Van Gogh desu

7/24/2019 Van Gogh desu

1/130


2/130

Van Gogh1853-1890

ODO


3/130

Yap Kredi Yaynlar - 3102Sanat - 162Van Goghzgn ad: Van Gogheviren: Betl Kado luKitap editr: Begm KovulmazDzelti: Filiz z kanGrafik uygulama: Banu imen

2005 Confidential Concepts, worldwide, USA 200 5 Sirocco, London, UK 2009 Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk

Tasarm: Baseline Co Ltd,61A - 63A Vo Van Tan Street d*' FloorDistrict 3, Ho Chi Minh City Vietnam

Baka trl bir aklama ya yer verilmedi i srece, resim haklarfoto raflara aittir. Yo un aro trmalara ra men, telif haklarnnkime ait oldu unu saptamak her seferinde mmkn olmam tr. Tespitedilemeyen telif haklar konusunda bilgisi olanlarn bildirmesi rica

olunur.

YKY'de I. bask: Nisan 2010ISBN: 978-975-08-1730-4

Sayfa 4:O to p o rtre , Saint-Remy, A ustos sonlar, 1889 Tuvalzerine ya l boya, 57 x 43 .5 cm zel Koleksiyon,New York

Sertifika No: 12334Btn yayn haklar sakldr.Kaynak gsterilerek tantm iin yaplac ak ksa alntlar d ndayayncnn yazl izni olmakszn hibir yolla o altlamaz

Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk Ticaret ve Sanayi A. .Yap Kredi Kltr Merkezistiklal Caddesi No. 161 Beyo lu 34433 stanbulTelefon: (0 212) 252 47 00 (pbx) Faks (0 212) 293 0 7 23hflp:/ / www.ykykultur.com.tr e-posta, [email protected] nternet sat adresi: http://alisveris.yapikredi.com tr

"insan ressamlarn d e il, do ann dilini dinlemeli; varlklarnhissettirdikleri resimlerin hissettirdiklerinden ok daha nemlidir."

Vincen t V an Gog h
http://www.ykykultur.com.tr/mailto:[email protected]://alisveris.yapikredi.com/http://alisveris.yapikredi.com/mailto:[email protected]://www.ykykultur.com.tr/


4/130

Zamandizin

1853 Vircent Van Gogh 30 Ma rt'la Hollanda'nn gneyinde, Belika snr yaknlarndakiGroot ZundeKde dodu, Protestan papaz Tleodorus Van Gogh ve Anna VanGogh-Carbentus'un alt ocuunun en byyd. Ailesi o na tam b ir yl nce ayngn l doan abisinin adn verdi.

1857 1 Mays 'ta erkek kardei Theodorus dodu. Van Gog h hayat boyunca zellikleTheodorus'la yakn bir iliki kurdu ve ikili hi balarn koparmadlar.

1869 Amcas tarafndan Lahey'deki Goup il & Co. galerisinde almak zere ie alnd ve

17. yzyl Hollanda resminin yan sra (zellikle Rembrandt) 20. yzyl Ingiliz sanatve Barbizon ekolnn almalaryla har neir oldu.1872 Bu yl kardei Theo'yla hayatlarnn sonuna dek srecek olan mektuplamalar balad.1873 Goup il'in Londra ubesinde almaya balad Londra'da ev sahibesinin kz

Ursula tarafndan reddedilerek akla ilk aldatc karlamasn yaad.1874 Ekim aynd a Goupil galerisinin Paris'teki merkezine gnderildi ve burada yalnz

bana kalp kendisini Kitab- Mukaddes almalarna adad.1876 ihmalkrl nedeniyle Goupil'dek i iinden karld. Ingiltere'ye dnp nce retmenlik

yapt, ardndan bir papazn yardmcs olarak almaya balad.1877 Van Gog h Amsterdam 'a dnd ve lahiyat Fakltesi'ne girmek iin haz rlad .1878 lahiyat Fakltesi'ni braknca papa z olma imkn da kalmad.1879 Brksel Protestan Kilisesi'nin emriyle Van Gogh sonunda Wasm e'de alt ay papa z olarak

alma izni ald. A ma neredeyse fanatiklik derecesindeki gayretleri sebebiyle anlamasuzatlmad. Depresyona girdi ve dokuz ay boyunca ailesiyle balarn kopard.

1880 Pek ok baarszlktan sonra Van Gog h sanat kariyerine balad . Brksel'e gitti,Hollandal ressam Van Rappard'n atlyesinde anatomi ve perspektif zerine alt.

Lahey dnemi 1881-1883:

1881 Ailesinin Etten'deki evine dnd ve desenini gelitirdi. Ancak kuzeni Kee Vos-Stricker'ak oldu ve iddetli bir biimde reddedilerek yeniden depresyona girdi. Bu ylnsonunda Lahey'e giderek Anton Mauve'un atlyesine katld. Mauve ksa sre sonradengesiz davranlar yznden Van Gogh'u kovdu. Kardei Theo'nun gnderdiiaylkla geimini salamasna ramen Van Gog h, Sien ad yla da bilinen, be yandakiocuuyla ortada braklm olan Clasina Maria Hornik'e kol kanat gerdi.

1882 Ksa bir iyimserlik ve kesintisiz alma dnemi Sien 'in kendisini terk etmesiyleyerini yeni bir depresyona brakt. Yine de Lahey dneminde Van Gogh neredeyse200 desen (60 karakalem, 30 suluboya) yaratt. Bunlar ounlukla Hollandamanzaralar ve Sien'in portreleriydi.

5


5/130

V l T U C n t

Nuenen dnemi 1883-1885:

1883 Yalnz ve depresyonda geirdii bir dnemden sonra Nuenen'e yerlemi olanailesinin yanna dnmeye karar verdi. Atlyesini amarhaneye kurdu.

1882 Margol Beggeman ve Vincenl Van Gogh tanp evlenmeye karar verdiler. Ailelerinbu evlilie kar kmas Margot'yu intihar teebbsne itti. Van Gogh son anda onukurtard ama derinden sarsld. Bu dnemde pek ok amatr sanatya ders verdi.

1885 Babas kalp krizi geirerek beklenmedik bir ekilde ld. Van Gogh'un eserleriParis'te beenilmeye balad. Kasm aynda Anvers'e gitmek iin Nuenen'denayrld. Bu dnem en verimli dnemlerinden biriydi. iftilerin alakgnllln,alkanln, fakirliini gsteren ve bayaptlarndan biri olan Patates Yiyenler 'ibu dnemde yopt. Rubens'in sanatn kefetti ve daha ak renkler kullanmayabalad; Japon basklarn grdkten sonra da keskin renkler kullanmaya balar.

Paris dnemi 1886-1888:

Kardei Theo'yla Paris'e yerleti. Sanat sk sk Julien Tanguy'un (ounluklaTanguy Baba denir) sanat galerisini ziyaret etti. Ancak 1887'den sonra Vincent'inkardei asabiyetinden ciddi olarak endielenmeye balar. zlenimcilerin (zellikleMonet, Sisley ve Renoir'n) etkisi altnda daha ak renkler kullanmaya balad.Ressam Pissarro'yla arkada oldu.

Arles dnemi 1888-1890:

1888 Van Gog h Arles'a yerleti. Gnein ve Provence renklerinin parlakl ndan etkilendi,iki ylda 200'den fazla resim yapacaktr. Mays ayndan sonra "Sar Ev"de kalmaya

balad. Ekim aynda Gauguin ona katld ama farkllklar ve sanat konularndakianlamazlklar aralarna uzaklk girmesine ve ilikilerinin bozulmasna neden oldu.Aralk aynda Gauguin'le yaptklar iddetli bir tartmadan sonra Van Gogh birkulak memesini kesip gazete kdna sararak Rachel adndaki fahieye emanet ettiHastaneye yatrld v e dehete kaplm olan Gaug uin a yrld.

1889 Delilik nbetleri yaa yan Van Gog h kendi isteiyle Saint-Remy-de-Provence'dokiSainl-Paul-de-Mausole akl hastanesine yatt ve burada bir yl kald. Depresyonkrizleriyle sekteye urasa da bu dnem sanatsal adan Van Gogh iin oknemli bir dnemdir. Bayaptlarndan bir ksmn, manzara resimlerini ve zeytinaalarn bu dnemde yaratt.

1890 Paris'teki Bamsz Sana tlar Salon una on eseriyle katld. Auvers-sur-Oise'ayerleerek kendisi de amatr bir ressam olan Doktor Gachet tarafndan tedaviedildi. Kardeine yk olduuna inanan Van Gogh'un davranlar tekrar can skcolmaya balad. 27 Temmuz'da kendisini gsnden vurdu ve 29'u sabahndaTheo'nunJcollannda ld.


6/130

Vincent Van Gogh'un hayat ve eserleri yle iie gemitir ki, resimlerine bakp da onlardahayat hikyesini grmemek neredeyse imknszdr.

Hayat hikyesi bu gne kadar defalarca anlatlm,

artk efsanelemitir. Van Gogh acnn vcuda gelmi

hali, modern sanatn yanl anlalm kurban,

yabanc olarak sanatnn simgesidir.

Scheveninget Sahili

Lahey. Austos 1882 Tuval zerine yalboya. 34.5 x 51 eni

Rijksmuseum, Vincent Van Gogh Vakf. Amslerdan

s 9


7/130

Van Gogh'un hayatndaki olaylarn eserlerinin

algsnda nemli bir rol oynayaca erken

dnemlerde belli olmutu. Sanatyla ilgili baslanilk makale 1890 ylnn Ocak aynda Mercure de

France'da kmt. Makalenin yazar Albert Aurier,

Van Gogh'un yakn arkada olan Emile Bernard'la

balant kurup ondan sanatnn hastalnn

detaylarn renmiti.

Dokumac. Karsdan Grnm

Nuenen.. Mays 1884 Tuval zerine yalboya, 70 x 8n cm Rijksmseum Krller-Mller, Otlerlo

10 11


8/130

Bu dnemde Van Gogh, Arles yaknlarndaki

Saint-Remy'deki bir akl hastanesinde yayordu.

Bir sene nce sa kulandan bir para kesmiti.Aurier, sanatnn hayatndaki bu gerekleri ak

ak ortaya koymamt ancak yine de resimlerden

bahsederken sanatnn delilii konusunda bilgisi

olduunu da belirtmiti. Bu yzden "takntl tutku" ve

"srekli kayg" gibi terimleri kullanmt.

Kyl

Nuenen, Ocak 1885 Tuval zerine yalboya. 47 n M) cm Rijksnuseum Krller-Mller, Otterlu

12


9/130

Ona gre Van Gogh "korkun ve lgn bir dhi,

ou zaman grkemli, kimi zaman gln, her

zaman marazi olann snrnda'yd. Aurier ressam,

"Khnelemi sanatmz ve belki de budala ve

sanayici toplumumuzu yeniden canlandracak (...)

Mesih" olarak gryordu.

Nuenendeki Papaz Evinin Bahesi Karlar Altnda

Nenen Ocak 1885 Tuval zerine yalboya. 53 x 78 eni

Armand Hammer Museu of Art. Los Angeles

M 15


10/130

Sanatnn bu ekilde, deli dhi olarak tasvir

edilmesiyle, eletirmen ressamn lmnden ksa

sre sonra balayan Van Gogh efsanesinin temelini

att. Sonuta, Aurier, Van Gogh'un halk tarafndan

hibir zaman anlalamayacan dnyordu. Van

Gogh'un Auvers-sur-Oise'de yaplan cenazesinden

birka gn sonra hayatnn son gnlerinde ressamla

ilgilenen Dr. Gachet, sanatnn kardei Theo'ya

unlar yazmt:

Patates Yiyenler

Nuenen, Nisan 1885 Tuval zerine yalboya., 81.5 x 114.5 cni

Rijlcsmsem. Vincent Van Gogh Nakli. Nmstcrdam

16


11/130

"phesiz sanata duyduu cokun sevginin bir

sonucu olan hayata kar bu mutlak nefretinin ei

grlmemitir. (...) Eer Vincent hayatta olsayd

insanlk sanatnn zafer kazanmas yllar alacakt.

Ancak lm, deyim yerindeyse, iki kart ilkenin

-k ve karanlk, yaam ve lm- savann grkemli

sonucudur."

Harap Ahr ve Eilen Kadnla Kk Ev

Nenen, Temmuz 1885 Tuval zerine yalboya. 62 x 113 em

zel Koleksiyon (Londra Sothebys'de 3.12.1985te satld)

K 19


12/130

Neredeyse yedi yz tanesi baslm olan

mektuplarnda ounlukla sevgi ve gvenlie

duyduu arzudan sz eder: "Deiiklik olsun diye

bir kadnla birlikte olmak isterdim, aksz, kadnsz

yaayamam." Van Gogh'un burjuva ryas olarak

nitelenebilecek yuva ve ev hayalleri hibir zaman

tam olarak gereklemedi. lk ak Ursula Loyer bir

bakasyla evlendi.

Topra Kazan Kyl Kadn

Namen, Austos 1885Tuval zerine yalboya. 2 \ 52 em

Barber Institute ol Fine Art.s. BirminghamBirmingham l niversitesi

20


13/130

Bir anne ve dul olan kuzeni Kee onu ksmen maddi

sebeplerle reddetti: Van Gogh ona ve ocuuna

bakabilecek durumda deildi. Ressam, Sien adndabir fahieyle aile kurmaya alt. Sonunda Sien'i

terk etti, nk maddi olarak baml olduu kardei

Theo bu ilikiyi bitirmesini istemiti. Van Gogh'un

yirmi bir yandaki Marguerite Gache t ile olan ilikisi

ise sylentiden ibarettir.

Sebzeli Natrmort

Nenen, Eyll 1885 Tuval zerine yalboya, 35.5 x 45 cin

Anneliese Brand Koleksiyonu, Landsberg/Led, Almanya

>; 23


14/130

Van Gogh sadece kadnlarn deil ailesinin

ve arkadalarnn sevgisini kazanmak iin de

uramtr, ancak bu sevgi hibir zaman dilediiseviyeye gelememitir. ntiharndan birka gn nce

hayat boyunca tatmin edici bir yaknlk kuramam

olmasn u gizemli szlerle zetlemiti: "Sanki bir

aynaya bakar gibi, bilinmez bir sebepten - yle de

kald"

Oturan Beyaz Balkl Kyl Kadn

Nuenen. Aralk 1884 Tuval zerine yalboya, 3b x 2b em

zel Koleksiyon

2


15/130

Rahibin olu bu benzetmesini Korintlilere 1.

Mekfup'taki "Sevginin stnl'Vden almt: "nk

imdi aynada bir bilmece gibi gryoruz; ama ozaman yz yze greceiz; imdi ksmen biliyorum,

ama o zaman bilindiim gibi bilineceim."

Toplulukta bir yer edinmek iin duyduu bu zlem

ve hret kazanma abasnn izleri, Van Gogh'un

hayat boyunca takip edilebilir.

Mavili Kadnn Portresi

Anvers, Aralk 1885 Tuval zerine yalboya. x 38.5 cm Vincent Van Gogl Vakf, Amsterdam


16/130

"20 Mart 1852'de Zundert papaznn evinde bir

olan ocuu l dodu ama bir sene sonra ayn

gn Anna Van Gogh salkl bir olan dnyayagetirdi." Rahip Theodorus Van Gogh, ikinci oluna

da ilkine verdii ismi verdi: Vincent. kinci Vincent

ayinlere katlmak iin babasnn kilisesine giderken

zerinde "kendi" adnn yazl olduu mezar tann

nnden geerdi.

Salar Ak Kadn

Anvers, Aralk 1885 Tuval zerine yalboya. 35 x 2 cm

Vincent Van Gogl Vakf. Amsterdam

28


17/130

Van Gogh hayatnn son aylarnda ocukluunur

getii yerleri dnrken Zundert'teki mezarl sil

sk zlemle anard.

Van Gogh'un ocukluuyla ilgili bilinenler azdr

Bir komularnn kz onu "sevecen, arkada canls

iyi, merhametli" olarak tarif ederken ailenin esk

hizmetisi "Vincent'n 'oriage' (hoa gitmeyen, acayip

anlamnda) davranlar" olduunu anlatmt.

Bois de Boulogne'da Yryenler

Paris, 1886 yaz Tuval zerine- yalboya, 37.5 x 45.5 cm

zel Koleksiyon, ABD

30 31


18/130

Yetikin Van Gogh'un tasvirlerinde de benzer

tutarszlklar vardr. Genel olarak Van Gogh yoksulve hasta olanlara, ayrca ocuklara kar iten

ve merhametliydi. Sanatnn kardei Elisabeth

Huberta'ya gre, erkenden kendisini gsteren bir

zellii de doayla arasndaki yakn ilikiydi:

Ayakkablar

Paris, 1887 nii Tuval zerine yalboya. 34 x 41.3 cm

The Baltimore Msem ot Art. Baltimore Cone Koleksiyonu

32 33


19/130

"En ender rastlanan ieklerin at yerleri bilirdi

(...) kulara gelince, her birinin nerede yuva kurupyaadn bilirdi, avdar tarlasna konan bir ift

tarlakuu grse etraftaki yapraklar zedelemeden ya

da en azndan kulara zarar vermeden yuvalarna

nasl yaklaacan bilirdi."

Ayakkablar

1887 bahar Mukavva zerine yalboya, 33 x 31 cr

Vincent Van Gogh Vakf. Amsierdam

34 33


20/130

Van Gogh, son yllarnda resimleri araclyla

ocukluundaki manzaralara dnd. Paul Gauguin,

Van Gogh'un Arles'da yapt resimler hakknda

yle demiti: "Gneyin tamam, her yer onun iin

Hollanda olmutu/' Van Gogh, Emile Bernard'a

yazd bir mektupta Carmargue'n bitki rtsn ve

dzlklerini Hollanda ile kyaslamt.

Agostina Segatori Cafe Tambourincle Otururken

Paris. ubat-Mart 1X87 Tuval zerine yalboya, 55.5 x 46.5 cni

Vincent Van Gogh Vakf. Amstertln

36


21/130

Saint-Remy'deki akl hastanesinde yatarken

Theo'ya yle yazmt: "Hastalm srasnda

Zundert'teki evin her odasn, btn yollar, bahedeki

btn bitkileri, dardaki tarlalarn grntsn,

komular, mezarl, kiliseyi, arka taraftaki sebze

bahemizi tekrar grdm... mezarlktaki byk akasya

aacndaki saksaan yuvasn bile grdm."

Le Moulin de la Galene

Paris, Mart 1887 Tuval izerine yalboya, 46 x 38 cm

Musem of Ari. Carnegie Inslitule, PItsburgl

38


22/130

Hem Elisabeth Huberta'nn hem de Van Gogh'un

ku yuvalarndan sz etmeleri bu imgenin ressam

iin ne kadar nemli olduunun bir gstergesidir.

Yuva gvenlii simgeler, bu da sanatnn nedenevlere "insan yuvalar" dediini aklayabilir.

Van Gogh ilk yuvasndan -ailesinin evinden- on

bir yandan ayrlmak zorunda kald. Baba Van

Gogh'un neden olunu Zundert'ten otuz kilometre

kadar uzaktaki Zevenbergen'deki bir yatl okula

gnderdii ak deildir.

Saksda Frenksoan

Paris. Mart-Nisan 1887 Tvai zerine yalboya, 31 . x 22 cm Vicent Van Gogh Vakf. Amsterdam

40


23/130

Belki de yaknlarda bir Protestan okulu yoktu;

Zundert blgesinde yaayanlarn neredeyse hepsi

Katolik'ti. Ya da belki ebeveynlerin yuvas drt

ocuun daha geliiyle artk onlara kk geliyordu.

Van Gogh lmnden birka hafta nce bu veday

hatrlad ekliyle resmetmiti: Tarlalarn arasndaki

dar bir patikada ilerleyen iki tekerlekli bir araba.

Krmz Laflanal ve Soanl Natrmort

Paris. 1887 sonbahar Tuval zerine yalboya, 50 x 64.5 cm Vincent Van Gogh Vakf, Amsterdam

4243


24/130

L^?S

VftccVjV

Vincent on yana geldiinde Tilburg'da liseye

gitmeye balad. Burada ressam Constantijn C.

Huysmans'dan resim yapmay rendi. Gen Van

Gogh'un bilinen iki fotorafndan ilki Tilburg'da

kald srada ekildi. Bu fotorafta ok ak renk

gzler ve sakin, ocuksu bir ifade grlr. kinci

portrede Van Gogh on dokuz yan itenliini tar.

Elma Sepetli .Natrmort (Lucien Pissarro iin)

Paris, 188 sonbahar Tuval zerine yalboya. 50 x 61 cm Rijksmuseum Krller-Mtiller, Otterlo


25/130

Bu srada, yldr Lahey'de amcalarndan

birinin orta olduu Goupil & Co galerisinde

alyordu. Goupil'de Van Gogh'un ustas yirmi drtyandaki Hermanus Gijsbertus Tersteeg'di. leride,

Van Gogh ressamlk kariyerine baladnda bu

son derece baarl satcnn saygsn kazanmak iin

uramaya devam edecekti; fakat abas her zaman

boa kacakt.

Tanguy Babann Portresi

Paris, 1887 sonbahar Tuval zerine yalboya, 92 x 75 t n

Musee Rodin. Paris

i 6


26/130

Van Gogh rakl sresince salonlarn ve Barbizon

ekolnn resimleriyle karlat. Barbizon ekolnn ennde gelen temsilcisi Jean-Franois Millet (1814-1875)

ressam en ok etkileyen kiilerden biri oldu. Goupil &

Co. ayn zamanda bask sat da yapt iin acemi

ressam ok sayda bayaptn kopyalaryla karlat.

Japon etkisi: Oiran (Keisai Eisenclen esinle)

Paris. EyllEkim 1887 Tuval zerine yalboya, 105.5 x 60.5 cm

Vineent Van Gogl Vakf. Amsterdam

48'i i)


27/130

Van Gogh burada yeni yuvasn kurdu: Galeri,

sonra da mzeler onun "resimlerden oluan lkesi"

oldu.

1872'nin Austos aynda Theo abisini grmeye

Lahey'e geldi. Bu buluma srasnda on be ve on dokuz

yalarnda olan iki. delikanl, akrabal arkadala

dntrecek ekilde yaknlatlar. Bundan sonra

Vincent, Theo'yu ikinci kiilii olarak grmeye balad.

Japon etkisi: Yamur Altnda Kpr (Hiroige den esinle)

Paris. Eyll-Ekiri 1887 Tuval zerine yalboya. 73 x 5 cm Vincent Van Gogh Vakf, Amsrerdam

50


28/130

Vincent on sekiz yl boyunca kardeine alt

yzden fazla mektup yazd. Theo bu mektuplar

sadakatle biriktirdi. Bunlarn ou Van Gogh'un

lmnden sonra basld. Theo'nun mektuplarnn

krk kadar da gnmze ulat.

Kaybolan mektuplar Vincent'n sk sk yer dei

tirmesine kurban gitmilerdi; ok sayda izim ve

tablo da bu tanmalarda kaybolmutu.

Srahili ve Tabakta Limoniti Natrmort

Paris. 1887 bahar Tuval zerine yalboya, 26.5 x 46J cm

Vincent Van Gogh Vakf, Amsterdam

s L .

52


29/130

Van Gogh 1873 yaznda kendi isteiyle Lahey'den

ayrld. Eitimi sona eren gen adam kendisini

Londra'da Goupil iin alrken buldu. On yl sonra,

bir sanat olmak zereyken yie hatrlyordu:

"Londra'da akamlar Southampton Caddesi'nden

evime giderken ka kere Thames kysnda durup

resim yaptm ve sonu bir hi oldu."

Sanat Taciri Alexandre Reklin Portresi

Paris. 1887 bahan Tuval iizerine yaghboya. 41.5 x 33.5 cm

Glasgow Art Gallery ant! Museum, Glasgow

=>4


30/130

Londra'da en sevdii kitap Jules Michelet'nin

L'amour' uydu: "Bence bu kitap hem bir vahiy hem

de bir kutsal kitaptr (...) Ayrca erkein karsyla birolduuna, yani iki yarm deil bir btn olduuna,

evet, ben buna da inanyorum."

Van Gogh 1874 Temmuzu'nun sonlarnda bu

satrlar yazdnda vahiyin gerekleeceine dair

bir inan tayordu.

Beiin Yannda Oturan Kadn

Paris, .1887 bahar Tval zerine yalboya, 61 x 6 cm Vincent Van Gogh Vakf, Amsterdam

56


31/130

Ancak evsahibesinin kz Ursula Loyer'a duyduu

ak bir felaketle sonuland. Tantklarnda Ursula

nianlyd ve Londra'dan ayrlmak Van Gogh'un

kendi karar deildi: Mays 1875'te istemedii halde

Paris'e gnderildi.

Bu srada Van Gogh oktan dnyevi aka olan

inancn brakp Tanr sevgisine dnmt.

Cennet Bahesinin Anlar (Arlesl Kadnlar)

1888Tuval zerine yalboya, 73-5 x 92.5 cm

Hermitage, Sainr Petersburg

SH

s


32/130

Goupil'in Londra ubesinden ayrlmasnn sebep

lerinden biri de belki dini cokusuydu. Daha byk

bir yere tanan irket artk bir depo deil, halka ak

bir galeriydi. Yalnzla alkn, tuhaf bir adam olan

Van Gogh mterileri memnun etmekte zorlanyordu.

Ayrca ailesi Ursula ile arasndaki "iliki"ye de son

vermek istemi olabilir.

Yal Fosukaacmn Gvdesi

Arles, 1888 Tuval zerine yalboya. 51 x 71 cm

zel Koleksiyon

606


33/130

Van Gogh da yer deitirmesinin arkasnda

babasnn ve amcasnn olduundan phelenmiti.

Onlara sessiz kalarak karlk verdi; fikir ayrlk

larnda sk sk bavurduu bir silaht bu. Bylece,

Goupil'in Lahey'deki ubesinde Vincent'n yerini

alan Theo, ressamn ilikisini koparmad tek aile

yesi oldu.

vale nnde Otoportre

Paris, Ocak-ubat 1888 Tuval zerine yalboya. 6S x 50. cni Vincent Van Gogl Vakf, Asterdam

62


34/130

ki karde sanat konusunda fikir alverii

yapmaya devam ettiler. Vincent mektuplarnda sk

sk Louvre'a yapt gezileri, zellikle de Ruysdael

ve Rembrandt'n tablolarna duyduu hayranl

anlatyordu. Her eyin tesinde, Van Gogh bir

sanatseverdi, satc deil, bu yzden Goupil'de

satmas gereken tablolar iin pek tahamml'yoktu.

Ailesi Yal Kadn

Arles, ubat 1888 Tuval zerine yalboya, 58 x 425 cm Vincent Van Gogh Vakf, Amslertlam

65


35/130

Ailesi i hayatndaki baarszlndan haberdar

olmutu. Vincent 1875 ylnda Noel iin eve

dndnde (yln en youn dneminde galeriden

ayrlmak iin izin almad ok akt) babas istifa

etmesini nerdi. Ama ge kalnmt, galeri sahibi

Van Gogh Paris'e dner dnmez onu iten kard.

Arlesda Langlois Kprs

Ari es. Nisan 1888 Tuval zerine yalboya, 60 x 65 em Paris.

zel Koleksiyon

66


36/130

Van Gogn, Hollanda'ya dnmek yerine ngil

tere'ye gitmeye karar verdi. Ramsgate'te retmen

yardmcs olarak i buldu, sonra da vaiz yardmcsolarak lslewortb'te almaya balad.

Noel'de ailesinin yanna dndnde ailesi

Vincent'n hayatnn akn deitirmeye kararvermiti

bile. Onu Pieter Kornelius Braat'n Dordrecht'teki

kitapsna ynlendirdiler.

iek Am Badem Aac

res, Nisan 1888 Tuval zerine yalboya, 48.5 x 36 cm Yincent Van Gogh Vakf, Amsterdam

6


37/130

Vincenf bunu kabul edip dkknn muhasebe

blmnde almaya balad. Ancak Kitab- Mukaddes

almalar asl ilgi alan olmaya devam etti.

Dordrecht'teki ilk pazar gnnde Van Gogh,

Korintlilere 1. Mektup'un u dizesi hakkndaki vaaz

dinlemek iin iki kere kiliseye gitti: "nk imdi

aynada bir bilmece gibi gryoruz; ama o zaman

yz yze greceiz; imdi ksmen biliyorum, ama o

zaman bilindiim gibi bilineceim."

Sainte.s-Marie.sxie Beyaz Ev

Arles, Hazinin ba 1888 Tuval zerine yalboya, 335 x a 15 cm

Kunsthaus Zrich, Zril (dn)

70


38/130

Van Gogh'un kutsal kitaptaki bu dizeye dkn

l, onun tannmay ne kadar arzuladn gsterir.

Bu istek hayat boyunca var olmu, Theo'yla

olan arkadalnda, Ursula Loyer'a ve kuzeni

Kee'ye duyduu akta, din ve sanat konusundaki

yaklamnda kendisini gstermitir. Bunlar arasndaki

benzerlik her birinde kendisini bakalaryla iletiim

halinde grmek iin duyduu youn zlemdir.

Saintes-Mariesde Soka k

Arles, Haziran ba 1888 Tuval zerine yalboya, 38 x 46.1 cm

zel Koleksiyon

72 73


39/130

Bir sanat tacirinin ya da muhasebecinin ticari

ileri bu tr bir tatmin salamyordu. Van Gogh,

Dordrecht'te kald srede geleceini planlad:Papaz olmaya karar vermiti.

Van Gogh'un o dnemdeki ev arkada P. C.

Grlitz onun hakknda unlar yazmt: "Bildiimiz

insanlardan tamamen farklyd.

Provenceda Saman Ynlar

Arles: Haziran 1888 Tuval zerine yalboya, 3 x 925 cm Rijksmseum K roller-M ler. nerler

74


40/130

Yz irkin, az neredeyse arpk, cildi illerle

kapl, salar krmzmsyd. Dediim gibi, yz

irkindi, ama ne zaman dinden ya da sanattanbahsetmeye balasa heyecanlanrd (bunun iin ok

fazla beklemek gerekmezdi), gzleri parlar, yz

hatlar bende derin bir etki brakrd; bu artk onun

yz olmaktan kard: gzelleirdi (...)

Asker (Zouave) (yarn)

Arles-, Haziran 1888 Tuval zerine yalboya. 65 x 54 cm Vincent Van Gogh Vakf. Amsterdam

76


41/130

Akamlar, saat dokuzda grev yerinden

dndnde hemen kk, ahap piposunu yakar,

koca bir Kitab- Mukaddes'i eline alr ve dikkatle

okur, metinlerden kopya karr, onlar ezberlerdi;

ayrca her tr dini yazlar yazard (...) Pazar gnleri

Van Gogh kere kiliseye giderdi: Katolik kilisesine,

Protestan kilisesine ya da genellikle Jansenist kilise

denen Eski Anglikan kilisesine.

Saintes-Maries Sahilinde Balk Tekneleri

Arles. Haziran sonu 1888 Tuval zerine yalboya, 68 x 81.5 cm Vincent Van Gogh Vakli. Amsterdum

79


42/130

Bir seferinde '"Ama sevgili Van Gogh, nasl oluyor

da birbirlerinden bu kadar farkl retileri olan

kiliseye de gidebiliyorsun?' diye sorduumuzda

yle cevap vermiti: 'Ben her kilisede Tanr'y

gryorum, vaaz veren bir P^estan papaz da olsa

Katolik rahip de, benim iin hepsi ayn; bu aslnda

neye inandnla deil, Incil'in zyle ilgili ve ben o

z btn kiliselerde buluyorum.'"

La Mousne

ArleS, Temimiz 1888Tuval zerine yalboya, 74 \ 60. cmNational Gallery of Art. Vashington

80


43/130

adam olmay baaramayan Van Gogh,

babasnn kendi yolundan gitmek istemesini takdir

edeceini umuyordu. Ancak papaz Van Goghbyk olunun dine kar duyduu hevese temkinli

yaklat: Vincent'in "Incil'in z"ne oian inanc

Kilise'nin retilerine ters dyordu. Mays 1877'de

Van Gogh niversiteye hazrlanmaya balad.

Postac Joseph Roulinin Portresi

Arles, Austos ba 1888 Tuval zerine yalboya, 81.2 x 65.3 cni

Museun of Fine Arts. Boston

82


44/130

Van Gogh, Amsterdam'da bir seneden az kald,

sonra da okulu brakt. Yeteneksiz deildi: Birka dil

konuabiliyor, Almanca kitaplar okuyor, mektuplarn

ngilizce ve Franszca yazyordu.

Ancak sabrszd; ncil zerine kafa yormak deil,

ona gre yaamak istiyordu.

Montmartreda Hendek ve Deirmenler

Paris, 1888 sonbahar Tuval zerine yalboya. 86 x 62.5 cm

Rijksmu.seum. Vinceni Van Gogh Vakf. Amsterdam

K-i


45/130

Misyoner okulunda eitim grmek iin Brksel'e

gitti. U ay sonra okuldan ayrlp Belika'daki bir

madenci blgesi olan Borinage'da vaizlik iine

bavurdu. 1879 ylnn Ocak aynd a geici biri buldu. Comit d'Evanglisation'dan gelen bir

mfetti yeni vaizin Kitab- Mukaddes'in retilerini

kilise yetkililerinden daha fazla ciddiye aldn fark

etmeseydi bu greve devam edebilirdi.

Natrmort: Vazoda On Be Ayiei

Arles. Austos 1888 Tuval zerine yalboya. 93 x 73 cm

National Gallery, Londra

86


46/130

Vaiz olarak "baarsz" olunca Van Gogh kiliseyle

ilikisini kopard; ona gre kiliseye isa'nnki gibi bir

insan sevgisi deil Hristiyan detleri yn veriyordu.Bu kopu babasyla ilikisini de etkiledi. Babas,

Vincent' Gheel'deki akl hastanesine yatrmakla

tehdit etti.

Patience Escaliernin Portresi

Arles, Austos 1888 Tuval zerine yalboya. 69 x 56 cm

Stavros S. Niarchos Koleksiyonu

88

Babasnn 1885'te lmnden sonra Van Gogh


47/130

n a

babas na ve kiliseye dargnln iki natrmortla ifade

etti: Birinde babasnn piposu ve ttn ieklere dolu

bir vazonun yannda duruyordu; vazodaki iekler

Hollanda'da Yehuda'nn gmleri olarak bilinir.

ikinci kompozisyon byk, ak duran bir Kitab-

Mukaddes'i Zola'nn Joie de v/vre'inin ("Yaama

Sevinci") okunmaktan eskimi bir kopyasnn yannda

resmediyordu.

Eugne Boc inin Portresi

Arles, Eyll 1S.88Tuval zerine yalboya, 60 x n cm

Muse dOrsay. Paris

90

Papaz Van Gogh olunun ada Fransz

edebiyatn tercih etmesini onaylamyordu; ona gre


48/130

edebiyatn tercih etmesini onaylamyordu; ona gre

bu edebiyat ahlak dyd. 1879 sonbahar ve

1880 bahar arasndaki yazmalar boluklarla

doludur. Van Gogh zamannn ounu resim izerekgeirdii Borinage'da kald. Brksel'de ve vaiz

olarak alt dnemde zaten eskizler yapmaya

balamt: "Gene llikle gece ge saatlerde iziyorum,

bir an kalsn ve buradaki olaylar tarafndan gayri

ihtiyari oluan fikirlerin gc artsn diye."

Gece Kahvesi

Arles, Eyll 1888 Suluboya. 4a x 63 cm zel Koleksiyon, Bern

92 93

"Yenilenen" Van Gogh iki nemli karar verdi:


49/130

nce hayatnn gidiatn tamamen kendisi

belirlemeyi aklna koydu, ikinci olarak da tutkularnn

bir ie yaramas iin almaya balad: "Baka

ortamlardayken, resimlerin ve sanat eserlerinin

arasndayken onlara kar nasl gl bir tutku

beslediimi biliyorsun, cokunun en st seviyesiydi.

imdi, bu kadar uzaktayken bile resimlerin lkesini

zlediim iin zgn deilim."

Otoportre (Paul Gauguine ithal'edilmi)

Arles, Eyll 1888 Tuval zerine yalboya, 62 x Si cm

Fogg Art Museum, Gmbridge, Massachusseiis I lavard niversitesi

94

Sanat dnyasna zlem duyan Van Gogh,


50/130

1880'in Ekim aynda Brksel'e yerleti. Bilinen

tablolar kopyalamaya ve modellerle almaya

balad. Babas bu kararn onaylamasa da onu

maddi olarak destekledi. Bu srada Goupil'in Paris

ubesinde almaya balayan Theo da ona para

gnderdi. Van Gogh 1881 baharnda, masraflarn

ksmak iin Etten'deki papaz evine tand; babas bir

sredir burada alyordu.

Vincentn Arle.sdaki Evi (Sar Ev)

Arles, Eyll 1888 'IUval zerine yalboya, 72 x 92 cm Vincent Van Gogh Vakf, Amsierclam

96 97

Gen ressamn maddi istekleri yoktu ama ailesi


51/130

fikirlerini ne anlyor ne de destekliyordu: "Babam

ve annem bana kar ok iyiler, beni iyi beslemek,

vs. iin her eyi yapyorlar. Tabii bunun deerinibiliyorum ama bir adama yemek, imek ve uyumak

dnda eyler de gerektii reddedilemez. nsan

daha yce ve asil eyler arzular, hatta bunlarsz

yapamaz."

Rhne zerinde Yldzl Gece

Arles, Eyll 1888 Tuval zerine yalboya. 72.5 x 92 cm

Muse d'Orsay. Paris

98 99

Bu dnemde "daha yce ve asil ey" sanatsal


52/130

ileri deil, her eyden nce kuzeni Kee'ye duyduu

ak anlatyordu. Kee ilgisine karlk vermemi olsa

da Van Gogh onun kalbini kazanmak iin uramayadevam ediyordu. Ressamn ailesi srarclndan

utanyor, tutkusunu ak ak eletiriyordu. 1881

Noel'indeki hararetli bir tartmadan sonra papaz

inat oluna evden ayrlmasn syledi.

Yeil zm BacA O

Arles. Eyll 1888 TU vat zerine yalboya, x 92 cm Rijksmuseum K roller- M ler. Otierlo

10 0 i d i

ki yl sonra Vincent aile yuvasna son kez dnd.


53/130

Bu son ayrlkla ailesinin adn brakp tuvallerini

sadece "Vincent" olarak imzalamaya balad.

Kopularn hzlandran olay Van Gogh'un Lahey'deSien adyla da bilinen fahie Christina Hoornik'le

yaamaya karar vermesiydi. Hamile olan kadna

duyduu merhamet bir yuvaya sahip olma zlemiyle

bir araya gelmiti:

airin Bahesi

Arles, Eyll 1888 Tuval zerine yalboya, 73 x 92 cm The Art Institute of Chicago. Chicago

102 103

"Onunlayken evimdeymiim gibi geliyor, sanki


54/130

bana bir yuva veriyor, hayatlarmz birbirine dolan

m gibi hissediyorum."

Ailesi knayarak, uyararak ve tehdit ederek karlk

verdi. Van Gogh bir sre kendisini kabul etmeyen

kiilerin desteiyle yaad: Onu sanat ve parann

ilikisi zerine uzun uzun dnmeye iten bir eliki.

Place d Form, Arles'da Gece Kahvesi

Eyll 1888 Tuval zerine yalboya, 81 x 65.5 cm Rijksmuseum Krller-Mller. Otterlo

104

Theo'ya unlar yazmt: "Konfor iinde deil,

aln teriyle ekmeini tatan karan bir adam gibi


55/130

aln teriyle ekmeini tatan karan bir adam gibi

kendime bakabilmek iin yeterli paray kazanacam.

Gelecek yllarda Van Gogh sanaty, toplumunretken, dolaysyla saygdeer bir yesi olarak

savunacakt. Gnderdii paraya karlk Theo'ya

resimlerinden yollamaya balad; bylece Theo

hamisi deil ivereni oldu.

Cezayirli Askerlerin Temeni Millietnin Portresi

ArleS, Eyll 1888 Tuval zerine yalboya. 60 x 49 cni Rijksmuseum Kllcr-VIller, tterlo

10 6

Van Gogh Lahey'de figratif izimlere eildi


56/130

Van Gogh, Lahey de figratif izimlere eildi.

Sien en nemli modeliydi: "Onda tam istediim eyi

buluyorum: Zor bir hayat olmu, aclar ve skntlaronda izlerini brakm ve imdi onunla bir eyler

yapabilirim." Van Gogh'un kadnlar alglay klasik

gzellik hayalinden ok farklyd.

Sanatnn Annesinin Portresi

Arlds, Ekim 1888 Tuval zerine yalboya, t0.5 x 32.5 cm

Norton Sion Museum of Art, Pasadena, California

108

Bir seferinde dncelerini yle ifade etmiti:


57/130

"Gzel bir vcut ne ie yarar? Hayvanlarda da

vardr, hatta belki insanlardan daha ok; ama

Israels, Millet ve Frere'in resimlerindeki insanlarda

yaayan ruh, hayvanlarn asla sahip olamayaca

bir eydir. Hayat bize grnte ac eksek de ruhen

daha zenginleelim diye verilmedi mi?"

Les Alyscamps

Arles, Ekim son 1888 Tuval zerine yalboya, 93 x cin

Basil P. ve Elise Goulandris Koleksiyonu. Lozan

n o

Van Gogh bir sre ressam Anton Mauve'n

yannda raklk yapt. Orada yalboyayla resim


58/130

yapmaya balad. Balca motifleri insanlard:

"Ben kesinlikle bir manzara ressam deilim;

manzara resimi yaptmda her zaman iinde insana

dair bir ey olacaktr." Mauve, Van Gogh'un Sien'le

birlikte yaadn rendiinde eski rencisiyle

btn balarn kopard.

LArlesienne: Madame Ginoux Kitaplarla

Arles. Kasm 1888 Tuval zerine yalboya. 91,4 x 73.7 cm

The Metropolitan Museum of Ari. New York

112

Van Gogh'un eski ustas Tersteeg, Theo'dan maddi

desteini kesmesini isteyerek ona bask yapmay


59/130

denedi. Ressam Lahey'de neredeyse tek bana

kalmt. Para azaldka Sien'le ilikisi gerginlemeyebalad. Theo bir ziyareti srasnda Vincent' bu

ilikiyi bitirmeye ikna etti. 1883'n sonunda Van

Gogh, Eindhoven yaknlarndaki Etfen'e yerlemi

olan ailesinin yanna gitti.

Tohum Eken Adam

Arle.s, Kasm 1888 Tuval zerine yalboya, 32 x 1O cm Vincent Van Gogh Vakf, Amsterdam

114

Kayp oulun dn bir baar olarak grle

mezdi. Ailesi onu anlayamad -tanyamad- iin


60/130

y y

Van Gogh balarn kopard. "Beni eve almak

onlar iin byk, kaba bir kpei eve almak kadar

korkun. Kpek slak patileriyie odaya koar, ok

kabadr. Herkesin ayana dolar. ok yksek sesle

havlar. Ksacas iren bir hayvandr. (...)

Krmz zm Ba

Arles, Kasm 1888 Tuval zerine yalboya, 7 x 93 em

lukin Mzesi. Moskova

116 117

Ben de, kibar bir kpek olduumu kabul ederek

onlar ya lnz brakyorum." Van G ogh sk sk grn


61/130

ve davranlar yznden eletirilirdi.

Hayatnn baz dnemlerinde insanlarn onuyalnz brakacaklarndan emin olmak iin giyim

kuamn ihmal ettiini itiraf eder. Papaz evinden

ayrlp Katolik bir kilise alannn evinde oda

kiralad.

Armand Ro linin Pc>rt resi

Arles, Ksun-Aralk 1888 Tlval zerine yalboya. 65 x 54 em

Museum Boijmans Van Beuningen. Koterlam

IK

Yemek iin babasnn evine gittiinde ailenin

oturduu masaya oturmad: "Ben hayatta bilinli

olarak kpeklerin yolunu setim; kpek kalacam,


62/130

fakir olacam, ressam olacam, insan kalmak

istiyorum - doaya karmak."Van Gogh'un Nuenen'deki sanatsal almalarna

hkim olan bir motif vard: iler. Ressam tarlalara

gidip topraktan patates karan kadnlarn resmini

yapyordu. Ayn zamanda dokumaclarn eskizlerini

iziyordu.

Otoportre

Arles, Kasm-Aralk 1888 Tuval zerine yalboya. 46 x 8 cm

The Metropolitan Museum of Art, New York

120

Nisan 1885'te bugn ilk bayapt olarak kabul

edilen yalboya Patates Yiyenler zerinde alt.


63/130

Resmi Theo'ya yle anlatt: "Lambann nda

patates yinen insanlarn o patatesleri kendi elleriyle

topraktan karp tabaklarna' koyduklarn gster

meye altm. Bu yzden el emeini, ekmeklerini

nasl drste kazandklarn anlatyor.

Vincent'n Sandalyesi ve Piposu

Arles, Aralk 1888 Tuval zerine yalboya. 93 x 8.5 cm

National Gallery, Londra

12 2

Bizim gibi medeni insanlarn yaadndan farkl

bir hayat tarzn gstermek istedim. Bu yzden

herkes ilk bakta beensin ya da hayran olsun diye


64/130

herkes ilk bakta beensin ya da hayran olsun diye

ok da hevesli deilim." 1885 ylnn Kasm aynd aSanat Akademisi'ne katlmak iin Anvers'e tand.

Ancak orada ok ksa bir sre kald. Drt ay sonra

Paris'e gitmek zere ayrld ve bir daha Hollanda'ya

dnmedi.

Paul Gaguin in Koltuu

Arles. Aralk 1888 Tuval zerine yalboya, 90.5 x 2.5 cm

Vincent Van Gogh Vakf. Amsterdam

121

Daha sonra maceraperestliin tercihi olmadn

syledi: "Kaderin iiydi, hibir yerde ailemin yannda,

kendi lkemde olduu kadar yabanc hissetmemi

l l l l d


65/130

olmamla ilgiliydi.

Ve unutma sevgili arkadam, Paris Paris'tir. Bir

tane Paris vardr ve orada yaamak ne kadar zor

olsa da, hatta daha ktlese ve zorlasa da Fransz

havas insann zihnini temizler, iyi gelir... hem de ok

iyi gelir."

Ti Sv

- i y *

4 /

Natrmort: izim Tahtas ve Soanlar

Arles, Ocak 1889 Tuval zerine yalboya, 50 x 54 cm Rijksmuseum Krller-Mller, Otterlo

120 127

Van Gogh, Anvers'te tant bir ngiliz ressam

olan Horace M. Levens'e bu cokulu cmleleri

yazdnda Fransa'nn bakentinde yaamaya

balaya l neredeyse alt ay olmutu 1886'nn Mart


66/130

balaya l neredeyse alt ay olmutu. 1886 nn Mart

aynda beklenmedik bir ekilde gelmiti. Van Gogh

Paris'te iki yl yaad. En nemli mektup arkadayla

birlikte yaad iin hayatnn bu dnemine dair

pek fazla kayt yoktur. ki kardein ev arkadal

kavgasz grltsz deildi.

Beik Sallayan Madam Roulin (La Berceuse)

Arles. Ocak 1889 Tuval zerine yalboya, 92 x 73 cm Rijksmuseum KrUer-Mller, Otterlo

I 28

Kardeler sonunda bu krizi atlatm, birbirlerine

eskisinden de yakn olmulard. Paris, Van

Gogh'a dnmek ve resim yapmak iin zaman

sunmutu. Theo'nun mektuplarnda sk sk bahsettii


67/130

sunmutu. Theo nun mektuplarnda sk sk bahsettii

zlenimcilerin tablolarn ilk defa burada grmt.Fernand Cormon'un atlyesinde is bulmutu.

Cormon'un serbest retme yntemi ve salonlarn

khne fikirlerine duyduu nefret gen ressamlara

ekici geliyordu.

Sargl Kulakl Otoportre

Arles. Ocak 1889 Tuval zerine yalboya, 60 x 49 cni

Cortauld Institte. Londra

130

Henri de Toulouse-Lautrec ve Emile Bernard

da Cormon'un atlyesinde alyorlard; ikisi de

Van Gogh'la arkada oldular. Bir baka renci,

Franois Gauzi o gnleri yle anlatyordu: "'Sanat


68/130

tartrken biri ona kar kar, onu zorlarsa rahatszedici bir biimde parlard. (...) Babo bir hiddetle

alrd, renkleri tuvale hararetle, hzla frlatrd.

Doktor Fclix Rey'in Portresi

Arles, Ocak 1889Tuval zerine yalboya, 6r x 53 em

Pukiri Mzesi, Moskova

132

Boyay sanki krekle toplar gibi alrd; boya

topaklar frasn kaplar, parmaklarna yaprd.

Modeli dinlenirken de resim yapmay brakmazd.

almasndaki sertlik atlyedeki herkesi artrd,


69/130

klasik eitim alm olanlar hayret ederlerdi."

Julien Tanguy'un boya dkkn gen ressam

belki de bu atlyeden daha ok etkilemiti. Tanguy,

karsnn itirazlarna ramen arada bir mterilerinin

aldklarnn karln resimleriyle demelerini kabul

ediyordu.

Sargl Kulakl ve Pipolu Otoportre

Ari es, Ocak 1889 Tuval zerine yalboya, l x 45 cin

Courtauld Institute. Londra

134

Bylece Tanguy'un dkkn ressamlarn meslek

talarnn almalarn grmek iin gittikleri bir galeriye

dnmt. Van Gogh resimlerine hayran olduu Paul

Gauguin'ie burada tanmt. sko ressam Archibald

Standish Hartrick, Tanguy Baba'nn dkknndaki


70/130

sohbetlerle ilgili izlenimlerini aktaryor: Van Gogh

"gzn en son grd eyin hissettirdiklerinin bir

parasn hemen sonra grd eye tadn,

dolaysyla yaplan her resimde ikisinden de bir .eyler

bulunmas gerektiini syleyen kuramdan zellikle

holanyordu."

Srtst Duran Yenge

Arles, Oeak 1889 Tuval zerine yalboya, 38 x 46 5 em Vincent Van Gogh Vakf, Amsterdam

137

in zorluu bir araya getirilecek uygun renklerdeki

doru hislerin hangileri olduuna karar vermekti.

Renklerin etkisi Van Gogh'un ilk defa Anvers'te

karlat Japon gravrleriyle ilgilenmesine de neden


71/130

karlat Japon gravrleriyle ilgilenmesine de neden

olmutu. Paris'te bu gravrlerden hatr saylr bir

koleksiyon edinmiti. Bu koleksiyonu "Tambourin" adl

kafede sergilemiti. 1886 - 1888 yllar a rasnda Van

Gogh'un almalarnn ana konusu otoportrelerdi.

Natrmort: Vazoda On ki Ayiei

Arles, Ocak 1889 Tuval zerine yalboya. 92 x 72.5 cm

The Philadelphia Museum of Art. Phladelphia

138

Bir tablosunda kendisini elinde fras ve paletiyle

bir ressam olarak betimlemiti. "Fikirlerin yaylmas"

diye tanmlad Paris'te kendi yolunu buldu. 1887

yaznda kz kardei Willemien'e unlar yazd: "Kirli

ve zor bir iim var: Resim yapmak. Olduum kii


72/130

y p

olmasaydm resim yapmamam gerekirdi; ama ben

genellikle zevkle alyorum ve belirsiz bir uzaklkta,

her ne kadar kendi genliim kaybettiim eylerden

biri olsa da, genlikten ve tazelikten izler tayan

resimler yapma ihtimalimi gryorum. (...)

Arlesda Hastane Kouu

Nisan 1.889 Tuval zerine yalboya. 74 x 92 cm

Oskar Reinhart Koleksiyonu, Winterthur

140 1M

En ksa zamanda geici olarak Gneye gitme

niyetindeyim. Orada daha ok renk, daha ok gne

var. Ama benim asl istediim iyi bir portre yapabilmek.

Neyse."


73/130

19 ubat 1888'de Van Gogh, Arles'a gitmek zere

Paris'ten ayrld. Carrel Han'nda bir oda tutarak hemen

almaya balad: Sabahlar tarlalara ve bahelere

gidiyor, akamstne kadar orada kalyordu.

Butlanm Stler

Arles. Nisan 1889 Tuval zerine yalboya, SS x (A cm

Stvros S. Niarchos Koleksiyonu

142 113

Akamlarn Caf de la Gare'da geiriyor,

mektup yazp gazete ya da Pierre Loti'nin Madame

Chrysanthme 'i gibi romanlar okuyordu. Fransz


74/130

ordusunda temen olan Paul-Eugne Milliet, postac Joseph Roulin ve kafenin sahibi olan Ginoux iftiyle

burada arkada oldu. Ayn yln Mays aynda

Lamartine'deki bo bir evin iki odasn kiralad.

Saint-Paul Hastanesinin Bahesi

Saint-Rmy, Mays 1889 Tuval zerine yalboya, 95 x 75.5 cm Rijksmuseum Krller-Mller. Oterlo

14 4

Odalarda eya olmad iin Caf de la Gare'da

uyuyordu; Carrel Han'ndaki idarecilerle kavga ettikten

sonra oradan ayrlmt. "Sar Ev" ve "Sanatlar Evi"

dedii evi dekore etmek ok houna gitmiti. Ona

b bi l l l ki d i

; *-V, . ,n;>, P

-r>v '


75/130

gre buras bir sanatlar topluluunun ekirdei,Gney'in atlyesi olacakt. Theo'ya yazd bir

mektupta "Biliyorsun ben her zaman ressamlarn yalnz

yaamasnn aptalca olduunu dndm" demiti,

"nsan yalnzken hep kaybeder."

Serviler ve ki Kadn

Saint-Rmy, Haziran 1889 Tuval zerine yalboya, 92 x 73 cm Rijksmuseum Krller-Mller, Ot terle

146

04; j.

m

' v- m ' ; 1 * * ! jb*,.- .'- . *rmv'- hMt. 'm - *

Ailesinin maddi desteine baml olan Van

Gogh sanatnn toplumdaki yerini sorgulamaya

balad: "Yine de yz binlerce florin harcayarak

devlet mzeleri kuruyorlar ama bu srada sanatlar


76/130

devlet mzeleri kuruyorlar, ama bu srada sanatlarounlukla sefalet ierisinde yayor." Van Gogh'a

gre mzeler birer mezarlkt. Sanatn ticaretinin

yaplmasn da kmsyordu.

Alpilles nnde Zeytin Aalar

Saint-Remy, Haziran 1889 Tuval zerine yalboya, 72.5 x 92 cni

Mrs. John Hay Whitney Koleksiyonu. New York

l-B 149

Van Gogh'un bu naho duruma nerdii zm

bir sanatlar topluluuydu: Ressamlar bir arada

almal, birbirlerine destek olmal, eserlerini sat

lp satlmamalarna bakmadan kendilerine aylk

balayacak drst bir aracya, yani Theo'ya

lil di


77/130

vermelilerdi.

Van Gogh, Gauguin'i Gney atlyesine katlmaya

ikna etmeye alt. 1888 ylnn Mart ve Ekim aylar

arasnda hayran olduu meslektana mektuplar

yazarak ilgisini gsterdi.

Eygalires Yaknlarnda, Haut Gallinede Servi Aal Buday Tarlas

Sainr-Remy. Haziran sonu 1889 Tuval zerine yalboya. 51.5 x 65 cm

zel Koleksiyon, Zrih

ISO 151

Theo'dan ayln 250 franka karmasn istedi,

bylece Gauguin gelip Arles'da onunla birlikte

yaayabilecekti. Karlnda Theo, Gauguin'den bir

tablo alacakt.

Bretanya'da yaayan Gauguin cevap vermekte

acele etmedi; bazen seyahat etmek iin ok hasta


78/130

; y olduunu ne srd, bazen de parasnn olmadn

syledi.

Gauguin'i bekleyerek geirdii ay Van Gogh'un

en retken dnemiydi. Arkadana mmkn olduun

ca ok sayda yeni resim gstermek istiyordu.

Zeytinlik

Saint-Remy, Haziran ortas 1889 Tuval zerine yalboya. 2 x 92 cm Rijksnnsem Krller-Mller, Otlerlo

152 153

Ayn zamanda Sar Ev'i dekore etmek istiyordu.

Austos'un ortasnda misafir odas iin ayiekleri

dizisine balad. Tasarlad on iki ayiei resminden

sadece ikisini tamamlad nk "model"leri ok

abuk ortadan kayboldu Bu yzden yeni bir konuya


79/130

abuk ortadan kayboldu. Bu yzden yeni bir konuya

yneldi: airin bahesi. Bu konudaki eitleme,

iki ayiei tablosuyla birlikte Gauguin'in geliini

bekleyen misafir odasn sslemeye balad.

Servi Aal Yeil Buday Tarlas

Saini-Remy, Haziran ortas 1889 Tval zerine yalboya. 73.5 x 92.3 cm

Nrodni Galerie, Prag

15-1

23 Ekim'de, Paul Gauguin nihayet Arles'a

geldi. Kasm ortasnda Gauguin temsilcisi ve mali

destekisi Theo'ya unlar yazd: "yi Vincent ve '/e

grieche Gauguin' mutlu ifti oynamaya, evde kendi

hazrladklar mtevaz yemekleri yemeye devam


80/130

ediyorlar."

Paul Gauguin kendisini bilge olarak gryor,

Van Gogh'a da rencisi roln vererek -onu

kmsyordu:

Dalardaki imenlik: Le Mas de Saint-Paul

Sain-Rey. Haziran ortas 1889 Uval zerine yalboya, 3 x 91A cm Rijksmuseum Krller-Miiller, Olterlo

%

"Arles'a geldiim zaman Vincent, Yeni izlenimcilik

ekolne kaplmt, gzle grlr biimde bocalyor

ve ac ekiyordu. (...) Btn o morlarn stndeki

sarlarla, tamamlayc renklerle yapt dzensiz

almalarla ancak silik, eksik ve tekdze bir uyum


81/130

salayabiliyordu; berraklk yoktu. Onu aydnlatma

grevini zerime aldm; bu benim iin ok kolayd

nk zengin ve verimli bir toprak bulmutum.

Ay Doarken Akam Manzaras

Saint-Remy, Temmuz ortas 1889 Tuval zerine yalboya. 72 x 92.5 cm Rijksmuseum Krller-Mller. Otterlo

I5K 159

zgn ve kiilii salam olan herkes gibi Vincent da

komusundan korkmuyordu, inat deildi. O gnden

sonra Van Gogh'um hayret verici bir ilerleme gsterdi."

Ancak Gauguin eitimini zerine almadan nce


82/130

ve aldktan sonra Van Gogh'un yapt resimlere

bakldnda bu ilerlemenin pek az kant grlebilir.

Saint-Remy, Ekim 1889 Tuval zerine yalboya. 45.7 x 61.6 cm Cleveland Museum ol Art, Cleveland

160

Van Gogh 1888 ylnda, Mart'ta Langlois Kprs,

Temmuz'da La Mousme ve Joseph Roulin'in Portresi,

Austos'fa Ay i ek leri , Eyll'de airin Bahesi,

Yldzl Gece, Sar Ev, Arkadam Paul Gauguin iin

Otoportre ve Gece Kahvesi'n, Ekim'de de Vincent'in Ar le sd ak i Odas 'n yapt. Gauguin'in "silik, eksik ve


83/130

y p g ,

tekdze" diyerek kmsedii bu resimler bugn

sanatnn en nemli bayaptlar olarak, kabul

edilir.

Otoportre

Sainr-Rmy, Austos sonu 1889Tuval zerine yalboya, 57 x 43.5 em

zel Koleksiyon, New York

162

Yannda Gauguin varken Van Gogh daha

az resim yapyordu, o senenin banda kefettii

enerjiden yoksundu. Gauguin'in aksine Van

Gogh'un resim yaparken model olarak gereklie

ihtiyac vard. Dncelerini konu ald nesnelerden


84/130

ayramyordu. Resmini yapt nesnelerle insanlarn

grntlerinin ve kendisinde uyandrdklar ilk

duygularn bir birleimini oluturmak istiyordu.

Yatak Odas

Saint-Remy, Eyll ba 1889 Tuval zerine yalboya, 73.6 x 92.3 cm The Ar lnstitue of Chicago. Chicago

16 4 166

Gauguin'i beklerken tuvallerine yansyan

sevgi ve umut nihayetinde hayal krklyla

sonuland. Gauguin, Van Gogh'un sanat grn

paylamyordu. Bu, Van Gogh iin yeteri kadar

zcyd ama arkadann onu nasl kmsediinigrmek daha da ok cann skt. Buna benzer


85/130

bir deneyimi Brksel'de tant ve 1881 - 1885

yllar arasnda yazt Anton van Rappard'la da

yaamt.

Otoportre

Saint-Rmy. Eyll 1889 Tuval zerine yalboya, 65 \ 5a em

Muse d'Orsay, Paris

166

1888'in Aralk aynda Gauguin, Emile Bernard'a

unlar yazd: "Vincent'la genel olarak pek

anlaamyoruz, zellikle de resim konusunda. O

Daumier, Daubigny, Ziem ve byk Rousseau'ya

hayran, bense hibirine dayanamyorum. Dier

yandan Ingres, Raffaello ve Degas'dan nefret ediyor,

ben de onlara baylyorum. (...) Benim resimlerimiok seviyor ama ben resim yaparken her zaman


86/130

bir hata buluyor. Vincent bir romantik, bense basit

bir hale ulamak istiyorum. Renklere gelince, o

Monticelli'deki gibi koyu renklerin imknlarn gryor

ama ben uygulamada ortaya kan karklktan

nefret ediyorum, vs..."

Otoportre

Saint-Reny. Eyll 1889 Tuval zerine yalboya, 51 x 45 cm

Nsjonalgal leriet, Oslo

16

Bu sralarda Gauguin, Theo'ya Paris'e dnmek

istediini syledi: "Vincent'la artk srtmeler

olmadan bir arada yaamamz kesinlikle imknsz.

Yaratllarmz birbirine hi uymuyor ve ikimizinde alabilmek iin huzura ihtiyac var." Hi kimse


87/130

Noel'den nceki gn neler olduunu tam olarak

Piet (Delacroix'cktn esinle)

Saint-Remy. Eyll 1889 Tuval zerine yalboya, 73 x 60.3 cm Vincent Van Gogh Vakti. Amsterdam

170

Ancak 23 Aralk 1888 gn olanlara dair

sahip olduumuz bilginin ou pek de tarafsz

saylamayacak bir tanktan, Paul Gauguin'den geli

yor: "Meydana geldiimde kalabaln toplandn

grdm. Evimizin yannda jandarmalar ve polis efi

olan melon apkal ufak tefek bir adam duruyordu.


88/130

y

Olaylar yle geliti: Van Gogh eve dnd ve hemen

kulan, kafasna yakn bir yerden kesti.

172

Buday Tarlasnda Kyl

Saint-Remy, Ekim ba 1889 Tuval zerine yalboya, 73.5 x 92 cni

Indianapolis Museum of Ar. Indianapolis

Kanamay durdurmas biraz zaman alm olmal,

ertesi gn alt kattaki iki odann yerlerine salm

ok sayda slak havlu buldum. Evden kabilecek

kadar iyi duruma geldiinde ban iyice aa

indirdii bir bereyle rtp dorudan bir hemerisini

bulmak iin tandklaryla karlaabilecei bir eve


89/130

gitti, oradaki 'nbeti'ye zenle ykayp bir zarfa

koyduu kulan verdi.

Saint-Paul Hastanesinde Bir Hastann Portresi

Saint-Remy, Ekim 1889'Iuval zerine yalboya, 32.5 x 23-5 cm

Vincent Van Gogl Vakf. Amsterdam

174

'Buyrun, beni hatrlamanz iin' dedi. Sonra

koup eve dnd, yatana yatp uyudu. Ancak

pencerenin kepenklerini kapatp camn yanndaki

masaya yanan bir lamba brakmay ihmal etmedi.

On dakika sonra hayat kadnlarna kalan sokakta


90/130

olayn amatas ve dedikodusu yaplyordu.

Tarlada Saban Siircn Adan ve Deirmen

Saint-Remy, Ekim 1889 Tuval zerine yalboya. 84 x 67 cm

Mtsem cif Fine Arts. Boston W. A. CooLidge tarafndan dn verilmitir

177

Evimizin kapsna geldiimde bu olanlardan hi

haberim yoktu. Melon apkal adam bana son

derece ciddi bir ifadeyle pat diye unu sordu:

'Beyefendi, arkadanza ne yaptnz?' 'Bilmiyorum.'

'Ah, tabii... ok iyi biliyorsunuz... arkadanz ld.'Kimsenin byle bir an yaamasn dilemem, doru

d d b l k lbi i


91/130

dzgn dnmeye balamam ve kalbimin arpntsn

bastrmam iin uzun zaman gemesi gerekti.

Dut Aac

Sainr-Remy. Ekim 1889 Tuval zerine yalboya. 54 x 65 cm

Norton Simon Museum of Art, Pasadena. California

178 179

fke, krgnlk ve acnn yannda btn varlm

para para eden zerimdeki baklarn utanc

beni bouyordu. 'Tamam, yukar kalm, orada

konuabiliriz' derken kekeledim. Vincent yatanda,

araflara dolanm yatyordu, bir silah horozu gibi

b f l ibi di


92/130

bzmf; l gibiydi.

Saint-Patl-de-jMausoledeki Kilise

Saint-Remy, Ekim 1889 Tuval zerine yalboya, n.5 x 6 cni

Klizabeth Taylor Koleksiyonu. ABD

180 181

Yavaa, ok yavaa vcuduna dokundum;

scakl hayatta olduunu gsteriyordu. Sanki

btn dnce ve hareket kabiliyetimi geri kazanm

gibi oldum. Neredeyse fsldayarak polis efine

'Beyefendi, bu adam uyandrrken ok nazik ve

dikkatli olun, eer beni sorarsa da Paris'e gittiimi

syleyin Beni grmek onun iin lmcl olabilir'


93/130

syleyin. Beni grmek onun iin lmcl olabilir

dedim."

Saint-Paul Hastanesinin Bahesindeki Aalar

Sairit-Rmy, Ekim i S 89 Tuval zerine yalboya. 90.2 x 73.3 cm

Armand Hammer Museum ol Art. Los Angeles

1H2

Polis memuru Alphonse Robert gibi dier tank

larn ifadeleriyle karlatrldnda Gauguin'in

hikyesi baz nemsiz detaylarda yanltr. Van

Gogh btn kuian deil, sadece kulak meme

sinin stnden bir paray kesmiti. Bu "hediye'yi

"nbeti"ye deil fahie Rachel'a vermiti


94/130

nbeti ye deil, fahie Rachel a vermiti.

Saint-Paul Hastanesinin Bahesindeki Aalar

Saint-Remy. Ekim 1889 Tuval zerine yalboya. 73 x 60 cm

zel Koleksiyon. ABD

IK 4

Gauguin'in hikyesi evsahibinin kendisini neden

yaralad konusunda pek bir fikir vermiyor. Belki

Van Gogh arkadann onu brakp gitme tehditini

gerekletireceinden korkmutu. Gauguin'inayrlmas iki kat sarsc olacakt nk bu ayn

zamanda sanatlar evinin de sonu demekti.


95/130

Tohum Eken Adam (MilkTden esir

Saint-Reny. Ekim sonu 1889 Tuval zerine yalboya, 80.8 x 66 cm

Stavros S. Niarchos Koleksiyonu

Van Gogh'un skntsnn bir nedeni de Theo'nun

Johanna Bonger'le nianlanmas olabilir. Arnold'un

anlattna gre Van Gogh kardeinin 23 Aralk'ta

evlenmeyi tasarladn duymutu. Bu deiiklik

phesiz onun hayatn da etkileyecekti.


96/130

Batan Gne ve Kzl Gkyz nnde am Aac

Saint-Rerhy, Kasm 1889 Tval zerine yalboya, 92 x T3 cm Rdjksmmseum Krller-Mller, tterlo

188

Yeni bir evin masraflarn karlamak zorunda

kalan Theo belki de artk maddi ve dnsel olarak

ona ok baml olduu destei veremeyecekti.

Gauguin, Theo'ya Vincent'n yaad bunalmdan

sz etmiti. Gen Van Gogh 25 Aralk'ta Arles'a

gelmi, ancak ok ksa bir sre kalmt.


97/130

oban (Millet elen esinle)

Saint-Remy. Kasm 1889 Tuval zerine yalboya, 52. x 0.7 cm

Tel Aviv Mzesi, Tel Aviv

19 0

Byk bir ihtimalle ayn gn, Gauguin'le birlikte

Paris'e dnd. Van Gogh kendisini yaralamasndan

iki hafta sonra, 7 Ocak'ta hastaneden ayrld. Joseph

Roulin ve kars ona bakmaya baladlar. Van Gogh,Sar Ev'e dnnden sonraki ilk mektuplarnda

deliliinden hi sz etmez.


98/130

Yol ileri

Saint-Remy, Kasm 1889 Tval zerine yalboya. 71 \ 93 cm

Phillips Koleksiyonu, Washington

192 19 3

Van Gogh yazarak ve resim yaparak iyilemeye,

unutmaya alt. Kendisini tedavi eden Dr. Rey'in

bir portresini yapt. Sanatlar evinin geleceine dair

inancn hl yitirmemiti.

Sanat bu dnemde Aralk'ta balad bir tablozerinde almaya devam etti: Postacnn kars,

Van Gogh'un La Berceuse [Ninni] dedii Augustine

R li 'i t i


99/130

Roulin'in portresi.

Saint-Pal Hastanesinin Bahesindeki Aalar ve Adam

Saint-Rmy, Kasn 1889 Tuval zerine yalboya. 63 x -8 em

Muse dOrsay, Paris

1 9)

Bakalarn memnun etmek iin yapt resim

kendisine bir avuntu oldu. Gauguin'e yazd bir

mektupta "Sevgili arkadam, Berlioz ve VVagner'in

mzikte yaptn resimde yapmak... kalbi krlmlar

avutacak bir sanat!" demiti. 7 ubat'ta Protestandin adam Papaz Salles, Theo'ya unlar yazmt:

"Kardeiniz (...) yeniden akl hastal belirtileri

di


100/130

gsterdi.

Ahap Barakalar

Saint-Remy, Aralk 1889 Tuval zerine yalboya. 45.5 x 60 cm

zel Koleksiyon. Brksel

196 197

gn boyunca her yerde zehirlenen ve

bakalarn zehirleyen insanlar grdne inand.

Hizmeti kadn (...) onu bu acayip durumda grnce

bildirmesi gerektiini dnm; komular yneticiye

haber vermiler. Ynetici kardeinize gz kulak

olunmasn ve hastaneye yatrlmasn emretmi.

(...) imdi ne yaplmas gerekiyor?" Van Gogh

hasta olduunu kabul etmiyor, haksz yere mahkm


101/130

edildiini dnyordu.

Peirolets Vadisi

Saint-Remy, Aralk 1889 Tval zerine yalboya. ~2 x 92 em Rijksmuseum KrcVlIer-Miiller. Otterlo

198

Toplumun kabul ettii davran biimlerinden

sapmann dlanmayla cezalandrldn daha nce

defalarca yaayp renmiti. Van Gogh vaizlikte

baarsz olduunda babas onu Gheel'deki akl

hastanesine yatrmakla tehdit etmiti. Lahey'deki

Goupil galerisinin idarecisi Tersteeg ressamn bir

fahieyle birlikte yaadn rendiinde onun

"akl salnda ve mizacnda sorunlar olduunu"


102/130

sylemiti.

Sabah: almaya Giden Kyl ift (Millet'den esinle)

Saint-Remy. Ocak 1890 Tuval zerine yalboya, 73 x 92 cm

Hermiage, ahit Rctersburg

200 201

Van Gogh mektuplarnda delilii ve hastal

sk sk toplumun durumu iin bir metafor olarak

kullanr: "Sonra doktorlar bize Musa, Muhammed,

Isa, Luther, Bnyan ve dierlerinin yannda Frans

Hals, Rembrandt ve Delacroix'nn, hatta annemiz

gibi sevgili eski kafal yal kadnlarn da deli

olduunu sylerler. Ah, bu ciddi bir meseledir, insan

bu doktorlara unu sorabilir: Peki o zaman akll

insanlar nerede? Hep hakl olan genelev fedaileri mi


103/130

onlar? Belki de. O zaman seilecek ne var? Neyse ki

seme ansmz yok."

le Uykusu (Milletden esinle)

Sait-Remy, Ocak 1890 Tuval zerine yalboya. 73 x 91 cm

Muse dOrsav, Paris

202 203

Van Gogh bandan beri "deliliinin" sosyal

ynnn farkndayd. Zamanla hasta olduunu ve

yardm almas gerektiini kabullenmeyi rendi.

Ama cezalandrlmak istemiyordu: "Eer, diyelim

tamamen delirirsem, ki bu bence kesinlikle imknsz,

o zaman farkl bir tedaviye ihtiyacm olur, temiz

havaya karlmam, iimi yapmam gerekir, vs "


104/130

Servi ve ki Kadn

Saint-Rcmy, ubat 1890 Tval zerine yalboya, 43.5 x 27 cm Vincent Van Gogh Vakf, Amsterdam

Papaz Salles'in tavsiye ettii Saint-Remy'deki

akl hastanesi bu tedaviyi sunuyordu. Van Gogh'un

oraya gitmeyi kabul etmek iin baka sebepleri de

vard: Gidecek baka bir yeri yoktu. Sar Ev'in sahibi

kontrat iptal etmiti, Gauguin Bretanya'da ona elik

etmeyi reddetmiti ve Theo'nun evindeki yerini de

imdi gelin almt.


105/130

iek Aan Badem Aac

Saint-Remy, uba 1890 Tval zerine yalboya, 73.5 x 92 c Vincent Van Gogh Vakf, Amsterdam

20 6207

Yeniden otellerde yaamak zorunda kalmaktan

korkuyordu: "Kendime ait bir yerim olmal." Akl hastanesi

evin, yuvann yerini alp bir snak grevi grd.

8 Mays 1889'da Papaz Salles, Van Gogh'u

Arles'n otuz kilometre dndaki Saint-Remy'deki aklhastanesine gtrd. Hastaln ad konar konmaz

mulak korku ya da Van Gogh'un kulland ifadeyle

"adsz korku" yok oldu.


106/130

LArlesienne (Madam Ginoux)

Saint-Remy, ubat 1890 Tuval zerine yalboya, 6 x 5-i (.111

Muse de Arte de So Pat n, So Palo. . t

208

Van Gogh, Dr. Rey'i ailesinde sara nbetleri

geirenler olduuna inandrd. Saint-Remy'deki

doktor yeni hastasnn tehisini sorgulamadan

kabul etti. Tehisin sonunda yaln kmas pek

nemli deildi: Sainf-Remy'de btn hastalara ayntedavi uygulanyordu. Dzenli olarak banyolar

yaptrlyor, geri kalan zamanda da kendi hallerine

braklyorlard.


107/130

Mahkmlar H ava I a nd r m ada (Gustave Doreden esinle)

Saint-Remy, ubat 1890 Tuval zerine yalboya, 80 x 64 cm

Pukin Mzesi. Moskova

2 l

Van Gogh balarda, kendisine baz alardan

salkl insanlarn oluturduu toplumdan daha

insani gelen bu hastalar topluluundan etkilenmiti.

ilk defa hastanedeki grubun bir paras olduunu

hissetti ama dier hastalarn aksine o rehavete

kaplmad. almas gerektiini dnd iin,

hastaneye gelir gelmez resim yapmaya balad.


108/130

Gelincikler ve Kelebekler

Saint-Remy, Nisan-Mays 1890 Tuval zerine yalboya, 34.5 x 25.5 cm

Vincent Van Gogh Vakf. Amsterdam

212

Theo'dan kendisine tuvaller ve boyalar gnder

mesini isterken kalnn "bedelini demek" iin ne

kadar retmesi gerekeceini sordu.

Van Gogh hastanede kald sre boyunca

ocukluunun getii dnyay yeniden canlandrd

manzara resimleri yapt. Ayn zamanda renklerin

etkileri konusunda almaya devam etti:


109/130

zgn Yal Adan

Sainr-Remy. Nisan-Mays 1890 Tuval zerine yalboya. 81 x 65 c Rijksmuseum Krller-Vlller, Otielo

21 4

"Aklmda hep serviler var, ayiekleri tablosuna

benzer bir eyde onlar kullanmak istiyorum nk

benim aklmdaki ekilde hl resmedilmemi

olmalar beni hayrete dryor. Servilerin biimleri

ve oranlar Msr dikilitalar kadar gzel. Yeilleri o

kadar farkl ki. Gneli bir manzarann ortasnda

kara bir leke gibi ama grdm en ilgin siyahtonlarndan biri bu ve kafamda canlanan tam

olarak yanstmak ok zor. Ama bir de onlar mavinin

nnde grmen lazm, hatta mavinin iinde. Her

yerde olduu gibi burada da doay resmetmek iin


110/130

yerde olduu gibi burada da doay resmetmek iin

uzun sre iinde kalman gerekiyor."

iek Am Kestane Aa..

Ali ve rs-su f-O i sc, Mays 1890 Tuval zerine yalboya. 70 x AS cm

zel Koleksiyon. Gney Amerika

2 16

Van Gogh tekrar almaya balad ama

hastanedeki hayatla ilgili dnceleri deimiti. Daha

nce kusursuz bir topluluk meydana getirdiklerini

dnd dier hastalar imdi onu korkutuyordu.

Daha beteri, Saint-Remy'de alan rahibeler dehete

kaplmasna neden oluyordu. Geirdii nbetten

sonra Van Gogh hastaneden ayrlp darda resim

yapmay brakt. Bu nedenle resimleri iin -konu

bulmakta zorlanmaya balad.


111/130

Yardmsever (Delaeroixdan esinle)

Saint-Remy, Mays 1890 Tuval zerine yalboya. 73 x 60 cm Rijksmuscum Krller-Mllcr. Otterlo

21S

are olarak ya kendisini model olarak kulland

ya da Theo'nun Paris'ten gnderdii basklardan

birini kopyalad. Delacroix'nn P/eto'sn ve Gustave

Dore'nin Mahkmlar Havalandrmada tablolarn

yeniden yapt.

Van Gogh, Auvers-sur-Oise'a gitmeden nceParis'te Theo ve ailesiyle sadece gn kald. Kaln

bu kadar ksa tutmasnn sebebi Theo ve Johanna'nn

tartmalar olabilir; Van Gogh bu tartmalar daha

sonra mektuplarnda anlatmt.


112/130

Natrmort: Vazoda Pembe Gller

Saint-Remv, Mays 1890 Tuval zerine yalboya. 92.6 x 73.7 cm

Mr. ve Mrs. Walter H. Annenberg Koleksiyonu, Rancho Mirage, California

220

Doa ve almak tekrar Van Gogh'un hayattaki

iki destekisi olmutu. Ama etrafnda kimsecikler

yoktu. Dr. Gachet de pek yardmc olmuyordu. Van

Gogh unlar yazmt: "Bence Dr. Gachet'e ok

gvenmemeliyiz. Her ey bir yana, bence o bendendaha hasta, en azndan benim kadar hasta; durum

bu. Kr bir adam baka bir kre yardmc olmaya

kalktnda ikisi birden ukura dmezler mi?"


113/130

Yldzlarn Altnda Servili Yol

Auyers-sur-Oi.se, Mays 1890 Tuval zerine yalboya, 92 x 73 em Kijksnmseum Kller-Mller, Otterlo

222

Altm iki yandaki kalp ve sinir hastalklar

uzman tam bir sanat yd. ok sayda sanatyla

ilikisi vard. Daha sonra Paris'teki Muse d'Orsay'a

verilen koleksiyonunda Czanne, Pissarro ve Van

Gog h'a ait eserler bulunuyordu. Doktor, Van Gogh'la

bir hasta olarak deil, ressam olarak ilgileniyordu.


114/130

Doktor Paul Gachet'nin Portresi

Avers-.sur-Oi.se. Haziran 1890 Tuval zerine yalboya. 68 x 57 cm

Muse dOrsav. Paris

1 2 i

Van Gogh, Ravoux Hannda yayordu. Hann

sahibinin on yandaki kz Adeline ressama poz

vermiti. Van Gogh, ayn ekilde yirmi bir yandaki

Marguerite Gachet'nin de resmini yapmt. Doktorun

kznn yakn bir arkada ressamla modelinin

birbirlerine k olduklarn iddia edince Dr. Gachet,

Van Gogh'tan bir daha evine gelmemesini istedi.


115/130

Auvers-su r-Oisedek i K. i I ise

Auvers-sur-Oise, I lziran 1890 Tuval zerine yalboya. 9a x 74 cm

Musee dOrsay. Paris

22 6

Marguerite'in erkek kardei bir syleide bu

hikyeyi dorulam, ancak kritik bir noktasn

deitirmiti: Dediine gre kardei otuz yedi

yandaki ressamn ilgisine karlk vermemiti.

Van Gogh'la Gachet'nin arkadalnn ksa sre

sonra bozulduu aktr; 2 Temmuz'dan sonraki

mektuplarnda Van Gogh ondan hi bahsetmez.


116/130

Buday Tarlas ve Kargalar

AuvcT.s-sur-Oi.se, Haziran 1890 Tuval zerine yalboya. 50.5 x 105 cin Vincent Van Gogh Vkf, Amsterdam

2 2 229

Auvers'de geirdii iki buuk ayda, Van Gogh

daha nce defalarca yaad bir sreten geti.

alarak dzenli bir hayat kurmay denedi ama

gvenlik ve yuva duygusunu kaybetmiti. Gittike

Theo'ya daha fazla yk olduunu dnmeye

balad. Paris seyahati srasnda kardei ile Johanna

arasndaki bir tartmaya tank olmutu.


117/130

Kk Kzlar

Auvers-sur-i.se, Haziran 1890 Tuval zerine yalboya, 51.2 \ 51.5 cm

Msee dOrsay, Paris

230 231

Theo, Guoupil'den ayrlp kendi galerisini

amak istiyordu, karsysa yeteri kadar para

kazanamamasna ramen iinde kalmasn tercih

ediyordu. Theo'nun desteklemek zorunda olduu tek

akrabas Vincent deiidi; dzenli olarak annesine ve

kz kardei VVillemien'e de para gnderiyordu. Van

Gogh on sene nce, kardeinin parasna baml

olmaya baladnda yle yazmt:


118/130

Cordeville'de Saz Daml Kvler

Avers-,sur-Ois, Hazinin 1890 Tuval zerine yalboya, 73 x 94 cm

Muse dOrsav, Paris

232 233

"Senin ya da evdeki dierlerinin bana bela

olacama inanrsam, ya da senin yoluna karsam,

kimseye bir faydam olmazsa, bir davetsiz misafir

veya dlanm biri gibi hissedersem leyim daha iyi

(...). E er durum bu hale gelirse daha fazla yaamak

istemem."


119/130

Buday Tarlasnn nnde Gene Kz

Auvers-sur-Oi.se, Mazinin sonu 1890 Tuval zerine yalboya. 66 x 45 eni National Gallery of Art. Washington

23 i

Paris'ten dndkten sonra zerinde alt

tablolar Theo'yla Johanna'ya anlatmt: "Bulank

gkyz altnda usuz bucaksz buday tarlalar.

Hzn ve mutlak yalnzl ifade etmek iin kendimi

ok zorlamam gerekmedi. Umarm yaknda bunlar

grebilirsiniz (...), bence bu tablolar size szcklere

dkemediklerimi, tarada grdm sal ve

saaltc gc anlatacaktr."


120/130

Yamurda Auvers Manzaras

Auvers-.su r-Oi.se. Temmuz 1890 Tuval zerine yalboya, 50 x 100 cm

National Museum of Wales, Cardiff

23 6

Bu eliki -hzn ve tarann sal- Van

Gogh'un iinde bulunduu durumu yanstr: Doa

her zaman ona sevecen bir yuva olmutu; kimseyle

paylaamayaca bir yuva.

Van Gogh, Saint-Rerriy'de Orak tablosu zerinde

almt:


121/130

Auvers Ovasnda Bulutlu Gkyz

Auvers-sur-Oise, Temmuz 1890 Tuval zerine yalboya. 73 x 92 em RijksTBisem Krller-Mller, Otterlo

238

"Ben bu orakda iini bitirebilmek iin kzgn

gnein altnda byk bir hzla bouan belirsiz

bir figr gryorum. Onda lmn yansmasn

gryorum, sanki bitii buday aslnda insanln

ta kendisi. Daha nce yapmay denediim tohum

eken adamn tam tersi olduunu syleyebilirsiniz.Ancak bu lmde hazin bir yan yoktur, gn nda,

gnein her yeri altn rengine boyad bir andc

yoluna gider."


122/130

Tepenin Yannda Saz Daml Evler

Auver.s-.sur-Oi.se. Temmuz 1890 Tuval zerine yalboya, 50 x 100 cm

Tale Gallerv. Londra

24 o 24 1

Van Gogh'un kendisini bir tarlada vurduu

sylenir ama bu konuda ciddi bir kant yoktur. Eer

intihar iin budaylarn "altn rengi"ni setiyse, en

azndan yalnz lmemeye karar vermi demektir.

Kendisini brnden vurduktan sonra hana dnp

yatt. Hanc, Dr. Gachet'ye ve Theo'ya haber verdi.

Kardei, 29 Temmuz 1890'da len Van Gogh'un

hayatnn son anlarn yle anlatmt:


123/130

Buday Demetleri

Avers-sur-Oise. Temmuz 1890 Tuval zerine yalboya. 50.5 x 101 cm

Dallas Museum of Fine Arts. Dallas

2^ 3

"lmek istedim. Yannda oturmu onu iyiletirmeyi

deneyeceimize sz verirken (...) yle cevap verdi:

La tristesse durera to ujour s! [Bu ac hi dinmeyecek.]"

ntiharndan birka hafta nce Van Gogh, Theo'ya

unlar yazmt: "Baaramam olsam bile, yine de

yaptm ilerin devam ettirileceini dnyorum.

Aka deil belki, ama insan doru olana inanrken

yalnz deildir.


124/130

2 44

Yamurlu Bir Gnde Saman Ynlar

Auvers-sur-Oi.se, Temmuz 1890 Tuval zerine yalboya, 64 x S2.5 cm Rijk.smuseum Kroller-M ler. Otterlo

Peki o zaman bunun kiisel olarak ne nemi

var ki! insanlarn da budaylarla ayn olduuna

ok inanyorum. Eer filizlenmek iin topraa

ekilmiyorsan ne nemi var? - Sonunda deirmen

talarnn arasnda tlyorsun ki ekmek olasn.

Mutluluk ve mutsuzluk arasndaki fark ite! kisi de

gerekli ve faydal, lm ve kaybolu gibi... her ey

greceli - hayat da yle."


125/130

Asnieres Kprs

Paris, 1897 yaz Tuval zerine yalboya, 53 x 73 cm

Dominique de Menil Koleksiyonu, Houston

246

RESMLERN LSTES

A

Agostina Segatori Cafe Tambourin'de Otururken 37

Ahap Barakalar 197

Alpilles nnd e Zeytin Aalar 149

Arles'da Hastane Kouu 141

Arles'da Langlois Kprs ' 67Arles'l Yal Kadn 65

Arm and Roulin'in Portresi 119

Asker (Zouave) (yarm) 77

Asnieres Kprs 247

Auvers Ovasnda Bulutlu Gkyz 239

Beiin Yannda Oturan Kadn 57

Beik Sallayan Madam Roulin (La Berceuse) 129

Bois de Boulogne'da Yryenler 31

Budanm Stler 143

Buday Demetleri 243

Buday Tarlas ve Karg alar 229Bud ay Tarlasnda Kyl 173

Buday Tarlasnn nnd e Gen Kz 235

C

Cennet Bahesinin Anlar (Arles'l Kadnlar) 59

Cezayir li Askerlerin Temeni Milliet'nin Portresi 107


126/130

Auvers-sur-Oise'deki Kilise 227

Ay Doarken Akam Manzaras 159

Ayakkablar 33Ayakkablar 35

B

Batan Gne ve Kzl Gkyz nnde am Aa c 189

24 8

Cordeville'de Saz Daml Evler 233

iek Aan Badem Aac 207

iek Am Badem Aac 69

iek Am Kestane Aac 217

oban (Millet'den esinle) 191

249

D

Dalard aki imenlik: Le Mas de Saint-Paul 157

Doktor Flix Rey'in Portresi 133

Doktor Paul Gachet'nin Portresi 225

Dokumac, Kardan Grnm 11

Dut A ac 179

E

Elma Sepetli Natrm ort (Lucien Pissarro iin) 45Eugne Boch'un Portresi 91

Eygalires Yaknlarnda, Haut Galline'de Servi Aa l Buday Tarlas 151

G

Ge ce Kahvesi 93

Gelincikler ve Kelebekler 213

K

Krmz Lahanal ve Soanl Natrmort 43

Krmz zm Ba 117

Kyl 13

Kk Kzlar 231

L

L'Arlesienne (Madam Ginoux) 209

LArlesienne: Mad ame Ginoux Kitaplarla 113

La Mousme 31

Le Moulin de la Galette 39

Les Alyscamps 111

M

Mahkmlar Hava landrm ada (Gustave Dore'den esinle) 211


127/130

H

Hara p Ahr ve Eilen Kadnla Kk Ev 19

J

Japon etkisi: O iran (Keisai Eisen'den esinle) 49

Japo n etkisi: Yamur A ltnda Kpr (Hiroige'den esinle) 51

250

Mavili Kadnn Portresi 27

Montmartre'da Hendek ve Deirmenler 85

N

Natrmort: izim Tahtas ve Soanla r 127

Natrmort: Vazod a On Be Ayie i 87

Natrmort: Vazod a On ki Ayiei 139

Natrmort: Vazoda Pembe Gller

Nuenen'deki Papaz Evinin Bahesi Karlar Altnda

22115

O-

Otoportre 121

Otoportre 163

Otoportre 167

Otoportre 169

Otoportre (Paul Gaugu in'e ithaf edilmi) 95

Oturan Beyaz Balkl Kyl Kadn 25

le Uykusu (Millet'den esinle) 203

P

Patates Yiyenler 17

R

Rhne zerinde Yldzl Gece 99

s-Sabah: almaya Giden Kyl ift (Millet'den esinle) 201

Sala r Ak Kadn 29

Saint-Paul Hastanesi'nin Bahesindeki Aalar 183

Saint-Paul Hastanesi'nin Bahesindeki Aalar 185

Saint-Paul Hastanesi'nin Bahesindeki Aa lar ve Adam 195

Saint-Paul Hastanesi'nde Bir Hastann Portresi 175

Saint-Paul Hastanesi'nin Bahesi 145

Saint-Paul-de-Mausole'deki Kilise 181

Saintes-Maries Sahilinde Balk Tekneleri 79

Saintes-Maries'de Sokak 73


128/130

Patience Escalier'nin Portresi 89

Paul Gauguin 'in Koltuu 125

Peiroulets Vadisi 199Piet (Delacroix'dan esinle) 171

Place du Forum, Arles'da Gece Kahvesi 105

Postac Joseph Roulin'in Portresi 83

Provence'da Saman Ynlar 75

25 2

Saintes-Maries'de Beyaz Ev 71

airin Bahesi 102

Saksda Frenksoan 41

Sanat Taciri Alexandre Reid'in Portresi 55

Sanatnn Annesinin Portresi 109

Sargl Kulakl Otoportre 131

Sargl Kulakl ve Pipolu Otoportre 135

253

Scheveningen Sahili 9

Sebzeli Natrmort 23

Serv i Aal Yeil Buday Tarlas 155

Servi ve ki Kadn 205

Serviler ve ki Kadn 147

Srtst Duran Yenge 137

Srahili ve Tabakta Limonlu Natrmort 53

vale nnde Otoportre 63

T

Tanguy Baba'nn Portresi 47

Tarlada Saban Sren Adam ve Deirmen 177

zgn Yal Adam 215

V

Vincent'n Arles'daki Evi (Sar Ev) 97

Vincent'n Sandalyesi ve Piposu 123

Y ,Z

Yamurda Auvers Manzaras 237

Yamurlu Bir Gnde Saman Ynlar 245

Yardmsever (Delacroix'dan esinle) 219

Yal Porsukaacnn Gvdesi d


129/130

Tarlada Saban Sren Adam ve Deirmen 177

Tepenin Yannda Saz Daml Evler 241

Tepeye Giden Patikada Kavaklar 161

Tohum Eken Adam 115

Tohum Eken Adam (Millet'den esinle) 187

Topra Kazan Kyl Kadn 21

2=54

Yal Porsukaacnn Gvdesi d

Yatak Odas 165

Yeil zm Ba 101

Yldzlarn Altnda Servili Yol 223

Yol ileri 193

Zeytinlik 163


130/130

Van Gogh desu

Documents

Transcript of Van Gogh desu