 czerwca 2011, Poznań] / red. Piotr Kwiatkiewicz Poznań: Wydawnictwo Wyższej

Szkoły Bezpieczeństwa, 2011. ISBN 978-83-61304-36-4. s. 273–277. (udział

habilitanta 100%)

Łączny IF dla cyklu publikacji jednotematycznych – 0,513

Łączna liczba punktów dla cyklu publikacji jednotematycznych – 85

Łączny IF dla publikacji wydanych po doktoracie – 0,990

Łączna liczba punktów dla publikacji wydanych po doktoracie

(punkty liczone od 2006 roku) – 289

b) Uzasadnienie

Zestaw artykułów poświęcony jest udowodnieniu tezy nieuchronności stosowania

węgla jako podstawowego nośnika energii w Polsce. Prezentowane artykuły omawiają

poszczególne aspekty tego problemu zarówno pod względem prawnym, technicznym,

ekonomicznym oraz środowiskowym i w efekcie dokumentują tezę zaprezentowaną powyżej.

W celu udowodnienia tezy przeprowadziłem, między innymi, analizy wielkości

zasobów węgla kamiennego, bazy wytwórczej, możliwości importowych oraz eksportowych,

a także zmieniających się na przestrzeni lat założeń polityki energetycznej Polski.

W celu udokumentowania (wykazania) wyżej postawionej tezy, przedstawiam wybór

11 publikacji wraz z własnym komentarzem. Publikacje wybrałem tak, aby omówić całość

zagadnień związanych z węglem kamiennym począwszy od jego zasobów, pozyskania,

przetwarzania do szeroko pojętej gospodarki.

W celu wykorzystywania w głównej mierze rodzimych zasobów węgla kamiennego

należy dokładnie wiedzieć ile tych zasobów jest, gdzie się znajdują, jakie są możliwości ich

6

pozyskania obecnie oraz w przyszłości, a także, na jak długo one wystarczą. Problemy te

zostały szczegółowo omówione w monografii „Analiza produkcji węgla kamiennego i jego

wykorzystanie w wytwarzaniu energii elektrycznej w Polsce”. Przeanalizowałem w niej

dostępne dane z całego okresu od transformacji gospodarczej do roku 2010, co pozwoliło

stwierdzić, że Polska nadal posiada znaczne zasoby węgla kamiennego pozwalające na wiele

lat zabezpieczyć potrzeby polskiej elektroenergetyki. Wykorzystywanie rodzimych surowców

energetycznych może stać się jedynym sposobem zapewnienia niezależności energetycznej.

Celem pracy było także pokazanie znaczenia węgla kamiennego w polskim sektorze

elektroenergetycznym oraz w całej gospodarce krajowej i braku możliwości szybkiego

przejścia na inne nośniki energii, głównie ze względu na bezpieczeństwo energetyczne

państwa. W części dotyczącej zasobów (Rozdz. 3 ) omówiłem liczbę złóż, zasoby bilansowe

razem, zasoby bilansowe kategorii A+B, C1, C2, zasoby pozabilansowe kategorii A, B oraz

zasoby przemysłowe. Analizując stan zasobów bilansowych na koniec 2010 roku należy

zauważyć zmniejszającą się z roku na rok wielkość tych zasobów spowodowaną eksploatacją

oraz stratami. Ubytki zasobów spowodowane są również zamykaniem kolejnych kopalń

i zaniechaniem dalszej eksploatacji. Następuje również przekwalifikowywanie zasobów

bilansowych do zasobów pozabilansowych. Wzrasta natomiast liczba złóż, co spowodowane

jest prowadzonymi badaniami geologicznymi, zatwierdzaniem dodatków do dokumentacji

złóż, a także zatwierdzaniem nowo udokumentowanych zasobów. W dalszej części rozdziału

szczegółowo omówiłem ubytki i przyrosty zasobów w poszczególnych latach w różnych

złożach oraz przyrosty zasobów w nowych obiektach złożowych.

Mając tak duże zasoby węgla kamiennego można planować politykę energetyczną

państwa z dalszym, i to znaczącym, udziałem tego surowca. Problemy polityki energetycznej

Polski po 1989 roku zostały omówione w rozdz. 1. Zwróciłem uwagę na fakt, że węgiel od lat

był podstawowym surowcem energetycznym w Polsce i choć jego rola na przestrzeni

ostatniego ćwierćwiecza się zmieniała, niemniej jednak, stanowił on pewną i niezawodną

bazę dla sektora elektroenergetycznego. Do 1989 roku węgiel był głównym surowcem

eksportowym, co stawiało Polskę w ścisłej czołówce światowej. Po transformacji ustrojowej

zaczęto, głównie ze względu na niską efektywność ekonomiczną kopalń i wymagania

Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego, ograniczać wydobycie

węgla. Zamykano liczne kopalnie i w ramach tzw. restrukturyzacji likwidowano kopalnie.

W tym czasie opracowano kilka dokumentów określających politykę energetyczną państwa

na najbliższe lata. W 2000 roku opublikowano dokument rządowy „Założenia polityki

energetycznej Polski do 2020 roku”, w którym przedstawiono trzy scenariusze: Przetrwania,

Odniesienia i Postępu Plus zawierające dokładne bilanse węgla kamiennego w latach 2005,

2010, 2015 i 2020. Każdy scenariusz wyszczególniał konkretne przewidywane wartości po

stronie wydobycia, importu, eksportu i zapotrzebowania, w tym, w rozbiciu na gospodarstwa

domowe, elektrownie i elektrociepłownie zawodowe. We wszystkich scenariuszach

przewidywano zmniejszanie wydobycia węgla do poziomu 80,0 mln ton w 2020 roku.

Zakładano likwidację eksportu oraz niewielki import na poziomie 2 – 3,5 mln ton. Prognozę

zdolności wydobywczych kopalń przyjęto na podstawie programu rządowego „Reforma

górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998 – 2002”. W latach 1993 – 2007

7

przygotowano łącznie dwanaście programów reformujących górnictwo węgla kamiennego.

Niektóre z nich były korektami poprzednich programów lub zawierały tylko wytyczne na

kolejne lata (patrz rozdział 4). W 2005 roku Zespół do spraw polityki energetycznej

działający w ramach Ministerstwa Gospodarki i Pracy przygotował kolejny dokument pod

nazwą „Polityka energetyczna Polski do 2025 roku”. Program działań na następne lata

nazwano doktryną polityki energetycznej, a jej głównym celem stało się zapewnienie

bezpieczeństwa energetycznego kraju. Oprócz bezpieczeństwa energetycznego, zdefiniowano

takie pojęcia jak: bezpieczeństwo ekologiczne państwa, niezawodność dostaw,

dywersyfikacja źródeł dostaw paliw i energii, czy też samowystarczalność energetyczna

kraju. W najnowszej wersji polityki energetycznej Polski z 2009 roku, należy zwrócić uwagę

na dwa wyróżnione zdania, mające kolosalne znaczenie dla dalszego rozwoju kraju. Jedno

z nich dotyczy celów i działań w zakresie wzrostu bezpieczeństwa dostaw paliw i energii,

a konkretnie węgla. Oto jego treść: „Głównym celem polityki energetycznej w tym obszarze

jest racjonalne i efektywne gospodarowanie złożami węgla, znajdującymi się na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej”. Drugie dotyczy wytwarzania i przesyłania energii elektrycznej

oraz ciepła: „Głównym celem polityki energetycznej w tym obszarze jest zapewnienie ciągłego

pokrycia zapotrzebowania na energię przy uwzględnieniu maksymalnego możliwego

wykorzystania krajowych zasobów oraz przyjaznych środowisku technologii”. W tych dwóch

zdaniach Rząd RP przedstawił jasno swoje stanowisko popierania rozwoju rodzimych

zasobów węgla i wykorzystywaniu ich do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Daje to

nadzieję na utrzymanie wiodącej roli węgla w sektorze elektroenergetycznym Polski i, co się

z tym wiąże, wysokiego współczynnika niezależności energetycznej.

W drugim rozdziale monografii przedstawiłem instrumenty kształtowania polityki

energetycznej państwa. Nie zagłębiałem się jednak szczegółowo w to zagadnienie, gdyż

celem monografii była analiza produkcji węgla kamiennego w aspekcie wykorzystania go

w sektorze elektroenergetycznym, a nie szeroko rozumiana polityka energetyczna, która

odnosi się również do innych surowców energetycznych takich jak: węgiel brunatny, ropa

naftowa, czy gaz ziemny. Trzeci rozdział dotyczył zasobów, o czym wspomniałem wcześniej.

Czwarty rozdział poświęciłem przedstawieniu struktury organizacyjnej polskiego sektora

węgla kamiennego od czasu II wojny światowej do 2010 roku. Przedstawiłem historię

powstawania kolejnych struktur organizacyjnych w górnictwie od Ministerstwa Górnictwa

i Energetyki poprzez Zjednoczenia, Zrzeszenia, Gwarectwa i Spółki, aż po obecną strukturę

z Kompanią Węglową S.A. i Katowickim Holdingiem Węglowym S.A. na czele.

Przedstawiłem też kolejne reformy górnictwa od „Reformy górnictwa węgla kamiennego

w Polsce z 1993 roku” po „Strategię działalności górnictwa węgla kamiennego w Polsce

w latach 2007 – 2015”. Liczne reformy nie przyniosły jednak spodziewanych efektów

w postaci poprawy kondycji branży. Sytuacja górnictwa węgla kamiennego jest nadal trudna

i wymaga przeprowadzenia kolejnej, tym razem skutecznej, reformy. W rozdziale 5

omówiłem produkcję węgla kamiennego w Polsce poczynając od 1920 roku, aż do roku 2010.

Szczególny nacisk położyłem jednak na ostatnie dwudziestolecie. Zamieściłem dane

dotyczące nie tylko wydobycia, ale również sortymentów, kierunków sprzedaży i jej

wielkości, cen węgla kamiennego w latach 2004 – 2010, a także, między innymi, liczby

8

kopalń w analizowanym okresie i zmian zatrudnienia. Kolejne rozdziały 6 i 7 dotyczą

odpowiednio eksportu i importu węgla. Zagadnienia te poruszyłem też w licznych artykułach

i zostaną one omówione w dalszej części referatu. W rozdziale 8 szeroko omówiłem

wytwarzanie energii elektrycznej w Polsce ogółem, a w kolejnym rozdziale 9

scharakteryzowałem sektor wytwarzania energii elektrycznej z węgla kamiennego w naszym

kraju. Obecna struktura sektora elektroenergetycznego, choć odmienna od struktury

występującej w innych państwach Unii Europejskiej, daje gwarancję wysokiego poziomu

bezpieczeństwa energetycznego budowanego w oparciu o rodzime surowce. Nawet

w przypadku konieczności importu większych ilości węgla kamiennego surowiec ten jest

łatwo dostępny na rynkach światowych, stosunkowo tani, w porównaniu na przykład z gazem

ziemnym, łatwy w transporcie oraz występuje w regionach stabilnych politycznie.

Aspekty wiodącej roli węgla w sektorze elektroenergetycznym poruszyłem w artykule

„Dominująca rola węgla w produkcji energii elektrycznej w Polsce”. Celem badawczym

artykułu było wykazanie, że polski węgiel może być gwarantem bezpieczeństwa

energetycznego całej Unii. W artykule tym poddałem analizie dokument Polityka

energetyczna Polski do 2030 roku. Dokument ten, od dawna oczekiwany, wprowadził

zasadniczą zmianę w polskiej polityce energetycznej. Została mianowicie uwzględniona, po

raz pierwszy od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, możliwość budowy elektrowni

jądrowej w Polsce. Zmiana ta została wymuszona prognozowanymi potrzebami

energetycznymi kraju, które zakładają znaczne zwiększenie zużycia energii elektrycznej

w następnych latach. Prognozy mówią o wzroście zapotrzebowania na energię, które

w niektórych wariantach, może przekraczać nawet 200 TW h, przy obecnym kształtującym

się na poziomie około 150 – 160 TW h. Węgiel jest surowcem, którego znaczne zasoby

znajdują się na obszarze naszego kraju. Jest więc paliwem, które możemy pozyskać bez

względu na koniunkturę światową, czy też niekorzystną sytuację polityczną w sąsiednich

krajach. Pozyskanie węgla nigdy nie stwarzało takich problemów, jak chociażby gaz ziemny,

którego dostawy, od czasu do czasu, są ograniczane z przyczyn niezależnych od nas. Węgiel

jest więc gwarantem bezpieczeństwa energetycznego, nie tylko naszego kraju, lecz również

innych państw Unii Europejskiej. Także problem ochrony środowiska można rozwiązać

poprzez stosowanie czystych technik spalania węgla. Wymaga to oczywiście dużych

nakładów finansowych i wielu prac badawczo-rozwojowych. Rezygnacja z energetyki

węglowej jest obecnie niemożliwa i byłaby dużym błędem. Należy modernizować sektor

elektroenergetyczny, lecz zmiany powinny następować sukcesywnie, a wszelkie decyzje

muszą być poparte głębokimi analizami i badaniami scenariuszowymi.

Analiza bilansu węgla kamiennego w poszczególnych latach wskazuje, że głównym

odbiorcą tego surowca jest energetyka, a właściwie wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła.

Część węgla kierowana jest jednak nadal na eksport lub sprzedawana do państw Unii

Europejskiej w ramach wywozu wewnątrzwspólnotowego. Zagadnienia te omówiłem

w artykule „Główni odbiorcy polskiego węgla energetycznego”. Celem artykułu było

pokazanie kierunków wykorzystania węgla energetycznego, a zwłaszcza jego wywóz do

państw Unii Europejskiej oraz eksport do innych państw. Pokazałem zmniejszające się

9

znaczenie sprzedaży za granicę i zmianę trendu w handlu węglem z eksportu na import.

Analiza sprzedaży dla odbiorców zagranicznych objęła lata 2000–2010. Większość polskiego

węgla (92,4%) sprzedawana jest jednak odbiorcom krajowym. Największym z nich jest

energetyka zawodowa, która zużywa 52,0% krajowej produkcji. Pozostała część węgla

sprzedawana jest ciepłowniom komunalnym i przemysłowym, energetyce przemysłowej,

koksowniom oraz innym odbiorcom. Eksport i wywóz stanowi obecnie zaledwie 7,6%

krajowej produkcji. Spośród odbiorców zagranicznych dominują Niemcy, kupujący od lat

największe ilości polskiego węgla. Oprócz Niemiec, duże ilości węgla wysyłane są również

do Czech, Dani i Wielkiej Brytanii. W artykule przedstawiłem szczegółowe dane dotyczące

eksportu i wywozu do wyżej wymienionych państw w latach 2000–2010. Zwróciłem też

uwagę na zagrożenie konkurencją dla producentów i eksporterów polskiego węgla ze strony

innych krajów, głównie Rosji oraz Kolumbii, a także ze strony polityki prowadzonej przez

Unię Europejską zmierzającej do zamiany tradycyjnej energetyki węglowej energetyką

odnawialną.

Nie można rozpatrywać rozwoju żadnej branży bez uwzględniania czynników

ekonomicznych i ekologicznych. Problemy te poruszyłem w artykule „Uwarunkowania

ekonomiczne i ekologiczne wytwarzania energii elektrycznej w kraju i na świecie” Celem

artykułu było wykazanie, że polski system elektroenergetyczny, nadal będzie opierał się na

węglu, zarówno kamiennym jak i brunatnym. Nie będzie to jednak – tak jak do tej pory –

węgiel wyłącznie krajowy. Wysokie koszty wydobycia krajowego węgla spowodują

zwiększenie importu, który w 2008 roku po raz pierwszy w historii swoją wielkością

przekroczył eksport. Planowana budowa elektrowni jądrowej to perspektywa co najmniej

dziesięciu lat, a na produkcję z odnawialnych źródeł energii nie można liczyć ze względu na

ich małe zasoby oraz zmienność i niesterowalność poziomu produkcji. W artykule tym

poruszyłem kilka problemów. Na wstępie omówiłem strukturę wytwarzania energii

elektrycznej w świecie oraz przedstawiłem prognozę na 2030 rok. Państwa podzieliłem na

grupy: kraje należące do OECD, kraje nienależące do OECD, kraje europejskie należące do

OECD, Świat i Polskę. Zwróciłem uwagę na zwiększanie zapotrzebowania na energię wraz ze

wzrostem Produktu Światowego Brutto. Na podstawie Key World Energy Statistics IEA

z 2009 roku pokazałem światową produkcję energii elektrycznej oraz ciepła w 2006 roku

w podziale na źródła. W przypadku produkcji energii elektrycznej zdecydowaną przewagę

nad innymi źródłami energii posiada węgiel. Produkcja energii elektrycznej z węgla jest

ponad dwukrotnie większa niż z gazu, z wody, czy też z wykorzystania energii jądrowej.

Kolejnym zagadnieniem było omówienie światowego zużycia energii elektrycznej w ujęciu

sektorowym. Najwięcej energii elektrycznej zużywa przemysł, następnie sektor

mieszkaniowy i usługi. Następnym poruszanym problemem było wytwarzanie energii

elektrycznej przez poszczególne regiony świata. Najwięcej energii wytwarza Azja, następnie

Europa, a tylko nieznacznie mniej Ameryka Północna. W dalszej części artykułu

przeanalizowałem rolę węgla w produkcji energii elektrycznej. Pokazałem produkcję węgla

w różnych regionach geograficznych świata. Następnie omówiłem strukturę wytwarzania

energii elektrycznej w Polsce. Pokazałem również bilans energii elektrycznej w naszym kraju.

Ponieważ wszystkie cele polityki energetycznej państwa muszą być realizowane przy

10

zachowaniu wszelkich zasad ochrony środowiska przyrodniczego poświęciłem też sporo

uwagi emisjom zanieczyszczeń do atmosfery z elektroenergetyki zawodowej. Pokazałem

wielkości emisji pyłów, SO2, NOx i CO2 w latach 2007 – 2008. Z analizy danych wynika, że

emisja wszystkich szkodliwych substancji emitowanych przez sektor elektroenergetyczny

maleje. Dotyczy to zarówno pyłów, SO2, NOx, jak również CO2. Największe zmiany

zanotowano w przypadku dwóch pierwszych zanieczyszczeń, których emisja została

zmniejszona o ponad 33%. Dużą część artykułu poświęciłem kosztom wytwarzania energii

elektrycznej. Koszty węgla spalanego w elektrowniach zależą od jego ceny, a ta z kolei zależy

od parametrów węgla, czyli od jego jakości. Najistotniejszym parametrem jest wartość

opałowa Q, która w Polsce wynosi zwykle około 21 MJ/kg, następnie zawartość popiołu A –

około 22% i zawartość siarki S – około 0,9%. Do kosztów węgla należy doliczyć jeszcze

koszty transportu.

Parametry węgla, a zwłaszcza zawartość popiołu i siarki, choć również pierwiastków

promieniotwórczych, fosforu, chloru, czy też alkaliów są przedmiotem zainteresowania nie

tylko ekologów ale i polityków ze względu na długoterminowe skutki emisji. Coraz częściej

mówi się o gospodarce niskoemisyjnej lub wręcz zoroemisyjnej. Zagadnienia występowania

pierwiastków promieniotwórczych w węglu przedstawiłem, między innymi, w artykule

„Występowanie pierwiastków promieniotwórczych w węglach kamiennych pochodzących

z GZW, w skałach przywęglowych, w wodach kopalnianych oraz w odpadach”. Celem

artykułu było określenie zagrożenia związanego z występowaniem pierwiastków

promieniotwórczych w polskich węglach kamiennych. Po dogłębnej analizie stwierdziłem, że

zagrożenia te są niewielkie. W artykule przeanalizowałem zawartości pierwiastków

promieniotwórczych w węglu — jako surowcu mineralnym, w skałach przywęglowych,

w odpadach eksploatacyjnych oraz w odpadach powstałych w efekcie spalania węgla

w elektrowniach. Zwróciłem również uwagę na zawartości tych pierwiastków w wodach

kopalnianych. Znajomość migracji pierwiastków radioaktywnych w trakcie procesu

wykorzystywania węgla pozwoli użytkownikom węgla kamiennego — na przykład

elektrowniom — tak kierować doborem parametrów zakupionego węgla, by móc zmniejszyć

w odpadach zawartości składników niepożądanych, w tym pierwiastków

promieniotwórczych. Jak wynika z wielu prac dotyczących węgli pochodzących

z Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, wśród pierwiastków promieniotwórczych występują

przede wszystkim naturalne radionuklidy z szeregu uranowego z izotopem macierzystym 238

U

i z szeregu torowego z izotopem macierzystym 232

Th. Pierwiastki promieniotwórcze, jak już

wcześniej wspomniano, zostały również stwierdzone w wodach kopalnianych. Określenie

typów wód kopalnianych umożliwia określenie występowania w tych wodach takich

pierwiastków promieniotwórczych, jak uran i rad. Cechą charakterystyczną polskich kopalń

jest dopływ silnie zmineralizowanych wód o dużej zawartości soli i dużych stężeniach

izotopów radu. Odpady powstałe w trakcie eksploatacji i użytkowania węgla mogą mieć

różne zastosowanie. Mogą być lokowane w pustkach powstających w wyniku eksploatacji

kopaliny lub w specjalnie w tym celu wykonanych wyrobiskach. Mogą mieć zastosowanie

w wiązaniu solanek, powodując oczyszczenie z baru i radu wód dopływających do kopalń

11

z górotworu. Mogą również być wykorzystane, jako potencjalny surowiec do produkcji

kruszyw naturalnych wykorzystywanych w drogownictwie.

Kontynuacją tematyki ekologicznej i nowoczesnego podejścia do spalania węgla, jest

artykuł „Sposoby poprawy negatywnego skutku oddziaływania węgla na środowisko

przyrodnicze poprzez stosowanie alternatywnych metod jego wykorzystania”. Celem

artykułu było pokazanie nowoczesnych metod wykorzystania węgla poprzez stosowanie

nowych układów technologicznych, a tym samym podniesienie efektywności jego

wykorzystania. Nowoczesne technologie wymagają jeszcze wielu prac naukowo-badawczych,

ale należy mieć nadzieję, że prace te zakończą się sukcesem, co pozwoli na dalszy rozwój

elektroenergetyki i zapewni następnym pokoleniom dostęp zarówno do energii elektrycznej

jak i cieplnej. Porównanie wytwarzania energii elektrycznej z węgla pokazało obszary

przewagi tego surowca nad innymi źródłami energii. W konkluzjach stwierdziłem, między

innymi, że przedsięwzięć ekologicznych nie można rozpatrywać w oderwaniu od aspektów

ekonomicznych. Nawet najlepszy projekt, jeśli okaże się zbyt drogi, nie zostanie wdrożony.

Nie można przenosić kosztów ochrony klimatu na społeczeństwo podnosząc ceny energii.

Wszelkie nowe metody muszą być wdrażane stopniowo przy akceptacji mieszkańców danego

kraju. W artykule tym zwróciłem uwagę na problemy ochrony środowiska przyrodniczego

w kontekście spalania węgla. Przedstawiłem wybrane sposoby wykorzystania węgla

kamiennego będące odpowiedzią na systematycznie zaostrzające się normy ochrony

środowiska przyrodniczego. Tradycyjne spalanie węgla w celu wytworzenia energii

elektrycznej i ciepła napotyka na zdecydowany sprzeciw ekologów oraz dużej części

społeczeństwa, co może doprowadzić do zmiany struktury wytwarzania zarówno energii

elektrycznej jak i ciepła w naszym kraju. Zdaniem autora, nie jest możliwe, w najbliższym

czasie, odejście od surowca będącego podstawą polskiej energetyki i przejście na inne, na

przykład odnawialne źródła energii. Podstawą krajowego systemu energetycznego musi być

węgiel, chociaż sposoby jego wykorzystania należy udoskonalić, na przykład poprzez

wprowadzenie nowoczesnych technik spalania, wdrażanie bloków energetycznych kocioł-

turbina na parametry podkrytyczne, bloków energetycznych na parametry nadkrytyczne,

bloków energetycznych kocioł-turbina na parametry ultra nadkrytyczne, atmosferycznych

kotłów fluidalnych ze złożem cyrkulacyjnym, bloków gazowo-parowych oraz bloków

gazowo-hybrydowych. Omówiłem też możliwości uwodorniania i zgazowania węgla, a także

poruszyłem kwestie kosztowe. Porównałem koszty wytwarzania energii elektrycznej z węgla

oraz z innych nośników. Przedstawione dane pokazały wyraźnie przewagę kosztową węgla

nad innymi surowcami energetycznymi.

Począwszy od pierwszej dekady XXI wieku w polskim sektorze węglowym pojawił

się nowy trend. Z roku na rok eksport malał, wzrastał natomiast import. Zjawisko to zostało

przedstawione i przeanalizowane w artykule „Zmiana trendu w handlu polskim węglem”.

Celem artykułu było przeanalizowanie trendów w imporcie i eksporcie polskiego węgla

poprzez wyliczenie krzywych regresji dla tych zjawisk. W latach 2005 – 2009 dopasowanie

krzywych regresji liniowej do danych było bardzo dobre, o czym świadczyły wysokie

wartości kwadratów współczynników korelacji wynoszące: dla eksportu – 0,9095, a dla

12

importu – 0,9345. Najważniejszym wnioskiem z artykułu było wykazanie odwrócenia się

trendu w handlu polskim węglem z eksportu na import. Rok 2008 był przełomowy, gdyż po

raz pierwszy w historii naszego kraju import węgla przewyższył eksport. W 2009 roku

zjawisko to jeszcze bardziej się pogłębiło. W tymże roku nastąpiło wiele zmian w światowym

handlu tym surowcem. Na skutek kryzysu finansowego w poprzednim roku doszło do

spowolnienia gospodarczego, co wpłynęło niekorzystnie na całą gospodarkę światową, w tym

również na handel węglem i jego wykorzystywanie w gospodarce. Czy zmiana trendu jest

zjawiskiem trwałym, trudno powiedzieć. Ostatnio import zmniejszył się, a w sytuacji

konfliktu pomiędzy Rosją i Ukrainą można spodziewać się perturbacji w handlu ze

wschodem, a właśnie z tego kierunku pochodzi najwięcej importowanego węgla.

W artykule „Zależność Polski w zakresie importu węgla kamiennego” podjąłem

próbę oceny uzależnienia Polski od importu węgla. Celem artykułu było pokazanie

zagrożenia jakie pojawiło się w ostatnich latach w przemyśle węglowym. Na wykresach

przedstawiłem import węgla do Polski w latach 2000–2012, zarówno w skali globalnej, jak

też z podziałem na poszczególne kraje. Analizie poddałem import z Rosji, Czech, USA,

Ukrainy, Kazachstanu i Kolumbii. Na tym tle pokazałem spadający eksport oraz zmieniające

się zużycie krajowe. Korzystając z wzoru

Kj

jj

ZIZ

EIW [%],

ZKj – zużycie globalne j-ego nośnika,

Ij – import j-ego nośnika,

Ej – eksport j-ego nośnika.

wyliczyłem zależność importową kraju w zakresie węgla kamiennego. Im wartość wskaźnika

zależności jest mniejsza tym lepiej. W latach 2000–2011 zależność ta stale rosła, ale

w ostatnich dwóch latach zaczęła jednak spadać, co jest zjawiskiem niewątpliwie

pozytywnym. Celem naukowym artykułu było pokazanie wzrastającej w ostatnich latach

zależności importowej Polski w zakresie węgla kamiennego, co ma niekorzystny wpływ na

bezpieczeństwo energetyczne kraju. W artykule tym poruszyłem stosunkowo nowy problem

gospodarki węglem jakim jest import węgla do Polski. Przez wiele lat Polska importowała

jedynie węgiel koksowy niektórych typów, który był niemożliwy do pozyskania w kraju.

Dotyczyło to zwłaszcza węgla niskofosforowego. Był to jednak proces prowadzony na

niewielką skalę i dotyczący węgla ściśle określonych typów. Kłopoty z pozyskaniem dobrych

jakościowo węgli ortokoksowych doprowadziły do sytuacji, że w 2007 roku koncern

ArcelorMittal Poland S.A., poza tradycyjnym nabyciem wewnątrzwspólnotowym z Czech,

sprowadził do Polski ponad 400 tys. ton węgla z USA i Kolumbii dla zabezpieczenia potrzeb

swoich koksowni w Zdzieszowicach i w Krakowie. Od początku XXI wieku zaczęto

sprowadzać do Polski również węgiel energetyczny, co jest zjawiskiem zupełnie nowym.

Przez wiele lat nie dopuszczano poglądu, że kraj posiadający tak duże zasoby węgla

kamiennego oraz będący jednym z czołowych producentów tego surowca na świecie, będzie

go importował.

13

Od wielu lat dyskutuje się na temat wprowadzenia w Polsce energetyki jądrowej. Były

to jednak dyskusje nie poparte konkretnymi działaniami. Obecnie, zgodnie z zapisem

w dokumencie rządowym Polityka energetyczna Polski do 2030 roku oraz zgodnie

z programem rozwoju energetyki jądrowej, elektrownie jądrowe mają pojawić się w Polsce po

2020 roku. W artykule „Węgiel czy atom – trudny wybór” przeanalizowałem zalety i wady

jednego jak i drugiego rozwiązania. Rezultatem naukowym artykułu było pokazanie

możliwości równoczesnego rozwoju zarówno energetyki węglowej jak i energetyki jądrowej

w naszym kraju. Te dwie branże mogą wzajemnie się uzupełniać poprawiając jednocześnie

dywersyfikację źródeł pozyskiwania energii elektrycznej. W artykule tym poruszyłem

problem rozwoju energetyki w Polsce po 2020 roku. Polityka energetyczna Polski do 2030

roku zakłada rozwój, po roku 2020, energetyki jądrowej. Jest to niewątpliwie właściwy krok

w kierunku dywersyfikacji źródeł wytwarzania energii elektrycznej, lecz energetyka jądrowa

oprócz zalet, do których należy zaliczyć dużą koncentrację energii zawartej w jednostce

paliwa, znaczne zasoby uranu i toru w świecie, występowanie złóż uranu i toru w regionach

politycznie stabilnych, brak emisji szkodliwych substancji do atmosfery, czy też niski udział

kosztów paliwa w całkowitych kosztach wytwarzania energii, posiada także wady. Wady to

obawy: przed promieniowaniem jonizującym, przed odpadami promieniotwórczymi, przed

ewentualną awarią, przed atakami terrorystycznymi, a także brak akceptacji społecznej.

Dlatego tak ważna jest energetyka węglowa, gdyż węgiel posiada takie zalety jak: duże

zasoby wystarczające, przy obecnym poziomie wydobycia, na około 200 lat, występowanie

złóż węgla na wszystkich kontynentach, stabilność cen węgla w długiej perspektywie,

możliwość importu z różnych krajów oraz brak realnego zagrożenia w przypadku

poważniejszych awarii. Oczywiście, tak jak w przypadku każdego paliwa, węgiel ma też

wady takie jak: emisja dużych ilości szkodliwych substancji do atmosfery podczas spalania,

niska sprawność przemiany energii chemicznej w energię cieplną, bezpowrotne niszczenie

surowca mogącego służyć w przyszłości do innych celów, wysokie koszty eksploatacji

podziemnej oraz postrzeganie węgla jako surowca do wytwarzania tzw. brudnej energii.

W dalszej części artykułu przeanalizowałem możliwości zakupu paliwa jądrowego jak

i węgla. Zarówno jeden jak i drugi surowiec jest szeroko dostępny na światowych rynkach.

Gdyby Polska wybudowała elektrownię jądrową, a przecież decyzje już zapadły, nie powinno

być większych problemów z zakupem paliwa do naszej elektrowni. Kraje takie jak: Australia,

RPA, czy Kanada nie wykorzystują surowców energetycznych do politycznych szantaży i są

pewnymi eksporterami zarówno uranu jak i węgla. Uran można też sprowadzić z innych

państw. Zasoby uranu, przekraczające 100 tys. ton, znajdują się w takich krajach jak:

Australia, Kazachstan, Rosja, Republika Południowej Afryki, Kanada, USA, Brazylia,

Namibia, Niger, Ukraina, Jordania i Uzbekistan. Podobnie węgiel jest dostępny na

światowych rynkach, a głównymi eksporterami węgla energetycznego są: Indonezja,

Australia, Rosja, Kolumbia, RPA, USA, Kazachstan, Wietnam, Korea Płd. i Chiny. Ten

ostatni kraj jest największym użytkownikiem węgla i więcej importuje tego surowca niż

eksportuje.

Celem artykułu „Analiza stanu polskiej energetyki pod kątem możliwości odejścia od

tradycyjnej struktury węglowej” było pokazanie bazy wytwórczej polskiej energetyki.

14

Spośród 23 obecnie istniejących zawodowych elektrowni cieplnych 15 to elektrownie na

węglu kamiennym. Łączna moc zainstalowana elektrowni na węglu kamiennym w Polsce

przekracza 15 GW. Dodając do tego jeszcze 3,3 GW mocy elektrociepłowni węglowych

o mocy powyżej 200 MW można wysnuć wniosek, że w najbliższej perspektywie nie jest

możliwe zastąpienie elektrowni węglowych innymi źródłami wytwarzania. W artykule tym

przeanalizowałem sytuację w sektorze elektroenergetycznym Polski pod kątem możliwości

odejścia sektora od tradycyjnej energetyki węglowej. Zwróciłem uwagę, że obecnie nie ma

takiej możliwości, chociaż należy rozwijać czyste technologie węglowe, aby sprostać

wymogom ochrony środowiska.

Celem artykułu „Perspektywy węgla w polityce energetycznej Polski” było pokazanie

możliwości zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju w aspekcie surowcowym na

tle nowej, w tym czasie, polityki energetycznej kraju. W artykule tym poddałem analizie

możliwości wykorzystywania tego surowca w kolejnych latach pod względem

bezpieczeństwa energetycznego. Omówiłem, na tle historycznym, tzn. na podstawie

dokumentów rządowych: Założenia polityki energetycznej Polski na lata 1990–2010,

Założenia polityki energetycznej Polski do roku 2010, Założenia polityki energetycznej Polski

do roku 2020, Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998–2002 i Polityka

energetyczna Polski do 2025 roku, perspektywy wykorzystywania węgla w przyszłości. Dużą

uwagę poświęciłem dokumentowi rządowemu Polityka energetyczna Polski do 2030 roku.

Pokazałem, że produkcja energii elektrycznej, po krótkim okresie załamania spowodowanym

kryzysem gospodarczym, będzie wzrastać. W 2030 roku osiągnie wielkość 210,8 TW h, co

oznacza wzrost o ponad jedną czwartą w stosunku do 2006 roku. Zwróciłem uwagę na plany

zmniejszenia udziału produkcji energii elektrycznej z węgla kamiennego, którego udział w tej

produkcji w 2010 roku wyniósł 49,08%, a w 2030 roku ma wynieść 35,58%. Będzie to udział

taki jaki posiada obecnie węgiel brunatny. W artykule zadałem pytanie, czy węgiel zawsze

będzie kojarzył się z tzw. „brudną” energią. W odpowiedzi przytoczyłem przykłady czystych

technologii węglowych, które w kolejnych latach powinny na tyle się rozwinąć, aby zastąpić

stare niskoefektywne bloki energetyczne. Można stosować wychwytywanie przed spalaniem

(precombustion capture), tlenowe spalanie węgla (oxy fuel combustion), a także

wychwytywanie po spaleniu (post combustion capture). Stosuje się też procesy konwersji

węgla, takie jak na przykład odgazowanie, czyli poddawanie węgla działaniu wysokich

temperatur bez dostępu tlenu. W wyniku tego procesu otrzymuje się koks oraz ciekłe

produkty spalania takie jak: smoła, benzol, benzyna oraz gaz koksowniczy. Innym sposobem

konwersji węgla jest zgazowanie, które prowadzi do otrzymania substancji chemicznych oraz

gazu syntezowego, substytutu gazu ziemnego. Trwają też w Polsce prace nad podziemnym

zgazowaniem węgla. Takie prace prowadzone są przez Konsorcjum, którego liderem jest

Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie w ramach projektu „Opracowanie technologii

zgazowania węgla dla wysokoefektywnej produkcji paliw i energii”. W skład konsorcjum

wchodzą partnerzy naukowi i partnerzy przemysłowi. Gazyfikacja węgla nie zmienia

struktury paliw w sektorze elektroenergetycznym kraju, a pozwala wykorzystywać rodzime

złoża, zwłaszcza te, które ze względu na warunki geologiczno-górnicze, nie mogłyby zostać

wydobyte tradycyjnymi metodami eksploatacji. Wszystkie nowoczesne sposoby

15

wykorzystania węgla ukierunkowane są na zmniejszenie negatywnego oddziaływania

górnictwa i energetyki na środowisko. Mają niestety jeden mankament, są drogie i na

obecnym etapie trudne do zastosowania na skalę przemysłową.

Podsumowanie publikacji jednotematycznych

Węgiel postrzegany jest przez społeczeństwo jako „brudna” energia. Zwraca się

uwagę na degradację środowiska spowodowaną eksploatacją węgla oraz na emisję

szkodliwych substancji do atmosfery podczas jego spalania. Wykorzystywane są dzisiaj

argumenty związane z ocieplaniem się klimatu wskutek działalności ludzkiej. Należy jednak

pamiętać, że węgiel jest surowcem, którego znaczne zasoby znajdują się na terenie naszego

kraju. Jest więc paliwem, które możemy sami pozyskać bez względu na koniunkturę

światową, czy też niekorzystną sytuację polityczną w sąsiednich krajach. Z węglem nigdy nie

było takich problemów, jak chociażby z gazem, którego dostawy, od czasu do czasu, są

ograniczane z przyczyn niezależnych od nas. Węgiel jest więc gwarantem bezpieczeństwa

energetycznego, nie tylko naszego kraju, lecz również innych państw Unii Europejskiej.

Także problem ochrony środowiska można rozwiązać poprzez stosowanie czystych technik

spalania węgla. Wymaga to oczywiście dużych nakładów finansowych i wielu prac

badawczo-rozwojowych. Rezygnacja z energetyki węglowej jest obecnie niemożliwa i byłaby

dużym błędem. Należy modernizować sektor elektroenergetyczny, lecz zmiany powinny

następować powoli, a wszelkie decyzje muszą być głęboko przemyślane i przeanalizowane.

Przesadne, moim zdaniem, eksponowanie wad węgla w stosunku do jego korzyści,

powoduje zmniejszanie udziału tego surowca w produkcji energii elektrycznej i stopniowe

uzależnianie się Europy, a w dalszej kolejności i Polski, od dostaw z zewnątrz. Zagraża to

bezpieczeństwu energetycznemu oraz zmniejsza konkurencyjność naszych produktów.

Najwięksi emitenci gazów cieplarnianych, czyli USA, Chiny i Indie nie zgodziły się na

wdrożenie pakietu klimatycznego, aby nie osłabić swoich gospodarek narodowych. Dalsze

odchodzenie od węgla jest działaniem na szkodę Unii Europejskiej oraz jej obywateli.

Wielu specjalistów, między innymi, z Akademii Górniczo-Hutniczej, Głównego

Instytutu Górnictwa, czy też Polskiej Akademii Nauk, uważa, że przy obecnym poziomie

eksploatacji, węgla powinno wystarczyć na około 30 lat, a w przypadku inwestycji w rozwój

infrastruktury okres ten można wydłużyć do 40 lat. W wyniku sczerpywania się zasobów

operatywnych, kolejne kopalnie będą kończyć swoją działalność i do 2040 roku w Polsce

pozostanie zaledwie 8–10 kopalń. Aby przedłużyć możliwość eksploatacji polskiego węgla

niezbędne są inwestycje w budowę nowych kopalń w obszarach złóż niezagospodarowanych,

budowa nowych poziomów i udostępnianie nowych partii złóż w kopalniach istniejących.

Należy też rozwijać technologie umożliwiające efektywne wybieranie tych partii złóż, które

z przyczyn technicznych są obecnie zaniechane. Najważniejszą sprawą jest jednak efektywne

wykorzystywanie złóż, unikanie nieracjonalnej gospodarki węglem, tak aby następne

pokolenia mogły również korzystać z tego surowca.

16

Z pewnością jeszcze przez wiele lat węgiel kamienny będzie jednym z podstawowych

surowców energetycznych i nie należy spodziewać się jego zmierzchu. Węgiel ma, i nadal

będzie miał, strategiczne znaczenie dla zabezpieczenia energetycznego Europy i Świata. Nie

widać dzisiaj takiego przełomu technologicznego, który ograniczałby rolę węgla w systemie

energetycznym świata. Utrzymywanie wiodącej roli węgla w Polsce jest nie tylko kwestią

tradycji i niechęci do zmian, lecz sposobem na produkcję taniej energii wytwarzanej

w oparciu o rodzime surowce energetyczne. Polska, chociaż jest wiodącym producentem

energii elektrycznej z węgla, nie jest pod tym względem odosobniona. Według danych World

Coal Association, World Energy Council i innych organizacji branżowych 30% pozyskiwanej

światowej energii pierwotnej pochodzi z węgla, a produkcja energii elektrycznej z tego

surowca wynosi 41%.

Energia elektryczna musi być dostarczana nieprzerwanie i oczywiście, z punktu

widzenia odbiorców, po jak najniższej cenie. Jak dotąd najtańsza jest energia z węgla

brunatnego, następnie węgla kamiennego, a dopiero w dalszej kolejności z innych paliw.

Korzyści ekonomiczne oraz bezpieczeństwo energetyczne powinny być głównymi

czynnikami przemawiającymi za dalszym stosowaniem węgla do produkcji energii

elektrycznej w Polsce, na co od lat zwracam uwagę w swoich publikacjach.

Zaprezentowany wybór publikacji wyczerpuje całość zagadnień wynikających

z postawionej tezy i praktycznie ją dowodzi. Wskazuje również wszystkie fundamentalne

ograniczenia i uwarunkowania związane z problemami energetycznymi Polski, a zwłaszcza

bezpieczeństwem energetycznym.

17

IV. Informacje o pozostałych osiągnięciach

Działalność naukowo-badawcza

Moje zainteresowania naukowe dotyczą zagadnień związanych z gospodarką

surowcami energetycznymi i energią. Szczególnie interesuje mnie możliwość dalszego

wykorzystywania krajowych surowców energetycznych, głównie węgla kamiennego, do

wytwarzania energii elektrycznej. Wraz z węglem brunatnym może on stanowić bezpieczne

i stabilne źródło energii zarówno dla obecnego pokolenia jak też dla kolejnych pokoleń przez

najbliższe kilkadziesiąt lat.

Nadrzędnym problemem dalszego wykorzystywania węgla do produkcji energii

elektrycznej jest zabezpieczenie odpowiednich jego zasobów. Należy prowadzić badania nad

rozpoznaniem nowych złóż oraz udostępniać nowe poziomy w złożach obecnie

eksploatowanych.

Kolejnym problemem jest posiadanie odpowiedniej bazy wytwórczej w systemie

elektroenergetycznym kraju. Konieczna jest budowa nowych bloków węglowych oraz

modernizacja starych. Ponad 50% pracujących obecnie bloków energetycznych ma 30 lub

więcej lat. Budowa dwóch nowych bloków węglowych w Elektrowni Opole oraz budowa

1075 MW bloku w elektrowni Kozienice powinny pozwolić przynajmniej na częściowe

odnowienie istniejącej bazy wytwórczej.

Planując rozwój energetyki konwencjonalnej nie można zapomnieć o ekologii. Węgiel

nie musi kojarzyć się z „brudną energią”. Nowoczesne technologie spalania pozwalają

uzyskać tanią i czystą energię z krajowego surowca. Dodatkowo nowoczesne urządzenia do

oczyszczania spalin gwarantują niską szkodliwość elektroenergetyki dla środowiska

przyrodniczego.

Podsumowanie dorobku naukowego

Lp. Rok Liczba publikacji W tym samodzielne Uwagi

Przed uzyskaniem stopnia doktora

1 1991 1 0

2 1992 4 0

3 1993 1 0

4 1994 2 0

5 1995 3 0

6 1996 2 0

7 1997 1 0

8 1998 0 0

9 1999 2 2

10 2000 4 4

11 2001 2 2

18

12 2002 6 2

13 2003 3 0

RAZEM 31 10

Po uzyskaniu stopnia doktora

14 2004 8 3

15 2005 9 4

16 2006 8 5

17 2007 5 2

18 2008 8 3

19 2009 9 1

20 2010 10 6

21 2011 5 3

22 2012 7 3

23 2013 6 5

24 214 2 2 w druku

RAZEM 77 37

Sumaryczny dorobek naukowy

OGÓŁEM 108 47

Publikacje z podziałem na rodzaje

Przed uzyskaniem stopnia doktora

Rodzaj publikacji Liczba W tym samodzielne Uwagi

Monografie 5 0

Książki (rozdziały) 0 0

Artykuły w czasopiśmie 13 4

Referaty na konferencjach

międzynarodowych 5 1


krajowych 8 5

RAZEM 31 10

Po uzyskaniu stopnia doktora


Monografie 4 2





19


krajowych 12 10

RAZEM 77 42

Sumaryczny dorobek naukowy


Monografie 9 2






krajowych 20 15

RAZEM 108 52

Uwaga: Różnica w liczbie publikacji samodzielnych pomiędzy zestawieniem Podsumowanie

dorobku naukowego (47) w tabeli pierwszej, a zestawieniem Publikacje z podziałem na

rodzaje (52), wynika z faktu, iż cztery pozycje książkowe oraz dwie monografie są

publikacjami wieloautorowymi, więc w pierwszym zestawieniu nie zaliczyłem ich jako

samodzielne, natomiast w drugim zestawieniu zaliczyłem jako samodzielne rozdziały.

W poniższej tabeli przedstawiłem liczbę punktów MNiSW jaką uzyskałem

w poszczególnych latach 2006 – 2013 oraz linię trendu.

Sumaryczny impact factor, liczba cytowań publikacji

Rodzaj bazy danych Liczba publikacji Liczba cytowań Indeks Hirsha

Web od Science 11 8 (01)

) 2

Scopus 8 10 (01)

) 2

0

20

40

60

80

100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Liczba punktów MNiSW w latach 2006-2013

20

Google Scholar 60 70 (161)

) 4

BazTech 35 71 (111)

) -

1)

– liczba autocytowań

1). Web of Science (z dnia 21 maja 2014 r.)

2) Scopus (z dnia 21 maja 2014 r.)

21

3). Google scholar (z dnia 21 maja 2014 r.)

4). BazTech (z dnia 21 maja 2014 r.)

22

Prace naukowo-badawcze

Kierownictwo pracy naukowo-badawczej:

1. Analiza krajowej elektroenergetyki na tle rynku elektroenergetycznego Unii

Europejskiej. Etap II: Rynek energii elektrycznej i ciepła w Polsce i krajach

Wspólnoty Europejskiej. Wydział Paliw i Energii, Katedry Polityki Energetycznej.

Akademia Górniczo–Hutnicza. Praca wykonana w ramach badań własnych – umowa

10.210.16 – 1997 r.


Europejskiej. Etap III: Obowiązujące przepisy w zakresie emisji pyłów i gazów oraz

innych szkodliwych substancji. Wydział Paliw i Energii, Katedry Polityki

Energetycznej. Akademia Górniczo–Hutnicza. Praca wykonana w ramach badań

własnych – umowa 10.210.16 – 1998 r.


Europejskiej. Etap III: Emisja pyłów i gazów do atmosfery. Wydział Paliw i Energii,

Katedry Polityki Energetycznej. Akademia Górniczo–Hutnicza. Praca wykonana

w ramach badań własnych – umowa 10.210.16 – 1999 r.

4. Badanie strat energii chemicznej węgla kamiennego w procesie wytwarzania energii

elektrycznej w elektrowniach konwencjonalnych. Etap 1: Straty na etapie pozyskania

węgla. Wydział Paliw i Energii, Katedry Polityki Energetycznej. Akademia Górniczo–

Hutnicza. Praca wykonana w ramach badań własnych, 2003.


elektrycznej w elektrowniach konwencjonalnych. Etap 2: Straty w procesie przeróbki.

Praca wykonana w ramach badań własnych, 2004.


elektrycznej w elektrowniach konwencjonalnych. Etap3: Straty w procesie

wytwarzania energii elektrycznej. Praca wykonana w ramach badań własnych, 2005.

7. Badania z zakresu wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej z węgla kamiennego

i z węgla brunatnego. Praca wykonana w ramach badań własnych, 2006 – 2007.

8. Opracowanie modelu stanu paliw w temperaturze referencyjnej +15oC oraz definicji

matematyczno-logicznej stanu paliw w temperaturze referencyjnej +15oC, 2007 rok.

9. Uwarunkowania ekonomiczne i ekologiczne wytwarzania energii elektrycznej w kraju

i na świecie. Praca wykonana w ramach badań własnych, 2008 – 2009.

10. Węgiel kamienny i brunatny a bezpieczeństwo energetyczne kraju. Praca wykonana

w ramach badań własnych, 2010.

Uczestnictwo w pracach naukowo-badawczych (współautorstwo):

152 prace (lista w załączeniu)

23

Najważniejsze prace dotyczą gospodarki surowcami mineralnymi, efektywności ich

wykorzystania, cenników dla węgla kamiennego, parytetów importowych, polityki

energetycznej kraju, analizy krajowej elektroenergetyki na tle rynku elektroenergetycznego

Unii Europejskiej, badania kosztów pozyskania węgla kamiennego i brunatnego w celu

określenia optymalnej struktury paliwowej produkcji energii elektrycznej oraz przeglądu

i analizy sytuacji na międzynarodowym i krajowym rynku węgla energetycznego w okresach

kwartalnych.

Byłem też recenzentem wielu artykułów do czasopism: Polityka Energetyczna oraz

Gospodarka Surowcami Mineralnymi.

24

Staże zagraniczne

3 tygodniowy staż w Bułgarii w 1988 roku (zakłady przeróbki surowców

mineralnych),

3 tygodniowy staż w Czechosłowacji w 1989 roku (zakłady przeróbki surowców

mineralnych),

12 miesięczny staż (studia podyplomowe) w Wyższej Szkole Górniczej w Paryżu

w latach 1990 – 1991, zakończone otrzymaniem dyplomu DEA (Diplôme d’Etudes

Approfondies en Géologie de l’Ingénieur) po obronieniu pracy pod tytułem: Etude de

la fixation des cations Pb, Cd, Hg, Cr, Sr, et Cs par des argiles en fonction du pH.

W tym czasie odbyłem 2 tygodniową terenową praktykę geologiczną na południu

Francji oraz 1 tygodniową praktykę w Hiszpanii (m.in. wizyty w kopalniach

odkrywkowych),

3 miesięczny staż w Katedrze Geologii Inżynierskiej w Wyższej Szkole Górniczej

w Paryżu w latach 1992 – 1993.

25

Referaty na konferencjach zagranicznych

1. Twenty-first annual international Pittsburgh Coal Conference PCC 2004: Coal –

energy and the environment: Osaka, Japan, September 13–17, 2004:

1) Gawlik L., Mirowski T., Mokrzycki M., OLKUSKI T., Szurlej A. Coal

preparation versus losses of chemical energy in combustion processes. Udział

habilitanta 20% – udział polegał na wyliczeniu strat energii chemicznej

podczas procesu spalania.

2) Gawlik L., Mirowski T., Mokrzycki E., OLKUSKI T., Szurlej A. Natural gas

as the energy carrier in electricity generation sectors in Poland and in the

European Union countries: the present situation and perspectives. Udział

habilitanta 20% – udział polegał na opracowaniu bieżącego stanu

wykorzystania gazu w polskiej elektroenergetyce.

2. Energex: International Energy Forum. Energy & society: 3rd–6th May 2004, Lisbon,

Portugal:

1) Gawlik L., Mirowski T., Mokrzycki E., OLKUSKI T., Szurlej A. Liquid bio-

fuels in Poland. Udział 20%. Udział polegał na opracowaniu aktów prawnych

zalecających stosowanie biopaliw ciekłych w gospodarce narodowej.

3. Baníctvo, geológia a zivotné prostredia v Európskej Unii. Slovak Republic

(6 referatów w latach 2005 – 2008):

1) OLKUSKI T., Mokrzycki E., Szurlej A. Główne założenia polityki

energetycznej Polski do 2025 roku i ich konsekwencje. Demänovská Dolina,

Slovak Republic, 13 – 14 október 2005. Banská Bystrica, Slovakia. Udział

habilitanta 33,33% – udział polegał na opracowaniu głównych założeń polityki

energetycznej Polski i przedstawieniu ich na konferencji międzynarodowej.

2) Szurlej A., OLKUSKI T., Mokrzycki E. Wykorzystanie gazu ziemnego

w krajowym i europejskim sektorze elektroenergetycznym – stan obecny

i perspektywy rozwoju. Demänovská Dolina, Slovak Republic, 13 –

14 október 2005. Banská Bystrica, Slovakia. Udział habilitanta 33,33% –

udział polegał na przygotowaniu danych statystycznych dotyczących

wykorzystania gazu ziemnego w kraju.

3) OLKUSKI T., Szurlej A., Mokrzycki E. Budowa terminalu LNG gwarantem

bezpieczeństwa energetycznego Polski. Demänovská Dolina, Slovak Republic,

12 – 13 október 2006. Banská Bystrica, Slovakia. Udział habilitanta 33,33% –

udział polegał na opracowaniu danych dotyczących zalet budowy terminalu

LNG w kontekście bezpieczeństwa energetycznego państwa oraz wygłoszeniu

referatu na konferencji międzynarodowej.

4) OLKUSKI T., Mokrzycki E. Obecny stan produkcji węgla brunatnego

w Polsce. Demänovská Dolina, Slovak Republic, 11–12 október 2007. Banská

Bystrica, Slovakia. Udział habilitanta 50% – udział polegał na opracowaniu

danych dotyczących aktualnego stanu produkcji węgla brunatnego w Polsce,

przygotowaniu tabel i wykresów oraz wygłoszeniu referatu na konferencji

międzynarodowej.

26

5) Mokrzycki E., Uliasz-Bocheńczyk A., OLKUSKI T. Baza zasobowa

surowców energetycznych w Polsce i potencjał do wykorzystania zasobów

energii odnawialnej. Stará Lesná, Slovak Republic, 09–10 október 2008.

Udział habilitanta 33,33% – udział polegał na opracowaniu danych

dotyczących zasobów energetycznych w szczególności zasobów odnawialnych

oraz wygłoszeniu referatu na konferencji międzynarodowej.

6) OLKUSKI T., Stala-Szlugaj K. Pierwiastki promieniotwórcze w polskich

węglach. Stará Lesná, Slovak Republic, 09–10 október 2008. Udział

habilitanta 50% – udział polegał na opracowaniu danych dotyczących

występowania pierwiastków promieniotwórczych w polskich węgla

i wygłoszeniu referatu na konferencji międzynarodowej.

4. Nerastné suroviny Slovenska a ich vyuzívanie. Slovak Republic (5 referatów w latach

2009 – 2011):

1) Kudełko M., OLKUSKI T., Sobczyk E.J. Foresight węglowy w Polsce –

podstawowe priorytety krajowego sektora węgla kamiennego. Demänovská

Dolina, Slovak Republic: 8–9 október 2009. Udział habilitanta 33,33% –

udział polegał na przygotowaniu wybranych elementów foresightu

węglowego, opracowaniu redakcyjnym i wygłoszeniu na międzynarodowej

konferencji.

2) OLKUSKI T., Ozga-Blaschke U., Stala-Szlugaj K. Zależność zawartości

fosforu w stali i produktach spalania węgla od jego zawartości w węglu

kamiennym. Demänovská Dolina, Slovak Republic: 8–9 október 2009. Udział

habilitanta 50% – udział polegał na analizie zawartości fosforu w stali

i produktach spalania węgla, przygotowaniu tabel i wykresów oraz

sformułowaniu wniosków, a także wygłoszeniu referatu na międzynarodowej

konferencji.

3) OLKUSKI T., Dominująca rola węgla w produkcji energii elektrycznej

w Polsce. Demänovská Dolina, Slovak Republic, 7–8 octóber 2010. Udział

habilitanta 100%.

4) Gawlik L., Mokrzycki E., OLKUSKI T., Uliasz-Bocheńczyk A., Rola węgla

w bilansie energetycznym Polski do 2030 roku. Demänovská Dolina, Slovak

Republic, 7–8 octóber 2010. Udział habilitanta 25% – udział polegał na

przygotowaniu danych i opracowaniu wyników analizy.

5) OLKUSKI T., Mokrzycki E., Gawlik L., Uliasz-Bocheńczyk A., Eksport

i wywóz polskiego węgla kamiennego do państw grupy wyszechradzkiej.

Slovenská Banícka Spoločnost, 6–7 október 2011, Demänovská Dolina. Udział

habilitanta 25% – udział ten polegał na przygotowaniu i opracowaniu danych

dotyczących tematu oraz opracowaniu ostatecznego kształtu artykułu, a także

wygłoszeniu referatu na konferencji.

5. Progresívne technológie prieskumu, tazby a úpravy nerastných surovín a ochrany

zivotného prostredia. Slovak Republic, 2012.

27

1) OLKUSKI T., Mokrzycki E., Analiza stanu polskiej energetyki pod kątem

możliwości odejścia od tradycyjnej struktury węglowej. Demänovská Dolina,

Slovak Republic, 15–16 November 2012. Udział habilitanta 50% – mój wkład

w powstanie artykułu polegał na: opracowaniu koncepcji i metodyki badań,

zebraniu odpowiednich danych, opracowaniu ich i przygotowaniu wykresów

oraz wyciągnięciu wniosków, a także wygłoszeniu referatu na konferencji.

6. XV International Coal Preparation Congress and Exhibition ICPCE 2006. China

National Coal Association, China University of Mining and Technology Press.

Xuzhou, China: CUMTP, 2006:

1) OLKUSKI T., Mokrzycki E., Gawlik L., Relation between the losses of

chemical energy of coal burnt in the boiler and the yield of concentrate

obtained in the preparation plant. Udział habilitanta 33,33% – udział polegał

na wyliczeniu strat energii chemicznej podczas spalania węgla w elektrowni

oraz na etapie wzbogacania w zakładzie przeróbczym.

7. 22nd World Mining Congress & Expo: 11–16 September 2011, Ístanbul. Turcja.

1) OLKUSKI T., Mirowski T., Mokrzycki E., Szurlej A., Role of renewable

energy sources in Polish energy policy by the year 2030. Udział habilitanta

25% – udział ten polegał na przygotowaniu i opracowaniu danych dotyczących

tematu oraz przedstawieniu artykułu na kongresie.

28

Referaty na konferencjach krajowych

1. OLKUSKI T., Produkcja i ceny energii cieplnej w Polsce. W: Paliwa i energia –

dzisiaj i jutro. Kraków 24–25 czerwca 1999. AGH. Wydział Paliw i Energii.

2. OLKUSKI T., Zasoby węgla kamiennego w Polsce. W: Węgiel, sorbenty i wyroby

węglowe 2000: ogólnopolskie seminarium dedykowane Profesorom Aleksandrowi

Długoszowi i Mieczysławowi Żyle z okazji 45-lecia pracy naukowej i dydaktycznej.

Kraków 15–16 czerwiec 2000: materiały seminarium. Akademia Górniczo-Hutnicza

im. Stanisława Staszica. Wydział Paliw i Energii. 2000. s. 106–107.

3. OLKUSKI T., Struktura produkcji węgla kamiennego w Polsce w 1999 roku. W: XIV

konferencja z cyklu: Zagadnienia surowców energetycznych w gospodarce krajowej

pt. Kompleks paliwowo-energetyczny w obliczu integracji Polski z Unią Europejską:

Zakopane, 5–8 listopada 2000. Wyd. IGSMiE, 2000. Sympozja i Konferencje, nr 46.

s. 407–419.

4. OLKUSKI T., Wybrane zagadnienia krajowego systemu elektroenergetycznego. W:

Paliwa i energia dziś i jutro – 2001: konferencja naukowa : Kraków 12–13 czerwca

2001. Wydział Paliw i Energii AGH. Kraków. Wyd. IGSMiE PAN. s. 159–161.

5. OLKUSKI T., Energetyka a konwencje międzynarodowe dotyczące ochrony

środowiska. W: XV konferencja z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych

w gospodarce krajowej pt. Stan obecny kompleksu paliwowo-energetycznego Polski

i pożądane kierunki jego rozwoju w latach 2002–2030: Zakopane, 14–17 października

2001 r. Wyd. IGSMiE PAN, 2001. Sympozja i Konferencje, nr 52. s. 225–233.

6. OLKUSKI T., Szacowanie emisji tlenków azotu w energetyce oraz sposoby jej

ograniczania. W: XVI konferencja z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych

i energii w gospodarce krajowej pt. Przyszłość energetyczna Polski: Zakopane, 6–9

października 2002 r. Wyd. IGSMiE PAN, 2002. Sympozja i Konferencje, nr 57.

7. OLKUSKI T., Wytwarzanie ciepła w województwie małopolskim na tle innych

województw. W: Materiały Krakowskiej Konferencji Młodych Uczonych 2006:

Kraków, 21–23 września 2006. Sympozja i Konferencje KKMU, nr 1. s. 529–534.

8. OLKUSKI T., Koszty wytwarzania oraz ceny sprzedaży ciepła w województwie

małopolskim. W: Górnictwo w Małopolsce: konferencja naukowa: Kraków,

28 września 2006. Wyd. IGSMiE PAN, 2006. ISBN 83-89174-79-0. s. 139–147.

9. OLKUSKI T., Rola węgla brunatnego w produkcji energii elektrycznej w Polsce. W:

Materiały Krakowskiej Konferencji Młodych Uczonych 2007: Kraków, 20–22

września 2007. Sympozja i Konferencje KKMU; nr 2. ISBN 978-83-921755-9-9.

s. 161–166.

10. Mirowski T., Mokrzycki E., OLKUSKI T., Szurlej A., Kierunki wykorzystania

biomasy w świetle polityki energetycznej Polski do 2030 roku: W: Paliwa – energia –

ochrona środowiska [Dokument elektroniczny]: materiały konferencyjne: Kraków,

28–29 maja 2009. AGH Wydział Energetyki i Paliw. (Udział habilitanta – 25%,

polegał na opracowaniu metod wykorzystywania biomasy do procesów współspalania

z węglem kamiennym).

29

11. OLKUSKI T., Pierwiastki promieniotwórcze w węglu jako źródło szkodliwego

promieniowania. W: Materiały Krakowskiej Konferencji Młodych Uczonych 2009:

Kraków, 17–19 września 2009. Grupa Naukowa Pro Futuro. Sympozja i Konferencje

KKMU; nr 4. ISBN 978-83-927762-1-5. s. 153–159.

12. OLKUSKI T., Stala-Szlugaj K., Pierwiastki promieniotwórcze w węglu oraz

w produktach odpadowych powstających podczas jego spalania. W: IX Ogólnopolska

konferencja naukowa na temat: Kompleksowe i szczegółowe problemy inżynierii

środowiska: Koszalin–Darłówko, 2009. Red. Tadeusz Piecuch, Jacek Piekarski;

Politechnika Koszalińska. ISBN 978-83-7365-170-8. s. 251. (udział habilitanta 50%

udział polegał na analizie różnorodnych badań dotyczących zawartości pierwiastków

promieniotwórczych w węglu i produktach odpadowych oraz opracowaniu wniosków,

a także wygłoszeniu referatu na konferencji).

30

V. Działalność dydaktyczna

Od 1996 roku prowadzę zajęcia dydaktyczne na Wydziale Energetyki i Paliw

Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Przez pierwsze cztery lata prowadziłem zajęcia

laboratoryjne z chemii ogólnej dla studentów Wydziału Górniczego (obecnie Górnictwa

i Geoinżynierii) i Wydziału Wiertnictwa Nafty i Gazu. Następnie prowadziłem zajęcia

dotyczące zagadnień ekonomicznych, rynków paliw i energii oraz polityki energetycznej

i prawa energetycznego na kierunkach Technologia chemiczna i Energetyka. Poniżej

przedstawiłem prowadzone przeze mnie przedmioty w latach 1996 – 2014:

Chemia (laboratorium),

Problemy ochrony środowiska w rejonach pozyskania energii elektrycznej

(ćwiczenia),

Energetyka a środowisko (ćwiczenia),

Ekonomika sektora paliwowo-energetycznego (projekt),

Ekonomika i organizacja systemu paliwowo-energetycznego (projekt),

Podstawy mikroekonomii (ćwiczenia),

Polityka energetyczna (wykład),

Polityka energetyczna (projekt),

Rynek energii (ćwiczenia),

Seminarium magisterskie,

Surowce energetyczne Polski i świata (wykład),

Prawo energetyczne (wykład),

Podstawy mikro i makroekonomii (wykład),

Rynek paliw i energii (seminarium),

Rynek paliw i energii (projekt),

Prawo energetyczne i gazowe (wykład),

Sektor paliwowo-energetyczny (wykład),

Podstawy energetyki (wykład),

Podstawy energetyki (projekt).

Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora byłem opiekunem oraz recenzentem prac

magisterskich i inżynierskich. Poniżej przedstawiłem statystykę dotyczącą tych prac.

opieka nad pracami magisterskimi 56

opieka nad pracami inżynierskimi 38

recenzje prac magisterskich 52

recenzje prac inżynierskich 23

31

VI. Działalność organizacyjna

Od zatrudnienia na Wydziale Paliw i Energii (obecnie Wydział Energetyki i Paliw)

udzielałem się w pracach organizacyjnych Wydziału, jak również w innych jednostkach.

Zwieńczeniem mojej działalności organizacyjnej było wybranie mnie na stanowisko

Prodziekana ds. Kształcenia w kadencji 2008 – 2012. Udzielałem się też, i nadal udzielam,

w Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Górnictwa oraz Polskim Towarzystwie Przeróbki

Kopalin, gdzie jestem członkiem założycielem oraz sekretarzem Rady Towarzystwa.

Poniżej przedstawiono najważniejsze funkcje w działalności organizacyjnej:

Prodziekan ds. Kształcenia na Wydziale Energetyki i Paliw AGH – 2008 – 2012,

Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna:

1997 – 1998 – Sekretarz,

2000 – 2007 – Członek,

2008 – 2012 – Przewodniczący.

Opiekun specjalności Gospodarka Paliwami i Energią – 2002 – 2008,

Przewodniczący Komisji ds. Kształcenia 2008 – 2009,

Vice Przewodniczący Komisji ds. Kształcenia 2009 – 2012,

Przewodniczący Zespołu ds. Kształcenia na kierunku Technologia Chemiczna 2009 –

2012,

Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej egzaminów kończących I stopień studiów

na kierunku Technologia Chemiczna 2010 – 2012,

Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej na II stopień studiów na kierunku

Technologia Chemiczna 2010 – 2012,

Członek Zespołu ds. Promocji Wydziału,

Zastępca Przewodniczącego Wydziałowej Komisji Stypendialnej 2008 – 2012,

Członek Komitetu Technicznego Polskiego Komitetu Normalizacyjnego nr 226 ds.

Mechanicznej Przeróbki Węgli, 2005 – nadal

Członek Sekcji Wykorzystania Surowców Mineralnych Komitetu Górnictwa PAN;

kadencje: 2007 – 2010 i 2011 – 2014,

Członek Zespołu Ekspertów Zewnętrznych ds. Analiz Delphi Narodowego Programu

Foresight Polska 2020; w 2008 r.

Sekretarz Zarządu Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników

Górnictwa 2004 – 2008,

Członek Zarządu Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników

Górnictwa 2004 – nadal,

Członek Założyciel Polskiego Towarzystwa Przeróbki Kopalin 1995 – nadal,

Sekretarz Rady Polskiego Towarzystwa Przeróbki Kopalin 2008 – nadal,

Członek Wydziałowej Komisji Bibliotecznej do 2008 r. i od 2012 – nadal,

Współorganizator Dni Otwartych AGH w latach 1997 – 2012,

Pełnomocnik Dziekana ds. Promocji i Reklamy Wydziału Paliw i Energii do 2008 r.,

32

Prowadzenie rozliczenia godzin dydaktycznych dla pracowników Katedry Polityki

Energetycznej i Katedry Wykorzystania Energii 1997 – 2008,

Członek Komitetu Organizacyjnego Konferencji z cyklu „Zagadnienia surowców

energetycznych i energii w gospodarce krajowej”, 1994 - nadal

Sekretarz Komitetu Organizacyjnego Konferencji Paliwa i energia – dziś i jutro 2001,

Członek Zarządu FSNT NOT w Krakowie 2012,

Członek Komisji oceniającej referaty na Sesji Kół Naukowych Pionu Hutniczego

AGH w 2008, 2013 i 2014 roku,

Członek Komisji ds. oceny okresowej pracowników Wydziału Energetyki i Paliw,

2014.

33

Nagrody i wyróżnienia

Nagroda Rektora indywidualna III stopnia za osiągnięcia naukowe – 2004 r.,

Nagroda Rektora zespołowa III stopnia za osiągnięcia dydaktyczne – 2006 r.,

Nagroda Rektora indywidualna III stopnia za osiągnięcia organizacyjne – 2010 r.

Nagroda Rektora indywidualna II stopnia za osiągnięcia naukowe – 2013 r.,

Nagroda Rektora indywidualna II stopnia za osiągnięcia naukowe – 2014 r.

Inne tytuły i odznaczenia

Inżynier Górniczy III stopnia – 1991 r.,

Brązowa Odznaka „Zasłużony dla górnictwa RP” – 4.12.1994 r.,

Odznaka Zasłużonego Działacza SITG – 8.03.1995 r.,

Inżynier Górniczy II stopnia – 4.12.1999 r.,

Szpada Górnicza – 2002 r.,

Dyrektor Górniczy III stopnia – 13.04.2006 r.,

Srebrna Odznaka Honorowa NOT – 18.10.2006 r.,

Odznaka za pracę społeczną i zawodową dla Górnictwa Ziemi Krakowskiej –

21.11.2006 r.,

Dyplom za zasługi dla Slovensku Banicku Spolocnost’ – 8.10.2009 r.,

Dyrektor Górniczy I stopnia – kwiecień 2011 r.,

w dziedzinie nauk technicznych AUTOREFERAT · Wydział Energetyki i Paliw, Akademia Górniczo –...

Documents

Transcript of w dziedzinie nauk technicznych AUTOREFERAT · Wydział Energetyki i Paliw, Akademia Górniczo –...